Kloptdatwel?

Algemeen

IndoSkeptics: strijden tegen bijgeloof

by 32 Comments

Bijgeloof is booming business in Indonesië. Inbrekers geloven dat ze onzichtbaar zijn als ze hun kleren uittrekken, spookhuizen domineren prime-time en traditionele genezers verkopen kruiden en poedertjes voor elke kwaal. De jonge organisatie IndoSkeptics gooit rede en wetenschap in de strijd om oplichters te ontmaskeren. En soms gaat dat ten koste van een paar geschaafde knieën.

Confrontaties met kwakzalvers, mediums en andere bedrijvers van pseudowetenschappelijke kunsten zijn het belangrijkste wapen van IndoSkeptics. De oprichter is Jason Garcia, een Sumatraanse illusionist. “Mensen voor de gek houden is hoe ik mijn brood verdien. Het verschil is dat ik niet claim dat ik bovennatuurlijke gaven bezit. Vaak gebruiken mensen die deze claim wel doen dezelfde trucs die ik ook gebruik als ik op het podium sta. Daar prik ik dus zo doorheen.”

Naakte inbreker aan het werk [foto: Kabar7, met dank aan Jason Garcia]
Naakte inbreker aan het werk [foto: Kabar7, met dank aan Jason Garcia]
De Indonesische sceptici hebben genoeg te doen. Het bovennatuurlijke is hot in Indonesië. “Bijna elk tv-kanaal heeft programma’s over gebouwen waar het schijnt te spoken,” zegt Garcia. “Gaan de presentatoren een nacht in zo’n gebouw zitten, met krakkemikkige infraroodcamera’s, en gillen ze van angst als ze iets horen kraken.” En bijgeloof is niet voorbehouden aan de good guys. “De laatste trend is hilarisch: inbrekers die denken dat ze onzichtbaar zijn als ze al hun kleren uittrekken. Dan zie je op beveiligingsbeelden een spiernaakte kerel door een huis sluipen.”

Jason Garcia maakt zich al jaren kwaad over oplichters die de Indonesische hang naar bijgeloof misbruikten om mensen geld uit hun zakken te kloppen. “En dan heb ik het nog niet eens over louche ‘genezers’, die wondermiddelen beloven en zieken weghouden van legitieme medische zorg.” Momenteel recruteert hij gelijkgestemden uit heel Indonesië voor zijn myth busting team. Uiteindelijk wil IndoSkeptics leden hebben in elke grote stad, die snel kunnen reageren op nieuwe pseudowetenschappelijke hypes door beoefenaars uit te dagen tot een experiment en artikelen te schrijven voor lokale media. Ook heeft de sceptische organisatie een geldbedrag uitgeloofd, direct uit te keren aan iedereen die in een wetenschappelijke setting kan aantonen over bovennatuurlijke krachten te beschikken, naar het voorbeeld van de James Randi Challenge. Garcia: “We hebben al drie deelnemers gehad, maar het geld staat nog altijd op mijn rekening.”

“We willen dat wij een van de eerste zoekresultaten op Google zijn als mensen op zoek gaan naar informatie over pseudowetenschappelijke trends,” zegt IndoSkeptics-lid en onderwijsexpert Harry Wardana. “Dat is belangrijk, want het Indonesische onderwijsstelsel is belabberd.” Op internationale onderwijsranglijsten – zoals van de Britse uitgever Pearson – bungelt Indonesië steevast onderaan. Wardana: “Onze huidige minister van onderwijs heeft natuur- en scheikunde zelfs uit het standaardvakkenpakket op middelbare scholen gehaald en ondergebracht bij de sociale wetenschappen, als keuzevakken.”

