• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

(Bij)Geloof

Gesprek met Jehova’s Getuigen

30 December 2013 by Leon Korteweg 168 Comments

Russells theepot kun je niet weerleggen, maar is dat een goede reden om erin te geloven?
Russells theepot kun je niet weerleggen, maar is dat een goede reden om erin te geloven?

Donderdag 12 december 2013 werd ik wakker – brak met een grote kater van het prachtige feest van de avond ervoor- omdat de bel ging. Haastig snelde ik wat kleren aan, rende naar de deur, deed open en daar stonden een zeer oud en klein vrouwtje en een man van ongeveer 30; hij voerde het woord. Hij opende met: “Denkt u wel eens na over de toekomst?” Ik dacht: “O nee hè, Jehova’s!” maar tegelijk: “Yes! Ik heb al jarenlang zitten wachten op die lui, heb twee eerdere gesprekken gehad maar wist toen nog zo veel minder over de Bijbel, religie en wetenschap. Ik hoopte ze ooit nog te kunnen verslaan en dit is mijn kans. We zullen nog wel eens zien wie er wie gaat bekeren!”

De man stond daar in warme winterkleding voor m’n huis en begon al aan het argument van ontwerp, toen dacht ik van kerel, allemaal prima maar ik ga je niet in mijn deuropening de evolutietheorie uitleggen. Dus ik vroeg of ze binnen wilden komen, maar moeilijk lastig, eigenlijk wilden ze vooral folders uitdelen. Tja, daar win je geen zieltjes mee natuurlijk en het is eenzijdige propaganda (hoewel, ik had op mijn beurt natuurlijk een visitekaartje van Russells theepot kunnen meegeven). Maar uiteindelijk besloten we voor de volgende dag af te spreken. Ik was alweer op m’n kamer toen de bel opnieuw ging: er stond knappe jonge vrouw, die ‘s middags om half twee al wel kon, dus dat werd ‘t. Het gaf mij een extra uur de tijd om te douchen, wat te eten en mijn studentenkamer op te ruimen, waarbij ik het niet kon laten om mijn beste boeken over religie op mijn bureau uit te stallen: God als misvatting, God is niet groot, Universum uit het niets, Nederland seculier!, Brief aan een christelijke natie, Why we believe in god(s), een Nieuw Testament en een koran. Aan de deur had ik al verklaard atheïst te zijn, maar dat hinderde hen niet; toen ze uiteindelijk binnenkwamen en al die boeken zagen, vonden ze dat leuk om te zien en waardeerden mijn interesse. Ik zei bovendien dat ik op Facebook had gezet dat ze langs zouden komen. De jonge vrouw: “O leuk! Je mag al je vrienden wel vragen of zij willen dat we ook bij hen langskomen!” Ik lachte, maar ik denk dat de meesten van hen lang niet zo druk met religie bezig zijn als ik. Over het algemeen was de sfeer heel gemoedelijk en konden we wel lachen om elkaars grapjes.

De man begon weer met het argument van ontwerp en reikte mij een folder aan van Ontwaakt! (een typische Jehova-folder vol met naar het Nederlands vertaalde Amerikaanse fundamentalistische propaganda) en las voor over dat wetenschappers hebben ontdekt hoeveel informatie er wel in DNA zit en hoe fantastisch dat is, ergo dat moet ontworpen zijn. Toen zei de jonge vrouw ook: “Intelligent Design”. Ik dacht: “O help, gaan we echt die kant op?” Dus ik vroeg ze of ze echt in intelligent design geloofden, waarop ze wat weifelend antwoordden: “Ja, nee, maar intelligent design noemt God niet als schepper en wij vinden van wel.” Ze snapten duidelijk niet de Amerikaanse context waarin het een politieke strategie is om creationisme in het openbaar onderwijs te proppen zonder openlijk religieus te lijken. Ze vroegen mij ook of ik in evolutie “geloofde”, dus ik heb in het kort uitgelegd wat het bewijs daarvoor is en dat er nog veel onopgeloste vragen zijn over hoe het gebeurd is, maar dat de theorie op zich staat als een huis. Maar ik wilde niet te lang op dit onderwerp blijven hangen, want het was een red herring: wetenschappelijke kennis over DNA is heel recent en niet de reden waarom de Jehova’s Getuigen zijn ontstaan, dus zij moeten andere redenen hebben voor hun geloof. Daar waren ze het wel mee eens, dus volgend onderwerp.

De man (uit Rotterdam, voerde meestal het woord) probeerde me te overtuigen dat de Bijbel dingen voorspelt die uitkomen en begon met eindtijdpraat; we pakten 2 Timoteüs 3 erbij. Hoewel hij erkende dat er door de geschiedenis heen wel meer mensen ‘egoïstisch, geldzuchtig, zelfingenomen, arrogant, godslasterlijk, hun ouders ongehoorzaam, ondankbaar’ enz. zijn geweest, zou de frequentie daarvan de laatste tijd wel opmerkelijk hoog zijn. Hij haalde Syrië, 11 september en zelfs de Eerste Wereldoorlog erbij. Ik wees erop dat de criminaliteit de laatste decennia juist steeds verder afnam, dat na de wereldoorlogen Europa nog nooit zo vredig is geweest en haalde Norbert Elias’ Über den Prozess der Zivilisation erbij. Tegelijkertijd erkende ik milieu- en kernwapenproblemen, maar daar spreekt Timoteüs niet over. “Ja nee maar”, sputterde hij tegen, “als je aan oude mensen vraagt hoe het vroeg was en hoe nu, zullen ze je vertellen dat er heel veel veranderd is hoor! En vroeger hoefde je flats niet te beveiligen tegen inbraak met al die moderne apparatuur.” Dus ik geduldig uitleggen dat zulke anekdotes het afleggen tegen de harde statistiek en dat die moderne apparatuur vroeger ook nog niet bestond.

