Kloptdatwel?

Pepijn van Erp

Nieuwe video van dubieuze test met MMS tegen malaria in Oeganda

by 26 Comments

Engels - UK vlag 30x24Ruim twee maanden geleden dook er op YouTube een video op over een test in Oeganda waaruit zou blijken dat het beruchte kwakzalversproduct MMS (Miracle Mineral Supplement) heel effectief zou zijn tegen malaria. Ik schreef daarover het blog: Grof schandaal: MMS kwakzalvers doen alsof ze malaria kunnen genezen in Oeganda. Intussen is er het een en ander aan nieuwe informatie naar boven gekomen en een andere video. Daaruit blijkt dat de Ugandan Red Cross Society (URCS) en de Belg Klaas Proesmans, CEO van het Water Reference Center (WRC), deze test wel degelijk georganiseerd hebben. Ze hebben dan wel inhoudelijk afstand genomen van de eerste video en de suggestie dat die zou aantonen dat MMS een medicijn tegen malaria is, maar hoe het nu precies is verlopen, blijft onduidelijk.  Volgens mij is het  op eerste gezicht overweldigende resultaat van deze proef wel te verklaren zonder tot de conclusie te moeten komen dat iedereen die MMS verwerpt, het toch bij het verkeerde eind heeft gehad.

Gelekte video
De volgende video is volgens de organisatie van Jim Humble, de grote man achter MMS, gemaakt door een Oegandese cameraman in opdracht van Proesmans. De video zou al sinds januari afgeschermd op YouTube staan, maar Proesmans wilde er niets mee doen. Nu is die dus gelekt en  voorzien van een voorwoord van Humble en een nawoord van Leo Koehof (die de eerste video produceerde op basis van eigen beelden). Deze video wordt ook weer driftig verspreid via YouTube en Facebook. Met de boodschap dat het Rode Kruis deze simpele behandeling probeert te verdoezelen; onder druk van Big Pharma, natuurlijk.

http://www.youtube.com/watch?v=FrwZN1cPfX8

Nieuwe video van dubieuze test met MMS tegen malaria in Oeganda 1
Proesmans in de video over het ‘onderzoek’

[Update 21 mei 2019
Bovenstaande video werkt niet meer. YouTube heeft recent heel veel video’s en kanalen die MMS promoten verwijderd (zie dit artikel van Business Insider voor achtergrond). De video is nog wel op andere kanalen te vinden, ook op YouTube.
Ander punt: Leo Koehof blijkt heel recent overleden te zijn, na een kort ziekbed.]

Totstandkoming van de proef
Op zich lijkt het verhaal van Koehof over hoe deze test tot stand gekomen is wel aardig te kloppen. Proesmans heeft zijn connecties met het Rode Kruis, vanwege zijn functie bij het WRC, ingezet om dit allemaal op te zetten, maar het is duidelijk een persoonlijk initiatief geweest. Voor het uitkomen van de tweede video kreeg ik al van Andreas Kalcker, met wie ik in de commentaren onder de eerste YouTube-video in discussie raakte, een conceptplan voor de test toegespeeld: Water Purification Pilot Case – Uganda (pdf). Daarin wordt duidelijk gesproken over het kijken naar de mogelijk positieve effecten van het drinken van met chloordioxide gezuiverd water bij de behandeling van malaria. Het is niet het definitieve, getekende document, maar ik vermoed dat het niet veel zal afwijken. De URCS zal zich nu wel de haren uit het hoofd trekken dat ze zo makkelijk ingestemd hebben.

Het WRC neemt afstand van de inhoud van de (eerste) video, maar denkt CEO Proesmans er net zo over?
Het WRC neemt afstand van de inhoud van de (eerste) video, maar denkt CEO Proesmans er net zo over?

Het WRC nam uiteindelijk ook afstand (gearchiveerde kopie) van de eerste video met ongeveer dezelfde bewoording als het Internationale Rode Kruis. De verklaring is gedateerd op 24 mei, kort nadat ik met Ruud Koornstra, secretaris van het bestuur van het WRC, over deze kwestie gesproken had. De publicatiedatum is echter 3 juni, net nadat ik Koornstra een reminder had gestuurd om te vragen of hij intussen al wat meer wist. Ik ga er maar van uit dat Proesmans niet erg veel haast maakte met het plaatsen van die mededeling.

Malaria microscopie
Dat MMS echt zou werken is volstrekt niet plausibel, maar dan blijft natuurlijk de vraag hoe we het resultaat dan wel kunnen verklaren. In mijn vorige blog heb ik geopperd dat de quick tests op dag 1 misschien wel helemaal niet werden bevestigd met een normaal bloedonderzoek. Aangezien die quick tests in gebieden waar malaria veel voorkomt, nogal eens fout positieven uitslagen geven, zou dat een verklaring kunnen zijn voor het feit dat alle blood slides de volgende dag negatief waren. Nu duidelijk is dat de URCS toch veel nauwer betrokken was bij de proef dan ik aanvankelijk voor mogelijk hield, lijkt me dit scenario iets minder waarschijnlijk. Er is echter nog wel een andere mogelijkheid, daarvoor moeten we wat beter bekijken hoe dat nu gaat met microscopisch onderzoek van bloed om te bepalen of iemand malaria heeft of niet.

