In april vorig jaar publiceerde ZonMw een omstreden rapport waarin de onderzoeksorganisatie pleit voor meer onderzoek naar complementaire zorg. Vooral aanhangers van alternatieve zorg zagen hierin een steun in de rug voor hun ‘integratieve’ agenda. Laurens Dragstra liet in zijn uitvoerige bespreking ‘Niets nieuws onder de ZonMw‘ zien dat de hardcore alterneuten als homeopaten, acupuncturisten en chiropractors eigenlijk niets te verwachten hebben van dit rapportje. Het is niet meer dan een pleidooi voor nader onderzoek naar ‘complementaire’ zaken die nog niet zo uitgebreid onderzocht zijn en waar misschien nog wél iets in zit. Als eerste vervolg op het ZonMw rapport heeft een werkgroep nu de ‘Eerste Nederlandse Inventarisatie’ op het gebied van complementaire zorg gedaan. Conclusie: “Bijna alle ziekenhuizen bieden complementaire zorg.” Maar die conclusie is misleidend.
De inventarisatie bestond uit screening van ziekenhuiswebsites en een vragenlijst voor zorgprofessionals. Daarnaast werden drie zorginstellingen uitgekozen waar groepsgesprekken met bestuurders, managers, artsen en verpleegkundigen plaatsvonden. Het rapport is uitgevoerd door het Van Praag Instituut en het Louis Bolk Instituut, waar het op de website gevonden kan worden inclusief ronkend persbericht. Daaruit de volgende conclusie:
Ontspanningsoefeningen, creatieve therapie en mindfulness zijn populair in Nederlandse zorginstellingen. Ruim 90% van alle ziekenhuizen biedt deze en andere complementaire behandelingen aan. Vijf academische ziekenhuizen halen de Top-10 van de complementaire ziekenhuislijst.
Zo ogenschijnlijk lijkt complementaire zorg dus de normaalste gang van zaken en als het ook in de academische ziekenhuizen wordt toegepast zal het wel niet zo onwetenschappelijk zijn, toch? Maar als je het rapport goed leest, blijkt het voornamelijk een definitiekwestie te zijn. Waar denkt een gemiddeld persoon aan bij ‘complementaire zorg’? Waarschijnlijk toch in eerste instantie aan zweveritis als homeopathie, natuurgeneeswijzen, acupunctuur, reiki – kortom, therapieën zonder bewijs van effectiviteit. Om de ziekenhuizen te kunnen aansmeren dat ze ook aan complementaire zorg doen, moet je die term op veel meer laten slaan. Dan laat je er ook zaken als ontspanningsoefeningen, massage en creatieve therapie onder vallen, waarvoor best wel bewijs van effectiviteit is te vinden, of die niet eens als zorg bedoeld zijn, maar eerder als wellness.
Uit het rapport (pdf):
In ziekenhuizen worden 16 verschillende typen interventies aangeboden: acupunctuur, aromazorg, babymassage, creatieve therapie, geleide visualisatie, haptonomie, hypnotherapie,massage, mindfulness, muziektherapie, ontspanningsoefeningen, osteopathie, therapeutic touch, voetreflexmassage, warmte/koude en yoga. Opmerkelijk is dat de traditionele CZ-systemen zoals homeopathie, antroposofische zorg en natuurgeneeskunde helemaal niet gemeld worden.
Ook is het opvallend dat de ziekenhuizen zelf zelden de term complementaire zorg gebruiken. De interventies zijn meestal onder hun specifieke naam terug te vinden, zoals ‘mindfulness’, ‘yoga’ of ‘ontspanningsoefeningen’, en worden niet benoemd als complementaire zorg.