Jehova's hebben veel lectuur om de Bijbel op ideologische wijze aan te vullen.
Jehova’s hebben veel lectuur om de Bijbel op ideologische wijze aan te vullen.

Toen ging hij zo van: “Ja maar, de Bijbel zegt dat er vier rijken zullen zijn en daarna vergaat de wereld, en het vierde is het Anglo-Amerikaanse rijk en dat staat op instorten. Kijk maar naar de politiek in de VS, waar de Republikeinse president zijn wetten niet door het Democratische parlement krijgt.” Dus ik legde uit wie de Democraten en de Republikeinen zijn en dan geeft hij toe dat hij niet veel van politiek weet, omdat Jehova’s niet aan politiek doen. (Hij zei: “Ik heb op het Koninkrijk Gods gestemd.” Ik moest hard lachen, want dat heb ik ook al tijdens m’n eerste Jehovagesprek gehoord als antwoord op mijn vraag of die mevrouw op het CDA stemde; wist ik destijds veel.)
Maar ondanks zijn gebrek aan politieke kennis beweerde de man dat geblokkeerde Amerikaanse politiek wel de Bijbel bewijst. Dus ik vroeg: die vierrijkenleer hè, die staat toch in Daniël? Wordt ‘Amerika’ daar dan ook in genoemd, en zo niet, hoe weten jullie dan dat het vierde Amerika is? (Heb zelfs nog moeilijk gedaan over “Anglo-Amerikaans”, maar goed, detail). Dus we hebben Daniël 2 zitten lezen en daaruit blijkt dat alleen Babylon wordt genoemd en voor de rest dat een alchemist rare profetieën in scheikundige termen probeert uit te drukken. Ik wees er ten eerste op dat Daniël 2:39 (was me nog nooit eerder opgevallen) beweert dat het derde rijk de hele wereld zou overheersen, maar dat er in de hele geschiedenis nog nooit zo’n rijk is geweest (de Britten kwamen slechts tot 1/4) en toch zouden we al aan het einde van het vierde zitten.
Bovendien wees ik erop dat deze passage door de geschiedenis heen al vele malen anders geïnterpreteerd is en met de translatio imperii te maken heeft, en dat de wereld niet vergaan is nadat het Romeinse Rijk viel of het Heilige Roomse Rijk in 1806 werd afgeschaft, terwijl dat door tijdgenoten als het ‘vierde’ werd gezien. Ze moesten toegeven dat de Bijbel daar toch wel wat te vaag over was, maar zij hadden een boekje bij zich dat ze mij toewierpen: “WAT LEERT DE BIJBEL ECHT?” (nog zo’n typisch vertaald propagandatraktaat) Daarin zou staan dat Amerika bedoeld wordt. Ik vroeg hoe ze dat weten als dat niet in de Bijbel zelf staat en wie dat boekje dan wel hebben geschreven en hoe zij dat kunnen weten. “De auteurs noemen zichzelf niet, dat vinden ze niet belangrijk. Het gaat hen erom om ons geloof te versterken en te verspreiden.” Ik grapte dat ik er als historicus in opleiding een groot probleem mee heb als er geen bronvermelding is om beweringen te staven.

Dus ik vroeg: “Hoe kun je nou weten wat de Bijbel zegt?” “Nou, wij zijn in de negentiende eeuw ontstaan als Bijbelonderzoekers en gingen nauwkeurig lezen en vertalen, en kwamen bijvoorbeeld tot de conclusie dat de Drie-eenheid er niet in staat.” Fantastisch! Ik speelde even de advocaat van de duivel en zei: “O, hebben jullie 1 Johannes 5:7-8 wel eens gelezen dan?” Toen ontdekten we dat bij hen daar een passage, het beruchte Comma Johanneum, ontbrak die er wel stond in mijn versie (zo’n tweetalig Nieuw Testament dat Gideons gratis uitdelen op de intromarkt in veel studentensteden). Ze waren ervan op de hoogte dat dat een latere interpolatie was en daarom verwierpen de Jehova’s die; goed bezig.
Dus ik ging door met Christus’ doodsangst in Gethsemane en Jezus en de op overspel betrapte vrouw, kenden ze ook; uitstekend! Ik zei: “Wisten jullie dat volgens Kurt Aland 37% van alle Nieuwtestamentische verzen verschillend zijn overgeleverd? Hoe kun je nou weten wat de oorspronkelijke tekst was, en dus wat Jezus heeft gezegd?” Hadden ze geen antwoord op. Ik legde wel uit dat ondanks dat ik er niet in geloof, het wel belangrijk vind om te weten wat erin staat; ook niet-christenen zouden daar iets over moeten weten; dat waardeerden ze. Ik zei dat er zelfs wel wat goeie dingen instonden, zoals 1 Tessalonicenzen 5:21. “Wat staat daar dan?” Wisten ze niet, zochten het op en vonden het wel grappig dat ik het wel wist. Een ander moment zeiden ze dat ze met mij in gesprek gingen om het geloof te verdedigen, omdat de Bijbel dat gebiedt, dus ik zeg: 1 Petrus 3:15 toch? Klopte, ze waren weer verrast. “Hoe wist jij dat?” “Nou, ik kijk wel eens The Atheist Experience, zouden jullie ook ‘ns moeten doen.”

