Kloptdatwel?

Algemeen

6e Skeptische wereldcongres: 18-20 mei in Berlijn

by 8 Comments

Van vrijdag 18 mei tot en met zondag 20 mei vindt in Berlijn het zesde skeptische wereldcongres plaats. Ook op de woensdag en donderdag eraan voorafgaand zijn activiteiten gepland. Het thema: wetenschap in onzekere tijden.

6e Skeptische wereldcongres: 18-20 mei in Berlijn 1
De Engelse wetenschapsjournalist Simon Singh leidt een sessie op zondag over pseudowetenschap (foto: wikipedia).

Belangrijke onderwerpen op het  congres:

  • Creationisme in het Christendom en de Islam (de eerste twee sessies op vrijdag). Deze sessies worden geleid door Martin Mahner (een Duitse wetenschapsfilosoof en als directeur van het Zentrums für Wissenschaft und kritisches Denken een toonaangevende Duitse skepticus) en Eugenie Scott (directeur van het Amerikaanse National Center for Science Education).
  • Pseudowetenschap in het onderwijs (de afsluitende sessie op vrijdag). Gabor Hrasko, de voorzitter van de Hongaarse sceptici, leidt deze sessie. Hrasko heeft een eigen website over wetenschap en scepticisme met de naam X-Mines (vertaald in het Engels).
  • Alternatieve geneeskunde komt aan de orde in de eerste twee zaterdagsessies die onder leiding staan van de publiciste Julia Offe en de bekende Vlaamse skepticus en voorzitter van de Belgische zusterorganisatie van Skepsis (SKEPP): Wim Betz.
  • De psychologie van irrationaliteit en pseudowetenschappen komt in het tweede helft van de zaterdag aan de orde. Deze sessies worden geleid door Amardeo Sarma die veel schrijft op het ECSO (European Skeptics Blog) en de Amerikaanse skepticus en amateur-goochelaar James Alcock die o.a. heeft geschreven over het ‘electronic voice phenomenon’ en ‘stemmen van de doden’.
  • 6e Skeptische wereldcongres: 18-20 mei in Berlijn 2
    James Randi verzorgt samen met Massimo Polidoro de key note address (foto: wikipedia).

    Het boegbeeld van de skeptische beweging, James Randi, en de Italiaanse skepticus Massimo Polidoro verzorgen op zondagochtend de key-note address over wetenschap in onzekere tijden. De rest van de dag staat  in het teken van Pseudowetenschap, onder leiding van de Amerikaanse skepticus Barry Karr (auteur van ‘Science and Religion’) en de ook in Nederland wegens zijn gevecht met de Engelse organisatie van Chiropractors bekende wetenschapsjournalist Simon Singh.

Iedere sessie heeft naast de voorzitter tenminste twee sprekers en er zijn ook sociale en feestelijke activiteiten, zoals prijsuitreikingen, excursies en diners. Op woensdag is er gezamenlijk bezoek aan musea en op donderdag is er de gratis ‘publieksdag’ die in het Duits wordt gehouden.

Deelname aan het congres kost € 270 voor het hele programma (of € 110 per dag), exclusief excursies en diners. De website van het congres vind je hier en  aanmelden kan hier. Laat het ons svp weten als je er naar toe gaat. Dat kan met een mailtje.

 

Schepping of evolutie?

by 78 Comments

Dutch Creation Science organiseert op 2 en 3 maart het congres ‘Exploring the World’  (www.dcsconferences.com). Op de tweedaagse conferentie in lyceum Het Baken in Almere stellen sprekers als prof. dr. M.J. Paul, drs. G.A. van den Brink, prof. dr. M.J. de Vries, dr. P. Borger en dr. H. Degens de weten­schappelijke aspecten van de discussie ‘schepping of evolutie’  aan de orde. Er is een programma samengesteld met aandacht voor onder meer de vakgebieden theologie, filosofie, biologie, geologie, natuurkunde en geschiedenis. Het congres is bestemd voor iedereen met interesse in ‘de oorsprongsvraag’.