De auteurs van het rapport benoemen dus eerst een hele diverse groep van handelingen als complementaire zorg en vinden dat die term als zodanig niet door de zorginstellingen voor die handelingen wordt gebruikt. Zou je je dan niet eerst eens moeten afvragen waarom die zorginstellingen die term complementaire zorg niet gebruiken voor je er driftig met je eigen etiketje overheen gaat zitten plakken? Ik vermoed dat veel van de instellingen er juist bezwaar tegen maken dat iets als babymassage als complementaire zorg wordt neergezet. Het is geen zorg, maar waarschijnlijk voorziet het wel in een behoefte van patiënten. Net als de kapper in het ziekenhuis.
Als je kijkt naar wat er nog aan echte kwakzalverij bedreven wordt (dus onzinnige handelingen met duidelijke therapeutische pretenties) dan is dat dus echt minimaal te noemen. En de instellingen waar dat nog gebeurt, liggen daarvoor regelmatig onder vuur. Acupunctuur wordt bijvoorbeeld alleen nog in het Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem beoefend en in het Vlietlandziekenhuis in Schiedam. Maar die laatste zou er eigenlijk al niet op moeten staan, want in september liet het ziekenhuis weten dat het verouderde informatie betrof. Slordigheidje van de auteurs of hebben ze vaker vertrouwd op informatie van websites van instellingen die achterhaald is?
Dat de auteurs het opmerkelijk vinden dat “de traditionele CZ-systemen zoals homeopathie, antroposofische zorg en natuurgeneeskunde helemaal niet gemeld worden” is op zich opmerkelijk. Wat hadden ze dan gedacht? Dat ziekenhuizen in Nederland nog massaal dat soort onzin zouden toepassen? Blijkbaar lopen de zorginstellingen in Nederland mijlen ver voor op de auteurs van het rapport wat het gebruik van gezond verstand en Evidence Based Medicine betreft. Is het ook niet opmerkelijk dat ZonMw dit rapport juist liet schrijven door onder andere Erik Baars en Martine Busch, aanhangers van antroposofische zorg respectievelijk Therapeutic Touch? Zaken die dus door de zorginstellingen bijna volkomen genegeerd worden (en terecht!). Wat is hun relevante expertise eigenlijk nog? Busch leidde duizenden cursisten op in Therapeutic Touch en dan blijkt er nu maar een tweetal ziekenhuizen te zijn, waar minstens één persoon nog aan dat placebohandwapperen doet. Dat zou haar toch eens aan het denken moeten zetten, niet? En Erik Baars kennen we hier op Kloptdatwel van het rekenwerk met oogkleppen op aan databases van zorgverzekeraars waaruit zou blijken dat patiënten bij alternatieve huisartsen hun zorgverzekeraar minder kosten. De laatste auteur tenslotte, Miek Jong, is ook projectleider van het volstrekt idiote onderzoek naar toepassing van homeopathie bij het premenstrueel syndroom.
En hoezo is dit eigenlijk de ‘Eerste Nederlandse Inventarisatie’ op dit gebied? In 2011 verscheen bijvoorbeeld Complementaire en alternatieve zorg in de Nederlandse ziekenhuizen van Ruud van der Ven, dat door professor Michiel Hengeveld in Skepter 24.2 kritisch werd besproken. Probleem met het boek van Van der Ven zou zijn dat het teveel vanuit Bijbels perspectief geschreven zou zijn, maar een reactie in die trant van een medewerker van het Van Praag Instituut op Twitter werd korte tijd later weer verwijderd. En dan nog, waarom zou je het bestaan ervan min of meer ontkennen door zelf te claimen de ‘eerste’ inventarisatie te hebben gedaan?
Uit de bespreking van Hengeveld komt dat christelijke perspectief overigens niet naar voren als opvallend probleem. Sterker, eigenlijk is de kritiek van Hengeveld op de inventarisatie van Van der Ven bijna naadloos over te zetten op deze nieuwe inventarisatie. Ook hij valt over de definitiekwestie (bij Van der Ven heet het nog ‘complementaire en alternatieve zorg’): “Een allegaartje van activiteiten, waarvan een deel alleen bedoeld is om het verblijf van patiënten te veraangenamen, terwijl een ander deel therapeutische pretenties heeft.” Weer ‘niets nieuws onder de ZonMw’ kunnen we dus vaststellen.
