Kloptdatwel?

Bezochte activiteiten

Water zien branden bij Niburu

by 17 Comments

Op 7 juli was het eindelijk zover, Niburu Free Energy (NFE) zou de motor presenteren op 100% water. Een vervolg bovendien op de demo te Zwolle van 26 mei dit jaar die voor NFE eindigde in een daverende klap.

Stelt u zich eens voor dat u niet meer benzine, gas of diesel hoeft te tanken. Gewoon ‘s ochtends even controleren of er nog water in de tank zit. Desnoods vult u bij met water uit de meest nabije sloot. Vrije energie rechtstreeks uit de natuur, duurzaam en gemakkelijk. En mocht de motor onverhoopt vlamvatten, bedenk dan dat u rondrijdt met een vat bluswater! Veiliger kan niet. Het klinkt u wellicht als een spannend jongensboek in de oren, maar wanneer u er net zo goed over nadenkt als NFE, is de conclusie onontkomelijk: Het is een schande dat deze schone duurzame technologie nog niet beschikbaar is voor het volk. Om de mensheid te redden van de ondergang, volgens sommigen al eind dit jaar (dat wordt opschieten), gaat NFE nu orde op zaken stellen. De technologie is namelijk allang beschikbaar. Die wordt ons onthouden door kwade machten gevormd door banken, oliemaatschapppijen en andere exponenten van de gevestigde orde. En vergeet dat hele gedoe met patenten, die zitten alleen maar in de weg. Het is eigenlijk een beetje zoals in Harry Potter, toveren kan natuurlijk allang, maar het wordt gewone dreuzels zoals u en ik moedwillig onthouden. Welkom in de wereld van NFE waar pseudowetenschap schaamteloos inhaakt op milieubewustzijn en de behoefte aan duurzame energievormen om kwakapparaten aan de man te brengen.

Uw reporters van Skepsis, tovenaarsleerlingen in de dop, waren voor u ter plaatse om het wonder van de vrije energie te aanschouwen. Naar schatting 100 personen, voornamelijk mannen, waren afgekomen op de aankondiging van een motor op 100% water. Om u maar niet langer in spanning te houden: dat was niet wat we te zien kregen. Uiteindelijk zagen we hoe een benzineverbrandingsmotor kort op knalgas kon draaien. Niet echt spannend natuurlijk, maar de verhalen eromheen suggereerden veel meer. De meeste energie die bij Niburu Free Energy vrijkomt lijkt gespendeerd aan het verhaal. Dat belicht een interessante mix van techniek, anekdote en mystiek uit het genre New Age. Denk aan zaken als het “terug naar de natuur”-idee dat het nog altijd goed doet bij onstuitbare wereldverbeteraars, duurzame energieopwekking, milieubewustzijn, het complot van de gevestigde orde, verwondering over mooie natuurplaatjes, de magische oerkracht van waterstof, het “raadsel” van plus en min. Er is altijd wel iets waarbij u spontaan uitroept “maar natuurlijk!”.

Deze avond, die stilzwijgend leek opgedragen aan alle onbegrepen genieën, werd geopend met een praatje door de politieke partij in oprichting SOPN. Die afkorting staat voor Soeverein Onafhankelijke Pioniers Nederland. SOPN is op een of andere wijze (nee, ik wil het niet weten) voortgekomen uit Niburu. Deze partij wil onder andere openheid van zaken over UFO’s en pleit voor natuurzuivere energieopwekking (sic). Johan Oldenkamp, oude bekende van Skepsis (zie onder andere hier) en gedoodverfd lijsttrekker van SOPN, deed een beroep op de zaal om SOPN te steunen met handtekeningen en geldelijke bijdragen. Dan zal SOPN vervolgens pleiten voor meer ruimte voor baanbrekende innovaties zoals de motor op 100% water van Niburu. Ons advies is om wel eerst het partijprogramma te lezen. SOPN is onder andere van plan alle percelen te onteigenen, banken te nationaliseren, financiering van onderzoeksinstellingen stop te zetten, penioenfondsen op te heffen en niet te vergeten om alle bestaande patenten en octrooien te laten vervallen.

Namens Niburu namen Jeroen Arents en Frank Collaris het woord. Jeroen Arents praatte de avond aan elkaar en Frank Collaris trad op als technisch specialist en voerde de demo uit. De demo leek mede bedoeld als een verkoopverhaal voor hun Motion 1.1, een apparaat om het rendement van de verbrandingsmotor in uw auto aanzienlijk te verbeteren. Maar gek genoeg werd de Motion 1.1 niet gedemonstreerd. En daar beginnen de claims dus flink door elkaar te lopen. We kwamen voor een motor op water, we zagen een motor op knalgas en u kon een apparaat kopen dat het rendement van een motor zou verbeteren door knalgasinspuiting.

Wat de eerste claim betreft (de auto op water), wie een huishoudboekje kan bijhouden, kan ook bijhouden welke energie het systeem in gaat en welke er geleverd wordt. De meest slimme vraag uit de zaal die avond was dan ook over het vermogen dat nodig is om het knalgas te maken. Daarvoor werd door onze Niburu-vrienden een accu gebruikt die naar verluidt 80 Ampere bij 12 Volt leverde voor de elektrolyse van water. Dit betekent dat er zo’n slordige 1000 Watt aan vermogen in gaat. En daarmee kan je best wat knalgas maken, met of zonder resonantietechniek.

Op de een of andere manier was deze observatie voor NFE van ondergeschikt belang voor de lijn van het betoog. Sowieso staat NFE op het punt van grote doorbraken met dit onderzoek. Binnenkort gaan ze elektrolyse met magneten tot stand brengen, dan heb je die accu helemaal niet meer nodig, volgens NFE. Dat elektrische lading wat anders is dan magnetische polariteit deert dan even niet als je van Niburu bent. En wat Niburu betreft mogen we niet van knalgas (een mengsel van H2 en O2) spreken, het gaat hier volgens hen om een nieuwe toestand van water. Jammer alleen dat die nieuwe toestand nog nooit experimenteel is aangetoond, laat staan op papier aannemelijk is gemaakt. Het is een bedenksel van een handvol lieden zoals Ruggero Santilli, die de weg naar de wetenschap zijn kwijtgeraakt of nooit hebben gevonden.

