Kloptdatwel?

Pseudowetenschap

Rijdt iedereen in Pakistan binnenkort op water?

by 19 Comments

In Nederland probeert Niburu Free Energy al tijden een auto te laten rijden op water alleen. Recente demonstraties waren echter niet zo succesvol zoals u  al eerder (hier en hier) op kloptdatwel heeft kunnen lezen. In Pakistan zijn ze al een stukje verder: ingenieur Agha Waqar Ahmad heeft met zijn demonstraties zoveel aandacht weten te genereren dat het kabinet er al drie keer over vergaderd schijnt te hebben. Het is nog slechts een kwestie van tijd dat er miljoenen subsidie in de verdere ontwikkeling van Waqar z’n ‘water fuel kit‘ zullen worden gestopt . Tenzij de uitvinding natuurlijk binnenkort toch als onzin wordt ontmaskerd.

https://www.youtube.com/watch?v=OAfr-2gw8aY

De minister voor Religieuze Zaken, Khursheed Shah, heeft zich laten overtuigen door een testritje met een omgebouwde auto en ook andere ministers hebben hun steun uitgesproken. Bekende Pakistaanse wetenschappers als dr. Samar Mubarakmand en dr. Abdul Khan, die nauw verbonden zijn aan Pakistan’s nucleaire programma, hebben zich ook al in positieve zin uitgelaten. Volgens Khan zou er zeker geen sprake zijn van fraude. Het systeem werkt volgens zijn uitvinder op basis van een veel beter elektrolyseapparaat, waarbij er blijkbaar op ondoorgrondelijke wijze meer energie uitkomt in de vorm van de potentiële verbrandingswarmte van het gegenereerde knalgas, dan er aan elektriciteit ingaat.

Kernfysicus dr. Pervez Hoodbhoy maakt zich zorgen over het gebrek aan kennis van zijn landgenoten en het gemak waarmee iedereen achter het verhaal aanloopt. In een artikel in The Express Tribune beschrijft hij hoe weinig kritisch de Pakistaanse politici, die bekende wetenschappers en de media zijn. Waqar kon zijn verhaal in verschillende prime time talkshows houden. En het hoofd van de Council of Scientific and Industrial Research wil bijvoorbeeld niet de indruk wekken dat zijn instituut zo’n belangrijke ontwikkeling heeft gemist (en voorbij wordt gestreefd door een eenvoudige ingenieur) en liet daarom weten dat zij ook al in deze richting onderzoek hadden laten doen.
Het is merkwaardig dat ook deze wetenschappers denken dat de Hoofdwetten van de Thermodynamica zomaar onderuit gehaald kunnen worden.  Waarschijnlijk denken ze dat ook niet echt, maar is het riskanter voor hun positie om kritiek te leveren op dit soort zaken, die in de populaire media erg positief zijn ontvangen, dan kritiek te krijgen van collega’s.
Het is natuurlijk erg simpel om te laten zien dat de ‘water fuel kit‘ niet echt doet, wat Waqar erover beweert. Laat iemand op een afgesloten terrein maar eens achter elkaar rondjes rijden om te zien hoe lang de volle accu’s waarmee gestart wordt, de elektrolyse aan de gang kunnen houden. Ik denk niet dat dat uren in beslag hoeft te nemen.
Volgens de laatste berichten neemt de steun vanuit politieke hoek alleen maar toe (een andere minister noemt hem al een ‘Nationale Held’), maar een geplande test ging niet door vorige week. Toen de krant Waqar per telefoon vroeg om de reden van het uitstel, hing ie op. Maar nu lijkt hij toch in te willen gaan op een uitdaging van ene professor Malani die een cheque van vijf miljoen Pakistaanse Rupees (43.000 euro) heeft afgegeven die aan Waqar wordt uitgereikt als die zijn beweringen kan waarmaken in de komende twee weken. Ook hier speelt politiek weer een rol: Malani wil niet dat de partij, waarin zijn broer een belangrijke rol speelt, zich zo belachelijk maakt. Malani gaat ervan uit dat Waqar een cilinder met waterstofgas heeft verstopt in zijn auto.

Water zien branden bij Niburu

by 17 Comments

Op 7 juli was het eindelijk zover, Niburu Free Energy (NFE) zou de motor presenteren op 100% water. Een vervolg bovendien op de demo te Zwolle van 26 mei dit jaar die voor NFE eindigde in een daverende klap.

