Kloptdatwel?

Pepijn van Erp

Monsterachtig skelet van haai spoelt aan op Spaanse kust

by 6 Comments

Vorige week spoelde een karkas van een zeedier in vergevorderde staat van ontbinding aan op het strand bij het Spaanse plaatsje Villaricos en zorgde voor enige ophef. Het vier meter lange skelet zag er nogal wereldvreemd uit en dat leken wel een soort hoorns bij wat de kop zou moeten zijn. De Spanjaarden die zich er over bogen, kwamen niet met een duidelijke conclusie. De resten werden begraven en idenficatie zou alleen nog aan de hand van de foto’s kunnen plaatsvinden. Fijn materiaal voor het schrijven van spannende koppen op diverse websites: “What The Hell Is This Horned Sea Monster That Washed Ashore in Spain?“en “Dragon corpse washes ashore in Spain” bijvoorbeeld. Maar intussen weten we bijna zeker wat het is: een haai.

Aangespoeld skelet van wat hoogstwaarschijnlijk een haai is. De 'hoorns' zorgden voor wat verwarring.
Aangespoeld skelet van wat hoogstwaarschijnlijk een haai is. De ‘hoorns’ zorgden voor wat verwarring.

Wetenschapsjournalist en viskenner Arno van ‘t Hoog wees mij er woensdag via Twitter al op dat het waarschijnlijk om een haai gaat. Een afbeelding van de lamellen die zitten in de staart van een haai en die goed overeenkomen met wat we in de foto linksboven aan het eind van het ‘monster’ zien, overtuigde me. Ook visbioloog Dean Grubbs, een haaienexpert van Florida State University is het daar mee eens. Aan NBC News liet hij weten dat het zeker een haaienskelet is. Alleen de ‘hoorns’ brachten hem ook nog even in verwarring, maar het is het zogenaamde scapulocoracoid, wat je bij mensen als het schouderblad kunt terugvinden.

Geen cryptide dus. Haaienskeletten hebben, zoals Van ‘t Hoog ook aangaf, vaker gezorgd voor speculaties over onbekende zeemonsters. Een beroemd voorbeeld is het skelet dat door de Japanse trawler Zuiyo-maru werd opgevist en dat sommigen aanleiding gaf om te denken dat er nu nog Plesiosaurussen rondzwemmen. Voor de geïntereseerde: een podcast van Monstertalk die aan die zaak is gewijd.

 

UFO blijkt proefballonnetje van Google

by 99 Comments

Een fonkelend kokervormig object aan de hemel boven Pike County (Kentucky, VS)  trok op 16 oktober 2012 de aandacht van amateur astronoom Allen Epling. Meer mensen in Pike County zagen het object en meldden hun waarneming bij de politie. Epling wist er met zijn telescoop een aantal goede foto’s van te maken, maar die leverden geen uitsluitsel op voor de prangende vraag: wat was dit? Een vliegtuig werd uitgesloten als mogelijkheid omdat er geen bekende vliegbewegingen waren geregistreerd door vliegvelden in de buurt en een astronomisch verschijnsel kon het ook niet zijn, omdat het object vrij snel bewoog en duidelijk in de atmosfeer. Een ballon leek nog de meest waarschijnlijke optie, maar Epling vond er geen die er op leek en niemand kwam naar voren met de melding dat het toch om een weerballon of ander onderzoeksproject zou gaan. Ook niet na de media-aandacht voor de waarneming. Een UFO was geboren!

Een foto van het tot voor kort onbekende object door amateur astronoom Epling
Een foto van het tot voor kort onbekende object door amateur astronoom Epling

Onlangs werd eindelijk duidelijk wat het is: inderdaad een ballon. Één uit een hele serie die door een team van Google werden opgelaten in het kader van een geheim project om met deze ballonnen draadloos Internet te kunnen aanbieden op plaatsen waar er nog geen bestaande infrastructuur voor Internettoegang is. In een artikel van Wired (‘The Untold Story of Google’s Quest to Bring the Internet Everywhere—By Balloon‘) wordt uit de doeken gedaan waar Google nu eigenlijk precies mee bezig was. Al langer was er wel bekend dat er zoiets was als Project Loon, het verbaasde echter velen dat de experimenten al zo ver gevorderd waren.

