Kloptdatwel?

Factchecking

ZML – Er is geen link tussen 5G en corona

by 14 Comments

In de laatste aflevering van het seizoen van Zondag met Lubach verteld Arjen Lubach ons een klein geheimpje: er is helemaal geen link tussen 5G en corona!

Janet Ossebaard heeft het nu wel helemaal gemaakt. Naast de miljoenen kijkertjes op YouTube nu ook te kakken gezet in Zondag met Lubach (wel gemiste kans dat de redactie haar voorleesfilmpje van een paar jaar terug er niet in verwerkt had).

Vorige week deelden we hier al een YouTube video van Harry Hol die kritiek leverde (op een deel) van wat Ossebaard allemaal uitkraamt over COVID-19. Voor een uitgebreide (Engelse) bespreking van haar complete serie kan ik de geïnteresseerde verwijzen naar mijn eigen website:

Debunking Janet Ossebaard’s COVID-19 video series

Zwak onderzoek van professor Hulsey in opdracht van AE911Truth bewijst niets over oorzaak instorting WTC7

by 3 Comments

Het was even wachten maar eindelijk was het daar: de definitieve versie van het rapport van emeritus hoogleraar Leroy Hulsey van de Universiteit van Alaska in Fairbanks over de instorting van gebouw WTC7. Het bewijst niets, behalve dan dat de klus waarschijnlijk een te grote kluif voor Hulsey was.

Het onderzoek dat voor driehonderdduizend dollar besteld was door Architects & Engineers for 9/11 Truth zou moeten laten zien dat de officiële verklaring voor de instorting van het gebouw – onbestreden branden – niet kan kloppen. Ondanks de juichende woorden van de opdrachtgever dat het rapport definitief afrekent met die verklaring, leert een nuchtere beschouwing dat het rapport dat allerminst bewijst en vol merkwaardigheden zit.

Zwak onderzoek van professor Hulsey in opdracht van AE911Truth bewijst niets over oorzaak instorting WTC7 1

Smoking gun

WTC7, de ‘derde toren’, dat als gevolg van de aanslagen op de Twin Towers zwaar beschadigd raakte door het instorten van de noordelijke toren WTC1 en een groot deel van de dag over meerdere verdiepingen in de fik stond, stortte aan het eind van de middag op 11 september 2001 in. Gelukkig zonder dat er slachtoffers bij vielen, want het gebouw was ‘s ochtends al ontruimd nadat de vliegtuigen op de Twin Towers waren ingeslagen.
De branden werden niet actief bestreden, want de brandweer had belangrijker werk te verrichten op plekken waar nog wel mensenlevens op het spel stonden, en de passieve bestrijding via sprinklersystemen werd grotendeels teniet gedaan doordat het instorten van de Twin Towers de hoofdwaterleiding had vernietigd.

Ik heb eerder al uitgelegd waarom de instorting van WTC7 verworden is tot de smoking gun voor de complotdenkers die denken dat de Amerikaanse overheid de ware toedracht over 9/11 achterhoudt. De schaarse beelden waarop de instorting te zien is, lijken enigszins op die van controlled demolition, het gecontroleerd neerhalen van een hoog gebouw door professionele slopers, doorgaans met zeer precies geplaatste springladingen. Wie beter kijkt ziet echter tal van essentiële verschillen met de voorbeelden van controlled demolition.

Het National Institute for Standards and Technology (NIST) kwam in 2008 na een langdurig en uitgebreid onderzoek tot de conclusie dat het hoofdzakelijk de langdurige branden over meerdere verdiepingen waren geweest die in het gebouw een aantal essentiële verbindingen zodanig hadden verzwakt dat na een beginnende instorting (die niet exact kon worden bepaald) in no time de hele binnenste constructie instortte, gevolgd door de buitenwanden. Nogal wat mensen vinden dit geen overtuigend verhaal, zonder dat ze overigens in staat blijken om de fouten in het rapport aan te wijzen als je ze daarom vraagt.