Op basis van deze inventarisatie kun je dus concluderen dat de Nederlandse zorginstellingen over het algemeen uitstekend in staat zijn gebleken om weg te blijven van onzin als homeopathie, antroposofische geneeswijze, acupunctuur en Therapeutic Touch. De vraag is of ze voor een kritische analyse van wat er verder door de auteurs van dit rapport onder complementaire zorg wordt gerekend, de hulp nodig hebben van personen als Martine Busch, Erik Baars en Miek Jong, die zelf die stap nog niet hebben gezet.
Steun Kloptdatwel
Waardeer je dit artikel? Je kunt onze site steunen met een financiële bijdrage. Dat waarderen wij dan weer! Een donatie kun je doen via dit betaalverzoek (of klik op de afbeelding hiernaast).
NB de rekening staat op naam van Maarten Koller, formeel eigenaar van deze site.
Ze zijn wel meesters in suggestief taalgebruik daar bij het Van Praag & Bolk Instituut. Uit het persbericht:
Dat kun je gemakkelijk lezen als “90% van alle ziekenhuizen biedt ontspanningsoefeningen, creatieve therapie en mindfulness aan”. Maar dat klopt helemaal niet, zoals de tabel op p. 16 van het rapport uitwijst. Ontspanningsoefeningen komen tot 81,3%, creatieve therapie staat op 40,7% en mindfulness op 38,5%. Geen enkele vorm van complementaire zorg haalt de 90%. Veel van de genoemde vormen komen trouwens uiteindelijk neer op “ontspanning”. Ook (baby)massage en aromazorg kun je daaronder scharen, en waarschijnlijk ook muziektherapie en voetreflexmassage. Ontspanningsoefeningen horen helemaal niet in het CAM-wereldje thuis. Michiel Hengeveld schrijft in zijn recensie van het boek van Van der Ven dat zulke oefeningen al decennia in de psychiatrie worden toegepast en geheel regulier zijn.
Osteopathie zou in 1,1% van de ziekenhuizen worden aangeboden, dus in één ziekenhuis. “Mondjesmaat” noemen de auteurs dat (p. 16). Zelfs dat is nog overdreven. Het betreffende ziekenhuis – het Laurentius in Roermond – meldt op de website dat de osteopaat alleen “Maandagmiddag op afspraak” werkt, en dan niet eens in het ziekenhuis, maar alleen bij het servicepunt in Echt. Leuke kerel trouwens, die osteopaat, behandelt ook huilbaby’s (http://www.donotlink.com/dcej ).
Gevalletje van “slager keurt eigen vlees” dus…
Hoe meer ik door het rapportje blader, hoe meer ik me er over verbaas dat de auteurs zo aan het jubelen geslagen zijn. Een voorbeeld: op p. 37 wordt gemeld dat er naar schatting 400 (!) vormen van complementaire zorg in Nederland worden aangeboden. Hoeveel daarvan vinden de onderzoekers terug in de ziekenhuizen? Slechts 16, dus 4%. Van die 16 is een groot deel niet echt complementair of alternatief. De grootst mogelijke onzin als Therapeutic Touch, voetreflexmassage, osteopathie en acupunctuur wordt maar in 1-2 ziekenhuizen aangeboden, en binnen die ziekenhuizen slechts door een enkeling. Op basis van de gegevens van de onderzoekers kun je dus evengoed een persbericht doen uitgaan met de ronkende titel: “Nauwelijks complementaire zorg in ziekenhuizen”.
