Kloptdatwel?

Alternatieve schade

James Randi vs Uri Geller & Peter Popoff

by 20 Comments

James Randi pakt in het volgende filmpje de bekende Uri ‘ik buig lepeltjes met de kracht van mijn geest’ Geller aan.

http://www.youtube.com/watch?v=UuaJWLeSmEc

Hij laat kort zien wat Geller voor trucjes doet en laat vervolgens zien hoe die werken.
Toen Randi bij een optreden van Geller om raad werd gevraagd (de talkshowhost was wat skeptisch over de vermeende vermogens van Geller) was zijn advies simpel: regel zelf de lepels en dergelijke en laat Geller en zijn medewerkers daar niet bij in de buurt komen. Geller lijkt zich tijdens de show nogal ongemakkelijk te voelen (op het moment dat hij het tafeltje met o.a. de lepels ziet zegt hij: “This scares me”) en presteert niets.

James Randi pakte ook oplichter Peter Popoff aan, een in de jaren ’80 bekende gebedsgenezer.

Popoff heeft massa’s mensen die op zijn show afkomen omdat ze denken via Popoff genezen te gaan worden door de kracht van God. Opvallend is altijd dat Popoff precies de naam weet van mensen in de zaal, waar ze last van hebben en wat ze in hun leven bezig houd.

“Gould? Is it Alice Gould? Stand up Alice… God is touching that thyroid condition right now… God is touching your nerves right now… God is touching your eyes, just lift up you hands, get ready, here it comes… You’re gonna hear good news from Charles before everything is (…) he’s gonna be completely delivered because of your prayers! Because of your faith! Here it comes! Complete HEALING IT JESUS… Wooh! Mighty Name!”

Toch jammer dat als je op de juiste radiofrequentie luisterde, je de vrouw van Popoff alle informatie aan Peter hoorde doorgeven, via een ontvangertje in zijn oor. Zijn vrouw had de informatie weer van informatiekaartjes die bezoekers voor de show moesten invullen.

Door Randi’s onthullingen op de Amerikaanse televisie (in dezelfde talkshow waar Geller niets presteerde) ging Popoff in 1987 bankroet.

Helaas is Popoff tegenwoordig weer bezig met zijn oplichtingspraktijken.

Het is ontzettend zonde en onnodig dat mensen er tegenwoordig nog intrappen: een keer googlen op de naam Peter Popoff geeft als eerste resultaat de Wikipedia-pagina over Popoff (waar zijn oplichtingspraktijken al in de eerste paar regels te lezen zijn) en vervolgens de bovenstaande video van James Randi en de bovenstaande video over zijn hernieuwde bezigheden na ontmaskerd te zijn als oplichter.

Ook Uri Geller is inmiddels weer terug, maar die wordt toch meer als goochelaar gezien dan als paranormaal begaafd persoon.

Ombudsman: Inspectie te sloom met klachten over kwakzalverij

by Leave a Comment

Ombudsman: Inspectie te sloom met klachten over kwakzalverij 1
Jan Willem Nienhuys

In het Skepsis blog vertelt Skepsis bestuurslid Jan Willem Nienhuys dat de Nationale Ombudsman vindt dat de IGZ (Inspectie Gezondheidszorg) veel te traag reageert op klachten over kwakzalverij. De IGZ had verschillende klachten hierover lang laten liggen, onder andere een klacht van Jan Willem Nienhuys. Die zegt in het Skepsis blog:

‘IGZ is sloom en nalatig in het contact met burgers die zich over kwakzalverij beklagen, en mijn klacht is niet de eerste keer dat de Nationale Ombudsman zich genoodzaakt zag IGZ op de vingers te tikken’.

De IGZ is bedoeld als waakhond van de kwaliteit van de gezondheidszorg in ons land. Daarom diende Jan Willem Nienhuys bij de IGZ een klacht in toen hij hoorde dat een alternatieve behandelaar zich uitgeeft voor arts terwijl dat niet zo is. Jan Willem had zorgen toen hij mails kreeg over de vreemde behandeling die deze man toepaste:

‘Een vriendin van mij met o.a. eeuwige hoofdpijn heeft zich gewend tot K. Zij kon meteen terecht, nam een appartement in … , gedurende 2 weken, en werd aldaar 2x daags bezocht door K. vergezeld door zijn echtgenote, die wel Nederlands sprak. Hij werkt met kruidendrankjes, 4 liter vocht per dag, bereidt zelf eiwitrijke saus. Moest 2x daags 3 kwartier met natte lakens op nek en rug zitten, door hemzelf bereide drankjes en soort poffertjes drinken en eten, + darmspoelingen [2x daags] met rare kruidenmengsels die elke 3 weken vanuit India worden ingevlogen. … Vriendin van mij doet het trouw en is inmiddels 9 kilo afgevallen, mag niks doen, behalve thuis zitten en kruidendrankjes, door hem zelf gemaakt, nuttigen. Ik vertrouw het niet’.

