• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

Arthur Bijl

Test jezelf op Telepathie!

19 April 2024 by Arthur Bijl 1 Comment

Vorig jaar in oktober was ik op de spirituele beurs Paraview. Hier werd mij verteld door o.a. de handlezer en aurafotograaf dat ik paranormale aanleg heb en zo een kraampje op de beurs kon openen. Omdat ik buitengewone beweringen toch eerst wil onderzoeken ben ik een aantal experimenten gaan doen om te zien of ik deze paranormale gaven, die zij bij mij zien, kan ontdekken. Dit is het verslag van het eerste experiment met Zenerkaarten waarbij ik mijzelf test op telepathie. Want voor buitengewone beweringen als het hebben van paranormale gaven hebben we ook goed bewijs nodig. Bewijs dat wellicht geleverd wordt via experimenten. 

Zenerkaarten zijn vernoemd naar de uitvinder en psycholoog Karl Edward Zener. Zener was een collega van Joseph Banks Rhine die op de Duke university paranormaal onderzoek verrichte. De kaarten bestaan uit vijf verschillende vormen, cirkel, plus, drie golven, vierkant en een ster (Hulspas & Nienhuys, 2021, p.382). Deze kaarten zouden beter uit elkaar te houden zijn voor paranormaal begaafden dan plaatjes in een gewoon pak kaarten, want hoe onderscheid je goed de boer van een koning?

Test jezelf op Telepathie! 1

Het gebruik van Zenerkaarten in experimenten voor het vinden van paranormaal begaafden of paranormale krachten als belangrijkste onderzoekmethode vond vooral plaats van 1937-1970 (Hyman, 1989, p.122). Daarna zijn er andere methoden die overheerste in het paranormale onderzoek. Zenerkaart experimenten behoorden in hun tijd tot één van de beste bewijzen van paranormale krachten volgens sommigen.

Zenerkaart experimenten zijn nooit verdwenen en je kan tegenwoordig ook online en op apps verschillende tests zelf doen. Er zijn ook nog verschillende protocollen in omgang die vermelden hoe je met Zener kaarten kan experimenteren. Zelf heb ik gebruik gemaakt van de informatie van de website van de James Randi Educational Foundation die een lespakket hebben waar het experiment wordt beschreven. Een ander werk waarvan ik gebruik gemaakt heb is het boek van Suzanne Blackmore en Adam Hart-Davis getiteld: “Test your psychic powers” uit 1995. 

Testen op telepathie

De eerste paranormale gave die ik wilde testen is telepathie. Telepathie wordt opgevat als het kunnen lezen van de gedachten van een ander zonder daarbij de bekende zintuigen te gebruiken (Hulspas & Nienhuys, 2021, p.432). Om te testen of ik dit kan heb ik de hulp ingeroepen van iemand om haar gedachten te lezen op Zenerkaarten. Zij zat tegenover me aan een tafel met een whiteboard tussen ons in waardoor ik haar niet zag. Door deze opstelling is het belangrijkste andere zintuig, zicht, uitgeschakeld. Tast was ook uitgeschakeld omdat we niet in contact met elkaar stonden. Gehoor, geur en smaak leken ons geen probleem te geven vanwege de afstand en het protocol dat hierna zal worden weergegeven.

Ze zei wanneer ze een Zenerkaart pakte “kaart”, keek naar de kaart en visualiseerde de vorm die op de kaart stond in haar gedachten en benoemde de vorm ook in haar gedachten. Hierop meldde ik wat ik dacht qua vorm en zij noteerde zowel de vorm die op haar kaart stond als de vorm die ik benoemde. Zo hebben we 100 Zenerkaarten doorlopen. Na 50 kaarten werd er geschud waardoor er even een pauze was. Ik mocht de kaarten niet schudden of me op een andere manier met de test bemoeien.  Toen alle 100 Zenerkaarten geraden waren controleerde ik nog of de vormen die ik genoemd had en de getrokken Zener kaart overeenkwamen.

