• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

Pepijn van Erp

Over Traumeel en hoe ‘Big Snake Oil’ omgaat met de regels

27 March 2015 by Pepijn van Erp 150 Comments

Als er iets niet verdund is aan homeopathie, dan is het wel de marketing en het slinks omgaan met de regels. De ontwikkelingen rondom het middel Traumeel van homeopathiegigant Heel zijn daar een aardige illustratie van. Er wordt gerommeld met de samenstelling om aan de lokale regels te voldoen en te brutale marketing werd in de Verenigde Staten afgestraft.

Bewijs voor werking Traumeel?

Traumeel, zonder therapeutische indicatie
Traumeel, zonder therapeutische indicatie

Traumeel is een “homeopathisch geneesmiddel zonder specifieke therapeutische indicatie. De toepassing is uitsluitend gebaseerd op de homeopathie.” Dat is alles wat er in Nederland over gezegd mag worden, zie ‘Geen bewijs, dan geen indicatie‘ op het Skepsis-blog voor de achtergrond van deze regel.
In het buitenland zijn ze wat minder strikt in wat er op verpakkingen en bijsluiters mag staan voor producten waarvoor geen afdoende bewijs van effectiviteit is ingediend bij de toezichthouders. Daar mag producent Heel dus gewoon nog beweren dat de Traumeel-tabletten helpen bij spierpijnen en verstuikingen. Traumeel wordt ook in gels geleverd en is er zelfs in de vorm van injecties. Bewijs dat het in enige vorm beter werkt dan een placebo, is er niet. Uit een artikel op Science Based Pharmacy:

Clinical Trials

Heel makes a number of claims (pdf) about Traumeel, but none are backed up by persuasive evidence. Mostly they compare Traumeel to anti-inflammatory drugs like ASA and ibuprofen, claiming that Traumeel is faster, more effective, and has no side effects.

Unfortunately, there are no well-designed, double-blind, peer reviewed, head-to-head trials that have established this. This is unfortunate, because there’s no information to support the included dosages, nor to suggest that any of these ingredients would even be absorbed into the skin. However, the relatively vague claims that Traumeel is “well-tolerated” and has “almost no side effects” are very plausible, given there isn’t enough of any ingredient to have any medicinal effects.

[NB de link naar de claims in dit citaat werkt niet, maar het gaat volgens mij om dit document].

Een artikel uit 2011 in het International Journal of General Medicine is positiever over Traumeel, maar dat is een door Heel gesponsord onderzoek, dus maar beter met wat korreltjes zout tot je nemen. Maar zelfs dat artikel geeft geen enkele verwijzing naar onderzoek waarin Traumeel tabletten rechtstreeks vergeleken worden met conventionele behandelingen. We kunnen er dus wel vanuit gaan dat er geen goed bewijs is dat de tabletten werken. Een uitgebreidere analyse van het bewijs voor homeopathische pijnstillers als Traumeel en andere op arnica gebasseerde producten kan gevonden worden op de site saveyourself.ca.

Nederlandse klant krijgt speciale versie

Alweer enige tijd terug was het me opgevallen dat de Traumeel tabletten in Nederland net iets anders heten dan in het buitenland, het leidde tot een korte discussie in de commentaren hier op Kloptdatwel. De volgende tabel geeft de ingrediënten van Traumeel S en H met de potenties die gebruikt zijn voor het bevochten van de lactose waar de tabletten natuurlijk grotendeels uit bestaan (bronnen: www.traumeel.com en www.traumeel.nl):

De samenstellingen van Traumeel S en H
De samenstellingen van Traumeel S en H

De lezer die iets weet van homeopathische verdunningen zal misschien verbaasd opkijken: ‘D2? dat is toch maar een verdunning van 1 op 100, dat klinkt nauwelijks homeopathisch?’ De meest gebruikte homeopathische potenties zijn inderdaad van andere orde, D12 en C30, waarbij je er van uit kunt gaan dat er geen molecuul meer van de uitgangsstof in het product aanwezig is. Met Traumeel is het wat anders, die verdunningen zijn niet zo absurd. Maar je mag volgens de Nederlandse regelgeving iets een homeopathisch geneesmiddel noemen als het volgens een erkende homeopathische farmacopee wordt gemaakt uit homeopathische grondstoffen. De oertinctuur waarmee gestart wordt (uitgeperste planten met alcohol in dit geval) is ook een homeopathisch middel.
Maar wat vooral opvalt is dat de samenstelling nogal verschilt: in de Nederlandse versie (H staat vermoedelijk voor Holland en S voor standaard) zitten minder verschillende planten en wat er nog wel in zit, is meer verdund. Het ogenschijnlijk zelfde product is dus een uitgeklede versie van de internationaal gangbare variant.

