Kloptdatwel?

Vereniging tegen de kwakzalverij

Meester Kackadorisprijs 2019 naar Jacobine Geel

by 23 Comments

De jury van de Meester Kackadorisprijs heeft zich weer eens keertje niets aangetrokken van de uitslag van de poll op Kloptdatwel waarin een duidelijk voorkeur naar voren kwam voor de hoogleraren Pijl, Van Os en Van Schaardenburg. Zij kregen maar liefst twee keer zoveel stemmen als de ‘winnaar’ Jacobine Geel.

Meester Kackadorisprijs 2019 naar Jacobine Geel 1

Op de website van de Vereniging tegen de Kwakzalverij valt in detail te lezen waarom Geel de prijs kreeg toegekend. Het komt er in het kort op neer dat zij volgens de VtdK veel te positief staat tegen over allerlei kwakzalverige ‘integratieve’ nonsens in de psychiatrie.

 

Genomineerden voor de Meester Kackadorisprijs 2019

by 8 Comments

Genomineerden voor de Meester Kackadorisprijs 2019 2De Vereniging tegen de Kwakzalverij zal op zaterdag 5 oktober bekend maken wie dit jaar de Meester Kackadorisprijs binnensleept. De prijs is bedoeld voor die instelling, persoon of onderneming die afgelopen jaar het meest heeft bijgedragen aan de verspreiding in daad, woord of geschrift van de kwakzalverij in Nederland. De prijs wordt uitgereikt voorafgaande aan het symposium.

Dit jaar staan er zeven genomineerden op de lijst die vandaag (13 september) bekend werd gemaakt. Een mooie selectie kandidaten of valt er wel wat op aan te merken? Wie mist er beslist op het lijstje en wie hoort er echt niet op thuis? Discussieer mee en geef uw keuze aan in de poll!

Bij de beoordeling van de lijst is het wel goed in het achterhoofd te houden wat de bedoeling van de prijs precies is. Die is niet in eerste instantie bedoeld om de ergste kwakzalver aan te wijzen. Op de website van de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) staat het reglement. Uit de inleiding daarbij:

Hoewel daadwerkelijk actieve kwakzalvers niet worden uitgesloten, is nadrukkelijk ook gedacht aan personen/instellingen die via publiciteit, geldstromen, opleidingen, wet- of regelgeving, mantelorganisaties, rechtspraak of anderszins de kwakzalverij hebben bevorderd zonder daarbij zelf vuile handen te maken. Het kan zijn dat de bekroonde activiteiten willens en wetens zijn ondernomen, maar ook naïeve of bona fide inspanningen die wellicht onbedoeld de kwakzalverij hebben bevorderd, kunnen in aanmerking komen. Goed bedoeld is dus geen excuus!

De genomineerden

  1. Jean-Christophe Boele van Hensbroek, directeur van kinderboekenuitgeverij Lemniscaat
    Omdat hij ook boeken van “niet medisch onderlegde antivaccinatie-activisten” uitgeeft.
  2. Jacobine Geel
    Vanwege haar lidmaatschap van de Raad van Advies het Consortium voor Integrale Zorg en Gezondheid, waar o.a. paranormaal handwapperaarster Martine Busch in het bestuur zit.
  3. Piet Leguit
    Vanwege zoveel zaken, dat de jury  zich beschaamd afvraagt  “waarom Leguit pas nu genomineerd is voor de Meester Kackadorisprijs.”
  4. Máxima Medisch Centrum (MMC)
    Voor het binnen zijn poorten toelaten van projecten in het kader van de Integrated Medicine.
  5. Museum Volkenkunde Leiden
    Vanwege de tentoonstelling ‘Helende Kracht’, waarin kritiekloos ruim baan wordt gegeven aan kwakzalverij.
  6. Speakers Academy
    Vanwege tal van dubieuze types waarvoor de organisatie ook bemiddelt.
  7. Een triumviraat van reguliere medisch hoogleraren in de Raad van Advies (RvA) van de Academy for Integrated Medicine (AIM)
    Het gaat om de hoogleraren Hanno Pijl (internist, Leiden), Jim van Os (psychiatrie, Utrecht) en Dirk-Jan van Schaardenburg (reumatologie, Amsterdam), die door hun naam te lenen aan deze ‘academie’ op kwalijke wijze het aanzien bevorderen van behandelwijzen, waarvan het nut nooit is aangetoond.

