• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

platte aarde

TFE gebaseerd op ongeldige logica?(2)

8 September 2025 by Arthur Bijl 5 Comments

TFE gebaseerd op ongeldige logica?(2) 1In mijn vorige post in deze reeks over logica hebben we gezien dat tegenstanders van de TFE het experiment opvatten als een foutieve deductieve redenering, namelijk affirmatie van de consequent. De proponenten van de TFE verweren zich door te stellen dat het een inductief argument is, namelijk hypothese testen. Gegeven dat er voorafgaand aan TFE voorspellingen waren opgesteld op basis van de hypotheses van een platte dan wel bolvormige aarde gaf ik het voordeel aan de uitleg van de proponenten. 

Maar de proponenten van TFE melden nog wat anders. Volgens de bolvormige aarde aanhangers zou het experiment namelijk wel een platte aarde kunnen falsificeren. Ze maken dan een modus tollens redenering die wij in de eerste post van deze reeks tegen zijn gekomen. De vorm van de redenering ziet er als volgt uit:

Premisse 1: Als p dan q

Premisse 2: Niet-q

Conclusie :  Dus niet-p

Ingevuld voor de platte aarde positie in de TFE wordt de redenering als volgt:

Als de aarde plat is dan zou de zon in Antarctica ondergaan in de zomer bij union glacier.

De zon gaat in Antarctica niet onder in de zomer bij union glacier.

Dus is de aarde niet plat. 

Het inconsistente is dat de redenering voor bolvormige aarde een hypothese test zou zijn maar voor de platte aarde een modus tollens. Terwijl in beide gevallen ze als hypotheses werden gepresenteerd en er voorspellingen op basis van de hypothesen werden gemaakt. 

Ik heb het idee dat deze gedachte van de bolvormige aarde deelnemers uit de wetenschapsfilosofie van Karl Popper gehaald is, vandaar ook de term falsificatie. Wat er dan vergeten wordt is dat er ook veel commentaar is op Karl Popper zijn voorstelling van falsificatie in de wetenschap. Bijvoorbeeld dat het experiment zelf fout kan zijn en op basis daarvan een vertekend resultaat geeft waardoor het onredelijk is om gelijk alle voorgaande bewijzen voor een theorie te negeren. Voor wie geïnteresseerd is in andere problemen met de wetenschapsfilosofie van Karl Popper raad ik het hoorcollege van Herman Philipse aan. 

Dit in achtnemend kom ik tot de conclusie dat als je de redeneringen van TFE consistent wilt houden je het experiment vanuit de platte aarde kant ook als een hypothese test moet behandelen. De vorm van de redenering is dan als volgt:

De hypothese van een platte aarde voorspelt dat de zon ondergaat in Antarctica in de zomer bij Union Glacier.

De zon gaat niet onder in Antartica in de zomer bij Union Glacier. 

Dus hebben wij bewijs tegen de hypothese van de platte aarde gevonden. 

Zo bekeken is de naam TFE misleidend omdat het experiment minder finaal is dan de organisator gehoopt had. 

Literatuur:
Herrick, Paul. Introduction to Logic. Oxford University Press. 2013.

De Jong, W. R. Argumentatie en formele structuur, basisboek logica. Uitgeverij Boom, Amsterdam. 2005.

Philipse, Herman. De wetenschapsfilosofie van Karl Popper College 4 uit Betrouwbare kennis, een hoorcollege over wetenschapsfilosofie in historisch perspectief. Home Academy. 2010. 

Filed Under: Pseudowetenschap, Buitenland, Overig, Skepticisme Tagged With: logica, platte aarde, skepticisme, TFE

TFE gebaseerd op ongeldige logica?

28 March 2025 by Arthur Bijl 1 Comment

In deze tweede post met het thema logica kijken we naar The Final Experiment (TFE). Volgens sommige platte aarde-gelovigen zou dit experiment een vorm van een ongeldige redenering zijn. 

