• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

geesten

Is er leven na de dood? Een lezing van Johan Braeckman

11 November 2014 by Björn 317 Comments

Is er leven na de dood? Kunnen we daar iets over zeggen? Waarom geloven mensen in leven na de dood? En… wat is leven na de dood eigenlijk? De Gentse filosoof Johan Braeckman gaf op 9 april dit jaar hierover een 2 uur durende lezing op de Universiteit van Gent als onderdeel van een serie lezingen over religie en skepticisme. Deze lezing is via de podcast ‘Kritisch Denken’ van Jozef Van Giel te beluisteren. 

De podcast staat in vier delen op kritischdenken.info: deel 1, deel 2, deel 3, deel 4. Hieronder een samenvatting van deze lezing.

JohanBraeckmanInleiding
Braeckman stelt dat je a priori de vraag ‘Is er leven na de dood’ niet negatief kunt beantwoorden omdat je het niet-bestaan van iets niet kunt bewijzen. Hij stelt echter dat het niet aan degene is die NIET in leven na de dood geloven om te bewijzen dat er geen leven na de dood is, maar dat het aan degene is die er WEL in geloven om aan te tonen dat het inderdaad bestaat. In de lezing gaat hij een aantal ‘bewijzen’ voor leven na de dood kritisch bekijken. Braeckman stelt dat het in principe mogelijk is om empirisch vast te stellen of er leven na de dood is.

Definities
Braeckman begint met het formuleren van een aantal definities. Bij ‘dood’ besluit hij te kiezen voor een ondubbelzinnige dood zoals na crematie. Voor de definitie van ‘leven’ gaat Braeckman ervan uit dat iets dat ‘leeft’ zich reproduceert, een metabolisme heeft en een negatieve entropie (dus een bepaalde mate van orde). Hij concludeert dat als je deze definitie van ‘leven’ hanteert het zeer onwaarschijnlijk is dat er ‘leven’ na de dood is. Dus als er leven na de dood is, zal het een andere vorm moeten hebben dan wat biologisch als ‘leven’ gezien wordt. Anders word je geconfronteerd met vragen als: kan een geest/ziel een gezin stichten? Moet hij naar het toilet?. We moeten dus eerder kijken naar psychologisch ‘leven’ of een zogenaamde psychologische continuïteit na de dood. Dus de eigenlijke vraag is: bestaat mijn subjectieve zelf nog inclusief mijn geheugen, gedachten en karakter? Weet ik nog wie ik ben en ga ik de mensen die ik ken nog herkennen?

Theory of mind
De vraag dringt zich dan op: Kun je een geheugen hebben zonder een fysiek lichaam? Braeckman poneert dat de algemene menselijke intuïtie is dat dat zou moeten kunnen en dat daarmee de meeste mensen van nature dualisten zijn (dualisten maken een strikt onderscheid tussen lichaam en geest). Wetenschappelijk gezien is er echter veel meer bewijs voor de benadering dat bewustzijn een product is van de hersenen, zoals maagzuur een product is van de maag. Het feit dat we toch intuïtief iets anders geloven, verklaart Braeckman door te zeggen dat mensen over een zogenaamde ‘theory of mind’ beschikken en dat deze evolutionair gezien nuttig is. De ‘theory of mind’ is de veronderstelling dat iemand anders gedachten, verlangens en intenties heeft. Dit is ook de reden dat wij de hele dag bezig zijn met ‘mindreading’ om de gevoelens en intenties van anderen in te schatten. Als we het dus over leven na de dood hebben dan bedoelen we intuïtief dus of deze ‘mind’ er nog is na de dood.

Waarom geloven we in leven na de dood?
Waarom is het eigenlijk zo makkelijk voor mensen om zich een voorstelling te maken van leven na de dood? Sommigen zeggen dat dit komt omdat dit de angst voor de dood vermindert. Anderen zeggen dat dit wensdenken is. Maar iets wensen maakt het nog niet waar. De verklaring waarom mensen zich makkelijk kunnen voorstellen dat er leven na de dood is, is dat dit voortkomt uit de aangeboren ‘theory of mind’ die doorschiet. Het blijkt bijvoorbeeld dat zelfs kinderen die atheïstisch zijn opgevoed van nature dualistisch zijn en geloven dat als een dier honger had en toen dood ging, het nog steeds honger heeft.