Wanneer je eenmaal knalgas hebt geproduceerd met een flinke stroom is het niet moeilijk dat te laten ontbranden, zoals iedere brugklasser wel eens heeft mogen uitproberen. We kregen een uitgebreide demo door het NFE-team van de “spectaculaire” verbrandingseigenschappen van knalgas, pardon HHO. We zagen letterlijk water branden. Tenminste dat was de uitleg van de wannabee Nobel-laureaten van NFE. Volgens NFE gaat HHO een tot nu toe onbegrepen interactie aan met het materiaal waarmee de vlam in contact komt. Zo liet Frank Collaris met deze bijzondere vlam glas smelten en staal gloeien. Dat knalgas een hete vlam produceert is echter al langer bekend. Niet voor niets is lassen met knalgas een van de oudste lastechnieken. De vlam van een stoichiometrisch mengsel van H2 en O2 (en knalgas is zo’n mengsel) kan een temperatuur bereiken van 2800 graden Celsius, 700 graden hoger dan wanneer H2 in lucht wordt verbrand. Frank Collaris liet zien dat je je hand door de vlam kunt halen. Een vlam bestaat echter niet uit een enkelvoudig chemisch proces. Op verschillende plaatsen in de vlam vinden verschillende reacties plaats, onder andere door menging met de lucht eromheen. De temperatuur in de vlam is hierdoor sterk afhankelijk van de plaats in de vlam. En zo kan het dat op het spruitstuk van de lastoorts (dus buiten de vlam) een temperatuur van 34 graden Celsius wordt gemeten terwijl er op het materiaal in de punt van de vlam een veel hogere temperatuur wordt bereikt. Ook toevoegingen zoals natriumrestanten uit het gebruikte elektrolyt hebben invloed op de vlamtemperatuur. En inderdaad is er een interactie met het materiaal die afhankelijk is van het materiaal zelf. Het gaat hier om chemische processen met stoffen uit het materiaal die door warmte eruit vrij komen. Al met al was de demo een aardige demonstratie van de eigenschappen van knalgas maar volstrekt onvoldoende om aan te tonen dat met dit gas meer energie vrijkomt dan met reguliere scheikunde kan worden verklaard.

Een eerste poging om een motor op knalgas te laten lopen, mislukte helaas…doordat er water in het systeem kwam! De opstelling begon water te spuwen en knallen te produceren. Of iemand even een doekje bij de bar wilde halen. In de pauze konden we ons in de Soestse pioniersenclave vergapen aan de indrukwekkende verzameling esoterische boeken (waaronder die van Johan Oldenkamp), de verzameling geometrische vormen met vermeende transcendente eigenschappen, fair trade t-shirts en hennepchocolade. Dit alles in een geur van rijkelijk walmende wierook.

Een motor kan inderdaad op knalgas draaien. Het is een zeer schone brandstof met als enig afvalproduct water. Kort lukte dat Frank Collaris met een andere knalgascel na de pauze. Je kan knalgas ook bijspuiten in een benzinemotor. De claim dat hierdoor het totale rendement van de motor sterk wordt verbeterd, is tot nog toe echter niet experimenteel hard gemaakt door NFE. Bovendien is dit geknutsel aan uw motor mogelijk schadelijk. NFE beweert hierover dat de verbrandingstemperatuur door de HHO-toevoeging wordt verlaagd waardoor er juist minder slijtage optreedt. Maar ook dat konden we niet zelf verifiëren. Er waren veel doorverwijzingen naar het “lab in Maastricht” waar het allemaal al zou zijn aangetoond. Het grootste obstakel is volgens NFE toch wel de chip die het motormanagement regelt. Eh ja, onder andere regelt zo’n chip dat de motor niet onherstelbaar beschadigt…

Water zien branden bij Niburu 1
De Motion 1.1

Het wonderinspuitingsapparaat van NFE (de Motion 1.1) is te koop voor 650 euro en door het hele land heen zijn er bedrijven die het voor u kunnen inbouwen. Ja mensen, het mag wat kosten, maar dan heeft u een door NFE gegarandeerde inspuiting met HHO, die het rendement van de reguliere brandstof met minimaal 25% verbetert. Dit alles uiteraard volgens NFE. Natuurlijk niet vlak voor de APK doen, want dan heeft u kans dat uw auto de weg niet meer op mag, hetgeen uiteraard alles te maken heeft met het complot van overheid, banken en oliemaatschappijen om creatieve geesten met patenten en certificering het leven zuur te maken.

De avond werd afgesloten met een spirituele bezinning bestaande uit een op video gezette indrukwekkende serie esthetisch verantwoorde wallpapers. De zaal keek ademloos toe hoe de plaatjes vergezeld van een passend aanzwellend muziekje elkaar afwisselden terwijl Jeroen Arents achter de monitor een spirituele pose aannam. Uw reporters waren niet onder de indruk, waarschijnlijk omdat ze zich onderwijl natuuronzuivere gedachtes permitteerden, zoals de vraag hoe onzin en piëteit samen optellen tot een onderbouwing van de claims.

