Kloptdatwel?

Maarten Koller

UFO boven Jerusalem

by 3 Comments

Een aantal dagen geleden gingen de onderstaande video’s viral op internet:

Het bleek de zoveelste hoax, ten eerste: waar zijn de lichtflitsen van de tweede video gebleven in de eerste video? Ten tweede wordt in deze onderste video de achteraf gedane videobewerking even uitgelegd. Het ‘met de hand vastgehouden’-effect is achteraf op de video aangebracht. Het beeld wordt door de computer een beetje heen en weer geschoven. Als je dat doet, krijg je natuurlijk zwarte plekken aan de randen als je het beeld te ver schuift. Om dat op te vullen spiegel je gewoon de rand. Zo valt het niet zo op.

Daarnaast zijn er geen ooggetuigenverslagen. Er druppelden alleen hier en daar wat video’s naar buiten. Toch gek met zo’n druk bezochte stad, en het is blijkbaar nogal een fel object.

Ach ja, het blijft jammer dat het nep is. Ik wacht maar weer geduldig op de echte aliens. (En hoop dan heeeel sterk dat ze ons een beetje leuk vinden ;))

Er zijn trouwens nog wat meer video’s van de ‘UFO’ te vinden, bovenstaande leken mij de belangrijkste.

Check die billen

by 3 Comments

Het is gebruikelijk om een naam te veranderen wanneer deze een wat nare bijsmaak heeft gekregen. Iedereen kent Fortis nog wel, maar Ageas?

Zo ook de CAM: Complementary and Alternative Medicine (complementaire en alternatieve geneeskunde) die steeds meer neigt naar “integratieve geneeskunde”. Onder die noemer is er in oktober 2010 een conferentie geweest in Jerusalem: The Jerusalem Internation Conference on Integrative Medicine.

Professor van medisch onderwijs John C. McLachlan kreeg een uitnodiging voor deze conferentie. In de uitnodiging stond:

The scientific committee of the convention is still open to accept additional topics to the conference program.
——
De wetenschappelijke commissie staat nog steeds open voor extra onderwerpen voor het programma.

Prof. McLachlan, die dat ‘integratieve’ eigenlijk een belediging vindt (alsof artsen in hun dagelijks werk geen rekening zouden houden met de patient als individu) bedacht dat het leuk zou zijn om te proberen een nep-onderwerp langs de wetenschappelijke commissie te krijgen. In 1996 deed Alan Sokal dit ook al: hij schreef een onzintext, vol met mooi klinkende maar nietszeggende pseudowetenschappelijke termen. En pijnlijk genoeg werd dit gepubliceerd (in een tijdschrift dat toendertijd niet ‘peer-reviewed‘ was). Dit deed toen nogal wat stof opwaaien, lees hier meer over deze ‘Sokal-affaire‘. Skepsis heeft dhr. Sokal zelfs geïnterviewd.

McLachlan schreef de commissie het volgende:

Recently, as a result of my developmental studies on human embryos, I have discovered a new version of reflexology, which identifies a homunculus represented in the human body, over the area of the buttocks. (…) As with reflexology, the “map” responds to needling, as in acupuncture, and to gentle suction, such as cupping*.
——
Recent heb ik een nieuwe variant van de reflexologie ontdekt waaruit blijkt dat delen van het lichaam gerepresenteerd zijn op de billen. (…) Net zoals bij reflexologie reageert deze “kaart” op naalden zoals in acupunctuur, en lichte zuiging zoals cupping*.

* Cupping heeft in dit geval twee betekenissen: in de acupunctuur wordt een soort kopje ondersteboven op de huid gezet en vacuum getrokken zodat het zich op de huid vastzuigt. Voor de andere betekenis moeten we het even opzoeken in het engelse straattaal woordenboek, the urban-dictionary –> vaak wordt het gebruikt als “to cup a feel” het betekent dan “stiekem even aanraken”…

En lichte zuiging… zoals cupping? Hoe dan nog meer? Een zuigzoen misschien?

Check die billen 1

Na een vraag om een samenvatting van zijn onderzoek, waarop McLachlan nog meer onzin produceerde, werd hij uitgenodigd op het congres zelf… Uiteindelijk is prof. McLachlan toch maar niet gegaan. Lees het hele verhaal hier (engels).

Wichelroede: gevaarlijke onzin

by 8 Comments

Begin vorig jaar kwamen er nieuwsberichten over een “explosievendetector” die niet zou werken en in Engeland werd verboden. Het bleek om een wichelroede te gaan, en dat werkt nou eenmaal niet. Als een wichelroede wordt gebruikt om explosieven te detecteren dan kunnen er levens verloren gaan. Het ding wordt gebruikt in o.a. Irak om z’n werk te doen bij controleposten.

