Kloptdatwel?

Pepijn van Erp

Is Het Parool bang voor smaadklacht van complotdenker Christopher Bollyn?

by 38 Comments

Komend weekend staat een uiterst dubieuze conferentie gepland in Amsterdam, de Open Mind Conference. Het evenement draait om allerhande complottheorieën, over 9/11, terroristische ‘valse vlag’-aanslagen, het bankwezen, vrijmetselaars en natuurlijk … het Zionisme. Het Parool berichtte vorige week vrijdag dat er twee sprekers op dit laatste gebied van een wel erg fout kaliber zijn. 

De VVD in Amsterdam Zuid stelde vragen aan het stadsdeelbestuur of zij de komst van de twee wenselijk vond en of er eventueel iets tegen gedaan kon worden. Dit veroorzaakte blijkbaar genoeg commotie om het management van de beoogde locatie van het gebeuren, de Oldschool, te doen besluiten de conferentie de deur te wijzen.

Wie echter nu de link probeert te volgen naar het artikel stuit op een ‘404’-tje: “Sorry, deze pagina kon niet gevonden worden.” Wat steekt hier achter? Volgens één van de twee gewraakte sprekers in het artikel, Christopher Bollyn, heeft het Parool het artikel schielijk verwijderd na een klacht van hem dat het smadelijk zou zijn hem als holocaustontkenner te betitelen. Bollyn beweert dat het hem specifiek om één zinnetje gaat, dat in de papieren krant als streamer in het artikel staat:

Deze 'quote' is smaad, volgens Bollyn
Dit citaat’ aan hem toeschrijven is smaad, volgens Bollyn

Volgens Bollyn is dit een gefabriceerd citaat en heeft hij het nergens zo gezegd. Dat het online artikel is weggehaald, vindt hij niet genoeg (daar stond die streamer trouwens ook niet in) en hij eist excuses van het Parool. Natuurlijk vindt Bollyn dit allemaal niet echt erg, anders zou hij het artikel natuurlijk niet op zijn eigen site zetten inclusief Engelse vertaling. Hij gebruikt het alleen om middels een relletje aandacht te zoeken voor zijn rabiate denkbeelden.

Is Bollyn een holocaustontkenner? Om die vraag te beantwoorden, moet je zijn teksten vrij goed bestuderen. Waar het om draait is dat hij een heel specifieke uitleg geeft aan het begrip ‘holocaust’. Uit zijn artikeltje ‘An American Holocaust‘ (2007):

The word ‘holocaust’ derives from the Greek words holos (completely) and kaustos (burned sacrificial offering) meaning complete destruction by fire. The correct usage and meaning of this word, however, have been distorted by Zionist propagandists, who have sought to trademark the word as a proper noun to signify the loss of Jewish lives in World War II.

Ik had een paar weken terug de weerzinwekkende onzin op de site van Bollyn al eens doorgekeken. Op 20 april kreeg Skepsis namelijk een mailtje binnen over Bollyn, die gevraagd was als spreker voor het Studium Generale programma van het Murmellius Gymnasium in Alkmaar. Bollyn zou daar een lezing geven over de ‘ware toedracht’ van de aanslagen op de Twin Towers in New York op 11 september 2001 (lees: het was een complot van de Zionisten). De lezing van Richard Gage op de TU Delft heeft de interesse in complottheorieën rondom 9/11 weer even aangewakkerd en Bollyn, die daar ook aanwezig was, heeft zich waarschijnlijk in Delft opgeworpen als spreker voor de aanwezigen die er nog wel eens een avondje over door willen praten; ook de site Wanttoknow begon opeens over hem te schrijven.
Terug naar die mail: of Skepsis misschien wat wist over de beschuldigingen aan zijn adres dat hij een anti-semiet zou zijn? En of iemand van Skepsis misschien bereid zou zijn om als opponent op te treden tegen zijn theorie over 9/11. Dat leek me geen goed idee. Het antisemitisme druipt van zijn artikelen, telkens verstopt als anti-zionisme. De 9/11 truther beweging had dat in eerste instantie misschien ook niet meteen door. Steve Jones (die van het verhaal dat de WTC gebouwen met nano-thermiet zouden zijn opgeblazen) werkte korte tijd met hem samen maar werd ook op de bredere agenda van Bollyn aangesproken. De mail die Bollyn als ‘verdediging’ stuurde spreekt echter boekdelen (citaat):

I understand that the person calling me a “Holocaust denier” is probably not at all concerned with the fire-bombing of Dresden that took the lives of more than a half-million people in one terrible night. This person is probably claiming that I “deny” that Jewish prisoners were burned in large numbers in huge ovens in German concentration camps during WWII.