Nog enkele opmerkelijke quotes die we optekenden: “ieder mens maakt per dag 10 gram water aan en daarom is er nu veel meer water dan miljoenen jaren geleden”, “vrije energie techniek is er al maar het komt pas wanneer het volk erom roept”, “watergas of HHO is water in gasvorm”, “als je het laatste schroefje niet aandraait omzeil je het patent” en “de wereld wordt in feite bestuurd door banken en olieproducenten”. Kortom, we zijn er dit keer zonder kleurscheren vanaf gekomen en we hebben ons uitstekend vermaakt tijdens dit bijzondere spektakel in het schemergebied tussen wetenschap en waanzin, maar van een doorbraak op het gebied van vrije energie is helaas nog geen sprake. Niets van hetgeen getoond werd ontsteeg het niveau van het middelbare schoolproefje met knalgas of kan doorgaan voor een onderbouwing van de rendementsclaim voor de Motion 1.1.

———————————————————————————-

De lezing is opgenomen door een van de aanwezigen:
Download deel 1 of beluister hier:
[audio:https://s3-eu-west-1.amazonaws.com/kloptdatwel.nl/Niburu+-+Onthulling+verbrandingsmotor+op+100+procent+water%2C+6+juli+2012+deel+1.mp3]
Download deel 2 of beluister hier:
[audio:https://s3-eu-west-1.amazonaws.com/kloptdatwel.nl/Niburu+-+Onthulling+verbrandingsmotor+op+100+procent+water%2C+6+juli+2012+deel+2.mp3]

Op bezoek bij Biohorma (bekend van Echinaforce)

by 33 Comments

Leden van Skeptische werkgroepen gingen op bezoek bij Biohorma, naar eigen zeggen ‘de grootste producent van fytotherapeutische en homeopathische middelen … in de Benelux’.  We hebben gezien hoe de producten worden gemaakt. Ook hebben we het gehad over de gezondheidsclaims voor de producten die het bedrijf maakt. Er gaat een wereld schuil achter de claim ‘bevordert het herstel na ziekte’. Maar ben je na ziekte niet al weer beter?

Op bezoek bij Biohorma (bekend van Echinaforce) 2
Het bedrijfspand van Biohorma in Elburg

Het bedrijf is vooral bekend van de A. Vogel-producten en het bekende Echinaforce, waarover in het tijdschrift Skepter en op het Skepsis-blog al de nodige uiterst kritische stukken zijn geschreven. De nadruk ligt bij Biohorma op fytotherapie (kruidengeneesmiddelen). Tijdens het bedrijfsbezoek bleek dat homeopathische middelen slechts een zeer klein deel uitmaken van het assortiment en de omzet van het bedrijf. Sinds een aantal jaren richt het bedrijf zich ook op essentiële vetzuren.

‘Van plant tot klant’
Op bezoek bij Biohorma (bekend van Echinaforce) 3
Een medewerker van Biohorma bij de verwerking van de paardenbloemen-oogst van 2012. De paardenbloemen worden in een haksel-machine gevoerd (facebook pagina van Biohorma).

Het motto van Biohorma is ‘van plant tot klant’ en het bedrijf is dan ook actief in de hele keten. Het bedrijf had ook het motto kunnen kiezen: van zaadje tot in de winkel, want de meeste producten beginnen in het voorjaar in de grond van de A. Vogeltuinen (nabij Elburg). De oogst verzorgt Biohorma zelf, en in snij- en productiehallen wordt de oogst gereed gemaakt voor verwerking. De producten die uit de plant komen worden door middel van oplossen in alcohol en daaropvolgende droogtechnieken uit de plant gehaald en verwerkt in pillen, drankjes, zalven etc, waarna het bedrijf de distributie naar de verkooppunten verzorgt. Alles in één hand.

Enthousiaste medewerkers, veel aandacht voor contact met de klant

Het was voor ons duidelijk dat de mensen van Biohorma die we spraken erg enthousiast en trots op hun bedrijf en producten zijn. Het bedrijf besteedt veel energie aan het onderhouden van contact met de klant. Dat betekent bijvoorbeeld marktonderzoek (‘hoe denkt de consument over onze producten, hoe bekend zijn ze’), reclame-, informatie- en promotiemateriaal, en rechtstreeks contact met de klant (er is b.v. een telefonische hulplijn waar mensen terecht kunnen met vragen) en het bedrijf ontvangt graag bezoekers.

Gezondheidsclaims

We hebben bij ons bezoek aan Biohorma uitvoerig stilgestaan bij het type gezondheidsclaims dat het bedrijf maakt.

De gezondheidsclaims voor haar producten baseert Biohorma, zo begrepen wij, niet op eigen onderzoek. Biohorma maakt onder andere gebruik van beschrijvingen die o.a. zijn opgesteld door The European Scientific Cooperative on Phytotherapy(ESCOP) (zo blijkt uit informatie op het internet). De beschrijvingen werden met een Engels-klinkend woord aangeduid als ‘Monografen’ , het Nederlandse woord monografie is in het Engels Monograph. Er mag dan wel geen eigen onderzoek zijn naar de werkzaamheid van middelen, wel wordt veel aandacht besteed aan onderzoek naar de veiligheid van middelen en processen (veiligheid voor de eindgebruiker is topprioriteit). Ook wordt onderzocht of de samenstelling van preparaten in overeenstemming is met nationale en Europese voorschriften.

Deze manier om gezondheidsclaims te onderbouwen is in overeenstemming met de eisen die het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen stelt aan bepaalde alternatieve middelen. Cees Renckens schreef daarover in zijn recente column:

‘Voor […] middelen, samengesteld uit mengsels en voorradig in de zelfzorgschappen van drogist en apotheek, die wel een indicatie claimen, gold een aangepaste ‘bewijsvoering’, waarbij volstaan kon worden met verwijzingen naar monografieën over het preparaat’. 