Contradicties
Mensen die in leven na de dood geloven denken niet veel verder na over hoe dat er precies uitziet. Specifieke vragen leiden dan ook tot contradicties. Hoe ga je bijvoorbeeld geliefden terugzien? Als de 80-jarige zoals ze gestorven is met hetzelfde lichaam? Heeft ze kleren aan? Als iemand antwoordt ‘daar kunnen we niks over zeggen’ dan wordt een gesprek natuurlijk moeilijk. Het lijkt er echter op dat mensen in ‘leven na de dood’ de intuïtieve ‘geest’ toch weer met fysieke kenmerken gaan ‘aankleden’ waardoor deze contradicties ontstaan. Een ziel wordt bijvoorbeeld gezien als iets puur mentaals (dus niet materieel) maar zou wel pijn kunnen ervaren zoals branden in de hel. Of genot in de hemel. Is dat mogelijk zonder lichaam? Dat het lichaam een rol speelt in het leven na de dood speelt in veel culturen en religies een rol. Het idee dat er aangename en onaangename plekken zijn na de dood is echter een recente opvatting.

Drager
Een ander probleem met leven na de dood is dat er geen materialistische of energetische drager is waarin herinneringen en gedachten kunnen worden ‘opgeslagen’. Zonder drager is er geen informatie mogelijk.

UniversiteitGentReligieenScepticismeBewijzen voor leven na de dood
Reïncarnatie als bewijs voor leven na de dood is op zich een testbare hypothese. Er zijn bijvoorbeeld kinderen die op jonge leeftijd al bijzondere vaardigheden hebben (bijv. klassieke muziekstukken zeer goed kunnen spelen). Déjà vu en onder hypnose verkregen herinneringen aan een vorig leven worden ook aangehaald als bewijs voor reïncarnatie. Dit is uitgebreid onderzocht door Ian Stevenson. Hij heeft duizenden kinderen onderzocht die gereïncarneerd lijken te zijn. Hij heeft bijvoorbeeld een boek geschreven over kinderen met moedervlekken die tekenen uit een vorig leven zouden zijn (bijvoorbeeld een moedervlek op het voorhoofd als het kind een reïncarnatie zou zijn van iemand die in een vorig leven door het hoofd geschoten was). De voornaamste kritiek op het werk van Stevenson kwam van Paul Edwards. Edwards stelt dat Stevenson soms voorgelogen werd, last had van confirmation bias, en vrijwel alleen incidenten vond in gebieden waar in reïncarnatie geloofd werd. Daarnaast speelde waarschijnlijk mee dat kinderen ook vaak financieel gesteund bleken te worden door overlevenden van de gestorvenen. De conclusie van Edwards is dat het onderzoek van Stevenson het anekdotische niveau niet overschrijdt.
Daarnaast is het – gezien ‘Ockham’s scheermes’ – niet ‘economisch’ om reïncarnatie erbij te halen om deze gevallen te verklaren. Ockham’s scheermes stelt namelijk dat de meest eenvoudige verklaring (waarvoor de minste aannames nodig zijn) waarschijnlijk de juiste is. Reïncarnatie roept meer vragen op dan ze beantwoordt.

De ziel
Een andere benadering is dat men op zoek gaat naar de ziel zelf. Descartes deed al een poging door te zeggen dat de ziel in de pijnappelklier (hypofyse) zetelt. Duncan Macdougall heeft in de 20ste eeuw experimenten gedaan omdat hij veronderstelde dat als de ziel bestond, deze een plaats zou moeten innemen en dus ook gewicht zou moeten hebben. Uit z’n eerste observatie kwam hij op een meting van 21 gram. Verdere observaties liepen echter ver uiteen.

Spiritisme
Een andere manier is kijken naar spritisme (mediums die contact leggen met de doden). Vroeger werkten mediums met klopgeluiden of bellen. Een voorbeeld hiervan waren de zusters Fox. Het bleek dat een van de zussen een knakkend/kloppend geluid kon maken met haar grote teen. Uiteindelijk zijn deze zusjes wel ontmaskerd. Dit is voor de echte gelovers echter geen reden om niet meer in geesten te geloven. Hedendaagse mediums zijn voor het grootste gedeelte ook al ontmaskerd als bedriegers maar ook dat lijkt niets af te doen aan hun populariteit.
Mediums doen over het algemeen aan hot reading (kennis vooraf) of cold reading (veel algemene zaken vertellen en vervolgens op basis van de reacties kijken wat juist is). Daarnaast vergeten mensen de missers en onthouden ze de correcte beweringen. Ook de experimenten van Forer waarbij proefpersonen een generieke horoscoop verstrekt werd en waarbij vervolgens 80% aangaf dat het een exacte beschrijving van hun persoonlijkheid was, laten zien dat mensen snel algemene beweringen accepteren als persoonlijk waar.

