Enquête: alternatieven drukken stempel op Nationale Gezondheidsbeurs

In 2014 werd in de Jaarbeurs in Utrecht de nationale gezondheidsbeurs gehouden. Pepijn van Erp schreef al de Survival guide voor de 2014-editie van de beurs. Op 5-8 februari, over een paar dagen, is de volgende editie gepland. De werkgroep Utrecht van Skepsis bezocht de beurs in 2014 en stelde vast dat een groot deel van de exposanten ‘alternatief’ is. De werkgroep dacht terecht te zijn gekomen op een ‘para-beurs’. We waren benieuwd hoe de exposanten daarover zelf denken en we stuurden hen een enquête. Uit de 29 reacties blijkt dat de standhouders het karakter van de beurs goed beseffen. Ze ergeren zich daar niet aan. ‘Tell-sell achtige praktijken’ en paranormale exposanten (‘handlezers’) roepen af en toe wel wrevel op.

Leden van de werkgroep Utrecht hebben de Nationale Gezondheidsbeurs 2014 bezocht en kwamen er achter dat een groot gedeelte van de exposanten zich in de alternatieve hoek bevindt. Om een beeld te krijgen hoe de exposanten daar zelf over dachten en of de (reguliere) exposanten zich gestoord hebben aan de kwakzalverij op de beurs, heeft de werkgroep een enquête verstuurd aan alle exposanten van wie we het mailadres konden vinden via hun website (meer dan 150). Het is duidelijk uit de enquête dat de antwoordgevers zich goed bewust zijn van het alternatieve karakter van de beurs. Ze denken verder dat de meeste bezoekers geïnteresseerd zijn in alternatieve geneeswijzen. Vooral harde marketing-praktijken en paranormale standhouders roepen af en toe ergernis op bij de deelnemers aan de enquête. De exposanten die aan de enquête meewerkten zijn zelf overigens voor een groot deel ‘alternatief/complementair’ en zijn positief of tenminste neutraal over alternatieve behandelingen. Interessant is dat ze dit niet alleen over zichzelf zeggen, maar dat hun zelfbeeld (naar eigen zeggen) samenvalt met hoe anderen tegen hen aankijken. Overigens waren de 29 reacties die we terugkregen natuurlijk te weinig voor een statistische analyse. De antwoorden geven niet meer dan een indruk en je kunt er geen conclusies aan verbinden over de exposanten in het algemeen. De antwoorden op onze vragen waren (afgerond op 5%) als volgt:

• Slechts 10% van de enquête-deelnemers denkt dat de bezoekers van de Gezondheidsbeurs vooral kwamen voor reguliere geneeswijzen. 90% was van mening dat de bezoekers ofwel vooral voor ‘alternatieve/complementaire’ geneeswijzen kwamen (30%), of voor zowel reguliere als alternatieve behandelmethoden (60%).
• Slechts 20% van de antwoordgevers was van mening dat er meer ‘reguliere’ dan ‘alternatieve/complementaire’ geneeswijzen op de beurs aanwezig waren. 30% vond dat de alternatieve/complementaire geneeswijzen in de meerderheid waren. 1 antwoordgever vond het onderscheid tussen beide categorieën ‘denkbeeldig en voortkomend uit eigenbelang’.
• 30% van de antwoordgevers heeft zich gestoord aan organisaties die op de Gezondheidsbeurs 2014 stonden. En dan ging het met name om de harde marketingpraktijken’ (‘tell sell achtige praktijken’) en om hard-core paranormale standhouders (‘handlezers en vergelijkbare’).

En wie waren onze antwoordgevers?

• 40% van de antwoordgevers ziet zichzelf als ‘alternatieve/complementair’, 30% als regulier en de rest zag zichzelf niet in één van de categorieën (sommige zagen zichzelf in beide, enkele patiëntenorganisaties gaven aan dat ze geen voorkeur hebben voor alternatief of regulier en enkele leveranciers van hulpmiddelen vonden dat ze in geen van beide categorieën thuishoren). We vroegen ook hoe anderen de antwoordgever zouden zien. De antwoorden op deze vraag waren vrijwel hetzelfde als op de vraag hoe de antwoordgever zichzelf ziet.
• 50% van de antwoordgevers zei positief te staan t.o.v. ‘alternatieve/complementaire’ geneeswijzen en 40% ‘staat er neutraal tegenover’. Slechts 10% is negatief over ‘alternatieve/complementaire’ geneeswijzen.
• 45% weet zeker: we zijn er in 2015 weer bij op de Gezondheidsbeurs. Een kwart denkt nog na en 30% komt in 2015 niet terug.

De volgende Gezondheidsbeurs is binnenkort weer: op 5-8 februari (komend weekend) is het weer zover. Wij zijn benieuwd wat er dan weer allemaal te zien is aan vermakelijke en minder vermakelijke onzin…