• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

Pepijn van Erp

Nu ook al hufterig door biologisch voedsel?

7 June 2012 by Pepijn van Erp 6 Comments

Werden we vorig jaar nog verrast door  de ontdekking dat ‘de vleeseter egoïstischer en minder sociaal is dan mensen die geen vlees eten’, nu is opeens het geitenwollensokken-type dat biologisch voedsel eet de kwaaie pier: “Does organic food turn people into jerks?“ Dat ‘vleeshufteronderzoek’ van Diederik Stapel, Roos Vonk en Marc Zeelenberg bleek helemaal niet uitgevoerd en de getalletjes die leidden tot de voorbarige conclusie verzonnen door Stapel. Maar het onderzoek van Kendall J. Eskine waaruit de kwalijke implicaties van ‘organic food’ zouden blijken, is geaccepteerd voor publicatie in Social Psychological and Personality Science onder de titel “Wholesome Foods and Wholesome Morals? Organic Foods Reduce Prosocial Behavior and Harshen Moral Judgments“. Moeten we dat nu serieus nemen of is dit het zoveelste onderzoekje uit de Sociaal Psychologie dat alleen maar leuke krantenkoppen oplevert? 

Nu ook al hufterig door biologisch voedsel? 1
Het ziet er zo vredig uit, maar ondertussen …

Wat het onderzoek zou aantonen, kunnen we het beste laten vertellen door de onderzoeker zelf,  Dr. Kendall J. Eskine, assistant professor aan Loyola University in New Orleans (bron):

There’s a line of research showing that when people can pat themselves on the back for their moral behavior, they can become self-righteous.

en

There’s something about being exposed to organic food that made them feel better about themselves. And that made them kind of jerks a little bit, I guess.

Wat deden ze dan in het onderzoek om mensen ‘bloot te stellen’ aan biologisch voedsel? Ze lieten ze plaatjes zien en dan werd er gekeken hoe ze een aantal morele problemen beoordeelden. De groep die alleen plaatjes te zien kreeg van organic food velde iets hardere morele oordelen over situaties als “een man eet zijn dode hond op” of “een student steelt een bibliotheekboek”. Daarbij bleken ze na dit testje ook nog eens minder bereid vrijwillig tijd te besteden aan een ander onderzoekje.

De opzet lijkt sterk op aantal testjes uit het ‘vleeshufteronderzoek’ dat nooit is uitgevoerd. Ook hier werden mensen een bepaald beeld ingeprent en dan gekeken of er verschil is in gedrag of keuzes die gemaakt moeten worden. Hieronder een aantal van de plaatjes die gebruikt werden als ‘typical organic‘, ‘typical comfort food‘ en ‘neither comfort nor organic food‘:

Nu ook al hufterig door biologisch voedsel? 2
Per categorie één plaatje waaraan de proefpersonen werden blootgesteld

Test je hier nu wel echt een verschil tussen mensen die zijn blootgesteld aan ‘biologisch voedsel’, ‘comfort food’ en ‘neutraal voedsel’? Je zou net zo goed kunnen zeggen: ‘plaatjes met een labeltje’, ‘plaatjes van ongezond eten’ en ‘plaatjes van saai eten’ en waar is dan het ‘biologische’ gebleven? De plaatjes uit de categorie ‘organic‘ waren van groente en fruit, die van het neutrale voedsel van havermout, rijst, bonen en mosterd. Die laatste producten kunnen natuurlijk ook best als biologisch gezien worden als er niet expliciet bijstaat dat het dat niet is.
Het doet mij dus sterk denken aan het probleem dat ik aanstipte in mij bespreking van dat ‘vleeshufteronderzoek’ in Pas op: abstraheren is weglaten! Daar ging men in de opzet ervan uit dat een bepaalde keuze uit drie verschillende menu’s impliceert dat een proefpersoon kiest uit ‘vlees’, vegetarisch’ of ‘vis’, terwijl je het net zo goed kon uitleggen als een keuze voor ‘champignons’, ‘roomsaus’ of ‘sesamkorstje’ (of erger “bovenste plaatje’, ‘middelste plaatje’ en ‘onderste plaatje’).
In dit onderzoek hadden ze een andere groep proefpersonen gebruikt om aan de plaatjes te komen die het beste de drie verschillende categoriëen voedsel zouden representeren. Maar het lijkt me nogal evident dat er een verschil is tussen  plaatjes goed kunnen indelen op voorgehouden categorieën en door blootstelling aan die plaatjes inderdaad met die categorieën ingeprent worden. Om echt te onderzoeken of het ‘biologische’ aspect van het voedsel er toe doet, moet je dat toch anders doen, lijkt me. Een volgende set plaatjes lijkt me dan veel logischer:

Nu ook al hufterig door biologisch voedsel? 3

 

Ergens hoopte ik dat het hele onderzoek een parodie was op het onderzoek van Stapel, Vonk & Zeelenberg, iets als “effe een Sokalletje doen“. Maar gezien het eerdere onderzoek van Eskine, moeten we aannemen dat het allemaal bloedserieus bedoeld is. Ik vind het allemaal wel weer erg dun en slecht doordacht. En dan heb ik het niet eens over de minimale aantallen in de groepen (20)  en het gebruik van die Likert-scales (7-punts schalen), waarvan ik het ook maar uiterst bedenkelijk vind dat die bij deze lage aantallen met standaard statistische toetsen worden gebruikt, zonder dat er enigszins aannemelijk gemaakt wordt dat dat zou kunnen.