Ook in het rapport (p. 39):
De noten verwijzen uiteraard naar de twee studies van Kooreman en Baars. Dat die scherp bekritiseerd zijn (niet alleen op Kloptdatwel?, maar ook in de bladen waarin de studies gepubliceerd zijn), wordt niet gemeld. Bovendien ging het in de studies om huisartsen, terwijl dit rapportje over ziekenhuizen gaat. De relevantie is dus vooral de wens tot zelfpromotie van Baars. Maar ach, het is in elk geval bescheidener dan wat op de persoonlijke pagina van Baars staat:
Dat gaat toch wat verder dan “goede eerste aanwijzingen”. De zelfpromotie komt overigens verderop ook tot uitdrukking (p. 39):
Dat lectoraat wordt bekleed door Baars, dus de “men” is voornamelijk Baars. Baars schrijft een rapportje waarin complimenten worden uitgedeeld aan Baars vanwege zijn vermeende expertise. Wij van WC-Eend…
Maar gevoel voor humor kun je de auteurs van dit rapportje niet ontzeggen:
Kennelijk verkeren de onderzoekers in de veronderstelling dat die beroepsopleidingen wat voorstellen en dat er karrevrachten bewijs zijn voor de genoemde behandelwijzen. Helaas zijn ze dan even vergeten die in een voetnoot te vermelden. Dat wordt ook lastig, want de waarheid is natuurlijk: uitgebreid onderzocht, geen tot vrijwel geen resultaten. Acupunctuur, homeopathie en natuurgeneeskunde worden door wetenschappelijk ingestelde artsen gewoon afgewezen op grond van nagenoeg totaal gebrek aan overtuigend bewijs. Maar Baars, Busch en Jong steken hun vingers in de oren en roepen “tralalala, het werkt wel, we weten alleen niet hoe!”. Dat de bedoelde opleidingen weinig voorstellen, is hier ook al eens besproken (https://kloptdatwel.nl/2014/05/28/het-zogenaamde-hbo-denkniveau-van-de-school-voor-homeopathie/ ; https://kloptdatwel.nl/2014/09/24/toch-btw-vrijstelling-voor-arts-acupuncturist/ ).
Dat de onderzoekers weinig van wetenschappelijk onderzoek snappen, moge ook blijken uit dat door Jong getrokken PMS-onderzoek. De website meldt:
A + B wordt dus vergeleken met alleen B. Edzard Ernst heeft al honderd keer uitgelegd waarom die opzet niet deugt (het effect van A + B is altijd groter dan alleen B). Hoewel hij honderden publicaties over CAM heeft verzorgd, ontbreekt zijn naam volledig in de gekleurde literatuurlijst bij dit rapport. Dat past natuurlijk prima in de “oren dicht, ogen dicht” strategie van de auteurs. Maar het is geen wetenschap.
Je zou bijna gaan denken dat er een wereldwijde strategie is ontwikkeld door alle alterneuten gezamenlijk; als we niet als zelfstandig genezend geaccepteerd worden en toegang krijgen tot de opleidingen, ziekenhuizen en verzekeringsgelden, dan moeten we onze kaarten maar op rang 2 zetten: complementair in plaats van alternatief.
En wat past uitstekend bij die naamsverandering? A + B!
Dus Erik Baars en Peter Kooreman richten zich niet op de kosten/baten van B, maar van A + B.
Volgende stap in de agenda: de indruk wekken dat complementair al geaccepteerd is: “Bijna alle ziekenhuizen bieden complementaire zorg.”
Een grappige observatie: https://twitter.com/ragnavanhummel/status/560031600592060416
Prachtig.
Verstandig van Ragna om die hele foto te kopiëren; tweets van het Van Praag Instituut willen nog wel eens spoorloos verdwijnen, zo lees ik hierboven… 😉
ik heb ze natuurlijk nog wel in de mail 😉 https://twitter.com/pjvanerp/status/560474276894367744
In het Laurentius Ziekenhuis wordt geen osteopathie aangeboden. Het betreft hier verouderde informatie.
Bedankt voor de info!