Uit een BBC-uitzending van Newsnight (Bogus Dowsing Rod ‘Bomb Detector’ Update, 27 januari 2011); blijkt dat de dingen nog altijd verkocht worden: (sommige beelden zijn niet geschikt voor jonge kinderen)

Hoe kan het toch dat mensen hier nog altijd in trappen? Het ideomotorisch effect. Het ideomotoreffect is simpelweg een proces waarbij er onbewust spierbewegingen plaatsvinden. De leek kan zichzelf door dit effect voor de gek houden; het effect kan soms erg overtuigend zijn.

In deze video van James Randi kun je een wichelroedeloper te werk zien en de ‘rigoureuze’ test die de beste man zichzelf oplegt. Vervolgens daagt hij James Randi uit om hem de kans te geven om het miljoen dollar op te komen halen (dat klaar ligt voor eenieder die na een test van James Randi iets paranormaals kan). Je kunt het ideomotoreffect duidelijk in de video zien gebeuren.

Chris French heeft (i.s.m. Richard Dawkins) tests gedaan waaruit bleek dat het niet werkt:

——————————————————————————————–

Achtergrond bij de explosievendetector:
Bekijk dit filmpje als geheugenverfrisser voor de berichtgeving (22 januari 2010):

http://www.youtube.com/watch?v=rQMwXo1SSVo

James Randi vertelt nog even hoe het zit:

Verkeerde bronnen in Google Scholar

by 4 Comments

Wetenschappelijke bronnen zijn belangrijk. Wie heeft onderzoek gedaan, op welke manier, met hoeveel personen, en wat kwam daar precies uit en waar moeten we op letten bij het interpreteren van die resultaten? Een goede bron bevat dat soort informatie en vaak nog veel meer. Dat is de reden dat je als student ook nooit naar zoiets als Wikipedia kunt verwijzen: het is leuk dat je daar iets hebt gelezen maar er is geen mogelijkheid om antwoord op bovenstaande vragen te krijgen. (En daarom bevat een goed Wikipedia-artikel dus ook voldoende verwijzingen naar gebruikte (wetenschappelijke) bronnen).

Google Scholar is een dienst van Google waarmee je in wetenschappelijke bronnen kunt zoeken. Het blijkt alleen dat hier ook bronnen in zijn opgenomen die op geen enkele manier wetenschappelijk te noemen zijn.

AnswersInGenesis.org, Creation.com (Creation Ministries International), en ICR.org (Institute for Creation Research) zijn alledrie creationistische organisaties. Creationisten geloven o.a. dat de aarde een aantal duizend jaar geleden gecreëerd is door een god.

We weten natuurlijk al enkele honderden jaren dat de aarde in elk geval veel ouder is dan dat en tegenwoordig kunnen we (met een zekere foutmarge) zeggen dat de aarde ongeveer 4,6/4,5 miljard jaar geleden ontstaan is. Dat is niet zomaar een feit. Er zijn allerlei verschillende dateringsmethoden gebruikt om tot die miljarden te komen. Elke observatie wijst op dat getal. En heel belangrijk: mocht er ooit informatie komen die keihard het tegendeel bewijst dan zal dit getal aangepast worden. Wetenschap negeert in principe geen herhaalbare observaties.

Creationisten daarentegen doen dat wel.  Vroeger dachten er veel meer mensen dat de aarde erg jong was (net zoals dat er veel mensen zijn die dachten dat hij nog veel ouder was). Maar hoe oud iets is, kun je testen. Via de wetenschappelijke methode zijn de testen gedaan en de uitkomst is wat de uitkomst is, of je het nu leuk vindt of niet. Creationisten vonden het echter niet leuk en bleven vasthouden aan hun geloof. Verwar trouwens creationisten niet per definitie met gelovigen; absoluut niet alle gelovigen gaan mee in de onwetenschappelijke creationistische ideëen.

Je kan je vast voorstellen dat je de publicaties van deze creationistische organisaties dus niet zou moeten tegenkomen in een wetenschappelijke literatuur-zoekmachine.

Er is inmiddels een petitie gestart om deze ‘bronnen’ te weren.

Alleen is de petitie waarschijnlijk zinloos want Google Scholar werkt ongeveer(1)als volgt(2): als pagina’s/pdf’s/tekst/andere documenten er simpel weg uit zien als een wetenschappelijke tekst, dan wordt het zeer waarschijnlijk opgenomen.