Waarom deze verschillen?

We moeten de Geneesmiddelenwet erbij pakken om erachter te komen waarom dit zo is. Zie hoofdstuk 4, artikel 42 lid 3 dat gaat over de voorwaarden voor registratie van middelen als homeopathisch geneesmiddel:

geneesmiddelenwet-hfdstk4art42lid3

Om Traumeel als homeopathisch geneesmiddel te kunnen verkopen, had Heel dus twee mogelijkheden. Ofwel aantonen dat de dosis van elk ingrediënt minstens een factor 100 lager is dan waarin het voorkomt in reguliere geneesmiddelen, ofwel zorgen dat elk ingrediënt minstens tot D4 is verdund (D4 = 1 op 10.000). Dat laatste is natuurlijk een stuk makkelijker.
heel-company-logoOp vragen die ik stelde, liet Heel weten dat deze wetgeving inderdaad de reden was voor aanpassing van het product voor de Nederlandse markt. De weggelaten ingrediënten zouden niet met de hoofdindicatie (spierpijn e.d.) in de Materia Medica beschreven staan en daarom niet gebruikt mogen worden in het product. Traumeel S zou daarom wel iets breder inzetbaar zijn buiten de indicaties om. Dat het Nederlandse product dan misschien wel sterker was (homeopathisch gezien) werd ontkend, potenties zouden pas weer sterker worden vanaf D24. Een waarschuwing voor buitenlanders op de verpakking (dat Traumeel H niet hetzelfde is als het hun vertrouwde Traumeel S) vond Heel niet nodig, de producten zijn in beide samenstellingen immers ongevaarlijk.
Natuurlijk geloof ik dat laatste wel, Traumeel H werkt vast net zo goed en is net zo ongevaarlijk als Traumeel S. Beide producten doen namelijk niets. Heel had Traumeel S vast wel als voedingssupplement in ongewijzigde samenstelling op de markt mogen houden, maar dan had er natuurlijk niet ‘geneesmiddel’ op mogen staan. Het is wel duidelijk dat dat marketingtechnisch belangrijker voor Heel is dan de precieze samenstelling van het product.

Op mijn eigen website schreef ik hier tweeënhalf jaar terug een stukje over: Warning to Traumeel Users Visiting the Netherlands. Voor diergeneesmiddelen gelden in principe dezelfde regels als voor humane geneesmiddelen, alleen loopt de doorvoering een beetje achter. Voor homeopathische diergeneesmiddelen moesten de producenten voor 1 januari 2014 hun bewijs indienen (als ze middelen met indicatie willen blijven verkopen) en dat zit nu in het beoordelingsproces. Totdat dat is afgerond kun je voor je huisdieren in Nederland dus nog gewoon Traumeel S krijgen. Overigens wordt Traumeel S op tal van websites ook nog voor humaan gebruik aangeboden op webshops gericht op de Nederlandse markt, vaak zelfs nog met indicatie, terwijl dat dus helemaal niet mag.

Intussen in de Verenigde Staten …

Vorig jaar kondigde Heel aan zich terug te trekken van de Noord-Amerikaanse markt. De reden hiervoor is dat Heel zich geconfronteerd zag met een aantal class action lawsuites. Een grote groep mensen diende collectief een vordering in tegen Heel omdat het bedrijf zich schuldig zou maken aan misleiding o.a. door niet duidelijk te zijn over waar potentiëring nu op neer komt en het gebruik van termen als ‘proven’ en ‘effective’ terwijl het bewijs (zoals boven aangegeven) daar geen voldoende reden voor geeft. Heel heeft de zaken voor één miljoen dollar geschikt voordat het tot echte rechtszaken kwam, maar de voorwaarden zijn niet mals (maar volkomen terecht):