Test jezelf op Telepathie! 2

Als er puur gegokt zou worden, verwacht je dat er 1 op de 5 kaarten goed gegokt zouden worden. Als er telepathie in het spel is gaan we er vanuit dat er meer dan 1 op de 5 kaarten goed geraden zullen worden. Anders is telepathie niet onderscheidbaar van kans en dan lijkt het niet zo’n praktisch nut te hebben om telepathie te bezitten. Om het aantal correcte kaarten extreem genoeg van de verwachte 1 op 5 kans te laten afwijken, stellen wij een grens op het aantal correct geraden Zenerkaarten welke je maar in 5 procent van de gevallen zou verwachten als de kans werkelijk 1 op 5 zou zijn om een Zenerkaart correct te raden. Dit zou bij 100 pogingen, 27 of meer correct geraden Zenerkaarten zijn. Dit is berekend via de Z-test voor proporties toetsmodel zoals beschreven in hoofdstuk 19 van het boek The practice of statistics in the life sciences van Baldi en Moore. 

Resultaten

Wat opvalt is dat de eerste 25 pogingen faalde maar bij de tweede 25 er 11 goed geraden waren. Dit geeft aan dat er veel spreiding kan zitten in de resultaten van de pogingen. Hierdoor is het belangrijk om een flink aantal pogingen uit te voeren zodat je een goede reeks hebt om te bepalen of er meer aan de hand is dan je op basis van kans zou verwachten. Hoe meer pogingen je doet hoe beter het gebruikte model, de Z-test van proporties, toegepast kan worden en hoe minder het aantal correcte pogingen van de verwachte aantal onder de kans van 1 op 5 hoeft uit te komen om statistisch significant te zijn.

Test jezelf op Telepathie! 3

Bij 100 pogingen verwacht je een uitkomst van 20 correct als er alleen gegokt zou zijn. De werkelijk aantal correct geraden Zener kaarten waren 23. Dit geeft een Z-waarde van 0,75. een Z-waarde geeft bij Z-toetsen aan hoeveel het gevonden aantal afwijkt van de verwachte aantal onder de hypothese van alleen kans. Een Z-waarde van 1,645 of hoger zou statistisch significant verschillend zijn bij de eenzijdige Z-toets. Deze grens hebben we zelf eerder gekozen als waarde die zo extreem is dat we de hypothese dat er slechts gegokt werd konden verwerpen. Dat zou overeenkomen met 27 of hoger correct geraden Zenerkaarten. 

Conclusie

Gegeven de proefopzet bij de test, het aantal correct geraden kaarten en het statistische toetsmodel die wij gebruikten, hebben wij jammer genoeg geen goed bewijs gevonden dat ik telepathische krachten heb. Het aantal correct geraden Zenerkaarten van de 100 was niet 27 of hoger, maar 23. Hierdoor blijft het de vraag of de aurafotograaf en handlezer gelijk hadden in hun oordeel over mijn paranormale krachten. 

Ik hoop hiermee een voorbeeld gegeven te hebben voor anderen hoe zij zelf hun paranormale krachten kunnen onderzoeken. 

Literatuur:

Baldi, B., Moore, S. The Practice of Statistics in the Life Sciences. W.H. Freeman and Company. 2009. Derde druk.

Blackmore, S. Hart-Davis, A. Test your Psychic Powers. Thorsons. 1995. 

Hyman, R. The Elusive Quarry. Prometheus Books. 1989.

Hulspas, M. Nienhuys, J. W. Tussen Waarheid en Waanzin. Geus. pdf versie 2021.

Filed Under: Algemeen, Paranormaal, Skepticisme Tagged With: beurs, experiment, Parapsychologisch Instituut, telepathie, Test Your Intolerance

Museum tentoonstelling tip

15 April 2024 by Arthur Bijl Leave a Comment

Het Teylers museum in Haarlem heeft van 17 februari tot 1 september 2024 een tentoonstelling voor de kritische denker. De tentoonstelling heet De Grote Illusie-200 jaar Virtual Realities.

Hier leer je meer over technieken als ‘de geest van Manu’ en de geschiedenis van bewegende en 3D beelden. Ook kun je zelf bepaalde illusies uitproberen.

Naast deze tentoonstelling heeft Teylers museum ook in zijn vaste collectie verschillende stukken die interessant zijn voor de kritische denker. Zo is er de zondvloedmens bijvoorbeeld of ontdek de goocheltrucs uit de 19de eeuw.