Uitgebreide motivatie op de site van de Vereniging tegen de Kwakzalverij.

Poll

Wat denkt de lezer van Kloptdatwel ervan? Daar zijn we uiteraard benieuwd naar. Geef uw commentaar in de reactiemogelijkheid hieronder en vul de poll in. Meteen stemmen als u uw mening al klaar hebt, maar wachten met stemmen kan natuurlijk ook om de overwegingen van andere commentatoren uw eerste oordeel mogelijk te laten beïnvloeden. Soms volgde de jury van de Meester Kackadorisprijs de uitslag  onze poll, soms ook niet. Wie weet beïnvloedt uw stem dit jaar toch weer de keuze van de winnaar! Poll sluit op 3 oktober 2019 om 16.00 uur.

This poll is no longer accepting votes

Wie verdient de Meester Kackadorisprijs 2019?
76 votes
StemResults
Genomineerden voor de Meester Kackadorisprijs 2019 3
De trofee eigentijds bijgewerkt met een sharpie

Genomineerden voor de Meester Kackadorisprijs 2018

by 14 Comments

Genomineerden voor de Meester Kackadorisprijs 2018 4De Vereniging tegen de Kwakzalverij zal op zaterdag 6 oktober bekend maken wie dit jaar de Meester Kackadorisprijs binnensleept. De prijs is bedoeld voor die instelling, persoon of onderneming die afgelopen jaar het meest heeft bijgedragen aan de verspreiding in daad, woord of geschrift van de kwakzalverij in Nederland.

Dit jaar staan er zeven genomineerden op de lijst die vandaag (6 sept.) bekend werd gemaakt. Een mooie selectie kandidaten of valt er wel wat op aan te merken? Wie mist er beslist op het lijstje en wie hoort er echt niet op thuis? Discussieer mee en geef uw keuze aan in de poll!

Bij de beoordeling van de lijst is het wel goed in het achterhoofd te houden wat de bedoeling van de prijs precies is. Die is niet in eerste instantie bedoeld om de ergste kwakzalver aan te wijzen. Op de website van de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) staat het reglement. Uit de inleiding daarbij:

Hoewel daadwerkelijk actieve kwakzalvers niet worden uitgesloten, is nadrukkelijk ook gedacht aan personen/instellingen die via publiciteit, geldstromen, opleidingen, wet- of regelgeving, mantelorganisaties, rechtspraak of anderszins de kwakzalverij hebben bevorderd zonder daarbij zelf vuile handen te maken. Het kan zijn dat de bekroonde activiteiten willens en wetens zijn ondernomen, maar ook naïeve of bona fide inspanningen die wellicht onbedoeld de kwakzalverij hebben bevorderd, kunnen in aanmerking komen. Goed bedoeld is dus geen excuus!