Facebook-pagina van de IndoSkeptics
Facebook-pagina van de IndoSkeptics

Naast gebrekkig onderwijs zijn tradities en financiële overwegingen grote aanjagers van de hang naar bijgeloof. Volgens dokter Bowo Widiasmoko van het Bethesda ziekenhuis in Yogyakarta is een consult bij een traditionele kruidengenezer al snel vijf keer zo goedkoop als een doktersbezoek. “Daarbij komt dat het vertrouwen in die genezers wordt doorgegeven van generatie op generatie. Er is ook een religieus element: traditionele genezers en mediums verbinden zich vaak met de islam. Dat maakt het lastig om openlijk kritiek op ze te uiten, aangezien dat kan worden opgevat als een aanval op het geloof.” Patiënten komen terecht in een vicieuze cirkel: de symptomen waar ze last van hebben kunnen tijdelijk worden behandeld met alternatieve geneesmiddelen, maar de onderliggende oorzaken van die symptomen blijven onbehandeld. Zodra de klachten terugkomen, herinneren patiënten zich de middelen die eerder verlichting boden, en keren ze terug naar de traditionele genezer. Dr. Widiasmoko: “Als ze uiteindelijk toch bij de reguliere gezondheidszorg terechtkomen, is het in de ergste gevallen al te laat.”

Daar zaten ze dan op hun fietsjes, met blinddoeken voor: tien Jakartaanse kinderen tussen de 8 en 10 jaar oud. Klaar om te bewijzen dat buitenzintuiglijke waarneming bestaat. Ze waren stuk voor stuk deelnemers aan Unlock the Mental Block, een trainingsmethode die claimde kinderen slimmer te kunnen maken én ze speciale gaven te kunnen geven – voor een niet zo bescheiden bedrag. Maar in dit geval was het blind fietsen geen deel van een reclamecampagne voor deze methode, maar een experiment dat werd georganiseerd door IndoSkeptics. De druk was hoog, want de trotse ouders langs de kant wisten zeker dat hun kinderen die vervelende sceptici een lesje zouden leren.

Scepticus Arif Yulia staat aan het hoofd van de afdeling van IndoSkeptics in de hoofdstad Jakarta. Yulia vertelt over het Unlock the Mental Block experiment terwijl hij langs een lange rij kleine winkeltjes loopt, elk tot de nok volgestouwd met antiek. Hij is op zoek naar magische voorwerpen. Dolken, om precies te zijn. Het is snoeiheet, maar de jonge Indonesiër heeft er geen problemen mee twee dingen tegelijk te doen: praten en oude troep beoordelen. Hij grinnikt. “Het eerste waar wij voor zorgden, waren hele goede blinddoeken. Van die blinddoeken die je niet omhoog kunt schuiven door te doen alsof je aan je neus krabt, of door je wenkbrauwen op te trekken. Want kinderen worden hele creatieve valsspelers als ze onder druk staan.”

Talismans moeten huis en haard beschermen tegen kwade invloeden [foto: Matthijs le Loux]
Talismans moeten huis en haard beschermen tegen kwade invloeden [foto: Matthijs le Loux]
“Het was ontzettend meelijwekkend toen de kinderen erachter kwamen dat valsspelen geen optie was,” zegt Yulia. “Het zweet gutste van die kinderen af. Sommigen waren aan het huilen. Een paar moesten zelfs overgeven.” De resultaten van het experiment waren net zo spectacular – en net zo onplezierig voor de kleine deelnemers. “Het duurde maar een paar seconden voordat ze tegen elkaar aanreden of gewoon van hun fietsen vielen. Overal huilende kinderen en geschaafde knieën en ellebogen. De ouders wisten niet of ze teleurgesteld of kwaad moesten zijn.” Even slaagt Yulia erin om schuldig te kijken, maar al snel is zijn grijns terug. “Voor zover ik weet wordt de Unlock the Mental Block methode nu niet meer aangeboden in Jakarta.”

Niet iedereen is onder de indruk van de werkwijze van IndoSkeptics. Duivelsuitdrijver en gebedsgenezer Mohamed Basir runt een praktijk aan huis in Yogyakarta. Hij heeft geen goed woord over voor sceptici. Ze zijn ‘ongelovigen’, die nog wel zullen merken dat ze fout zitten. “Uiteindelijk wordt iedereen berecht. Mensen die in twijfel trekken dat ik en mijn collega’s goed werk doen, zullen daarop worden afgerekend door de Allerhoogste.” Zou hij deelnemen aan een experiment om aan te tonen dat zijn krachten echt zijn? Basir is merkbaar verontwaardigd. “Wetenschap en geloof staan los van elkaar. Ik hoef helemaal niets te bewijzen aan wetenschappers! Niets!”