Stelt u zich eens voor dat u niet meer benzine, gas of diesel hoeft te tanken. Gewoon ‘s ochtends even controleren of er nog water in de tank zit. Desnoods vult u bij met water uit de meest nabije sloot. Vrije energie rechtstreeks uit de natuur, duurzaam en gemakkelijk. En mocht de motor onverhoopt vlamvatten, bedenk dan dat u rondrijdt met een vat bluswater! Veiliger kan niet. Het klinkt u wellicht als een spannend jongensboek in de oren, maar wanneer u er net zo goed over nadenkt als NFE, is de conclusie onontkomelijk: Het is een schande dat deze schone duurzame technologie nog niet beschikbaar is voor het volk. Om de mensheid te redden van de ondergang, volgens sommigen al eind dit jaar (dat wordt opschieten), gaat NFE nu orde op zaken stellen. De technologie is namelijk allang beschikbaar. Die wordt ons onthouden door kwade machten gevormd door banken, oliemaatschapppijen en andere exponenten van de gevestigde orde. En vergeet dat hele gedoe met patenten, die zitten alleen maar in de weg. Het is eigenlijk een beetje zoals in Harry Potter, toveren kan natuurlijk allang, maar het wordt gewone dreuzels zoals u en ik moedwillig onthouden. Welkom in de wereld van NFE waar pseudowetenschap schaamteloos inhaakt op milieubewustzijn en de behoefte aan duurzame energievormen om kwakapparaten aan de man te brengen.

Uw reporters van Skepsis, tovenaarsleerlingen in de dop, waren voor u ter plaatse om het wonder van de vrije energie te aanschouwen. Naar schatting 100 personen, voornamelijk mannen, waren afgekomen op de aankondiging van een motor op 100% water. Om u maar niet langer in spanning te houden: dat was niet wat we te zien kregen. Uiteindelijk zagen we hoe een benzineverbrandingsmotor kort op knalgas kon draaien. Niet echt spannend natuurlijk, maar de verhalen eromheen suggereerden veel meer. De meeste energie die bij Niburu Free Energy vrijkomt lijkt gespendeerd aan het verhaal. Dat belicht een interessante mix van techniek, anekdote en mystiek uit het genre New Age. Denk aan zaken als het “terug naar de natuur”-idee dat het nog altijd goed doet bij onstuitbare wereldverbeteraars, duurzame energieopwekking, milieubewustzijn, het complot van de gevestigde orde, verwondering over mooie natuurplaatjes, de magische oerkracht van waterstof, het “raadsel” van plus en min. Er is altijd wel iets waarbij u spontaan uitroept “maar natuurlijk!”.

Deze avond, die stilzwijgend leek opgedragen aan alle onbegrepen genieën, werd geopend met een praatje door de politieke partij in oprichting SOPN. Die afkorting staat voor Soeverein Onafhankelijke Pioniers Nederland. SOPN is op een of andere wijze (nee, ik wil het niet weten) voortgekomen uit Niburu. Deze partij wil onder andere openheid van zaken over UFO’s en pleit voor natuurzuivere energieopwekking (sic). Johan Oldenkamp, oude bekende van Skepsis (zie onder andere hier) en gedoodverfd lijsttrekker van SOPN, deed een beroep op de zaal om SOPN te steunen met handtekeningen en geldelijke bijdragen. Dan zal SOPN vervolgens pleiten voor meer ruimte voor baanbrekende innovaties zoals de motor op 100% water van Niburu. Ons advies is om wel eerst het partijprogramma te lezen. SOPN is onder andere van plan alle percelen te onteigenen, banken te nationaliseren, financiering van onderzoeksinstellingen stop te zetten, penioenfondsen op te heffen en niet te vergeten om alle bestaande patenten en octrooien te laten vervallen.

Namens Niburu namen Jeroen Arents en Frank Collaris het woord. Jeroen Arents praatte de avond aan elkaar en Frank Collaris trad op als technisch specialist en voerde de demo uit. De demo leek mede bedoeld als een verkoopverhaal voor hun Motion 1.1, een apparaat om het rendement van de verbrandingsmotor in uw auto aanzienlijk te verbeteren. Maar gek genoeg werd de Motion 1.1 niet gedemonstreerd. En daar beginnen de claims dus flink door elkaar te lopen. We kwamen voor een motor op water, we zagen een motor op knalgas en u kon een apparaat kopen dat het rendement van een motor zou verbeteren door knalgasinspuiting.

Wat de eerste claim betreft (de auto op water), wie een huishoudboekje kan bijhouden, kan ook bijhouden welke energie het systeem in gaat en welke er geleverd wordt. De meest slimme vraag uit de zaal die avond was dan ook over het vermogen dat nodig is om het knalgas te maken. Daarvoor werd door onze Niburu-vrienden een accu gebruikt die naar verluidt 80 Ampere bij 12 Volt leverde voor de elektrolyse van water. Dit betekent dat er zo’n slordige 1000 Watt aan vermogen in gaat. En daarmee kan je best wat knalgas maken, met of zonder resonantietechniek.