“Maar,” zei hij, “de Bijbel is geen wetenschappelijk boek, maar als er iets instaat, is dat wél wetenschappelijk en nauwkeurig!” Ik kon mijn lachen met moeite onderdrukken en zei: “O ja, kun je een voorbeeld noemen?” Toen zei die: “Ja, lang voordat de wetenschap ontdekte dat de wereld rond was, stond er al in Job dat-ie bolvorming was als je naar het oorspronkelijke Griekse [sic] woord kijkt.” Dus we proberen die passage te vinden, lukte helaas niet (achteraf bleek dat Jehova’s dit argument vaker gebruiken, want mijn collega bij Russells Theepot wist dat dit om Jesaja 40:22 ging, niet Job 40:22). Hij: “Volgens een andere hangt de aarde in het luchtledige, en later werd dat door wetenschappers bewezen.” Ik: “Ja, maar er is ook een passage dat de aarde op pilaren steunt, dus welke van de twee is het nou?” Kwamen we ook niet uit. Dus ik vraag hem: “Hoeveel is pi?” Zegt-ie: “Nou, ik kom niet verder dan 3,14.” Ik: “Dan ben je al beter dan de Bijbel.” Hij lacht ongemakkelijk: “Nou, dat zou ik niet willen zeggen, maar hoezo?” Ik: “Nou, volgens de Bijbel is pi 3. Staat ergens in 1 Koningen ofzo *pak Wikipedia erbij en dan Biblija.net* ja: 1 Koningen 7:2-3.” We zoeken het op en hij erkent weer dat het er staat. Ik: “Kijk, ik ben zelf ook slecht in wiskunde, maar inmiddels weten we echt wel beter dan 3, jij ook. Computers kunnen pi tegenwoordig tot elk gewenst aantal cijfers achter de komma berekenen. De Bijbel is hier niet erg nauwkeurig.” Ik begon al een beetje mijn geduld te verliezen, maar probeerde beleefd te blijven en niet hen maar de Bijbel voorzichtig een beetje belachelijk te maken.

Fundamentalistische logica leidt tot absurditeiten.
Fundamentalistische logica leidt tot absurditeiten.

Hij doet een uiterste poging: “Ja maar laten we eens Genesis 1 dan eens lezen: “In het begin schiep God hemel en aarde…” Ik slaakte een zucht en zei iets te onbeleefd: “Ja ja ja… dat ken ik wel. Wat wil je zeggen?” “Nou, Hij zei ‘er zij licht, en er was licht’. Dat is er toch? Waar komt dat dan vandaan volgens jou?” Ik: “Van de Zon, en daarom klopt dat vers niet. Kijk maar naar vers 16,” en ik lees het voor. “Daar zijn drie dingen mis mee: het licht wordt eerder geschapen dan de lichtbron, namelijk de Zon; de Maan is geen licht, maar reflecteert het zonlicht; de sterren worden apart genoemd, maar de Zon is ook een ster, dat slaat nergens op. Dit is totaal niet wetenschappelijk.” Het was te zien dat ze ermee worstelden.
“Ja maar, God heeft de Israëlieten dat op een manier verteld die begrijpelijk was voor die tijd; mensen wisten toen veel minder. Daarom is het zo opgeschreven.” Ik werd ongeduldig en zei: “Maar men wist toen toch ook al dat je voor licht een lichtbron nodig hebt?! Als ze toen wisten dat de Maan niet echt een licht was, waarom staat dat er dan wel? De oude Israëlieten wisten toch dat licht kan reflecteren? Ze hadden toen toch ook al spiegels? Aan de hand daarvan kun je het toch ook uitleggen?” “Ja maar er waren mensen bij die het allemaal hebben gezien en opgeschreven en daarom weten we hoe de schepping gebeurde en dat het klopt.” Ik zeg: “Nee, want de mens werd pas als laatste geschapen. Hoe kun je het dan weten?” En eigenlijk te flauw gaf ik zelf al het antwoord: “O ja, dat heeft God natuurlijk geopenbáárd!” En ze beaamden dat zij dat inderdaad geloofden, daarmee hun vorige argument overbodig makend.

Toen hield ik wat uiteindelijk mijn slotbetoog werd: “Kijk, dit is allemaal echt geen wetenschap, we weten dat het niet klopt. Als de Bijbel een keertje wel klopt, is dat een gunstig toeval. Maar de Israëlieten wisten echt niet beter, zij schreven op wat zij dachten maar onderzochten het niet. Het is achterhaald. Als God echt alwetend is, dan is dit niet zijn woord. Ofwel is hij niet alwetend, ofwel communiceerde hij verkeerd naar de Bijbelschrijvers, ofwel slaagden die er niet in om het correct op te schrijven. Welke van de drie denken jullie dat het is?” Ook daar hadden ze geen echt antwoord op.
Ze vroegen of ik het leuk zou vinden als ze nog een andere keer terug zouden komen, “als ik mijn kennis wat meer paraat heb” zei hij, en ik antwoordde hartelijk van wel. Ik herhaalde dat het mij niet te doen was om hen persoonlijk aan te vallen maar wel hun opvattingen in vraag te stellen, en daar hadden ze geen problemen mee. Zij vonden ook dat je je niet meteen beledigd moet voelen als iemand je geloof in twijfel trekt, en dat was ik natuurlijk grondig met ze eens. De jonge vrouw zou me nog wel whatsappen en ze lieten me dat boekje en drie folders houden. Toen heb ik ze zelf allebei een visitekaartje van Kritisch Denken/Russells Theepot meegegeven, en uitgelegd dat het een skeptische podcast is die vaak over religie en wetenschap gaat en vooral over hoe je kunt weten wat waar en onwaar is. “Ik neem aan dat jullie dat ook belangrijk vinden om te weten,” zei ik terwijl ik ze het huis uitliet. “Ja, zeker,” antwoordde ze. “Nou, dan is die podcast vast wel iets voor jullie!” We namen vriendelijk afscheid en beloofden nog een keer af te spreken.