In Basic Malaria Microscopy (pdf) staat dat uitgelegd. Zoals ook in de video te zien, neem je met een vingerprik een druppel bloed af en die smeer je uit op een microscoopglaasje. Normaalgesproken zal er een zogenaamd dikke druppel preparaat worden gemaakt, dat onder de microscoop wordt bekeken. De microscopist zal nu per microscoopbeeld het aantal witte bloedcellen tellen en het aantal parasieten. In een goed beeld heb je iets van 15 à 20 witte bloedcellen. Het preparaat wordt na telling van een beeld iets verschoven om een nieuw beeld te krijgen. Dit gaat in principe door tot er 200 witte bloedcellen geteld zijn. Een schatting voor de parasitemie, het aantal parasieten per microliter bloed, wordt dan gegeven door: aantal getelde parasieten gedeeld door het aantal getelde witte bloedcellen maal 8.000. Die 8.000 is een gemiddelde voor het aantal witte bloedcellen per microliter bloed. Die waarde kan van persoon tot persoon wat verschillen, maar er wordt met deze standaard gerekend. Als je dus met het laatste bekeken beeld bijvoorbeeld op totaal 214 getelde witte bloedcellen uitkwam en 539 parasieten, dan heb je naar schatting 539/214 x 8.000 = 20.150 parasieten per microliter. Dan heb je wel een infectie te pakken, maar nog niet een ernstige; daarvoor zou je er maar liefst 250.000 per microliter moeten hebben (in gebieden waar malaria veel voorkomt, zoals Oeganda).
Het wordt iets lastiger met heel lage aantallen parasieten. Als je de 200 witte bloedcellen hebt gehaald, maar nog minder dan 100 parasieten hebt geteld, moet je eigenlijk doorgaan tot 500 witte bloedcellen. Dat betekent behoorlijk wat meer werk. Om een negatieve uitslag te kunnen geven, moeten er zelfs minstens 100 beelden gezien zijn zonder parasieten. Dat duurt volgens die instructie zeker 10 minuten. En hier begint mijn twijfel of de voorgeschreven procedures in deze proef wel zijn doorlopen. Als er volgens de richtlijnen 154 negatieve uitslagen zijn gevonden, had dat dus ruim 25 uur microscoopwerk in beslag moeten nemen. In de video horen we Proesmans opmerken dat ze op de allereerste dag maar vijf positieve malaria gevallen aantroffen, die dus op dag 2 werden gecontroleerd (eentje was er toen nog niet malariavrij). Het begon dus rustig in het lab, maar op dag 3 tot en met 5 werden er dus 149 negatieve uitslagen vastgesteld. Maar aangezien ik maar één microscoop gezien heb in alle filmpjes, zou dat betekenen dat er meer dan 8 uur per dag continu door die microscoop gekeken zou moeten zijn. Dat lijkt mij erg onwaarschijnlijk.
Wellicht hebben ze zich tevreden gesteld met een beeld of 10, een aantal dat normaalgesproken voldoende is om de ernst van een infectie vast te stellen. Maar dat is dus niet voldoende om iemand echt malaria negatief te verklaren. Misschien is het wel voldoende om in de praktijk te besluiten om niet met behandeling te starten, bij stevige infecties zie je immers veel meer parasieten. In Oeganda loopt 42% van de bevolking rond met parasieten in het bloed zonder er ziek van te zijn, de parasitemie is te laag daarvoor. Nu zijn die quick tests behoorlijk gevoelig (ze meten overigens niet direct parasieten, maar antigenen). Vertaald naar parasitemie komt het er op neer dat ze een infectie van 50 parasieten per microliter nog wel kunnen vaststellen. Omgerekend naar aantal parasieten per microscoopbeeld, is dat ongeveer 0,1 parasiet. Je moet dus behoorlijk wat beelden bekijken om er met redelijke zekerheid één te zien. Aan de andere kant, als je een blood slide bekijkt van iemand, van wie je al weet dat zijn quick test positief was, ga je misschien wel net zo lang door met zoeken, totdat je de eerste parasiet in beeld krijgt.
Als we niet weten of bij beide bloedtesten exact dezelfde procedure is gevolgd, kun je er volgens mij weinig conclusies aan verbinden.Om dit microscooponderzoek goed te kunnen gebruiken, moet je heel precies van te voren vastleggen hoe je de slides beoordeelt en het liefst laat je het doen door laboratorium personeel dat niet op de hoogte is van het resultaat van de quick test. Die voorzorgsmaatregelen lijken me hier niet genomen te zijn, het hele gebeuren wijkt nogal af van wat de WHO voorschrijft om de effectiviteit van antimalaria middelen te bepalen. Een bewijs voor effectiviteit is het zeker niet.