"Met deze dolk kun je vliegen en al je vijanden vermoorden." [foto: Matthijs le Loux]
“Met deze dolk kun je vliegen en al je vijanden vermoorden.” [foto: Matthijs le Loux]
Arif Yulia heeft zijn magische wapen gevonden. In een winkeltje vol boeddhabeelden, magische talismans (die je huis beschermen tegen boze geesten) en antieke zooi allerlei, weet de eigenaar precies wie hij moet bellen. Tien minuten later komen twee mannen aanrijden op een scooter, met een in krantenpapier gewikkeld pakket. Bijna teder pelt de verkoper de lagen papier weg. Het pakket blijkt een kris te bevatten, een traditionele Javaanse dolk. Het is een roestig ding. “Met deze dolk kun je vliegen en al je vijanden vermoorden,” zegt de verkoper. Voor slechts 1500 dollar heb je ‘m al in huis. Koopje. Yulia: “Het is ontzettend moeilijk om er achter te komen of verkopers zelf geloven in deze onzin. Maar je zou toch zeggen dat je het uitprobeert als je zo’n kris in handen krijgt? Even een stukje vliegen, één of twee vijanden omleggen…”

Deze productie is gemaakt in het kader van het journalistieke trainingsprogramma van Lokaalmondiaal: Beyond Your World. Een iets kortere versie verscheen eerder op de website De Aziatische Tijger.

Deepak Chopra slaat terug! … en mist

by 205 Comments

Deepak Chopra leeft in moeilijke tijden, iedereen met een beetje gezond verstand prikt zijn vage geklets snel door. De meesten halen hun schouders erover op, maar er zijn er ook bij die hem openlijk te kakken zetten: “We’re confronted with a strange mixture of bedfellows: an aging stage magician, an Oxford professor on the rampage against “the God delusion,” an astrophysicist, and a biology professor at the University of Chicago who sees himself as a gadfly against pseudoscience. Behind them marches a ragged band of atheists, scientists, blogosphere pests, mischievous troublemakers, and sincere doubters.” Geen wonder dat Chopra nu keihard terugslaat met een uitdaging.

Hij voelde blijkbaar de behoefte om het nog wat simpeler uit te leggen dan in zijn twee eerdere video’s (1,2). Dat is fijn, want die waren wel erg warrig. Misschien scheelt het ook al dat hij zich ditmaal extra netjes heeft aangekleed. Wie daagt hij nu precies uit? “Dear Randi, dear Dawkins, dear Daniel Dennett and everybody else in that tribe” spreekt hij de uitgedaagden aan. Die ‘tribe’ bestaat als we afgaan op de eerdere video’s uit ‘Randi and all his colleagues, his so called militant atheists friends and professional debunkers’. Blijkbaar veegt Chopra nogal wat mensen en in het bijzonder zijn critici, op één hoop van vervelende materialistische atheïstische denkers, die elk spiritueel gedachtegoed per definitie afwijzen. Beetje raar, want James Randi staat nu niet echt bekend om atheïstisch activisme en Daniel Dennett werd wel één van de ‘four horsemen of the non-apocalypse‘ genoemd, samen met Richard Dawkins, maar heeft een heel wat genuanceerdere pen dan die laatste (Chopra blijkt sowieso weinig van Dennett te begrijpen). Het is vooral Dawkins aan wie Chopra de grootste hekel lijkt te hebben, maar je moet natuurlijk wat meer mensen schofferen, anders is je aandachttrekkerij bij voorbaat kansloos.

Op zich is de vraag die hij voorlegt natuurlijk interessant, maar is er iemand die beweert daar het antwoord op te hebben? En leent het zich voor zo’n uitdaging? De vergelijking met de One Million Dollar Paranormal Challenge van de James Randi Educational Foundation gaat niet op. Die daagt mensen uit om een concrete paranormale claim onder gecontroleerde omstandigheden te demonstreren (ook mis ik een reglement dat duidelijk maakt wanneer een ingediend stuk nu voldoet aan zijn uitdaging en natuurlijk een garantie dat het geld ook uitbetaald wordt, maar vooruit, je kunt niet op elke slak zout leggen).