Hulsey ingehuurd door AE911Truth

Zwak onderzoek van professor Hulsey in opdracht van AE911Truth bewijst niets over oorzaak instorting WTC7 2
Presentatie van prof. Leroy Hulsey (YouTube)

De truthers van AE911Truth haalden in 2015 geld op om een soort second opinion te laten uitvoeren door professor Hulsey. Die ging aan de slag met twee van zijn promovendi en zoals ik een jaar geleden in Nieuwe strohalmen voor 9/11-complotdenkers schreef, liep het project nogal uit.
Afgelopen najaar verscheen dan eindelijk de conceptversie. Die werd in skeptische kringen vooral op de website Metabunk uitvoerig besproken en grondig gefileerd.

Er bleek nogal veel mis te zijn met de modellering van het team van Hulsey, waardoor simulaties bizarre instortingen leken te genereren. Maar ook als je naar de grote lijn van het rapport keek, kon je concluderen dat Hulsey volstrekt niet aangetoond had dat branden niet de oorzaak van de instorting hadden kunnen zijn, of dat hij zelfs maar het NIST rapport onderuit zou hebben gehaald. De kritiek is goed samengevat door Mick West in twee YouTube video’s die ik onderaan deze post heb geplaatst.

Kritiek nagenoeg genegeerd

Na het verschijnen van het conceptrapport had het publiek enige tijd de gelegenheid om commentaar in te sturen en het rapport zou ook nog serieus gereviewd worden. De definitieve versie verscheen eind maart.

Wat direct opviel was dat er maar heel weinig veranderd was ten opzicht van de conceptversie en dat de reviewers die AE911Truth had aangezocht, Szuladzinski en Korol, niet bepaald onafhankelijke experts zijn. Zij hebben immers met andere bekende namen uit het truthers-wereldje gepubliceerd en zitten stevig in het kamp van de mensen die denken dat het rapport van NIST niet deugt.

Wat is er dan in hoofdlijnen mis met Hulsey’s rapport? Het uitgebreide, maar totaal genegeerde, commentaar dat de als Oystein actieve forumgebruiker indiende, vat het in het begin aardig samen (geparafraseerd):

De drie belangrijkste doelstellingen van de studie waren:
(1) Onderzoeken hoe de structuur van WTC7 zou hebben gereageerd op de branden die zich op 11 september 2001 kunnen hebben voorgedaan;
(2) Scenario’s uitsluiten die de geobserveerde ineenstorting niet kunnen hebben veroorzaakt;
(3) Onderdelen van de constructie identificeren, die het begaven en de totale ineenstorting kunnen hebben veroorzaakt op een wijze die in overeenstemming is met de waarnemingen.

In het kort voldoet de studie aan geen van deze drie doelstellingen, omdat:
(1) Hulsey er niet in slaagt de meeste branden, de verhitting van alle structuren, en het verloop van de branden te modelleren, en dus onmogelijk elke structurele respons kan hebben geanalyseerd;
(2) Hulsey heeft niet alle mogelijke of plausibele initiërende gebeurtenissen bestudeerd die tot de instorting konden leiden. In plaats daarvan heeft hij slechts gekeken naar de initiërende gebeurtenissen die in drie eerdere studies zijn voorgesteld (die van NIST, Arup & Nordenson en Weidlinger). Die drie hypotheses zijn door door Hulsey onvolledig gemodelleerd en aldus is Hulsey niet in een positie om deze drie hypothesen als niet afdoende te verwerpen.
(3) Hulsey geeft eigenlijk niet aan door welke oorzaak WTC7 dan wel is ingestort. Zijn animaties bootsen slechts de waargenomen ineenstorting na, waarbij een paar kenmerken overeenkomen met de waarnemingen, maar andere kenmerken niet. Hulsey legt niet uit waarom juist deze kenmerken van belang zijn, terwijl ze niet uit een fysische theorie over de oorzaak van de instorting naar voren komen. Zijn model is daarom niet gebaseerd op een falsifieerbare hypothese. Die kenmerken zijn gewoon expliciet in de animaties aangebracht: alle kolommen worden daarin, zonder enige uitleg, op het juiste moment weggetoverd. Deze aanpak verklaart niets.

