Ingezonden brief in de Telegraaf van 22 augustus:
Zou de briefschrijver het serieus menen of hebben we hier te maken met een ‘doden bomen’-troll?
De kosten van onzin
Op het blog van Skepsis en hier op Kloptdatwel is met enige regelmaat met verbazing gereageerd op de programmering van Studium Generale van de TU Delft. Onder leiding van het hoofd Coen Vermeeren kwamen er lieden vertellen over graancirkels, homeopathie, complottheorieën over de aanslagen op de Twin Towers, vrije energiemachines, en Vermeeren sprak zelf natuurlijk over ufo’s. En dat allemaal zonder dat Studium Generale zelf zorg droeg voor het organiseren van een gezond tegengeluid. Wat zou deze ongein eigenlijk kosten?
Ik stuurde op 25 mei een Wob-verzoek naar de TU Delft met vragen over de kosten van sprekers (reis/verblijf en vergoeding) en de verwerking van de lezingen tot YouTube-filmpjes. Om het wat concreter te maken vroeg ik het voor zeven lezingen die mij of anderen in de afgelopen twee jaar om verschillende redenen waren opgevallen (*). Net binnen de uiterste termijn voor de beantwoording kreeg ik het antwoord binnen.
Mijn vragen betroffen de volgende lezingen:
9 mei 2016 De cyborgtoekomst van de mensheid – Marcel Messing
21 april 2016 Mobiele straling gevaarlijk? – Leendert Vriens
16 november 2015 Hoezo 5 voor 12? Waarom ons klimaat niet gered hoeft te worden – Marcel Crok (*)
16 april 2015 The 9/11 building collapse: “it’s time to talk about it” – Richard Gage
16 maart 2015 Homeopathische geneeskunde – De werking verklaard en wetenschappelijk bewezen? – Lex Rutten en Gio Meijer
10 november 2014 Patronen van bedrog – Willem Middelkoop
21 mei 2014 Eérst voeding, dan pas medicijnen! – Gert Schuitemaker
Antwoord van de TU Delft (pdf).
De meeste sprekers vroegen geen vergoeding en kregen een fles wijn voor hun presentatie. Dit is de gebruikelijke gang van zaken voor dit soort lezingen in academische sfeer. Er waren echter drie sprekers die wel een stevige beloning opstreken. Wie dat precies zijn, wil de TU Delft niet mededelen. Twee van hen wilden niet dat het bedrag bekend zou worden gemaakt en de TU is van mening dat openbaarmaking een probleem op zou kunnen leveren voor de sprekers en de universiteit voor hun onderhandelingspositie bij toekomstige spreekbeurten. Deze drie kregen gezamenlijk 2.228 euro, dat wilde de TU wel aan ons kwijt. De lezer kan zelf een gokje wagen om wie het gaat.
Voor de rest verwijs ik de lezer naar de brief van de TU Delft.
NB: uit de beantwoording blijkt dat ik per abuis geschreven had dat mijn vraag om acht lezingen zou gaan. Kan ook zijn dat ik er eerst meer op mijn kandidaatlijstje had staan, of dat ik acht sprekers bedoelde (de homeopathielezing werd door twee personen verzorgd), dat weet ik echter niet meer.
Naschrift 9-10-2016
Marcel Crok reageerde op Twitter en in e-mail verontwaardigd dat zijn lezing in het rijtje van lezingen staat dat ik in mijn Wob-verzoek opnam. Ik zou daarmee ‘klimaatsceptici’ schofferen – doordat er ‘onzin’ in de titel staat, en ik het organiseren van lezingen over wetenschappelijk (zeer) omstreden of ronduit pseudowetenschappelijke onderwerpen zonder gezond tegengeluid als ‘ongein’ betitel.
Los van wat ik nu zelf inhoudelijk van de lezing van Crok vind (op een aantal ondergeschikte punten ben ik het waarschijnlijk zelfs wel eens met hem), is het volgens mij overduidelijk dat zijn kijk op het klimaatdebat en de gebruikte modellen sterk afwijkt van wat in mainstream wetenschap gangbaar is. Ook was er op de Facebookpagina van Studium Generale veel kritiek op de aankondiging van deze lezing, een belangrijke reden voor mij om deze lezing mee te nemen in mijn Wob-verzoek. Dat Crok op andere podia wel in debat gaat met de gevestigde wetenschap, spreekt voor hem, maar doet er niets aan af dat dat bij Studium Generale niet het geval was.