Dat soort reacties kwam natuurlijk meteen uit vele kanten op Chopra’s videootjes, maar blijkens een stuk van hem op The Huffington Post(*) ziet hij de verschillen niet zo.

Since Randi’s reward has never been handed out, the overall effect seems unquestionable: Nothing beyond the grasp of the scientific, rational mind is real. The toxic side effect, however, has been to tar spirituality and hoaxes with the same brush. The educated public buys into this conclusion, and as a result, being on the side of the truth means that you dismiss faith, healing, alternative medicine, unexplained phenomena, and ancient wisdom while priding yourself that none of it needs examining, since science is the one true way. As a society for the suppression of curiosity, the skeptic movement has no qualms about attacking anyone they please with contempt and ridicule.

Heeft ie een punt? Volgens mij niet en gebruikt hij de JREF Challenge als een stroman. Die skeptische uitdaging gaat om concrete beweringen die waarneembare effecten hebben. Chopra gooit geloof en spiritualiteit zonder dat soort claims op één hoop met alternatieve gezondheidszorg, paranormale claims enzovoort, niet de JREF. Het is Chopra zelf die hier de teerkwast hanteert. En wat heeft zijn uitdaging in vredesnaam te maken met zijn onvrede over de houding van skeptici?

Let’s leave aside the whole question of God, faith, miracles, and the so-called supernatural. These things have been incendiary for a long time and arouse stubborn resistance on both sides. The real issue is exactly what my offer focuses on: What is consciousness, how does it create reality, and how far does this reality extend?
Compared to this issue, what the skeptics do, for good or ill, is not very significant. Who opposes the exposure of hoaxes? It’s sad that thousands of dedicated researchers and farseeing thinkers earn almost no public attention while noisy skeptics grab the limelight.

Tsja, dat komt er dus op neer dat als iemand zegt dat hij geen sluitende verklaring heeft voor het verschijnsel bewustzijn of een antwoord geeft, dat Chopra niet goed genoeg vindt, dat zo iemand niet mag roepen Chopra allerlei aantoonbare nonsens verkoopt. Oh, wacht, dat mag misschien nog wel, maar het mag dan niet teveel aandacht krijgen (‘noisy skeptics’ en ‘the limelight’). De aanhangers van Chopra zouden er misschien per ongeluk kennis van kunnen nemen en in verwarring gebracht kunnen worden. Nou ja, misschien wordt het wat duidelijker in het vervolg dat Chopra aankondigt, over waarom zijn uitdaging in feite gaat om het ter discussie stellen van het materialisme (*).

(*) Update
Ik had ‘t stuk in eerste instantie uit The San Francisco Chronicle, maar het is veel eerder op The Huffington Post verschenen. Daar blijkt inmiddels ook het vervolg te staan.

When I made a video offering a million dollars to anyone who could explain how the brain produces the appearance of the three-dimensional world, I didn’t have a publicity stunt in mind. I wanted to draw attention to consciousness research, which has been burgeoning. The public isn’t aware of how big a turn-around this represents. For a long time consciousness was taboo in the scientific community. The reason isn’t hard to fathom. To explore consciousness means delving into subjectivity, the personal inner world. Science deals in objectivity, data, and hard facts instead.

Chopra maakt het er niet beter op en doet nu net alsof er niet continu aandacht is voor het bewustzijn, zowel vanuit filosofische hoek, als vanuit de kant van de neurowetenschap. Nog steeds volstrekt onduidelijk waarom hij nu zijn skeptische belagers van zijn eigen onzin hiermee denkt te kunnen weerspreken.

The hard problem lies at the basis of my million dollar challenge to skeptics. That it is met with contemptuous ridicule by professional skeptics means very little — they do what they do, scurrilous and dishonest as it winds up being. The Amazing Randi’s million dollar paranormal challenge, suspended after ten years in 2010, is trumpeted as proof that the paranormal is a fraud. In fact, the conditions of the prize set up multiple hurdles and catches to insure that the money couldn’t be won. I insist that the whole project is a red herring, a distraction from the issues posed by consciousness.