Zoals we in de eerdere post hebben geleerd kunnen deductieve redeneringen (redeneringen waarbij als de premissen waar zijn het niet anders kan dan dat de conclusie waar is) geldig of ongeldig zijn. Ongeldige deductieve redeneringen hebben een vorm waarbij de waarheid van de premisse niet leidt tot de waarheid van de conclusie vanwege de vorm van de redenering. 

De platte aarde-gelovigen presenteren TFE in de volgende vorm:

Premisse 1: Als p dan q

Premisse 2: q

Conclusie : Dus p

Waarbij p staat voor “de aarde is bolvormig” en q “de zon staat 24 uur aan de hemel in de zomer in Union Glacier Antarctica”.

De volledige redenering, iets aangepast, wordt dan de volgende: 

Als de aarde bolvormig is, dan staat de zon 24 uur aan de hemel in de zomer in Union Glacier Antarctica. De zon staat 24 uur aan de hemel in de zomer in Union Glacier Antartica. Dus is de aarde bolvormig. 

De vorm van deze redenering is inderdaad ongeldig en staat bekend als affirmatie van het consequent (ofwel bevestigen van de “dan q” gedeelte van de eerste premisse (Als p dan q)) (de Jong, p.148).

 

TFE gebaseerd op ongeldige logica? 2
Bericht van platte aarde-gelovige

Dat deze vorm fout is, kan men illustreren met een simpel voorbeeld. Dit is een bekende:

Als het regent dan worden de straten nat. De straten zijn nat. Dus het regent. 

De fout zit ‘m er hier in dat er ook andere oorzaken kunnen zijn voor natte straten. Bijvoorbeeld een gebarsten waterleiding, een dijkdoorbraak of een te enthousiaste sproeier. Dus de conclusie van de redenering kan onwaar zijn terwijl de premissen waar zijn. De eerste premisse geeft alleen aan dat als het regent de straten nat worden maar niet dat alle natte straten door de regen veroorzaakt worden. 

Zo ook met de TFE. Als de aarde bolvormig is dan verwacht je de 24 uurszon op die plek in Antarctica, maar de 24 uurszon op die plek in Antarctica garandeert niet dat de aarde bolvormig is. Platte aarde-gelovigen hebben allemaal ideeën bedacht waardoor deze waarneming mogelijk zou zijn als de aarde niet bolvormig zou zijn. Bijvoorbeeld CGI, een tweede zon (echt of nagemaakt), of reflecties vanaf het firmament door de zon. Als we de waarschijnlijkheid van deze voorbeelden even negeren, zien we wel duidelijk dat het een ongeldige redenering is. De premissen kunnen namelijk waar zijn en de conclusie onwaar. 

De bolvormige aarde gelovigen die meededen met TFE zijn het ermee eens dat de redenering zoals die tot nu toe is gepresenteerd een ongeldige redenering is. Ze beweren echter dat dit niet de redenering is die zij volgen. Zij beweren dat ze een andere redenering volgen, namelijk het testen van een hypothese. Dit is een vorm van inductief redeneren. Inductief redeneren is “wanneer de conclusie […] tot op zekere hoogte aannemelijk of waarschijnlijk wordt gemaakt door de premissen” (de Jong, p.124). De vorm van deze redenering ziet er als volgt uit (Herrick, p.55):

Premisse 1: Als hypothese h waar is, verwachten wij fenomeen p te observeren.

Premisse 2: Fenomeen p wordt geobserveerd.

Conclusie: Dus hypothese h is (waarschijnlijk) waar. 

Met h: “de aarde is bolvormig” en p: “de zon staat 24 uur aan de hemel in de zomer in Union Glacier Antarctica”. 