Ik heb niet het idee dat dit rapport het heel goed gedaan heeft in de media, anders dan het eerdere ZonMw-rapport, dat ook in de grotere kranten vrij uitgebreid besproken werd. Als ik zoek met Google Nieuws, vind ik naast Medisch Contact en Medical Facts alleen korte besprekingen in De Stentor (http://www.destentor.nl/regio/zwolle/isala-ziekenhuis-zwolle-biedt-relatief-veel-aanvullende-zorg-1.4736131 ) en de Leeuwarder Courant (http://www.lc.nl/friesland/friese-ziekenhuizen-karig-met-extra-zorg-18256013.html ). Onder dat laatste berichtje staat nog “Meer over het onderzoek in de Leeuwarder Courant van donderdag”, dus wie een abonnement op deze krant heeft, kan wellicht met ons delen wat voor aanvullende informatie we nu moeten missen.
Opmerkelijk: volgens de Leeuwarder Courant bieden ze in Sneek creatieve therapie, hypnose, muziektherapie en osteopathie aan. Maar dat laatste staat helemaal niet in het rapport. Bedoeld is ontspanning; osteopathie is één kolom verder! En die kolom had dus overal leeg moeten blijven.
En ze hebben het nog wel zo geprobeerd te verkopen als een ranglijst, waar je als ziekenhuis ‘natuurlijk’ zo hoog mogelijk op wilt staan 😉
Die ranglijst kunnen we natuurlijk ook omkeren, wie levert de meeste kwakzalverij en wie de meeste wellness.
Daartoe heb ik de lijst in Excel gezet. Ik moet alleen nog een onderscheid maken tussen wat precies Wellness is en Kwakzalverij.
Kan iemand helpen de lijst definitief te maken?
Alvast bedankt.
Acupunctuur — K
Aromazorg — K
Babymassage — W
Creatieve therapie — W
Geleide visualisatie — Wat is dit?
Haptonomie — K
Hypnose — K
Massage — W
Mindfulness — W
Muziek — K of W?
Ontspanning — W
Osteopathie — K
Therapeutic touch — K
Voetreflexmassage — K
Warmte&Koude — Wat is dit?
Yoga — W
Muziek zou ik bij W indelen.
Voetreflexmassage idem.
Waarom babymassage niet ook W?
Als ik het goed heb, dient geleide visualisatie ertoe je kanker te “zien” om er vervolgens tegen te “strijden”. Ik denk indeling bij K.
Voetreflexmassage gaat uit van heel rare ideeën, zie http://www.skepsis.nl/voetreflexologie.html In de praktijk heeft het vast een ‘wellness-effect’, maar als het expliciet voetreflexologie genoemd wordt, is een K op zijn plaats.
@Hans en Peijn
Dank je.
Voetreflexmassage had ik ook bij skepsis.nl gezien.
Zoals Pepijn zegt wordt het voetreflexologie genoemd waar specifieke plekjes met bepaalde organen in verbinding staan.
Anders zou het toch wel voetmassage heten? Dus K.
Zo wordt er wel meer met woorden gegoocheld.
Is aromazorg echt heel anders dan aromatherapie?
Wat ik kan vinden over aromazorg is gewoon aromatherapie, dus K.
Bij muziek denk ik aan die ZonMW-man die vond dat muziek zoveel goeds deed en verder onderzocht moest worden. Was dat met een koptelefoon tijdens chirurgie? Dan is het toch K?
Geleide visualisatie of guided imagery: “A small number of studies
have looked at guided imagery for various health conditions but they
were generally of poor quality and there isn’t any good evidence of its
effectiveness”, K dus.
Muziektherapie kom je ook tegen in de geestelijke gezondheidszorg en dan is het toch niet echt als wellness bedoeld.
Klopt. Ik heb bij diverse ziekenhuizen gekeken en het kan bv. ook
ontspannend werken bij autisten of herinneringen opwekken bij
dementerenden et cetera. Nergens vond ik de chirurgievariant. Het is dus géén K en dus automatisch W, een categorie genezend heb ik niet. Wie weet hoeveel hypnose er eigenlijk ter ontspanning wordt ingezet. Een lekker geurtje kan ook ontspannen.