Signalen
Er zijn mensen die denken dat ze signalen krijgen van mensen die reeds overleden zijn. Zo denkt de vrouw van André Hazes dat zij telkens niet toevallig met het getal 2309 (de sterfdag van Hazes) wordt geconfronteerd. Wat zij niet beseft is dat als je op dit soort dingen let, je ze vaker gaat zien. Harry Houdini heeft voor zijn dood met zijn vrouw afgesproken om contact met haar op te nemen als dat mogelijk was maar zijn vrouw heeft geen signalen hiervoor gevonden.

Ouijabord
Het schuiven van een glas op een Ouijabord wordt ook gezien als bewijs voor geesten. Echter de beweging van het glas kan verklaard worden door het ideomotorisch effect (onbewuste beweging door de personen zelf). Als het bord namelijk wordt omgedraaid zonder dat de betrokken personen dit weten, worden er antwoorden gegeven op basis van de oude situatie. Als de mensen geblinddoekt worden komen er onzinnige antwoorden.

Bijna-doodervaringen
Het zien van geliefden, het overzien van het leven en uit het lichaam treden zijn kenmerken van bijna-doodervaringen. Braeckman stelt dat drugs, anesthesie,
hersenchirurgie, G krachten (zoals gevechtspiloten die ervaren) vergelijkbare ervaringen kunnen veroorzaken. Uittredingen zijn zelfs via virtual reality op te wekken.

Conclusie
Leven na de dood (in psychologische zin) is niet uit te sluiten maar met de huidige stand van de kennis ligt de bewijslast bij de ‘believers’. Het bewijs dat op dit moment naar voren gebracht wordt, is niet voldoende voor de wetenschappelijk gemeenschap. Het is niet dat men het niet WIL geloven echter leven na de dood is een buitengewone bewering die ook buitengewoon sterk bewijs vraagt.

Hoe komt het dan dat er toch zoveel mensen in geloven? Zoals eerder gezegd kan dit verklaard worden door de menselijke psyche die met de ‘theory of mind’ het makkelijk maakt om een stapje verder te gaan en te geloven in het blijven bestaan van het geestelijke ook al is het lichaam verdwenen.

De podcast staat in vier delen op kritischdenken.info: deel 1, deel 2, deel 3, deel 4.

Filed Under: (Bij)Geloof, Skepticisme Tagged With: bijna dood ervaring, geesten, johan braeckman, leven na de dood, theory of mind, verschijning

Paul Kurtz verschijnt aan Robbert van den Broeke

13 June 2013 by Pepijn van Erp 40 Comments

Robbert van den Broeke is nog niet uitgefotografeerd en ook nog niet klaar met de skeptici die zijn trucjes telkens debunken. In zijn laatste op YouTube geplaatste filmpje verschijnt Paul Kurtz op zijn foto’s, een van de grondleggers van het moderne skepticisme. Kurtz overleed op 20 oktober 2012, Jan Willem Nienhuys schreef een In Memoriam op het Skepsisblog:  Paul Kurtz en het Mars-effect.

Paul Kurtz verschijnt aan Robbert van den Broeke 1
Paul Kurtz (1925-2012) [foto van Wikimedia Commons]
Blijkbaar zoekt Van den Broeke aandacht van skeptici, want eerder deze maand plaatste hij ook al een filmpje waarin Carl Sagan aan hem verschijnt. Dit keer doen Van den Broeke en zijn compaan Stan Pluijmen er alles aan om aan de verklaringen voor hun eerdere fotografische grapjes te ontsnappen. Ze hebben het er ook over na het laten zien van de foto’s met Kurtz. Een mogelijke verklaring die ik voor een eerder ‘bewijs’ gaf, gaat in dit geval niet meer helemaal op, zie Robbert van den Broeke fotografeert weer eens wat.

Ideeën over hoe ze het dit keer gedaan hebben, zijn natuurlijk welkom in het commentaar. Je vraagt je natuurlijk af waarom hij niet een keertje een camera over zijn schouder laat meekijken bij het nemen van de foto’s, zodat we kunnen zien wat er op het LCD-schermpje te zien is tijdens de opnames. Dat zou een heel wat sterker bewijs opleveren. Als het zo vaak ‘lukt’ om dit soort foto’s te nemen, moet dat toch makkelijk een keertje kunnen? De foto die gebruikt is, is waarschijnlijk die van Wikimedia Commons, maar dan gespiegeld (hier rechts).