De hypothese voorspelt een fenomeen dat te observeren valt als de hypothese waar is. Als het fenomeen geobserveerd wordt dan geldt dat als bewijs voor de hypothese, als het fenomeen niet geobserveerd wordt geldt dat als bewijs tegen de hypothese. Maar het maakt de hypothese niet gelijk waar of onwaar, slechts meer waarschijnlijk. 

Eén vereiste van deze redeneervorm is dat er ook daadwerkelijk een voorspelling was voordat de observatie plaatsvond. Dit was daadwerkelijk het geval, de voorspelling werd uitgesproken door de organisator Will Duffy en staat ook op de website van één van de deelnemers genaamd MCToon. Hierdoor lijkt het mij juist om te spreken van het testen van een hypothese in plaats van de ‘affirmatie van de consequent’-redenering.

 

Literatuur:

Herrick, Paul. Introduction to Logic. Oxford university press. 2013. 

De Jong, W. R. Argumentatie en formele structuur, basisboek logica. Uitgeverij Boom, Amsterdam. 2005.

Filed Under: Skepticisme Tagged With: logica, platte aarde, the final experiment

Logica en de vorm van de aarde

12 March 2025 by Arthur Bijl 3 Comments

Laatst kwam ik redeneringen tegen die beschreven waren in een specifieke logische formele vorm genaamd modus tollens. Logica wordt over het algemeen gezien als een wat moeilijker vak en we worden er in het dagelijks leven niet echt mee geconfronteerd, vooral niet met formele logica. Dit soort redeneringen kunnen dan intimiderend werken. Hierdoor leek het mij goed om eens gezamenlijk de modus tollens redenering te behandelen. Deze redenering werd namelijk gebruikt in het online platte aarde debat. De informatie over logica kan men meenemen naar andere debatten waar vergelijkbare redeneringen gebruikt worden en zo komt er meer bekendheid over formele logica. Ik geef eerst wat informatie over de modus tollens en enkele basisbegrippen uit de logica. Dan ga ik op de specifieke modus tollens redenering in. En eindig met een modus tollens redenering die de lezer zelf kan behandelen ter oefening.

[Read more…] about Logica en de vorm van de aarde

Filed Under: Algemeen, Factchecking, Overig Tagged With: argumenten, logica, platte aarde

Korte skeptische terugblik van 2024

13 January 2025 by Arthur Bijl Leave a Comment

Nu 2024 erop zit, is het de perfecte tijd voor wat reflectie. Welke skeptische activiteiten, – artikelen, – podcasts, – boeken etc. zijn mij bijgebleven? Hieronder geef ik mijn eigen korte terugblik. Maar laat jezelf ook horen in de reacties. Wat zijn jullie skeptische terugblikken? Zijn er artikelen in Skepter of kloptdatwel die jullie zijn bijgebleven? Wat was jullie favoriete skeptische  boek, – podcast of – video?

Mijn korte terugblik van 2024:

Activiteit: In 2024 heb ik weer vele skeptische activiteiten bezocht, zoals Teylers museum met zijn tentoonstelling over “De grote illusie”, de hortus van Alkmaar die vroeger een VSM productietuin was, Blijdorp die een bord had over TCM om een paar te noemen. De activiteit de er het meest bovenuit springt is het Skepsis-congres van afgelopen november. Een bijzonder leerzaam congres over een mij vrij onbekend onderwerp namelijk AI. Wie de lezingen wil terugkijken kan de volgende YouTube playlist raadplegen.

Eerste Skepter van 2024
Eerste Skepter van 2024

 

Skepter artikel: Watersmaak door Eric-Jan Wagenmakers & Frantis̆ek Bartos̆
Is mineraalwater lekkerder dan kraanwater? Veel fabrikanten menen dat het zo is. Skepsis-onderzoekers nemen de proef op de som. Zelf probeer ik meer te experimenteren en te onderzoeken, dus deze mooie beschrijving van een onderzoek naar de smaak van water was een interessant voorbeeld van methodologie en uitvoering van een skeptisch onderzoek.