Warmte/koude heb ik inmiddels ook gevonden en is niet meer dan warmte of kou toedienen bij (spier)pijn of zwelling, W dus.
Het lijstje ziet er nu als volgt uit:
Acupunctuur — K
Aromazorg — K
Babymassage — W
Creatieve therapie — W
Geleide visualisatie — K
Haptonomie — K
Hypnose — K
Massage — W
Mindfulness — W
Muziek — W
Ontspanning — W
Osteopathie — K
Therapeutic touch — K
Voetreflexmassage — K
Warmte&Koude — W
Yoga — W
De bevindingen in het artikel van Pepijn wordt volkomen ondersteund met de bovengenoemde indeling in wellness en kwakzalverij.
Na herschikking van de lijst in kwakzalverij en wellness blijkt dat 45 (49%) van de 91 ziekenhuizen geen enkele vorm van kwakzalverij aanbiedt.
De ziekenhuizen die kwakzalverij aanbieden, 46 van de 91, bieden grotendeels slechts één vorm van kwakzalverij aan (33 van 46 = 72%). Dat aanbod is dus zeer schraal, het wellness aanbod is ruim drie keer groter.
De meest aangeboden vorm van kwakzalverij is hypnose (26 ziekenhuizen), gevolgd door aromazorg (12), geleide visualisatie (11) en haptonomie (10).
Kampioen is het Slingeland ziekenhuis in Doetinchem met 4 vormen van kwakzalverij, gevolgd door het Hagaziekenhuis, Flevoziekenhuis en Slotervaartziekenhuis met allen 3.
Niet vijf, maar slechts één academisch ziekenhuis, het Leidse LUMC, staat nog in de top 10.
Het AMC, dat in de originele ranking op 1 stond, is nu slechts een middenmoter met alleen hypnose.
Wat betreft wellness zijn er volgens de bron maar 8 (9%) van de 91 ziekenhuizen die niets aanbieden.
De meest aangeboden hulp is “ontspanning” (74 ziekenhuizen), gevolgd door creatieve therapie (37) en mindfulness (35).
Kampioen is het Jeroen Bosch ziekenhuis in Den Bosch met 6 vormen van wellness én 0 kwakzalverij, gevolgd door het St. Elisabeth Ziekenhuis en Erasmus MC met allen 6, maar mét 1 respectievelijk 2 kwakzalverijvormen.
Conclusie: een krappe 51% biedt alternatieve zorg aan en dan meestal slechts één vorm. Het valt dus wel mee, op die 91% kom je alleen op basis van wellness.
Hopelijk zal de medische wereld krachtig protesteren tegen het framen van wellness als complementaire zorg door de alterneuten om zo hun kwakzalverij als acceptabel binnen te loodsen.
Je kunt je ook nog afvragen of het bestempelen van de hypnose of hypnotherapie die daadwerkelijk in de ziekenhuizen wordt toegepast het toch wat zwaarklinkende etiketje ‘kwakzalverij’ verdient. Als je bijvoorbeeld leest wat er feitelijk gedaan wordt in het AMC, vind ik het wel meevallen:
De kritiek van de Vereniging tegen de Kwakzalverij richt zich voornamelijk op het uitblijven van tastbare resultaten op het gebied van ziekteverzuim, het aantal doktersbezoeken en de kwaliteit van leven (dat laatste begrijp ik overigens niet als de deelnemers wel verbetering aangeven).
Neuroloog Emile Keuter is geïnteresseerd in hypnose bij patiënten met somatisch onvoldoende te behandelen pijn.
Ik heb me zoveel mogelijk op de begrippenlijst van de VtdK gebaseerd en artikelen op de site van SBM en soms bij ziekenhuizen op de website gekeken. Hoe nauwkeurig en oprecht Baars c.s. zijn geweest bij de benamingen is alleen te controleren door alle websites af te gaan en zeer waarschijnlijk nog allemaal contacteren voor verduidelijking.