Het congres lijkt mij een nodeloze herhaling van zetten. Vooral waar het de discussie ‘ schepping of evolutie’  betreft. In 1977 was er namelijk al een groot debat ‘Schepping of Evolutie’ als afsluiting de EO-serie ‘Adam of Aap?’ van drs. J. van Delden. Ruim duizend bezoekers kwamen er vanuit het hele land voor samengestroomd in het Jaarbeurscongrescentrum in Utrecht. Nagenoeg alle kranten hebben er over bericht en een samenvatting van het congres werd ook op televisie uitgezonden.

Ik heb destijds de eer gehad om als evolutionistisch sterrenkundige de degens te mogen kruisen met de creationistiche astrofysicus prof. dr. Harold S. Slusher van de Amerikaanse Christian Heritage College. Mijn geologische collega dr. Cees Laban nam het op tegen prof. dr. Duane T. Chittick van het George Fox College. Biochemicus dr. Mels Sluyser ging in debat met prof.dr. Duane T. Gish van het Institute for Creation Research in San Diego (http://www.kennislink.nl/publicaties/scheppingstheorie-verdonkeremaant-4-5-miljard-jaar).
Ik dacht dat we toen duidelijk worst hadden gemaakt van het creationisme. Aan het eind van mijn debat met Slusher was het met EO-aanhangers gevulde Jaarbeurscongrescentrum is zodanige verwarring, dat iemand uit de zaal piepte: “Maar kan God de wereld dan niet tienduizend jaar geleden hebben geschapen en doen lijken alsof het heelal 13 miljard jaar oud is?” Ik heb toen letterlijk gezegd: “Als u uw geloof zó aanhangt, heeft u te maken met een opzettelijk misleidende en daardoor buitengwoon onbetrouwbare god. I rest my case.”
Evolutionistisch collega Sluyser eindigde zijn betoog: “Iemand die in dit tijdperk van moderne genetica niet gelooft in evolutie, is als een inwoner van Cape Canaveral die gelooft dat de aarde plat is en de maan gemaakt van groene kaas.”
Kortom: het is met het creationisme net als met de astrologie. Je kunt het overtuigend proberen uit te roeien (C.E. Koppeschaar: ‘The Mars effect unriddled’, Science or Pseudo? The Mars effect and other claims.  Proceedings of the Third EuroSkeptics Congress, October 4-5, 1991, Amsterdam, pp. 162-184), maar nog steeds vind je in de damesbladen én gerenommeerde kranten gewauwel in de vorm van (eindejaars)horoscopen. Zelfs de Nederlandse politie laat zich maar al te vaak in met helderzienden, in plaats van hun technische recherche eens op peil te brengen.
Friedrich Schiller zei het al: “Mit der Dummheit kämpfen Götter selbst vergebens.” (Talbot in ‘Die Jungfrau von Orleans’, III, 6).
Hier wat van hun opinies over diverse zaken. Lees en huiver:
Prof. dr. Mart-Jan Paul:
Drs. Tom Zoutewelle is van Stichting Creaton en was ook al tijdens het Darwinjaar 2009 actief tegen het evolutionisme: http://www.scheppingofevolutie.nl/PersberichtDarwinCongresDV21febr.pdf. Hij gelooft ook in de zes scheppingsdagen: http://www.eo.nl/ronduit/homepage/page/Evolutie__Intelligent_Design_en_Genesis_1/articles/article.esp?article=6316616
Drs. G.A. van den Brink:
Prof. dr. Marc J. de Vries:
Dr. P. Borger:
Het dreigt dus een eenzijdig congres te worden. Maar vooral de laatste spreker schijnt een rariteit te zijn: 
Dus voor wie een ‘ interessante’ middag wil beleven, is het misschien toch de moeite waard.

