Bekend is de anekdote waarin de destijds beroemde vliegenier Viruly (1905-1986) zei dat hij zeer tevreden was over de betrouwbaarheid van de berichtgeving in zijn kwaliteitskrant. Alleen zodra het over luchtvaart ging, dan viel dat nogal eens tegen.
Tot de kwaliteitskranten in ons land worden gemeenlijk NRC, Volkskrant en Trouw gerekend en De Telegraaf zeker niet. Die laatste populistische krant, daarmee kon je als intellectueel of hoger opgeleide beter niet gezien worden en je las hem soms noodgedwongen in verre vakantieoorden, waar hij meestal de enige verkrijgbare Nederlandse krant was. Je ergerde je dan aan de koppen in chocoladeletters en de onbenulligheid van het nieuws dat de voorpagina haalde, terwijl oud zeer uit de platte rechtse periode van de krant nog altijd schrijnde. Pro Wiegel en contra Den Uyl, daar waren wij als linkse intelligentsia en lezers van Vrij Nederland niet blij mee.
Recent ben ik echter enigszins in verwarring geraakt door artikelen in respectievelijk NRC en Telegraaf, die mijn zo vertrouwde opinie over beide kranten onder druk heeft gezet. Zo kwam NRC op 29 juli met een zeer onkritisch artikel Zweven in het ziekenhuis, waarin de schrijfster, kennelijk een stagiaire, zich van alles op de mouw liet spelden door drie medische hoogleraren en goedgelovig de conclusies overnam uit een rapport over de verbreiding van CAM in de Nederlandse ziekenhuizen (‘94% heeft CAM in huis’), geschreven door een homeopate, een antroposofisch arts en een paranormale genezeres. Pepijn van Erp had met dat rapport al de kachel aangemaakt, maar dat was de schrijfster geheel ontgaan.
Hoogleraar interne geneeskunde Smit bagatelliseerde in het artikel het ontbreken van bewijzen van effectiviteit, terwijl psychiater Speckens niet alleen (vaak al overbelaste) verpleegkundigen, maar zelfs artsen zo ver wil krijgen dat zij complementaire zorg gaan bieden. De hypnotherapie van kinderarts Benninga bij kinderen met buikpijn wordt, anders dan hij stelde, terecht nog steeds niet als reguliere zorg beschouwd door het Zorginstituut. Feitelijk kan worden vastgesteld dat de Nederlandse ziekenhuizen er in het algemeen uitstekend in slagen om de kwakzalverij buiten de deur te houden. Een ingezonden reactie van ondergetekende waarin ik dat uitlegde werd niet geplaatst. Op 30 juli was het opnieuw raak in de NRC met twee pagina’s over de Feyenoorder Dirk Kuijt, waarin hij zijn medische team voorstelde. Dat sporters bijgelovig zijn dat wisten we al, maar Kuijt maakt het wel heel bont: een ‘fysieke trainer’, de clubarts, een paragnost/magnetiseur, een haptonoom, een orthomanueel arts en een gewone fysiotherapeut. Enkelen van hen worden sprekend opgevoerd door verslaggever Verseput, maar enig weerwerk levert hij niet.
Nee, dan De Telegraaf! Deze krant had uitstekende berichtgeving over de sterfgevallen in het Heilpraktikerskliniekje van Klaus Ross, opgetreden na intraveneuze toediening van diens ‘100% biologische’ ongeregistreerde anti-kanker medicatie. Op 5 augustus publiceerde de krant er drie artikelen over, waaronder een redactioneel hoofdartikel, waarin werd gesteld dat de schok van de Millecam-tragedie lijkt te zijn uitgewerkt, waardoor kwakzalvers weer meer kansen krijgen. Met alleen strenge regels zal die verleiding nooit opgeheven kunnen worden, maar de reguliere geneeskunde zou best eens wat vaker stelling mogen nemen tegen behandelingen waarvan het nut niet is bewezen en die zelfs schadelijk kunnen zijn. Aldus de krant, die ik decennia lang verfoeide (Steenhorst, wijlen Smalhout!), maar nu kwaliteitskrant NRC (Frits Abrahams, Youp van ’t Hek, Piet Borst) even kwalitatief heeft ingehaald. Hopelijk een tijdelijk fenomeen, want aan het omzetten van mijn abonnement ben ik nog niet toe.