Op de een of andere manier was deze observatie voor NFE van ondergeschikt belang voor de lijn van het betoog. Sowieso staat NFE op het punt van grote doorbraken met dit onderzoek. Binnenkort gaan ze elektrolyse met magneten tot stand brengen, dan heb je die accu helemaal niet meer nodig, volgens NFE. Dat elektrische lading wat anders is dan magnetische polariteit deert dan even niet als je van Niburu bent. En wat Niburu betreft mogen we niet van knalgas (een mengsel van H2 en O2) spreken, het gaat hier volgens hen om een nieuwe toestand van water. Jammer alleen dat die nieuwe toestand nog nooit experimenteel is aangetoond, laat staan op papier aannemelijk is gemaakt. Het is een bedenksel van een handvol lieden zoals Ruggero Santilli, die de weg naar de wetenschap zijn kwijtgeraakt of nooit hebben gevonden.

Wanneer je eenmaal knalgas hebt geproduceerd met een flinke stroom is het niet moeilijk dat te laten ontbranden, zoals iedere brugklasser wel eens heeft mogen uitproberen. We kregen een uitgebreide demo door het NFE-team van de “spectaculaire” verbrandingseigenschappen van knalgas, pardon HHO. We zagen letterlijk water branden. Tenminste dat was de uitleg van de wannabee Nobel-laureaten van NFE. Volgens NFE gaat HHO een tot nu toe onbegrepen interactie aan met het materiaal waarmee de vlam in contact komt. Zo liet Frank Collaris met deze bijzondere vlam glas smelten en staal gloeien. Dat knalgas een hete vlam produceert is echter al langer bekend. Niet voor niets is lassen met knalgas een van de oudste lastechnieken. De vlam van een stoichiometrisch mengsel van H2 en O2 (en knalgas is zo’n mengsel) kan een temperatuur bereiken van 2800 graden Celsius, 700 graden hoger dan wanneer H2 in lucht wordt verbrand. Frank Collaris liet zien dat je je hand door de vlam kunt halen. Een vlam bestaat echter niet uit een enkelvoudig chemisch proces. Op verschillende plaatsen in de vlam vinden verschillende reacties plaats, onder andere door menging met de lucht eromheen. De temperatuur in de vlam is hierdoor sterk afhankelijk van de plaats in de vlam. En zo kan het dat op het spruitstuk van de lastoorts (dus buiten de vlam) een temperatuur van 34 graden Celsius wordt gemeten terwijl er op het materiaal in de punt van de vlam een veel hogere temperatuur wordt bereikt. Ook toevoegingen zoals natriumrestanten uit het gebruikte elektrolyt hebben invloed op de vlamtemperatuur. En inderdaad is er een interactie met het materiaal die afhankelijk is van het materiaal zelf. Het gaat hier om chemische processen met stoffen uit het materiaal die door warmte eruit vrij komen. Al met al was de demo een aardige demonstratie van de eigenschappen van knalgas maar volstrekt onvoldoende om aan te tonen dat met dit gas meer energie vrijkomt dan met reguliere scheikunde kan worden verklaard.

Een eerste poging om een motor op knalgas te laten lopen, mislukte helaas…doordat er water in het systeem kwam! De opstelling begon water te spuwen en knallen te produceren. Of iemand even een doekje bij de bar wilde halen. In de pauze konden we ons in de Soestse pioniersenclave vergapen aan de indrukwekkende verzameling esoterische boeken (waaronder die van Johan Oldenkamp), de verzameling geometrische vormen met vermeende transcendente eigenschappen, fair trade t-shirts en hennepchocolade. Dit alles in een geur van rijkelijk walmende wierook.

Een motor kan inderdaad op knalgas draaien. Het is een zeer schone brandstof met als enig afvalproduct water. Kort lukte dat Frank Collaris met een andere knalgascel na de pauze. Je kan knalgas ook bijspuiten in een benzinemotor. De claim dat hierdoor het totale rendement van de motor sterk wordt verbeterd, is tot nog toe echter niet experimenteel hard gemaakt door NFE. Bovendien is dit geknutsel aan uw motor mogelijk schadelijk. NFE beweert hierover dat de verbrandingstemperatuur door de HHO-toevoeging wordt verlaagd waardoor er juist minder slijtage optreedt. Maar ook dat konden we niet zelf verifiëren. Er waren veel doorverwijzingen naar het “lab in Maastricht” waar het allemaal al zou zijn aangetoond. Het grootste obstakel is volgens NFE toch wel de chip die het motormanagement regelt. Eh ja, onder andere regelt zo’n chip dat de motor niet onherstelbaar beschadigt…

Water zien branden bij Niburu 1
De Motion 1.1

Het wonderinspuitingsapparaat van NFE (de Motion 1.1) is te koop voor 650 euro en door het hele land heen zijn er bedrijven die het voor u kunnen inbouwen. Ja mensen, het mag wat kosten, maar dan heeft u een door NFE gegarandeerde inspuiting met HHO, die het rendement van de reguliere brandstof met minimaal 25% verbetert. Dit alles uiteraard volgens NFE. Natuurlijk niet vlak voor de APK doen, want dan heeft u kans dat uw auto de weg niet meer op mag, hetgeen uiteraard alles te maken heeft met het complot van overheid, banken en oliemaatschappijen om creatieve geesten met patenten en certificering het leven zuur te maken.