Zoals ik al eerder aangaf is het deels woordspel, hypnose in plaats van hypnotherapie, aromazorg in plaats van aromatherapie, en deels uitvoering, hypnose om mensen te laten ontspannen is wat anders als genezen of pijnvermindering.
Je kunt zelfs de intentie als leidraad nemen. Als voetreflexmassage gegeven wordt met als doel wellness en niet het beïnvloeden van speciefieke organen door speciefieke plekjes op de voetzool te masseren, dan is het toch geen kwakzalverij meer? Is die intentie in de benaming meegenomen?
Ik ben geen expert, maar volgens mij is dat geleide visualisatie, dan moet je die ook onder wellness zetten? Sporters zweren bij visualisatie van het parcours, is het dan OK bij genezing?
Dat maar liefst 74 ziekenhuizen aan “ontspanning” doen levert bij mij ook een hoop vraagtekens op. Wat doen ze dan precies? Is het als verzamelnaam gebruikt door Baars c.s.?
Als hypnose in het wellnessrijtje komt te staan, dan is maar liefst 67% van de ziekenhuizen kwakzalvervrij.
De kritiek vanuit de VtdK is m.i. volstrekt duidelijk. Ik krijg de indruk dat het resultaat niet veel meer is dan een beetje placebo. Dat kan op zich waardevol zijn, maar om dan aan dit soort geknutsel als “therapie” zoveel waarde te hechten, gaat me nogal ver.
Het is me eigenlijk om het even waar deze serie flauwekulbehandelingen bij wordt ingedeeld. Laten we ervoor oppassen de voorstanders op ook maar welke manier een houvast te geven. Er is geen koren onder het kaf. Het is allemáál hocus pocus en eigenlijk is alles op zijn best ingedeeld bij wellness. Wellness vat ik zo samen: het doet niks maar het kan wel prettig zijn. Na een voetmassage voelt het aan alsof je nieuwe voeten hebt, maar als het erop aan komt, ben je nog even moe.
De strategie van Erik Baars en Martine Busch om wellness onder CAM te trekken blijkt ook elders te bestaan.
In de US blijken de alto’s telkens met de definitie van complementair te knoeien totdat eigenlijk alles wat niet conventioneel dan wel regulier is onder CAM valt.
Als ze bidden(!) meerekenen dan gebruikt 62% van de bevolking in 2002 CAM, zonder bidden nog maar 35%. De rest is net als hier in de ziekenhuizen voornamelijk massage en ontspanning. Gelukkig doet hier het CBS onderzoek over alternatief gebruik en niet Erik Baars en Martine Busch.
http://www.sciencebasedmedicine.org/2015-nhis-report-on-complementary-health-approaches-whatever-that-means/
Volgende stap? Delen van ‘science based medicine’ in het kamp van complementair halen.
http://www.sciencebasedmedicine.org/the-deceptive-rebranding-of-aspects-of-science-based-medicine-as-alternative-by-naturopaths-continues-apace/
De laatste column van Borst over een vies tegenvallend symposium:
http://www.nrc.nl/handelsblad/2016/06/18/geklets-over-kwakgeld-2746523
Geklets over kwakgeld
Piet Borst 18 juni 2016
Vuurwerk zou het worden op 12 mei, de confrontatie tussen de Vereniging tegen de Kwakzalverij en ZonMW, de medische onderafdeling van NWO. ZonMW heeft een zwak voor alternatieve geneeswijzen en wil het onderzoek op het grensgebied tussen regulier en alternatief gaan bevorderen. Daartoe heeft dit boegbeeld van de Nederlandse medische wetenschap in de afgelopen jaren 2 notities uitgebracht. Helaas hadden de kwakdokters daar flink aan meegeschreven en het resultaat was wetenschappelijk ver onder de maat en een blamage voor NWO.
eindquote:
Wat een deceptie.