Oegandese Rode Kruis zwijgt vooralsnog
Echt vaststellen wat er nu gebeurd is, kan alleen met het vrijgeven van de data en protocollen door het URCS. Het lijkt me verstandig dat ze dat toch snel doen, nu geven ze alleen maar voer aan complottheorieën. Op mijn mails reageerden ze echter niet. Op een Duitse site staat wel een reactie van Sarah Musisi, Director Health and Care Uganda Red Cross Society (die eerder ook reageerde op vragen van een Spaanse skeptische site):

If what I have written has turned out to portray a bad attitude, I must apologize for that. It was not my intention to do that. All I can say is that the whole video is very unfortunate and worse still that my name is mentioned in it. I still emphasize that URCS does not believe in the treatment of malaria as claimed in that video and we continue to encourage our communities to seek care and treatment from qualified health providers. The issue of the video is being handled by the URCS management and we hope it will removed from the net soon to save people from the lies.
I apologize once again
Sarah Musisi

Op mijn eigen site schreef ik ook een tweetal blogs over deze affaire Fake and Unethical Trial: Video Claims Miracle Mineral Solution Cures Malaria en What did the Ugandan Red Cross Society know about “the ‘miracle’ solution to defeat malaria” Video? Die stukken lokten nogal wat reacties uit van MMS aanhangers. Dat er echt geen enkele serieuze aanwijzing is dat MMS werkt tegen ziektes als malaria, AIDS, kanker, en wat Humble nog meer beweert, wordt wel duidelijk voor iedereen die de uitgebreide site MMS Debunked doorspit.

Michiel Haas over het 30-puntenplan tegen elektrosensitiviteit

by 34 Comments

Prof. dr. ir. Michiel Haas
Prof. dr. ir. Michiel Haas

Michiel Haas, bouwbioloog en deeltijd hoogleraar aan de TU Delft, schrijft over zichzelf: “Michiel Haas, is een van de eerste pioniers op het gebied van duurzaamheid en al meer dan 35 jaar bezig met duurzaam en gezond bouwen, wonen en werken. Van huis uit architect, was hij al snel bezig met de bouwbiologie, de wetenschap van het gezonde en milieubewuste bouwen, wonen en werken. Als oprichter van het Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie (NIBE) is hij ook iemand die veel invloed op het Nederlandse duurzaamheidsbeleid heeft, daarnaast is zijn rol als professor aan de Technische Universiteit Delft met de leerstoel Sustainability & Materials, een belangrijke voor een generatie ingenieurs waar duurzaamheid een basisgedachte moet zijn om vanuit te werken.” Haas schrijft ook klinkklare nonsense op zijn blog. In een bericht van 3 juni jl. presenteert hij het bizarre 30-puntenplan tegen elektrosensitiviteit van Charles Claessens uit. Zonder één woord van kritiek.

Haas heeft wat met straling, in de inmiddels beruchte Zembla-uitzending ‘Ziek van je mobieltje‘ maakte hij zijn opwachting als ‘stralingsdeskundige’, maar dat is hij dus helemaal niet. In zijn blog doet Haas, met goedvinden van Claessens, diens ideeën uit de doeken: een 30-puntenplan tegen elektrosensitiviteit. Zeer de moeite waard om kennis van te nemen, volgens Haas. Hier zijn die dertig punten, die komen na een merkwaardige uitleg over het immuunsysteem.  Ik heb er af en toe wat commentaar bijgezet of een link naar wat zinniger informatie, maar als er iemand nog aanvullingen heeft, plaats ik die er graag bij.

      1.

Zorg dat je elektrosmog arm woont, in ieder geval de slaapplaats dient hieraan te voldoen. Vermijdt dirty power en dirty air.

      Wat dirty power is, legt Claessens niet uit, maar het zal wel gaan om vermeend schadelijke verstoringen van die mooie sinusgolven van de wisselspanning van ons elektriciteitsnet.

2. Zorg dat je je lichaam ontgift en de zware metalen kwijtraakt. Bij dit punt wordt een ionisch voetenbad getoond. Welbekende onzin, zo’n bad kleurt bruin door roestvorming. Ook  als je je voeten er niet in steekt.

3. Bioresonantie, maar dan de frequentie therapie volgens Rife/Clark. Bioresonatie is in vele versies te vinden, hier gaat  het om iets dat door Raymond Royal Rife is bedacht en o.a. door Hulda Clark is opgepikt. Ook bij het beruchte Natuur Geneeskundig Centrum Energy Healing te Veldhoven werd iets dergelijks gebruikt.

4. Leverreiniging volgens Hulda Clark (kost niets en duurt 24 uur). Heel belangrijk. En een parasieten kuur volgens Hulda Clark. Clark kom je erg vaak tegen in de wereld van de kwakzalverij, in ‘Dr. Hulda Regehr Clark, de koningin der kwakzalvers‘ geeft Marie Prins een overzichtje van de processen waartoe haar praktijken zoal hebben geleid.