Filed Under: Wetenschap Tagged With: biologisch, roos vonk, sociaal psychologie

Skepsis en Niburu op Windesheim over watergas

28 May 2012 by Pepijn van Erp 148 Comments

Het alumninetwerk van PTH Windesheim organiseerde op zaterdag 26 mei een bijeenkomst voor alumni, docenten, studenten en andere belangstellenden. De organisatoren hadden gezocht naar een aansprekend onderwerp en waren uitgekomen bij Niburu Free Energy, een werkgroep van Niburu die zich bezig houdt met projecten op het gebied van vrije energie. Op de bijeenkomst wilden zij graag een motor demonstreren die volledig op water rijdt. Om deze bijzondere claim ook aan een kritische beschouwing te onderwerpen, werd Skepsis benaderd. En zo kwam het dat ik op zaterdag naar Zwolle trok om daar een lezing te geven over watergas en ook om ter plekke iets verstandigs te zeggen op de demonstratie van Niburu.

De bijeenkomst was sowieso al bijzonder omdat Skepsis en Niburu voor het eerst in één ruimte de confrontatie zouden aangaan. Maar eigenlijk zou de demonstratie van een vrij fors aggregaat dat volledig op water zou draaien de echt belangrijke primeur moeten zijn. Helaas waren de mannen van Niburu Free Energy, Frank Collaris en Jeroen Arents, niet zo goed voorbereid. De demonstratie met het 40 kVA aggregaat kon niet plaatsvinden, omdat ze die in de dagen ervoor niet werkend hadden gekregen in hun werkplaats in Maastricht.

Skepsis en Niburu op Windesheim over watergas 4
Het slachtoffer van de dag – het ontplofte elektrolyseapparaat van Niburu Free Energy

Daarom kwamen ze met een kleine generator waarmee ze ook op de AutoRai hadden gestaan. Eerst wilden ze echter de  vlameigenschappen van hun ‘watergas’ demonstreren, maar de daarvoor benodigde lastoorts lag nog ergens in Oostzaan. Maar niet getreurd, Frank Collaris besloot te improviseren en de gasstroom, die uit het elektrolyseapparaat komt dan maar direct aan te steken bij het slangetje wat daar aan zat. Wel werd uit veiligheidsoverwegingen een eigen ontworpen tussenstuk geplaatst dat de terugslag van de vlam zou moeten voorkomen.

Net toen ik bedacht dat de werking van dat stukje pijp mij ontging, ontplofte de hele boel! Hilariteit alom natuurlijk, maar ik was blij dat ik niet op de eerste rij had plaats genomen. De demonstratie liep dus een beetje in het honderd, maar ik kon toch wel bedenken wat ze ongeveer hadden willen laten zien (voor de eigenschappen van het knalgas als brandstof om mee te lassen, kun je het eerdere blog over Caspar Pompe terugkijken).

Update 3/6/2012: er is bewegend beeld van de ontploffing!

http://www.youtube.com/watch?v=_tXQ5VpnOK4

Mijn eigen lezing ging vrij goed, vond ik zelf. Ik kon daarvoor gelukkig putten uit mijn artikelen op kloptdatwel, maar er is toch redelijk wat extra tijd in gaan zitten. Na een introductie over wat in het ‘reguliere circuit’ gedaan wordt met waterstofgas (of knalgas), probeerde ik middels drie vragen te kijken waarom dat elektrolyseren van water tot ‘watergas’ nu zo aantrekkelijk is voor hobbyisten en wat de gevestigde wetenschap en industrie dus zouden missen:

  • Kun je op een andere manier aan de benodigde energie voor elektrolyse komen? Dit sloot goed aan bij alle verhalen over vrije energie van Niburu. Ik moest dus het een en ander uitleggen over kwantummechanica en nulpuntenergie;
  • Is ‘watergas’ iets anders dan knalgas? Dit kon ik behandelen aan de hand van de rare theorieën van Santilli;
  • Kun je met knalgas gewone brandstof verrijken? En hier kon ik het verhaal over Oil Drum Limited en Automotive Ecology goed gebruiken.

Mijn voorbereide presentatie bleek wonderwel alle aspecten van het verhaal van Niburu af te dekken. Enigszins tot mijn verbazing schakelde Frank Collaris moeiteloos van de ene theorie naar de andere theorie om aannemelijk te maken dat hun motor echt zou gaan werken. Ook hadden ze net in de auto waarmee ze waren gekomen zo’n waterstofgenerator ingebouwd om je benzine te verrijken.

Achteraf een beetje moeizame discussie met de zaal, er waren erg veel Niburu-aanhangers aanwezig (ik schat zo’n 30 van de ongeveer 90 aanwezigen). Ook Caspar Pompe van watergas.nu was aanwezig en die was duidelijk nog een beetje gepikeerd over het blog dat ik aan hem gewijd had, maar verder verliep het in goede sfeer. Het bleek lastig om Collaris, de belangrijkste man van Niburu Free Energy, te dwingen om aan te geven wat ze nu precies claimen met die auto op water. Er werd nogal van de hak op de tak gesprongen zonder al te zeer in te gaan op mijn bedenkingen. Gelukkig konden we alle complottheorieën over Tesla, Stanley Meyer, de macht van oliemaatschappijen en dergelijke, redelijk vermijden. Wel kwam nog even die magnetenmotor van Yildiz ter sprake, dankzij het artikel van Martin Bier op het Skepsis-blog was ik redelijk op de hoogte van dat apparaat.

