Kloptdatwel?

Paranormaal

Databank uitspraken Reclame Code Commissie

by 26 Comments

reclamecodecommissielogoWie wil klagen over misleidende reclame kan bij de Reclame Code Commissie (RCC) terecht. Al eerder is stap voor stap aangegeven hoe dat in z’n werk gaat. Bij het indienen van een klacht kan het helpen om, indien mogelijk, te verwijzen naar eerdere uitspraken van de RCC over soortgelijke reclame-uitingen. De RCC heeft namelijk al vele advertenties en andere reclames beoordeeld over absurde therapieën, rare apparaten, dubieuze behandelingen en onzinnige kuren. Alle RCC-uitspraken vanaf 2007 zijn op de website van de RCC te vinden. De gebruikte zoekmachine is echter niet altijd even gebruiksvriendelijk. Daarom is hier op Kloptdatwel? een databank gemaakt met diverse voor skeptici relevante uitspraken, netjes gesorteerd op onderwerp. Doorgaans is de therapie of het apparaat het onderwerp, maar een enkele keer wordt de aandoening die men claimt te kunnen genezen genoemd (bijv. KANKER of PIJN). Sommige uitspraken staan onder meerdere onderwerpen vermeld.

Bij iedere in deze databank opgenomen uitspraak wordt eerst een samenvatting van de bestreden reclame-uiting gegeven. Daarna wordt aangeven wat de ‘uitslag’ van de zaak was en wordt de uitspraak samengevat. Eventueel volgt daarna nog extra informatie, zoals links naar relevante artikelen of een kort commentaar. Ook worden waar mogelijk links gegeven naar de databank Rare Apparaten van Roeland Heeck.

Voor de goede orde: veel van de tekst in deze databank is gewoon overgenomen uit de uitspraken van de RCC zelf. De databank bevat dus weinig origineel werk, maar beoogt het vele werk van de RCC overzichtelijk te maken. De databank kan niet alleen helpen bij het indienen van nieuwe klachten, maar ook bij de skeptische voorlichting over onderwerpen die reeds bij de RCC aan de orde zijn geweest. Uiteraard is dit allemaal work in progress; er worden in de toekomst nog meer uitspraken toegevoegd en suggesties voor toevoegingen zijn altijd welkom.

INHOUD

ACUPUNCTUUR/TRADITIONELE CHINESE GENEESKUNDE [NAAR UITSPRAKEN]
Prikken met echte naalden in denkbeeldige punten in al even denkbeeldige energiebanen (‘meridianen’) om de nog denkbeeldigere levensenergie (‘chi’) weer te laten stromen als die geblokkeerd is. Dit alles wordt aangevuld met behandelingen met Chinese kruiden en massages. Helpt volgens de behandelaars zo’n beetje overal tegen.

AFSLANKEN [NAAR UITSPRAKEN]
Pillen, poeders en drankjes voor wie geen zin heeft in een gezonder dieet en meer beweging. Succes helaas niet gegarandeerd.

ALCACHOFA DE LAON [NAAR UITSPRAKEN]
Afvallen door middel van artisjokharten. Bekend van de spotjes op TV, maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat het ook werkt.

BACHBLOESEMS [NAAR UITSPRAKEN]
Door de homeopaat Edward Bach (1886-1936) ontwikkelde remedies op basis van bloemen. Deze hebben veel weg van homeopathie: er zit niets in en het werkt ook niet.

BEMER [NAAR UITSPRAKEN]
Matje dat de bloedcirculatie zou verbeteren en daarmee allerhande lichamelijke klachten zou verhelpen.

BIORESONANTIE EN AANVERWANTE ENERGETISCHE BEHANDELINGEN [NAAR UITSPRAKEN]
Reeks van theorieën en behandelwijzen waarin ervan wordt uitgegaan dat ziekte het gevolg is van een verstoring van de natuurlijke elektromagnetische trillingen of frequenties in het lichaam. Of zoiets. Met behulp van peperdure apparaten met namen als BICOM, E-Lybra en dergelijke zouden deze trillingen/frequenties kunnen worden gemeten en gecorrigeerd, waardoor de patiënt energetisch weer in evenwicht wordt gebracht. Aanhangers van de bioresonantie en aanverwante therapieën zien overal toepassingsmogelijkheden en menen dat ze hun tijd ver vooruit zijn.