5. Bescherm jezelf. Klinkt leuk, maar als het moet komen van een Bioprotect kaart, slaat het totaal nergens op. Die richt zich op longitudinale radiogolven, die nooit iemand heeft kunnen aantonen.

6. Lees een aantal boeken als ‘Flow System Therapy’ van Han Stiekema, ‘Het Veld’ van Lynne McTaggart en ‘Colloïdaal Zilver’ van Marvin Lee Robey. Een boek lezen is natuurlijk niet slecht voor je, wel als je de onzin die erin kan staan voor waarheid aanneemt.

7. Gebruik Diospyros Kaki Creveld, om onverwerkte trauma’s kwijt te raken. Er zou een kaki-boom in Nagasaki redelijk ongeschonden ontkomen zijn aan de verwoestende atoombom die er op 9 augustus 1945 boven plofte. Homeopaten maken van die boom natuurlijk graag suikerpilletjes.

8.

Blog van Haas over 30-puntenplan van Claessens (op de foto)
Blog van Haas over 30-puntenplan van Claessens (op de foto)

Koop het boekje ‘Gezichtsdiagnose’ en neem ontbrekende Schüssler zouten. Gezichtsdiagnose zegt me weinig maar Schüssler zouten zijn zouten die net zo verdund zijn als de meeste homeopathische middelen, maar dan niet geschud. Blijkbaar kun je aan het gezicht zien welke van de zouten het meest geschikt is voor iemand. Het zal niets uitmaken met die verdunningen.

9. Veel vitamine C of ascorbinezuur (zelf in capsules doen). “Om mercurius te verwijderen”, staat er zonder verdere uitleg. Zitten we vol kwik ofzo? Vast iets met die angst voor amalgaam vullingen.

10. Diverse vitamins als: D3 plus K2. vitamine B-12 evenals vitamine B-15 en AlgaeCal Plus. Iets “om te zorgen dat het Calcium op de juiste plaatsen komt”. Lijders aan elektrohypersensitiviteit zouden vaak een calciumtekort hebben.

11. Capsules maken met Cayennepeper en iedere dag een innemen. “Cayennepeper in een glas citroen thee is ook lekker.”, staat er. Wat het met elektrosensitiviteit te maken zou hebben of het immuunsysteem, wordt ons onthouden.

12. Capsules maken met Kurkuma of geelwortel of Koenjit of Turmeric, en iedere dag een innemen. Zonder uitleg.
13. Capsules maken met Koriander, en iedere dag een innemen. Ook zonder nader commentaar.

14. Bij slaapproblemen: potje ‘Ontspanning gel’ gewoon zo onder bed plaatsen. Het gaat om de ‘ClaeSlaap’ dat iets zou doen met die ongrijpbare longitudinale radiogolven (ook Tesla-golven genoemd), die niet bestaan.

15. Wanneer u het kunt verdragen, MMS1 druppels en/of MMS2 capsules. Dit slaat op ‘Miracle Mineral Supplement (of Solution)’, een berucht kwakzalversproduct dat wordt gepropageerd door de sekte-achtige beweging rond Jim Humble. Onlangs schreef ik over een dubieuze test die ze zouden hebben uitgevoerd in Uganda, waarmee zou zijn aangetoond dat MMS malaria geneest. Het Rode Kruis probeert deze succesvolle test natuurlijk te verbergen om de belangen van Big Pharma te beschermen. En meer van dat soort onzin.

16. Eet geen brood meer

17. Veel bewegen

18. Gebruik Groene Leem, bv. Vertagil. (werkt als detox.) “Groene leem is een levende, intelligente stof waarvan de werking nog nooit in het laboratorium is nagebootst” en “Volgens wetenschappelijk onderzoek zou leem de bakermat van de hogere levensvormen op aarde kunnen zijn.” Tsja.

19. Wobenzym N, 1 dragee/dag Nog nooit van gehoord, maar als klopt wat er in Wikipedia over staat, hoeven we er weinig van te verwachten.

20. Gebruik Dr. Mercola’s Immune Support. Een dokter die ook al eens door de Federal Drugs Agency op de vingers is getikt vanwege dubieuze claims.

21. Drink maximaal een maand lang uitsluitend gedestilleerd water. Niet lekker en als je teveel drinkt ook niet zo goed voor je. “Het is wel noodzakelijk om het goed aan te vullen met multivitaminen en kalk”, staat er als waarschuwing bij.

22. Gebruik acupressuur. Er wordt verwezen naar een website waar je een “Reflexology Tool Collection” kunt bestellen.  Een gesponsorde inbreng?