Politie Twente waarschuwt voor geheime tekens van inbrekers. Klopt dat wel?

by 13 Comments

Afgelopen week waarschuwde de politie Twente in het regionale dagblad Tubantia voor ‘Bargoense tekens’: geheime merktekens die inbrekers naast de voordeur zouden zetten. De politie vertelde Kloptdatwel dat na een inbraak merktekens op een woning waren gevonden. Informatie over de geheime dieventekens zegt de politie op het internet te hebben gevonden. Hadden de politie en de krant Tubantia niet beter wat meer onderzoek kunnen doen? Een artikel in het blad Onze Taal concludeert dat de merktekens ‘een politionele dwaling’ zijn. Op het internet zijn ook makkelijk andere bronnen te vinden waaruit blijkt dat de merktekens niet meer dan een stadslegende zijn. 

Politie Twente waarschuwt voor geheime tekens van inbrekers. Klopt dat wel? 3
De krant Tubantia en de politie plaatste deze foto bij de waarschuwing tegen Bargoense tekens. De foto is echter afkomstig van ‘verhalenbank.nl’, een wetenschappelijke collectie van stadslegendes (bron: tubantia).

Afgelopen vrijdag en zaterdag plaatste de regiokrant Tubantia twee grote artikelen over  geheime tekens die inbrekers naast de deur van woningen zouden plaatsen. De originele artikelen zijn niet op internet beschikbaar en kunnen hier dus niet worden weergegeven. Wel plaatste Tubantia deze korte artikelen op het internet: link 1 en link 2. Het eerste Tubantia-artikel van donderdag 24 februari houdt nog de nodige slagen om de arm en laat mensen aan het woord die er niets van geloven (‘krijtstrepen zijn zó 1820’). Maar het artikel van 25 februari klinkt al behoorlijk omineus:

‘Een zigzaglijntje dat met krijt is aangebracht op de voorgevel of bij de voordeur van een woning. Een ruitsymbool kan ook, een driehoek of een heel eenvoudig kruisje. De meeste mensen zal het nauwelijks wat zeggen, maar voor criminelen hebben deze tekens geen enkel geheim: deze zogeheten Bargoense tekens geven aan of er in een woning iets te halen valt’.

Aanleiding voor de artikelen: een waarschuwing van de politie Twente dat na een woninginbraak Bargoense tekens waren aangetroffen. De politie waarschuwde ook op internet en zei te vermoeden dat inbrekers via de tekens met elkaar communiceren: ‘we vermoeden dat het zo werkt, maar zekerheid daarover bestaat niet’ zei de politie in de krant. Verderop in het artikel wordt minder reserve in acht genomen: ‘Bargoense tekens worden over het algemeen gebruikt door criminelen uit Oost-Europa of met een zigeuner-achtergrond’. De politie adviseert mensen die een merkteken vinden om dit te fotograferen, snel te verwijderen en de politie te waarschuwen. Dit heeft inmiddels in drie dagen meer dan 100 meldingen opgeleverd.

Onze Taal: bargoense tekens zijn een broodje aap verhaal
Politie Twente waarschuwt voor geheime tekens van inbrekers. Klopt dat wel? 4
Illustratie uit het artikel van Peter Burger in Onze Taal: de vermeende inbrekerstekens zijn terug te voeren op een 19e-eeuws handboek voor rechercheurs. De tekens zijn in de afgelopen 50 jaar nergens aangetroffen, aldus Burger. Het artikel van Burger bevat nog veel meer tekens.