Op bezoek bij Biohorma (bekend van Echinaforce) 4
De Europese Unie stelt eisen aan kruidenmiddelen (www.gaia-health.com)

Biohorma heeft te maken met een woud aan regels. Op sommige producten zijn Europese voorschriften van toepassing, bijvoorbeeld de Europese Richtlijn voor Traditionele Kruidengenees­middelen (zie deze Wikipedia-link). Sommige Biohorma-producten worden aangemerkt als ‘voedsel’, en vallen daarmee onder de Warenwet (‘Warenwetbesluit Kruidenpreparaten)’. Voor deze producten mogen geen therapeutische claims worden gemaakt. Andere producten (met een farmacologisch actieve stof en/of een therapeutische indicatie) (kunnen) vallen onder de geneesmiddelenwetgeving. Ten slotte zijn er de ‘medische hulpmiddelen’. De wetgeving hiervoor is net voor de eeuwwisseling zodanig aangepast, dat daar niet alleen voorwerpen, maar ook stoffen onder kunnen vallen, zoals een kruiden-gel voor aambeien.

Hoe breng je claims onder woorden?

Biohorma denkt veel na over hoe je claims zo kunt formuleren dat deze in overeenstemming blijven met alle regels. Zo dienen de aanprijzingen voor gezondheidsproducten basically beperkt te blijven tot: ‘in stand houden van een goede gezondheid’. De claim voor Echinacea is bijvoorbeeld dat dit ‘de natuurlijke afweer helpt/ondersteunt’ en dat dit ‘herstel na ziekte bevordert’. Achter deze formuleringen blijkt een wereld van overwegingen schuil te gaan, zo bleek tijdens ons gesprek: ‘herstel ná ziekte’ (toegelaten claim) is iets anders dan ‘herstel tijdens ziekte’ (niet toegelaten claim), helpen/ondersteunen van het afweersysteem (toegelaten claim) is iets anders dan een ‘genezen of vervangen van een gebrekkige eigen lichaamsafweer’ (niet toegelaten claim). Bekijk deze claims voor het Biohorma-topproduct Echinacea en vraag je af wat er eigenlijk heel precies gezegd wordt:

  • Verkleint de kans op griep en verkoudheid
  • Sneller herstel bij griep en verkoudheid
  • Stimuleert het immuunsysteem
  • Bewezen effectief
  • Werkt krachtig en natuurlijk
  • Echinacea purpurea wordt vers verwerkt

Bekijk ook het filmpje hierna over Echinacea (als je hieronder geen scherm ziet: klik dan hier):

http://www.youtube.com/watch?v=SQuogFeVJ88

Geen medische behandelingen

De claims voor de producten van Biohorma zijn in de kern tamelijk bescheiden. Dat blijkt ook uit onze vraag wat het bedrijf doet als mensen de hulplijn bellen met een concrete medische vraag. Het antwoord: ‘iedere beller met een medische vraag verwijzen wij door naar een arts’. 

Veranderende eisen: gevolgen voor Biohorma-producten?

In zijn column vertelde Cees Renckens dat de Raad van State onlangs bepaalde dat VSM niet langer mag zeggen dat Rinileen Neusdruppels geïndiceerd zijn bij neusverkoudheid, oorpijn en bijholteontsteking. De reden: VSM kan de werking van Rinileen Neusdruppels tegen deze klachten niet met onderzoek onderbouwen. Deze uitspraak betekent misschien nog meer dan voorheen dat gezondheidsclaims voor kruidenpreparaten op een goudschaaltje zullen worden gewogen. Hoe smal dit pad kan zijn, blijkt b.v. uit deze beschrijving van een claim van Biohorma die voor de Reclame Code Commissie werd behandeld (met dank aan onze lezer A. Atsou Pier, zie comment hieronder).

 

Ik heb dit artikel geschreven samen met Joke ten Hove

Foto voorzijde: Wikipedia

 

Een weekend skepticisme in Manchester

by 1 Comment

QED staat voor ‘Question, Explore, Discover’ en is een tweedaags sceptisch congres georganiseerd door de ‘Merseyside Skeptics Society’ en de ‘Greater Manchester Skeptics Society’ (klik hier voor details). Het was de tweede editie. Geen Nederlander in zicht, ondanks een interessant programma met o.a. aandacht voor weerwolven, cryptozoölogie, wetenschapsfraude, helderzienden, UFO’s, psychologie, alternatieve geneeskunde en de Islam. En ik had Joe Nickell niet willen missen die uitlegde dat het riviermonster Ogopogo misschien wel bestaat uit vier otters die achter elkaar zwemmen. Voor wie er niet bij was hieronder een verslag (mail naar Kloptdatwel als je er wel bij was).   

Een weekend skepticisme in Manchester 5
Volle bak op de conferentie QED 2012 (www.qedcon.org). De bijeenkomst startte met een borrel, iedereen bleek iedereen te kennen. Toch waren er gelukkig voldoende einzelgängers waar je op af kon stappen met de vraag ‘Goh, jij ook alleen hier?’

 

Zaterdag was er een lekker vroege start om 9 uur (ach, biologisch gezien 10 uur voor een Nederlander).

Een weekend skepticisme in Manchester 6
Weerwolf volgens een 18de-eeuwse illustratie (Wikipedia).
Weerwolven

De spits werd afgebeten door Deborah Hyde. Zij vertelde over weerwolven in Europa in de 16de en 17de eeuw. Weerwolven kwamen in twee soorten verslagen voor: medische verslagen en executierapporten van heksenjagers, de Inquisitie en dat soort instanties. Opvallend aan de medische rapporten is dat er voornamelijk gesproken wordt over het gedrag van de patiënt die ‘wolfachtig’ is te noemen en niet over het daadwerkelijk veranderen in een wolf. Dat wolfachtige gedrag hield bijvoorbeeld in ‘s nachts een lijk opgraven op de plaatselijk begraafplaats en dan met een been over je schouder door het dorp gaan lopen (ik heb een beeld). Deze mensen geven vervolgens aan ‘een vacht aan de binnenkant van hun lichaam’ te hebben. Tja, en dan is er altijd wel iemand van een officiële instantie die dat dan even met eigen ogen wil zien… Bij de executiegevallen is er sprake van de ons bekende vorm van een weerwolf: de man in kwestie (zijn er eigenlijk vrouwelijke gevallen?) heeft vreselijke misdaden begaan in de vorm van een wolf. Soms waren er ook echt aanvallen op voornamelijk kinderen die ook echt door een wolf waren veroorzaakt. ‘Bewijs’ was er in veel gevallen ook tegen de weerwolf: wonden die de wolf had opgelopen werden ook op de man aangetroffen en vaak was de ‘dreiging’ van martelen genoeg om de man te laten bekennen. Opvallend, of eigenlijk ook niet, is dat weerwolven alleen in gebieden voorkomen waar ook echt wolven leven. Later in een andere bijeenkomst vertelde Deborah Hyde over het feit dat toen Fransen zich in Amerika vestigden daar ook weerwolven bleken voor te komen. De theorie was dat deze zich verstopt hadden in de schepen…