Wat gebeurde er met de klacht? Als Jan Willem Nienhuys een jaar later navraag doet, blijkt dat de Inspectie nog niets heeft gedaan. De Inspectie beloofde om er alsnog snel werk van te maken. Ze zouden aangifte doen bij het Openbaar Ministerie. Het is immers strafbaar om je uit te geven voor arts als je dat niet bent, de maximum boete is 3.700 euro. Maar weer een jaar later was er nog geen aangifte gedaan. Ook bij twee andere zaken treuzelde de IGZ en deden ze nauwelijks serieus te nemen onderzoek:

‘Ik was op internet een genezeres op het spoor gekomen die zich op allerlei forums als arts presenteerde, […]. Ik belde haar op om opheldering. Ze meldde zich aan de telefoon: ‘Met dokter V.’ . Haar opleiding was voorzover na te gaan slechts een genezerscursus aan een Chinese instelling. […] Het kostte IGZ een half jaar om deze zaak af te handelen. Men had ‘dokter V.’ gewoon per brief gevraagd of ze zich voor arts had uitgegeven, en genoegen genomen met een schriftelijke ontkenning’.

De Nationale Ombudsman vindt dat de Inspectie te sloom optreedt. De IGZ heeft beterschap beloofd. We zijn benieuwd. Ik denk dat er in de komende maanden wel weer een gelegenheid komt om een klacht in te dienen.

Lees het rapport van de Nationale Ombudsman over de klacht van Jan Willem Nienhuys hier, een artikel over darmspoelingen op de website van de Vereniging tegen de Kwakzalverij vind je hier.

Kruidengeneesmiddelen in het nauw

by 18 Comments

Ik ben normaal gesproken een groot voorstander van de website Avaaz.org: een site waar je snel handtekeningenacties tegen kwaadaardige overheden of bedrijven kunt opstarten. Helaas hebben ze voor één keer de plank misgeslagen: ik kreeg een uitnodiging om te protesteren tegen de banden die de EU wil opleggen aan natuurgeneeskunde.

Op het moment van schrijven van dit stukje hebben er al zo’n 800.000 mensen hun handtekening gezet tegen de zogenaamde THMPD-directive die de ondergang zou betekenen van alle natuurgeneesmiddelen in de EU. Wat me alleen opvalt is dat ze nergens een link hebben geplaatst naar extra informatie over de richtlijn. Het enige dat er staat is:

“The EU has just blocked our access to many herbal medicines, and already some household remedies are being taken off the shelves.

A new EU Directive came into force this week that erects high barriers to any herbal remedy that hasn’t been on the market for 30 years — including virtually all Chinese, Ayurvedic, and African traditional medicine. The EU Commission itself has recognised this is an over-regulation that will needlessly restrict consumer choice, but has done nothing to change it. “

Ik ben eens gaan rondneuzen op de THMPD-site om uit te zoeken waar de commotie over gaat.

The European legislation regarding herbal medicines has undergone significant changes over the last few years. As of 2011, herbal medicines will require full licensing throughout the European Union. In any European country after this date it will be illegal to sell or supply any herbal medicine that has not been licensed.”

Oftewel: natuurgeneesmiddelen worden helemaal niet verboden, ze moeten alleen gelicenseerd worden. Dat betekent dat de werking  van de geneesmiddelen moet worden aangetoond en dat getest moet worden op de schadelijkheid van mogelijke bijwerkingen. En dat lijkt me niet meer dan terecht.

Ter vergelijking: hoeveel kritiek mensen ook kunnen hebben op Big Pharma, het kost gemiddeld zo’n 10-12 jaar en tussen 500 miljoen en twee miljard dollar om een nieuw medicijn te ontwikkelen. In deze tijd worden de stoffen getest op dieren, gezonde mensen en patiënten. Er wordt getoetst of de werking van het geneesmiddel wel significant is aan te tonen. Er wordt gekeken naar hoeveel bijwerkingen er bij mensen optreden. Er wordt gekeken naar de giftigheid van de werkzame stoffen. Kortom: alles wordt zeer grondig onderzocht voor het product op de markt mag komen.