Skepsis en Niburu op Windesheim over watergas 5
Tijdens de discussie had ik tactisch de inhoud van de laatste Skepter op het scherm gezet 😉

Zoals gezegd was de sfeer prima, na de bijeenkomst heb ik met de organisatie en de mannen van Niburu nog gezamenlijk een biertje gedronken op een terras in het centrum van Zwolle. Als hun motor het doet, nodigen ze me uit om te komen kijken. Ze verwachten het over een week of twee in Soest voor elkaar te hebben. Ik ben benieuwd!

(foto’s Hans Boef)

Filed Under: Algemeen, Pseudowetenschap, Skepticisme Tagged With: automotive ecology, knalgas, niburu free energy, oil drum limited, watergas, windesheim

Op wind alléén, vóór de wind, sneller dan de wind!

25 May 2012 by Pepijn van Erp 17 Comments

Voor mensen die wel eens gezeild hebben, zal de vraag bekend voorkomen: “Kun je sneller gaan dan de wind?” Met een beetje zeilkennis weet je dat dat kan, als je tenminste onder een hoek met de wind zeilt. Maar direct voor de wind? Dan ga je toch maximaal zo snel als de wind zelf? Op dat moment oefent de wind geen druk meer uit op je zeilen en kun je niet sneller. Met een zeilboot lijkt het dus wel duidelijk, het kan niet.
Hoe zit het met andere voertuigen? Rick Cavallaro bedacht een voertuig op wielen waarmee het misschien wel zou kunnen. Toen hij zijn idee op Internet plaatste, onstonden er enorme discussies op allerlei fora. Veel sceptici, waaronder gerenomeerde wetenschappers, achtten het volstrekt onmogelijk. Het heeft ook iets weg van een perpetuum mobile. Nu kun je lang schetsjes maken met vectoren en rekenvoorbeelden geven, maar niet iedereen laat zich er makkelijk door overtuigen. Het gaat ook zó tegen je intuïtie in. Cavallaro besloot samen met John Borton om dan maar zo’n wagen te bouwen. En waarempel, het werkt!

In deze video kun je aan de richting van de rode vaantjes zien dat het voertuig inderdaad sneller gaat dan de wind. Maar zelfs na het zien van dit soort filmpjes zijn er nog steeds mensen die denken dat het nep is. Sommigen denken bijvoorbeeld dat het karretje maar even sneller dan de wind kan gaan, net zo lang als de energie die in de draaiende propeller zit, het toelaat. Die zou dan werken als een vliegwiel en tijdens de aanloop naar het punt waarop precies even snel gereden wordt als de wind, energie opslaan om het daarna vrij te geven. Maar je kunt zien aan het filmpje dat dat echt niet klopt.

Mythbusters
Voordat Cavallaro het voertuig uit bovenstaand filmpje bouwde, probeerde hij in 2008 het programma Mythbusters zo ver te krijgen om de ‘mythe’ van ‘Directly Downwind Faster Than The Wind‘ (kortweg DDWFTTW) te onderzoeken. Daarvoor maakten ze de volgende video. In het filmpje wordt ook gesproken over de kritiek die ze in eerste instantie over zich heen kregen. Maar de modelletjes lijken overtuigend te werken. Er was iemand ze ook al voor geweest met een werkend model, John Goodman. Maar zijn poging was weggezet als een hoax, onterecht. Ook in het filmpje een foto van een model (van Andrew Bauer) dat al in 1969 gebouwd is en waarschijnlijk als eerste heeft laten zien dat DDWFFTW in de praktijk mogelijk is (en dat op basis van een artikel van een student aan MIT uit de jaren ’40).

Het is niet zo eenvoudig om uit te leggen waarom het kan en waarom er hier geen natuurwetten overtreden worden. Het overtuigendste verhaal vind ik nog de redenering die Cavallaro zelf bedacht en die tot zijn eerste voorstel op Internet leidde. Om zijn idee te volgen, moet je eerst weten dat het mogelijk is om sneller dan de wind te gaan en dat het bovendien mogelijk is dat je snelheid in de richting van de wind ook hoger is dan de windsnelheid.

Op wind alléén, vóór de wind, sneller dan de wind! 6
Hoe een zeilboot voor de wind (maar niet direct voor de wind) sneller kan gaan dan de echte wind

Dit is iets wat niet zo bekend is. Voor ijszeilers zal het een wat bekender fenomeen zijn, die gaan dan ook makkelijk vijf keer de echte windsnelheid. Zeilboten kunnen het echter ook, iets wat ook voor mij nieuw was. Om te varen naar een punt dat precies ‘windafwaarts’ ligt, moet je echter ‘gijpen’ en middels een zigzag-beweging kun je dan je doel bereiken. In een rechte lijn gaat het niet, zoals ik in de inleiding al aangaf. Het plaatje hiernaast komt van een site waar ook een aardige uitleg staat.