23. Draag een Fir-Tex vest. Geeft meer energie. Meer reclame voor een onzinproduct. Van hun website: “FIR-TEX is een geprepareerde stof; het gebruikt een bewerking van FIR (Far Infrared Rays), een bewezen veilige methode van gezondheidszorg op natuurlijke wijze! Dankzij geheime formules op basis van tallen geoxideerde mineralen en zeer speciale manieren van toepassen, fungeert FIR-TEX als een in werking gestelde spiegel of zwart lichaam; deze vangt de thermische stralen op die door de lichaamswarmte wordt uitgestraald, reageert talloze heilzame en bevorderlijke gevolgen heeft op cellen en weefsels waardoor nooit eerder bereikte resultaten behaald worden. Een absolute revolutie.” Ah, het houdt je lekker warm. Zoals de meeste vesten.

24. Elektrosensitieven zijn gevoelige personen “Het is normaal dat elektrosensitieven ook enigszins ‘paranormaal’ begaafd zijn”, staat er ook.  Daar hoef ik verder niets aan toe te voegen. Laat de paranormaal begaafde elektrosensitieven zich melden voor de Sysiphus prijs. Het miljoen dat ze ermee winnen, compenseert aardig de kosten die ze hebben gemaakt om al die anti-stralingsonzin aan te schaffen.

25. Vul de online vragenlijst in op http://www.hputest.nl/vragenlijst-online.htm. HPU is een bedenksel van biochemicus dr. John Kamsteeg.

26. Coherentie Onder Hardware staat er vervolgens: “Ik [Claessens, neem ik aan] heb al eens geschreven, dat je met het zwaaien van een laser, kamers kunt ‘ontstoren’. De laser bestaat uit coherent licht, en die kan wat met elektrosmog doen. Is in de bouwmarkt als ‘waterpas’ verkrijgbaar. Elektrosensitieve personen worden de werking ervan meteen gewaar.” Lijkt me een uitgelezen kans voor een skeptische proef.

27. Reiki is een gecompliceerd soort handoplegging waarbij universele levensenergie wordt doorgegeven en energetische blokkades worden opgeheven. Het doet het alleen niet beter dan nep-Reiki.

28. Zuurtegraad. Hier wordt alleen gesproken over de pH van je urine, meestal hebben ze het over die in bloed. Wat het verder met je immuunsysteem van doen heeft, wordt niet uitgelegd.

29. De ClaeSmog

30. Repareren beschadigd immuunsysteem met ClaeSmog. Ik citeer: “De werking berust op Royal Rife frequentietherapie, met gebruikmaking van *longitudinale golven*, welke Nikola Tesla al beschreef, maar door veel wetenschappers niet begrepen worden.” Het idee van die Tesla-golven heeft een aantal fanatieke aanhangers, met één van hen hadden we in de commentaren bij Skepsis en Niburu op Windesheim een stevige ‘discussie’ daarover.

De ClaeProtect beschermt je tegen de 'dirty air' die afkomt van de friteuse zonder vet
De ClaeProtect beschermt je tegen de ‘dirty air’ die afkomt van de friteuse zonder vet

Het 30-puntenplan van Claessens is ook als pdf te downloaden en in die versie staat nevenstaande foto met als bijschrift: “De Philips AirFryer, waarmee je zonder vet frietjes kunt bakken veroorzaakt nogal wat *dirty air*. Er bovenop staat nu een ClaeProtect.” Jammer dat Haas, dit voorbeeld  niet even noemde in zijn blog, hadden we dat bijna gemist.

Is het alleen maar neutraal doorgeven wat Haas doet? Nee, hij besluit zijn blog met:

Ik, Michiel Haas, ben Charles Claessens dankbaar dat hij bereid was zijn enorme kennis op dit gebied via deze blog met mijn relaties te delen. Ik hoop dat veel mensen baat mogen hebben bij het volgen van het 30-punten plan.

Deze Haas is dus bijzonder hoogleraar aan een respectabele instelling als de TU Delft. Ik hoop dat zijn hooggeleerde collega’s hier eens met hem over in discussie gaan.

Opnieuw dubieus onderzoek van tegenstanders genetisch gemodificeerd voedsel

by 19 Comments

Vorig jaar werd de wereld opgeschrikt door een studie waaruit zou blijken dat ratten die op een dieet waren gezet van genetisch gemodificeerde (GM) maïs gigantische tumoren ontwikkelden. De bijgeleverde foto’s van ratten met lijfjes waar bulten ter grootte van pingpongballen aan alle kanten uitstaken, spraken boekdelen. Hartstikke fout spul die GM-maïs, had de Franse onderzoeker Séralini dus aangetoond. Maar de ratten die ‘normaal’ te eten kregen, waren er niet veel beter aan toe. De gebruikte rattensoort staat bekend om het ontwikkelen van dergelijke kankers. Inmiddels is die studie van alle kanten afgeschoten als prutswerk en het feit dat Séralini zijn data niet wil vrijgeven, zegt misschien ook wel genoeg. Een soortgelijke studie verscheen op 11 juni jl., nu waren varkens de klos. Na 23 weken wegkauwen van GM-voer, waren hun magen duidelijk meer ontstoken dan die van hun meer fortuinlijke soortgenoten die gewoon voer kregen. Hoewel het resultaat met iets minder schokkende foto’s werd geïllustreerd, ging het nieuws weer als een lopend vuurtje het internet over. Ook nu kwam de kritiek snel op gang en die is net zo vernietigend. Anti-GM-activisten zullen er voorlopig echter nog wel mee blijven rondzwaaien, zoals ze ook doen met het onderzoek van Séralini.