Dus tja, zolang de creationisten stukken schrijven waarin doen alsof het allemaal heel wetenschappelijk is, zal Google ze waarschijnlijk niet kunnen weren. Oppassen met je bronnen dus.

In deze tekst staan links naar Wikipedia pagina’s. Dat is niet bedoelt als bron maar juist als mogelijkheid om meer informatie te achterhalen, met daarin de eigenlijke bronnen. Voordat ik daar weer op gewezen wordt 😉

Bekijk hieronder de Bullshit aflevering over creationisme:
http://www.youtube.com/watch?v=jLRkV1-LMMs
http://www.youtube.com/watch?v=CkaKBXSxrko


De 10^23 actie + Spijkers met Koppen

by 44 Comments

In 25 landen vond vanochtend, 5 februari, precies om 10:23 een protestactie plaats tegen homeopathie. Zo ook in Amsterdam. Precies om 23 over 10 slikten 25 leden van Skepsis en de Vereniging tegen de Kwakzalverij een enorme dosis homeopathische middelen. Zelf nam ik 80 granules van Sulphur C200 en een halve liter Arsenicum Jodatum C200 hielp me met doorslikken.

Deze actie is bedoeld als protest tegen de beslissing van het Europese Parlement om homeopathische middelen te erkennen als geneesmiddel. Serieus onderzoek laat zien dat homeopathie niet werkt. Dat kan ook niet, want vaak worden de homeopatische middelen zo sterk verdund dat er zelfs niet meer één molecuul van de werkzame stof in is terug te vinden. Als een stof meer dan 10 tot de macht 23 wordt verdund, dan is er niets meer van over. Het motto van de actie 10^23 is ‘Homeopathy, there’s nothing in it’.

De actie begon om 9:00 met een actieontbijt bij één van de organisatoren, Catherine de Jong (bestuurslid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij). Ook Martijn ter Borg (VtdK) en Gert Jan van ’t Land (Skepsis) waren aanwezig. Bij Catherine in de keuken werden nog de nodige homeopathische mengsels verdund en geschud op de door Hahnemann voorgeschreven wijze (Hahnemann is de ‘ontdekker’ van de homeopathie en is van mening dat het schudden moet gebeuren door de flesjes op een boek met een leren kaft te slaan). Na deze werkzaamheden vertrokken we met tassenvol homeopathische middelen per tram naar de Torensluis in Amsterdam. Daar kwamen we 10:00 aan. Met flinke stormwind om de oren en onder toeziend oog van het standbeeld van Multatuli bereidde een groep van circa 25 aanhangers van de Vereniging tegen de Kwakzalverij en Skepsis zich voor op het moment van 23 over 10. Multatuli, zelf lid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij, keek tevreden toe en stond toe dat we zijn sokkel gebruikten om ons medicijnenkabinet uit te stallen.

De 10^23 actie + Spijkers met Koppen 2
Homeo-bar

Er waren inmiddels ook de nodige journalisten aanwezig, o.a. van het Parool, De Volkskrant, RTV Noord Holland en Straatnieuws. Precies op het juiste tijdstip sloegen de 25 actievoerder grote hoeveelheden homeopathische middelen naar binnen. Het was behoorlijk fris, en daarom waren sommigen blij met een flesje homeopathische middelen die in alcohol waren opgelost. Zo’n hartversterkertje ging er wel in bij die kou. Zelf nam ik 80 granules van Sulphur C200 en een halve liter Arsenicum Jodatum C200 hielp me met doorslikken. Nu ik dit artikel schrijf, een halve dag later, voel ik me nog steeds hetzelfde als toen ik vanochtend opstond (namelijk een beetje brak, ik vierde gister m’n verjaardag ;)).

De 10^23 actie + Spijkers met Koppen 3
Bottoms up!

(Een fotograaf en filmer hebben alles vastgelegd. Wat je op deze pagina ziet is slechts een voorproefje. Binnenkort kun je op kloptdatwel.nl de beelden zien.)

Het leukste van de actie zelf voor mij was dat ik eindelijk eens de homeopathische middelen kon proeven. De granules (pilletjes) smaken… naar suiker! Ik moest denken aan beschuit-met-muisjes alleen zonder het beschuit. Dit spul kan zo op je brood. Dan heb je meteen het duurste broodbeleg ooit, met 12,50 per 80 korreltjes. De homeopathische vloeistoffen zijn natuurlijk niet te onderscheiden van een slok kraanwater.