Het gedachte-experiment van Cavallaro
Maar hoe kom je nu van zo’n vaartuig met een snelheid waarvan de component evenwijdig aan de wind hoger is dan de windsnelheid naar zo’n karretje met propeller? Dat gaat in een aantal stappen.
Ga eerst uit van een ijszeiler die een koers heeft zoals in het plaatje en die zeilt op een oneindige ijsvlakte. Nu rollen we die vlakte op tot een koker, zodanig dat de wind precies waait door de tunnel die ontstaat. Onze ijszeiler gaat nu een spiraalvormig pad door die koker volgen (we schakelen de zwaartekracht even uit voor het gemak). Zijn snelheid in de lengterichting van de koker is nog steeds groter dan die van de wind die er door heen blaast.

Nu zetten we er nog een ijszeiler bij in de koker, net tegenover de eerste. Als de ene zich onderin de koker bevindt, zit de ander precies op de kop erboven tegen het ‘plafond’. Op het platte vlak zouden ze een parallelle koers zeilen. Nu veronderstellen we de doorsnede van de koker zo klein dat we de twee masten, die in elkaars verlengde liggen, aan elkaar vast kunnen maken. Dan krijgen we al iets dat op een propeller begint te lijken!
De volgende stap is dat we in het midden, waar de masten aan elkaar vast zitten, een gat maken. En precies door het midden van de koker en door dat gat steken we een vaste, heel lange schroefdraad. De gecombineerde masten verbinden we met die schroefdraad door een moer in dat gat te plaatsen om de schroefdraad. De windingen van schroefdraad en de moer, de spoed, moet natuurlijk zo zijn dat de moer met dezelfde snelheid over de draad beweegt als de bootjes door de koker.

Onze ‘propeller’ heeft zo een nieuw houvast gekregen; de bootjes die met hun ijzers over de wand van de koker de juiste koers hielden, zijn niet meer nodig. Die laten we dus weg en we houden alleen de masten met zeilen over. Nu is het ook tijd om weer wat vaste grond erbij te denken. We leggen een pad aan onder de koker en daarop plaatsen we een karretje met drie wielen. Vanuit het karretje bouwen we een constructie naar boven en we sluiten die aan op de moer in het midden van de masten. Het karretje wordt nu met dezelfde snelheid voortgedreven als onze propeller.
De laatste stap is een beetje tricky:  we vervangen de schroefdraad die door de hele koker loopt door een overbrenging met tandwielen en  kettingen die de as van de wielen van ons karretje aansluit op de moer in masten. Dit moet (en kan!) zo gebeuren dat de snelheid hetzelfde blijft. Dat is een kwestie van het kiezen van de juiste tandwielen. Nu zijn we er al als we de koker wegdenken en de zwaartekracht herintroduceren!

Meer uitleg
Om het te doorgronden is het belangrijk om in te zien dat niet het draaien van de propeller de wielen voortstuwt, maar dat de snelheid waarmee de wielen draaien de rotatie van de propellor bepaalt. Als je het weer terugredeneert naar een zeil op een plat vlak, zorgt de directe koppeling tussen propeller en wielen ervoor dat het zeil in dezelfde hoek blijft staan ten opzichte van de wind. In dat opzicht zou je de wielen als een soort kiel kunnen zien.

Een andere manier om ernaar te kijken, is als een hefboomwerking. Het volgende filmpje vond ik  daarvoor instructief. De verhouding tussen diameters van het grote wiel en de klosjes die de wielen op de grond vormen, is de verhouding van de lange arm en de korte arm van de hefboom.

Succes voor de doorzetters!

Op wind alléén, vóór de wind, sneller dan de wind! 7
Het meest recente model en recordhouder, de ‘Blackbird’ (foto Steve Morris)

Het project van Cavallaro en Borton wist na het eerste succes sponsoring te krijgen van Google en Joby Energy. En dat stelde hun in staat om een nog flitsendere versie te bouwen. Met deze ‘Blackbird‘ vestigden ze op 2 juli 2010 een officieel record. Ze haalden een snelheid van 44.5 km/h  bij een windsnelheid van 16.1 km/h. Een factor 2.8 sneller dan de echte windsnelheid!

Het verhaal van de ontwerpers zelf staat in een leuk artikel van Wired. En je kunt natuurlijk de website van het project zelf bekijken: www.fasterthanthewind.org. Wie geïnteresseerd in de ellenlange discussie op fora, moet hier maar eens starten.

Intussen zijn de heren al weer bezig met de volgende uitdaging: tegen de wind in sneller dan de wind gaan! Moet in principe ook kunnen, het vergt alleen een aanpassing van de propeller en keuze van de juiste overbrenging. Als je het DDWFTTW-verhaal  begrijpt, moet het UWFTTW (“Upwind faster than the wind”) je niet verbazen, maar het zal nog raarder overkomen als je het onvoorbereid ziet. Helaas geen updates over de voortgang van dit project sinds augustus 2011.

Header: sketch Rick Cavallaro + foto Steve Morris

Filed Under: Wetenschap Tagged With: auto, blackbird, mythbusters, perpetuum mobile, windenergie, zeilen

Écht, HEMA?

23 May 2012 by Pepijn van Erp 292 Comments

Het is bijna weer zover, de grote vakantie staat voor de deur. Voor veel gezinnen betekent dat een lange rit met de auto naar de vakantiebestemming. Die rit is voor de kinderen achterin niet altijd een lolletje. Zeker niet als ze wagenziek worden. Gelukkig denkt de HEMA met ons mee en biedt als oplossing een paar polsbandjes tegen reisziekte aan. Niet van die Power Balancebandjes met hologrammen natuurlijk, geen hond die daar nog in trapt, maar bandjes die werken met acupressuur. En er is ook nog eens wetenschappelijk bewijs voor! Echt waar?