Het idee van Loon is om een heleboel ballonnen op grote hoogte rond de aarde te laten zweven, die met elkaar en grondstations in verbinding staan. Elke ballon zou op de grond een breedbandverbinding voor een gebied met een doorsnede van zo’n 40 kilometer mogelijk moeten maken. Om dat een beetje beheersbaar te doen, is er een hoop data nodig over luchtstromen en dergelijk. Met die gegevens hopen de onderzoekers hun ballonnen te kunnen besturen door ze te laten stijgen of dalen naar luchtlagen met andere windrichtingen. Meer dan tweehonderd ballonnen liet Google al stiekem op. De meeste werden teruggehaald nadat ze neergestort waren of gecontroleerd tot daling gebracht. Twee ontsnapten aan de controle van het projectteam, waaronder die boven Pike County, die uiteindelijk na elf dagen rondvliegen in Canada neerkwam.

Oplaten van een project Loon ballon in Nieuw Zeeland
Oplaten van een project Loon ballon in Nieuw Zeeland

Epling is overigens nog niet zo overtuigd door de claim van Google. Volgens hem zien de ballonnen die Google liet zien bij de presentatie van Project Loon op 15 juni dit jaar in Nieuw Zeeland er heel anders uit. En waren er ook meldingen van soortgelijke objecten twee jaar eerder, dus voordat Google met het project startte.
Wat die eerdere waarnemingen betreft, daar kunnen we, denk ik, weinig mee. Hadden ze de objecten destijds beschreven, of hadden ze pas bij de foto’s van Epling een gevoel van herkenning? En als ik het verhaal van Google begrijp, zijn er telkens aanpassingen geweest aan het ontwerp van de balonnen. Waarschijnlijk ging het hier om een oudere versie. De vorm van stratosfeerballonnen is behoorlijk afhankelijk van de hoogte en samen met het ontwerp met twee ‘kamers’ verklaart dat het verschil in vorm misschien ook wel.
Google gaf tot nu toe nog maar weinig details. maar dat de claim slechts een publiciteitsstuntje van Project Loon zou zijn, wat Epling als mogelijkheid oppert, lijkt me wat vergezocht.

Via Doubtfulnews.com

Slaapverwekkende armband van Philip Stein

by 48 Comments

Engels - UK vlag 30x24Een bezoeker van Kloptdatwel trof ‘m aan in de catalogus van de KLM Sky High Collection: de Sleeping Bracelet van Philip Stein. De armband is “zo afgestemd dat die de natuurlijke frequenties oppikt, waarvan aangenomen wordt dat die de kwaliteit van de slaap bevorderen.” Dat zou dan moeten werken middels de door het bedrijf ontwikkelde Natural Frequency Technology. Er is zelfs  objectief bewijsmateriaal dat het werkt, volgens de fabrikant. Zijn het meer dan loze beweringen waarmee dit bandje aan de man gebracht wordt door Philip Stein, naast de protserige horloges en andere juwelen in het assortiment ?

Wat schrijft Philip Stein over de werking van het bandje, dat je nu met korting voor het luttele bedrag van 235 euro op de kop kunt tikken als KLM-klant?

Ook te koop in de KLM Sky High collection
Ook te koop in de KLM Sky High collection

Our research provides some objective measure that Philip Stein’s Natural Frequency Technology is interacting with the human body in a way that is consistent with relaxation and sleep. These studies are helping build scientific support for what we subjectively experience and believe, which is that there is a holistic benefit to wearing a Philip Stein. We still have much work to do before we conclusively know that our technology promotes relaxation and sleep, but this research is a major step in that direction.

Welke studies het betreft, staat er niet bij. Ook niet op een andere pagina, die gezien de titel  meer belooft te vertellen over de technologie:

Based on initial feedback from Philip Stein wearers, we commissioned in 2009 a clinical trial to study the effects of the Natural Frequency Technology on relaxation and sleep. Although the study was preliminary and statistically inconclusive, some of the findings were very promising. We are committed to understanding the complete and further benefits of the Natural Frequency Technology and as a result, additional studies are underway to analyze how the Natural Frequency Technology may affect relaxation, sleep and overall well-being.