BIOSTABIL [NAAR UITSPRAKEN]
Koelkastmagneet van Bruno Santanera die tegen allerhande kwalen zou helpen. Destijds op TV aangeprezen door de arts Roy Martina en Tineke de Nooij.

CEASE-THERAPIE [NAAR UITSPRAKEN]
Door de homeopaat Tinus Smits (1946-2010) bedachte behandelwijze die gestoeld is op twee leugens: dat vaccins autisme kunnen veroorzaken en dat vaccins in homeopathische (of isopathische; de homeopaten weten het zelf ook niet) verdunning uitkomst kunnen bieden. CEASE staat voor Complete Elimination of Autistic Spectrum Expression. Ook – volgens homeopaten – geschikt voor de behandeling van allerhande andere aandoeningen die homeopaten wijten aan reguliere medicijnen, de pil, aspartaam, e-nummers, GMO’s etc.

CHIROPRAXIE [NAAR UITSPRAKEN]
Door de Amerikaanse kruidenier D.D. Palmer (1845-1913) bedachte behandelwijze die ervan uitgaat dat wervelscheefstand de oorzaak van vele ziektes is. Door het manueel ‘rechtzetten’ van de wervels verdwijnen de klachten als sneeuw voor de zon. Daarbij gaat het niet alleen om rug- en nekpijn, maar ook om doofheid, hartproblemen, ADHD, kolieken bij baby’s, oorontstekingen, bedplassen etc.

DETOXEN [NAAR UITSPRAKEN]
Het verwijderen van afvalstoffen uit het lichaam. Normaal gesproken doen uw nieren, lever en longen dat, maar slimme adverteerders maken u wijs dat die dat niet alleen kunnen.

ECHINACEA [NAAR UITSPRAKEN]
Meestal is bedoeld de rode zonnehoed (echinacea purpurea). Paradepaardje van A. Vogel dat zou helpen tegen verkoudheid.

E-NUMMERS [NAAR UITSPRAKEN]
De ‘E’ van Eng. Goedgekeurde toevoegingen aan voedsel waarover allerhande horrorverhalen de ronde doen.

HOMEOPATHIE [NAAR UITSPRAKEN]
Door de Duitser Samuel Hahnemann (1755-1843) bedachte behandelwijze die is gebaseerd op het similiaprincipe: het gelijkende geneest het gelijkende. Beter bekend vanwege het feit dat homeopathische middelen doorgaans zo extreem verdund zijn dat er geen molecuul van de uitgangsstof meer in te vinden is. Homeopaten noemen dit potentiëren en menen dat het schudden na het verdunnen essentieel is. Skeptici menen dat dit soort zinloze rituelen de homeopathie alleen maar belachelijker maken.

KANKER [NAAR UITSPRAKEN]
Ernstige ziekte die helaas soms niet te genezen valt. Mede daardoor zijn kankerpatiënten een aantrekkelijk doelwit voor goedgelovige, zichzelf schromelijk overschattende alternatieve behandelaars en regelrechte profiteurs.

KRULLAARDS PERFECT RESET [NAAR UITSPRAKEN]
Apparaat dat bekkenscheefstand zou kunnen verhelpen en daardoor ook rug- en nekklachten. Bedacht door fysiotherapeut Rob Krullaards.

MAGNEETTHERAPIE [NAAR UITSPRAKEN]
Verzamelterm voor allerhande therapieën, objecten en apparaten die gemeen hebben dat zij heilzame, geneeskrachtige effecten toeschrijven aan behandeling met magneten en magneetvelden.

MICROBIOTICUM [NAAR UITSPRAKEN]
Kruidenmiddel dat de weerstand van rundvee zou verhogen.

MIRACLE MINERAL SUPPLEMENT (MMS) [NAAR UITSPRAKEN]
Industrieel bleekmiddel dat volgens de sekte Genesis II Church van Jim Humble iedere aandoening zou kunnen genezen.

PIJN [NAAR UITSPRAKEN]
Symptoom als gevolg van een aandoening, soms de aandoening zelf, en lang niet altijd gemakkelijk te behandelen.

