(Bij)Geloof

Dit is een review van de Street Epistemology cursus: Navigating Beliefs: A Learning Course for Rational Conversations

Over Street Epistemology

Voor wie dit nog niet kent; Street Epistemology (of verkort SE) is een manier om mensen te helpen kritisch te reflecteren op de kwaliteit van hun redeneren door middel van beschaafde gesprekken. Het is naar mijn idee een enorm mooie oplossing om elkaars standpunten beter te begrijpen en samen nieuwsgierig te blijven.

Dit in tegenstelling tot de gepolariseerde debatten waar het onderuithalen van de tegenpartij en ‘winnen’ door met argumenten te schermen het belangrijkste doel lijkt.

Street Epistemology begon als een methode om religieuze overtuigingen te bespreken in het boek A Manual for Creating Atheists (Peter Boghossian) uit 2013. Het boek motiveerde velen om de technieken toe te passen in hun gesprekken, waarbij sommigen hun interacties opnamen en deze online beschikbaar stelden voor anderen om te bestuderen en te bekritiseren zoals die van Anthony Magnabosco. Dit leidde tot innovatie van de methode – en motiveerde mensen vooral om de methode op meer dan alleen religie toe te passen (zie bijv. Cordial Curiosity en Abstract Activist).

Tegenwoordig heeft de methode een eigen leven, gedreven door een gemeenschap van mensen die geïnteresseerd zijn in het bespreken van moeilijke onderwerpen, het zoeken naar waarheid en het nadenken over de methoden die we gebruiken om tot onze diepe overtuigingen te komen. De gemeenschap promoot de methode als een manier om begrip te kweken, tribalisme te bestrijden en de publieke dialoog in het algemeen te verbeteren, ongeacht iemands politieke voorkeur, religieuze achtergrond of andere overtuigingen.

Anthony Magnabosco, Executive Director van de non-profit organisatie Street Epistemology International (SEI), heeft over deze methode gesproken tijdens een workshop op het Skepsis Congres van 2021 (video 1, 2 & 3).

De visie van Street Epistemology International  – A more rational world through civil conversations

Om anderen ook te leren lastige gesprekken te voeren terwijl de relatie met je gesprekspartner goed blijft is de cursus Navigating Beliefs: A Learning Course for Rational Conversations ontwikkeld. Zo kan jij dus nu ook de methode van Street Epistemology eigen maken. Ze is laagdrempelig, informeel, en gratis. Ik heb deze cursus gedaan en wil hier mijn review met jullie delen.

Navigating Beliefs: A Learning Course for Rational Conversations

De cursus biedt een uitgebreide maar beknopte aanpak om gesprekstechnieken onder de knie te krijgen, waarvoor geen voorkennis van communicatietheorie nodig is. In deze cursus behandel je de fundamenten van Street Epistemology en de principes en technieken die je dagelijks kunt toepassen. Aan het eind van de cursus heb je waardevolle inzichten en hulpmiddelen verworven die je in staat stellen om effectiever en empathischer te communiceren met de mensen om je heen.

Fase 1 van de cursus is nu voor iedereen beschikbaar en is opgedeeld in 6 modules; wat is het, waarom gebruiken, ethische overwegingen, de juiste mindset, voorbereiden op een gesprek en rapport opbouwen en onderhouden. Na een start met de basisprincipes, introduceert de cursus theoretische ideeën die je zullen helpen om de latere praktische adviezen beter te begrijpen. Op het moment van schrijven wordt er gewerkt aan fase 2 van de cursus die verder ingaat op de stappen tijdens een gesprek, het delen van je mening, gesprekken afronden, zelfzorg en activisme.

Mijn ervaring in gesprekken

Ik zeg vaak dat ik bijgelovig ben opgevoed. Thuis werd er bij mij geen specifiek geloof aangehangen en naar de kerk gaan was meer uitzondering dan regel, maar er was wel geloof in andere dingen. Ik kreeg van kinds af aan mee dat er meer is dan we kunnen zien, geesten bestaan, mediums hadden het vermogen om met het hiernamaals te communiceren en de toekomst te zien/voorspellen, en dat alles gebeurt met een reden. Dit zorgde er bij mij als kind voor dat ik hier eigenlijk geen vragen over stelde en zelfs in mijn tienerjaren een tijdje de Bijbel heb verdedigd (zonder dat ik hem eigenlijk echt gelezen had). De skeptische blik die ik naar heel veel andere dingen had gebruikte ik niet naar deze claims en overtuigingen, maar het begon wel te knagen als ik er soms over nadacht.

Toen ik wel naar deze dingen ging kijken en vragen begon te stellen viel alles al snel als een kaartenhuis in elkaar en schoot ik vrij direct mijn “boze atheïst”-fase in. In deze periode was ik scherp, ging graag het debat aan, smeet ik met argumenten en sloeg ik met bewijs (of het gebrek daaraan) om de oren van vreemden, vrienden en familie. Ik denk achteraf dat dit ook te maken heeft gehad met dat ik me bedrogen voelde en deze boosheid zich op deze manier uitte. Dit heeft er wel voor gezorgd dat ik vaak in gesprekken belandde die, mede door mijn inbreng, uitmondden in stevige debatten waarbij we onszelf vooral aan het verdedigen waren. Ik ging gesprekken over bijvoorbeeld helende stenen in met de overtuiging dat dit onwaar was en zo was m’n houding naar de ander ook. Dit zorgde voor frustratie bij mij en de ander, maar heeft gelukkig nooit geleid tot een relatiebreuk (denk ik). Wel kreeg ik soms terug dat mensen me koppig, stellig en daarmee ook geen fijne gesprekpartner vonden als het om dit soort kwesties ging. Ook mijn vrouw (toen vriendin) heeft me hierop aangesproken in die tijd.