Die pagina werkt trouwens op het moment niet meer (net nadat ik er vragen via e-mail over stelde, toeval?) Er staat nu wel wat vaags over de technology bij hun FAQ. Blijkbaar stond er op een oudere versie wel iets meer informatie, werd de bewuste studie genoemd en de resultaten samengevat. Op de Engelse website van Philips Stein staat het nog wel [update 20/3/2014: ook niet meer, maar we hebben de Wayback Machine]. Is natuurlijk ook wel ingewikkeld om de informatie op al die verschillende websites een beetje consistent te houden.
De studie, die Philip Stein bedoelt, heeft als titel A Randomized, Double Blind, Placebo Controlled, Crossover Evaluation of Natural Frequency Technology™ and Sleep Natural Frequency Technology on Sleep in Normal Subjects with Unrefreshing Sleep. Een lachwekkend artikel in een blad dat er niet bijster wetenschappelijk uitziet. Maar liefst 28 vrijwilligers kregen zo’n bandje of een placeboversie om en werden op een heel stel variabelen bevraagd na een nachtje slapen (twee nachten achter elkaar). Daarna kwamen ze nog een keer terug voor hetzelfde programma, maar dan met placebo- en echte bandje omgewisseld. En dan nog een keer met hetzelfde programma als het eerste bezoek. Zo werd er natuurlijk een fijne bak data verzameld. Wat er dubbelblind aan deze studie was, begrijp ik echter niet. Er staat zelfs expliciet dat degene die de bandjes uitdeelde ‘un-blinded’ was en dus wist wat wat was. Maar wat maakt het uit, de conclusie luidt:

While the current overall results are not statistically significant, a substantial number of subjects demonstrated improvements in the measured individual sleep parameters. Feeling more refreshed after sleep was the primary outcome measure that most clearly separated from placebo.

Zo'n plaatje zit in de producten van Philip Stein en zou verschillende frequenties 'bevatten'.
Zo’n plaatje zit in de producten van Philip Stein en zou verschillende frequenties ‘bevatten’.

Er werden heel wat dingen gemeten bij de deelnemers, sommige zaken wat concreter (hartslag, bloeddruk, stofjes in de urine), andere van wat discutabeler gehalte (zoals hartritmevariabiliteit, besproken in de laatste Skepter en ook hier op Kloptdatwel). Maar als dan blijkt dat er alleen maar subjectieve resultaten zijn opgesomd, zegt dat eigenlijk al genoeg. Maar voor de volledigheid geeft ik het lijstje met de resultaten die tot stand kwamen onder invloed van de Natural Frequencies Technology in de Sleeping Bracelet:

• 64 % reported waking up more refreshed
• 61 % reported having more pleasant dreams
• 43 % reported falling asleep faster
• 43 % reported sleeping longer
• 18 % reported lying awake less at night

Allemaal waarden die je kunt verwachten als er geen verschil tussen de groepen zat, maar dan net zo opgeschreven alsof het nog wel wat lijkt. Mogen we bijvoorbeeld ook concluderen dat 39 procent minder prettige dromen had? Of hadden die deelnemers exact even prettige dromen als altijd?  Ook raar dat ze bijvoorbeeld opschrijven dat 43 procent meldde langer te slapen, zonder erbij te vermelden of dat werkelijk het geval was. Ze sliepen immers in het slaaplab, dan zou je toch mogen veronderstellen dat het ook nog even objectief was vastgesteld.
Philip Stein zal wel blij geweest zijn te kunnen melden dat maar liefst 96 procent van de deelnemers tenminste op één van de gemeten zaken positief scoorde en dat zal dan wel slaan op het ‘some of the findings were very promising’ uit het tweede citaat (anders zou ik het ook niet weten, want ik kreeg geen reactie op mijn e-mail aan de firma). Het bandje doet natuurlijk helemaal niets, ondanks de mooie praatjes over Schumannresonanties. Het hele idee erachter met helende frequenties die op een metalen plaatje zouden zijn gezet, is dermate lachwekkend dat je je afvraagt wat voor onderzoekers het zijn, dat ze het serieus nemen. Harriet Hall schreef er ook al eens over op Science-Based Medicine.