Mijn favoriete eigen artikel en onderzoek was degene over de maanlandingen. Als skepticus vind ik het leuk om nieuwe dingen te leren. Dat heb ik zeker toegepast in mijn onderzoek voor het artikel over de maanlandingen. Ik had er niet eerder veel tijd aan het onderwerp besteed, maar de vele boeken, artikelen en documentaires waren interessanter dan gedacht. Hierdoor duurde het ook een tijd voordat het artikel af was.

Podcast: De meest interessante podcast vond ik de special over de Deventer moordzaak van de Skepsis-podcast. Toen ik Ton Derksen hoorde spreken kon ik mij niet aan de indruk onttrekken dat er een uitermate scherp en voorzichtig persoon sprak. Luister deze Skepsis podcast special terug voor een beeld van een goede skeptische houding, iets dat zeker hoort in zo’n belangrijk onderwerp als het recht. 

“How to think about weird things” 9de druk was mijn favoriete gelezen boek. Hoewel in 2023 uitgekomen ben ik er pas dit jaar aan toe gekomen om het te lezen. Het blijft een goed boek voor het ontwikkelen en toepassen van skeptische vaardigheden. De nadruk op kennistheoretische kwesties en te gebruiken principes die handig zijn voor onderzoek, als ook de korte besprekingen van vreemde zaken maken het een rijk boek voor de onderzoekende skepticus. Zelf heb ik een eerdere druk gebruikt voor mijn stuk over reuzen.

Aftel klok TFE
Aftel klok TFE

 

Favoriete gevolgde activiteit: The Final Experiment(TFE). Voor de lezers hier vast geen verassing. In 2024 volgde ik dit experiment met grote interesse. Vooral het samenwerken van platte-aardegelovigen en bolvormige aarde gelovigen/skeptici vind ik een bewonderenswaardig resultaat en een streven dat elk skeptisch experiment zou moeten ambiëren. Want ik denk dat het resultaat er beter van wordt. Het deed mij ook denken aan de oproepen van skeptici, bijvoorbeeld Rob Nanninga op het derde EuroSkeptics Congres van 1991. Nanninga had het over parapsychologen en skeptici. Om de aanzet van TFE tot de uitvoering en gedeeltelijk al de resultaten hiervan te zien is een zeer leerzame bezigheid en een inspiratiebron voor eigen activiteiten.

Skeptische Notities 8, Science or Pseudo? The mars effect and other claims. Editor J.W. Nienhuys. P.33. 1992.  

Filed Under: Algemeen, Kort, Overig, Skepticisme Tagged With: platte aarde, skeptici, skepticisme

TFE, eerste resultaten, eerste bezwaren

20 December 2024 by Arthur Bijl Leave a Comment

The Final Experiment (TFE) is afgelopen. Het grootste deel van de data zal verwerkt en geanalyseerd worden om in het nieuwe jaar, na alle feestdagen, gepubliceerd te worden. Wat kleinere zaken zijn al eerder gepubliceerd en de eerste reacties van de platte-aardegelovigen daarop natuurlijk ook.

Wie het filmpje heeft gezien van de update van de afgelopen post heeft gehoord dat de middernachtzon is waargenomen. De platte-aardegelovigen erkennen dit en over het algemeen erkennen ze dat er een zon 24 uur aan de hemel staat in Antarctica. Een deel van de platte-aardegelovigen probeert nog te ontkennen dat de beelden echt zijn, doordat er een chroma-key aanstond op Will Duffy’s laptop. Daardoor was een afbeelding van de ingestelde achtergrond voor een greenscreen te zien.

Beeldende uitleg chroma key
Beeldende uitleg chroma key

Echter is dit zo ongeloofwaardig dat bekende platte-aardegelovigen zoals bijvoorbeeld David Weiss bevestigen dat het gebruik van een chroma-key niet betekent dat het CGI is. Voor wie toch twijfelt hebben de Antarctica-reizigers van de TFE een filmpje gemaakt waarbij ze met meerdere camera’s, een drone en kleuren voor greenscreen projecties laten zien dat er geen greenscreen op Antarctica is.