Filed Under: (Bij)Geloof, Algemeen Tagged With: argumenten, creationisme, einde van de wereld, intelligent design, Jehova, logica, religie

Einde voor eindtijdvoorspeller Harold Camping

21 December 2013 by Pepijn van Erp 39 Comments

Afgelopen zondag 15 december, overleed Harold Camping, de evangelist die minstens drie keer het einde van de wereld voorspelde en er even zoveel keren naast zat. Het levensbeschouwelijke themakanaal van de Publieke Omroep, Spirit 24, had twee dagen terug een item over Harold Camping, met een korte terugblik op zijn voorspellingen en de commotie die ze veroorzaakten:

Op Kloptdatwel besteedden we ook verschillende malen aandacht aan Camping. Natuurlijk bij de voorspelling voor 21 mei 2011 die de meeste ophef veroorzaakte: ‘De wereld eindigt op 21 mei aanstaande‘. Toen die niet plaatsvond zoals Camping had verwacht, besefte hij dat hij zich een beetje had vergist. De vernietiging had toen alleen nog maar op spiritueel niveau plaatsgevonden, maar het fysieke einde zou slechts een paar maanden later komen: ‘Het einde is op 21/10′.
De EO maakte een documentaire over aanhangers van Harold Camping. Ook in Nederland had hij aanhangers, of in ieder geval mensen die posters met zijn boodschap lieten ophangen in bushokjes, waarover door de rest van Nederland slechts werd gegniffeltd:

De boodschap van Camping werd ook in Nederland verspreid
De boodschap van Camping werd ook in Nederland verspreid

Harold Egbert Camping, 1921 – 2013

Filed Under: (Bij)Geloof, Algemeen Tagged With: eindtijd, harold camping, overlijden, voorspelling

Bij het overlijden van Paul Crouch

10 December 2013 by Martin Bier 19 Comments

In de loop van de jaren 80 kwam er op grote schaal kabelTV. Nederlanders kregen te maken met een assortiment van zenders in plaats van de gebruikelijke twee.  Amerikaanse televisiedominees waren erbij als bokken op een haverkist. Trinity Broadcasting Network (TBN) was al snel te bekijken op een grote hoeveelheid Europese kabelnetwerken. In veel Europese huishoudens werd TBN de eerste Amerikaanse zender waar men 24 uur per dag naar kon kijken. Het opgeheven vingertje van TV-dominee Paul Crouch en de suikerspincoiffure van z’n vrouw Janice Crouch werden in die huishoudens de image van Amerika. Paul Crouch is op 30 november 2013 op 79-jarige leeftijd overleden.

TV-dominee Paul Crouch met een opgeheven vinger en rechtsonder op de voorgrond het embleem van TBN.
TV-dominee Paul Crouch met een opgeheven vinger en rechtsonder op de voorgrond het embleem van Trinity Broadcasting Network.

Paul Crouch kwam uit een godsdienstig milieu. Reeds als student raakte hij betrokken bij christelijke radioprogramma’s. Na enige tijd te hebben gewerkt als manager van enkele christelijke televisiezenders begon hij in 1973 het Trinity Broadcasting Network (TBN).

TBN was een in eerste instantie een gezamelijke onderneming van het echtpaar Crouch met het echtpaar Jim en Tammy Faye Bakker. Maar al in 1975 kwam het tot een breuk. De Bakkers richtten toen hun eigen Praise The Lord (PTL) netwerk op.

JessicaHanh
Jessica Hahn was naïef, onschuldig en maagd toen ze voor Praise The Lord kwam werken. Na het ophefmakend schandaal over seksueel verkeer met TV-dominee Jim Bakker liet ze haar borsten vergroten en ging ze in de Playboy Mansion wonen. Ze heeft tot drie maal toe naakt geposeerd voor Playboy.

Schenkingen aan een kerk zijn in de VS aftrekbaar voor de belasting. Kerken betalen vervolgens geen belasting over hun inkomen. Er zijn echter regels die moeten voorkomen dat een onderneming met winstoogmerk zich als kerk voordoet. Zo zijn er, bijvoorbeeld, grenzen aan de hoogte van de salarissen die bestuursleden zichzelf mogen betalen. Maar het christendom staat op een voetstuk in de VS en er moet wel heel erg veel mis zijn voordat justitie en belastingautoriteiten hun pijlen gaan richten op een kerk. Een van de heel zeldzame gevallen waarin het Openbaar Ministerie een vervolging wegens fraude wist af te dwingen betrof de PTL.

De PTL had het dan ook wel erg bont gemaakt. Het was een seksschandaal dat de inleiding vormde tot de volledige ontmanteling. De argeloze Jessica Hahn was 20 en vervuld van evangelische hartstocht toen ze voor Jim en Tammy Faye was komen werken. Het is nog altijd niet duidelijk of het nu verkrachting of verleiding was geweest, maar uiteindelijk heeft Jim Bakker haar na het seksueel samenzijn bijna 300.000 dollar uit de kerkkas betaald. “Als je de herder helpt, dan help je de kudde,” zo zou hij Jessica in z’n seksuele opwinding nog uitgelegd hebben.

HOMOMOEDER
Tammy Faye op een Gay Pride Festival in Washington, DC, in 2002. Links van haar staat de bekende drag queen Lady Bunny.