Having visited several of these former camps at Auschwitz, Dachau, and Buchenwald, all I can say is that I have not seen any evidence of these large ovens in which Jewish prisoners are said to have been burned. I did visit the crematoria at all three camps and saw that they comprised 6 single-body cremation ovens. It has been many years since I visited Dachau so my recollection of the crematoria there is not as clear as the other two camps.

I don’t deny that many Jews were held as prisoners in these camps, and that many died in these camps, but they were certainly not the only group of people who suffered in these camps. At Auschwitz, for example, I know that many of the prisoners were Roman Catholics. The Nazi regime held many political prisoners of different nationalities in their concentration camps.

As I said, I have not seen at these three former camps any evidence of any large oven in which hundreds of people could be gassed or burned. Nor, have I seen any photographs or physical evidence of such an oven. I don’t see how this could make me a denier of anything. One can only deny by refusing to acknowledge something that one has seen the evidence of. I have looked for the evidence of these huge gas chambers and crematoria and not found it in the places they are said to have existed. That does not make me a holocaust denier.

De joodse Holocaust wordt gerelativeerd (Bollyn zegt dat hij geen grote verbrandingsovens heeft gezien in Auswitz, Dachau en Birkenau) en van andere rampen beweert hij dat die eerder de benaming holocaust verdienen, te weten het bombardement op Dresden en de aanslag op 9/11. ‘Als je met deze man al een debat moet voeren is het over antisemitisme, dat 9/11 verhaal van hem is volkomen ondergeschikt aan zijn eigenlijke agenda’, liet ik de docent van het gymnasium weten. Ik wist niet dat de lezing eigenlijk al voor de volgende avond gepland stond (21 april), maar blijkbaar was de schoolleiding verstandig genoeg om ‘m die ochtend af te gelasten. Bollyn zou daarop op 64 juni in een wijkcentrum in Alkmaar zijn verhaal komen houden, maar ook dat gaat inmiddels niet door.

Is Bollyn een holocaustontkenner in strikt juridische zin? Of is het smaad om hem zo betitelen? Dat is voor mij niet goed te beoordelen. Wat wel duidelijk is dat Bollyn de Jodenvernietiging in de Tweede Wereldoorlog op tamelijk onsmakelijke wijze ter discussie stelt door de alom daarvoor gebruikte term op eigen wijze te interpreteren en er niet op van toepassing te verklaren. Vrije meningsuiting is een schone zaak, maar het lijkt me verstandig dat beheerders van locaties waar dit soort lieden komen spreken, kennis nemen van wat die daar komen vertellen. Het is immers ook een vrije keuze om je locatie daarvoor ter beschikking te stellen.

Kankerkwakzalver Brian Clement komt naar Nederland

by 74 Comments

Charlatans op gezondheidsgebied zijn er in allerlei soorten en maten, van tamelijk onschuldige kruidenvrouwtjes tot enge kwakzalvers die er geen been in zien om kankerpatiënten valse hoop te geven en met onwerkzame middelen te behandelen tot hun portemonnee leeg is of de patiënt overlijdt – net wat eerder komt. De Amerikaan Brian Clement valt in die laatste categorie als we mogen afgaan op de berichtgeving in de Canadese media en het Science Based Medicine Blog.

Brian_Clement_supplementen_de_verborgen_waarheid_lezing

De ophef over Brian Clement en zijn Hippocrates Health Institute in Florida ontstond nadat de rechter in Canada toestond dat twee First Nations meisjes met kanker behandeld mochten worden volgens ‘traditionele gezondheidszorg’ en ze dus een reguliere behandeling werd onthouden, die in deze gevallen bepaald niet kansloos was geweest. De behandeling waarvoor hun ouders kozen, heeft echter niets te maken met ‘hun’ traditonele geneeskunde, maar alleen met de fantasieën van Clement. Die biedt het hele scala aan kwakzalverij, van bio-energetische toestanden tot detox behandelingen. Eén van die twee meisjes overleed eerder dit jaar en er zijn vermoedelijk meer slachtoffers te betreuren. De praktijken van Clement zijn hoogstwaarschijnlijk illegaal, maar de overheid in Florida schiet ernstig tekort in het aanpakken van deze man. Lees meer over deze zaak bij Science Based Medicine.

