Kloptdatwel?

New Age

Zuurstofwater en sprouts: wiens on(zin/tbijt) zien we hier?

by 67 Comments

Linda.tv (het online magazine van linda de Mol) laat via advertenties op de site van nu.nl een voorproefje zien van hun serie ‘Ook goedemorgen!’. In deze serie wordt de ochtend van iemand in beeld gebracht via een camera op hun hoofd. De persoon zelf doet dan een voice-over bij deze beelden.

Ontbijt

Het voorproefje van afgelopen week was duidelijk het ontbijt van een goedgelovige alternativo. Alle voedselhypes die al lang en breed ontkracht zijn kwamen langs: Superfoods, kokoswater, Kangen water, zuurstof water en zelfs een Bemer matras.

Het blijkt het ontbijt te zijn van Maryse Moerel een zogenaamde ‘life style coach’ waar de Vereniging tegen de kwakzalverij als eens over schreef in verband met tarwegras als behandeling voor kanker.

Boeddhistische omroep BOS maakte al eerder een documentaire over haar. Ook hierin komt een hoop onzin voorbij op het gebied van voedsel en gezondheid.

Hier vindt u het ontbijt terug, smakelijk eten!

Gratis hart activatie op afstand

by 7 Comments

Wie vanavond (9 April) rond 21:00 niks te doen heeft kan meedoen aan een GRATIS hartactivatie op afstand. Wees niet bang, er komen geen AED’s aan te pas. Het enige wat je hoeft te doen is

“…even voor 21.00 uur ergens rustig te gaan zitten of liggen, met eventueel een rustig muziekje op de achtergrond. Om 21.00 uur haal je een paar keer diep adem, denk aan iets liefdevol en focus je op wat je dan in je hart voelt. Je kunt ook één hand of beide handen op je hart leggen om de focus te versterken. De verbinding komt vanzelf tot stand, door de intentie die wij allemaal hebben en de activatie begint. Dat is alles! Je hoeft dus niet achter de PC te zitten of online te zijn.”

Wat je wel even moet doen is dit bericht ‘liken’ (zo’n 600 mensen hebben dat al gedaan). Je kunt ook iemand anders opgeven maar dat moet je dan wel even met hun toestemming doen want

“dan kunnen ze zich hierop voorbereiden omdat de hartactivatie sterk kan zijn. Iedereen die zich aanmeldt of het ‘liked’ gaat mee, ook al heb ik zelf geen ‘like’ gegeven! Je kunt je aanmelden tot vlak voor tijd en OOK DAARNA kun je nog meedoen door gewoon af te stemmen op ons allemaal.”

Mocht je tijdens de hartactivatie iets voelen dat je niet vertrouwt dan wordt aangeraden om toch even bij een (huis)arts langs te gaan. Maar

“Ook is het mogelijk dat je er niets van voelt, maar dat betekent niet dat er niets is gebeurd. Heb er gewoon vertrouwen in want de hartenergie doet zijn werk altijd”

Toch een geruststellende gedachte…

De e-Lybra: gewogen en te licht bevonden

by 5 Comments

De voorzitter van de Reclame Code Commissie (RCC) heeft een advertentie voor behandelingen met de e-Lybra, het zoveelste bioresonantieapparaat, resoluut afgekeurd. De adverteerder kon op geen enkele manier aannemelijk maken dat het apparaat een genezend effect bewerkstelligt. Curieus is bovendien dat hij de naam van de ontwikkelaar van de e-Lybra verkeerd had laten opnemen in de advertentie, met als gevolg dat een gerespecteerde Amerikaanse arts met het kwakapparaat geassocieerd werd.