In het blad ‘Onze Taal’ verscheen in 2005 een artikel over Bargoense tekens. De auteur, Peter Burger, docent journalistiek aan de Universiteit van Leiden, noemt de politie-waarschuwingen ‘een politionele dwaling’. Burger vertelt in een smakelijk geschreven artikel hoe in 2005 diverse politiekorpsen waarschuwen tegen de ‘bargoense tekens’. De Volkskrant wijdde er een artikel aan dat steeds weer werd aangehaald als bron voor nieuwe waarschuwingen (‘Dieven kerven tekens op huizen slachtoffers’). Dit inspireerde Burger tot onderzoek. Aldus Burger:

‘Dat die tekens in Nederland ooit door inbrekers zijn gebruikt, is hoogst onwaarschijnlijk. In het buitenland zijn sporadisch aanhoudingen verricht in verband met dieventekens, maar harde bewijzen zijn daar evenmin gevonden. In een artikel uit concludeert de Franse hoogleraar sociologie Jean-Bruno Renard, gespecialiseerd in geruchten, dat de tekens in de jaren twintig en dertig misschien nog werden gebruikt door zwervers (‘Hier zijn ze goedgeefs’; ‘Hier krijg je iets als je ervoor werkt’). Voor recent gebruik door dieven vond ook Renard geen aanwijzingen’. … 

Ook eigen bronnenonderzoek van Burger leidt tot de conclusie dat de tekens een ‘stadslegende’ (urban myth) zijn. Burger vertelt dat de verhalen over de geheime merktekens voor het eerst opduiken in de 16e eeuw: ‘Er heerste in die tijd een hysterische angst voor bendes gespuis die in opdracht van vijandelijke hoge heren huizen en steden in brand staken’. Een criminologisch handboek uit de 19e eeuw brengt de tekens in kaart. Sindsdien berust onze kennis over de Bargoense tekens vooral op overschrijfwerk dat terug te voeren is op deze éne bron, het ‘Handbuch der Kriminalistik’ van Hans Gross. Burger contsateert:

‘De conclusie is onontkoombaar: ze zijn in Europa geïntroduceerd door Gross en bestaan alleen op papier. De dieventekens zijn geen inbrekersfolklore, maar politiefolklore’.

Politie Twente waarschuwt voor geheime tekens van inbrekers. Klopt dat wel? 5
Op het internet zijn met groot gemak schema’s met bargoense symbolen te vinden (bron: The Guardian).

Nu is het artikel van Peter Burger speciaal voor dit artikel in Kloptdatwel via een link toegankelijk gemaakt (waarvoor hartelijk dank). Maar ook zonder deze speciale bron zijn op het internet met groot gemak bronnen te vinden waaruit duidelijk wordt dat de vermeende dieventekens een stadslegende zijn. Zo schaart de wetenschappelijke website ‘verhalenbank’ de berichten over ‘Bargoense tekens’ onder de stadslegendes. De Engelse omroep BBC noemt in een artikel de ‘chalk symbols’ een ‘urban myth’. En in dit artikel in de Engelse kwaliteitskrant ‘The Guardian’ legt een bekende Engelse inbreker uit dat hij nooit heeft gehoord van de krijttekens op woningen:

“Never heard of it,” says Britain’s best-known burglar, Peter Scott, the author of Gentleman Thief, which recalls his days spent breaking into the homes of the rich and famous. “I find it hard to believe that burglars would bother, but then I find everything hard to believe these days.” 

De reactie van de politie Twente
Politie Twente waarschuwt voor geheime tekens van inbrekers. Klopt dat wel? 6
Met dit bericht waarschuwde de Twentse politie op 23 februari 2012 voor Bargoense tekens (bron: politie.nl). De foto is afkomstig van de ‘verhalenbank’, zie de link aan het einde van dit artikel.

De perswoordvoerder van de politie Twente reageerde op vragen van Kloptdatwel als volgt:

‘Hebben deze tekens iets met woninginbraken te maken? Wij kunnen hier geen bevestigend dan wel ontkennend antwoord op geven. Feit is wel dat er inderdaad in enkele woningen is ingebroken waar tekens op de woningen zijn aangetroffen. … Om andere mensen te attenderen op de aanwezigheid van soortgelijke tekens hebben we de media gezocht en hier een artikel over laten plaatsen om mensen tevens te waarschuwen voor mogelijke inbraken’. 