Een weekend skepticisme in Manchester 7
Op zondag 10 december 1978 ontsnapte een rode panda uit Blijdorp. Hoewel het diertje vrij snel dood ging, meenden veel mensen de panda te hebben gespot (foto: Wikipedia).
Cryptozoölogie

Vervolgens was er een paneldiscussie over ‘Cryptozoology’, de studie naar dieren waarvan het bestaan niet is aangetoond. Bekende voorbeelden zijn het monster van Loch Ness, de vreselijke sneeuwman of de poema die enkele jaren geleden op de Veluwe zou zijn gezien. Op zich wel gezellig, met bekende mensen als Joe Nickell, Hayley Stevens en Deborah Hyde heb je ook wat aan tafel zitten, maar het ontsteeg het niveau van de anekdote niet echt. Opmerkelijk was een verhaal over een Nederlands geval waarbij mensen verslag doen van waarnemingen van iets wat op dat moment veel in het nieuws is. Er schijnt in de jaren tachtig een baby-panda te zijn ontsnapt uit een dierentuin (vermoedelijk die rode panda die in december 1978 ontsnapte uit Blijdorp). De daarop volgende weken waren er honderden mensen die de panda gezien hadden. Achteraf bleek echter dat de panda al vrij snel na het ontsnappen dood was gegaan en dus niet gespot kon zijn.

Fraude in de wetenschap

Na een korte pauze was er een paneldiscussie over ‘science vs. skepticism’.  Men was het er al snel over eens dat wetenschap niet zonder skepticisme kan. Dat ze eigenlijk synoniem aan elkaar zijn. Bij nieuwe bevindingen is het goed om sceptisch te zijn en om te kijken of iets waarschijnlijk is gezien eerdere observaties (in dit verband viel de term ‘prior probability’). Daarom werd er snel overgestapt op een nieuw discussieonderwerp: het hoe en waarom van fraude in de wetenschap. Interessant onderwerp met de kwestie Stapel in het achterhoofd. De verzamelde experts hadden de mening dat fraude relatief vaker dan gemiddeld voorkomt in de wetenschappen, met, zoals men dat noemde, ‘people related outcomes’ (psychologie en sociologie). Niet exclusief in die velden natuurlijk, er zijn immers ook genoeg bijvoorbeeld medische gevallen bekend, maar waarschijnlijk is het toch makkelijker in die velden om er mee weg te komen.

Een weekend skepticisme in Manchester 8
Ophelia Benson is bezorgd over religieuze onverdraagzaamheid op Engelse universiteiten. Ze schreef eerder boeken over andere religieuze thema’s zoals dit boek.
Silencing for God op universiteiten

‘s Middags na de lunch werd geopend door Ophelia Benson, een vrouw waar ik persoonlijk tot dan toe nog niet van gehoord had, maar die ik zeker ga volgen vanaf nu. Haar betoog moest wat op gang komen, maar de punten die ze vervolgens maakte vonden een gewillig oor in de zaal. Het ging over ‘Silencing for God’ en ze haalde wat recente incidenten in Engeland aan waarbij atheïstische uitingen op Twitter en websites van studentenverenigingen tot buitensporige reacties van besturen van die universiteiten hadden geleid. Er lijkt volgens haar een soort ‘religious privilege’ te heersen, waarbij gelovigen aanstoot mogen nemen aan alles wat hen niet zint en dan vervolgens hun gelijk proberen te halen en vaak ook krijgen. Emotie overheerst in deze affaires in plaats van rationele discussie. Dit stond haar erg tegen. Een interessant punt dat door iemand uit het publiek werd opgeworpen is dat er ook een soort genoegen is in het beledigd zijn (‘pleasure in taking offence’). De spreekster herkende dat wel en  beaamde dat ruiterlijk ook voor zichzelf.

Een weekend skepticisme in Manchester 9
Sarah Angliss (qedcon.org).
Voices of the dead

Vervolgens was er een lichter programmaonderdeel, gepresenteerd door Sarah Angliss, ook een naam die mij niets zei. Ook zij heeft een zeer interessant cv en haar presentatie was getiteld ‘Voices of the dead’. Dit klinkt heel zweverig, maar de titel was zeer letterlijk te nemen. Ze had een originele fonograaf meegenomen en liet een opname horen, opgenomen op een wasrol, van de stem van Florence Nightingale. Niet te verstaan, maar na vertaling bleek Florence gefascineerd door het idee dat haar stem haar zou overleven. Iets waar wij niet meer van opkijken of zelfs bij stilstaan, met alle technologie die we tegenwoordig hebben om geluid vast te leggen. Vervolgens gaf Sarah een demonstratie van de opnametechniek door de stemmen van twee personen uit het publiek op te nemen op een blanco wasrol. Dat gebeurde gewoon met hetzelfde apparaat maar dan met een zwaardere kop met een naald eraan. Toen ze het opgenomen geluid afspeelde viel mij op dat de stemmen (van een vrouw en man) helemaal niet leken op de echte stemmen. Door de manier van opnemen (een trillende toeter die de trillingen met een naald in de was trekt) ging er veel van de klank verloren en was het ook heel moeilijk te verstaan. De proefpersonen hadden langzaam en duidelijk moeten praten, maar dat had niet veel geholpen. En ik altijd maar denken dat mensen vroeger heel vreemd praatten en dat zangstemmen toen heel lelijk waren. Bleek aan de opnametechniek te liggen. Eyeopenertje.