 

Filed Under: Algemeen, Bezochte activiteiten, Kort, Skepticisme, Uit het nieuws, Wetenschap Tagged With: illusies, tentoonstelling, Teylers museum, tips

Paraview geen onschuldig vermaak

30 October 2023 by Arthur Bijl 10 Comments

In het weekend van 14 en 15 oktober daalde de temperatuur, en de Paraview-beurs streek neer in de sportzaal van de Hoornse Vaart in Alkmaar. Paraview houdt dit soort beurzen al meer dan 25 jaar en is in de weekenden vaak in een andere stad te vinden.

Paraview geen onschuldig vermaak 4

Opmerkelijk was dat er gelijktijdig ook een reptielenbeurs was. Dit lijkt te verwijzen naar het samengaan van complottheorieën met spiritualiteit, beter bekend als ‘conspirituality’. Bij nader onderzoek bleek het echter om normale soorten reptielen (en vogelspinnen) te gaan en niet om de mensachtige reptielen die worden genoemd in complottheorieën, zoals die van David Icke. De reptielenbeurs werd in ieder geval op zondag beter bezocht dan de Paraview-beurs.

[Read more…] about Paraview geen onschuldig vermaak

Filed Under: Algemeen, Bezochte activiteiten, Complottheorieën, Gezondheid, New Age, Paranormaal Tagged With: astrologie, beurs, helderzienden, paragnost, paranormaal

Kwakzalverij op Horse Event

2 October 2023 by Arthur Bijl 4 Comments

Kwakzalverij op Horse Event 5

Op 16 en 17 september vond het Pro-Horse event plaats in Expo Haarlemmermeer. Terwijl je rondkijkt, kom je ook zaken tegen waarvan je denkt, klopt dat wel? Hier volgen enkele zaken die ik tegenkwam, die waarschijnlijk niet kloppen. Ten eerste is er de weerlegde diagnosemethode van iriscopie, boeken over therapeutic  touch, Chinese geneeswijzen en acupunctuur, kinesiologietape en orakelkaarten.

Kwakzalverij op Horse Event 6

Een therapie die de aandacht trok, is een oude bekende van de Vereniging tegen de Kwakzalverij genaamd Bemer. De belangrijkste kritiek van de vereniging is dat het geen pulserend elektrisch magnetisch veld heeft, zoals Bemer beweert, maar alleen magnetisch is. Het apparaat heeft te weinig kracht om merkbare effecten te verwachten en het bewijs is niet voldoende.
Omdat Bemer wel reclame maakte, heeft dit geleid tot een beoordeling van in strijd zijnde met de Nederlandse reclame code. Dit is natuurlijk enige tijd geleden dus heb ik de website geraadpleegd voor recentere bewijzen voor hun beweringen.

Hun eerste artikel geeft aan dat het verschil met de Bemer in vergelijking met andere interventies niet significant is. Dit betekent natuurlijk niet dat het niet werkt, maar het roept wel de vraag op waarom je een Bemer zou aanschaffen als een placebodeken een vergelijkbare resultaten geeft.
Een ander artikel blijkt een cohort te zijn waarbij geen controle groep is. Hierdoor kunnen we niet zeker zijn of de verbeteringen toe te schrijven zijn aan de Bemer of dat ze vergelijkbare resultaten zouden hebben met een placebodeken. Watwaarschijnlijk zou suggereren dat de paarden zelf verbeteren en het niet aan een deken ligt. Andere onderzoeken zijn niet te vinden en waarschijnlijk niet gepubliceerd. Dit alles geeft geen goede reden om de kosten van meer dan €4000,- te rechtvaardigen.

Kwakzalverij op Horse Event 7

Een concurrent met een vergelijkbaar product, de centropix kloud+, vermeld geen enkel onderzoek op paarden. Wel verkopen ze producten tegen electro-smog, wat meestal dure onzin is. Ook hier vinden we geen overtuigend bewijs om het dure product aan te schaffen of te huren.

Kwakzalverij op Horse Event 8

Het laatste product in deze magneet categorie is de Bucas Therapy Turnout light. De stof van deze paardendeken zou de magneetvelden van het paard opvangen en terug reflecteren. Als dit waar zou zijn en tot een effect zou leiden, lijkt het mij dat je zo’n deken niet nodig zou hebben, aangezien het paardenlichaam zelf die magneetvelden zou genereren. Zonder extra bewijs lijkt een skeptische houding een besparing van €134,95 te rechtvaardigen.