Waar haalt de politie Twente de informatie over deze Bargoense tekens vandaan? De perswoordvoerder:

‘Op internet zijn diverse websites te vinden die spreken over Bargoense tekens. Deze zijn door ons geraadpleegd. Ik ben niet op de hoogte van een wetenschappelijk onderzoek n.a.v. deze tekens’. 

Conclusie?

Uit het artikel in het blad Onze Taal en uit diverse bronnen op internet trekken wij de conclusie dat de Bargoense tekens vermoedelijk een stadslegende zijn. En natuurlijk – wie op internet zoekt, vindt natuurlijk de onzin het snelst en gemakkelijkst. En het is natuurlijk merkwaardig om te  waarschuwen voor Bargoense tekens en tegelijk te zeggen ‘ik weet echt niet of er wel wat van klopt’. Ik denk dat het verstandiger zou zijn geweest als de politie en de krant Tubantia iets verder hadden gezocht dan de eerste hits van een internetsearch. De berichten dragen misschien onnodig bij aan onrust in de samenleving en de verwijzingen naar Oost-Europeanen en zigeuners ruiken niet bepaald fris. Zonder onderzoek is er niets te zeggen over de herkomst van de krijttekens die in Hengelo zijn gevonden. Zijn de kruisjes misschien gezet door kinderen? Serieus onderzoek uit het blad Onze Taal laat in ieder geval zien het erg onwaarschijnlijk is dat de merktekens afkomstig zijn van boeven. Dat de politie bij haar bericht een foto plaatst die afkomstig is uit de ‘verhalenbank’ (een wetenschappelijke collectie van stadslegendes) zegt misschien al wel genoeg.

 

De ruggenprik – een zeer bijzondere ervaring

by 13 Comments

Op 9 december 2011 werd ik aan mijn knie geopereerd wegens een langdurige blessure (3 jaar last van een jumpersknee). De operatie ging goed en was best gezellig maar daar wilde ik het niet over hebben.

Voor deze operatie mocht ik namelijk kiezen uit een ruggenprik waarbij ik vanaf mijn navel tot mijn tenen volledig verlamd zou zijn, of een narcose. Ik koos voor de ruggenprik en dat was een zeer bijzondere ervaring.

De ruggenprik begon voor mij gelukkig zonder enige pijn. Ik heb gehoord dat de prik zelf weleens pijnlijk kan zijn, maar de prik van het infuus was drie keer erger, en die stelde zelfs al niet echt iets voor.

Een tinteling die bij mijn tenen begon en langzaam omhoog trok was het teken dat de verdoving begon te werken. Het bewegen van mijn benen en wiebelen met mijn tenen ging steeds moeilijker. Een van de chirurgen deed wat bij mijn knie en vroeg vervolgens of ik nog wat voelde. Ik wilde, “nee hoezo?”, zeggen maar bedacht me dat hij dat vast niet voor niets vroeg dus zei ik voorzichtig: “ehm… als u zojuist in mijn knie sneed dan voelde ik daar niets van nee…?”. Een glimlach en een “mooi, dan kunnen we beginnen”, was het antwoord. Fijne jongens, die chirurgen.

Ik lag plat op mijn rug en het gedeelte waar mijn benen op lagen was iets verlaagd zodat de heren er beter bij konden. Af en toe zeiden ze iets als “even de knie buigen nu”, maar die mate van buiging zal wel meegevallen hebben want mijn benen bleven in elk geval gestrekt… dacht ik.

Wat blijkt: je hersenen onthouden de laatste informatie die ze binnen kregen over de stand en gevoel van je ledematen. In mijn geval was dat strekking en plat op het matras liggend.

Je kunt je daarom misschien mijn totale verbazing voorstellen toen, aan het einde van de operatie een van de zusters even iets onder mijn been moest doen, zij mijn been optilde en op haar schouder legde, waardoor mijn eigen been ineens in mijn gezichtsveld verscheen, terwijl mijn hersenen me vertelden dat die nog gewoon gestrekt voor me uit op het matras lag: “Wow shit!”.