Jim Bakker werd wegens fraude veroordeeld tot 45 jaar gevangenisstraf, maar kwam na minder dan 5 jaar alweer op vrije voeten. Het is verbluffend dat Jim er inmiddels in is geslaagd om weer een nieuwe tele-evangelische onderneming op te bouwen. Jessica Hahn werd actrice en bracht het in 1992 tot Playboy Celebrity Centerfold. Terwijl Jim in de gevangenis zat, liet Tammy Faye zich in 1993 van hem scheiden. Ze trouwde kort daarop met Roe Messner, een aannemer die een aantal van de grootste kerkgebouwen in de VS had gebouwd. Echter, in 1996 werd ook deze echtgenoot wegens fraude tot een gevangenisstraf veroordeeld. In de laatste jaren voor haar dood in 2007 is Tammy Faye een soort homomoeder geworden en werd ze een vaste verschijning bij Gay Pride manifestaties.

Met het echtpaar Crouch en de TBN is het minder stormachtig verlopen dan met de Bakkers en de PTL. Door middel van zwijggeld en schikkingen buiten de rechtbank om werd veelal voorkomen dat het uit de hand liep met de schandalen.

In 1999 publiceerde Paul Crouch De Omega Code. De roman en de film verschenen tegelijkertijd. Het zou hier echter gaan om regelrecht plagiaat van de twee jaar eerder door Sylvia Fleener geschreven roman Het Omega Syndrome. Uiteindelijk kwamen de partijen tot een vergelijk en werd er een geldbedrag overgemaakt.

PAULandHINN
Prayer, Praise & Hairspray. TV-dominee Paul Crouch (links) samen met collega TV-dominee en gebedsgenezer Bennie Hinn (rechts).

Geruchten over Pauls homoseksualiteit deden al heel lang de ronde. Haarlak en glanzende, felgekleurde confectiepakken kunnen zulke geruchten in de hand werken. Maar in 2004 werd het allemaal wat concreter. Een voormalige TBN werknemer, Enoch Lonnie Ford, onthulde hoe Paul Crouch hem tot seks had overgehaald met een mengsel van versiertrucs en ontslagdreigementen. Vervolgens zou Ford $425.000 hebben ontvangen in ruil voor z’n stilte. Desalniettemin dreigde Enoch Lonnie Ford een paar jaar later memoires te publiceren waarin verslag van het seksueel samenzijn werd gedaan. Crouch en TBN werd aangeboden dit te voorkomen door voor tien miljoen dollar de rechten op de memoires te kopen. De advocaten kwamen er aan te pas en de uitkomst was dat publicatie van de memoires in strijd zou zijn met de overeenkomst bij de eerdere transactie van 425.000 dollar.  TBN beaamt dat die transactie heeft plaatsgevonden, maar voegt daaraan toe dat het met de beweringen van de voormalige werknemer om pure leugens gaat.

In de loop der jaren zijn kinderen, kleinkinderen en andere familieleden van het echtpaar Crouch veel van de centrale bestuursfuncties bij de TBN gaan bekleden. Brittany Koper is een kleindochter.  Na haar Master of Business Administration te hebben gehaald kwam ze in eerste instantie te werken op personeelzaken. Een paar jaar later werd ze financieel directeur. Kort na die functie te hebben aanvaard, bracht ze Paul Crouch ervan op de hoogte dat de financiële praktijken bij TBN in strijd met de wet waren en dat ze hier niet mee akkoord kon gaan. Dit was in 2011. Ze werd onmiddellijk ontslagen en het kwam tot rechtszaken en een ophefmakende scheuring binnen familie en kerk.  TBN beschuldigde Brittany van de verduistering van grote geldbedragen. Brittany’s vader koos haar partij en ging werken bij een concurrerende tele-evangelische organisatie. De familieheibel trok de aandacht van de pers en de Los Angeles Times en de New York Times kwamen met onthullende artikelen over de financiële handel en wandel bij TBN.

De Crouches hadden, verspreid over de VS, enige tientallen villa’s. Voor het comfortabel transport hadden ze de beschikking over limousines en over twee eigen straalvliegtuigen. Een fotoserie van de New York Times geeft een goede impressie van deze uitbarsting van belastingvrije overdaad.

Paul en Janice Crouch zijn beiden grootgebracht in de pinkstergemeente, maar, zoals veel TV-dominees, hebben ze hun organisatie nooit nauw verbonden aan een specifieke protestantse richting. Bij TBN, en in de wereld van het tele-evangelisme in het algemeen, wordt er vaak een gedachtegoed gepredikt dat lijnrecht ingaat tegen veel traditioneel christendom en dat in de laatste decennia bekend is geworden als “prosperity theology” of, in het Nederlands, “welvaartsevangelie.” Daar waar in het traditioneel christendom bescheidenheid en nederigheid als nastrevenswaardig worden gezien, daar houden de TV-dominees het publiek veelvuldig voor dat materiële welstand een manifestatie is van Gods zegen. Door middel van opzichtige dure auto’s, protserige huizen en dure sierraden zou men dan vervolgens z’n godvruchtigheid kunnen tonen. De TV-dominees verzekeren hun volgelingen dat een overgemaakt geldbedrag eigenlijk een investering is en dat wie voldoende “aan God” overmaakt z’n investering middels godswonderen vervolgens meer dan terugverdient.

Je zou zeggen dat het met deze tele-evangelische boodschap om een nogal doorzichtige manier van oplichten gaat. Maar het is verbijsterend hoeveel mensen erin trappen. In de wereld van het tele-evangelisme is TBN verreweg de grootste: 18000 zenders en kabelaanbieders en 80 satellieten helpen de boodschap te verspreiden. Jaarlijks wordt er door TBN een slordige 100 miljoen dollar aan donaties binnen gehaald. Er zijn tientallen kleinschaligere tele-evangelische clubs die op dezelfde lucratieve manier opereren. Een paar jaar geleden deed de Nederlandse televisiemaker en satiricus Rob Muntz zich voor als een Nederlandse TV-dominee en verscheen als gast in de shows van verschillende Amerikaanse TV-dominees.  Het resultaat (deel 1 en deel 2) is uiterst amusant.