Kwakzalverij op Horse Event 9Kwakzalverij op Horse Event 10

Er waren ook presentaties waarbij je vraagtekens kunt zetten. Zo was er Advanced Photonic Therapy, die sprak over “Eerste hulp acupunctuurpunten in geval van een noodsituaties”. Volgens hen zouden door bepaalde acupunctuurpunten te stimuleren o.a. pijn, bloedingen en virale infecties te stoppen zijn. Ze beweerden zelfs dat we bewusteloze mensen en dieren weer bij bewustzijn kunnen brengen door stimulatie van de punten, zelfs uit een coma. Hoewel deze punten te stimuleren zijn door naalden is dat niet voor iedereen haalbaar omdat ze geen acupuncturisten zijn. Een andere manier om de punten te stimuleren, is met onze vingers, maar per punt heb je zo’n drie minuten nodig voor optimale stimulatie. Een oplossing hiervoor is de red light torch pen, een zaklampachtig apparaatje dat rood licht uitstraalt, vandaar de “photonic therapy” in de naam. De “advanced” verwijst naar de acupunctuurpunten. Deze therapie is bedacht door een zekere dr. Brian McLaren.

Kwakzalverij op Horse Event 11

Als we naar de nieuwe Skepsis-poster kijken om pseudowetenschap te herkennen, zien we veel van deze kenmerken terugkomen. Wetenschappelijk klinkende termen, kijk alleen al naar de naam: Advanced Photonic Therapy. Geen geloofwaardig werkingsmechanisme, rood licht en acupunctuurpunten? Er worden anekdotes gebruikt als bewijsmateriaal en er wordt met absolute zekerheid gepromoot, vooral met de bewering: “methode om zelf pijn te verlichten en genezing te bevorderen”. Er is geen wetenschappelijke toetsing en daarmee samengaand het punt van ongerechtvaardigde claims. Er zijn ook denkfouten, bijvoorbeeld dat het informatie foldertje zichzelf tegenspreekt door op het voorblad te vermelden dat de therapie alleen postdiagnostisch gebruikt wordt om in het foldertje aan te geven dat je het ook als preventie kunt gebruiken.

Kwakzalverij op Horse Event 12Kwakzalverij op Horse Event 13

Dit soort zaken doen afbreuk aan de serieuze aspecten van de paardensport. Na het praatje van Advanced Photonic Therapy kwam de universiteit van Utrecht vertellen over revalidatie, en daar bleek toch aanzienlijk meer nodig te zijn voor de behandeling van kreupelheid bij paarden dan slechts wat rood licht op een punt te richten. Toch leek er minder interesse te zijn voor dit onderwerp. Het “wondermiddel” lijkt daardoor meer aandacht te krijgen dan serieuze wetenschap, wat jammer is. 

Filed Under: Algemeen, Bezochte activiteiten, Pseudowetenschap, Reclame Code Commissie Tagged With: alternatieve behandelwijzen, elektromagnetische straling, Nederlandse Reclame Code, onzinnige apparaten, pseudowetenschap

Regels bij reuzen onderzoek

11 September 2023 by Arthur Bijl 6 Comments

Bij het onderzoeken van buitengewone beweringen maak je, veelal onderbewust, gebruik van kennistheoretische regels om tot een zo goed mogelijke afweging te komen over de bewering. In dit stuk probeer ik deze kennistheoretische regels weer te geven bij een aangevraagd onderzoek naar de buitengewone bewering dat reuzen bestaan. Zo hoop ik inzichtelijker te maken hoe je zo’n onderzoek kan uitvoeren. Ook voor onderzoek en overdenking van de kennistheoretische regels zelf kan het handig zijn om het proces weer te geven. De meeste van de kennistheoretische  regels komen uit het boek How to think about weird things van Lewis Vaughn en Theodore Stick. 

Het aangevraagde onderzoek ging over het volgende TikTok- filmpje. Het onderwerp is dus het bestaan van reuzen, hier opgevat als grote mensen. In wat volgt zal ik het begin van het onderzoek weergeven, zoals waarom deze bewering buitengewoon is, en de kennistheoretische regels die ik hanteer dus expliciet benoemen. Vervolgens zal ik het gegeven bewijs afwegen en een afweging maken tussen verschillende verklaringen voor het gegeven bewijs. Een korte reflectie komt voor de uiteindelijke conclusie.