Waarom is dit relevant voor ons in Nederland zult u misschien denken? Nou, deze meneer start binnenkort een Europese ‘tournee’, waarbij hij op 1 juli Nederland zal vereren met een lezing die georganiseerd word door een tweetal orthomoleculaire fans van hem: Juglen Zwaan en Suzanne Poot. Het lijkt me een goed idee om die twee eens te vragen waarom Clement hier een podium geboden zou moeten worden.

Toegevoegd: op de site van de Vereniging tegen de Kwakzalverij staat ook een uitgebreid stuk over de ideeën van Clement: “Kwakgeloof: Nederland aan het tarwegras, tegen kanker“

Bergaf met Wim Hof

by 137 Comments

In januari dit jaar berichtte ‘Iceman’ Wim Hof dat hij weer een sterk staaltje had geleverd. Een groep onervaren klimmers had onder zijn leiding in recordtijd de Kilimanjaro beklommen. En dankzij de technieken van Hof zou niemand van de groep last hebben gehad van de gevreesde hoogteziekte. Enkele dagen na dit hoogstandje berichtte ik hier op Kloptdatwel dat de echte top niet werd gehaald, maar er blijkt nog meer af te dingen op dit succesverhaal.

De Kilimanjaro, gezien vanuit Moshi ,Tanzania (WikiMedia Commons)
De Kilimanjaro, gezien vanuit Moshi (WikiMedia Commons)

De tocht blijkt, zeker wat de afdaling betreft, toch wat problematischer te zijn verlopen dan je zou denken als je afgaat op wat er tot nu toe over naar buiten werd gebracht. Dat Hof zelf per fourwheeldrive vanaf 3700 meter naar beneden ging, past misschien ook niet zo goed in het beeld dat deze onverschrokken oermens graag van zichzelf uitdraagt.

Ruim een week geleden ontving de redactie een e-mail van een deelnemer, waarin die onder andere meldde dat er wel degelijk een aantal deelnemers te kampen had gekregen met hoogteziekte en dat een gedeelte van de groep uiteindelijk met een voertuig van de berg naar beneden is gebracht. Op basis van verdere communicatie met deze bron, wiens informatie ik verifieerde bij andere deelnemers, kom ik tot de volgende reconstructie.

Het plan was om in 36 uur de top van de Kilimanjaro te bereiken, in korte broek en met ontbloot bovenlijf. De locale gidsen en waarschijnlijk ook de parkwachters van het Kilimanjaro National Park vonden dat helemaal geen goed idee, zelfs onverantwoord met deze groep. Begrijpelijk ook, want er gebeuren al genoeg ongelukken op de berg zónder dit soort rare fratsen. De groep kon evenwel aan de beklimming beginnen nadat iedereen een verklaring had ondertekend waarin ze alle betrokken organisaties vrijwaarden van enige aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen.

Kaartje van de Marangu route
Kaartje van de Marangu route

De eerste dag liep de groep van negentien naar Horombo-hut op 3700 meter hoogte (zie nevenstaand kaartje voor de route). De volgende ochtend vertrok de groep heel vroeg om volgens plan tegen het eind van de middag de top de bereiken. Eén expeditielid besloot niet te vertrekken met de groep, wat andere deelnemers nogal verraste, omdat diegene in de voorbereiding één van sterkste deelnemers leek te zijn. Toen de groep Kibo-hut bereikte, moesten nog twee deelnemers afhaken, vermoedelijk vanwege hoogtezieke. Nog één persoon haalde de kraterrand niet en strandde op een paar honderd meter daaronder. Zodoende kwamen er vijftien deelnemers aan op de top, pardon, Gilman’s Point.
Tot zover klopt het persbericht aardig, hoewel je je kunt afvragen of het weglaten van de verschijnselen van hoogteziekte niet een verkeerd beeld geeft, zeker als je er in opneemt dat een ervaren gids er wél last van had. Ook merkt een deelnemer op dat het merkwaardig is dat er niet in staat dat twee deelnemers (niet Hof) wel degelijk in korte broek en met ontbloot bovenlijf de beklimming volbrachten.
Bij de afdaling kreeg nog een persoon last van verschijnselen die goed zouden kunnen duiden op hoogteziekte. De groep overnachtte bij Kibo-hut en daalde de volgende ochtend af. Maar vanaf Horombo-hut verliep die afdaling niet voor iedereen op dezelfde wijze. De twee deelnemers die de vorige dag bij Kibo-hut waren achtergebleven, waren klaarblijkelijk in dermate slechte conditie dat ze met een auto van het park verder moesten. Ook de persoon die in de afdaling van Gilman’s Point problemen kreeg, stapte in. En Wim Hof zelf. Die had naar verluidt blessures aan de voeten opgelopen die doorlopen erg moeilijk maakten. Tenslotte stapte nog een deelnemer in, gewoon omdat er nog een plek over was; die was het dus duidelijk alleen om de weg omhoog te doen geweest. Een eindje lager, op 2800 meter, pikte dezelfde of een andere auto wederom een clubje van drie , waarschijnlijk vier, deelnemers op. Uiteindelijk kwam dus iets meer dan de helft van de groep op eigen kracht beneden.