De genomineerden

  1. Prof. mr. dr. Martin Buijsen (1963), hoogleraar gezondheidsrecht in Rotterdam, omdat hij zich in tv-programma Eenvandaag voorstander van betaling door een zorgverzekeraar betoonde van de hoge kosten die een patiënte met ‘chronische Lyme’ in België had gemaakt.
  2. Rapper Lange Frans vanwege de kletspraat die hij verspreidt over de gevaren van elektromagnetische velden en zijn promotie van onzinartikelen die je er tegen zouden beschermen (Floww).
  3. Wilfred Genee, schreef samen met zijn vrouw een  gezondheidsboek in samenwerking met A.Vogel.
  4. De Hogeschool Arnhem Nijmegen is genomineerd omdat de ‘Faculteit Economie en management’ een minor neurolinguïstisch programmeren (NLP) aanbiedt.
  5. Gelre ziekenhuizen, locatie Zutphen, omdat ze aan mensen die menen aan het zogenaamde electro-hypersensitiviteits syndroom (EHS) te lijden, aanbieden dat zij zich op poli of afdeling kunnen verplaatsen of kunnen gaan liggen binnen een stralingsbaldakijn, waardoor de patiënt wordt gesterkt in zijn fobie.
  6. NVM-mondhygiënisten, omdat ze cursussen en workshops van de orthomoleculaire mondhygiënist Yvonne Kort ruimhartig accrediteert.
  7. De Vereniging van Specialisten Ouderengeneeskunde (Verenso). Deze wetenschappelijke vereniging geeft haar leden in overweging om in geval van probleemgedrag van demente patienten ‘tactiele prikkels toe te passen als acupressuur of therapeutic touch’.

Poll

Update: de oplettende lezer zal al wel gemerkt hebben dat er wat mis is met onze poll. De plugin die we daarvoor gebruiken heeft recent een forse update gekregen, zo ingrijpend dat de polls in de oudere versie het niet meer doen. En makkelijk bij de reeds uitgebrachte stemmen komen, gaat ook niet 🙁

Wat denkt de lezer van Kloptdatwel ervan? Daar zijn we uiteraard benieuwd naar. Geef uw commentaar in de reactiemogelijkheid hieronder en vul de poll in. Meteen stemmen als u uw mening al klaar hebt, maar wachten met stemmen kan natuurlijk ook om de overwegingen van andere commentatoren uw eerste oordeel mogelijk te laten beïnvloeden. De jury van de Meester Kackadorisprijs gaf in 2015 de prijs nog aan de winnaar van onze poll, maar  in 2016 en vorig jaar weken ze af. Wie weet beïnvloedt uw stem dit jaar stiekem toch weer de keuze van de winnaar! Poll sluit op 4 oktober 2018.

Update 5 oktober
De Hogeschool Arnhem Nijmegen is de al dan niet gelukkige winnaar.

Symposium Vereniging tegen de Kwakzalverij – Het placebo-effect: behagen of misleiden?

by Leave a Comment

Op zaterdag 6 oktober houdt de Verening tegen de Kwakzalverij haar jaarlijkse symposium, dit keer gaat het over het placebo-effect. Het zal plaatsvinden in Amsterdam en aanmelden kan via de website.

Symposium Vereniging tegen de Kwakzalverij - Het placebo-effect: behagen of misleiden? 5Aan het begin van het symposium wordt zo als altijd de Meester Kackadorisprijs uitgereikt. Zodra daar de genomineerden bekend voor zijn, zullen we op Kloptdatwel wel weer een publiekspoll starten.

Al wel bekend gemaakt is dat de Gebroeders Bruinsma-Erepenning –  een onderscheiding  waar je wel trots op kunt zijn – is toegekend aan professor Jos van der Meer, mede vanwege zijn rol als voorzitter van de Europese koepel van wetenschappelijke academies die vorig jaar een uiterst kritisch rapport over de homeopathie opstelde.

 

Programma van het symposium op zaterdag 6 oktober

13:30 uur Uitreiking Meester Kackadorisprijs

14:00 – 14:35 uur ‘De rol van het placebo-effect voor onze gezondheidszorg’
Andrea Evers, hoogleraar gezondheidspsychologie en hoofd van de afdeling Gezondheids-, Medische en Neuropsychologie aan de Universiteit van Leiden

14:35 – 15:00 uur ‘De rol van nocebo-effecten voor de klinische praktijk’
Fabian Wolters, neuropsycholoog, onderzoeker bij de afdeling Gezondheids-, Medische en Neuropsychologie aan de Universiteit van Leiden