De volgende animatie geeft volgens Hulsey weer hoe WTC7 in zou storten als – zoals in de verklaring van NIST – op een gegeven moment acht kolommen in de buitengevel het begeven. Het is niet echt een geloofwaardige instorting, wat duidelijk maakt dat Hulsey maar wat aan heeft gerommeld (of zijn promovendi, natuurlijk).

Een verklaring voor het halstarrig vasthouden aan de animaties die overduidelijk onzinnig zijn, kan erin schuilen dat Hulsey zelf niet zo goed overweg kan met de software of de modellen die zijn promovendi gebruikt hebben. Die zijn namelijk een paar jaar geleden al vertrokken en hebben elders hun carrière voortgezet. Aan de filedata van de simulaties die beschikbaar zijn gemaakt, is af te lezen dat het rekenwerk eigenlijk allemaal in de eerste jaren van het project is gedaan.

Het definitieve Hulsey-rapport en de ingediende commentaren op de conceptversie (waarvan dus het een en ander ontbreekt) zijn te downloaden van de projectwebsite.
AE911Truth heeft het rapport met wat andere stukken deze week ingediend bij NIST als een request for correction waarop de organisatie dan binnen vier maanden inhoudelijk zou moeten reageren. Het lijkt me niet dat NIST veel moeite zal hebben om te laten zien dat Hulsey met zijn rapport naast het doel heeft geschoten.

In het eindrapport onweersproken vernietigende kritiek

In de twee volgende video’s geeft Mick West gedetailleerd commentaar op het conceptrapport, maar dit geldt eigenlijk onverkort voor het eindrapport.

PS de ervaring leert dat discussies over 9/11 nogal uit de hand kunnen lopen. Wees concreet in de reacties, sla geen zijpaden in naar andere aspecten rondom 9/11, blijf bij het onderwerp: het rapport over WTC7 van Hulsey. Inhoudelijke opmerkingen op dat rapport of dat van NIST het liefst met duidelijke referentie (pagina, paragraaf) en weergegeven in eigen woorden.

Blauwe ufo boven Loosdrechtse plassen is Vega

by 82 Comments

Met enige regelmaat sturen mensen mailtjes naar Stichting Skepsis om een bijzondere ervaring te delen. Vaak hebben ze zelf al een (soms vergezochte) verklaring en willen ze weten wat ‘de skeptici’ er van denken. Als beheerder van het algemene mailadres van Skepsis zie ik dat soort mails als eerste en vaak beantwoord ik ze ook als ik denk dat ik er wel wat mee kan. Zo stuurde Richard van Bemmelen van de week een link naar een artikel dat hij had geschreven naar aanleiding van gebeurtenissen die hij in 2017 had meegemaakt (en deels gefotografeerd) met als onderwerp: “Hoe is dit te verklaren?” Omdat er in dit geval redelijk wat harde gegevens waren (originele onbewerkte opnames met exacte locatie en tijd) had ik er wel schik in om er eens goed naar te kijken.

Blauwe ufo boven Loosdrechtse plassen is Vega 3
Uitvergroting van het ‘blauwe object’ (uit het artikel van Van Bemmelen)

Even kort samengevat: Van Bemmelen had zitten experimenteren met opnames met lange sluitertijden en zo een aantal avond- en nachtfoto’s gemaakt. Op de foto’s zijn lichten te zien waarvoor hij geen verklaring had, maar ook bleken er achteraf opnamen op de camera te staan die hij niet zelf gemaakt had. Op die laatsten is volgens Van Bemmelen een exoplaneet te zien. Aangezien je die niet zo vanaf Aarde kunt fotograferen en de camera geen Wi-Fi verbinding heeft, moeten die opnames wel door ‘iemand’ met een ongelooflijke technische voorsprong op ons zijn gemaakt en op die camera gezet. Enig ondersteunend bewijs zou liggen in de foto waarop een blauw object hoog in de lucht te zien is, wat geen ster kan zijn, want die geven altijd een bolvormig beeld.