Het is gebruik binnen skeptische organisaties om godsdienst zo veel mogelijk buiten de discussie te houden. Het kritisch en wetenschappelijk evalueren van homeopathie, paragnosie en perpetuum mobile’s is tenslotte iets waarin verschillende religieuze en niet-religieuze overtuigingen eensgezind moeten kunnen zijn. Maar organisaties als de TBN vallen in een geheel andere categorie dan de gevestigde kerkgenootschappen. De tele-evangelische imperiums lijken in niets op een katholieke parochie of een hervormde gemeente. Waar gebruikelijke kerken nog in een vorm van zielzorg voorzien, daar is het tele-evangelisme verworden tot een marathon inzamelingsactie. De nalatenschap van Paul Crouch is een treurige. Hij heeft een industrie helpen creëren die niet wezenlijk verschilt van homeopathie of andere vormen van kwakzalverij: de meest kwetsbaren in de samenleving worden meedogenloos uitgemolken door middel van valse beloftes. Tele-evangelisme is weinig meer dan een methode om op zo groot mogelijke schaal geld over te hevelen van minder-bedeelde lichtgelovigen naar schreeuwerige, egomane multi-miljonairs.

Filed Under: (Bij)Geloof, Algemeen Tagged With: De Omega Code, hoax, Janice Crouch, Jessica Hahn, Jim Bakker, Paul Crouch, religie, tele-evangelisme

Niet gestart vanwege rugnummer 666

7 November 2013 by Pepijn van Erp 74 Comments

Een jonge atlete uit Whitley County (Indiana, VS) die mee wilde lopen in een cross country wedstrijd werd onaangenaam verrast toen ze het haar toegewezen rugnummer zag: 666, het Getal van het Beest. Omdat ze het dragen van dit duivelse nummer onmogelijk met haar religieuze overtuigingen in overeenstemming kon brengen, probeerde ze een ander rugnummer te krijgen. Tevergeefs. Er zat toen maar één ding op: niet starten.

Meer over dit bijgeloof en merkwaardige voorvallen die er mee te maken hebben, kun je lezen in het artikel van Peter Burger op de site van Skepsis: Van Hitler tot Hoenderloo – De vele gedaanten van ‘Het Getal van het Beest’ (Skepter 8.4):

In hoofdstuk 13 van Openbaring, het laatste en raadselachtigste boek van de Bijbel, ziet Johannes in een visioen twee monsters, een ‘beest uit de zee’ en een ‘beest uit de aarde’. Het beest uit de aarde is te herkennen aan een getal: 666. Over de betekenis van dit getal wordt al twintig eeuwen gespeculeerd.

Filed Under: (Bij)Geloof, Buitenland Tagged With: 666, bijgeloof, getal van het beest, number of the beast

Theorie over Jezus als Romeins propagandamiddel rammelt aan alle kanten

11 October 2013 by Pepijn van Erp 113 Comments

Een zelfbenoemde bijbeldeskundige met een opgewarmde en bijgekruide complottheorie en een tweet van Richard Dawkins die dat interessant lijkt te vinden. In het kort heb je daar de essentie te pakken van  wat rumoer op Internet over nieuwe inzichten over de herkomst van het Nieuwe Testament en Jezus Christus zelf.

Biblical scholar’s evidence that Jesus is a fictional character invented by Romans for political reasons. http://t.co/SjyAOCCGAC via @flawky

— Richard Dawkins (@RichardDawkins) October 9, 2013

Dawkins kwam een uurtje later al met een tweet waarin hij stelt dat we niet automatisch moeten denken dat hij die theorie wel ziet zitten (I’m not qualified to judge Atwill’s thesis.) maar dat hij het wel de moeite waard vond om naar te kijken. Atwill had zijn publiciteit daarmee al binnen. Als Dawkins zoiets rondstrooit, bereik je gemakkelijk honderdduizenden personen op Twitter, Facebook en andere kanalen. En publiciteit kan Atwill goed gebruiken.  Wat Dawkins verspreidde was niet meer dan PR materiaal voor Atwills boek en zijn symposium komende week in Londen. Daar zal hij zijn vergezochte ideeën nogmaals uit de doeken doen. Nogmaals, want er is nauwelijks iets nieuws: Atwill kwam in 2005 al met hetzelfde verhaal.

Wat is het idee van Atwill?

Titus Flavius Josephus (afb: Wikimedia Commons)
Titus Flavius Josephus (afb: Wikimedia Commons)

Volgens Atwill is het Nieuwe Testament (NT) met de vredelievende persoon Jezus Christus een verzinsel van de Romeinse elite, in het bijzonder de Flavische kliek die caesars als Vespanianus en Titus voortbracht. In de eerste eeuw van onze jaartelling hadden ze nogal wat te stellen met opstandige Joden in Palestina. De nieuw verzonnen religie zou bedoeld zijn om die radicale Joodse groeperingen te verleiden met meer pacifistische ideeën en ze zo inschikkelijker te maken ten opzichte van het Romeinse gezag. Jezus als propagandamiddel.
Natuurlijk zoekt Atwill naar bewijs voor dit idee en die vindt hij in overeenkomsten tussen de evangeliën van het NT en een ander beroemd geschrift uit die periode, De Joodse Oorlog van Josephus. De schrijver daarvan was zelf aan het begin van de Joodse opstanden één van de leiders, maar werd krijgsgevangen genomen en liep uiteindelijk over naar de Romeinen. Zijn voorspelling aan Vespanianus dat hij later caesar zou worden zou hem zo in de gratie gebracht hebben bij de Flavii, dat hij door hen vrijgelaten werd en dus hun naam mocht dragen: Titus Flavius Josephus.
Atwill ziet allerlei letterlijke overeenkomsten tussen de teksten van De Joodse Oorlog en het NT, maar ook in de gebeurtenissen die met Titus te maken hebben en het beschreven leven van Jezus. De teksten zouden zelfs verborgen spot over de Joden bevatten, die voor de Romeinse elite er duidelijk uit zou springen.