Daar kreeg ik me toch even een brain-error! Dit is dus wat er gebeurde toen ik tegenstrijdige informatiebronnen gelijktijdig te verwerken kreeg: mijn gevoel wat betreft de stand van mijn been (proprioceptie) en mijn tastzintuigen vertelden me dat mijn been lekker warm op het matras lag terwijl mijn ogen me vertelden dat mijn been zich op iemands schouder bevond. Ontzettend cool om zoiets bewust mee te maken.

Na even in de ‘uitslaapkamer’ te hebben gelegen mocht ik door naar de bijkomzaal om daar te wachten tot het gevoel weer helemaal terug was en ik weer naar het toilet kon. Daar liggende begon heel geleidelijk het gevoel weer terug te komen. Ik wil nog enkele bijzondere momenten beschrijven.

De ruggenprik - een zeer bijzondere ervaring 7
Kitty Pryde is een mutant en een van de X-Men: haar kracht stelt haar in staat door objecten heen te lopen.

Ten eerste het moment waarop ik rechtop ging zitten. Wanneer je normaal plat ligt en je met je bovenlijf omhoog komt terwijl je benen voor je uit blijven liggen, dan verplaatst je zwaartepunt zich waardoor je hakken iets harder de grond/het matras in duwen. Dit gebeurde ook bij mij, met het verschil dat mijn hakken geen tegendruk konden voelen. Omdat mijn hersenen me vertelden dat mijn hakken verder naar beneden gingen tijdens het rechtop komen, maar geen tegendruksignalen ontvingen vertaalden mijn hersenen dit in de sensatie alsof mijn hakken door het matras bewogen! Ik weet nu dus hoe Kitty Pryde zich moet voelen :). Opgewonden begon ik te schommelen om die ervaring telkens maar opnieuw te ervaren, tot ontsteltenis van mijn vriendin die natuurlijk niet snapte waar ik mee bezig was ;). Mijn benen/voeten bewogen trouwens geen millimeter, dat konden mijn ogen me namelijk vertellen.

Ten tweede het moment waarop ik dacht de controle over mijn blaas te hebben verloren… Je bent natuurlijk vanaf je navel verdoofd dus je gevoel ‘daar onder’ is ook verdwenen, er was me dus al gewaarschuwd dat e.e.a. zou kunnen gebeuren. Dus toen ik op een gegeven moment ik het tussen mijn benen steeds warmer voelde worden dacht ik meteen ‘Shit!’. Ik keek snel onder de dekens hoe erg het was, want het voelde precies alsof je in bed plast. Ik zag niets… ik snapte er niets van, tot ik besefte: mijn warmtesensatie komt weer terug!

Al die tijd had ik geen koude of warmte gevoeld via mijn benen en nu begon ik weer warmte te voelen. Het ene been voelde de warmte van het andere been, en andersom. Aangezien dit gevoel zich langzaam verspreidde, interpreteerden mijn hersenen dit alsof mijn blaas overstroomde.

Waarom vind ik dit nou iets voor Kloptdatwel? Omdat het illustreert dat wat onze hersenen ons vertellen wat om ons heen en met ons gebeurd, helemaal niet de werkelijkheid hoeft te zijn.

Ervaring is mooi, maar de werkelijke gebeurtenis kan iets heel anders zijn.

Mensen die dus dingen dromen/voelen/zien/ervaren et cetera: we weten dat de hersenen ons die ervaring kunnen geven… en dat onze hersenen iets weleens verkeerd interpreteren. Vandaar dat we op deze site de wetenschappelijke methode zo belangrijk vinden: daarmee kom je tot wat er werkelijk heeft plaatsgevonden, niet wat iemand dacht dat er plaatsvond. Daarom vinden we anekdotes ook geen bewijs. Ook al staan er 200 in een gastenboek.