De avond werd afgesloten met een spirituele bezinning bestaande uit een op video gezette indrukwekkende serie esthetisch verantwoorde wallpapers. De zaal keek ademloos toe hoe de plaatjes vergezeld van een passend aanzwellend muziekje elkaar afwisselden terwijl Jeroen Arents achter de monitor een spirituele pose aannam. Uw reporters waren niet onder de indruk, waarschijnlijk omdat ze zich onderwijl natuuronzuivere gedachtes permitteerden, zoals de vraag hoe onzin en piëteit samen optellen tot een onderbouwing van de claims.

Nog enkele opmerkelijke quotes die we optekenden: “ieder mens maakt per dag 10 gram water aan en daarom is er nu veel meer water dan miljoenen jaren geleden”, “vrije energie techniek is er al maar het komt pas wanneer het volk erom roept”, “watergas of HHO is water in gasvorm”, “als je het laatste schroefje niet aandraait omzeil je het patent” en “de wereld wordt in feite bestuurd door banken en olieproducenten”. Kortom, we zijn er dit keer zonder kleurscheren vanaf gekomen en we hebben ons uitstekend vermaakt tijdens dit bijzondere spektakel in het schemergebied tussen wetenschap en waanzin, maar van een doorbraak op het gebied van vrije energie is helaas nog geen sprake. Niets van hetgeen getoond werd ontsteeg het niveau van het middelbare schoolproefje met knalgas of kan doorgaan voor een onderbouwing van de rendementsclaim voor de Motion 1.1.

———————————————————————————-

De lezing is opgenomen door een van de aanwezigen:
Download deel 1 of beluister hier:
[audio:https://s3-eu-west-1.amazonaws.com/kloptdatwel.nl/Niburu+-+Onthulling+verbrandingsmotor+op+100+procent+water%2C+6+juli+2012+deel+1.mp3]
Download deel 2 of beluister hier:
[audio:https://s3-eu-west-1.amazonaws.com/kloptdatwel.nl/Niburu+-+Onthulling+verbrandingsmotor+op+100+procent+water%2C+6+juli+2012+deel+2.mp3]

Skepsis en Niburu op Windesheim over watergas

by 148 Comments

Het alumninetwerk van PTH Windesheim organiseerde op zaterdag 26 mei een bijeenkomst voor alumni, docenten, studenten en andere belangstellenden. De organisatoren hadden gezocht naar een aansprekend onderwerp en waren uitgekomen bij Niburu Free Energy, een werkgroep van Niburu die zich bezig houdt met projecten op het gebied van vrije energie. Op de bijeenkomst wilden zij graag een motor demonstreren die volledig op water rijdt. Om deze bijzondere claim ook aan een kritische beschouwing te onderwerpen, werd Skepsis benaderd. En zo kwam het dat ik op zaterdag naar Zwolle trok om daar een lezing te geven over watergas en ook om ter plekke iets verstandigs te zeggen op de demonstratie van Niburu.

De bijeenkomst was sowieso al bijzonder omdat Skepsis en Niburu voor het eerst in één ruimte de confrontatie zouden aangaan. Maar eigenlijk zou de demonstratie van een vrij fors aggregaat dat volledig op water zou draaien de echt belangrijke primeur moeten zijn. Helaas waren de mannen van Niburu Free Energy, Frank Collaris en Jeroen Arents, niet zo goed voorbereid. De demonstratie met het 40 kVA aggregaat kon niet plaatsvinden, omdat ze die in de dagen ervoor niet werkend hadden gekregen in hun werkplaats in Maastricht.

Skepsis en Niburu op Windesheim over watergas 2
Het slachtoffer van de dag – het ontplofte elektrolyseapparaat van Niburu Free Energy

Daarom kwamen ze met een kleine generator waarmee ze ook op de AutoRai hadden gestaan. Eerst wilden ze echter de  vlameigenschappen van hun ‘watergas’ demonstreren, maar de daarvoor benodigde lastoorts lag nog ergens in Oostzaan. Maar niet getreurd, Frank Collaris besloot te improviseren en de gasstroom, die uit het elektrolyseapparaat komt dan maar direct aan te steken bij het slangetje wat daar aan zat. Wel werd uit veiligheidsoverwegingen een eigen ontworpen tussenstuk geplaatst dat de terugslag van de vlam zou moeten voorkomen.

Net toen ik bedacht dat de werking van dat stukje pijp mij ontging, ontplofte de hele boel! Hilariteit alom natuurlijk, maar ik was blij dat ik niet op de eerste rij had plaats genomen. De demonstratie liep dus een beetje in het honderd, maar ik kon toch wel bedenken wat ze ongeveer hadden willen laten zien (voor de eigenschappen van het knalgas als brandstof om mee te lassen, kun je het eerdere blog over Caspar Pompe terugkijken).