[Read more…] about TFE, eerste resultaten, eerste bezwaren

Filed Under: Algemeen Tagged With: Antartica, platte aarde, the final experiment

  • Page 1
  • Page 2
  • Page 3
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
KNAW symposium “Debating the Facts”
8 September 2025 - Ward van Beek
KNAW symposium “Debating the Facts”

. Maandagmiddag 15 september organiseert de KNAW het symposium “Debating the Facts”, met onder andere Nobelprijs-winnaar Guido Imbens en onze Skepsis-voorzitter, Eric-Jan Wagenmakers. Hoe te voorkomen dat feiten ‘ook maar een mening’ worden… Er zijn nog een paar plaatsen. Voor meer…Lees meer KNAW symposium “Debating the Facts” › [...]

Global Skeptics in The Pub-marathon
18 August 2025 - Ward van Beek
Global Skeptics in The Pub-marathon

 Verspreid over de wereld zijn er talloze organisaties die zich inzetten voor het bevorderen van kritisch denken. En op vrijdag 22 augustus 2025 kunnen zij elkaar online ontmoeten!Die dag duiken skeptici vanuit de gehele wereld gezamenlijk (voor de tweede keer)…Lees meer Global Skeptics in The Pub-marathon › [...]

Videos European Skeptics Congres 2024
18 August 2025 - Ward van Beek
Videos European Skeptics Congres 2024

 In 2024 organiseerde afis, de Franse zusterorganisatie van Skepsis, het 20ste European Skeptics Congress, in Lyon. Een aantal van de bijdragen zijn ook online te bekijken: [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Tylenol and Autism
10 September 2025 - Steven Novella

Earlier this year, HHS secretary RFK Jr. predicted that, “By September, we will know what has caused the autism epidemic and we’ll be able to eliminate those exposures.” Scientists have been researching autism for decades, including what factors are driving changes in diagnostic patterns. Promising such a major breakthrough in just six months is beyond ridiculous, and strongly implies that RFK Jr. […] The post Tylenol and Autism first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Unintended Side Effects HPV and Shingles Vaccines—Reason for Concern
9 September 2025 - Kevin Folta

While vaccine debate rages in social media and on Capitol Hill, examination of massive data sets reveals unanticipated effects of the human papilloma virus (HPV) and varicella-zoster (Shingles) vaccines. The post Unintended Side Effects HPV and Shingles Vaccines—Reason for Concern first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Denial of germ theory and the genetic basis of disease: Two pillars of MAHA
8 September 2025 - David Gorski

To understand MAHA, understand the specific science that it denies. The post Denial of germ theory and the genetic basis of disease: Two pillars of MAHA first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on TFE gebaseerd op ongeldige logica?(2)@Renate1 Ten eerste bevatten groenten slechts in de orde van enkele microgrammen per kilogram (!) nicotine.Ten tweede krijg je bij
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Renate1 en @Hans1263, helaas communiceert de afdeling communicatie van het Radboud UMC niet (met mij) over de volksgezondheidsondermijnende
  • Arthur Bijl on TFE gebaseerd op ongeldige logica?(2)Ik denk dat er niet gesproken wordt over de 24 uur zon in de pool cirkel in het noorden, omdat
  • Renate1 on TFE gebaseerd op ongeldige logica?(2)Tja, gisteren hoorde ik een platte-aarde-gelovige beweren dat nicotine niet verslavend en zelfs gezond was, omdat het ook in broccoli
  • Hans1263 on TFE gebaseerd op ongeldige logica?(2)@Renate1 Ik vraag me altijd af wat nu precies het doel kan zijn van mensen die sprookjes vertellen tegen beter

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in