Lynne McTaggart geeft de schuld aan Newton en Darwin

by 98 Comments

Lynne McTaggart denkt dat ze heeft bewezen dat iedereen en alles in het universum met elkaar verbonden is. Via een energieveld dat we zelf kunnen beïnvloeden. Het veld zou bewijzen dat het onze diepste behoefte is om verbinding te zoeken met elkaar. Dat zegt ze over haar nieuwe boek ‘De verbinding’ waarover ze werd geïnterviewd in de Happinez. Newton en Darwin krijgen de schuld van alle individualistische misère. Verder schrijft ze dat het niet uitmaakt of je een echte pil neemt of een placebo – als je je maar trouw houdt aan het recept van de dokter, dan word je snel weer beter. Kun je het volgen? 

Lynne McTaggart geeft de schuld aan Newton en Darwin 8
Lynne McTaggart geeft Newton en Darwin de schuld van alles wat er is misgegaan in de wereld. Dit is Isaac Newton. Hij lijkt zich van geen kwaad bewust (bron: wikimedia commons, Shuster&Shipley)

Onlangs stond er in de Happinez (nr 7, oktober- november 2011) een lovend interview met wetenschapsjournaliste en bestseller auteur Lynne McTaggart ter gelegenheid van haar nieuwste boek, ‘De verbinding’. ‘We zijn gemaakt om samen te werken’ is het motto van het nieuwe boek. Lynne McTaggart lijkt gedreven door  nobele bedoelingen. Als kind wilde ze al onderzoeksjournaliste worden: spitten, bewijzen verzamelen, onrechtvaardigheid aan de kaak stellen.  Ze werd bekend door de boeken ‘Het Veld’ en ‘Het intentie experiment’ waarin ze volgens het Happinez-interview de wetenschappelijke bewijzen aandraagt voor de theorie dat alles en iedereen in het universum met elkaar is verbonden via een energieveld dat we met onze gedachten kunnen beïnvloeden. Dat is natuurlijk een erg opwindend idee. Een aantal jaren geleden toen haar eerste bestseller, ‘Het Veld’ verscheen en er in mijn omgeving jubelend over werd gesproken ben ik dan ook enthousiast aan een leespoging begonnen. Lynne McTaggart weet inderdaad veel met elkaar te verbinden in dit boek. Met gebruikmaking van bijna 400 bronvermeldingen construeert ze een theorie die volgens haar alles verklaart (de werking van DNA, communicatie tussen cellen, homeopathie, ESP en nog veel meer.) Ik heb het boek niet uitgelezen en kon er ook niet erg enthousiast van worden, er staat gewoon te veel onzin in. Gelukkig heeft Jan Willem Nienhuys het boek wel gelezen en er een Skepsis blogartikel aan gewijd waarin wordt uitgelegd waarom het onzin is.

McTaggarts nieuwe boek: De Verbinding

In haar nieuwe boek ‘De verbinding’ gaat ze volgens het interview nog een stapje verder, het ‘veld’ zou bewijzen dat het onze diepste behoefte is om verbinding met elkaar te zoeken. Maar, waarschuwt ze door onze individualistische maatschappij zijn we die behoefte te veel gaan negeren. En daarvan krijgen Newton en Darwin de schuld. Zij hebben gezorgd voor de individualistische mindset van ‘ieder voor zich’. Dat is volgens McTaggart de oorzaak van alle narigheid waar we vandaag de dag mee te maken hebben zoals milieuproblematiek, de financiële crisis, terrorisme, eenzaamheid enzovoort. En zo gaat het gebabbel maar door. Natuurlijk wordt ze hiermee in geen enkele tak van wetenschap serieus genomen. Ik denk dat ik maar geen poging ga doen om het boek te lezen.