De adverteerder, het bedrijfje Become Healthy, had een journalist een advertorial laten schrijven die werd gepubliceerd in het dagblad Trouw. In de advertentie stond blijkens de uitspraak van de voorzitter van de RCC onder meer het volgende:

“Juiste frequentie bij Become Healthy E-Lybra brengt lichaam in balans. (…) Met de e-Lybra, een geavanceerd bioresonantie-apparaat, wordt het zelfherstellend vermogen van het lichaam gemeten en geactiveerd. “Het zet het lichaam aan tot genezing, waardoor een behandeling gezondheidsklachten kan genezen, zowel lichamelijk als geestelijk.” (…) Wetenschappelijk (…) Samen met haar echtgenoot besloot ze hierna de opleiding bij de ontwikkelaar van de e-Lybra, [naam], te volgen. (…) Ook kinderen met gedragsproblemen, en volwassenen met lichamelijk, emotionele, chronische en psychische klachten zoals PTSS worden met de e-Lybra succesvol behandeld. (…) Op de vraag of de werking op zweverigheid berust, antwoordt het tweetal stellig: “De positieve resultaten kunnen wetenschappelijk worden aangetoond. (…)”.

De e-Lybra 9 (bron: website Become Healthy)
De e-Lybra 9 (bron: website Become Healthy)

Volgens de mensen achter Become Healthy hebben we allemaal een energieveld (“bio-veld”) om ons heen en kan de e-Lybra dat meten. Worden er verstoringen in de trillingen geconstateerd, dan kan het apparaat meteen de behandeling inzetten. De gebruikte e-Lybra 9 heeft een database met maar liefst 330.000 resonantiepatronen. Wat dat precies betekent, blijft onduidelijk, maar u zult begrijpen dat vergeleken met deze hypermoderne techniek de oudere e-Lybra 8 maar een hopeloos prutsapparaat uit de Middeleeuwen is: dat kent slechts 285.000 resonantiepatronen. Behandelingen met de e-Lybra bij Become Healthy kosten tussen de 65 en 95 euro. Het apparaat moet natuurlijk terugverdiend worden door de behandelaars. Volgens de website van ontwikkelaar World Development Systems kost het 9.500 Britse ponden, ruim 13.450 euro.

De e-Lybra heeft terecht een plaatsje verworven in de database Rare Apparaten. Van alle mooie verhalen over bioresonantie blijft namelijk weinig over. Al lang geleden besprak patholoog Frans Bijlsma het fenomeen in de Skepter en hij liet er geen spaan van heel. Twee van zijn beeldende kwalificaties: “een alternatieve geneeswijze (…) zonder zelfs maar een suggestie van werkzaamheid” en “onversneden pseudo-wetenschap in de beste traditie van kwakzalverij met indrukwekkende apparaten”. Dit zijn kwalificaties waarmee de klager in deze zaak – een arts en elektrotechnisch ingenieur – vermoedelijk wel kon instemmen. De voorzitter had er ook niet veel woorden voor nodig. Hij schrijft onder andere:

“Klager heeft betwist dat een behandeling met het e-Lycra apparaat enig genezend effect heeft. Volgens klager wordt in de advertentie bedrieglijk beweerd dat met dit apparaat ziekten en gebreken kunnen worden genezen. Hiervoor bestaat volgens klager, anders dan in de uiting wordt gesuggereerd, geen wetenschappelijke onderbouwing. Adverteerder heeft in reactie hierop de werking van het apparaat niet aannemelijk gemaakt en ook niet weersproken dat die werking niet wetenschappelijk kan worden onderbouwd.”

Conclusie: misleidend en daarmee oneerlijk. Het meest curieuze aspect van de zaak moest toen nog volgen. Blijkens de advertentie hebben de mensen van Become Healthy een opleiding gevolgd bij de ontwikkelaar van de e-Lybra. Kennelijk was er iets mis met de naam die in de advertentie genoemd werd, want ook hier had de klager bezwaren tegen. In zijn klacht stelde hij:

“In de uiting wordt voorts [naam] genoemd. Dit is een gerespecteerd internist die niets met de e-Lybra methode te doen heeft. De werkelijke producent van de e-Lybra is [naam], een ICT-er die geen enkele medische achtergrond heeft. Deze informatie in de advertentie is derhalve onjuist en kan de suggestie wekken dat een gerespecteerd medicus de methode zou ondersteunen.”