En waarom slaat het nergens op?

Historicus Richard Carrier doet er in zijn blog weinig moeite voor om zijn ergernis over de ideeën van Atwill en de  aandacht ervoor te verbloemen:

So I have to waste time (oh by the gods, so much time) explaining how I am not arguing anything like their theories or using anything like their terrible methods, and unlike them I actually know what I am talking about, and have an actual Ph.D. in a relevant subject from a real university.

Tijdverspilling misschien, maar het levert wel een zeer interessant verhaal op voor degenen die wel eens willen weten hoe serieuze onderzoekers naar de materie kijken. Als eerste schrijft Carrier dat de theorie erg onwaarschijnlijk is door te wijzen op de zeer lage voorafkansen (priors) voor onderdelen van de theorie (Carrier schreef een boek onder de titel Proving History: Bayes’s Theorem and the Quest for the Historical Jesus, dus hij heeft wel iets met statistiek):

  1. De Romeinse elite was lang niet zo uitgekookt als noodzakelijk voor Atwills idee. Ze hadden te weinig kennis van de Joodse geschriften en theologie om het verzinsel overtuigend te kunnen maken;
  2. Er zijn veertig evangeliën bekend, maar vier zijn er in het NT terechtgekomen en op die keuze had die Romeinse aristocratie geen invloed;
  3. Er zijn veel te veel tegenstrijdigheden in de evangeliën om ze toe te kunnen schrijven aan één bron die er een specifiek doel mee had;
  4. Er zijn ook veel te veel stijlverschillen tussen de verschillende teksten in het NT om aan één bron te denken;
  5. De pacifistische ideeën in het NT zijn waarschijnlijk inderdaad een reactie op de meer militaristische stromingen binnen Jodendom, maar het ligt meer voor de hand die te zoeken bij teleurgestelde Joden dan bij de Romeinen;
  6. Als middel om Joden te pacificeren is het NT niet erg geschikt voor de Romeinen, omdat het een veel te grote breuk betekende met de Joodse wetten. Het is niet vreemd dat het christendom vooral buiten Palestina succesvol was;
  7. Als het echt een propagandamiddel was gericht op Joden, dan is het vreemd dat de Romeinen voor een Griekse tekst gekozen hebben;
  8. De Romeinen staan niet echt bekend om subtiel gebruik van sociale hervormingen om hun rijk bij elkaar te houden. Hun gebruik van geweld was ook tamelijk succesvol: de Joodse Opstand was in een jaar of vier neergeslagen.

Met deze beschouwing vooraf (waar je op punten misschien best wel wat kunt afdingen), wordt de lat voor een complottheorie als die van Atwill terecht hoog gelegd. En wat die dan aanvoert als bewijs, overtuigt bepaald niet. Voor een groot deel berust dat op letterlijke overeenkomsten in de tekst van Josephus en het NT, alleen lijkt het er sterk op dat Atwill die overeenkomsten baseert op Engelse vertalingen van die teksten en niet op de originelen in het Grieks. Dat is misschien wel het grootste probleem dat Carrier heeft met Atwill, dat hij niet thuis is in de talen waarin de oorspronkelijk teksten geschreven zijn. Als voorbeeld haalt hij de overeenkomst aan die Atwill ziet in de woorden Coracin, een soort vis genoemd in De Joodse Oorlog en Chorazin, een stadje genoemd in het NT (Matth. 11:21). Dit zou zo’n verborgen spottende opmerking zijn, het noemen van de vis een verwijzing naar de profetie die Jezus uitsprak. Probleem is alleen dat de oorspronkelijke Griekse woorden helemaal niet zo op elkaar lijken en ook in betekenis is er geen verband: κορακιν (KAPPA-omicron-rho-alpha-KAPPA-iota-nu) en Χοραζιν (CHI-omicron-rho-alpha-ZETA-iota-nu). En dit is dan volgens Carrier een voorbeeld dat Atwill zelf, als één van de besten die hij had, aan hem voorlegde.

Illustratie uit Bible Pictures and What They Teach Us: Containing 400 Illustrations from the Old and New Testaments: With brief descriptions by Charles Foster, 1897( via Wikimedia Commons)
Bloed aan de deurpost. Illustratie uit Bible Pictures and What They Teach Us: Containing 400 Illustrations from the Old and New Testaments: With brief descriptions by Charles Foster, 1897 (via Wikimedia Commons)

En als Atwill dan ergens toch een aardige observatie doet in De Joodse Oorlog, is dat eerder een bewijs dat zijn ongelijk aantoont. Dat handelt om een verhaal dat Josephus vertelt om te laten zien dat de Joodse rebellie de samenleving volkomen op zijn kop had gezet. Hij vertelt (en merkt zelf op dat het een mythe is) dat de rebellen het Pesach gebruik om een lam te offeren en het bloed te gebruiken om deurposten mee te besmeuren omdraaiden. In Exodus staat beschreven dat God dan zou weten welke huizen hij moest overslaan, bezig alle eerstgeborenen in Egypte om zeep te helpen, de tiende plaag. De rebellen offerden nu niet een dier in plaats van een mens, maar ene Maria zou haar eigen zoon opgegeten hebben. Maar die naam ‘Maria’ is dan ook het enige dat een connectie is met de beschrijvingen van Jezus’ leven in het NT. Als die baby nou nog als Jezus was aangeduid, of dat de Maria bij Josephus op een of andere manier in verband kon worden gebracht met de Maria uit het NT, ja dan was er een opvallend gegeven. Maar zo’n beetje één op de vier Joodse vrouwen heette toen Maria. En hoe de analyse als ondersteuning zou moeten dienen voor de stelling ‘Titus = Jezus’ is ook niet duidelijk. Carrier laat zien dat het veel waarschijnlijker is dat Josephus juist het Oude Testament heeft gebruikt als bron voor de constructie van zijn verhaal.