Wederom is het verwijt van Chopra aan de JREF challenge (‘red herring’) eerder van toepassing op zijn eigen verhaal.

Andere besprekingen van Chopra’s uitdaging door: Steven Novella, ‘Orac’, Jerry Coyne

 

Britse scholier fotografeert geest van Schotse soldaat op Duits oorlogskerkhof

by 29 Comments

Mitch Glover, een veertienjarige Britse scholier, bezocht op schoolreis het oorlogskerkhof Neuville-St Vaast, waar ruim 40.000 Duitse soldaten liggen die in de Eerste Wereldoorlog zijn gesneuveld. Hij maakte er een aantal foto’s met zijn smartphone. Thuisgekomen bleek op één van die plaatjes een geest te zien! Volgens Mitch in de dracht van een Schots regiment. Die is dan vast even komen aanlopen van het nabijgelegen Nine Elms Military Cemetery, waar gesneuvelden van het Gemenebest liggen.

GhostSoldier1

Mitch Glover toont een uitvergroting van zijn foto
Mitch Glover toont een uitvergroting van zijn foto

Een goed verhaal moet je niet doodchecken en dus neem je het als zelfrespecterend medium klakkeloos over. Die Mitch kijkt er toch ook heel serieus bij. Niet een jochie dat de boel zou belazeren, toch?
Het zou natuurlijk pareidolie kunnen zijn of vrij eenvoudig met Photoshop voor elkaar te krijgen zijn. Maar aangezien de foto van een smartphone afkomstig is, zijn er wat andere mogelijkheden waar je aan moet denken.

Iemand vond de afbeelding die vermoedelijk gebruikt was met wat zoeken op het Internet. Weblog The Skeptic’s Boot vond vervolgens dat die afbeelding in een SpaansPortugeestalige  iPhone app zit: Ghost Effects. Dat maakt het allemaal wel heel erg simpel. Mitch Glover is een boefje.

 GhostApp

 

Chileens UFO-bureau toont weer z’n onkunde

by 34 Comments

In Chili pakken ze het UFO-onderzoek serieus aan. Ze hebben er een heus bureau voor opgericht, CEFAA, waar UFO-meldingen onderzocht worden door analisten en ook serieuze wetenschappers worden ingeschakeld om uitsluitsel te geven in twijfelgevallen. Leslie Kean, schrijfster van een bestseller over UFO’s, is nogal weg van die aanpak en publiceerde op The Huffington Post de laatste ‘indrukwekkende’ analyses van beeldmateriaal uit Chili. Het is weer tenenkrommend onbenullig.

Twee jaar terug kwam Kean enthousiast vertellen over foto’s gemaakt tijdens een militaire luchtshow, waarop UFO’s te zien waren. Die werden vrij snel overtuigend geïdentificeerd als insecten. Niet door CEFAA, maar door wat skeptischer ingestelde foto- en video-analisten op Internet. Onlangs schitterde Kean nog in een weinig kritische aflevering van KRO Brandpunt over UFO’s. Maar nu heeft ze dus weer een nieuw verhaaltje uit Chili.
CEFAA plaatste een tweetal foto’s op zijn website die gemaakt zijn bij een vrij afgelegen kopermijn in het noorden van het land. Vier technici zouden daar een object hebben waargenomen, dat meer dan een uur lang voor hun ogen bewegingen in de lucht uitvoerde. Zij werden ervan overtuigd dat het hier om een intelligent bestuurd voorwerp moest gaan. Eigenlijk wilden ze hun ervaring liever stil houden, maar via de hoofdingenieur van de mijn kwamen hun foto’s uiteindelijk toch bij CEFAA terecht. Dat zocht eerst uit dat het niet om een vliegtuig, drone, weerballon, vogel, wolk of ander bekend verschijnsel in de lucht zou kunnen gaan.

vier anonieme technici namen dit 'object'gedurende een uur waar en namen ... twee foto's
vier anonieme technici namen dit ‘object’ gedurende een uur waar en namen … twee foto’s

Nadat zo alle conventionele verklaringen waren uitgesloten, schrijft Kean, achtte CEFAA de foto’s interessant genoeg voor nadere analyse. Blijkbaar wordt een hoax niet als conventionele verklaring gezien; toch vreemd als al zoveel UFO-foto’s als zodanig ontmaskerd zijn. Je zou dan denken dat die mogelijkheid wel nadrukkelijk wordt opengehouden bij die nadere analyse. Maar die analyse stelt niets voor. Het officiële rapport is niet meer dan een powerpointpresentatie met daarin wat details van de foto’s die door een paar photoshopfilters zijn gehaald.