Écht, HEMA? 8

Het gaat niet om acupunctuur, zoals het onderschrift van de HEMA doet geloven (“acupuncturistische werking op de pols“), maar om acupressuur. Er zitten dus gelukkig geen verborgen naaldjes in de polsband. Dirk Koppenaal schreef eerder in Skepter een stuk over reisziekte en dit soort polsbandjes: Reisziekte aan banden. Hij legt uit hoe de bandjes zouden moeten werken volgens de aanhangers van acupunctuur en acupressuur:

Er zijn aanwijzingen dat acupunctuur via drukpunt P6 een remedie tegen misselijkheid en braken is. Voorstanders zien hierin een bewijs voor het hele concept van acupunctuur, maar zo simpel ligt het niet. Het P6-drukpunt ligt namelijk op de hartmeridiaan (Shou Shao Yin), terwijl de maag beïnvloed zou worden door de maagmeridiaan, (Zu Yang Ming). Het zou dus logischer zijn een drukpunt van de maagmeridiaan te gebruiken, door bijvoorbeeld met een enkelbandje het ST41 drukpunt (Jie Xi) te stimuleren of door met knellende schoenen op het drukpunt ST45 (Li Dui) te duwen. Gelukkig hebben acupuncturisten een goede uitleg: door in P6 te prikken harmoniseert qi via de hartmeridiaan en langs divergerende kanalen en luo-vaten de maag. Zo geredeneerd, maakt het natuurlijk niet uit waar je prikt of drukt.

Beetje vaag concept dat drukken op de pols en zelfs de acupuncturisten moeten zich dus enigszins in bochten wringen om het binnen hun eigen denkwereld goed te praten. Het roept natuurlijk de vraag op of er serieus onderzoek naar gedaan is. Of kunnen we het meteen als onvervalste kwakzalverij van de hand doen?

 Écht, HEMA? 9

Volgens de HEMA is er dus bewijs dat het werkt en dat klopt ook in zekere zin. Alleen laat de HEMA zich dan (mis)leiden door de leverancier, die maar de halve waarheid vertelt. Welk bedrijf de bandjes van HEMA levert, weet ik niet, maar de belangrijkste speler op dit terrein lijkt Sea-Band te zijn, waarvan bijvoorbeeld Etos bandjes aanbiedt (de ANWB verkoopt weer een ander bandje). Sea-Band geeft een drietal onderzoeken op zijn website als referentie. Die onderzoekjes zijn nogal gedateerd, niet dubbelblind uitgevoerd en met erg weinig proefpersonen. Ook gaan ze helemaal niet over misselijkheid veroorzaakt door ‘motion sickness’, maar om post-operatieve misselijkheid. Het enige onderzoek dat ik volledig kon inzien, was bovendien mede gefinancierd door Sea-Band zelf. Tsja, dat lijkt niet zoveel voor te stellen, dus.

Maar er is wel wat meer onderzoek gedaan. In het artikel schrijft Koppenaal dat een Cochrane review naar de effecten van stimulatie van dit P6-punt (niet alleen op reisziekte gericht) nog wel een positief effect laat zien. In zo’n review worden zoveel mogelijk onderzoeken beoordeeld en bij elkaar genomen, als het kan. De reviews van Cochrane hebben behoorlijk wat gezag. In de review die bij het schrijven van het artikel in Skepter het meest bijgewerkt was (en nog steeds is), komen echter niet zoveel onderzoeken naar zulke polsbanden voor. En een echt goed onderzoek (Miller en Muth) waaruit géén effect bleek, was (nog) niet meegenomen. Koppenaal concludeert over het belang van de review voor beoordeling van de polsband:

Volgens het Cochrane review zijn de uitkomsten consistent, maar analyse van vijftien artikelen, afkomstig uit een steekproef in de medische database PubMed door op ‘acupressure wrist bands’ te zoeken, bevestigt die conclusie niet; zes studies waren negatief, zes onderzoeken waren positief, en drie groepen rapporteerden positieve, maar ook ‘vreemde’ negatieve resultaten.

Vooralsnog moeten we het dus maar op het placebo effect houden. Want dat bestaat ook echt, HEMA!

De Vereniging tegen de Kwakzalverij pakte het verhaal op Twitter van dezelfde bron op als ik en stuurde een brief op poten naar de directie van de HEMA. In deze brief wordt de vergelijking getrokken met de verkoop van Bioregulator (uw weet wel, die armband van Nico Haak) en de Power Balance polsbandjes die door Wesley Sneijder werden aangeprezen. Maar helemaal fair vind ik die vergelijking niet: voor een firma als de HEMA zijn die ‘gezondheidsproducten’ natuurlijk maar een hele kleine bijzaak en mag je verwachten dat ze het vrij lastige onderwerp helemaal uitpluizen voordat ze zo’n product in de winkel leggen? Zeker als je bedenkt dat een ANWB het ook al jaren doet. Van de Bioregulator en de Power Balancebandjes mag je hopen dat er bij een inkoopmanager ook wat wenkbrauwen gaan fronsen, maar voor zoiets dat zo wijd verbreid is als acupressuur? Iets anders is wat het bedrijf nu gaat doen met de informatie die ze hebben gekregen.

Dank aan Kirsten Vegt voor de tip.