Een weekend skepticisme in Manchester 10
De etalage van een helderziende (‘psychic’). Volgens Polidoro zijn ze in te delen in categorieën: naive (naïef), deluded (misleid), unlikely (onwaarschijnlijk), bereaved (achtergebleven als nabestaande), cunning (sluw), differently ‘honest’ (anders ‘eerlijk’) (foto: wikipedia).
Massimo Polidoro over helderzienden

De volgende spreker was Massimo Polidoro, die een hilarische uiteenzetting deed over verschillende types ‘psychics’ (helderzienden) die hij tegengekomen was onder andere in zijn werk voor de James Randi Foundation. De categoriën waren: naive (naïef), deluded (misleid), unlikely (onwaarschijnlijk), bereaved (achtergebleven als nabestaande), cunning (sluw), differently ‘honest’ (anders ‘eerlijk’). Vooral de ‘unlikely’ categorie kreeg de lachers op de hand, omdat deze mensen dingen claimden die niet echt nuttig waren. Zo was er een vrouw die beweerde dat ze rauwe eieren kon mummificeren. Dat duurde dan wel 9 dagen. En na testen bleek dat niet-ingestraalde eieren er dan net zo uitzagen. Tja, en bij alle ‘psychics’ die hij onderzocht had bij wie de krachten opeens toch niet optraden, waren er altijd wel excuses. Hij had zelf nog niet meegemaakt dat na ‘ontmaskerd’ te zijn mensen toegaven: misschien heb ik mezelf wel voor de gek gehouden.

Omdat ik al behoorlijk veel dingen had gehoord en de stoeltjes behoorlijk krap waren, besloot ik de toespraak van Richard Saunders te missen. De avond (met diner) werd zeer kundig aan elkaar gepraat door Dr. Richard Wisemann. Hij kan niet alleen prima schrijven, maar ook goed praten, het was een echte show.

Een weekend skepticisme in Manchester 11
Edzard Ernst heeft het niet zo op Prins Charles, die alternatieve middeltjes aanprijst (foto: smh.com.au).
Edzard Ernst over alternatieve geneeskunde

Zondagochtend zaten we om 10 uur weer ‘fris’ in de zaal. De dag werd geopend door Prof. Dr. Erzard Ernst. Hij heeft veel onderzoek gedaan naar ‘Alternative medicine’. Sommige van die onderzoeken werden gefinancierd door de beroepsgroep zelf. Dit leidde nogal eens tot problemen als de uitkomst de opdrachtgever niet zinde (lees: geen effect) en Ernst dan toch wilde publiceren. Hij noemde ook alternatieve geneeswijzen die wél werken, zoals sint-janskruid waarvan het effect op depressie is bewezen. Ernst is een fervent opponent van Prins Charles die allerlei onbewezen alternatieve geneeswijzen promoot. Er kwamen heel wat spotprenten voorbij… Ernst vond dat het onderzoek naar alternatieve geneeswijzen vaak wordt belemmerd door emoties. Ernst: ‘It is science, not religion’! Zijn interessante boek ‘Tricks or Treatment’ heb ik ter plekke aangeschaft en laten signeren.

UFO’s: ‘I know what I saw’

Daarna een presentatie van Ian Ridpath over UFO’s. Grotendeels kende ik de verhalen al wel, maar hij was zo grondig dat er toch weer interessante, voor mij nieuwe zaken behandeld werden. Een frappant gegeven was iets dat ook al naar voren was gebracht door Massimo Polidoro: mensen blijven geloven in hun waarneming, ook als de feiten die tegenspreken (zie het voorbeeld van de panda die ik eerder noemde). Als mensen horen dat wat ze voor een UFO aanzagen vermoedelijk een ‘Chinese Lantern’ is geweest, zeggen ze tegen beter weten in ‘nee, dat was het niet. I know what I saw’.

‘Closet atheism’ in de Islam

Voor wie het nog niet moe was, was er daarna een lezing van Maryam Namazie over ‘Secularism, social cohesion and citizenship’. Ze vertelde dat in Engeland en Nederland alternatieve islamitische rechtspraak (‘sharia law courts’) plaatsvindt en dat er onder moslims ook atheïsten zijn (sommigen met boerka) die daar niet voor uit komen (het zijn ‘closet atheists’). De normen van de samenleving waarin mensen leven kunnen erg dominant zijn en het is dan ook een grote denkfout om alle moslims over één kam te scheren.

Een weekend skepticisme in Manchester 12
De Amerikaanse skepticus Joe Nickell legde in twee plaatjes uit hoe we ‘Ogopogo’ kunnen zien. Als een monster?
Joe Nickell: ga op onderzoek uit

Joe Nickell sloot de dag af met het motto: ‘Blijf niet achter de computer zitten om iets uit te zoeken, ga naar de plaats waar het gebeurd is en onderzoek het ter plaatse’. Dan kom je er achter dat het riviermonster Ogopogo (een cryptozoologisch dier) misschien wel bestaat uit vier otters die achter elkaar zwemmen (zie ook hier)! Als je blijft hangen bij de vage websites over dit onderwerp zie je dat natuurlijk nooit. Nickell vertelde ook hoe hij onderzocht dat de Nazca-lines in Peru met eenvoudige middelen kunnen worden gemaakt. Nickell is een aangenaam mens. Hij ziet zichzelf niet als debunker, hij vindt het belangrijk om respectvol te blijven naar mensen en hun claims.

Een weekend skepticisme in Manchester 13
Of als vier otters? Illustraties afkomstig van CSI.