Update 3/6/2012: er is bewegend beeld van de ontploffing!

http://www.youtube.com/watch?v=_tXQ5VpnOK4

Mijn eigen lezing ging vrij goed, vond ik zelf. Ik kon daarvoor gelukkig putten uit mijn artikelen op kloptdatwel, maar er is toch redelijk wat extra tijd in gaan zitten. Na een introductie over wat in het ‘reguliere circuit’ gedaan wordt met waterstofgas (of knalgas), probeerde ik middels drie vragen te kijken waarom dat elektrolyseren van water tot ‘watergas’ nu zo aantrekkelijk is voor hobbyisten en wat de gevestigde wetenschap en industrie dus zouden missen:

  • Kun je op een andere manier aan de benodigde energie voor elektrolyse komen? Dit sloot goed aan bij alle verhalen over vrije energie van Niburu. Ik moest dus het een en ander uitleggen over kwantummechanica en nulpuntenergie;
  • Is ‘watergas’ iets anders dan knalgas? Dit kon ik behandelen aan de hand van de rare theorieën van Santilli;
  • Kun je met knalgas gewone brandstof verrijken? En hier kon ik het verhaal over Oil Drum Limited en Automotive Ecology goed gebruiken.

Mijn voorbereide presentatie bleek wonderwel alle aspecten van het verhaal van Niburu af te dekken. Enigszins tot mijn verbazing schakelde Frank Collaris moeiteloos van de ene theorie naar de andere theorie om aannemelijk te maken dat hun motor echt zou gaan werken. Ook hadden ze net in de auto waarmee ze waren gekomen zo’n waterstofgenerator ingebouwd om je benzine te verrijken.

Achteraf een beetje moeizame discussie met de zaal, er waren erg veel Niburu-aanhangers aanwezig (ik schat zo’n 30 van de ongeveer 90 aanwezigen). Ook Caspar Pompe van watergas.nu was aanwezig en die was duidelijk nog een beetje gepikeerd over het blog dat ik aan hem gewijd had, maar verder verliep het in goede sfeer. Het bleek lastig om Collaris, de belangrijkste man van Niburu Free Energy, te dwingen om aan te geven wat ze nu precies claimen met die auto op water. Er werd nogal van de hak op de tak gesprongen zonder al te zeer in te gaan op mijn bedenkingen. Gelukkig konden we alle complottheorieën over Tesla, Stanley Meyer, de macht van oliemaatschappijen en dergelijke, redelijk vermijden. Wel kwam nog even die magnetenmotor van Yildiz ter sprake, dankzij het artikel van Martin Bier op het Skepsis-blog was ik redelijk op de hoogte van dat apparaat.

Skepsis en Niburu op Windesheim over watergas 3
Tijdens de discussie had ik tactisch de inhoud van de laatste Skepter op het scherm gezet 😉

Zoals gezegd was de sfeer prima, na de bijeenkomst heb ik met de organisatie en de mannen van Niburu nog gezamenlijk een biertje gedronken op een terras in het centrum van Zwolle. Als hun motor het doet, nodigen ze me uit om te komen kijken. Ze verwachten het over een week of twee in Soest voor elkaar te hebben. Ik ben benieuwd!

(foto’s Hans Boef)

Écht, HEMA?

by 292 Comments

Het is bijna weer zover, de grote vakantie staat voor de deur. Voor veel gezinnen betekent dat een lange rit met de auto naar de vakantiebestemming. Die rit is voor de kinderen achterin niet altijd een lolletje. Zeker niet als ze wagenziek worden. Gelukkig denkt de HEMA met ons mee en biedt als oplossing een paar polsbandjes tegen reisziekte aan. Niet van die Power Balancebandjes met hologrammen natuurlijk, geen hond die daar nog in trapt, maar bandjes die werken met acupressuur. En er is ook nog eens wetenschappelijk bewijs voor! Echt waar?

Écht, HEMA? 4

Het gaat niet om acupunctuur, zoals het onderschrift van de HEMA doet geloven (“acupuncturistische werking op de pols“), maar om acupressuur. Er zitten dus gelukkig geen verborgen naaldjes in de polsband. Dirk Koppenaal schreef eerder in Skepter een stuk over reisziekte en dit soort polsbandjes: Reisziekte aan banden. Hij legt uit hoe de bandjes zouden moeten werken volgens de aanhangers van acupunctuur en acupressuur:

Er zijn aanwijzingen dat acupunctuur via drukpunt P6 een remedie tegen misselijkheid en braken is. Voorstanders zien hierin een bewijs voor het hele concept van acupunctuur, maar zo simpel ligt het niet. Het P6-drukpunt ligt namelijk op de hartmeridiaan (Shou Shao Yin), terwijl de maag beïnvloed zou worden door de maagmeridiaan, (Zu Yang Ming). Het zou dus logischer zijn een drukpunt van de maagmeridiaan te gebruiken, door bijvoorbeeld met een enkelbandje het ST41 drukpunt (Jie Xi) te stimuleren of door met knellende schoenen op het drukpunt ST45 (Li Dui) te duwen. Gelukkig hebben acupuncturisten een goede uitleg: door in P6 te prikken harmoniseert qi via de hartmeridiaan en langs divergerende kanalen en luo-vaten de maag. Zo geredeneerd, maakt het natuurlijk niet uit waar je prikt of drukt.