Ik heb zelf wel een idee hoe ze het gedaan kunnen hebben. Van den Broeke houdt zijn duimen tegen de onderkant van de camera en we kunnen niet zo goed zien of het klepje van het compartiment waar de batterij en geheugenkaart zitten wel goed afgesloten is. Het kan zijn dat die geheugenkaart voor en tijdens het nemen van de foto’s niet helemaal in de contacten gedrukt zit (en het klepje dus een beetje open staat). Na het nemen van de laatste foto is een een lichte druk van je duim voldoende om het klepje goed te sluiten en de geheugenkaart in de contacten te drukken. Daarna komen de vooraf gemaakte afbeeldingen tevoorschijn als je op ‘play’ drukt. Bij mijn eigen camera kreeg ik het zo wel voor elkaar.

 

Filed Under: Algemeen, Paranormaal Tagged With: fotografie, geesten, Paul Kurtz, robbert van den broeke

De successen van Bep het medium

8 March 2013 by Pepijn van Erp 61 Comments

Wie dacht dat de lente definitief was doorgebroken deze week, komt van een koude kermis thuis: als we de weersvoorspellingen moeten geloven, gaat het vanaf zondag de temperatuur weer fors naar beneden. Hoewel er een hoop geklaagd wordt over weersvoorspellingen, zijn die voor de korte termijn toch aardig betrouwbaar geworden. Die vooruitgang is helaas niet waar te nemen bij de concurenten in de voorspelbusiness. Vreemd genoeg kreeg ‘Bep het medium’ waarschijnlijk meer zendtijd dan de weerman toen het volgende item werd uitgezonden bij Omroep West (18-1-2013):

Niet zo goed als de Erwin Krols, maar toch maar mooi 50% gescoord, nietwaar? Dat er in januari geen Elfstedentocht was, kan immers niemand ontkennen. Geen wonder dat Bep Monfils haar kunsten mocht vertonen bij een landelijke tv-zender. Hier doet ze nuttig werk door Barbie te verlossen van geesten die in haar stulpje de sfeer verstoorden.

Dit is slechts een fragment van het optreden van Bep. Wie het helemaal wil zien (kan het me bijna niet voorstellen), verwijs ik naar de volledige uitzending van Huisje Boompje Barbie op de ‘uitzending gemist’-site van RTL (vooruit scrollen to 18:10). Hoewel Bep de geesten meenam, was het bezoek toch niet zo’n succes: Barbie wil toch verhuizen … en een scheiding, maar dat zullen we Bep niet in de schoenen schuiven.

Dit lijkt allemaal wel onschuldig vermaak, maar wat Bep doet is eigenlijk niet veel anders dan wat Derek Ogilvie uitspookt. Omroep West maakte een paar jaar terug een zelfde soort programma met Bep als  RTL nu  met Ogilvie maakt. En eigenlijk vind ik er net zoveel mis mee. Hier een aflevering van ‘Bep het medium op zomertoer‘. Vooral bij het gênante stukje vanaf 8:00 sloeg de plaatsvervangende schaamte bij mij toe:

Naast deze gave is Bep, volgens een aankondiging van het programma destijds, actief als Reiki master, gesprekstherapeute, hypnotherapeute en Bachbloesemtherapeute. Zucht …

Filed Under: Alternatieve schade, Paranormaal Tagged With: Barbie, Bep het medium, Bep Monfils, geesten, medium, voorspelling

Laat je vrienden schrikken

2 December 2011 by Maarten Koller 2 Comments

Bekijk de video eerst zelf, en zet, zoals de eerste opdracht aangeeft, een koptelefoon op, dit vergroot het effect dramatisch.

Ik gok dat het vooral werkt bij vrienden waarvan je weet dat ze echt met hun ogen dicht blijven zitten. En het helpt vast ook als ze nog een beetje in geesten geloven.

Ik zou qua timing wel ongeveer een seconde langer wachten voor een beter resultaat.

Mijn vriendin hoorde alleen het geluid van de video en vond dat eigenlijk al spannend genoeg 😉

Filed Under: Humor, Kort Tagged With: geesten, schrikken

Engelse politie – hekserij, geesten en ufo’s

10 August 2011 by Maarten Koller 3 Comments

Het blad Haunted vroeg bij de polite van Nottinghamshire eens op hoeveel paranormale zaken ze de afgelopen tijd hadden meegemaakt en daar kwam het volgende uit:

In de afgelopen 6 jaar kregen ze maar liefst 46 hekserijmeldingen.