Op de site van een Nederlandse leverancier staat een verwijzing naar ander onderzoek naar de effecten van de technologie (ging niet om slaap) dat Philip Stein liet uitvoeren. Uitgevoerd door een zekere dokter Philippe A. Souvestre van een Canadees bedrijf met de mooie naam NeuroKinetics Health Service en maar liefst op het Exploration Park in het Kennedy Space Center in Florida, VS. Tsja, deze dokter, die ook als acupuncturist is opgeleid, heeft wel het een en ander gedaan met medisch onderzoek op ruimtevaartgebied en zal  de weg wel weten op dat bedrijventerrein. Een serieus verslag van zijn onderzoek vond ik niet, maar de vage link met ruimtevaarttechnologie is alvast mooi meegenomen voor Philip Stein. Sites die over dure klokjes schrijven, nemen het allemaal klakkeloos over. Intussen is Souvestre zelf bezig met zijn ‘BioRegulateur Externe‘, iets met biofotonen: “These nano-vibrations are generated through biophotonic filtering of small levels of electromagnetic radiation naturally emitted from the body through the skin.”

Philip Stein heeft nog wel meer fantastische producten in zijn catalogus (gehad), zoals de Wine Wand, een staafje dat je in je glas wijn plaatst om het ‘ademen’ van de wijn te versnellen. En O, The Oprah Magazine maakte in 2006 nog reclame voor hun Teslar Watch, die behalve betere slaap ook een verhoogde concentratie en hoger energieniveau beloofde. Een bespreking in The Journal of Alternative and Complementary Medicine had zelfs laten zien dat de gebruike technologie de aanmaak van  immuuncellen bevordert. En een medewerkster van het magazine was opeens van haar kniepijn af nadat zij een dergelijk klokje was gaan dragen. Indrukwekkend. Maar waarom doet het bedrijf het nu dan met een totaal andere technologie: “Philip Stein no longer utilizes Teslar chips in new watches but instead uses a proprietary Natural Frequency Technology which is not related to Teslar.”? Sommige mensen zijn zelfs verontwaardigd dat Philip Stein nu niet meer the real thing verkoopt. Nou ja, Oprah blijft een fan, want in 2010 deelde ze in haar beruchte ‘Favorite Things‘-show nogmaals een hele berg uurwerkjes van Philip Stein uit. Ze heeft natuurlijk ook meer verstand van tassen dan van onzintechnologie. En KLM van vliegen, hopen we dan maar.

Zie ook Natural Frequency Technology Schumann en TESLAR HORLOGE in de Rare Apparaten database bij Skepp.

 

 

Toch verborgen boodschap in Voynich manuscript?

by 14 Comments

Het Voynich-manuscript is een handgeschreven middeleeuwse tekst, geïllustreerd met  afbeeldingen van ondere andere planten en astronomische objecten. Het manuscript lijkt voor een belangrijk deel te gaan over recepten met kruiden, hun bereidingswijzen en toepassingen. Lijkt, want de enige aanwijzing daarvoor ligt in die afbeeldingen. De tekst is namelijk tot op heden een onkraakbare puzzel gebleken. Talloze wetenschappers en cryptografen hebben er iets van proberen te maken, maar tevergeefs. De mogelijkheid dat het hele werk een hoax is, werd steeds meer als waarschijnlijk aangenomen. Een maand geleden kwamen onderzoekers van de universiteit van Manchester echter met de resultaten van hun analyse van het intrigerende document: er zijn duidelijk aanwijzingen dat het geen willekeurige verzameling onzinwoorden en zinnen is en dat er dus wel degelijk een boodschap in de tekst verstopt kan zitten. Niet iedereen is echter overtuigd dat die conclusie getrokken kan worden.

voynich-fav-img
Een karakteristieke pagina uit het Voynich-manuscript

Kunsttaal …
Zelfs met een lekenoog valt het op dat de teksten in het Voynich-manuscript veel weg hebben van een echte taal. Er zijn woorden en zinnen van verschillende lengte, korte woordjes lijken vaker voor te komen dan lange en meer van dat soort kenmerken. Het is zeker niet uitgesloten dat hem om een kunsttaal zou gaan, zoiets als Esperanto, maar dan zonder enige relatie met bekende talen. Maar waarom zou iemand in de 15de eeuw die moeite doen voor één zo’n manuscript? Er is immers geen enkel ander document bekend dat in dezelfde ‘taal’ is geschreven. De geschiedenis van het manuscript laat echter zien dat er in de loop van de tijd door verschillende mensen toch behoorlijke bedragen voor zijn betaald om er eigenaar van te worden. Het is genoemd naar Wilfred Voynich die het document in 1912 kocht. De moeite die het gekost moet hebben om het te vervaardigen, kan best een lucratieve bezigheid zijn geweest. Het manuscript is nu eigendom van de Beinecke Rare Book and Manuscript Library of Yale University en kan in zijn geheel online worden ingezien.

voynich-03-astronomical
Een afbeelding uit een astronomisch gedeelte?