Vervolgens vertrok ik rond 11:00 naar Utrecht waar ik om 12:00 werd verwacht in de uitzending ‘Spijkers met Koppen’ van Felix Meurders en Dolf Jansen. In de uitzending (live!) kreeg ik de gelegenheid om de actie uit te leggen. Ik had wel een beetje plankenkoorts maar dat verdween toen ik aan tafel zat in de uitzending. Dolf vond de 10^23 actie erg grappig en vroeg me hoe ik me voelde, dat was natuurlijk prima. Hij vond wel dat ik er wat bleekjes uit zag, misschien had ik m’n verjaardag toch even moeten verzetten. In de uitzending was ook Liesbeth Ellinger die met mij in debat ging over homeopathie. Zij werkt als homeopathische dierenarts en schreef onlangs dit bericht getiteld ‘Goeie grap’ in reactie op onze 10^23 actie.

Door haar bericht wisten we ongeveer wat haar argumenten waren. Zoals dat een overdosis niet erg zou zijn.

Skeptici denken een mooie stunt gevonden te hebben om te bewijzen dat homeopathie niet werkt: op 5 februari  gaan ze op de Dam een LITER van een homeopathisch middel opdrinken. Met de gedachte, dat dit HEEL veel van een homeopathisch middel is. Ik moet ze teleurstellen. Ze kunnen net zo goed een klein slokje nemen. Dat heeft hetzelfde effect. Als ze WEL effect willen zien, dan zullen ze dagelijks een klein slokje moeten nemen. En dan nog werkt het alleen, als het middel ook bij die persoon past, een homeopathisch geneesmiddel wordt bij de individuele patiënt gekozen. Geef je het foute middel, dan gebeurt er niets. Helaas.

Wij weten ook wel dat een overdosis geen effect heeft. Een kleine dosis ook niet. En ook niet als het bij de persoon past. Maar waar het om gaat is dat volgens hun eigen Organon (zeg maar de bijbel van homeopaten) op paragraaf 276 staat dat het wél schadelijk is.

(…) a medicine, even though it may be homœopathically suited to the case of disease, does harm in every dose that is too large, the more harm the larger the dose, and by the magnitude of the dose and in strong doses’ it does more harm the greater its homœopathicity and the higher the potency selected (…).

Een standaard argument wat niet in haar ‘goeie grap’ stond maar wel vaak gebruikt wordt door homeopaten is dat het placebo effect bij dieren niet zou bestaan en dat een effect daarom wel een bewijs van werkzaamheid moet zijn. Het leek me handig om dat argument voor te zijn door er alvast een stukje over online te zetten.

Dat bleek een handige zet want ze begon er inderdaad over. Ze zei dat homeopathie bij dieren werkt omdat er bij dieren geen placebo-effect  is, dat klopt dus niet – bij dieren is er ook een placebo-effect. Hierdoor kon ik ook mooi noemen dat vanaf half één op Kloptdatwel een stuk staat over placebo-effect bij dieren. Dolf pakte dit op en vroeg om dit te lezen na twee uur (dan is de uitzending van Spijker met Koppen afgelopen). Ook verwees zij naar haar onderzoek bij varkens en vertelde ze dat het schudden van de stof er voor zorgt dat het water iets onthoudt. Er is echter geen enkel wetenschappelijk bewijs voor deze ideeën.

Homeopaten voeren vaak als bewijs aan dat er onderzoeken zijn die de werkzaamheid van homeopathie ondersteunen. Dat kan echter makkelijk worden verklaard door de statistiek die bij medicijnenonderzoek veelal wordt gebruikt. Veel onderzoeken werken met een betrouwbaarheidsmarge van 95%. Dat betekent dat automatisch dat 1 op de 20 onderzoeken een zgn. vals-positief resultaat oplevert. Je kunt dus beter letten op de grote hoeveelheid onderzoeken die geen enkel resultaat van homeopathische middelen laat zien!

Mevr. Ellinger gaf me nog twee onderzoeken. Ik hoop ze binnenkort eens te kunnen bespreken.

Je kan de hele uitzending hier vinden (vanaf minuut 30 ongeveer). De player hieronder speelt alleen het fragment waar ik in voorkom.

Als de player niet werkt klik dan deze link.

De 10^23 actie + Spijkers met Koppen 4
Bedankje van Spijkers met Koppen. Graag gedaan!

N.B.: ik hoef natuurlijk niet te vertellen dat het prima gaat met iedereen die vandaag aan de 10^23 actie heeft meegedaan. Ik voel me nog steeds even goed (brak… ;)).

[flickr-gallery mode=recent]

http://www.youtube.com/watch?v=XuUG5Vvz1Pc