Q10 (SUPPLEMENT/CO-ENZYM) [NAAR UITSPRAKEN]
Supplement dat nogal eens als wondermiddel wordt aangeprezen.

RAIN-SUPPLEMENTEN [NAAR RELEVANT ARTIKEL]
Zakjes geperste zaden die met veel mooie plaatjes en praatjes worden gepromoot. Voordelen voor de gezondheid zijn nooit aangetoond, maar een lege beurs is gegarandeerd.

REFLEXOLOGIE [NAAR UITSPRAKEN]
Theorie die ervan uitgaat dat lichaamsdelen worden weerspiegeld in de handen en voeten. Door te drukken op bepaalde reflexpunten worden klachten verholpen. Beweert men.

SEKSUALITEIT [NAAR UITSPRAKEN]
Voor als het met de bloemetjes en bijtjes niet zo wil lukken.

STOPPEN MET ROKEN [NAAR UITSPRAKEN]
Allerhande vermeende oplossingen voor wie de tabak voorgoed wil afzweren.

STRALINGSANGST [NAAR UITSPRAKEN]
Angst voor de elektromagnetische velden van mobiele telefoons, WiFi-routers, zendmasten, hoogspanningskabels, slimme meters e.d. We zouden er allerhande kwalen door oplopen en moeten er dus tegen beschermd worden, zo menen de antistralingsprofeten.

TANCOSAN [NAAR UITSPRAKEN]
Kruidendrankje dat de weerstand zou verhogen, maar vanwege het ontbreken van enig bewijs voor die bewering voornamelijk weerstand opriep.

VACUÜMTHERAPIE [NAAR UITSPRAKEN]
Beenklachten zouden verholpen worden met behulp van een vacuümtank.

XLENS [NAAR UITSPRAKEN]
Dure gekleurde brillen tegen dyslexie.

 

Robbert van den Broeke opgepakt voor bedreigingen

by 385 Comments

Omroep Brabant bericht vanavond dat ‘medium’ Robbert van den Broeke is opgepakt vanwege bedreigingen van diverse personen. In totaal zouden er vijf aangiften gedaan zijn. Van den Broeke werd op 6 januari opgepakt en zat drie zes dagen vast.

omroepbrabant-rvdb-arrestatie

Een bedreigde persoon is met name genoemd in het stuk, de schrijver Henk Verhaeren. Wie de ontwikkelingen rond de onsmakelijke praktijken van Van den Broeke een beetje gevolgd heeft, weet dat hij recent ook Liesbeth van Dijk, Viola Holt en Emile Ratelband lastig viel op hun Facebookpagina’s. En laatste heeft daar naar eigen zeggen ook aangifte van gedaan. Ook Bert Brussen, hoofredacteur van The Post Online, deed aangifte na bedreigingen. Lees “Brabants medium (‘genverbrander’) Robbert van den Broeke wil hoofdredacteur TPO.nl offeren aan Satan” en je snapt wel waarom.

Voor oudere bedreigingen en de voorgeschiedenis, zie “De duistere kanten van Robbert van den Broeke“. Later vast meer.

Update 18-1-2016:
Overzichtje van (Nederlandstalige) nieuwswebsites/blogs die berichten over deze nieuwe ontwikkelingen rondom Van den Broeke:

Updates vanaf 10-2-2016

Updates vanaf 2-10-2018

  • Volgens een bericht op de website van ParaVisie zou het Openbaar Ministerie besloten hebben de vervolging te staken vanwege gebrek aan bewijs. RvdB legt deed dan weer uit als dat zijn onschuld is komen vast te staan, maar dat is natuurlijk wel iets anders.

Tips over verdere berichtgeving zijn welkom, laat ze bijvoorbeeld achter als reactie hieronder.

Therapeutic Touch: zelfs geen placebo-effect

by 41 Comments

Therapeutic Touch is een complementaire behandelwijze die ervan uitgaat dat alle mensen een energieveld om zich heen hebben. Een behandelaar kan dat veld met zijn of haar handen aftasten op verstoringen. Deze worden vervolgens gedurende 10-20 minuten handmatig weggemanipuleerd. De patiënt wordt al die tijd niet aangeraakt: in wezen geeft de behandelaar een luchtmassage.