Beetje vaag concept dat drukken op de pols en zelfs de acupuncturisten moeten zich dus enigszins in bochten wringen om het binnen hun eigen denkwereld goed te praten. Het roept natuurlijk de vraag op of er serieus onderzoek naar gedaan is. Of kunnen we het meteen als onvervalste kwakzalverij van de hand doen?

 Écht, HEMA? 5

Volgens de HEMA is er dus bewijs dat het werkt en dat klopt ook in zekere zin. Alleen laat de HEMA zich dan (mis)leiden door de leverancier, die maar de halve waarheid vertelt. Welk bedrijf de bandjes van HEMA levert, weet ik niet, maar de belangrijkste speler op dit terrein lijkt Sea-Band te zijn, waarvan bijvoorbeeld Etos bandjes aanbiedt (de ANWB verkoopt weer een ander bandje). Sea-Band geeft een drietal onderzoeken op zijn website als referentie. Die onderzoekjes zijn nogal gedateerd, niet dubbelblind uitgevoerd en met erg weinig proefpersonen. Ook gaan ze helemaal niet over misselijkheid veroorzaakt door ‘motion sickness’, maar om post-operatieve misselijkheid. Het enige onderzoek dat ik volledig kon inzien, was bovendien mede gefinancierd door Sea-Band zelf. Tsja, dat lijkt niet zoveel voor te stellen, dus.

Maar er is wel wat meer onderzoek gedaan. In het artikel schrijft Koppenaal dat een Cochrane review naar de effecten van stimulatie van dit P6-punt (niet alleen op reisziekte gericht) nog wel een positief effect laat zien. In zo’n review worden zoveel mogelijk onderzoeken beoordeeld en bij elkaar genomen, als het kan. De reviews van Cochrane hebben behoorlijk wat gezag. In de review die bij het schrijven van het artikel in Skepter het meest bijgewerkt was (en nog steeds is), komen echter niet zoveel onderzoeken naar zulke polsbanden voor. En een echt goed onderzoek (Miller en Muth) waaruit géén effect bleek, was (nog) niet meegenomen. Koppenaal concludeert over het belang van de review voor beoordeling van de polsband:

Volgens het Cochrane review zijn de uitkomsten consistent, maar analyse van vijftien artikelen, afkomstig uit een steekproef in de medische database PubMed door op ‘acupressure wrist bands’ te zoeken, bevestigt die conclusie niet; zes studies waren negatief, zes onderzoeken waren positief, en drie groepen rapporteerden positieve, maar ook ‘vreemde’ negatieve resultaten.

Vooralsnog moeten we het dus maar op het placebo effect houden. Want dat bestaat ook echt, HEMA!

De Vereniging tegen de Kwakzalverij pakte het verhaal op Twitter van dezelfde bron op als ik en stuurde een brief op poten naar de directie van de HEMA. In deze brief wordt de vergelijking getrokken met de verkoop van Bioregulator (uw weet wel, die armband van Nico Haak) en de Power Balance polsbandjes die door Wesley Sneijder werden aangeprezen. Maar helemaal fair vind ik die vergelijking niet: voor een firma als de HEMA zijn die ‘gezondheidsproducten’ natuurlijk maar een hele kleine bijzaak en mag je verwachten dat ze het vrij lastige onderwerp helemaal uitpluizen voordat ze zo’n product in de winkel leggen? Zeker als je bedenkt dat een ANWB het ook al jaren doet. Van de Bioregulator en de Power Balancebandjes mag je hopen dat er bij een inkoopmanager ook wat wenkbrauwen gaan fronsen, maar voor zoiets dat zo wijd verbreid is als acupressuur? Iets anders is wat het bedrijf nu gaat doen met de informatie die ze hebben gekregen.

Dank aan Kirsten Vegt voor de tip.

Update 1-7-2013 Op zijn blog geeft Edzart Ernst de laatste stand van zaken mbt acupressuur en misselijkheid weer:

So, is acupressure effective in reducing nausea and vomiting or not? The evidence is contradictory to a degree that is baffling. If we look closer at the existing trials, we are likely to find that the more rigorous studies and those published by researchers who do not have an axe to grind tend to produce negative findings. I am therefore not convinced that acupressure has any effects beyond placebo.