i) FDA Disclaimer: Defendant will include the following language on the same outer label or package panel that bears the Drug Facts box: “These statements have not been reviewed by the Food and Drug Administration. They are supported by traditional homeopathic principles.” (ii) Dilution Disclaimer: The back panel of each Product’s outer label or package shall be modified to include the following language: “X is a homeopathic dilution. For more information, see the Settlement Agreement in the documents section of this website.” (iii) “Natural” claims: Unless the Product contains all natural ingredients, Heel shall use the term “natural” in a manner that is appropriately qualified (e.g., by using an asterisk that links to the phrase: “Contains [X] natural active ingredients out of [X] actives, see Drug Facts”). (iv) “Clinically Proven” claims: Heel will cease using the words “Clinically Proven,” “Proven … Effective” or any similar representation that expressly or impliedly asserts medical, scientific or clinical proof on any Products for which it does not have at least two clinical studies performed by independent researchers that utilize generally accepted protocols such as randomized, double-blind placebo-controlled trials, with publication and peer review; further, if any clinical trial are sponsored by Heel, Heel shall adequately disclose this fact to consumers. (v) “Doctor Recommended” claims: Heel shall cease using the words “Doctor Recommended” and “[U]sed by doctors worldwide” unless it also discloses to consumers the percentage of those doctors who are homeopathic practitioners and the percentage who are allopathic or any other type of medical practitioners.

Zie Science Based Pharmacy voor de details. Heel zag er klaarblijkelijk geen heil meer in om Traumeel in de VS en Canada nog winstgevend te kunnen afzetten en heeft de activiteiten daar verkocht aan het bedrijf MediNatura. Dat bedrijf brengt nu T-Relief tabletten op de markt. De samenstelling lijkt verdacht veel op die van Traumeel S, het wijkt er minder vanaf dan Traumeel H. Volgens iemand die reageerde op mijn website kan het echter niet tippen aan het origineel:

we can’t even buy the original in the u.s. the fda made heel shut down here and the company that bought them has changed the formula and my husband who has arthritic knees finds that this “new improved” formula is no where near as effective as the original. and i can’t find a substitute :(

Me dunkt dat als MediNatura zijn versie onder de naam Traumeel A(merica) op de markt had kunnen brengen, geen enkele trouwe gebruiker van Traumeel het verschil gemerkt zou hebben. De merknaam Traumeel hield Heel bij de verkoop van de Amerikaanse boedel echter voor zichzelf.

Filed Under: Factchecking, Gezondheid Tagged With: Heel, homeopathie, marketing, potenties, regelgeving, T-Relief, Traumeel

Hoe kies je je goeroe?

23 March 2015 by Pepijn van Erp 15 Comments

Altijd lastig: wie te volgen voor je spirituele behoeften? Zonder goeroe ben je als Neil Armstrong zonder maan om op te landen. Of als Lance Armstrong zonder drugs, die je pretendeert niet te gebruiken. Een paar handige tips bij het zoeken naar een goeroe van een ware kenner van het spirituele leven, J.P. Sears. Aflevering 4 van zijn Youtube-reeks Ultra Spiritual Life:

Meer wijsheid is te vinden op zijn Youtube-kanaal. Volg ‘m!

Filed Under: Humor, New Age Tagged With: goeroe, J.P. Sears, spiritualiteit

Stefan Lanka verliest Ravensburger mazelenproces

12 March 2015 by Pepijn van Erp 319 Comments

Terwijl de Verenigde Staten en Duitsland geconfronteerd worden met uitbraken van de mazelen, ging in Ravensburg vandaag het proces tegen de Duitse bioloog Stefan Lanka verder. Lanka gelooft niet in het bestaan van virussen die ziektes veroorzaken en loofde 100.000 euro uit aan diegene die bewijs kon leveren voor het bestaan van het virus. In Mazelenvirus voor de rechter schreef ik over deze rechtszaak die de jonge arts David Bardens tegen Lanka aanspande, omdat die weigerde het bedrag te betalen nadat Bardens hem een stapeltje wetenschappelijke literatuur had gestuurd die dat bewijs zou moeten vormen.

De rechter besloot vorig jaar dat een expert (een ‘Gutachter’) het bewijsmateriaal van Bardens moest beoordelen.  Daarvoor werd professor Andreas Podbielski, directeur van het Institut für Medizinische Mikrobiologie, Virologie und Hygiene van de universiteit Rostock, aangezocht. Die mocht in de rechtszaal eerst uitleggen hoe je wetenschappelijk überhaupt kunt bewijzen dat een virus bestaat en dat het de veroorzaker is van de ziekte die we kennen via de symptomen. En in tweede instantie moest hij zijn mening geven of het door Bardens aangedragen bewijsmateriaal afdoende was. Volgens Podbielski beantwoorden de zes artikelen waar het om draait inderdaad de vragen in de uitdaging van Lanka.