In hun recente artikel ‘Keywords and Co-Occurrence Patterns in the Voynich Manuscript: An Information-Theoretic Analysis‘ leggen auteurs Marcelo Montemurro en Damián Zanette (natuurkundigen) uit hoe ze hun analyse hebben uitgevoerd. In het kort komt het er op neer dat je heel precies kijkt naar de verdeling van woorden over de tekst en de onderlinge samenhang. Korte, niet zoveel betekenis hebbende woordjes (als lidwoorden, voorvoegsels e.d.) zullen regelmatig verspreid over de tekst voorkomen, maar woorden met ‘hoge informatiedichtheid’ zullen minder vaak optreden en meestal meer geconcentreerd, binnen een hoofdstuk bijvoorbeeld. De techniek was al gebruikt voor andere teksten en lijkt zinvolle resultaten te geven. In Darwins On the Origin of Species, werden bijvoorbeeld als belangrijkste woorden species,varieties, hybrids, forms en genera aangewezen. De woorden die in het Voynich manuscript als belangrijkste worden gevonden, lijken vaak specifiek bij de verschillende secties van het manuscript terug te vinden te zijn. Het lijkt er dus op dat de verschillende secties over verschillende onderwerpen gaan en dat wijst dus toch op een betekenis in de tekst. Want hoe zou een vervalser in de 15de eeuw met deze geavanceerde analysetechnieken rekening hebben kunnen houden?

… of hoax?
De conclusie van Montemurra en Zanette kreeg meteen stevige kritiek van Gordon Rugg, een onderzoeker die juist de theorie verdedigt dat het manuscript een hoax is. Op zijn weblog heeft hij inmiddels een aantal artikelen geplaatst waarin hij uiteenzet wat er niet aan het verhaal van de onderzoekers uit Manchester klopt. De belangrijkste kritiek komt er op neer dat ze te weinig kennis hebben genomen van wat er al eerder aan onderzoek is gedaan naar het manuscript en dat het feit dat de tekst geen willekeurige reeks woorden lijkt te zijn, niet automatisch hoeft te betekenen dat het dan ook een echte boodschap bevat. Rugg had nu juist laten zien dat met de methode die hij suggereert voor de vervaardiging van zo’n tekst, die eigenschappen als het ware vanzelf optreden.

De methode die Rugg geeft is inderdaad bijna een automatisch proces, er is weinig betekenisvols aan. Je start met een rooster gevuld met zelfverzonnen ‘lettergrepen’. Over dat rooster schuif je een mal en de vakjes die niet afgedekt zijn, vormen telkens je volgende woord. Je kunt nu variëren met diverse mallen en roosters. De vakjes moeten wel een bepaalde verdeling hebben. In de middeleeuwen was de cryptografische kennis wel zo ver dat ze kennis hadden van de meest basale statistische kenmerken van teksten. Dat talen een specifieke verdeling van letters hadden en dat woordlengte op een bepaalde manier varieert, is niet zo lastig te verwerken in zo’n rooster. De hoaxer moet er wel op letten om zijn mal niet op een systematische manier over zijn rooster te schuiven, anders ontstaan er alsnog duidelijke patronen die kunstmatig aandoen.

voynich-slide3
Een voorbeeld van het gebruik van rooster en mal, gebruikt door Rugg om Voynich achtige teksten te fabriceren.

Bij geheimschriften werden in die tijd dit soort roosters wel gebruikt, dus dat maakt het gebruik ervan bij het vervaardigen van zo’n tekst niet geheel onwaarschijnlijk. Het is wel lastig om er voor te zorgen dat de roosters volstrekt willekeurig worden ingevuld, zeker als je als middeleeuwer nog helemaal niet op de hoogte was van zoiets als ‘true randomness’.  Bij het wisselen van rooster verwacht je dan eigenlijk ook wel een verschil in de verdeling van de lettergrepen te kunnen zien. En dat blijkt zo te zijn in het Voynich-manuscript. Veel gebruikte lettergrepen komen door het document heen in verschillende blokken van dichtheid voor. Die toch niet zo willekeurige verdeling vertaalt zich ook in het vaker voorkomen van langere combinaties van die lettergrepen in bepaalde stukken tekst. Rugg stelt dat de effecten die Montemurro en Zanette vinden en toewijzen aan verschillende besproken onderwerpen in de tekst, in feite kunnen wijzen op het gebruik van die verschillende roosters zonder betekenisvolle inhoud. Hij schat dat de hoaxer tussen de zes en tien verschillende roosters heeft gebruikt.