De website van Become Healthy
De website van Become Healthy, inclusief verkeerde naam ontwikkelaar e-Lybra

De naam is in de uitspraak weggelakt, maar omdat een soortgelijke of identieke advertentie ook verscheen in het blaadje Zicht op Veenendaal, is de identiteit van beide personen – de internist en de ontwikkelaar – ook voor mensen zonder abonnement op Trouw vrij gemakkelijk te achterhalen. In de advertentie wordt de naam Victor Simms (dubbel m) genoemd, en wie die naam intypt in Google komt inderdaad bij een Amerikaanse internist terecht. De ontwikkelaar van de e-Lybra heet echter Victor Sims (één m). Deze onjuiste spelling is volgens de RCC-voorzitter ook misleidend. De voorzitter:

“acht het opmerkelijk dat de bij adverteerder betrokken personen die blijkens het artikel zelf een opleiding bij de ontwikkelaar van het apparaat hebben gevolgd, desondanks de naam van deze persoon verkeerd doen vermelden in het artikel, dat door hen voorafgaand aan de plaatsing is gelezen en goedgekeurd.”

Zo opmerkelijk is dat overigens niet: ook op hun eigen website (zie afbeelding hierboven) schrijven de mensen achter Become Healthy de naam van de ontwikkelaar verkeerd: “WDS-Global, Victor Simms, heeft de e-Lybra ontwikkeld in zeer nauwe samenwerking met Dr. Hulda Clark.” Verderop staat het nog een keer fout. En de verwijzing naar Hulda Clark mag direct al alle alarmbellen doen rinkelen.

Hoe kies je je goeroe?

by 15 Comments

Altijd lastig: wie te volgen voor je spirituele behoeften? Zonder goeroe ben je als Neil Armstrong zonder maan om op te landen. Of als Lance Armstrong zonder drugs, die je pretendeert niet te gebruiken. Een paar handige tips bij het zoeken naar een goeroe van een ware kenner van het spirituele leven, J.P. Sears. Aflevering 4 van zijn Youtube-reeks Ultra Spiritual Life:

Meer wijsheid is te vinden op zijn Youtube-kanaal. Volg ‘m!

Antroposofica

by 9 Comments

Nederlandse ziekenhuizen bieden geen antroposofische zorg aan, zo stelden onderzoekers van het Van Praag Instituut en het Louis Bolk Instituut recentelijk vast. De deels antroposofisch georiënteerde onderzoekers vonden dat nogal opmerkelijk. Wie echter de bijzonder zweverige antroposofische geneesmiddelenleer bestudeert, komt waarschijnlijk al snel tot de conclusie dat de antroposofie weinig te zoeken heeft in Nederlandse ziekenhuizen. In Nederland is bovendien maar een dozijn antroposofische geneesmiddelen geregistreerd bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en van geen enkele daarvan is de werking ooit aangetoond.

Rudolf Steiner (1861-1925), grondlegger van de antroposofie
Rudolf Steiner (1861-1925), grondlegger van de antroposofie

Bram de Boer schreef in 2003 voor Skepter 16.3 een artikel over de antroposofische geneesmiddelenleer. De Boer vatte die samen als “een samenraapsel van alchemie, humorenleer en astrologie waarbij de homeopathie nog rationeel afsteekt”. Dat het echt zo erg is, blijkt wel uit de voorbeelden in het artikel. Zo hield een antroposofische arts vol dat oogdruppels op basis van kwikchloride een werking hebben via de planeet Mercurius, die zowel de ogen als het metaal kwik zou beheersen (de snelle god Mercurius, de Romeinse equivalent van Hermes, werd met kwik geassocieerd – het Engelse woord voor kwik is overigens mercury). Pyriet (ijzerdisulfide) zou volgens Rudolf Steiner werken, omdat het ijzer de bloedcirculatie stimuleert en zwavel bemiddelt tussen bloedcirculatie en ademhaling. Kortom: een geschikt middel tegen luchtwegaandoeningen als tracheïtis en bronchitis. Althans, volgens antroposofen, want wetenschappelijk bewijs voor werkzaamheid is afwezig. Wat niet helpt, is dat antroposofische middelen, net als hun homeopathische verwanten, doorgaans worden gepotentieerd. Ze worden dus stapsgewijs verdund en ritmisch geschud. De krachten uit het heelal zorgen vervolgens voor de werking. Wederom: volgens antroposofen.