Blauwe ufo boven Loosdrechtse plassen is Vega 4
‘3 witte lichten met een goudkleurige schijfvormig object daarachter’

Erg overtuigend vond ik dit allemaal niet, mailde ik hem terug, maar ik wilde wel een blik werpen op de onbewerkte originele foto’s, die hij vervolgens stuurde. Mijn voorlopige conclusies zijn dat er bij de foto met de drie lichtjes eigenlijk  niets bijzonders aan de hand is, de ‘gouden schijf’ erachter zie ik ook niet echt. Het lijkt wel op dat de lampjes  een oppervlak erachter beschijnen (maar dat ze gewoon zijn bewogen, kan natuurlijk ook).

Blauwe ufo boven Loosdrechtse plassen is Vega 5
mogelijke locatie van de lichtjes (aangepaste versie)

Waarschijnlijk gaat om lichten op een eilandje, zo’n anderhalve kilometer van de plek waar de foto gemaakt is. Het is een eilandje waar je kunt aanmeren met een bootje en waar waarschijnlijk ook wel overnacht wordt. [De zichtlijn had ik in eerste instantie niet helemaal correct ingetekend, hiernaast de aangepaste versie] Misschien zijn het dus lampjes van kampeerders.
De enige reden om bij deze lichten aan iets anders te denken, ligt in de koppeling die Van Bemmelen legt met de blauwe lichten die hij eerder ongeveer in dezelfde richting zag (zie een van de andere foto’s), maar een verband hoeft er niet te zijn. Dat blauwe licht lijkt mij afkomstig van een boot in de haven op de voorgrond, veel dichterbij.

De foto met de ‘exoplaneet’ bevat in de donkere achtergrond vooral veel ruis, ik kan er geen sterrenhemel van maken. De ruis lijkt ook erg op de ruis die je in redelijke egale opppervlakken in de andere foto’s kunt zien. Bij deze foto is de volgens de EXIF-data ook de flits afgegaan, wat er mogelijk op duidt dat de ‘exoplaneet’ een aangeflitst stofdeeltje is niet ver van de lens (zie orbs), maar zeker is dat niet. Wel lijkt het mij nog steeds het meest waarschijnlijk dat het hier om een per ongeluk gemaakte foto gaat, mogelijk tijdens het instellen van de camera voor de lange sluitertijden. En dat gaat eigenlijk ook op voor de andere foto’s waarvan Van Bemmelen overtuigd is dat hij (of iemand anders die bij de camera kon) ze niet gemaakt heeft.
Daar zullen hij en ik wel van mening blijven verschillen, het lijkt me niet echt zinvol om er nog verder op door te gaan. Een gebrek aan informatie dat een sluitende verklaring verhindert, zie ik  niet als een argument voor bijzonder vergezochte claims als dat onbekende intelligenties via ons onbekende methodes een foto op een toestel plaatssen van een exoplaneet, liet ik hem weten.

Met de foto waarop het ‘blauwe object’ te zien is, kunnen we meer doen. Sowieso leek me het al niet erg waarschijnlijk dat de blauwe gloed op het kozijn afkomstig zou zijn van een reflectie van dat blauwe ding zoals Van Bemmelen schrijft. Dan zou het licht toch een rare bocht moeten maken. En het raam ernaast laat dan om onduidelijke redenen niet dezelfde soort reflectie zien. De blauwe gloed kan misschien afkomstig zijn van een ledlicht van een elektronisch apparaat in die kamer, opperde ik.