Ecowasbal afgekeurd

by 9 Comments

Tros Radar besteedde op maandag 23 april aandacht aan de Ecowasbal, de wasbal van Ecozone en de Green Effex wasbal. Wat er uit de test kwam, zal de trouwe lezer van Kloptdatwel.nl niet verbazen: de Ecowasbal en die rare Fx-bal deden hoegenaamd niets. De Ecozone wasbal doet wel wat ie claimt, maar of het iets met duurzaam wassen te maken heeft, blijft in mijn ogen een vraag. Ik onderzocht de herkomst van de Ecowasbal – dat bracht zaken aan het licht die Tros Radar nog niet had gemeld.

De fabrikanten claimen dat de ballen getest zijn door instituten als TNO en TüV.. Ik stelde hierover vragen aan de TüV. Die antwoordde dat het keuringscertificaat ten onrechte werd gevoerd. Mijn vragen aan TüV hadden effect: de commerciële uitingen voor de wasbal zagen er na een paar weken ineens anders uit. Een verhaal over een speurtocht door het labyrint van keuringsclaims voor de wasbal.   

Maar laten we eerst nog eens kijken naar het bewuste item van Tros Radar:

De conclusies van Tros Radar (en de TU Delft) sluiten naadloos aan bij wat ik in mijn artikel Even opfrissen: de wasballen nader bekeken schreef. Over de herkomst van de Ecowasbal en de keurmerken heeft Radar weinig te melden. Ik kan daar nu echter wel wat meer over vertellen. Nadat mijn artikel geplaatst was, wees ik daar af en toe mensen op via Twitter, als ik zag dat ze informatie vroegen over de mogelijke werkzaamheid of wanneer er juichverhalen over verteld werden. Een beetje sceptisch tegengeluid leek me dan wel nuttig. Ook stelde ik het energiebedrijf Nuon, die flink reclame maakt voor de wasbal, een aantal vragen via hun Facebook pagina. Maar die werden inhoudelijk ‘professioneel genegeerd’, net zo lang totdat het bericht van de voorpagina was afgeschoven.

Ecowasbal afgekeurd 6
Ecowasbal heeft een dergelijk logo van TüV Sud op de verpakking staan

Contact met Ecowasbal

Blijkbaar was de producent van de Ecowasbal hier toch niet zo blij mee en na eerder nooit inhoudelijk op mijn vragen via e-mail ingegaan te zijn, werd ik half december plotseling gebeld: of ze er niet met mij over konden praten? Daar zag ik niet zoveel in, zeker niet zolang ze mijn vragen niet eens beantwoord hadden (zie naschrift bij mijn vorige artikel).

Een week later kreeg ik via mail die antwoorden alsnog, met als belangrijkste het certificaatnummer van TüV Sud. De Zuid Koreaanse ingenieur die de wasbal zou hebben bedacht, werd door Ecowasbal niet herkend als Dr. Jeon Hyoung Tag van Biocera, zoals ik geopperd had. Wie het dan wel is, vertelden ze jammer genoeg niet. Het certificaatnummer kon ik echter niet traceren in de database van TüV Süd en ik vroeg Greenhabits, de leverancier van de Ecowasbal, toen maar om gewoon een scan van de papieren versie te mailen. Daarop heb ik niets meer van ze vernomen.

De herkomst van de Ecowasbal

Begin januari besloot ik uiteindelijk zelf maar TüV te mailen. Eerst moest ik tot de conclusie komen dat ik tot dusver bij de verkeerde TüV (Rheinland namelijk) had aangeklopt, wist ik veel dat het om gescheiden organisaties gaat! Maar eenmaal bij het juiste adres kreeg ik vrijwel direct het volgende antwoord:

‘According to our database your enquired certificate B 08 03 65904 001 held by MBAURA CO., LTD. for Washing Balls is shown as not valid’.

Dit antwoord bevestigde in ieder geval mijn vermoeden dat de Ecowasbal die van MB Aura is. En dus ook dezelfde bal als de Ecobolo Irisana. Dat was ook één van mijn vragen aan Ecowasbal geweest en die was ontkennend beantwoord. Het ongeldige certificaat van MB Aura blijkt op vier verschillende ballen te slaan. Hieronder staan de ballen die je het meest aantreft op diverse internetsites:

Ecowasbal afgekeurd 7
Drie verschillende ‘gecertificeerde’ wasballen van MB Aura

Met deze informatie was het vervolgens niet moeilijk om andere leveranciers over de wereld op te sporen en uiteindelijk vond ik ook de tussenhandelaar: Rapha World Co Ltd. Op een pagina op hun site staan keurig al hun ‘partners’ genoemd. Die wasballen blijken in nogal wat landen leverbaar. In het kleine Nederland zijn er alleen al via de Nuon duizenden stuks verkocht, om hoeveel zou het wereldwijd wel niet gaan?