Pyrit/Zinnober van Weleda
Pyrit/Zinnober van Weleda

Geregistreerde antroposofica en etikettenruil

Aansluitend bij de gedachten over kwik en pyriet: bij het CBG is een middel van de antroposofische firma Weleda geregistreerd met de naam Weleda Pyrit/Zinnober. De werkzame stoffen zouden Cinnabarit D20 en Pyrit D2 zijn, oftewel kwiksulfide verdund met een factor 100.000.000.000.000.000.000 en pyriet verdund met (slechts) een factor 100. Er is ook nog een middel Cinnabarit (Zinnober) van dezelfde firma geregistreerd, waarbij je kennelijk kunt kiezen tussen de varianten D6 en D20. Of we deze middelen vanwege het feit dat er vele verdunningen geleden een klein beetje kwiksulfide in heeft gezeten moeten gebruiken bij oogklachten, al dan niet gepaard gaand met luchtwegaandoeningen, is uit de bijsluiters niet op te maken.

Dat is ook niet zo vreemd, want beide middelen zijn geregistreerd als homeopathische geneesmiddelen. Dat geldt voor alle antroposofische middelen van de firma’s Weleda en Wala die ik in de geneesmiddeleninformatiebank van het CBG heb aangetroffen. In totaal gaat het om zes middelen voor elk van de beide bedrijven. De keuze voor registratie als homeopathica ligt voor de hand: voor gewone geneesmiddelen (ter herkennen aan een RVG-nummer) geldt de wettelijke eis dat de fabrikant moet bewijzen dat het middel de gestelde therapeutische werking heeft. Voor homeopathische middelen (ter herkennen aan een RVH-nummer) zou die eis betekenen dat er geen enkel middel meer op de markt gebracht kan worden. Zij krijgen van de Geneesmiddelenwet dan ook – helaas – een andere behandeling. Kort gezegd komt die erop neer dat de fabrikant geen bewijs van werkzaamheid hoeft te leveren, maar dan ook geen indicatie op de verpakking mag zetten en in de bijsluiter mag opnemen. Het resultaat is bekend: voor een paar duizend homeopathische geneesmiddelen is een handelsvergunning afgegeven (de teller stond op 1 juli 2010 op 3.798) en voor geen enkele daarvan is ooit de werkzaamheid aangetoond. Er worden derhalve geen homeopathische middelen met indicatie meer verkocht.

De "geneesmiddelen" waarvoor aan Weleda een handelsvergunning is verleend (geraadpleegd 4 februari 2015).
De “geneesmiddelen” waarvoor aan Weleda een handelsvergunning is verleend (geraadpleegd 4 februari 2015).

Ook de 12 antroposofische middelen worden dus, zijnde onderworpen aan het regiem voor homeopathica van de Geneesmiddelenwet, verkocht als “homeopathisch geneesmiddel zonder specifieke therapeutische indicaties”. Soms kom je nog andere formuleringen tegen. De Arnica doekjes van Wala (verbandgaas) worden bijvoorbeeld verkocht als “homeopathisch geneesmiddel voor uitwendig gebruik zonder specifieke therapeutische indicaties, toegepast in overeenstemming met de principes van de antroposofische geneeswijze”. Rosmarinus, oleum aethereum 10% van dezelfde firma is een badadditief en tevens “een antroposofisch geneesmiddel zonder specifieke therapeutische indicaties, toegepast in overeenstemming met de principes van de antroposofische geneeswijze”. Zulke spreuken kunnen inderdaad tot verwarring bij consumenten leiden, maar de conclusie zou dan toch moeten zijn dat de homeopathische en antroposofische middeltjes niet meer als geneesmiddel op de markt verkocht mogen worden nu ieder bewijs van werkzaamheid ontbreekt.