Harde woorden en anderhalf jaar hebben ze nodig gehad om tot een symposium te komen dat als een nachtkaars is uitgegaan.
Zag de VtdK soms aankomen dat het niet de discussie zou gaan worden die oorspronkelijk de bedoeling was? Er is immers niets over het symposium van 12 mei te vinden op de site van de VtdK.
Geen aankondiging, geen samenvatting achteraf terwijl er in november 2014(!) al een overeenstemming was:
http://www.kwakzalverij.nl/nieuws/zonmw-krijgt-uitnodiging-voor-discussiebijeenkomst/
Het schrijven lijkt sterk op een WijvanWCeend, dus op sluikreclame en/of Christel Don heeft per ongeluk o.a. bovenstaand artikel gemist.
http://www.nrc.nl/nieuws/2016/07/18/zweven-in-het-ziekenhuis-3295629-a1512188
Zweven in het ziekenhuis
Zorg Hypnotherapie en mindfulness werden door artsen lang gezien als kwakzalverij. Nu wordt deze en andere aanvullende zorg vaak in het ziekenhuis aangeboden. Als onderdeel van de behandeling of als extraatje voor de patiënt.
Christel Don 18 juli 2016 om 15:31
Patiënten die baat denken te hebben bij creatieve therapie, massages of mindfulness gaan meestal zelf op zoek, buiten de reguliere zorg. Maar langzaam bieden steeds meer ziekenhuizen deze ‘complementaire zorg’ zelf aan. 94 procent van de Nederlandse ziekenhuizen heeft iets van dit soort zorg onder eigen dak, bleek vorig jaar uit een inventarisatie van het Van Praag Instituut en het Louis Bolk Instituut. Vooral de zogenaamde mind-body-interventies zoals mindfulness, geleide visualisatie en hypnotherapie, zijn populair.
Van ruim 90% naar 94% is nog maar een korte weg naar bijna 100% nietwaar? FVerweven voorspelde een jaar geleden al:https://kloptdatwel.nl/2015/01/26/inventarisatie-complementaire-zorg-in-nederlandse-zorginstellingen/#comment-1819288712
En een gedeelte van deze reactie ook maar in de herhaling voor alle duidelijkheid:https://kloptdatwel.nl/2015/01/26/inventarisatie-complementaire-zorg-in-nederlandse-zorginstellingen/#comment-1817452312
Ze hebben het hele verhaal nu ook samengevat in een Engelstalig artikeltje in de European Journal of Integrative Medicine: http://sci-hub.tw/https://doi.org/10.1016/j.eujim.2019.04.003
Ik heb het maar vluchtig doorgekeken, maar de fout dat het Vlietlandziekenhuis in Schiedam helemaal geen acupunctuur meer aanbood tijdens hun peiling hebben ze gewoon laten staan. En aan bepaalde bewoordingen is te zien dat het allemaal nog net een beetje meer CAM vriendelijk geformuleerd is.
Opvallend is dat de auteurs aan het einde verklaren geen ‘conflicts of interests’ te hebben, terwijl Busch natuurlijk gewoon die Therapeutic Touch onzin aan de man zit te brengen met haar Van Praag Instituut.
Is dit denkbeeldjge oude wijn in nieuwe zakken?
Ik geef de voorkeur aan wijn boven alternatieve onzin.
Of het nu CAM heet, of integratieve zorg, onwerkzame kwakzalverij is het altijd. Ik grossier vandaag wel in pleonasmen, merk ik. 🙂
In die bovengenoemde oude zakken zat dus helemaal niets, hoogstens Vinum D60 en zoals bekend is dat product niet erg spiritueel of spiritueus, tenminste als je met water verdunt (pardon: “potentieert” bedoelde ik natuurlijk).
Inderdaad is echte onverdunde wijn te verkiezen. Of zullen we een glaasje port doen?