Het gaat hier echter wel om een duidelijke sterrenhemel. Omdat tijd en locatie exact bekend zijn, kunnen we kijken hoe de hemel er ter plekke uit moet hebben gezien en dat vergelijken met wat er op de foto staat. Met Stellarium heb ik een screenshot gemaakt en die in Photoshop over de foto heengelegd (met een beetje draaien en vergroten om goed uit te komen). De helderste sterren op de foto heb ik daarbij eerst nog even vet rood aangestipt om makkelijker te kunnen zien of ik goed zat met de uitlijning. Zelfs met de tamelijk snelle en ietwat onnauwkeurige manier waarop ik het aangepakt heb, is de conclusie volgens mij helder: het blauwe object is de ster Vega.

Blauwe ufo boven Loosdrechtse plassen is Vega 6

Vega is de op een na helderste ster aan de noordelijke hemel en staat ook wel bekend als een de hemellichamen die tot ufo-meldingen kunnen leiden. Dat de ster op de foto niet netjes rond is, lijkt me eerder aan de gebruikte camera toe te schrijven dan aan bijzondere omstandigheden. Het is in ieder geval geen reden om te twijfelen of het hier wel om Vega gaat of niet, want waar zou die ster dan anders gebleven moeten zijn?

Van Bemmelen had zijn waarneming ook op de website Ufomeldpunt.nl gedaan, denk dat die daar nu wel als opgelost aangemerkt kan worden.

Hoeveel Nederlanders denken nu echt dat de aarde plat is?

by 17 Comments

Engels - UK vlag 30x24
Hoeveel Nederlanders denken nu echt dat de aarde plat is? 7Het dagblad Trouw heeft in samenwerking met Kieskompas een opiniepeiling uitgezet om te kijken hoe het staat met het geloof in diverse complottheorieën. Afgelopen donderdag berichtte de krant op grond van dat onderzoek dat “een kleine één procent van de Nederlanders, 0,9 procent om precies te zijn, denkt dat de aarde niet rond is maar plat”.  Die 0,9 procent komt neer op een slordige 150.000 Nederlanders en dat klinkt toch wel een beetje veel.

Ik vroeg bij Kieskompas na wat precies de vraagstelling was geweest. En wat ik al enigszins vermoedde, klopt: er is niet neutraal gevraagd naar wat iemand de beste ruimtelijke beschrijving vindt van de wereld waarop wij leven. Er werd de deelnemers namelijk gevraagd om op een vijfpuntsschaal aan te geven hoe waarschijnlijk ze de volgende uitspraak vonden:

NASA en andere organisaties doen er alles aan om te verhullen dat de aarde geen bol is maar een platte schijf.

Deze vraag gaat volgens mij meer over het geloof in een samenzwering dan over iemands ruimtelijke voorstelling van de wereld. Op zich is dat vanuit de doelstelling van Trouw wel te begrijpen, omdat het ze om het geloof in complotten gaat. Wel vind ik dan nog de vraag een beetje onduidelijk gesteld, iets als “NASA en andere organisaties doen er alles aan om te verhullen dat de aarde in werkelijkheid een platte schijf is en niet een bol, zoals ze vertellen.” lijkt me beter.

Als je gewoon wilt weten wat iemand denkt over de vorm van de aarde, moet je hem er volgens mij niet meteen mee gaan belasten dat zijn gedachte daarover misschien wel automatisch inhoudt dat allerlei organisaties ons hierover voor de gek proberen te houden. Ik zou dan eerder zo’n meerkeuzevraag voorleggen:

Wat beschrijft volgens u het beste de vorm van de wereld waarop wij leven als we lokale hoogteverschillen als bergen en zeeën buiten beschouwing laten?