Update 1-7-2013 Op zijn blog geeft Edzart Ernst de laatste stand van zaken mbt acupressuur en misselijkheid weer:

So, is acupressure effective in reducing nausea and vomiting or not? The evidence is contradictory to a degree that is baffling. If we look closer at the existing trials, we are likely to find that the more rigorous studies and those published by researchers who do not have an axe to grind tend to produce negative findings. I am therefore not convinced that acupressure has any effects beyond placebo.

Filed Under: Alternatieve schade, Gezondheid, Pseudowetenschap Tagged With: acupressuur, HEMA, polsbandje, reisziekte

Ecowasbal afgekeurd

3 May 2012 by Pepijn van Erp 9 Comments

Tros Radar besteedde op maandag 23 april aandacht aan de Ecowasbal, de wasbal van Ecozone en de Green Effex wasbal. Wat er uit de test kwam, zal de trouwe lezer van Kloptdatwel.nl niet verbazen: de Ecowasbal en die rare Fx-bal deden hoegenaamd niets. De Ecozone wasbal doet wel wat ie claimt, maar of het iets met duurzaam wassen te maken heeft, blijft in mijn ogen een vraag. Ik onderzocht de herkomst van de Ecowasbal – dat bracht zaken aan het licht die Tros Radar nog niet had gemeld.

De fabrikanten claimen dat de ballen getest zijn door instituten als TNO en TüV.. Ik stelde hierover vragen aan de TüV. Die antwoordde dat het keuringscertificaat ten onrechte werd gevoerd. Mijn vragen aan TüV hadden effect: de commerciële uitingen voor de wasbal zagen er na een paar weken ineens anders uit. Een verhaal over een speurtocht door het labyrint van keuringsclaims voor de wasbal.   

Maar laten we eerst nog eens kijken naar het bewuste item van Tros Radar:

  • video niet meer embedbaar, bekijk ‘m op de website van het programma

De conclusies van Tros Radar (en de TU Delft) sluiten naadloos aan bij wat ik in mijn artikel Even opfrissen: de wasballen nader bekeken schreef. Over de herkomst van de Ecowasbal en de keurmerken heeft Radar weinig te melden. Ik kan daar nu echter wel wat meer over vertellen. Nadat mijn artikel geplaatst was, wees ik daar af en toe mensen op via Twitter, als ik zag dat ze informatie vroegen over de mogelijke werkzaamheid of wanneer er juichverhalen over verteld werden. Een beetje sceptisch tegengeluid leek me dan wel nuttig. Ook stelde ik het energiebedrijf Nuon, die flink reclame maakt voor de wasbal, een aantal vragen via hun Facebook pagina. Maar die werden inhoudelijk ‘professioneel genegeerd’, net zo lang totdat het bericht van de voorpagina was afgeschoven.

Ecowasbal afgekeurd 10
Ecowasbal heeft een dergelijk logo van TüV Sud op de verpakking staan

Contact met Ecowasbal

Blijkbaar was de producent van de Ecowasbal hier toch niet zo blij mee en na eerder nooit inhoudelijk op mijn vragen via e-mail ingegaan te zijn, werd ik half december plotseling gebeld: of ze er niet met mij over konden praten? Daar zag ik niet zoveel in, zeker niet zolang ze mijn vragen niet eens beantwoord hadden (zie naschrift bij mijn vorige artikel).

Een week later kreeg ik via mail die antwoorden alsnog, met als belangrijkste het certificaatnummer van TüV Sud. De Zuid Koreaanse ingenieur die de wasbal zou hebben bedacht, werd door Ecowasbal niet herkend als Dr. Jeon Hyoung Tag van Biocera, zoals ik geopperd had. Wie het dan wel is, vertelden ze jammer genoeg niet. Het certificaatnummer kon ik echter niet traceren in de database van TüV Süd en ik vroeg Greenhabits, de leverancier van de Ecowasbal, toen maar om gewoon een scan van de papieren versie te mailen. Daarop heb ik niets meer van ze vernomen.

De herkomst van de Ecowasbal

Begin januari besloot ik uiteindelijk zelf maar TüV te mailen. Eerst moest ik tot de conclusie komen dat ik tot dusver bij de verkeerde TüV (Rheinland namelijk) had aangeklopt, wist ik veel dat het om gescheiden organisaties gaat! Maar eenmaal bij het juiste adres kreeg ik vrijwel direct het volgende antwoord:

‘According to our database your enquired certificate B 08 03 65904 001 held by MBAURA CO., LTD. for Washing Balls is shown as not valid’.

Dit antwoord bevestigde in ieder geval mijn vermoeden dat de Ecowasbal die van MB Aura is. En dus ook dezelfde bal als de Ecobolo Irisana. Dat was ook één van mijn vragen aan Ecowasbal geweest en die was ontkennend beantwoord. Het ongeldige certificaat van MB Aura blijkt op vier verschillende ballen te slaan. Hieronder staan de ballen die je het meest aantreft op diverse internetsites:

Ecowasbal afgekeurd 11
Drie verschillende ‘gecertificeerde’ wasballen van MB Aura

Met deze informatie was het vervolgens niet moeilijk om andere leveranciers over de wereld op te sporen en uiteindelijk vond ik ook de tussenhandelaar: Rapha World Co Ltd. Op een pagina op hun site staan keurig al hun ‘partners’ genoemd. Die wasballen blijken in nogal wat landen leverbaar. In het kleine Nederland zijn er alleen al via de Nuon duizenden stuks verkocht, om hoeveel zou het wereldwijd wel niet gaan?