Het verschil lijkt duidelijk, het gemodificeerde voedsel pakt verschrikkelijk uit. Maar klopt dat wel?
Het verschil lijkt duidelijk, het gemodificeerde voedsel pakt verschrikkelijk uit. Maar klopt dat wel?

De Australische en Amerikaanse onderzoekers voerden 84 varkens GM-soja en -maïs en 84 andere varkens ‘normaal’ voedsel. Na vijf maanden werden ze geslacht en onderzocht door dierenartsen die niet wisten wat welk varken had gegeten. Geen verschillen werden gevonden voor voedselinname, gewichtstoename, bloedwaarden en sterfte. Wel bleek dat van de varkens op het GM-dieet maar liefst 32% een hevige ontsteking van de maag had, tegen maar 12% in de controlegroep. Een plaatje maakt het duidelijker (zie rechts).

Er is van alles mis met dit onderzoek. Dat varieert van het niet vooraf bepalen waar de onderzoekers naar zouden kijken tot het niet vermelden dat ze zelf behoorlijke belangen hebben in de biologische veehouderij. Op de website rbutr.com kun je nu al 26 links vinden naar blogs en andere artikelen die stuk voor stuk het onderzoek van Carman en haar collega’s onderuit halen. Het is teveel om hier allemaal te herhalen, maar het belangrijkste is misschien wel dat het gevonden ‘significante’ verschil hoogstwaarschijnlijk een toevalstreffer is. Alleen al omdat ze meer dan veertig zaken onderzochten, was het te verwachten dat minstens twee van die tests iets zouden opleveren met een p-waarde kleiner dan 0,05 ook als het verschil in voer niets uitmaakt. Er werd ook gevonden dat in de GM-vrije groep een stofje verhoogd was dat zou kunnen duiden op problemen met de lever, maar daar hoor je de auteurs niet over. Er zijn wel methoden om je tegen dit soort ‘cherry picking’ te beschermen, maar eigenlijk moet je van te voren gewoon goed beschrijven hoe je de statistische analyse gaat aanpakken.

Nu had het verschil in die maagonstekingsgraad wel een behoorlijk lagere p-waarde dan die standaardgrens van 0,05 namelijk 0,0044. Misschien is er dan toch iets aan de hand? Nou, zelfs als je ervan uit zou gaan dat de onderzoekers vooraf hadden bedacht dat dit de belangrijkste uitkomstwaarde zou zijn, blijkt het allemaal erg mee te vallen als je de statistiek goed doet. Want ook daar maken de onderzoekers een potje van.
De volgende tabel geeft het resultaat weer van beoordeling door de dierenartsen van de varkensmagen. Die hadden eerst een indeling in vier categorieën bepaald in een ander onderzoek en die hier blind toegepast.

GM-vrij voer GM-voer
geen ontsteking 4 8
lichte ontsteking 31 23
middelmatige ontsteking 29 18
ernstige ontsteking 9 23

Het totaal aantal varkens is wat lager dan eerder opgemerkt, 73 en 72 tegen 84 waarmee beide groepen startten. Er waren er namelijk al een stel gestorven voordat het einde van de testperiode bereikt was. Die sterfte is niet raar, maar wel meer dan je normaal gesproken kunt verwachten in een varkenshouderij. En dat roept ook weer vragen op. Maar nu even terug naar de statistiek. De onderzoekers vonden het verschil bij de ‘ernstige ontsteking’ toch wel opvallend. Ze gooiden nu al andere categorieën op een hoopje en kregen de volgende tabel:

GM-vrij voer GM-voer
geen ernstige ontsteking 64 49
ernstige ontsteking 9 23

Een significant verschil als je een Chi-kwadraattoets gebruikt (p=0,0044), maar diezelfde test had je ook kunnen doen zonder de lichtste categorieën bij elkaar te nemen. De p-waarde is dan iets minder indrukwekkend (p=0,011). Nog steeds significant als het de enige uitkomstwaarde van het onderzoek was geweest, maar met al die andere tests erbij, wordt het wat dubieus of we mogen spreken van een ‘verrassing’. Je zou natuurlijk ook ‘geen’ en ‘licht’ bij elkaar kunnen nemen en vergelijken met ‘middelmatig’ en ‘ernstig’; dan komt er niets bijzonders uit. Het heeft allemaal wat willekeurigs.
Het bijelkaar vegen van die categorieën heeft ook een ander bezwaar: het zijn categorieën die in een verhouding staan, het zijn meer dan labeltjes. Door de categorieën samen te voegen, gooi je informatie weg. Als je bijvoorbeeld in de eerste tabel de eerste en derde rij zou verwisselen, zie je een veel sterker verband tussen GM-voer en ontsteking; voor de in elkaar geschoven tabel maakt het echter niets uit. Een test (Wilcoxon) die er wel rekening meehoudt dat de categorie ‘licht’ een lagere ontstekingswaarde inhoudt dan ‘middelmatig’ laat geen significant verschil zien (p=0.281).
Er blijft dus niet zo veel van over, de skeptische statistici ook weer opgelucht. Maar het wordt eigenlijk nog erger als we Dr. Robert Friendship, een specialist op het gebied van de gezondheid van varkens, mogen geloven. Hij stelt dat de onderzoekers überhaupt niet hebben aangetoond dat er sprake was van maagontstekingen:

The researchers did a visual scoring of the colour of the lining of the stomach of pigs at the abattoir and misinterpreted redness to indicate evidence of inflammation. It does not. […] There is no relationship between the colour of the stomach in the dead, bled-out pig at a slaughter plant and inflammation.

De rode kleur zegt in dit geval dus helemaal niets. Ik hoop dat die nu wel heel erg verschijnt op de kaken van Carman en haar companen.

Via de volgende twee links van rbutr zijn de meest interessante blogs over deze kwestie wel te vinden: link1 en link2.

 

Gelezen: De publicatiefabriek

by 3 Comments

Naar aanleiding van de affaire-Stapel zijn er inmiddels een aantal boeken verschenen. Frank van Kolfschooten voorzag zijn Valse vooruitgang uit 1993 van een waardige opvolger met Ontspoorde wetenschap. Dat boek besprak ik eerder op Kloptdatwel. Diederik Stapel kwam zelf met zijn Ontsporing. Dat vond niet iedereen even kies. Zeer korte tijd na uitkomen ging er al een illegale kopie rond op het internet. Die fraudeur mocht er zeker geen geld aan overhouden. Het meest recente ‘Stapel’-boek is De publicatiefabriek van Ruud Abma. Er is op veel verschillende plekken interessant materiaal te lezen over de fraude van Stapel en de crisis waarin de sociale psychologie lijkt te verkeren en dit boek brengt het belangrijkste daarvan bij elkaar.

publicatiefabriekWie de zaak-Stapel goed gevolgd heeft, zal niet zoveel nieuwe feiten ontdekken in De publicatiefabriek, maar Abma brengt het materiaal van andere reconstructies en het rapport-Levelt op een zeer prettige manier samen. Ook het meenemen van discussies die her en der op internetsites werden gevoerd, opinies in wetenschappelijke tijdschriften en aanvullend commentaar van mensen die met Stapel hebben samengewerkt, maken dit de meest complete beschrijving tot nu toe. Volgens mij is er echter nog meer bloot te leggen. Zo ben ik wel nieuwsgierig naar reacties van editors van tijschriften die Stapels artikelen plaatsten en reviewers die er niets vreemds in ontdekten. Het boek van Abma had van mij wel wat meer recherchearbeid mogen laten zien.
Waar Van Kolfschooten de nadruk legt op de procedures die het gevolg zijn van het ontdekken van de fraude, gaat Abma meer in op het wetenschappelijke klimaat waarin dit kon plaatsvinden. Over de precieze manier waarop gefraudeerd wordt, of er minder ernstig vergrijpen plaatsvinden en hoe deze te ontdekken zijn, gaat Abma niet al te diep in. Wie meer wil weten over dubieuze onderzoeksgewoontes als ‘p-hacking’ kan met de aangehaalde bronnen echter goed uit de voeten.

De commissie-Levelt sprak van ‘slodderwetenschap’ binnen de sociale psychologie en Abma belicht dat op een verhelderende manier. Voor hem is de zaak Stapel een symptoom van de toestand van een academische cultuur. Het was voor mij wel enigszins nieuw om te lezen dat de crisis in de sociale psychologie eigenlijk een al jarenlang tikkende tijdbom was. Discussies over de waarde van het soort experimenten dat Stapel uitvoerde, gaan al sinds eind jaren 1960. En dan gaat het niet alleen om de onderzoeken die effecten van ‘priming’ proberen aan te tonen, maar meer algemeen of de testjes in het ‘laboratorium’ van de sociaal psycholoog wel wat zeggen over gedrag in de echte wereld.
Die wezenlijke discussie lijkt door veel onderzoekers alleen met de mond te zijn beleden. Zij gingen intussen gewoon door met het publiceren van onderzoekjes die het vooral goed doen in de media, maar voor theorievorming weinig betekenen. Ieder voor zich. En zo lang je ermee scoort, er vooral mee doorgaan. Misschien dat er daarom weinig kritisch naar elkaars werk werd gekeken. Ideale omstandigheden om met dubieuze praktijken weg te komen. Intussen zijn er binnen de sociale psychologie initiatieven gestart die het tij moeten keren. Meer aandacht voor replicatie van onderzoeken, beter gegevensbeheer en vooral minder individualistisch opereren.