Misschien had ik alleen de lezing van Salomon Kroonenberg voor de volledigheid ook mee moeten nemen, die leverde immers ook veel verbaasde reacties op. En dan had Crok zich misschien iets minder eenzaam gevoeld in dit rijtje van personen die in mijn ogen ‘verdacht’ zouden zijn, zoals Crok in een mail aan mij veronderstelde.
Homeopaat worden met Boiron
Wat nou jarenlange training nodig? Gewoon even naar de website van Boiron gaan, je naam invoeren (of wat anders leuks) en in het dropdown-menuutje meteen naar ‘Printing Instructions’:
Robbert ziet ze vliegen
In de zomermaanden houdt het Brabantse medium Robbert van den Broeke zich doorgaans bezig met het maken van graancirkels, maar waarschijnlijk vanwege het slechte weer in juni is zijn productie dit jaar nog bedroevend laag. Z’n andere hobby, het maken van geestfoto’s, zit een beetje in het slop en het lastigvallen van anderen met hatemail en naaktfoto’s van zichzelf bleek ook geen succes. Vandaar misschien tijd voor nieuwe flauwekul: ufo-filmpjes.
Deze maakte hij in april en het filmpje haalde zelfs nog wat websites die graag aandacht geven aan onzin.
Graancirkelkenner Matthew Williams wijdde er nog een debunk-video aan. Williams gaat er van uit dat Robbert de wat gecompliceerdere mogelijkheden van zijn videobewerkingssoftware onder de knie zou hebben en stelt dat de dansende vlek er achteraf in gemonteerd is. Veel te geavanceerd voor Robbert. Net zoals met zijn geestfoto’s gebruikt hij volgens mij een analoge truc. Hij filmt door een raam waarop een donkere vlek zit, al dan niet bewust aangebracht. Lastig is dat niet, ik filmde zo ook wat in mijn achtertuin:
Gewoon een stickertje op het raam geplakt en een beetje bewegen met je telefoon bij het filmen. Dat Robbert door een raam filmt valt ook af te leiden uit de lichtpuntjes in het tweede deel van zijn filmpje, waarschijnlijk de reflectie van een lamp in de kamer in het dubbelglas.
Robbert’s volgende ufo-filmpje is van hetzelfde laken een pak.
Waarom eigenlijk aandacht geven aan deze onzin? Komkommertijd is een excuus, maar ik liep toevallig tegen een wat ouder artikel (1996) op de website van Skepsis aan, waarin een video van een ufo uit 1995 wordt besproken. Het lijkt verdacht veel om een zelfde soort opname te gaan. Ufo-onderzoeker Wim van Utrecht trok toen ook de conclusie dat er waarschijnlijk gefilmd was door een raam waarop de ufo geplakt was.
KNAW hoeft alternatieve zwaartekrachttheorie niet te onderzoeken
Een amateurwetenschapper stelde 30 jaar geleden een alternatieve hypothese over de zwaartekracht op en vond dat de Koninklijke Nederlandse Akademie der Wetenschappen (KNAW) deze moest onderzoeken. De KNAW vond van niet. De amateur spande een rechtszaak aan om de KNAW te dwingen zijn ideeën te bekijken en bij de professionele wetenschappers onder de aandacht te brengen. Een verloren zaak.
De rechtbank was vermoedelijk snel klaar met haar oordeel, de eiser had een idee over de taken van de KNAW dat niet overeenkomt met zoals die in de wet staan. De uitspraak is na te lezen op uitspraken.rechtspraak.nl. De inhoud van de theorie kwam vermoedelijk helemaal niet ter sprake, maar die is wel opgenomen in de uitspraak, in het originele handschrift van deze miskende wetenschapsenthousiasteling. De KNAW had in de afwijzing gewezen op andere manieren om de theorie aan andere voor te leggen voor de nodige kritische feedback:
We raden u aan om uw vragen te poneren via bijvoorbeeld discussiefora op internet of via studieverenigingen/universiteiten. Dit geeft u de mogelijkheid om feedback te krijgen en interactie met andere wetenschappers aan te gaan.
Goed idee! Misschien dat iemand in de reacties zijn of haar licht kan laten schijnen op dit revolutionaire idee:
