• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

Algemeen

KRO Brandpunt doet een Niburuutje

14 April 2014 by Pepijn van Erp 383 Comments

KRO Brandpunt heeft zich lekker laten inpakken door de sprookjes van Coen Vermeeren en Leslie Kean. Totaal kritiekloos werden gisteravond in een sneltreinvaart een aantal oude en minder oude UFO verhalen opgedist. Sommige nog niet afdoende verklaard, maar de meesten zijn inmiddels toch vrij uitgekauwd. Maar dat maakt niet uit in de minder serieuze ufologie, elke aandacht is meegenomen om meer boekjes te verkopen. Vermeeren en Kean zullen zich in hun handen wrijven met de gratis reclame voor hun schrijfsels.

KRO Brandpunt ziet ze vliegen
KRO Brandpunt ziet ze vliegen

Zowel op de site van Skepsis als hier op Kloptdatwel zijn veel van de waarnemingen besproken die in de Brandpunt uitzending (vanaf 11:30) opgevoerd worden.  Zo kwam de Belgische UFO-golf weer eens voorbij. Grappig om te zien dat Kean bladerend in haar boek snel voorbij de pagina met foto’s van de driehoekige UFO gaat, die ze eerst nog als het belangrijkste fotografische bewijs beschouwde. Daar is ze enigszins schoorvoetend van afgestapt toen kort na het verschijnen van haar boek bekend werd dat het om een vervalsing gaat.
Ook de recente
UFO boven Bremen kwam langs, maar waarom niet even gemeld dat al snel toch wel duidelijk is geworden wat daar aan de hand was? En het clubje uit Chili, dat een voorbeeld zou moeten zijn hoe je wel om moet gaan met UFO-meldingen, kennen we al van niet zo’n indrukwekkend onderzoek (‘UFO-video uit Chili bewijst ’t: ze hebben zes pootjes‘).

Om de boel toch een beetje te onderbouwen, toont presentator Aart Zeeman ons het COMETA-rapport ‘van de Franse overheid’. Marcel Hulspas besprak in 2002 het rapport al eens in Skepter. Zijn conclusie:

Het in UFO -kringen zo geprezen COMETA -rapport valt dus om meerdere redenen op. Ten eerste vanwege het teleurstellende gebrek aan werkelijk nieuwe informatie. Ten tweede vanwege het pseudo-natuurkundige gebabbel en de overdaad van kromtaal die als ‘scientific’ wordt aangeprezen. Ten derde is er de ondraaglijke lichtheid en chaotische opbouw van hoofdstukken als ‘ UFO ’s and Defense’ en ‘Scientific Implications’. Ten vierde het feit dat hier alle versleten stokpaardjes uit de derderangs UFO -literatuur weer van stal worden gehaald.
Dit is uiteraard geen rapport van enig zichzelf respecterend Frans overheidsorgaan. Dit is het slecht geschreven en amateuristisch vertaald verslag van een hobbyclubje (waarvan minimaal één lid te veel spannende UFO -boekjes heeft gelezen). Ufologen die hier enige waarde aan hechten, die denken dat dit op de buitenwacht indruk maakt, leggen daarmee een indrukwekkende verklaring van intellectuele armoede af. Het klinkt zo mooi, een voorwoord van général Norlain, voormalig directeur van het IHEDN , maar hij zegt niets meer dan dat hij het fijn zou vinden als de Franse autoriteiten hier iets mee zouden doen. Verder heeft IHEDN zelfs geen kopieerkosten aan dit flutrapport uitgegeven. Het is simpelweg verschenen als artikel.
De voorpagina vermeldt trots: ‘This paper originally appeared in a special issue of the magazine VSD published in France in July 1999’. VSD (de afkorting staat voor Vendredi, Samedi, Dimanche) is een Franse weekblad. Juli staat voor komkommertijd.

Uit Skepter 15.1, te lezen als u in bezit bent van de Skepter-USB of lees anders deze bespreking op Grenswetenschap.nl die ook niet zo slecht is.

Verdere onderbouwing? Oh ja, de heer Vermeeren, hoofd van Studium Generale van de TU Delft. Nou ja, daar is hier al genoeg over geschreven en waarom die man nog als autoriteit op dit gebied wordt opgevoerd is me een raadsel, hij heeft zelf eens gezegd dat hij niets kon bedenken waarin hij niet zou geloven! De onderzoeksjournalisten van KRO Brandpunt hadden waarschijnlijk niet de moeite genomen hem even te googelen, want de volgende artikelen staan toch vrij hoog in de zoekresultaten:

  • Ufo’s op de maan – Complottheorieën van dr. Coen Vermeeren (Rob Nanninga, Skepter 24.2, 2011)
  • UFO’s bestaan gewoon De wetenschappelijke visie van Coen Vermeeren (Rob Nanninga, Skepter 25.2, 2012)

en de universitaire voorlichter begon gisteravond alvast met het afstoffen van zijn blog waarin de houding van de TU Delft ten opzichte van Vermeeren uiteen wordt gezet.

Natuurlijk is het zo dat er soms waarnemingen overblijven die niet direct afdoende verklaard kunnen worden, bij gebrek aan voldoende details of elkaar tegensprekende getuigen, bijvoorbeeld. Maar om van ‘niet verklaard’ naar ‘onverklaarbaar zonder buitenaardse oorsprong’ te komen, is een stap waar heel wat sterker bewijsmateriaal voor geleverd moet worden dan de gevallen in de uitzending. Serieuze aandacht voor het onderwerp lijkt me prima, maar dan wel met serieus te nemen gasten. Een gênante vertoning van Brandpunt!

 

Filed Under: Algemeen, UFO Tagged With: brandpunt, coen vermeeren, cometa, journalistiek, ufo

Kip zonder kop beter af met aanroepen Allah

9 April 2014 by Pepijn van Erp 23 Comments

Veel religies hebben voorschriften met betrekking tot voedsel. Volgens islamitisch gebruik zijn kippen bijvoorbeeld pas halal als je ze op de juiste manier slacht. Tijdens het slachten moet Allah  aangeroepen worden en niet wat anders, want dan is het vlees haram en mag een moslim het eigenlijk niet eten. Nu zou je als gelovige moslim dit voorschrift gewoon kunnen accepteren als een gegeven, maar als je nu op basis van modern wetenschappelijk onderzoek kunt laten zien dat er ook ‘objectieve’ argumenten voor zijn, dan ben je natuurlijk wel gek als je dat niet probeert. Niet dan?

Onderzoekers van de universiteit van Batna in Algerije publiceerden vorig jaar een artikel waarin ze verschillen laten zien tussen het vlees van correct geslachte kippen en van kippen waarbij het ritueel niet helemaal goed werd uitgevoerd (pdf). De onderzoekers kozen 66 kipjes uit om te slachten. De ene helft werd keurig volgens islamitisch gebruik om zeep geholpen: de halsslagader, luchtpijp en slokdarm worden met één haal van een scherp mes doorgesneden onder het aanroepen van Allah met de woorden ‘Bismillah-Allahu Akber’. De minder fortuinlijke groep moest het stellen met dezelfde behandeling waarbij het aanroepen van Allah achterwege werd gelaten. Vervolgens werden delen van de borstspier en de levers op sterk water gezet en gestuurd naar een laboratorium voor nader onderzoek.

In het weefsel van de kippen die zonder aanroep van Allah waren geslacht, waren veranderingen te zien. Diverse opeenhopingen van cellen in de bloedvaten van de levers en het borstvlees. De netjes geslachte kipjes hadden hier geen last van. Heel duidelijk wordt dat uit de afbeeldingen die in het artikel staan:

Volkomen helder, links haram en rechts halal
Volkomen helder, links haram en rechts halal

Ja, en die opeenhopingen vormen een uitgelezen kans voor de groei van bacteriën volgens de auteurs. De suggestie is duidelijk: het slachtvoorschrift kan ook vanuit gezondheidsoogpunt goed onderbouwd worden. Met deze plaatjes moeten we het trouwens doen wat onderbouwing betreft. Er is niet eens een tabel waarin de gevonden verschillen netjes geturfd tegenover elkaar gezet zijn.
De bedroevend lage kwaliteit van dit onderzoek lijkt overigens niet in eerste instantie ingegeven om de uitkomst te bereiken die vanuit religieus standpunt gewenst is. Toen ik zocht wat de eerste auteur nog meer had geschreven, trof ik een soortgelijk artikel aan in hetzelfde tijdschrift. Even weinig data en nog minder plaatjes, maar nu ging het niet om religieus slachten, maar om het opkweken van kuikens in ruimtes bij normale of verhoogde temperatuur.

Sommige tijdschriften publiceren alles, als je maar betaalt. Nou ja, alles? Misschien had de editor van dit blad (International Journal of Poultry Science) dat in Pakistan wordt uitgegeven wel even achter zijn oren gekrabd als de uitkomst net andersom was geweest. Dat is natuurlijk wel het ‘risico’ als je als bepaalde zaken, die je op grond van geloof aanneemt, wil toetsen op een eerlijke wetenschappelijke manier. Of zouden de onderzoekers dan het artikel misschien niet hebben ingestuurd en zo de editor zijn dilemma hebben bespaard? Over een ethische commissie die het onderzoek goedgekeurd heeft, rept het artikel niet en ik denk niet dat het tijdschrift het voorschrijft. De kippen zullen allemaal wel gewoon verkocht zijn voor consumptie, ook naar haram geslachte kippen is er in Algerije waarschijnlijk vraag genoeg.

(via een blog van Jeffrey Beall [mirror])

 

Filed Under: (Bij)Geloof, Algemeen, Wetenschap Tagged With: allah, halal, haram, religie, slachten kip, voedselvoorschrift

Feng Shui meester wijst goede plaats voor graf aan en wordt bedolven door modderstroom

3 April 2014 by Pepijn van Erp 310 Comments

Een expert op het gebied van Feng Shui, Zheng Guoqiang, was gevraagd om op de begraafplaats van Zhaoqing, in de Guangdong provincie van China, een mooie plek uit te zoeken als laatste rustplaats voor ene meneer De Meng. Net toen Zheng een plek had aangewezen die gezien de aanwezige vibraties perfect aanvoelde voor de begrafenis, werden hijzelf, twee familieleden van meneer De Meng, een Taoist en drie medewerkers van de begraafplaats, bedolven onder een modderstroom. Een vriend van Zheng, metafysicus Lee Chengze, begrijpt er niets van waarom hij juist op die zondag naar de begraafplaat was gegaan, die voelde namelijk al erg slecht.

James Randi deelt een bericht op zijn Facebook-pagina
James Randi deelt een bericht op zijn Facebook-pagina

Via de Facebook-pagina van James Randi werd een bericht van deze strekking vandaag gedeeld. De link verwijst naar een artikel in Metro en daarin staat een verkapte verwijzing naar de echte bron van het verhaal, TomoNews. TomoNews is een Engelstalig website van een Taiwanese animatiestudio en levert animaties als illustratie bij het nieuws:

Each day, TomoNews will publish up to 20 animated news stories, covering US and world events. These stories will tackle breaking news, combining animation with video footage to help viewers visualize and quickly understand headline events as they unfold.  In addition, TomoNews will animate the most talked-about WTF stories on the internet. The craziest, weirdest, most unexpected stories will get an additional twist with our animations and snarky personality. And finally, TomoNews will continue animating satire, bringing to viewers the unique brand of humor for which the Taiwanese Animators are known.

Het ‘nieuwsitem’ dat ze bij deze tragedie maakten, is snel gevonden:

Een goed verhaal moet je eigenlijk niet dood checken, zeker niet als het op 1 april wordt gepubliceerd. Of is het toch waar? Op een Chinese website die van Zheng lijkt te zijn, staat een nieuwsberichtje (van 2 april) dat Google Translate als volgt vertaald:

Zheng Guoqiang leraar ongeval tragische dood, rouwen Zheng, all the way! Een herdenking zal later worden gehouden in Shenzhen, tot nader order

 

Filed Under: (Bij)Geloof, Algemeen, Humor, Kort Tagged With: Feng Shui, james randi, TomoNews

SKEPTER – jaargang 26 nummer 2

25 March 2014 by Pepijn van Erp 1 Comment

De cover van Skepter jaargang 26 nummer 2
De cover van Skepter jaargang 26 nummer 2

Skepter is een uitgave van de Stichting Skepsis.

Hieronder volgt een samenvatting van de artikelen uit de laatste Skepter. Wil je daarna meer lezen? Deze laatste Skepter kun je hier als proefnummer (4,-) bestellen. Maar een abonnement (13,-) is natuurlijk handiger.

Wil je Stichting Skepsis echt steunen, dan kun je donateur worden: voor slechts 30 euro per jaar krijg je én de Skepter én gratis toegang tot ons jaarlijks congres (t.w.v. 25,00!). Wie nú donateur wordt, krijgt als welkomstcadeau 3 oude Skepters (nummer 25/1, 25/2 en 26/1)  plus een USB-kaart met alle 25 jaargangen in pdf-formaat.

GELAATKUNDE – Jaco Berveling
De gelaatkunde was in de eerste helft van de 19de eeuw in heel Europa populair dankzij de handboeken die de Zwitserse predikant Johann Kaspar Lavater er vanaf 1775 over publiceerde. Ook in Nederland waren er velen die geloofden dat de vorm van de neus veel kan onthullen over iemands karakter. De medicus Franz Joseph Gall propageerde het idee dat een knobbel op de schedel betekent dat een bepaalde eigenschap sterk is ontwikkeld. Pas vanaf de jaren 1970 onderzochten psychologen in hoeverre mensen in staat zijn om eigenschappen zoals intelligentie, daadkracht en betrouwbaarheid uit iemands gelaat af te leiden.

MUZIKALE PLANTEN – Dirk Kopppenaal
Hoewel planten geen oren hebben, was er een eeuw geleden al een bekende Indiase wetenschapper die meende te hebben aangetoond dat ze beter groeien onder invloed van aangename muziek. Zijn resultaten werden later met succes herhaald door enkele andere wetenschappers, al werden zij het er niet over eens of klassieke muziek beter werkt dan rockmuziek. De Australische botaniste Monica Gagliano voerde onlangs experimenten uit waaruit ze concludeerde dat planten wellicht ook in staat zijn tot een vorm van akoestische communicatie. Er bestaan meerdere hypothesen om de resultaten te verklaren. Zo is het mogelijk dat sterke geluidstrillingen door hun mechanische werking een gunstig effect hebben.

ARROGANTE DARWINISTEN – Gerdien de Jong
Eind 2012 promoveerde Joris van Rossum op een filosofisch proefschrift waarin hij de evolutietheorie ten val probeerde te brengen door te betogen dat deze niet in staat is om seksuele reproductie te verklaren. Evolutiebiologen waren van mening dat het proefschrift onder de maat was. In antwoord op deze kritiek schreef een van de promotoren, de wiskundige prof. Ronald Meester, het boekje Arrogant (2014). Meester vindt dat darwinisten te veel pretenties hebben en minder weten dan ze denken. De auteur blijkt echter zelf niet veel verstand van zaken te hebben. Zo beweert hij onder meer dat de evolutietheorie gaat over hoe selectie werkt op genen.

MILGRAMS SCHOKKENDE EXPERIMENTEN – Rob Nanninga
De sociaal-psycholoog Stanley Milgram demonstreerde in de jaren 1961-1962 hoe veel proefpersonen bereid waren om in opdracht van een wetenschapper zware stroomstoten toe te dienen aan een man met hartklachten, die kermde van de pijn en hevig protesteerde. Toen het experiment onlangs werd herhaald, bleek dat het grootste deel van de deelnemers opnieuw gedwee de instructies van de proefleider opvolgde. Milgram betoogde dat mensen geneigd zijn om zich niet meer verantwoordelijk te voelen voor zulke wandaden wanneer ze in opdracht van een legitieme autoriteit handelen. Maar er bestaan ook andere verklaringen.

KINDEREN VAN GOD – Rob Nanninga
Volgens cognitieve godsdienstwetenschappers sluiten religieuze ideeën heel goed aan bij de wijze waarop kinderen van nature denken. Ze bouwen voort op alledaagse cognitieve vermogens en neigingen. Daardoor zouden jonge kinderen bijna vanzelf gaan geloven dat ieder wezen een onsterfelijke geest heeft en is er naar verluidt maar heel weinig voor nodig om ze te overtuigen van het bestaan van een alwetende God die alles met een bepaald doel heeft geschapen. De onderzoekers beroepen zich hierbij op enkele recente experimenten, maar dit bewijsmateriaal laat te wensen over, mede omdat men bijna alleen kinderen van gelovige ouders onderzocht.

ZELFBEDROG EN SOCIOBIOLOGIE – Harald Merckelbach
De evolutiebioloog Robert Trivers betoogt in zijn book The Folly of Fools dat zelfbedrog een effectieve vorm van liegen is, want mensen kunnen een onwaar verhaal veel overtuigender vertellen wanneer ze er zelf in geloven. Hij beschouwt de kunst om anderen te misleiden als een teken van intelligentie en veronderstelt dat we met een deel van onszelf een ander om de tuin kunnen leiden. Trivers laat echter veel psychologische vragen open. Hij spreekt ook van zelfbedrog wanneer het onzeker is of men werkelijk niet beter weet en hij probeert zelfs de politiek van de VS en Israël aan zelfbedrog toe te schrijven.

ACUPUNCTUURONDERZOEK – Jan Willem Nienhuys
Echte acupunctuur werkt soms wat beter tegen pijnklachten dan een namaakbehandeling. Maar het verschil is nogal klein, zodat het in de praktijk weinig waarde heeft. Bovendien komt het waarschijnlijk voort uit gebreken in het onderzoek. Het is lastig om de proeven goed te blinderen, zodat de patiënten kunnen raden of ze al of niet echte acupunctuur krijgen. Het resultaat wordt onder meer beïnvloed door het verbale contact met de behandelaar. Bovendien zijn de resultaten hoofdzakelijk subjectief, terwijl er objectief veel minder vooruitgang kan worden gemeten.

BROODBUIK – Martijn Van Der Plas
In zijn boek Broodbuik stelt de cardioloog William David tarwe voor als een bijna duivels voedsel, dat naast overgewicht ook allerlei ziektes zou veroorzaken. Zijn alternatief is een variant op het koolhydraatarme Atkins-dieet, dat zou kunnen werken doordat het de eetlust vermindert. Er zijn geen overtuigende redenen om zo’n dieet te ontraden. Veel voedingsadviezen zijn simplificaties en gaan niet voor iedereen op.

FAMILIEMAN – Dirk Koppenaal
Recent onderzoek toonde aan dat mannen minder belangstelling hebben voor een rol als brave huisvader en papa naarmate hun testikels groter zijn. Dit is evolutionair verklaarbaar.

Filed Under: Algemeen, Skepticisme Tagged With: acupunctuur, broodbuik, cognitieve godsdienstwetenschap, darwinisme, gelaatkunde, Milgram, planten, Robert Trivers

Klimaatsceptici scoren puntje tegen Lewandowsky: Recursive Fury ingetrokken

24 March 2014 by Pepijn van Erp 68 Comments

Psycholoog Stephan Lewandowsky gooide in 2012 een bommetje in de voortgaande strijd van klimaatsceptici tegen de wetenschappelijk consensus rondom de menselijke invloed op de opwarming van de aarde. In een artikel getiteld NASA Faked the Moon Landing—Therefore, (Climate) Science Is a Hoax lijkt hij de klimaatsceptici als complotdenkers weg te zetten. Die reageerden natuurlijk verontwaardigd op hun eigen websites en in de commentaren bij blogs die erover berichten. En die online uitingen werden vervolgens weer onderzocht op complotdenken door Lewandowsky. Nieuw artikel, nieuwe verontwaardiging. En nu, een jaar later, ingetrokken.

Lewandowsky-retraction-640x250

LOG12 – Moon Landing
De volledige titel van het eerste artikel dat Lewandowsky schreef met Klaus Oberauer en Gilles Gignac is: “NASA Faked the Moon Landing—Therefore, (Climate) Science Is a Hoax – An Anatomy of the Motivated Rejection of Science” (afgekort LOG12, naar de beginletters van de auteurs) en is  gepubliceerd in Psychological Science  (hier een vrij toegankelijke versie). Het is pas in maart 2013 officieel verschenen, maar de commotie begon in juli 2012 toen het geaccepteerd was en online werd verspreid.
Het ‘resultaat’ werd gretig opgepakt door de media. Als (sociaal)psychologen ergens goed in zijn gebleken de laatste jaren, is het wel weinig overtuigende verbanden vertaald te krijgen in spraakmakende krantenkoppen. Niet verwonderlijk dat de klimaatsceptici op hun achterste benen stonden en uit alle macht probeerden de onzin van dit onderzoek aan te tonen.
Wat staat er nu eigenlijk voor schokkends in? Het onderzoek is gebaseerd op een vragenlijst die werd uitgezet via een aantal websites die over klimaatverandering gaan. De deelnemers werd gevraagd in hoeverre ze eens of oneens waren met zaken die in de klimaatdiscussie een rol spelen (‘verbranding van fossiele brandstoffen draagt bij aan de opwarming van de aarde’, ‘verbranden van fossiele brandstoffen heeft al negatieve gevolgen laten zien’). Maar ze kregen ook vragen over redelijk bekende complottheorieën (moord op Kennedy, die maanlandingshoax uit de titel), algemeen wetenschappelijk aanvaarde feiten (aids wordt veroorzaakt door hiv, roken veroorzaakt longkanker) en hoe ze dachten over de vrije markt.
De onderzoekers gooien al deze data in een vrij gecompliceerd statistisch model (Structural equation modeling) en daaruit komt dan met name een sterke samenhang tussen een voorkeur voor vrije markt en klimaatscepsis uit opborrelen. En eigenlijk ook dat maar weinig mensen waarde hechten aan complottheorieën; als ze dat al doen leidt dat eerder tot ongeloof in algemeen aanvaarde wetenschappelijk feiten dan in verwerpen van de theorie rond klimaatopwarming.

Stephan Lewandowsky
Stephan Lewandowsky

Belangrijkste kritiek op het onderzoek gaat over de manier waarop de deelnemers werden geselecteerd. Volgens de auteurs probeerden ze zowel volgers van de consensus rondom klimaatopwarming in hun onderzoek te krijgen als sceptici door de enquête aan te bieden via acht websites die pro-wetenschap zijn en vijf die je als klimaatsceptisch kunt aanduiden. Die laatsten deden echter niet mee. De sceptici in de enquête kwamen dus via de ‘reguliere’ sites binnen, maar er waren er wel genoeg voor de vergelijking (in totaal 1.145 bruikbare inzendingen). Bij uitkomen van het artikel gingen de websitebeheerders van sceptische blogs natuurlijk na of dat wel klopte van die afgeslagen uitnodiging. En daar lijkt toch een luchtje aan te zitten.
Ook het rekenwerk van Lewandowsky is niet direct helemaal transparant en lijkt voor een niet-ingewijde nodeloos ingewikkeld. De kans dat de uitkomst bewust vertekend is door een paar lieden die klimaatsceptici in een kwaad daglicht wilden stellen, is ook niet uit te sluiten bij zo’n Internet-poll en het lijkt erop dat daar maar weinig inspanning voor nodig was geweest. Er waren ook maar 10 respondenten die iets in de maanlandingshoax zagen, dus de titel lijkt sowieso wat overtrokken.

De verdediging van Lewandowsky rammelt ook wel wat. Zo heeft ie behoorlijk vaag gedaan over de vijf sceptische sites die geweigerd zouden hebben om zijn poll te plaatsen en zat zich te verkneukelen bij het idee dat al die boze klimaatscepsisbloggers ijverig hun mailboxen aan het doorpluizen zouden zijn om te zien of ze twee jaar eerder misschien een mailtje te snel hadden weg gegooid. Wat blijkt, is dat een assistent van hem die uitnodiging had gestuurd, zonder echter op  te merken dat het om een onderzoek van Lewandowsky ging en vervolgens is er ook niet veel moeite gedaan om bij ‘geen antwoord’ of een weigering even door te drukken en het belang duidelijk te maken. En of de poll nu wel op SkepticalScience (de belangrijkste reguliere site) stond, is inmiddels ook de vraag (misschien was het alleen een oproep via Twitter of stond het in een reactie op de site).
Voor een lezer die niet heel erg op de hoogte is van de rollen die Lewandowsky, zijn mede auteurs en zijn opponenten in de echte discussie spelen (die over klimaatverandering) komen de reacties van Lewandowsky op de kritiek een beetje gemakkelijk over en hij lijkt ze wat lichtzinnig belachelijk te maken. Ik weet niet of dat nu zijn bedoeling was, maar bij mij werkt het eerder wat sympathie op voor de sceptici (op dit punt dan).

Recursive fury
Maar laten we even wel wezen, het is niet meer dan een Internet-poll! Misschien was de te verwachten commotie ook wel iets waar Lewandowsky stiekem op hoopte en zat hij al klaar voor het vervolgonderzoek: het analyseren van de reacties op blogs over zijn onderzoek en het verband met complotdenken! Dit mondde uit in een artikel: Recursive fury: Conspiracist ideation in the blogosphere in response to research on conspiracist ideation gepubliceerd in Frontiers in Psychology: Personality Science and Individual Differences. Dit keer deed Lewandowsky het samen met Oberauer, John Cook en Michael Marriott. Meteen was daarover zoveel trammelant dat het er toe leidde dat Frontiers het artikel uit voorzorg offline haalde.
Vorige week berichtte weblog Retraction Watch dat het nu ook formeel is ingetrokken. Belangrijkste reden is dat Frontiers de juridische aansprakelijkheid niet aandurft. Een aantal personen die in het artikel of in de supplementen met naam genoemd zijn (of waarvan hun opmerkingen zo tot de persoon zijn terug te leiden), zijn van mening dat er sprake is van smaad. In die supplementen zijn bijvoorbeeld ook reacties van mensen opgenomen die geen uitgesproken klimaatsceptici zijn, maar die suggestie wordt wel gewekt door onhandige benaming van het stuk. Een ander punt is dat minstens één van de auteurs (Marriott) ook in de onderzoeksperiode blogs schreef waarin hij flink kritiek uitte op sommige klimaatsceptici die in het artikel worden genoemd. Dat lijkt mij inderdaad wat dubieus.
Het stuk staat nog wel online (pdf) op de site van de University of Western Australia, waar Lewandowsky tot januari dit jaar werkzaam was. Het is onderhoudend leesvoer, maar of het faire wetenschap is, waag ik te betwijfelen. Ik kan me goed voorstellen dat het op de klimaatsceptici overkomt als een lafhartige aanval vanuit de veilige ivoren toren van het afgeschermde academisch wereldje. De groep die bekeken wordt, is stiekem ook verschoven van de bezoekers van klimaatblogs naar de auteurs van de sceptische blogs (want daarvan komt het merendeel van de onderzochte commentaren). Zowel de sceptici die zich door LOG12 onheus bejegend voelen als Lewendowski maken dat onderscheid eigenlijk niet.

Plos One – absence of any role of free-market worldview or conservatism in the rejection of GM foods
Misschien is het maar beter om die twee onderzoekjes te vergeten en alleen te kijken naar een ander onderzoek van Lewandowsky dat vorig jaar verscheen in Open Access journal Plos One: “The Role of Conspiracist Ideation and Worldviews in Predicting Rejection of Science“. Dit is gebaseerd op een representatieve steekproef onder de Amerikaanse bevolking uitgevoerd door een onafhankelijk onderzoeksbureau, dus hoeven we ons minder druk te maken over bias in de selectie. Volgens Lewandowsky bevestigen de resultaten die van LOG12. Dat klopt wel aardig, maar ook hier haalt Lewandowsky het complotdenken naar voren door het in de titel op te nemen, terwijl het dus helemaal niet zo’n grote en duidelijke rol speelt. In een FAQ bij het artikel, waarin Lewandowsky zelf een aantal vragen bedenkt en beantwoordt, geeft hij zelf wat het belangrijkste resultaat van de studie was:

The involvement of conspiratorial thinking in the rejection of science is not very surprising, given the existing body of literature that we review in the paper. Similarly, the important role of free-market worldviews in the rejection of climate science is also not surprising in light of previous results […] What is surprising, and in our view quite remarkable, is the absence of any role of free-market worldview or conservatism in the rejection of GM foods, and their rather weak (and mutually opposing) role in the rejection of vaccinations.

In een stuk van Tania Lombrozo komt ook naar voren dat Lewandowsky meer maakt van dat complotdenkersaspect dan misschien gerechtvaardigd is op grond van zijn onderzoek:

I asked Lewandowsky about his experience as a researcher working on the psychology of science denial, and in particular his take on the blogospheric reception to his forthcoming paper. He suggested that the paper engendered such hostility because it not only “cast people who rejected climate science in a less than favorable light,” but also because “it was too close to the truth.” Of course, he points out, “the way the blogosphere responded was really by confirming my finding. What they basically did was spin one conspiracy theory after another, trying to invalidate the data.”

Uh? Zo maakt Lewandowsky zich er wel een beetje gemakkelijk vanaf. Je zou zelfs kunnen zeggen dat hij de kritiek op zijn studie vergelijkt met de aanvallen op de klimaatwetenschap zelf op basis van idiote complottheorieën. Alleen gaat die vlieger niet op omdat zijn Internet-poll zich moeilijk laat vergelijken met het inmiddels tamelijk robuuste bewijs voor de menselijke invloed op de klimaatopwarming dat berust op talloze onderzoeken van een groot aantal onderzoekers uit verschillende disciplines.
Lewandowsky stelt ook her en der dat er nog helemaal geen academische artikelen zijn verschenen die kritiek uiten op LOG12. Daarmee impliceert hij dat hij de kritiek van de sceptici niet al te serieus neemt. Beetje makkelijk is dat wel, want dat soort artikelen zou dan geschreven moeten worden door (zich aangevallen voelende) personen die misschien soms wel wetenschappelijk ervaring hebben, maar niet thuis zijn in hoe het binnen de psychologie werkt. Of van andere psychologen die het werk van Lewandowsky belangrijk genoeg vinden om eens kritisch door te pluizen. En dat laatste gebeurde de laatste jaren juist niet zoveel in die kringen …

Hier wat Lewandowsky er zelf over te zeggen heeft. Hij gaat dus toch wel in op kritiek en doet dus zelf lekker mee op het niet peer reviewed strijdtoneel. Maar lees ook de comments, daarin staan weer links naar de reacties op de sites van klimaatsceptici. In een net verschenen video legt Lewandowsky de hele gang van zaken uit vanuit zijn perspectief en vertelt ook iets over de zaken die zich niet zo in het openbaar afspelen (de ‘Subterranean War on Science‘ ):

Lewandowsky kwam eerder ter sprake op Kloptdatwel in de bespreking van ‘The Debunking Handbook‘ dat hij samen met Cook schreef, één van de co-auteurs van Recursive Fury en één van de mensen achter de website SkepticalScience.com.

Update 11 april 2014: over de retractie is ook al weer een heleboel afgeblogd en gediscussieerd in commentaren op die blogs. Frontiers heeft tot twee keer toe een toelichting geven, telkens iets duidelijker. In het laatste bericht stelt de Editor-in-Chief dat het artikel eigenlijk nooit gepubliceerd had mogen worden, omdat de individuen aan wie kenmerken van complotdenken werden toegeschreven, geïdentificeerd konden worden en daarvoor geen toestemming hadden gegeven:

For Frontiers, publishing the identities of human subjects without consent cannot be justified in a scientific paper. Some have argued that the subjects and their statements were in the public domain and hence it was acceptable to identify them in a scientific paper, but accepting this will set a dangerous precedent. With so much information of each of us in the public domain, think of a situation where scientists use, for example, machine learning to cluster your public statements and attribute to you personality characteristics, and then name you on the cluster and publish it as a scientific fact in a reputable journal. While the subjects and their statements were public, they did not give their consent to a public psychological diagnosis in a scientific study. Science cannot be abused to specifically label and point out individuals in the public domain.

Lijkt mij ook.

Filed Under: Algemeen, Wetenschap Tagged With: complotdenken, complottheorieen, klimaatscepsis, opwarming, sociale psychologie, Stephan Lewandowsky

  • « Go to Previous Page
  • Page 1
  • Interim pages omitted …
  • Page 111
  • Page 112
  • Page 113
  • Page 114
  • Page 115
  • Interim pages omitted …
  • Page 147
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Fluoride-angst?
30 June 2025 - Ward van Beek
Fluoride-angst?

Raad eens’, vraagt Cor van Loveren: ‘Het is begin jaren zeventig. Hoeveel gaatjes denk je dat een kind van vijf gemiddeld had?’ Het antwoord: achttien. ‘In haast elke tand zat wel een gat.’ Gemiddeld genomen dan. Er waren ook tanden…Lees meer Fluoride-angst? › [...]

James Randi test wichelroedelopers in Australië
11 June 2025 - SkepsisSiteBeheerder
James Randi test wichelroedelopers in Australië

In 1980 bezocht James Randi Australië op uitnodiging van Dick Smith om daar een test uit te voeren met wichelroedelopers.Lees meer James Randi test wichelroedelopers in Australië › [...]

Polarisatie juist goed voor democratie?
5 June 2025 - Ward van Beek
Polarisatie juist goed voor democratie?

.Soms lijkt het wel alsof we elkaar de hele dag de tent uit vechten. Op social media, bij verjaardagsfeestjes en in talkshows zijn we het oneens over vaccins, over Gaza, over vrouwenrechten. Dat blijkt ook uit onderzoek van het Sociaal…Lees meer Polarisatie juist goed voor democratie? › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

RFK Jr.’s reconstituted vaccine committee meets for the first time, and I can’t help but think of clowns…antivax clowns
30 June 2025 - David Gorski

Last week, HHS Secretary Robert F. Kennedy Jr.'s reconstituted Advisory Committee for Immunization Practices (ACIP) met for the first time. The proceedings reminded me, more than anything else, of an antivax clown car. The post RFK Jr.’s reconstituted vaccine committee meets for the first time, and I can’t help but think of clowns…antivax clowns first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Dr. Jay Bhattacharya Tried to Summon a Social Media Mob to Bully and Silence a Dissident Scientist, but the Mob Had Other Ideas
28 June 2025 - Jonathan Howard

The mob doesn't trust the medical establishment, and today Dr. Bhattacharya is the medical establishment. The post Dr. Jay Bhattacharya Tried to Summon a Social Media Mob to Bully and Silence a Dissident Scientist, but the Mob Had Other Ideas first appeared on Science-Based Medicine. [...]

As Trust in our Medical Establishment Justifiably Collapses, They Are Making Cheerful Propaganda Podcasts From Their Safe Spaces
27 June 2025 - Jonathan Howard

Some of us believe in civil debate and discussion, even though Drs. Vinay Prasad, Marty Makary, and Jay Bhattacharya do not. The post As Trust in our Medical Establishment Justifiably Collapses, They Are Making Cheerful Propaganda Podcasts From Their Safe Spaces first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • O misterioso vídeo do disco voador em Mingachevir, no Azerbaijão - Portal Vigília on UFO’s – waar komen ze vandaan?[…] e produtiva, principalmente entre céticos. Um grupo de trabalho da iniciativa internacional “Skepsis”, começou
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc JacobsNaar aanleiding van reacties op X van Bram Bakker aka @bramkoers_tweet heeft Jaime Borjas meerdere malen opnieuw gereageerd op problemen
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Hans1263, bedankt voor je bemoedigende woorden. Ik ben er behoorlijk zeker van dat mensen als Ronald Meester, Jona Walk en
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het ‘retraction paper’ voor de Corman-Drosten PCR-testOndertussen is er een uitspraak van de zaak tegen huisarts Berber Pieksma, 1 van de vele co-auteurs van dit broddelwerk
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (24-2025)Benieuwd naar het resultaat. Vaak is de klokkeluider de kwaaie pier.

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in