Dat Therapeutic Touch niet meer is dan een beetje extra aandacht aan de patiënt besteden werd onlangs pijnlijk duidelijk in een Canadees onderzoek naar de inzet van de methode bij de behandeling van borstkankerpatiënten die radiotherapie krijgen. Een nadeel van bestraling bij zulke patiënten is dat er huidschade (dermatitis) kan ontstaan. Uit het onderzoek bleek dat Therapeutic Touch geen gunstig effect op het voorkomen daarvan had: er was geen significant verschil met de controlegroep. Maar zelfs als gekeken werd naar meer subjectieve factoren als kwaliteit van leven, stemming en vermoeidheid was er niets positiefs te melden.

evidence-tt1Bij een vage, naar pseudowetenschap riekende behandelwijze als Therapeutic Touch zal de skepticus zich direct afvragen waarom daar eigenlijk onderzoek naar gedaan moet worden. De Canadese onderzoekers leggen dat aan het begin van hun in Complementary Therapies in Medicine gepubliceerde onderzoek uit: er zouden klinische onderzoeken zijn waarin een positief effect van Therapeutic Touch op wondherstel werd aangetoond. Die opmerking mag direct verbazing wekken. In de voetnoten wordt naar meer dan 15 jaar oude studies verwezen, én naar een Cochrane Review uit 2014 met een allesbehalve positieve conclusie: “There is no robust evidence that TT promotes healing of acute wounds.”

De onderzoekers, onder wie een Certified Therapeutic Touch Practitioner, rekruteerden hun proefpersonen onder borstkankerpatiënten die op de rol stonden om aanvullende radiotherapie te krijgen. Ze vroegen 17 patiënten om mee te doen en die bleken daar allemaal toe bereid. De onderzoekers namen het rekruteren zeer serieus. Patiënten mochten bijvoorbeeld tijdens het onderzoek geen homeopathische middeltjes tegen dermatitis gebruiken. Stel je voor dat die het resultaat zouden beïnvloeden! De 17 patiënten werden gedurende 5 weken bestraald en kregen 3 keer per week een Therapeutic Touch-behandeling van zo’n 15-20 minuten. In totaal ging het dus om 15 behandelingen per patiënt, oftewel 225-300 minuten. Na afloop werd een controlegroep van 32 patiënten gerekruteerd volgens dezelfde criteria. Ook zij werden bestraald, maar ze kregen geen Therapeutic Touch-behandeling.

TT tabelZouden Therapeutic Touch-behandelingen het ontstaan van dermatitis kunnen voorkomen? De onderzoekers keken naar twee objectieve factoren: “the worst grade of radiation dermatitis experienced and time to develop the worst grade”. Er werd geen positief preventief effect van de behandelingen op de ontwikkeling van huidschade gevonden. Er waren geen significante verschillen tussen de twee groepen als werd gekeken naar de ergste graad van dermatitis (zie tabel) en de onderzoekers moesten zelfs concluderen dat “the number of days to develop any grade radiation dermatitis favored the control group (29 days in control group versus 20 days in the TT group, p < 0.001)”.

Verrassender is dat er ook geen positief nieuws te melden is als gekeken wordt naar meer subjectieve factoren, te weten kwaliteit van leven, stemming en vermoeidheid. Juist klachten op die terreinen zijn gevoelig voor placebo-effecten en enkele honderden minuten extra aandacht zouden hier toch enig effect moeten laten zien. Hoewel het onderzoek op dit punt wat vaag is en tabellen met data ontbreken, is de conclusie van de onderzoekers duidelijk: “The secondary objectives were quality of life, fatigue and mood, which were also not significantly impacted by TT.”