Ecowasbal afgekeurd 12
Het ongeldige certificaat met mogelijk vervalst zegel

In de VS en Canada is o.a. Good Morning Enterprises Inc. (GME) de leverancier, maar het werd mij niet duidelijk of het hier om een zusterbedrijf van MB Aura gaat, of slechts om een doorverkoper. Op de site van MB Aura staan ze als gelijken. In ieder geval wist ik daar met een beetje bluf een setje gescande certificaten  los te krijgen. Die stuurde ik weer naar TüV.
Toen raakten ze daar in Duitsland toch wat meer geïnteresseerd en vroegen ook of ik wat betere afbeeldingen van de verpakking van Ecowasbal kon mailen. Het antwoord kwam weer snel:

‘According to our database your enquired certificate B 08 03 65904 001 held by MBAURA CO., LTD. is shown as not valid.
According to our database your enquired certificate Z2 08 03 65904 002 held by MBAURA CO., LTD. is shown as not valid.
As accreditated body we are bound to confidentiality to our clients towards third parties. Therefore, please understand that we cannot provide you the requested information.

The attached declarations of conformity were not issued by the TÜV SÜD Product Service GmbH and the pictured TÜV SÜD holograms are added without the relevant authorization’.

Acties van TüV Süd

Helaas wilde TüV mij dus niet vertellen wat er aan de hand zou kunnen zijn en hoe ze het verder gingen afhandelen. De regels van TüV zelf lieten daar volgens mij weinig onduidelijkheid over bestaan: het voeren van het logo is niet toegestaan en het logo moet verwijderd worden van al het beschikbare materiaal, of de producten moeten vernietigd worden  (lees maar na op pag. 7, punt 2.2). Ik besloot zelf maar even tot een ‘radiostilte’ en af te wachten of TüV inderdaad wat zou doen.

De ‘boosdoeners’ zitten duidelijk in Zuid-Korea en de leveranciers (als Ecowasbal/GreenHabits) moesten in eerste instantie waarschijnlijk ook maar vertrouwen op informatie die ze kregen van MB Aura en/of Rapha. Wellicht dat TüV daarom alleen maar aandringt op het verwijderen van het logo op de meest zichtbare plekken. Op een aantal websites zag ik namelijk dat er de afgelopen weken veranderingen zijn opgetreden. Vergelijk de huidige website van ‘TheMagicEraWashingball‘ (van GME) maar eens met het screenshot hieronder. Ook hieronder een afbeelding die eerder op de site stond waar ze de Ecobolo Irisana verkopen. Nu worden er nog maar drie zijden van de verpakking getoond. De vierde, die is verwijderd, had ik eerder gemaild naar TüV Süd.

Ecowasbal afgekeurd 13
Screenshot van ‘TheMagicEraWashingBall” van 4 januari 2012 (klik voor vergroting)
Ecowasbal afgekeurd 14
Deze afbeelding staat niet meer op de site (screenshot 4/1/2012)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

En Ecowasbal?

Misschien is het toeval, maar in het antwoord van Ecowasbal op het programma van Tros Radar wordt TüV Süd ook niet meer genoemd. En onlangs maakte iemand in Wikipedia een pagina aan over de Ecowasbal (inmiddels verwijderd, omdat het gewoon reclame was). In de paar dagen dat die pagina erop stond, werd er wel een opmerkelijke wijziging aangebracht door degene die het oorspronkelijke lemma had aangemaakt: een verwijzing naar TüV Süd werd verwijderd. Op de eigen site van Ecowasbal wordt nog wel over TüV gerept maar dat kan een verwijzing naar de test zijn die wel/niet door TNO werd uitgevoerd (het bewuste onderdeel van TNO is in 2010 overgenomen door TüV Rheinland, zie mijn eerdere stuk voor de onduidelijkheid hierover).

Al eerder merkte ik op dat Ecowasbal waarschijnlijk te goeder trouw in zee is gegaan met de leveranciers in Zuid-Korea. Dat de wetenschappelijke onderbouwing van de vermeende werking van de bal echter ontbreekt, kon echter nu al minstens twee jaar bekend zijn. Ook vind ik het opvallend dat het bedrijf maar een heel klein stukje van de wetenschappelijke onzin geeft, die door MB Aura wordt verteld (klik op de link: het is echt heel smakelijke onzin!). Ecowasbal neemt alleen heel beknopt het verhaal over de ‘hydroxyl-ionen’ over. De huidige eigenaar van Ecowasbal gaf in ons gesprek wel toe dat al die andere formules en verhalen over ‘verkleinde waterclusters’ ook werden genoemd door hun leverancier als verklaring voor de werking van de wasbal. Werden ze weggelaten voor de Nederlandse consument, omdat die ook voor Ecowasbal iets te dubieus klonken?