15:00 – 15:30 uur Pauze

15:30 – 16:10 uur ‘How to utilize placebo mechanisms – optimizing expectations in clinical practice’ Winfried Rief, professor of Clinical Psychology and Psychotherapy and head of the Clinic for Psychological Interventions, Philipss University of Marburg, Germany

16:10 – 17:00 uur Discussie met de zaal aan de hand van stellingen
Stellingen:
Prof.dr. Andrea Evers, psycholoog
Em.prof.dr. Frits van Dam, psycholoog, bestuurslid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij
Dr. Cees Renckens, gynaecoloog, erevoorzitter en bestuurslid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij
Nico Terpstra, huisarts, voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij
Em.prof.dr. Rien Vermeulen, neuroloog, voormalig bestuurslid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij

17:00 uur Borrel

Incompetentie en bedrog rond elektromagnetische straling

by 42 Comments

Incompetentie en bedrog rond elektromagnetische straling 6Op de website StopUMTS! staat een artikel met de alarmerende titel Skepsis en de Vereniging tegen de Kwakzalverij 2018 – Incompetentie en/of bedrog? Het is geschreven naar aanleiding van een bezoek aan de Gezondheidsbeurs in Utrecht (1 t/m 4 februari 2018), waar Skepsis en de Vereniging tegen de Kwakzalverij met een gezamenlijke stand aanwezig waren. De auteur, Leendert Vriens, heeft een aantal punten van kritiek op de ter plekke uitgedeelde folder ‘Straling – Wat moet ik daarmee’.

Ik heb zelf een dag op de stand van Skepsis gestaan, en o.a. deze folder uitgedeeld. Omdat ik het niet leuk vind om indirect van incompetentie en/of bedrog beticht te worden (weliswaar met een vraagteken, maar toch) heb ik de behoefte om een persoonlijke reactie te geven.

Ik heb zelf geen moeite met de genoemde folder. (Voor de duidelijkheid: deze gaat uitsluitend over elektromagnetische straling van telefoons e.d. De mogelijke invloed van magneetvelden, waar de Gezondheidsraad onlangs een advies over uitbracht, is een ander onderwerp).
De tekst van de Skepsis folder is af en toe kort door de bocht, maar als je in elke zin alle wetenschappelijke nuances moet weergeven, wordt zo’n tekst onleesbaar. Het is wel zo dat sommige formuleringen aanleiding tot misverstand kunnen geven. De heer Vriens geeft de volgende citaten uit de folder (voor de goede orde: er zijn er nog meer waar hij kritiek op heeft, maar ik beperk mij hier tot deze twee):

Het menselijk lichaam is ingewikkeld, en het is natuurlijk denkbaar dat het gevoelig is voor
andere effecten van niet-ioniserende straling dan alleen warmte-effecten.
Die zijn echter nooit gevonden, hoewel er hard naar gezocht is (…)

 

Op grond van het weinige onderzoek dat er is, heeft de Wereldgezondheidsorganisatie
in 2011 GSM-straling in de op een na laagste risicoklasse geplaatst (…).

In reactie hierop verwijst de heer Vriens naar https://www.emf-portal.org/en/topics, een website van de universiteit Aken waar veel wetenschappelijke publicaties over dit onderwerp te vinden zijn, en concludeert: Een grotere tegenstelling is bijna niet mogelijk, bijna 9100 publicaties over biologische effecten van niet-ioniserende straling en Skepsis c.s. durven te beweren dat dergelijke effecten nooit gevonden zijn.

Wat moet je hier nu van denken? Het is inderdaad duidelijk dat er een groot aantal studies op dit gebied gedaan is, maar het aantal studies zegt op zich niet zoveel. Het gaat om de resultaten van die studies. Wordt daarin het bestaan van de genoemde gezondheidseffecten bevestigd, of juist ontkracht?