Eén deelnemer die ik benaderde had een wel erg opmerkelijk verhaal. Het gaat om één van de twee personen die in Kibo-hut bleef vanwege hoogteziekte. In diverse krantenartikelen duikt hij echter op als lid van de groep die de top haalde. Het was de journalisten blijkbaar niet opgevallen dat hij niet voorkomt op de groepsfoto op Gilman’s Point die bij hun artikel geplaatst is (en hij is niet degene die de foto maakte). Geconfronteerd hiermee, verklaarde deze persoon aan mij, dat hij inderdaad niet met de groep naar boven was gegaan vanaf Kibo-hut. Hij was al in eigen tempo met een gids ‘s ochtends vanaf Horombo-hut vertrokken en kwam aan bij Kibo toen de groep daar net vertrok. Een uur later zou hij echter alsnog aan het laatste stuk naar Gilman’s Point zijn begonnen, waar hij dan twee uur na de groep aankwam terwijl de duisternis reeds was ingetreden. Dit verhaal wordt door niemand anders bevestigd, integendeel; degenen die erop reageerden, doen het af als een verzinsel. Geloofwaardiger lijkt mij wat één van hen vertelde, namelijk dat deze meneer min of meer geregeld had om op eigen gelegenheid (wel met een gids) de volgende dag nog een poging te doen. Dit ging niet door, omdat de gidsen daar toch geen gelegenheid voor hadden of omdat de hoofdgids dit niet goedkeurde en zijn conditie het eigenlijk ook onverantwoord maakte.

Dit stuk is niet bedoeld om de individuele prestaties van de groepsleden te bagatelliseren. Uit eigen ervaring weet ik dat het beklimmen van vulkanen in Oost-Afrika voor een onervaren en niet bijzonder getraind persoon geen sinecure is. Ik vind het nog steeds frappant dat bij deze snelle stijging er eigenlijk maar zo weinig uitvallers waren in de groep. Maar waarom het persbericht niet wat openhartiger is over de ervaringen van de groep, roept vragen op. Vragen die mijns inziens gesteld moeten worden, omdat de opgepoetste versie van het verhaal door Hof wordt gebruikt om verder onderzoek mee te motiveren. Wie ondanks dit kijkje achter de schermen zin heeft gekregen om volgend jaar ook mee te lopen, kan zich nu al aanmelden bij het bedrijf van Hof. Of die groep met open armen ontvangen zal worden bij de poort van Kilimanjaro National Park, vraag ik me enigszins af.

Uiteraard heb ik Wim Hof en zijn bedrijf ook om een reactie gevraagd op deze reconstructie. Bij monde van Bart Pronk van Innerfire (die zelf ook deelnam aan de tocht) lieten ze weten dat er een aantal zaken niet kloppen of context missen. Concrete punten gaf Pronk ondanks aandringen niet. Wel werd ik uitgenodigd om de tocht onder het nuttigen van een kop koffie te komen doorspreken. Daarvoor heb ik vriendelijk bedankt, maar een reactie achteraf is natuurlijk altijd welkom.

Herman de Regt over bijna-doodervaringen en het onderzoek van Pim van Lommel

by 151 Comments

‘Bestaan bijna-doodervaringen?’ Dat is de vraag die filosoof Herman de Regt (Tilburg University) in dit tv-college bij de Universiteit van Nederland behandelt. Onvermijdelijk komt het onderzoek van Pim van Lommel aan de orde:

Dit is natuurlijk maar een vrij beknopte behandeling van het fenomeen BDE. Op de website van Skepsis zijn een flink aantal uitvoerige artikelen over dit onderwerp te vinden. Anesthesioloog Gerald Woerlee bespreekt daar bijvoorbeeld ‘Eindeloos bewustzijn’, het boek van Van Lommel. Maar zie bijvoorbeeld ook de stukken van Rob Nanninga over het onderzoek van Jeffrey Long en zijn bespreking van het boek van Eben Alexander.