De controverse kan beslecht worden door met de methode van Rugg langere stukken tekst te maken en dan te kijken met de methode van Montemurra en Zanette of je inderdaad hetzelfde soort ‘betekenisvolle’ woorden vindt. Een ander argument dat Rugg noemt, dat erop duidt dat het om een hoax gaat, is het feit dat er geen verbeteringen in de tekst zijn te vinden. Dat is merkwaardig als het om een echte taal zou gaan. Bij het schrijven van zoveel tekst, maakt iedereen wel eens een fout en in andere handschriften tref je die volop aan, vaak verbeterd. Een hoaxer zal echter niet zoveel reden hebben om een fout overgeschreven lettergrepencombinatie van zo’n mal te verbeteren, dat verandert immers niets aan de inhoud die er toch al niet inzat.

Links:

 

Nieuwe video van dubieuze test met MMS tegen malaria in Oeganda

by 26 Comments

Engels - UK vlag 30x24Ruim twee maanden geleden dook er op YouTube een video op over een test in Oeganda waaruit zou blijken dat het beruchte kwakzalversproduct MMS (Miracle Mineral Supplement) heel effectief zou zijn tegen malaria. Ik schreef daarover het blog: Grof schandaal: MMS kwakzalvers doen alsof ze malaria kunnen genezen in Oeganda. Intussen is er het een en ander aan nieuwe informatie naar boven gekomen en een andere video. Daaruit blijkt dat de Ugandan Red Cross Society (URCS) en de Belg Klaas Proesmans, CEO van het Water Reference Center (WRC), deze test wel degelijk georganiseerd hebben. Ze hebben dan wel inhoudelijk afstand genomen van de eerste video en de suggestie dat die zou aantonen dat MMS een medicijn tegen malaria is, maar hoe het nu precies is verlopen, blijft onduidelijk.  Volgens mij is het  op eerste gezicht overweldigende resultaat van deze proef wel te verklaren zonder tot de conclusie te moeten komen dat iedereen die MMS verwerpt, het toch bij het verkeerde eind heeft gehad.

Gelekte video
De volgende video is volgens de organisatie van Jim Humble, de grote man achter MMS, gemaakt door een Oegandese cameraman in opdracht van Proesmans. De video zou al sinds januari afgeschermd op YouTube staan, maar Proesmans wilde er niets mee doen. Nu is die dus gelekt en  voorzien van een voorwoord van Humble en een nawoord van Leo Koehof (die de eerste video produceerde op basis van eigen beelden). Deze video wordt ook weer driftig verspreid via YouTube en Facebook. Met de boodschap dat het Rode Kruis deze simpele behandeling probeert te verdoezelen; onder druk van Big Pharma, natuurlijk.

http://www.youtube.com/watch?v=FrwZN1cPfX8

Nieuwe video van dubieuze test met MMS tegen malaria in Oeganda 1
Proesmans in de video over het ‘onderzoek’

[Update 21 mei 2019
Bovenstaande video werkt niet meer. YouTube heeft recent heel veel video’s en kanalen die MMS promoten verwijderd (zie dit artikel van Business Insider voor achtergrond). De video is nog wel op andere kanalen te vinden, ook op YouTube.
Ander punt: Leo Koehof blijkt heel recent overleden te zijn, na een kort ziekbed.]