Retired General Ricardo Bermudez, director of the CEFAA, says “We recognize that this is the determination of only one CEFFA analyst among several. So we still must be cautious.” He has called a meeting of the CEFFA scientific committee, composed of high level specialists from laboratories and universities, for next week. Although they are not expert visual photo-video analysts, the opinion of this distinguished group, which supports the work of the CEFAA and assists with investigations when needed, could shed further light on the case.

Het lijkt me toch slimmer dat CEFAA eerst eens mensen met verstand van fotografie naar het beeldmateriaal laat kijken voor het allerlei rare dingen gaat lopen vertellen. Die ene analist denkt blijkbaar dat je aan de helderheid van wat pixels kunt zien dat iets een hoge temperatuur heeft. Heel knap, want het simpele fototoestelletje kan natuurlijk geen infrarood licht vastleggen.

(detail van bovenstaande foto) Volgens de CEFAA- analyst is te zien dat het obejct een hoge temperatuur heeft. Ja, ja.
(detail van bovenstaande foto) Volgens de CEFAA- analyst is te zien dat het object een hoge temperatuur heeft. Knap hoor, met zo’n cameraatje.

Blijkbaar vindt ook Kean dat niet vreemd. Bij dat verhaal van twee jaar terug, nam ze echter ook zo over dat je op basis van een dergelijk gefilterde uitvergroting zou kunnen afleiden dat een object ‘[is] emitting some form of energy which is visible in photo analysis’. Knullig. Net zo knullig is dat CEFAA het verhaal van de vier ooggetuigen voor zoete koek slikt. Die gaven (via de hoofdingenieur die ook anoniem wil blijven) aan dat het ding vijf tot tien meter in doorsnede was en zo’n 600 meter boven de grond vloog. Op grond van de twee foto’s is dat natuurlijk helemaal niet vast te stellen, de objecten hebben alleen de blauwe lucht als achtergrond en dat geeft geen aanknopingspunten voor het bepalen van de afmetingen.
Dat de getuigen anoniem willen blijven, zegt ook niet veel goeds. Kean merkt op dat het om ‘professionals specializing in electricity, electronics, and fluid control’ gaat. Niet zo indrukwekkend als piloten of militairen natuurlijk, maar ze moet het er maar mee doen. En deze technici zagen het object dus voor meer dan een uur en maakten slechts twee foto’s!? Even een filmpje schieten kwam blijkbaar niet bij ze op, het simpele cameraatje kán het wel. CEFAA weet ook niet in welke volgorde de ze gemaakt zijn, dus ze hebben vermoedelijk niet eens de originele (onbewerkte) foto’s.

Despite the strength of this analysis, the CEFAA staff recognize the limitations of the Collahuasi case. “The witnesses were not willing to cooperate,” Jose Lay told me. “We tried to contact them, and we got no reply. So we treated the material just as we have treated several others of the same or similar nature: we file them for future reference or comparison purposes. That’s all we can do in this case.”

Tsja, “That’s all we can do in this case.” En daarom sein je natuurlijk vriendin Leslie Kean in, die er maar al te graag een stukkie over tikt voor The Huffington Post. Gaat het gegarandeerd het Internet over. Waarom wachten op commentaar van de wetenschappers die je zegt in te schakelen, als de kans groot is dat die zeggen dat je helemaal niets kunt met deze foto’s? Zou je alleen maar een leuk mediamomentje mee mis kunnen lopen.