Verder nog 34 meldingen waar geesten in het spel zouden zijn:

Chief Inspector Tim Antill said there are calls which at first appear to be “serious incidents”, like intruders in the property, but turn out “to be of the ghost nature.”

“When we have started interviewing people they talked about relatives that had just died and [they said] it could have been the ghosts of these people.”

Er waren ook nog 3 UFO-meldingen maar dat bleken helaas allemaal Chinese lantaarns te zijn.

Ik ben benieuwd of de getallen generaliseerbaar zijn naar Nederlandse politiedistricten. Als iemand daar meer informatie over heeft dan horen we dat graag. Het district van Nottinghamshire beslaat in elk geval 800 vierkante mijl (ca. 2000 vierkante kilometer) waar ongeveer een miljoen mensen wonen.

 

Filed Under: Buitenland, Kort, Paranormaal, UFO Tagged With: geesten, hekserij, meldingen, politie, ufo

  • Page 1
  • Page 2
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Graancirkels op European Skeptics Congress 2024
7 May 2025 - SkepsisSiteBeheerder
Graancirkels op European Skeptics Congress 2024

Voordracht van Francesco Grassi op ESC2024 in Lyon.Lees meer Graancirkels op European Skeptics Congress 2024 › [...]

SKEPP wordt 35… en dat vieren ze!
27 April 2025 - SkepsisSiteBeheerder
SKEPP wordt 35… en dat vieren ze!

Onze Belgische zusterorganisatie SKEPP bestaat dit jaar 35 jaar. Op zaterdag 10 mei vieren ze dat met een mooi programma. Hoofdgast is de bekende skepticus en emeritus hoogleraar psychologie Chris French die onlangs ook tot erelid van SKEPP werd benoemd.…Lees meer SKEPP wordt 35… en dat vieren ze! › [...]

Breakthrough-prijs voor Gerard ’t Hooft
7 April 2025 - Pepijn van Erp
Breakthrough-prijs voor Gerard ’t Hooft

Professor Gerard ’t Hooft had al een Nobelprijs op zak, maar kan sinds dit weekend nog een van de meest prestigieuze onderscheidingen in de wetenschap op zijn indrukwekkende palmares bijschrijven: hij kreeg de Special Breakthrough Prize in Fundamental Physics! ’t…Lees meer Breakthrough-prijs voor Gerard ’t Hooft › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Pig Heart Xenografts for Infants
7 May 2025 - Steven Novella

Organ transplant is a potentially lifesaving medical intervention, but there is a critical lack of donor organs. Even in a wealthy country like the US, there are about 100,000 people on the waiting list for an organ transplant, but only about 23 thousand organs become available each year. About 6 thousand people die each year while on the waiting list. For this […] The post Pig Heart Xenografts for Infants first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Dear President Trump: Jealous Deep State Haters and Losers Want to Destroy YOUR Genius, Lifesaving, Nobel-Prize Winning Achievement. YOUR Vaccine.
6 May 2025 - Jonathan Howard

You've proven your haters wrong over and over again. As the most POWERFUL man in the world, and one of the most BRILLIANT men every to live, you can do it all with one quick phone call. The post Dear President Trump: Jealous Deep State Haters and Losers Want to Destroy YOUR Genius, Lifesaving, Nobel-Prize Winning Achievement. YOUR Vaccine. first appeared on Science-Based Medicine. [...]

HHS is weaponizing evidence-based medicine to falsely portray vaccines as unsafe
5 May 2025 - David Gorski

Last week, HHS announced that all "new vaccines will undergo safety testing in placebo-controlled trials." Sounds good? Not so fast. This is really a deceptive weaponization of evidence-based medicine to undermine confidence in vaccines and eliminate at least some of them. The post HHS is weaponizing evidence-based medicine to falsely portray vaccines as unsafe first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc JacobsOp https://archive.is/1Exnu staat een gearchiveerde versie van een recente posting van Ronald Meester op LinkedIn. In deze posting verwijst
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc JacobsEen verbeterde versie van Hoofdstuk 6 van dit rapport van Ronald Meester en Marc Jacobs is op 22 april 2025
  • Hans1263 on Volgens Maurice de Hond beschikt hij over telepathische gavenHet filmpje waarin hij een trucje met Jeroen Pauw uithaalt, bewijst natuurlijk helemaal niets, ja misschien het denkniveau van De
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (17-2025)En de paashaas is er snel vandoor gegaan,
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (17-2025)@Renate1 Nee, de paashaas heeft het in een mandje op zijn rug. 😅😅😅

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in