Volgens Abma is een van de belangrijkste problemen van dat falende academische klimaat echter de druk die al dan niet formeel ligt op wetenschappers om maar artikel na artikel te publiceren. Dat wordt mede in de hand gewerkt doordat onderzoeksgelden veelal verdeeld worden op basis van de kwantitatieve gegevens van publicaties: aantal citaties, h-index en impactfactor van tijdschriften. Een zelfstandig inhoudelijk oordeel wordt nauwelijks gegeven. Liever denkt men dat een publicatie in een goed scorend tijdschrift een garantie is voor kwaliteit. Dat is natuurlijk ook een stuk makkelijker ‘sturen’ voor universitaire bureaucratieën.

De publicatiefabriek gaat wel wat specifiek over sociale psychologie. Als je kijkt naar het lijstje met de grootste fraudezaken, zie je daar voornamelijk de exacte en medische wetenschappen vertegenwoordigd. Of je daarvoor dezelfde soort oorzaken (‘slodderwetenschap’) kunt aanwijzen, is maar de vraag. Ook miste ik een bredere onderbouwing van de stelling dat minder publiceren beter zou zijn voor die verschillende wetenschapsgebieden. Van Kolfschooten laat in zijn boek wel gerenommeerde wetenschappers aan het woord, die dat beamen, maar Abma komt eigenlijk niet verder dan die uitlatingen over te nemen.

Bij elkaar genomen vind ik het een aardig boek, dat ik met plezier heb gelezen. Zeker aan te raden voor iedereen die de ins en outs van de affaire-Stapel eens rustig wil nalezen. Stapel zelf heeft intussen plannen om het theater in te gaan; met een programma onder de titel De Fictiefabriek.

Mieren wringen zich in bochten onder Wi-Fi straling

by 48 Comments

Een paar maanden terug heb ik het onderzoek van Marie-Claire Cammaerts naar de invloed van GSM-straling op het leervermogen van mieren kritisch besproken in Mieren gestoord door GSM? Dat onderzoek kwam ter sprake naar aanleiding van een NOS op 3 rapportage over het bedrijfje Brainport Biotech Solutions. Dat claimt een beschermingsfolie te ontwikkelen om je te beschermen tegen de vermeende schadelijke effecten van draadloze technologie. Het blijkt niet het enige bedrijf te zijn dat graag gebruik maakt van de bijzondere onderzoeksmethoden van deze onderzoeker van de Université libre de Bruxelles. In het volgende filmpje laat zij zien dat de CMO technologie van COMOSYSTEMS de vervelende invloed van Wi-Fi straling op mieren ongedaan maakt. Die zijn zonder die bescherming helemaal van slag, lopen minder snel en draaien veel minder meer, beweert zij.

  • video niet meer beschikbaar

Het onderzoek kun je in detail nalezen in Effet du rayonnement d’un routeur Wi-Fi sur le comportement des fourmis et évaluation, d’une biotechnologie de compensation (pdf op website van comosystems). Het bolletje dat de bescherming biedt, is in woorden van de firma in het commentaar bij de YouTube video:

not a “sphere” but a magnetic compensation oscillator immersed in a saline solution emiting a light signal in order to counter-effect the biological disorder caused by the exposure to EMF. The technology is patented and you will find all scientific files available on the site COMOSYTEMS

'not a "sphere" but a magnetic compensation oscillator immersed in a saline solution' volgens de leverancier
‘not a “sphere” but a magnetic compensation oscillator immersed in a saline solution’ volgens de leverancier

Dit specifieke model zag ik nog niet in de catalogus van de firma staan, maar de andere apparaten daarin geven wel een indicatie van de prijzen die voor deze onzin gevraagd wordt. Want onzin is het. Het onderzoek van Cammaerts is weer van een treurig niveau, niet geblindeerd en de mieren die ‘gemeten’ worden, worden waarschijnlijk ook niet echt willekeurig gekozen. Kijk maar eens goed in de video hoe selectief ze de mieren aanwijst waarvan het gedrag op dat moment  haar betoog ondersteunt. Terwijl er in hetzelfde shot mieren rondlopen die precies voor het tegengestelde standpunt zouden kunnen worden opgevoerd.
Om het ‘overtrekken’ van de mierenloopjes er iets wetenschappelijker te laten uitzien, heeft ze een computerprogrammaatje geschreven (pdf). Dat helpt misschien een beetje om de getekende paden objectiever in getallen om te zetten, maar als het met het uitzoeken van de mieren en de blindering al mis gaat, helpt dat allemaal niets. Tsja, en dezelfde mevrouw Cammaerts wil nu ook dat experiment met tuinkers overdoen. *Zucht*