De anti-GMO studie van Séralini – drinken van Roundup laat mannen langer leven

by 47 Comments

In het najaar van 2012 verscheen een wetenschappelijk artikel van Gilles-Eric Séralini met allemaal enge plaatjes van ratten met uitgegroeide tumors. Die ratten hadden op een dieet gestaan van genetisch gemodificeerde maïs. De resultaten van de studie werden gepresenteerd volgens een zorgvuldig voorbereide mediastrategie. Het schokkende resultaat inclusief de rattenfoto’s ging de hele wereld over.

seralini-rats-junk-science

De studie was ook meteen berucht. Wetenschappers schoten er vrijwel meteen allerlei gaten in. Het aantal ratten in de (controle)groepen was wel erg klein, het soort ratten ongeschikt voor dit type onderzoek, het was onethisch om de ratten niet tijdig uit hun lijden te verlossen, enzovoort enzovoort. Niet alleen vanwege die methodologische onzorgvuldigheden kreeg Séralini er van langs,  maar zeker ook vanwege de manier waarop hij de media had bespeeld. Het leverde een hoop discussie op en uiteindelijk werd het artikel ingetrokken.

Myles Power legt in de volgende video uit wat er nu eigenlijk wel en niet van die studie klopt:

Het is ook rustig na te lezen op zijn blog. De studie is dus een grote puinhoop. De enige correlatie die nog ergens op lijkt, is een verrassende en wordt niet in het artikel genoemd: van de mannelijke ratten die gewoon water dronken, gingen er meer dood dan van hun collega’s die water dronken waaraan de herbicide Roundup was toegevoegd! Daar hoor je de anti-GMO activisten vreemd genoeg niet over.

Handig overzichtje over wat er allemaal mis is met de Seralini-studie (bron: Genetic Literacy project)
Handig overzichtje om net zulke schokkende resultaten als die van Séralini te krijgen (bron: Genetic Literacy project)

Wat in de video ook aan de orde komt is dat ‘peer reviewed’ niet automatisch betekent dat een artikel klopt. Het artikel is nu opnieuw gepubliceerd in een ander blad, maar is voor de herpublicatie vreemd genoeg niet opnieuw inhoudelijk bekeken zoals de editor aan Retraction Watch liet weten. De nieuwe ‘reviewers’ hebben alleen gekeken of het ingediende stuk exact hetzelfde was als de ingetrokken versie. Wat betekent die herpublicatie dan? De aanhangers van Séralini zien het natuurlijk als een terechte rectificatie van die oneerlijke retractie (=censuur onder druk van GM-giganten als Monsanto, enzo) en zullen de studie vast blijven gebruiken als ‘wetenschappelijke’ onderbouwing van hun strijd tegen genetische modificatie.

Steven Novella wordt er niet blij van:

The Seralini GMO rat study is now infamous for its poor quality and overstated conclusions. The republication of the paper extends the saga, but does nothing to correct the many failings of the study.

Defenders of the republication cite the virtue of access to data, and open communication, while decrying the “censorship” of the retraction. This completely misses the point, however. The peer-reviewed literature is not just about open communication of data, but puts into place a heavy filter for quality. A study needs to reach a certain minimum level of quality before it is worthy of consideration as part of the peer-reviewed literature.

Op zich lijkt het me ook beter dat ingetrokken studies niet van de oorspronkelijk publicatieplek verdwijnen, als maar heel duidelijk gemaakt wordt, waarom het artikel ‘retracted’ is. De journals zijn daar natuurlijk niet zo happig op, omdat ze daarmee vaak ook moeten toegeven dat hun eigen procedures niet zo best gefunctioneerd hebben of dat het uitzoeken van verantwoordelijke editors en reviewers niet zo zorgvuldig gaat als ze graag doen voorkomen.

De studie staat nu in Environmental Sciences Europe, een Open Access tijdschrift van Springer: “Republished study: long-term toxicity of a Roundup herbicide and a Roundup-tolerant genetically modified maize“.

Er is bijzonder veel over deze zaak geschreven, een handig overzicht (op publicatiedatum) geeft een zoekopdracht bij The Genetic Literacy Project. Voor de liefhebbers van complottheorieën en vage sektes is het interessant om de links op het volgende blog te lezen: Seralini’s Connections to Quack Science and Strange Philosophies.