De uitkomsten van deze studie zijn dus duidelijk negatief voor Therapeutic Touch, en aan het einde van het onderzoek merken de onderzoekers ineens op dat dit in overeenstemming is met de conclusie van de hiervoor genoemde Cochrane Review. Diezelfde review dus die indirect werd aangegrepen om het uitvoeren van het onderzoek te rechtvaardigen. In het onderdeel Discussion doen de onderzoekers dan nog een poging de deur voor Therapeutic Touch op een kier te houden. De groep van 17 patiënten was misschien te klein, de follow-up te beperkt, de groepen onderling wellicht te verschillend. Dat mag allemaal zo zijn, de conclusie blijft dat sommige patiënten gedurende 5 weken tot wel 5 uur extra aandacht kregen, en dat dit geen enkel effect bleek op te leveren. De raadselachtige slotopmerking van de onderzoekers is dat “TT may have variation in impact with different TT practitioners, possibly diluting the benefit seen with TT”. Wat willen ze hiermee zeggen? Dat ze een stelletje klunzen hadden ingehuurd om de behandelingen te geven?

Oud-hoogleraar complementaire en alternatieve geneeskunde Edzard Ernst schreef een rake blog naar aanleiding van dit onderzoek, onder de veelzeggende titel “Therapeutic Touch – time to stop taking such rubbish seriously!”. Ernst, die zelf in het verleden ook onderzoek deed naar helen op afstand, schrijft onder meer:

“Like all forms of ‘energy healing’, TT lacks any biological plausibility and is not clinically effective. At best, it can generate a placebo-response; but in this particular study it did not even manage that.”

BuschDe vraag is inderdaad waarom we een behandelwijze die al lang geleden door een destijds 9-jarig meisje (met wat hulp van haar ouders en Stephen Barrett) onderuit is gehaald nog serieus zouden nemen. Te meer daar beoefenaren van Therapeutic Touch in ons eigen land nog altijd steevast weigeren hun gaven op de proef te laten stellen in eenvoudige onderzoekjes door een organisatie als Skepsis.

Mysterieus object geïdentificeerd via Facebook: geen oud Joods reliek

by 7 Comments

Op een begraafplaats in Jerusalem vond de beheerder een merkwaardig object, een goudkleurig skepterachtig geval met diepe groeven. Hij bracht het ding naar de politie, die het puzzeltje doorschoof naar de oudheidkundige dienst. Het zou immers wel eens om een oud antiek object zou kunnen gaan, misschien zelfs wel gebruikt in oude Joodse tempels.

Er waren al meer oude objecten vanaf de Romeinse tijd op die begraafplaats gevonden, dus helemaal gek was de gedachte niet. Maar na zes maanden nadenken hadden de oudheidkundigen nog geen idee. Daarom besloot de directeur van de dienst een foto van het object op de website van de dienst te plaatsen en zo de hulp van internetgebruikers in te roepen.

energy-harmonizer

Uiteraard kwam de foto ook op Facebook (gisterochtend) en daar meldde iemand een paar uur later in de commentaren dat het moet gaan om een apparaat gaat dat bedoeld is om ‘energie te harmoniseren’, de Isis Weber Beamer van de Duitse firma Weber Bio (weberbio.de). Een apparaat dat maar heel snel aan de Rare Apparaten Database bij SKEPP moet worden toegevoegd. Voor een slordige paar honderd euro kunt u er ook eentje in bezit krijgen, de prijs hangt af van de grootte waar u voor gaat.

Weber-Isis-Beamer

De oudheidkundige dienst is nog wel benieuwd wie het ding begraven heeft op de begraafplaats en waarom.

Via The Guardian

Nanninga versus Rostelli in het Zwarte Schaap

by 49 Comments

In mei vorig jaar overleed Rob Nanninga, jarenlang bestuurslid van Skepsis en vanaf 2002 tot zijn dood hoofdredacteur van Skepter. Hij trad de laatste jaren niet zoveel in de publiciteit anders dan met zijn stukken. Er is daarom ook maar weinig beeldmateriaal van hem te vinden op het internet. Op de website van Skepsis stond wel een kort video-fragment in heel lage resolutie van een tv-programma waarin Nanninga een rol vervulde. Het gaat om de aflevering van Het Zwarte Schaap met Rasti Rostelli uit 2001, die ik in z’n geheel aantrof op YouTube:

Nanninga deed al in 1994 in Skepter uit de doeken dat Rostelli eenvoudige goocheltrucs gebruikte: Doe wat ik zeg! – Rostelli ontmaskerd (Skepter 7.4, 1994)