Masernvirus in Vero-Zellen
Mazelenvirus door de elektronenmicroscoop (ingekleurd) Bron: Gelderblom, Kaulbars. Schnartendorff (Robert Koch Institut)

In de rechtszaal ging het verder over de vraag wat wetenschappelijk bewijs in deze kwestie nu eigenlijk is. Natuurlijk zijn er altijd onzekerheden bij experimenteel onderzoek, het is geen wiskunde, maar zo betoogde Podbielski, “de wetenschap werkt zelfcorrigerend in de loop van de tijd. Het is uiterst onwaarschijnlijk dat zoveel onderzoekers zich vergist hebben inzake het bestaan van het mazelenvirus.”

De advocaat van Lanka kwam met te verwachten vragen, die gaten zouden moeten schieten in het oordeel van de ‘Gutachter’; tegen de wetenschap in het algemeen: ‘hoe weten we dat wetenschappelijke artikelen wel te vertrouwen zijn?’, maar ook concreter ‘hoe groot is dat mazelenvirus dan eigenlijk?’ Uiteindelijk bleek de rechter weinig op te hebben met de bezwaren van het Lanka-kamp en kwam enigszins tegen de verwachting in, meteen al met de uitspraak:

“Wir haben keine Zweifel daran, dass die vorliegenden Publikationen ausreichen, um die Existenz des Masernvirus zu begründen.”

Nalezen hoe het er aan toeging in de rechtszaal kan via het liveblog dat Swäbische.de bijhield. Lanka gaat in beroep. Wordt vervolgd natuurlijk.

David Bardens was natuurlijk erg tevreden met de uitspraak.
David Bardens was natuurlijk erg tevreden met de uitspraak.

Update 13/3/2015: op het blog van GWUP een uitgebreider verslag van de discussie in de rechtszaal.

De zes artikelen die Bardens heeft aangedragen staan genoemd in een artikel van Lanka in zijn blad Wissenschaftplus (pdf), daar staat natuurlijk ook Lanka’s commentaar bij. Het gaat om de volgende artikelen:

  1. Enders JF, Peebles TC. Propagation in tissue cultures of cytopathogenic agents from patients with measles. Proc Soc Exp Biol Med. 1954 Jun;86(2):277–286.
  2. Bech V, Magnus Pv. Studies on measles virus in monkey kidney tissue cultures. Acta Pathol Microbiol Scand. 1959; 42(1): 75–85
  3. Horikami SM, Moyer SA. Structure, Transcription, and Replication of Measles Virus. Curr Top Microbiol Immunol. 1995; 191: 35–50.
  4. Nakai M, Imagawa DT. Electron microscopy of measels virus replication. J Virol. 1969 Feb; 3(2): 187–97.
  5. Lund GA, Tyrell, DL, Bradley RD, Scraba DG. The molecular length of measles virus RNA and the structural organization of measles nucleocapsids. J Gen Virol. 1984 Sep;65 (Pt 9):1535–42.
  6. Daikoku E, Morita C, Kohno T, Sano K. Analysis of Morphology and Infectivity of Measles Virus Particles. Bulletin of the Osaka Medical College. 2007; 53(2): 107–14.

Podbielski merkte overigens op dat er nog wel overtuigender bewijs gevonden kan worden in andere artikelen.

 

Filed Under: Gezondheid Tagged With: David Bardens, mazelen, mazelenvirus, rechtszaak, Stefan Lanka

Populariteit alternatieve zorg evolutionair verklaard

11 March 2015 by Pepijn van Erp 39 Comments

Hoe komt het toch dat het gebruik van alternatieve gezondheidszorg maar niet lijkt af te nemen en in veel landen zelfs toeneemt? Barbara Vreede legt het ons even uit vanuit evolutionair gezichtspunt: het gebruik van alternatieve therapieën wordt steeds meer gestimuleerd door de ziekmakende bacteriën en virussen zelf! Logisch, als steeds meer besmette, zieke mensen hun toevlucht zoeken tot placebobehandelingen, neemt de overlevingskans van die ziekteverwekkers toe.

BAHFest staat voor Festival of Bad Ad Hoc Hypotheses, een feestje met presentaties over goed onderzochte hypotheses, logisch verklaard, maar toch duidelijk compleet verkeerde toepassingen van de evolutietheorie. Barbara Vreede kun je al kennen van het stuk dat zij schreef over het lintje voor homeopaat Jan Scholten, dat zelfs tot kamervragen leidde.

