“Mysterie verdwenen pilote Amelia Earhart nu eindelijk opgelost?” staat er als titel boven het nieuwsbericht op de NOS website. Nu kun je er meestal van uitgaan dat het antwoord dan wel nee zal zijn, maar wie dit artikeltje leest zal waarschijnlijk achterblijven met het idee dat nu wel degelijk vrij zeker vaststaat dat Amelia Earhart aan haar einde kwam op het atol Nikumaroro. Volstrekt ten onrechte.
De NOS gaat, evenals andere media, weer eens veel te makkelijk mee in dit speculatieve verhaal, maar maakt het nog erger door zelfs de simpelste zaken niet te checken.
Eerst die simpele blunders. Er is helemaal geen schoen gevonden, alleen een hak. En er is geen sextant gevonden, alleen doosje waarvan sommigen beweren dat het gebruikt werd om een sextant in op te bergen. Dit is allemaal vrij makkelijk te vinden, je kunt het ook naluisteren (of lezen) in een aardig podcast op Skeptoid uit 2012. Scientias doet het wel beter in de berichtgeving, maar is ook niet erg kritisch.
Het nieuwtje gaat om dat onderzoek van dat skelet. Op dat punt gaan veel media volstrekt de mist in met de gevonden ‘99% zekerheid’. De onderzoeker beweert aangetoond te hebben dat zijn schattingen van lengtes in het skelet van Earhart beter passen bij de metingen van het gevonden – maar niet meer beschikbare – skelet dan 99% van de andere skeletten in zijn referentiedatabase. Niet dat het 99% zeker is dat het skelet van Earhart is!
Voor de kans dat dat skelet vervolgens inderdaad van Earhart was, heb je in ieder geval ook nog de a priori kans nodig dat zij in de buurt van dat eiland was, en die moet als heel erg laag ingeschat worden op basis van een berg argumenten die niets met skeletten van doen hebben.
De forensisch antropoloog Richard Jantz die dit onderzoekje heeft gepubliceerd denkt daar in navolging van TIGHAR (The International Group for Historic Aircraft Recovery) en in weerwil van al dat bewijs heel anders over. TIGHAR beweert al heel lang dat het skelet toch van Earhart zou zijn geweest, maar hun argumentatie en onderzoek moeten als pseudowetenschap gequalificeerd worden.
Zo’n onderzoekje, ook al is het van dubieuze kwaliteit, is natuurlijk wel goede publiciteit voor dat spiksplinternieuwe tijdschrift waarin dit onderzoek staat: Amelia Earhart and the Nikumaroro Bones: A 1941 Analysis versus Modern Quantitative Techniques, Richard L. Jantz, Forensic Anthropology. 2018.
Enige tijd terug was er ook al ‘nieuws’ over Earhart, ze zou staan op een foto die genomen zou zijn na haar verdwijning. Het bleek echter om een foto te gaan van eerdere datum waar zij onmogelijk op zou kunnen staan (zie de linke weekendbijlage 28-2017).