Doordat ik graag luisterde naar de shows van de Atheïst Experience van de ACA ontdekte ik al snel dat ik nog veel te leren had over m’n eigen overtuigingen en dat een bepaalde mate van bescheidenheid zeker op z’n plaats was. Tijdens een aflevering met Anthony Magnabosco hoorde ik van Street Epistemology. Ik ben daar ingedoken en had al snel het idee dat dit een manier is die beter past bij hoe ik gesprekken wil aangaan. Daarna ben ik steeds meer betrokken geraakt bij deze community en heb ik me opgegeven als tester van de cursus die toen nog in ontwikkeling was. Toen deze cursus klaar was heb ik deze natuurlijk gelijk gedaan. Lees verder over mijn ervaring met de (Engelstalige) cursus.

Mijn ervaring met de cursus

Disclaimer: Ik ben actief betrokken geweest bij de ontwikkeling van de cursus en werk met de stichting samen.

Dat gezegd hebbende ben ik erg onder de indruk van kwaliteit van de cursus. Het legt op een heel duidelijke manier uit wat het je kan opleveren en doet dit aan de hand van leuke illustraties en voorbeelden van hoe een slechte, betere en goede dialoog er uit zou kunnen zien.

De opbouw van de modules neemt je aan de hand door de basis over wat Street Epistemology is, de stappen en hoe deze samenwerken. Het laat je nadenken over wat je mogelijke doelen zouden moeten zijn en hoe je deze methode kan gebruiken. Ethiek wordt besproken in Module 3 en legt de nadruk op eerlijkheid en het bevorderen van het welzijn. Dit eerste deel gaf me de handvatten om te reflecteren op wat mijn eigen doelen zijn en wat ik wil bereiken in gesprekken met anderen.

Module 4 gaat over het hebben van de juiste mindset. Ze gaan dieper in op de mindset van beschaafdheid en de mindset van epistemische bescheidenheid. Ik kan eerlijk zeggen dat ik dit inmiddels in mijn dagelijks leven vaak toepas en er bij stilsta. Door met deze mindset een gesprek in te gaan ben ik beter in staat om m’n eigen mening minder belangrijk te maken en vanuit oprechte interesse en nieuwsgierigheid vragen te stellen om samen met m’n gesprekspartner op onderzoek te gaan. Het valt me op dat gemoederen minder hoog oplopen en dat er veel meer ruimte is voor reflectie voor zowel de ander als bij mezelf.

Omdat deze cursus nu nog alleen bestaat uit het eerste deel, gaan de laatste twee modules over de eerste twee stappen uit Street Epistemology; voorbereiden op een gesprek en rapport opbouwen en onderhouden. Met name de module over rapport geeft veel inzicht over het belang van rapport en het onderhouden van een goede sfeer tijdens een gesprek.

Elke module is opgebouwd uit een aantal secties en deze kan je op eigen tempo doornemen en voltooien met een knop wanneer je klaar bent voor de volgende. Wanneer je een complete module hebt voltooid is er ook een kennischeck die je kan gebruiken om te controleren of je het materiaal hebt begrepen of dat je misschien nog iets zou moeten doornemen. Je hoeft niet te slagen om verder te mogen in de cursus, dus het is helemaal aan jezelf hoeveel tijd en moeite je hierin wil steken.

Wanneer je na ongeveer 4 à 5 uur alle modules hebt voltooid, krijg je ook een mooi digitaal certificaat om boven je bed te hangen, misschien helpt dit je wel herinneren aan het hebben van de juiste mindset tijdens een pittig gesprek in de slaapkamer.

Conclusie

Ik ben van mening dat als je deze cursus hebt voltooid, je betere communicatie- en luistervaardigheden zal hebben, minder confrontaties zal ervaren, je kritisch denken verbetert en je empathie voor anderen verdiept. Door het beheersen van Street Epistemology-technieken bevorder je beschaafdheid en intellectuele bescheidenheid, beide essentieel voor het faciliteren van productieve gesprekken en het begrijpen van diverse perspectieven over uitdagende onderwerpen. Ik heb gemerkt dat dit een verrijking is voor zowel mijn persoonlijke als professionele leven, ik anders kijk naar mijn eigen overtuigingen en die van anderen en productievere gesprekken heb.

Fase 2 en de Nederlandstalige versie

Ik noemde eerder in dit stuk al fase 2 van de cursus. Er wordt op moment van schrijven gezocht naar testers van Module 8 – Identifying Confidence Level. Er is veel interesse in testers zonder enige ervaring met de materie, dus mocht je zin hebben stuur dan een e-mail naar se-course-testing@streetepistemologyinternational.org en geef je op als tester.

Een ander belangrijk leuk weetje is dat ik samen met Jan Quist recent de Nederlandse vertaling van deze cursus heb afgerond. Deze is vanaf nu ook beschikbaar voor iedereen en we zijn heel erg benieuwd naar jullie ervaring met deze versie.