Gert Jan van 't Land

Yoga is mateloos populair – maar niet zonder risico’s voor de gezondheid. Dat wordt duidelijk uit een lang stuk in de weekendbijlage van de Amerikaanse krant New York Times. Je kunt er lelijke beschadigingen aan gewrichten, spieren, pezen, bloedvaten en zenuwbanen aan overhouden. In het artikel zegt yoga-leraar Glenn Black ronduit: ‘de meeste mensen zouden moeten stoppen met yoga – de kans op schade is gewoon te groot’. Times-journalist William Broad heeft er een boek over geschreven dat over een maand uitkomt.

Broad schrijft in het Times-artikel dat hij na een wervelbeschadiging yoga ging doen om zijn klachten te verminderen. Dit leek aanvankelijk te helpen, maar bij een bepaalde oefening (de ‘extended-side-angle pose’) ging hij door z’n rug. Aanleiding voor Broad om meer onderzoek te doen naar de bijwerkingen van yoga. En die zijn er. Veel mensen zien yoga als een kalm alternatief voor sport, rustgevend, en met veel positieve effecten. Het kan je tot rust brengen, genezen, nieuwe energie geven en zelfs goed zijn voor je sexleven. En dat alles zonder bijwerkingen. Dat beeld is volgens het Times-artikel niet terecht.

Yoga-leraar Black licht dit toe. Moderne stedelingen hebben een heel ander bewegingspatroon en hun lichaam is veel minder flexibel dan de oorspronkelijke yogabeoefenaars in India. Die waren b.v. gewend om met gekruiste benen/knieën op de grond te zitten (en niet in een kantoorstoel of bankstel). En ze hadden veel lichaamsbeweging. Veel yogahoudingen zijn een uitvergroting van houdingen uit het dagelijkse leven van de oorspronkelijke beoefenaars. Dat is heden ten dage wel anders: ‘Now urbanites who sit in chairs all day walk into a studio a couple of times a week and strain to twist themselves into ever-more-difficult postures despite their lack of flexibility and other physical problems’, aldus Black.

Verder waarschuwt Black dat de ongekende populariteit van yoga er toe heeft geleid dat veel leraren onervaren zijn en niet goed weten wat hun leerlingen wel en niet aankunnen: ‘there is now an abundance of studios where many teachers lack the deeper training necessary to recognize when students are headed toward injury. “Today many schools of yoga are just about pushing people,” Black said. “You can’t believe what’s going on — teachers jumping on people, pushing and pulling and saying, ‘You should be able to do this by now.’ It has to do with their egos.”

Yoga wordt vaak onterecht ingezet om blessures te verhelpen/verlichten of voor revalidatie. Black raadt dit af: “They look at me like I’m crazy,” he goes on to say. “And I know if they continue, they won’t be able to take it.”

Black haalt een aantal voorbeelden aan van bekende Yoga-leraren die flinke schade hebben opgelopen door yoga. Black wijdt dit aan het (te) grote ego van de leraren. Ze willen laten zien dat ze alle houdingen perfect onder de knie hebben. Maar yoga gaat volgens Black juist om het kwijt raken van je ego. Dat lukt dus niet altijd: ‘He spoke of well-known yoga teachers doing such basic poses as downward-facing dog, in which the body forms an inverted V, so strenuously that they tore Achilles tendons. “It’s ego,” he said. “The whole point of yoga is to get rid of ego.” He said he had seen some “pretty gruesome hips.” “One of the biggest teachers in America had zero movement in her hip joints,” Black told me. “The sockets had become so degenerated that she had to have hip replacements.” I asked if she still taught. “Oh, yeah,” Black replied. “There are other yoga teachers that have such bad backs they have to lie down to teach. I’d be so embarrassed.”

Broad schrijft dat er steeds meer bewijzen zijn dat yoga tot medische problemen kan leiden. De eerste artikelen over beschadigingen door yoga verschenen al tientallen jaren geleden in toonaangevende medische bladen. Lees b.v. dit artikel in het British Medical Journal waarin wordt uitgelegd dat sommige yogahoudingen een hersenbloeding kunnen veroorzaken. Yogaklachten komen inmiddels zo vaak voor dat sommige een eigen naam hebben gekregen (b.v. de ‘yoga foot drop’):

‘The problems ranged from relatively mild injuries to permanent disabilities. In one case, a male college student, after more than a year of doing yoga, decided to intensify his practice. He would sit upright on his heels in a kneeling position known as vajrasana for hours a day, chanting for world peace. Soon he was experiencing difficulty walking, running and climbing stairs. Doctors traced the problem to an unresponsive nerve, a peripheral branch of the sciatic, which runs from the lower spine through the buttocks and down the legs. Sitting in vajrasana deprived the branch that runs below the knee of oxygen, deadening the nerve. Once the student gave up the pose, he improved rapidly. Clinicians recorded a number of similar cases and the condition even got its own name: “yoga foot drop.”

Het Times-artikel beschrijft in detail een aantal andere (publicaties over) gevallen waarin Yoga leidde tot ernstige schade. Dit zijn volgens het artikel geen op zichzelf staande gevallen. In 2002 werden in de USA 46 mensen opgenomen in de intensive-care als gevolg van yoga. In 2000 waren dit er nog 13 en en in 2001 20. In een onderzoek uit 2009 van de Columbia University uit New York meldden yogaleraren rugbeschadigingen, blessures aan schouder, knie en nek, en hersenbloedingen.

De Amerikaanse yogagemeenschap begint de problemen te erkennen. Lees b.v. deze pittige column van Roger Cole in Yoga Journal. Of dit artikel van Carol Krucoff uit hetzelfde blad: 

‘[Carol Krucoff] told of being filmed one day for national television and after being urged to do more, lifting one foot, grabbing her big toe and stretching her leg into the extended-hand-to-big-toe pose. As her leg straightened, she felt a sickening pop in her hamstring. The next day, she could barely walk. Krucoff needed physical therapy and a year of recovery before she could fully extend her leg again. The editor of Yoga Journal, Kaitlin Quistgaard, described reinjuring a torn rotator cuff in a yoga class. “I’ve experienced how yoga can heal,” she wrote. “But I’ve also experienced how yoga can hurt — and I’ve heard the same from plenty of other yogis.”

Volgens sommigen is de oplossing dat bepaalde yogaoefeningen gewoon niet meer moeten worden gedaan. Black gaat verder – hij vindt yoga voor de meeste mensen een brug te ver.

Ik verwacht dat de situatie in Nederland niet heel anders is dan die in de VS. Wie googelt op ‘beschadiging door yoga’ komt vooral ‘disclaimers’ tegen. Zoals die van Happy Yoga uit Groningen: ‘Happy Yoga aanvaardt dan ook geen aansprakelijkheid voor directe of indirecte schade welke ontstaat door gebruikmaking van, het vertrouwen op of handelingen verricht naar aanleiding van de op deze website verstrekte informatie’. Ook andere searches leveren niets op. Tijd voor onderzoek van eigen bodem!