Een vreemde medische theorie

Dit brengt me wel op nog een andere activiteit van Lynne McTaggart, namelijk het door het blad ‘Ode’ uitgegeven  tijdschrift  ‘What Doctors Don’t Tell You’ wat in het Nederlands verschijnt als ‘Medisch dossier’ waarvan McTaggart hoofdredacteur is. Het tijdschrift wil voorzien in de grote behoefte die bestaat aan onafhankelijke informatie over de risico’s en gevaren van medicijnen en behandelingen die aan de patiënt worden verkocht en over mogelijke alternatieven. Alle informatie in dit blad zou gebaseerd zijn op gevestigd wetenschappelijk onderzoek, aldus het colofon. Dat klinkt goed, wie wil er nou niet over dit soort zaken geïnformeerd worden, dus een tijd geleden nam ik er een proefabonnement op. Maar net als bij het boek, ik had het kunnen weten, liep ook dit weer uit op een teleurstelling. Op de eerste pagina van het eerste nummer dat ik ontving, (nr. 2 februari 2011, met als thema ‘Het brein als medicijn’ ) bericht Lynne McTaggart over een opmerkelijke studie:

Lynne McTaggart geeft de schuld aan Newton en Darwin 9
Zo presenteert Lynne McTaggart zich op haar website – als brug tussen wetenschap en spiritualiteit. Zoals zo vaak als spiritualiteit wordt gepromoot blijft er van de wetenschap helaas niet zo veel over (bron: lynnemctaggart.com).

‘Volgens een grootschalig literatuuronderzoek blijkt de enige factor voor overleving te zijn dat de patiënt gelooft dat een therapie zal werken en bereid is hem op welhaast religieuze wijze te volgen. Patiënten in dit onderzoek die zich aan de orders van de dokter hielden, verging het – of ze nu een medicijn of een suikerpilletje namen – allemaal even goed. Degenen die niet overleefden, waren over het algemeen de patienten die wat slordig met de behandelvoorschriften omsprongen, ongeacht of ze nu een placebo of een echt geneesmiddel kregen.’

McTaggart concludeert hieruit dat deze wetenschap elke arts de plicht geeft om nooit een negatieve prognose te geven; en elke patient de plicht om alleen de behandeling te volgen waarin hij of zij werkelijk gelooft.’

Dit zijn wel heel opmerkelijke uitspraken, maar ze worden onderbouwd met een voetnoot (BMJ,2006; 333: 15-19) en via het BMJ-online archief is het artikel gemakkelijk op te vragen. Het blijkt te gaan om een megastudie naar de gezondheidseffecten van therapietrouw. (The “healthy user” effect. BMJ July 1, 2006; 333: 15-19 Original investigation, first author Scot H Simpson University of Alberta, Canada.) Kort samengevat komt het hier op neer: van  21 studies (46.847 deelnemers), waarvan 8 met een placebogroep (19.633 deelnemers) werd gekeken naar het effect van therapietrouw. In de groep die therapietrouw was aan het placebomiddel was de sterfte ongeveer even hoog als in de groep die therapietrouw was aan het echte medicijn. In de groep die niet therapietrouw was, of het nu placebo of echte middelen betrof, was de sterfte hoger. De conclusie van het onderzoek is dat therapietrouw mogelijk een aanwijzing is voor gezond gedrag in het algemeen. Nou dat is natuurlijk wel iets heel anders dan wat McTaggart er van maakt!

Het hele BMJ-artikel is hier te lezen.

Haar manier van omgaan met onderzoeksresultaten werd ook al eens uitgewerkt in een aantal artikelen op de website van de VtdK, je kunt deze twee links bekijken: link 1, link 2 en ook Maarten Koller maakte er onlangs in een comment in dit artikel al melding van. [Ik heb de reactie onder het artikel opnieuw geplaatst – Maarten].

Concluderend kan je dus wel stellen dat het misinterpreteren van onderzoeksresultaten schering en inslag is in het werk van McTaggart. Wel een beetje zielig voor een wetenschapsjournaliste, zou je denken. Dat ze desondanks  erg populair is lijkt mij dan ook toe te schrijven aan het gegeven dat er heel wat mensen zijn  die liever in sprookjes geloven dan zich te baseren op de kennis die we hebben.