Toen was het echter toch echt voorbij: QED 2012 zat er op. Een aanrader voor de volgende keer! En wie Manchester beter wil leren kennen mag de ‘Manchester Art gallery’ niet missen. Hier bevindt zich een van de meest bizarre stukjes curiosa: een poppenhuis met daarin opgezette kikkers (linkfroghouse)!

 

Foto voorzijde: deel van een foto van campbellpix’s photostream op flickr.

 

 

Skepsis Congres 2011 – Brein en Illusie

by 1 Comment

Zaterdag 22 oktober kunnen we weer gaan genieten van interessante sprekers tijdens het Skepsis Congres 2011: Brein en Illusie. Tijdens het congres zullen naast bestuursleden en een aantal auteurs van Kloptdatwel ook werkgroepleden van Skepsis aanwezig zijn, er zullen Skeptische notities verkocht worden en mogelijk ook een aantal boeken.

Wanneer: zaterdag 22 oktober 2011
Aanvang: 10.30 uur, zaal open: 09.45 uur
Entree: gratis voor donateurs van Stichting Skepsis anders 22,50 euro (lunch is 15 euro)
Aanmelden: klik deze link en bekijk daar de instructies (bijna onderaan)
Locatie: Hogeschool Domstad, Koningsbergerstraat 9, Utrecht (meer informatie onderaan deze link)

Er zijn inmiddels al meer dan 250 aanmeldingen en de zaal is op een maximum van 400 berekend. Wacht dus niet te lang met uw aanmelding!
Mocht het echter niet lukken om ons congres in uw overvolle agenda te krijgen, houdt dan Kloptdatwel.nl in de gaten. Tijdens het congres willen we ook dit jaar weer simpele video-opnamen maken en deze op Kloptdatwel publiceren. Zie hier de opnamen van 2010.

Het programma van het Skepsis Congres 2011: Brein en Illusie:

9.45 De zaal is geopend vanaf kwart voor tien. U kunt uw entreebewijzen bij onze receptie afhalen. Koffie en andere dranken zijn bij de prijs inbegrepen.
10.30 Opening van het 24ste Skepsiscongres door prof. dr. Frans Sluijter, voorzitter van de Stichting Skepsis
10.35 JAN VAN GIJN
prof. em. dr. J. van Gijn is neuroloog en redacteur van Brain. Hij schreef Lijf en leed (februari 2011).		 Zielenpijn
Vele mensen hebben pijn ten gevolge van een psychisch proces zoals angst, depressie of een persoonlijkheidsstoornis. Dat is iets totaal anders dan fantoompijn. Zulke pijn komt wel uit de hersenen, maar geldt als onverklaarbaar.
11.35 IRIS SOMMER
prof. dr. I.E.C. Sommer leidt de Stemmenpoli van de UMC Utrecht en schreef Stemmen horen (april 2011).		 Stemmen in beeld
Wat gebeurt er in de hersenen als iemand stemmen hoort en waarom horen sommigen ze wel en anderen niet?
12.35
Korte presentatie over Skepsis-werkgroepen gevolgd door lunchpauze
14.00 DICK SWAAB
prof. dr. D.F. Swaab is neurobioloog en thans hoogleraar aan de Zhejiang University Medical School in Hangzhou. Hij schreef Wij zijn ons brein (september 2010).		 De zetel van zonderlinge verschijnselen
Het zijn de hersenen ook waar zich de zetel bevindt van waanzin en krankzinnigheid, van angsten en verschrikkingen die ons bestormen, dikwijls ‘s nachts, maar soms zelfs overdag; daar ligt de oorzaak van slapeloosheid en slaapwandelen, van gedachten die niet willen komen, van vergeten verplichtingen en van zonderlinge verschijnselen. – Hippocrates (geciteerd in de Inleiding van Wij zijn ons brein).
15.00 Pauze
15.30 HERMAN PHILIPSE
prof.dr.mr. H. Philipse is filosoof en universiteitshoogleraar aan de Universiteit Utrecht. Zijn meest recente populaire boek is de bundel Filosofische polemieken (2009).		 Wij mensen kunnen niet ons brein zijn
Boeken over hersenen zijn bestsellers, want velen willen op de hoogte blijven van de laatste vorderingen in het onderzoek naar de werking van dit orgaan. De hersenonderzoekers populariseren echter hun onderzoek soms in misleidende bewoordingen. Filosofen, deskundig in begripsanalyse, hebben de taak conceptuele verwarring te bestrijden en helderheid te scheppen.
16.30 Borrel

 

Mocht u interesse hebben in een van de boeken van de sprekers dan kunt u deze via de links hieronder bij Bol.com bestellen. Met een bestelling steunt u Kloptdatwel.

Zakkenvullerij: op iedere verdieping een glazen bol van 645 euro!

by 6 Comments

Zakkenvullerij: op iedere verdieping een glazen bol van 645 euro! 14Kloptdatwel ging op 21 mei naar de beurs ‘Paranormaal Alternatief’ in Rijswijk. Vandaag het laatste inkijkje in wat zo’n beurs te bieden heeft. Het gaat over een oude bekende: de stargate en over massage en een ayurvedisch gezondheidscentrum.

Stargate, aardstralen en wateraders
In de buurt van de massagestand kwamen we nog een oude bekende tegen in de categorie vreemde apparaten nl. de Stargate. De houten ster met de kristallen ‘liefdesenergie-bollen’ stond opgesteld achter de standhouder. Er zat iemand in het midden, die via een hoofdtelefoon naar speciale gechannelde muziek luisterde.