Daarentegen is er nauwelijks tot geen regulatie op natuurgeneesmiddelen. Het maakt niet uit wat ik in mijn pillen en poedertjes stop, zolang er natuurlijk geneesmiddel op staat mag het op de markt komen. En dat biedt wel heel veel ruimte aan charlatans. Volgens mij is het allemaal helemaal niet moeilijk: als jij kunt aantonen dat je geneesmiddel werkt, dan mag je dat mét licensie, gewoon verkopen. Een licensie wil niet anders zeggen dan dat je middel effectief en veilig is, precies zoals ik van een geneesmiddel verwacht.

Overigens blijkt het allemaal lang niet zo’n donderslag bij heldere hemel te zijn als de paniek impliceert: het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen meldt fijntjes op hun website dat de bedrijven die hun kruidengeneesmiddelen al langere tijd aan de man brengen al in 2004 al een bericht gehad hebben dat deze richtlijn er aan kwam en wat er nodig is voor licensie.

Bovendien is één van de eisen dat een product al meer dan 30 jaar gebruikt is ten eerste niet nieuw (dat was in de richtlijn van 2005 ook al het geval), maar zou dat toch moeten lukken, aangezien die Chinese, Afrikaanse en ayurvedische middeltjes al eeuwenoud en bijzonder heilzaam zijn. Als de middelen zo goed werken als de achterban gelooft is dit een duidelijk geval van een storm in een glas kruidendrank…

 

 

Ook Q-ray bezitters krijgen geld terug

by 5 Comments

Enige tijd geleden schreven we dat je in Australië je geld terug kon krijgen als je een PowerBalance had gekocht. Zo’n refund vindt nu ook plaats in Amerika, maar dan voor de Q-Ray.

Ook Q-ray bezitters krijgen geld terug 2
Een kleine greep uit de collectie Q-Ray armbanden

Net als bij de Power Balance worden ook over de Q-Ray een aantal vage claims gedaan:

Q-Ray Bracelets are Wellness-Lifestyle Bracelets that work to balance your own negative and postive energy forces, optimizing your Bio-Energy. A simple solution to feeling better and living better.

For over 15 years, Q-Ray has been worn by over 1 million people, improving vitality and overall sense of well-being.

Ze hebben zelfs een theorie: de Q-Ray werkt op basis van acupunctuurpunten. Daarom moeten de knopjes naar boven als je hem rechts draagt, en naar beneden als je een linksdrager bent. Dan zitten ze namelijk precies op de juiste punten.

http://www.youtube.com/watch?v=5hs1ajG0MT8

Toch jammer dat acupunctuurpunten niet bestaan en dat daarmee de hele theorie in duigen valt.

In Amerika hebben ze al een tijdje door dat de Q-Ray oplichterij is en daarom heeft de Federal Trade Commission al in 2003 de rekeningen van de makers van de Q-Ray bevroren. Van dat geld betalen ze nu bijna twaalf miljoen dollar uit aan personen die een Q-Ray armbandje hebben gekocht tussen januari 2000 en juni 2003 en zich hebben aangemeld. Duurt even maar dan heb je ook wat.

Het zou erg mooi zijn wanneer onze Reclame Code Commissie ook zulke mogelijkheden zou krijgen.

Autisme goeroe nog steeds actief

by 35 Comments

Je zou denken dat het stil zou worden rondom Andrew Wakefield. Na zijn publicatie in The Lancet dat autisme misschien wordt veroorzaakt door een vaccin, raakte hij in opspraak en zijn carrière kwam in een vrije val. Toch is nog steeds actief. Hij heeft actieve volgelingen die Wakefield zien als een Messias die het opneemt tegen het establishment. Dat blijkt uit een groot artikel dat de New York Times kort geleden over Wakefield schreef. Wie meer wil weten over vaccinaties en autisme kan het boek ‘The Panic Virus’ lezen (zie de link aan het einde van dit artikel).

Wakefield publiceerde in The Lancet een artikel waarin werd gesuggereerd dat vaccinaties de oorzaak konden zijn van autisme. Later bleek dat Wakefield gelogen had over de onderzoeksgegevens. The Lancet trok het artikel terug.  Andere onderzoekers toonden aan dat er geen verband kan worden gevonden tussen vaccins en autisme. Wakefield werd ontslagen, uit zijn beroep gezet en het tijdschrift BMJ onthulde dat hij zich had laten betalen voor zijn onderzoeksresultaten door advocaten die hun kansen op een schadeclaim wilden vergroten. Kloptdatwel beschreef dit in een eerdere blogpost.