[Read more…] about Regels bij reuzen onderzoek

Filed Under: Factchecking, (Bij)Geloof, Algemeen, Complottheorieën, Hoax Tagged With: epistemologie, Fact-check, giant, giants, reus, Reuzen, TikTok

  • « Go to Previous Page
  • Page 1
  • Page 2
  • Page 3
  • Page 4
  • Page 5
  • Page 6
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Fluoride-angst?
30 June 2025 - Ward van Beek
Fluoride-angst?

Raad eens’, vraagt Cor van Loveren: ‘Het is begin jaren zeventig. Hoeveel gaatjes denk je dat een kind van vijf gemiddeld had?’ Het antwoord: achttien. ‘In haast elke tand zat wel een gat.’ Gemiddeld genomen dan. Er waren ook tanden…Lees meer Fluoride-angst? › [...]

James Randi test wichelroedelopers in Australië
11 June 2025 - SkepsisSiteBeheerder
James Randi test wichelroedelopers in Australië

In 1980 bezocht James Randi Australië op uitnodiging van Dick Smith om daar een test uit te voeren met wichelroedelopers.Lees meer James Randi test wichelroedelopers in Australië › [...]

Polarisatie juist goed voor democratie?
5 June 2025 - Ward van Beek
Polarisatie juist goed voor democratie?

.Soms lijkt het wel alsof we elkaar de hele dag de tent uit vechten. Op social media, bij verjaardagsfeestjes en in talkshows zijn we het oneens over vaccins, over Gaza, over vrouwenrechten. Dat blijkt ook uit onderzoek van het Sociaal…Lees meer Polarisatie juist goed voor democratie? › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

RFK Jr.’s reconstituted vaccine committee meets for the first time, and I can’t help but think of clowns…antivax clowns
30 June 2025 - David Gorski

Last week, HHS Secretary Robert F. Kennedy Jr.'s reconstituted Advisory Committee for Immunization Practices (ACIP) met for the first time. The proceedings reminded me, more than anything else, of an antivax clown car. The post RFK Jr.’s reconstituted vaccine committee meets for the first time, and I can’t help but think of clowns…antivax clowns first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Dr. Jay Bhattacharya Tried to Summon a Social Media Mob to Bully and Silence a Dissident Scientist, but the Mob Had Other Ideas
28 June 2025 - Jonathan Howard

The mob doesn't trust the medical establishment, and today Dr. Bhattacharya is the medical establishment. The post Dr. Jay Bhattacharya Tried to Summon a Social Media Mob to Bully and Silence a Dissident Scientist, but the Mob Had Other Ideas first appeared on Science-Based Medicine. [...]

As Trust in our Medical Establishment Justifiably Collapses, They Are Making Cheerful Propaganda Podcasts From Their Safe Spaces
27 June 2025 - Jonathan Howard

Some of us believe in civil debate and discussion, even though Drs. Vinay Prasad, Marty Makary, and Jay Bhattacharya do not. The post As Trust in our Medical Establishment Justifiably Collapses, They Are Making Cheerful Propaganda Podcasts From Their Safe Spaces first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • O misterioso vídeo do disco voador em Mingachevir, no Azerbaijão - Portal Vigília on UFO’s – waar komen ze vandaan?[…] e produtiva, principalmente entre céticos. Um grupo de trabalho da iniciativa internacional “Skepsis”, começou
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc JacobsNaar aanleiding van reacties op X van Bram Bakker aka @bramkoers_tweet heeft Jaime Borjas meerdere malen opnieuw gereageerd op problemen
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Hans1263, bedankt voor je bemoedigende woorden. Ik ben er behoorlijk zeker van dat mensen als Ronald Meester, Jona Walk en
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het ‘retraction paper’ voor de Corman-Drosten PCR-testOndertussen is er een uitspraak van de zaak tegen huisarts Berber Pieksma, 1 van de vele co-auteurs van dit broddelwerk
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (24-2025)Benieuwd naar het resultaat. Vaak is de klokkeluider de kwaaie pier.

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in