Totstandkoming van de proef
Op zich lijkt het verhaal van Koehof over hoe deze test tot stand gekomen is wel aardig te kloppen. Proesmans heeft zijn connecties met het Rode Kruis, vanwege zijn functie bij het WRC, ingezet om dit allemaal op te zetten, maar het is duidelijk een persoonlijk initiatief geweest. Voor het uitkomen van de tweede video kreeg ik al van Andreas Kalcker, met wie ik in de commentaren onder de eerste YouTube-video in discussie raakte, een conceptplan voor de test toegespeeld: Water Purification Pilot Case – Uganda (pdf). Daarin wordt duidelijk gesproken over het kijken naar de mogelijk positieve effecten van het drinken van met chloordioxide gezuiverd water bij de behandeling van malaria. Het is niet het definitieve, getekende document, maar ik vermoed dat het niet veel zal afwijken. De URCS zal zich nu wel de haren uit het hoofd trekken dat ze zo makkelijk ingestemd hebben.

Het WRC neemt afstand van de inhoud van de (eerste) video, maar denkt CEO Proesmans er net zo over?
Het WRC neemt afstand van de inhoud van de (eerste) video, maar denkt CEO Proesmans er net zo over?

Het WRC nam uiteindelijk ook afstand (gearchiveerde kopie) van de eerste video met ongeveer dezelfde bewoording als het Internationale Rode Kruis. De verklaring is gedateerd op 24 mei, kort nadat ik met Ruud Koornstra, secretaris van het bestuur van het WRC, over deze kwestie gesproken had. De publicatiedatum is echter 3 juni, net nadat ik Koornstra een reminder had gestuurd om te vragen of hij intussen al wat meer wist. Ik ga er maar van uit dat Proesmans niet erg veel haast maakte met het plaatsen van die mededeling.

Malaria microscopie
Dat MMS echt zou werken is volstrekt niet plausibel, maar dan blijft natuurlijk de vraag hoe we het resultaat dan wel kunnen verklaren. In mijn vorige blog heb ik geopperd dat de quick tests op dag 1 misschien wel helemaal niet werden bevestigd met een normaal bloedonderzoek. Aangezien die quick tests in gebieden waar malaria veel voorkomt, nogal eens fout positieven uitslagen geven, zou dat een verklaring kunnen zijn voor het feit dat alle blood slides de volgende dag negatief waren. Nu duidelijk is dat de URCS toch veel nauwer betrokken was bij de proef dan ik aanvankelijk voor mogelijk hield, lijkt me dit scenario iets minder waarschijnlijk. Er is echter nog wel een andere mogelijkheid, daarvoor moeten we wat beter bekijken hoe dat nu gaat met microscopisch onderzoek van bloed om te bepalen of iemand malaria heeft of niet.