Ten slotte geeft Carrier een gedeelte van de omvangrijke e-mailcorrespondentie die hij in 2005 had met Atwill naar aanleiding van zijn boek Caesar’s Messiah – The Roman Conspiracy to Invent Jesus. Dat deel is al behoorlijk lang en er blijkt duidelijk uit dat Atwill niet erg bereid is zijn vergezochte theorie goed te verdedigen tegen gedegen kritiek. De verzuchting van Carrier aan het begin is daarom goed te begrijpen.

Het lijkt allemaal ook wel een beetje op de theorie van Francesco Carotta, die beweert dat Jezus gemodelleerd zou zijn op Julius Caesar, maar dan nu dus met Titus in de rol van Julius Caesar. Anton van Hooff schreef in Skepter (2002-4) over de pseudowetenschap van Carotta en zijn fans in Nederland: Was Jezus Caesar? Het enthousiasme waarmee de tweet van Dawkins weer werd verder getweet, geeft wel aan dat veel weldenkende mensen toch erg gevoelig zijn voor dit soort pseudowetenschappelijke geschiedschrijving.

Links naar blogs met kritiek op Atwill

  • Atwill’s Cranked-up Jesus het blog van Carrier
  • Claims of a “confession” to “inventing Jesus” are almost certainly bull (in de updates komt het huidige rumoer voor de theorie aan de orde)
  •  Boekbespreking door Robert M. Price uit 2005 van Atwills boek Caesar’s Messiah: The Roman Conspiracy to Invent Jesus

 

Filed Under: (Bij)Geloof, Pseudowetenschap Tagged With: geschiedenis, jezus, Joden, Joseph Atwill, Nieuw Testament, religie, richard dawkins, Romeinen

  • « Go to Previous Page
  • Page 1
  • Interim pages omitted …
  • Page 8
  • Page 9
  • Page 10
  • Page 11
  • Page 12
  • Interim pages omitted …
  • Page 29
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Inschrijvingen Skepsiscongres 2025 geopend: Was vroeger alles beter?
9 May 2025 - Ward van Beek
Inschrijvingen Skepsiscongres 2025 geopend: Was vroeger alles beter?

.Het vorige congres ligt nog vers in ons geheugen, maar omdat ontwikkelingen steeds sneller gaan zijn wij alweer druk bezig met het Skepsiscongres 2025, op zaterdag 1 november a.s.  De maatschappij bekeken met een skeptische bril Je hoort het vaak:…Lees meer Inschrijvingen Skepsiscongres 2025 geopend: Was vroeger alles beter? › [...]

Graancirkels op European Skeptics Congress 2024
7 May 2025 - SkepsisSiteBeheerder
Graancirkels op European Skeptics Congress 2024

Voordracht van Francesco Grassi op ESC2024 in Lyon.Lees meer Graancirkels op European Skeptics Congress 2024 › [...]

SKEPP wordt 35… en dat vieren ze!
27 April 2025 - SkepsisSiteBeheerder
SKEPP wordt 35… en dat vieren ze!

Onze Belgische zusterorganisatie SKEPP bestaat dit jaar 35 jaar. Op zaterdag 10 mei vieren ze dat met een mooi programma. Hoofdgast is de bekende skepticus en emeritus hoogleraar psychologie Chris French die onlangs ook tot erelid van SKEPP werd benoemd.…Lees meer SKEPP wordt 35… en dat vieren ze! › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Our Medical Establishment In Power Versus Our Medical Establishment Out of Power
29 May 2025 - Jonathan Howard

Now that they have power, Drs. Marty Makary, Vinay Prasad, and Jay Bhattacharya have different standards than they set for their predecessors. The post Our Medical Establishment In Power Versus Our Medical Establishment Out of Power first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Rethinking Medications: Truth, Power, and the Drugs You Take
28 May 2025 - David Weinberg

A critical appraisal of the state of the prescription medications in the United States The post Rethinking Medications: Truth, Power, and the Drugs You Take first appeared on Science-Based Medicine. [...]

A Checkered History in Vaccine Court: Mark Geier at the VICP 1988-2003
27 May 2025 - Kathleen Seidel

A not so expert "expert" The post A Checkered History in Vaccine Court: Mark Geier at the VICP 1988-2003 first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Renate1 on De linke weekendbijlage (21-2025)Inderdaad, maar helaas zijn er mensen die op dit soort warhoofden stemmen.
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (21-2025)@Renate1 Het is al erg genoeg dat meneer nog steeds een goed salaris verdient met zijn gore opmerkingen, zoals o.a.
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (21-2025)Hoera, Forum voor Democratie stapt uit de parlementaire commissie die het coronabeleid onderzoekt. https://nos.nl/artikel/2568982-forum-voor
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (20-2025)@Renate Domme worm want er waren al nooit hersenen.
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (20-2025)Ach, van iemand die in zwaar vervuild water gaat zwemmen met een paar kinderen kan je volgens mij alles verwachten.

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in