De "geneesmiddelen" waarvoor aan Wala een handelsvergunning is verleend (geraadpleegd 4 februari 2015)
De “geneesmiddelen” waarvoor aan Wala een handelsvergunning is verleend (geraadpleegd 4 februari 2015)

Voor een deel gebeurt het overigens al dat voorheen antroposofische geneesmiddelen nu met een ander etiketje als gezondheidsproduct verkocht worden. Gezondheidsproducten vallen onder de Warenwet en die is soepeler ten aanzien van claims. De lijst met homeopathische (inclusief antroposofische) geneesmiddelen van het CBG uit 2010 somde nog 22 geneesmiddelen van Weleda op. Inmiddels zijn het er als gezegd nog maar 6. De daling is in elk geval deels te verklaren doordat een product als Weleda Calendula spray Ø aanvankelijk als homeopathisch geneesmiddel (RVH 95760) werd verkocht, en nu als natuurlijk gezondheidsproduct dat de huid zou zuiveren en het herstellend vermogen zou ondersteunen. Hetzelfde geldt voor Weleda Arnica zalf (voorheen RVH 84680). Een ander etiketje wil natuurlijk niet zeggen dat het product nu ook echt werkt.

De Nederlandse antroposofisch arts Ita Wegman (1876-1943)
De Nederlandse antroposofisch arts Ita Wegman (1876-1943)

Big Rudi

Het is reeds gememoreerd: de antroposofische fabrikanten Weleda en Wala hebben in Nederland elk slechts 6 geneesmiddelen geregistreerd bij het CBG. Ter vergelijking: VSM heeft handelsvergunningen voor 1479 producten, Heel Belgium voor 971 en Boiron voor 993. Het aantal geregistreerde geneesmiddelen, c.q. het aantal afgegeven handelsvergunningen zegt echter niet alles. Weleda en Wala zijn zeker geen kleine, armlastige marktpartijtjes. Weleda (“since 1921”) gaat terug tot Rudolf Steiner zelf, die samen met de Nederlandse arts Ita Wegman aan de wieg van het bedrijf stond. Thans is het actief in ruim 50 landen en werken er wereldwijd 1.900 mensen. De netto-omzet van Weleda bedroeg in 2013 ruim 336 miljoen euro [PDF]. Geneesmiddelen zijn goed voor iets minder dan 30% van die omzet. Lichaamsverzorgingsproducten (Naturkosmetik) nemen ruim 70% van de omzet voor hun rekening. Wala Heilmittel is dan beduidend kleiner. Wala is het bedrijf van de andere antroposofische Rudolf: Rudolf Hauschka (vermoedelijk vooral bekend vanwege de verzorgingsproducten van Dr Hauschka). De naam van dit in 1935 opgerichte bedrijf staat voor “Wärme – Asche, Licht – Asche”. Afgaande op de informatie in Wikipedia werken er meer dan 800 mensen en bedroeg de jaaromzet in 2012 112 miljoen euro.

De genoemde bedragen die Big Rudi verdient, zijn natuurlijk niet te vergelijken met de cijfers die rondgaan in de wereld van Big Pharma (die uiteraard ook een veel grotere doelgroep bedient, veel meer mensen in dienst heeft en – niet onbelangrijk – nog wel eens geneesmiddelen produceert die werken). Niettemin is Big Rudi duidelijk kapitaalkrachtig genoeg om van haar te eisen dat zij investeert in wetenschappelijk onderzoek alvorens haar wordt toegestaan geneesmiddelen op de markt te brengen. Zulk onderzoek wordt ook verricht, en Weleda heeft daarbij een goede relatie aangeknoopt met het Louis Bolk Instituut, het instituut dat mede verantwoordelijk was voor het in de introductie genoemde rapportje over complementaire zorg. Over die relatie wordt ook helemaal niet geheimzinnig gedaan: Weleda wordt op de site van het instituut in alle openheid genoemd als goede klant. Directeur Hans Nijnens van Weleda Nederland merkt daar onder meer op:

“Onderzoeksresultaten tonen aan dat antroposofische geneesmiddelen in gecontroleerde klinische studies positieve effecten bewerkstellingen. Neem bijvoorbeeld het antroposofisch geneesmiddel Citrus/Cydonia comp. dat bij hooikoorts wordt voorgeschreven: dit geneesmiddel vermindert de symptomen van hooikoorts aanzienlijk en kan bovendien de verstoorde immunologische balans van hooikoortspatienten herstellen.

(…)

“Weleda brengt antroposofische geneesmiddelen op de markt. Om die geregistreerd te krijgen, moeten we bewijzen dat de medicijnen werkzaam zijn. Daarvoor is kwalitatief goed effectonderzoek nodig.”

Het bewijzen van die werkzaamheid is tot nu toe – hoe verrassend – nog niet zo goed gelukt. De 6 geregistreerde Weleda-middelen (zie hierboven) zijn immers allemaal ingeschreven als homeopathisch en moeten zonder therapeutische indicatie worden verkocht wegens gebrek aan bewijs. Het genoemde onderzoek naar Citrus/Cydonia zal wel (mede) slaan op de dissertatie van Erik Baars, lector antroposofische gezondheidszorg aan de Hogeschool Leiden, Senior Onderzoeker Gezondheidszorg van het Louis Bolk Instituut én medeauteur van het genoemde rapportje over complementaire zorg in ziekenhuizen, waarin op p. 39 nog even de expertise van het eigen lectoraat in Leiden wordt geroemd. Cees Renckens was niet erg enthousiast over het proefschrift van Baars en citeerde daarbij een recensie uit het Nederlands Tijdschrift tegen de Kwakzalverij. De recensent sprak van “een documentaire afgewisseld door reclame”. Die reclame is kennelijk niet overtuigend genoeg om het mengsel van citroenzuur en kweepeer geregistreerd te krijgen als écht geneesmiddel. Het is trouwens ook niet geregistreerd als homeopathisch middel; in de databank van het CBG is het nergens te vinden. Wel is er onder de merknaam Gencydo een neusspray met citroenzuur en kweepeer tegen pollen in de lucht verkrijgbaar, zijnde een gezondheidsproduct.

De dissertatie bestaat onder meer uit een reeks artikelen en empirische studies die ook elders zijn gepubliceerd (bijvoorbeeld in het Journal of Alternative and Complementary Medicine). Zie bijvoorbeeld de hoofdstukken 4, 8 en 9, die alle mede mogelijk zijn gemaakt door financiële steun van, c.q. sponsoring door Weleda. Zulke steun is toegestaan en waarschijnlijk ook onvermijdelijk, maar tegelijkertijd laten deze voorbeelden zien dat ook binnen het alternatieve wereldje financiële belangenverstrengelingen een risico kunnen vormen (naast ideologische trouwens). Dat is echt niet louter voorbehouden aan Big Pharma. Dat bedrijven als Weleda en Wala qua handelwijze niet zo veel verschillen van de grotere farmaceuten moge ook blijken uit het feit dat ze financieel betrokken waren bij de smerige praktijken van Claus Fritzsche. Een Duitse krant ontdekte dat deze bedrijven, samen met onder meer homeopathiegigant Heel, enkele duizenden euro’s per jaar aan de journalist en CAM-promotor Fritzsche betaalden voor het runnen van websites waarop CAM-onderzoeker en criticus Edzard Ernst zwart werd gemaakt. De conclusie lijkt gerechtvaardigd dat ook Big Rudi zich niet altijd even netjes gedraagt. In zekere zin is hij het stoute kleine broertje van Big Pharma, dat net zo goed strak in de gaten gehouden moet worden.