 

Filed Under: Factchecking, Pseudowetenschap, Uit het nieuws Tagged With: certificaat, ecowasbal, Tros Radar, TüV, video, wasbal

  • « Go to Previous Page
  • Go to page 1
  • Interim pages omitted …
  • Go to page 152
  • Go to page 153
  • Go to page 154
  • Go to page 155
  • Go to page 156
  • Interim pages omitted …
  • Go to page 158
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • SKEPP
  • SBM
Skepter 35.4 – Winternummer 2022
1 December 2022 - Pepijn van Erp
Skepter 35.4 – Winternummer 2022

Brengen genetici de mammoet, de dodo en de buidelwolf weer terug? Komt kernfusie er sneller dan velen denken? Het nut van sciencefiction als lesmateriaal. Een interview met pendelwinnaar Marieke Kuypers, en nog veel meer in dit nummer. Het bericht Skepter 35.4 – Winternummer 2022 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Piramidependelprijs voor Marieke Kuypers en Diederik Jekel feliciteert Skepsis met 35-jarig bestaan
20 November 2022 - Pepijn van Erp

Marieke Kuypers onderscheiden door Skepsis voor haar video's op TikTok en Diederik Jekel feliciteert Skepsis met een feestrede met het 35-jarig bestaan Het bericht Piramidependelprijs voor Marieke Kuypers en Diederik Jekel feliciteert Skepsis met 35-jarig bestaan verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Skepter 35.3 – Herfstnummer 2022
24 August 2022 - Pepijn van Erp
Skepter 35.3 – Herfstnummer 2022

Artikelen over de beroemde uitspraak van Galileo, hervonden herinneringen, Bess Houdini, een dubieus apparaat om vocht in muren tegen te gaan en veel meer. Het bericht Skepter 35.3 – Herfstnummer 2022 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Desmet dwaalt, draait en duikt
9 January 2023 - Paul De Belder

Hoewel de uitspraken van Desmet over de coronamaatregelen al langer op veel kritiek van factcheckers stuiten, kwam hij pas recentelijk echt flink in opspraak. Op een tournee langs verschillende Amerikaanse talkshows en podcasts om de Engelse vertaling van zijn boek te promoten, was hij ook te gast bij Infowars, de show van Alex Jones. Het optreden bij deze veroordeelde complotdenker en het doen van nogal stellige uitspraken over openhartoperaties onder hypnose waren de aanleiding voor een hausse aan kritische artikelen in de Vlaamse media. [...]

QAnon
26 October 2022 - Ledenadmin Skepp

In de herfst van 2016 verspreidde zich het gerucht dat de Amerikaanse Democratische Partij vanuit de kelder van een pizzeria in Washington D.C. een pedofielennetwerk organiseert. De pizzeria met de grappige naam Comet Ping Pong was allesbehalve willekeurig gekozen. Met zijn eigenzinnige atmosfeer is het een hotspot voor excentriekelingen: punkers, holebi’s, kunstenaars, outsiders en linksen1. Het was een voor de hand liggend doelwit voor mensen uit de alt-rightbeweging2,die vatbaar zijn voor complotdenken. [...]

Van bijtende nonnen tot needlespiking
16 October 2022 - tayson

Ziekte en gezondheid, lichaam en geest Voor we aan een wetenschappelijk artikel kunnen beginnen, moeten we duidelijk maken waarover we het hebben. Ik vraag dus even het geduld van de lezer: die wordt achteraf beloond met een uitgebreide bespreking van boeiende voorbeelden van ‘massahysterie’. Om de clichés te overstijgen en een echte poging tot wetenschappelijke bespreking van dit fenomeen te doen, moeten we eerst wat medische context schetsen. [...]

CAM for the Management of Heart Failure
2 February 2023 - Scott Gavura

A new report provides a comprehensive summary of the evidence for and against CAM in patients with heart failure The post CAM for the Management of Heart Failure first appeared on Science-Based Medicine. [...]

ChatGPT as a Medical Expert System
1 February 2023 - Steven Novella

Will ChatGPT and applications like it transform medicine? If we want it to. The post ChatGPT as a Medical Expert System first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Medical Conservatives: A High Rate of COVID-Myocarditis is “Good News”, A Low Rate of Vaccine-Myocarditis is “Deeply Concerning”
30 January 2023 - Jonathan Howard

Doctors who repeatedly and blatantly contradict themselves, convincing parents that rare vaccine side effects are a fate worse than death, don't deserve our trust. The post Medical Conservatives: A High Rate of COVID-Myocarditis is “Good News”, A Low Rate of Vaccine-Myocarditis is “Deeply Concerning” first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on Kopervergiftiging ligt op de loer met de Plasma en GaNs therapie van Silvia HoevenaarIk denk toch eerder aan de dikke duim van Moeder de Gans. Wat een aaneenrijging van flauwekul!
  • Renate1 on Kopervergiftiging ligt op de loer met de Plasma en GaNs therapie van Silvia HoevenaarGeschreven door de Deepak Chopra generator?
  • Frank Verhoft on Kopervergiftiging ligt op de loer met de Plasma en GaNs therapie van Silvia HoevenaarIn de wereld van Keshe verwijst 'gans' niet naar chemische elementen of naar een chemische verbinding. Als ik zijn wartaal
  • Hans1263 on Kopervergiftiging ligt op de loer met de Plasma en GaNs therapie van Silvia HoevenaarMevrouw maakt alle fouten die gebruikelijk zijn voor kwakzalvers. Ze raaskalt in voor haar onbekende materie. Gallium zal hier niet
  • Renate1 on Kopervergiftiging ligt op de loer met de Plasma en GaNs therapie van Silvia HoevenaarU heeft gelijk met Gallium. Helaas zijn de lettertjes van de voluit geschreven namen van de elementen op de kaart

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2023 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in