In Basic Malaria Microscopy (pdf) staat dat uitgelegd. Zoals ook in de video te zien, neem je met een vingerprik een druppel bloed af en die smeer je uit op een microscoopglaasje. Normaalgesproken zal er een zogenaamd dikke druppel preparaat worden gemaakt, dat onder de microscoop wordt bekeken. De microscopist zal nu per microscoopbeeld het aantal witte bloedcellen tellen en het aantal parasieten. In een goed beeld heb je iets van 15 à 20 witte bloedcellen. Het preparaat wordt na telling van een beeld iets verschoven om een nieuw beeld te krijgen. Dit gaat in principe door tot er 200 witte bloedcellen geteld zijn. Een schatting voor de parasitemie, het aantal parasieten per microliter bloed, wordt dan gegeven door: aantal getelde parasieten gedeeld door het aantal getelde witte bloedcellen maal 8.000. Die 8.000 is een gemiddelde voor het aantal witte bloedcellen per microliter bloed. Die waarde kan van persoon tot persoon wat verschillen, maar er wordt met deze standaard gerekend. Als je dus met het laatste bekeken beeld bijvoorbeeld op totaal 214 getelde witte bloedcellen uitkwam en 539 parasieten, dan heb je naar schatting 539/214 x 8.000 = 20.150 parasieten per microliter. Dan heb je wel een infectie te pakken, maar nog niet een ernstige; daarvoor zou je er maar liefst 250.000 per microliter moeten hebben (in gebieden waar malaria veel voorkomt, zoals Oeganda).
Het wordt iets lastiger met heel lage aantallen parasieten. Als je de 200 witte bloedcellen hebt gehaald, maar nog minder dan 100 parasieten hebt geteld, moet je eigenlijk doorgaan tot 500 witte bloedcellen. Dat betekent behoorlijk wat meer werk. Om een negatieve uitslag te kunnen geven, moeten er zelfs minstens 100 beelden gezien zijn zonder parasieten. Dat duurt volgens die instructie zeker 10 minuten. En hier begint mijn twijfel of de voorgeschreven procedures in deze proef wel zijn doorlopen. Als er volgens de richtlijnen 154 negatieve uitslagen zijn gevonden, had dat dus ruim 25 uur microscoopwerk in beslag moeten nemen. In de video horen we Proesmans opmerken dat ze op de allereerste dag maar vijf positieve malaria gevallen aantroffen, die dus op dag 2 werden gecontroleerd (eentje was er toen nog niet malariavrij). Het begon dus rustig in het lab, maar op dag 3 tot en met 5 werden er dus 149 negatieve uitslagen vastgesteld. Maar aangezien ik maar één microscoop gezien heb in alle filmpjes, zou dat betekenen dat er meer dan 8 uur per dag continu door die microscoop gekeken zou moeten zijn. Dat lijkt mij erg onwaarschijnlijk.
Wellicht hebben ze zich tevreden gesteld met een beeld of 10, een aantal dat normaalgesproken voldoende is om de ernst van een infectie vast te stellen. Maar dat is dus niet voldoende om iemand echt malaria negatief te verklaren. Misschien is het wel voldoende om in de praktijk te besluiten om niet met behandeling te starten, bij stevige infecties zie je immers veel meer parasieten. In Oeganda loopt 42% van de bevolking rond met parasieten in het bloed zonder er ziek van te zijn, de parasitemie is te laag daarvoor. Nu zijn die quick tests behoorlijk gevoelig (ze meten overigens niet direct parasieten, maar antigenen). Vertaald naar parasitemie komt het er op neer dat ze een infectie van 50 parasieten per microliter nog wel kunnen vaststellen. Omgerekend naar aantal parasieten per microscoopbeeld, is dat ongeveer 0,1 parasiet. Je moet dus behoorlijk wat beelden bekijken om er met redelijke zekerheid één te zien. Aan de andere kant, als je een blood slide bekijkt van iemand, van wie je al weet dat zijn quick test positief was, ga je misschien wel net zo lang door met zoeken, totdat je de eerste parasiet in beeld krijgt.
Als we niet weten of bij beide bloedtesten exact dezelfde procedure is gevolgd, kun je er volgens mij weinig conclusies aan verbinden.Om dit microscooponderzoek goed te kunnen gebruiken, moet je heel precies van te voren vastleggen hoe je de slides beoordeelt en het liefst laat je het doen door laboratorium personeel dat niet op de hoogte is van het resultaat van de quick test. Die voorzorgsmaatregelen lijken me hier niet genomen te zijn, het hele gebeuren wijkt nogal af van wat de WHO voorschrijft om de effectiviteit van antimalaria middelen te bepalen. Een bewijs voor effectiviteit is het zeker niet.

Oegandese Rode Kruis zwijgt vooralsnog
Echt vaststellen wat er nu gebeurd is, kan alleen met het vrijgeven van de data en protocollen door het URCS. Het lijkt me verstandig dat ze dat toch snel doen, nu geven ze alleen maar voer aan complottheorieën. Op mijn mails reageerden ze echter niet. Op een Duitse site staat wel een reactie van Sarah Musisi, Director Health and Care Uganda Red Cross Society (die eerder ook reageerde op vragen van een Spaanse skeptische site):

If what I have written has turned out to portray a bad attitude, I must apologize for that. It was not my intention to do that. All I can say is that the whole video is very unfortunate and worse still that my name is mentioned in it. I still emphasize that URCS does not believe in the treatment of malaria as claimed in that video and we continue to encourage our communities to seek care and treatment from qualified health providers. The issue of the video is being handled by the URCS management and we hope it will removed from the net soon to save people from the lies.
I apologize once again
Sarah Musisi

Op mijn eigen site schreef ik ook een tweetal blogs over deze affaire Fake and Unethical Trial: Video Claims Miracle Mineral Solution Cures Malaria en What did the Ugandan Red Cross Society know about “the ‘miracle’ solution to defeat malaria” Video? Die stukken lokten nogal wat reacties uit van MMS aanhangers. Dat er echt geen enkele serieuze aanwijzing is dat MMS werkt tegen ziektes als malaria, AIDS, kanker, en wat Humble nog meer beweert, wordt wel duidelijk voor iedereen die de uitgebreide site MMS Debunked doorspit.