De claim: Volgens standhouder Mike Pietersen stijgt de boviswaarde van de persoon die er een tijdje in zit enorm. Normaal gesproken hebben we ook een hoge boviswaarde als we net wakker zijn en goed uitgerust. Probleem is alleen dat deze vrij snel weer daalt. Door een verblijf in de Stargate blijft onze boviswaarde zeer lang erg hoog. Ik vraag hoe dat dan te meten is waarop hij antwoord dat hij dat intuitief aanvoelt vanwege zijn jarenlange ervaring als sjamaan. Het begrip boviswaarde komt van De Fransman André Bovis, hij ontwikkelde een schaalverdeling (1930) om de vitaliteit van mensen en voedingsmiddelen te bepalen, het meten gebeurde met een pendel.

Zakkenvullerij: op iedere verdieping een glazen bol van 645 euro! 15
Stargate (cycleofrotations.nl)

De feiten: Boviswaarden kunnen niet met normale meetapparatuur worden gemeten en pendelen werkt niet. Hierover schreef ik in de vorige bijdrage over deze beurs. Over de onwerkzaamheid van de Stargate schreven we ook in een vorige bijdrage op Kloptdatwel (een stuk in verband met de Niburu lezing).Bezwaarlijk aan dit soort intuitieve metingen is volgens mij dat je sommige mensen die zich zorgen maken over hun gezondheid zo een angst kan aanpraten (‘ik meet bij u een erg lage boviswaarde’) waardoor ze dure spullen/diensten gaan afnemen die ze helemaal niet nodig hebben. De folder doet er wat dat betreft nog een schepje bovenop:

‘Wist u dat in meer dan 80% van alle woningen 1 of meer schadelijke aardstralen of wateraders lopen! Wateraders en aardstralen konden nooit tevoren geheel en definitief voor een redelijke prijs geneutraliseerd worden….Nu met de nieuwe technologie van Domines Cervix (de merknaam van de kristallen bollen) kan dat wel. Een bol per verdieping is normaal gesproken genoeg om zijn omgeving geheel in liefde en harmonie te zetten waardoor alle negatieve energieen geneutraliseerd worden.’

Er moet wel betaald worden: een bol met een diameter van 20 cm kost maar liefst 645 euro!

Aan de andere kant is het bij zo iets toch wel overduidelijk dat het een kwestie van geloven is lijkt me. Hoewel je ook niet moet onderschatten in hoe brede kringen dit soort zaken serieus wordt genomen. Zo plaatste bijvoorbeeld het ministerie van VROM ontstoringsblokjes om met een pendel opgespoorde aardstralen onschadelijk te maken! Lees daarover dit skepterartikel.

Massage
Het is inmiddels bijna vijf uur en bij de gratis massage stand is het eindelijk rustig, er zijn nog maar twee wachtenden voor ons. Met massage is op zichzelf natuurlijk niks mis. Het is ontspannend net als een wandeling, een mooie film of sauna bezoek dit kan zijn.

 

De claim: Toch geloven veel masseurs dat er meer aan de hand is, denk aan reflexzones of energieblokades. Wat ook vaak gedacht wordt en dat lees ik ook  in de folder van deze stand, dat emoties die zouden zijn opgeslagen in het lichaam door massage kunnen worden losgelaten. De bijbehorende gedachte is dan meestal dat deze vastzitttende emoties op den duur tot ziektes kunnen leiden. Ik heb zelf lange tijd gedacht dat hier wellicht iets van waarheid in zou zitten, gezien de stapels boeken die  er over dit onderwerp geschreven zijn en de vele mensen die hierin schijnen te geloven.

De feiten: Na wat ervaringen met de alternatieve gezondheidszorg en na lezing van artikelen op verschillende skeptische sites lijkt het me toch beter dit soort ideeen snel aan de kant  te schuiven als kwalijke mythes. Zie bv dit artikel of dit over recent kankeronderzoek van de website van de VtdK.

Ayurvedisch gezondheidscentrum

Ondanks mijn ergernissen ten aanzien van dergelijk gedachtengoed kon ik de korte hoofd-, nek- en schoudermassage toch wel als ontspannend ervaren. Vervolgens kregen we ook nog een reikibehandeling en chakrareading aangeboden. Maarten bedankt hiervoor, maar ik ben wel benieuwd.

De claim: De reiki vond ik ook best ontspannend, ik denk dat het komt omdat ik normaal gesproken eigenlijk nooit de tijd neem om even stil te zitten en niks te doen. Als ik stil zit en niks doe is het meestal met een reden zoals wachten in een wachtkamer of voor een brug die open staat, toch wat minder relaxte gelegenheden. Na de reiki krijg ik nog een chakrareading door een ayurvedisch arts(?). Het blijkt een soort paragnostisch advies te zijn: kantoorwerk is niets voor mij, ik kan beter iets met mijn handen gaan doen, misschien heb ik wel aanleg voor healing en ik moet betere schoenen gaan dragen want mijn tweede chakra is wat instabiel.

De feiten: Toch wel irritant eigenlijk zo’n advies, wat denkt die man wel niet, ik bepaal zelf wel wat voor schoenen ik aantrek en wat voor werk ik doe. De behandelingen werden aangeboden door het Vishwanath Panchkarma centrum . Een vakantieoord in India dat zich presenteert als ayurvedisch gezondheidscentrum en zich richt op de spirituele toerist. Ayurvedische kruiden zijn trouwens niet ongevaarlijk, ze bevatten vaak lood, kwik, arseen of schadelijke kruiden. Voordat u besluit een kopje ayurvedische kruidenthee te gaan drinken zou ik u daarom willen aanraden dit artikel van Marie Prins even door te lezen!

Terwijl mijn chakra’s gelezen werden was Maarten op de valreep nog even getuige van de verkoop van twee Powerbalance-bandjes compleet met spiertest! De armbandjes waren afgeprijsd van 30 euro voor 10 euro. Lees meer over deze onzin hier en kijk hier hoe zo’n spiertest werkt.

Toen we na afloop van de beurs weer buiten kwamen was er van een apocalyps nog niets te merken, de zon scheen nog steeds en we konden rustig nog even napraten op een terrasje.