Om hier een indruk van te krijgen heb ik een klein onderzoekje gedaan. Ik ben geen natuurkundige (ik heb sociale wetenschappen gestudeerd) maar voel mij wel in staat om in een wetenschappelijke discussie mijn eigen mening te bepalen. Ik heb daarom wat rondgekeken op de genoemde website. Deze biedt o.a. de mogelijkheid om de databank met wetenschappelijke publicaties hierover te doorzoeken. Hierbij worden de volgende soorten onderzoeken onderscheiden, waarvan ik er willekeurig een klein aantal bekeken heb (aantallen d.d. 23-2-18):

# in database # door mij bekeken
Mobile communications
a. Population studies 267 1
b. Experimental studies 1163 3
50/60 Hz
c. Population studies 468 1
d. Experimental studies (magnetic fields) 1572 3
e. Experimental studies (electric fields) 302 1
Children and young animals
f. Population studies 258 1
g. Experimental studies 532 1
Static fields
h. Experimental studies (magnetic fields) 1357 –
i. Experimental studies (electric fields) 125 –

(Van de onderzoeken in categorieën h en i worden geen samenvattingen gegeven. Deze heb ik buiten beschouwing gelaten.)

Voor de duidelijkheid: ik heb gewoon wat titels genomen die mij inhoudelijk interessant leken, zonder van tevoren naar de conclusies te kijken. (Dit is dus geen ‘cherrypicking’). De door mij bekeken onderzoeken laten zich als volgt samenvatten:

• Effect van straling gevonden: 3 publicaties
• Onduidelijk (mogelijk effect van straling gevonden): 3 publicaties
• Geen effect van straling gevonden: 5 publicaties

Het is voor mij ondoenlijk om een substantieel aantal van de genoemde studies te bestuderen. Toch wil ik mijn mening kunnen bepalen. Ik heb de volgende overwegingen:

In een aantal studies (lang niet alle) worden bepaalde verbanden geconstateerd tussen straling en gezondheidsverschijnselen. Omdat het vaak om statistische verbanden gaat (met bijbehorende kans op vals positieve resultaten) is het belangrijk dat dat soort resultaten herhaald kan worden in later onderzoek. Ik krijg daar tot nu toe geen overtuigende signalen over.
Verder blijft het volstrekt onduidelijk via welk mechanisme de straling die verbanden zou veroorzaken (‘hoe werkt dat dan?’ Bij een duidelijk verband zou je bijvoorbeeld ook dosis-gerelateerde effecten verwachten). Dat vind ik niet zo overtuigend.

Ik zal de eerste zijn om toe te geven dat je op basis van mijn piepkleine steekproef geen algemene conclusies kan trekken. Anderzijds is het ook niet zo dat door deze onderzoeken bij mij allerlei alarmbellen gaan rinkelen. De meeste wetenschappers die zich in alle afzonderlijke studies verdiept hebben, komen eveneens tot de conclusie dat het beeld helemaal niet zo duidelijk is. Met name ook wetenschappers van onafhankelijke instellingen als de Gezondheidsraad of de Britse organisatie Sense about Science (zie de links aan het eind van dit stukje).

Als laatste een citaat uit de brochure Making sense of Radiation van de genoemde Britse organisatie:

The fact that research is carried out on a precautionary basis to establish whether risks exist, has been presented by some commentators as evidence of danger.

Oftewel: dat onderzocht wordt of er iets aan de hand is, betekent niet automatisch dat er iets aan de hand is.

Niemand weet natuurlijk wat er in de toekomst hierover allemaal nog ontdekt zal worden. Ook degenen die zich nu ongerust maken, niet. Ik hou het voorlopig toch maar op de ‘officiële’ wetenschappelijke consensus dat er vooralsnog weinig reden tot ongerustheid is. Met alle respect, mijnheer Vriens.

Links

Gezondheidsraad

Sense about Science

Stralingsfolder uitgedeeld op de Gezondheidsbeurs