De val van Wakefield was dus compleet. Maar er is ook grote schade. Het artikel van Wakefield in The Lancet was een startpunt van de antivaccinatiebeweging, in Nederland vertegenwoordigd door de Nederlandse Vereniging Kritisch Prikken (NVKP). Inmiddels zijn veel kinderen die niet worden ingeënt onnodig ziek geworden en overleden. Hierover schreef kloptdatwel ook eerder.

Verrassend dus om in de New York Times te lezen dat Wakefield nog steeds actief is. Hij heeft een groep volgelingen om zich heen verzameld die geloven dat het medische establishment zijn theorie de kop probeert in te drukken. Het Times-artikel maakt duidelijk hoe fel zijn volgelingen Wakefield verdedigen. Op een spreekbeurt van Wakefield in Austin, Texas, voegt een aanhanger de Times-journalist toe ‘be nice to him, or we will hurt you’. Wakefield komt naar voren als een man die overtuigd is van zijn theorie. In het Times-artikel neemt hij niets terug.

Het is interessant om je af te vragen hoe Wakefield zo kon ontsporen. Hij was een succesvolle arts (maag-darmspecialist) en had publicaties op zijn naam staan. Op een gegeven moment, medio jaren 1990, kwam hij op het idee dat het mazelenvaccin in combinatie met andere vaccins een bepaalde verandering in de darmen kan veroorzaken waardoor autisme een kans krijgt. Hij noemt deze ziekte ‘autistische enterocolitis’. Deze gedachte is het startpunt geweest van zijn strijd om anderen de ogen te openen voor deze theorie. Hij probeerde van alles om zijn vermoeden te bewijzen. Zo valt te begrijpen dat hij onethisch onderzoek deed (voorbeelden: hij nam voor zijn onderzoek tegen betaling bloed af van kinderen op een verjaardagspartijtje en hij deed onnodige endoscopieën). Ook valt zo te begrijpen (al is dit wel een stuk lastiger) dat hij zijn onderzoeksgegevens heeft gemanipuleerd en dat hij geld accepteerde. Uit het Times-artikel komt het beeld naar voren dat Wakefield al die middelen geoorloofd vond om zijn waarheid boven tafel te krijgen, namelijk dat een cocktail van vaccins autisme kan veroorzaken. Hij volhardt tot op de dag van vandaag in zijn overtuiging – ook al maakt onderzoek van anderen duidelijk dat het verband dat hij vermoedde er niet is.

Ook interessant is de vraag waarom hij zoveel actieve volgelingen heeft. Wie het verslag leest van de spreekbeurt van Wakefield in Austin begrijpt beter hoe deze charismatische man onzekere ouders een prettig gevoel kan geven en kan overtuigen dat hij hen kan helpen. De journalist van de New York Times verwoordt dit als volgt:

‘The fact that his fans have stood by him through his denunciation may seem surprising, but they may find it easier to ignore his critics than to reject their faith in him. After all, his is a rare voice of certainty in the face of a disease that is, at its core, mysterious. […] To parents who have run up against unsatisfying answers from the scientific community, Wakefield offers a combination of celebrity and empathy that leaves strong impressions’.

Wakefield is daarmee in feite niet veel anders dan een sekteleider. Dit wordt treffend verwoord door een van zijn aanhangers:

‘To our community, Andrew Wakefield is Nelson Mandela and Jesus Christ rolled up into one,” says J. B. Handley, co-founder of Generation Rescue, a group that disputes vaccine safety. “He’s a symbol of how all of us feel’.

Autisme goeroe nog steeds actief 3
Stapelen van dingen hoort bij Autisme (wikipedia)

Autisme is een goeddeels onbegrepen ziekte met ernstige gevolgen. Ouders moeten machteloos toekijken als hun babytje dat zich normaal leek te ontwikkelen, terugvalt en zich daarna niet ontwikkelt zoals andere kinderen. Thomas Insel, directeur van het National Institute of Mental Health in de USA, vertelt in het Times-artikel dat er nog geen verklaring is voor het overgrote merendeel van de autisme-gevallen. Insel noemt zichzelf daarom ‘een profeet van bescheidenheid’. Jammer dat Wakefield niet dezelfde houding kan opbrengen.

Meer lezen?

Wie meer wil lezen over autisme en vaccinaties kan heel goed het recent verschenen boek lezen van Seth Mnookin, The Panic Virus. In dit boek geeft Mnookin een goed overzicht van de gebeurtenissen in de afgelopen jaren. De boekbespreking van de New York Times vind je hier. Ook legt hij duidelijk uit hoe het zit met vaccinaties. Een aanrader lijkt me. Als je het hier bestelt, steun je Kloptdatwel.