Ecowasbal afgekeurd 8
Het ongeldige certificaat met mogelijk vervalst zegel

In de VS en Canada is o.a. Good Morning Enterprises Inc. (GME) de leverancier, maar het werd mij niet duidelijk of het hier om een zusterbedrijf van MB Aura gaat, of slechts om een doorverkoper. Op de site van MB Aura staan ze als gelijken. In ieder geval wist ik daar met een beetje bluf een setje gescande certificaten  los te krijgen. Die stuurde ik weer naar TüV.
Toen raakten ze daar in Duitsland toch wat meer geïnteresseerd en vroegen ook of ik wat betere afbeeldingen van de verpakking van Ecowasbal kon mailen. Het antwoord kwam weer snel:

‘According to our database your enquired certificate B 08 03 65904 001 held by MBAURA CO., LTD. is shown as not valid.
According to our database your enquired certificate Z2 08 03 65904 002 held by MBAURA CO., LTD. is shown as not valid.
As accreditated body we are bound to confidentiality to our clients towards third parties. Therefore, please understand that we cannot provide you the requested information.

The attached declarations of conformity were not issued by the TÜV SÜD Product Service GmbH and the pictured TÜV SÜD holograms are added without the relevant authorization’.

Acties van TüV Süd

Helaas wilde TüV mij dus niet vertellen wat er aan de hand zou kunnen zijn en hoe ze het verder gingen afhandelen. De regels van TüV zelf lieten daar volgens mij weinig onduidelijkheid over bestaan: het voeren van het logo is niet toegestaan en het logo moet verwijderd worden van al het beschikbare materiaal, of de producten moeten vernietigd worden  (lees maar na op pag. 7, punt 2.2). Ik besloot zelf maar even tot een ‘radiostilte’ en af te wachten of TüV inderdaad wat zou doen.

De ‘boosdoeners’ zitten duidelijk in Zuid-Korea en de leveranciers (als Ecowasbal/GreenHabits) moesten in eerste instantie waarschijnlijk ook maar vertrouwen op informatie die ze kregen van MB Aura en/of Rapha. Wellicht dat TüV daarom alleen maar aandringt op het verwijderen van het logo op de meest zichtbare plekken. Op een aantal websites zag ik namelijk dat er de afgelopen weken veranderingen zijn opgetreden. Vergelijk de huidige website van ‘TheMagicEraWashingball‘ (van GME) maar eens met het screenshot hieronder. Ook hieronder een afbeelding die eerder op de site stond waar ze de Ecobolo Irisana verkopen. Nu worden er nog maar drie zijden van de verpakking getoond. De vierde, die is verwijderd, had ik eerder gemaild naar TüV Süd.

Ecowasbal afgekeurd 9
Screenshot van ‘TheMagicEraWashingBall” van 4 januari 2012 (klik voor vergroting)
Ecowasbal afgekeurd 10
Deze afbeelding staat niet meer op de site (screenshot 4/1/2012)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

En Ecowasbal?

Misschien is het toeval, maar in het antwoord van Ecowasbal op het programma van Tros Radar wordt TüV Süd ook niet meer genoemd. En onlangs maakte iemand in Wikipedia een pagina aan over de Ecowasbal (inmiddels verwijderd, omdat het gewoon reclame was). In de paar dagen dat die pagina erop stond, werd er wel een opmerkelijke wijziging aangebracht door degene die het oorspronkelijke lemma had aangemaakt: een verwijzing naar TüV Süd werd verwijderd. Op de eigen site van Ecowasbal wordt nog wel over TüV gerept maar dat kan een verwijzing naar de test zijn die wel/niet door TNO werd uitgevoerd (het bewuste onderdeel van TNO is in 2010 overgenomen door TüV Rheinland, zie mijn eerdere stuk voor de onduidelijkheid hierover).

Al eerder merkte ik op dat Ecowasbal waarschijnlijk te goeder trouw in zee is gegaan met de leveranciers in Zuid-Korea. Dat de wetenschappelijke onderbouwing van de vermeende werking van de bal echter ontbreekt, kon echter nu al minstens twee jaar bekend zijn. Ook vind ik het opvallend dat het bedrijf maar een heel klein stukje van de wetenschappelijke onzin geeft, die door MB Aura wordt verteld (klik op de link: het is echt heel smakelijke onzin!). Ecowasbal neemt alleen heel beknopt het verhaal over de ‘hydroxyl-ionen’ over. De huidige eigenaar van Ecowasbal gaf in ons gesprek wel toe dat al die andere formules en verhalen over ‘verkleinde waterclusters’ ook werden genoemd door hun leverancier als verklaring voor de werking van de wasbal. Werden ze weggelaten voor de Nederlandse consument, omdat die ook voor Ecowasbal iets te dubieus klonken?