Filed Under: Gezondheid, Humor Tagged With: alternatieve geneeskunde, bacterie, BAHfest, Barbara Vreede, evolutie, humor, virus

‘The Mind of the Science Denier’ – Donald Prothero op TAM 2014

7 March 2015 by Pepijn van Erp 4 Comments

Hoe blijven sommigen mensen toch zo halsstarrig vasthouden aan ideeën die wetenschappelijk gezien onzinnig zijn? In zijn presentatie op The Amazing Meeting 2014 gaat Donald Prothero op die vraag in. Prothero heeft vooral geschreven over geologie en paleontologie en heeft vanuit die vakgebieden natuurlijk in eerste instantie gedoe met creationisten. De processen die Prothero naar voren schuift als verklaringen voor het verwerpen van  wetenschap zijn echter ook terug te vinden bij antivaccinanten en klimaatopwarmingsontkenners.

Filed Under: Wetenschap Tagged With: creationisme, klimaatscepsis

  • « Go to Previous Page
  • Page 1
  • Interim pages omitted …
  • Page 143
  • Page 144
  • Page 145
  • Page 146
  • Page 147
  • Interim pages omitted …
  • Page 188
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
KNAW symposium “Debating the Facts”
8 September 2025 - Ward van Beek
KNAW symposium “Debating the Facts”

. Maandagmiddag 15 september organiseert de KNAW het symposium “Debating the Facts”, met onder andere Nobelprijs-winnaar Guido Imbens en onze Skepsis-voorzitter, Eric-Jan Wagenmakers. Hoe te voorkomen dat feiten ‘ook maar een mening’ worden… Er zijn nog een paar plaatsen. Voor meer…Lees meer KNAW symposium “Debating the Facts” › [...]

Global Skeptics in The Pub-marathon
18 August 2025 - Ward van Beek
Global Skeptics in The Pub-marathon

 Verspreid over de wereld zijn er talloze organisaties die zich inzetten voor het bevorderen van kritisch denken. En op vrijdag 22 augustus 2025 kunnen zij elkaar online ontmoeten!Die dag duiken skeptici vanuit de gehele wereld gezamenlijk (voor de tweede keer)…Lees meer Global Skeptics in The Pub-marathon › [...]

Videos European Skeptics Congres 2024
18 August 2025 - Ward van Beek
Videos European Skeptics Congres 2024

 In 2024 organiseerde afis, de Franse zusterorganisatie van Skepsis, het 20ste European Skeptics Congress, in Lyon. Een aantal van de bijdragen zijn ook online te bekijken: [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Dr. Jay Bhattacharya: From Massively Overhyping to Limiting and Defunding Vaccines in 4 Years
12 September 2025 - Jonathan Howard

Who could be to blame for the lack of trust in mRNA vaccines? The post Dr. Jay Bhattacharya: From Massively Overhyping to Limiting and Defunding Vaccines in 4 Years first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Stocking Your Home First Aid Kit: A Pharmacist’s Guide
11 September 2025 - Scott Gavura

A well-stocked home first aid kit saves time, stress, and urgent trips to the pharmacy. The post Stocking Your Home First Aid Kit: A Pharmacist’s Guide first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Tylenol and Autism
10 September 2025 - Steven Novella

Earlier this year, HHS secretary RFK Jr. predicted that, “By September, we will know what has caused the autism epidemic and we’ll be able to eliminate those exposures.” Scientists have been researching autism for decades, including what factors are driving changes in diagnostic patterns. Promising such a major breakthrough in just six months is beyond ridiculous, and strongly implies that RFK Jr. […] The post Tylenol and Autism first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on Astrologie in het Teylers MuseumIk heb zelfs nog een minimale fractie meer waardering voor de platte aardegelovigen dan voor astrologen. Die platte aardelieden proberen
  • Renate1 on Astrologie in het Teylers MuseumJa, daar kan ik het alleen maar mee eens zijn. Hoe kan een wetenschapsmuseum zich lenen voor dergelijke flauwekul. Straks
  • Hans1263 on Astrologie in het Teylers MuseumTeylers Museum degradeert zichzelf door ruimte te verhuren t.b.v. dergelijke zweefsessies. Dat was niet de bedoeling van de oprichter. Hebbe
  • Renate1 on TFE gebaseerd op ongeldige logica?(2)Ja, groene knolamaniet, een van die leuke paddenstoelen die je maar een keer kunt eten. Dat heeft een familie in
  • Hans1263 on TFE gebaseerd op ongeldige logica?(2)@Renate1 Groene knolamaniet en ricine zijn ook natuurlijk. En aan 6 liter water drinken ga je ook dood. O ja,

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in