a) een bol

b) een enigszins afgeplatte bol

c) een platte schijf

d) een mogelijk onregelmatige vorm die wel een platte bovenkant heeft waarop wij leven

e) iets heel anders

Degene die ‘a’ of ‘b’ antwoorden zou je dan tot de globisten rekenen, degenen met ‘c’ of ‘d’ tot de platte-aardegelovigen. Ik vermoed dat je dan toch een stuk lager uitkomt dan 150.000 Nederlanders die in een platte aarde geloven.
Het is goed voorstelbaar dat mensen verschillend antwoorden op beide vragen. Iemand die denkt dat de aarde plat is, hoeft NASA cs. niet per se te verdenken van kwade opzet. En een complotgevoelige persoon kan NASA er best van verdenken van alles te verhullen en daar zijn waarschijnlijkheid van de stelling door laten bepalen, terwijl hij tegelijkertijd vasthoudt aan een globe als beste model voor de aarde. Als complotdenkers ergens goed in zijn is het immers wel in het vasthouden aan gedachten die logisch gezien onderling tegenstrijdig zijn.

In een eerder artikel van Trouw uit deze serie (er volgen nog meer delen) staat genoemd dat 1,6 procent gelooft dat ‘de echte machthebbers op deze aarde hagedis-achtige wezens van een andere planeet zijn’. Dat is een nog veel raarder idee. Je zou ook kunnen denken dat er nogal wat panelleden deze enquête niet zo serieus hebben ingevuld, maar daarop hebben ze wel allerlei checks losgelaten. De kans op ludiek ingevulde vragenlijsten zou daardoor heel klein zijn.

Dezelfde onderzoekers zetten een soortgelijke vragenlijst ook in 2013 uit, maar daarin zat helaas nog geen vraag over de platte aarde. Een vraag over ufo’s kunnen we wel vergelijken. De stelling: ‘overal ter wereld landen met regelmaat ufo’s. De overheden doen er alles aan om dit tegen te spreken.’ vond in 2013 11,9 procent waarschijnlijk of heel waarschijnlijk, maar in 2019 nog maar 6,9 procent. Een opvallende afname, waarvoor ik niet zo snel een verklaring zou weten te geven.

In de Verenigde Staten werd in 2018 het geloof in de platte aarde gepeild door YouGov. Het resultaat daarvan zorgde voor wat commotie, omdat sommige media het interessant vonden om het deelresultaat van de jongste groep ondervraagden volkomen ten onrechte te vertalen als “een derde van de millenials denkt dat de aarde plat is”. Maar de vraagstelling is ook daar wat vreemd, het goede antwoord staat er namelijk niet bij; ook een platte aarde is in de meeste modellen immers rond.

Hoeveel Nederlanders denken nu echt dat de aarde plat is? 8

Toevoeging 9 oktober 2019
Glenn Branch van de National Center for Science Education wees me op drie interessante blogs die hij schreef voor Scientific American samen met prof. Craig. A. Foster:

Speelt de Q-koortsbacterie verstoppertje?

by 2 Comments

Tussen 2007 en 2011 werden tienduizenden personen in ons land getroffen door Q-koorts. Zo’n duizend van hen hebben nog steeds klachten die inmiddels met de term ‘Q-koortsvermoeidheids-syndroom’ (QVS) worden aangeduid. Vooralsnog kunnen medici voor deze groep helaas niet veel meer bieden dan cognitieve gedragstherapie, wat meteen verklaart waarom alternatieve behandelaars op dit gebied mogelijkheden zien voor hun soms fantasievolle behandelingen. Een van hen is Leendert Kunst, een 83-jarige alternatieve arts, met zijn autovaccinatietherapie. Hierbij wordt bloed afgenomen van een patiënt dat een tijdje op lichaamstemperatuur wordt bewaard – zodat het helemaal uit elkaar valt – en daarna om de twee weken weer ingespoten bij de patiënt zelf. Beetje vreemd, of niet?

Het Radboud UMC waarschuwde begin 2018 tegen deze behandeling, vooral omdat het bewaren van bloed uiterst zorgvuldig moet gebeuren en dat de risico’s die daaraan verbonden zijn als dat niet onder streng gecontroleerde omstandigheden gebeurt, niet opwegen tegen de vermeende voordelen. Want dat die autovaccinatietherapie zou werken, is uiterst twijfelachtig. Er is in ieder geval nog geen enkel wetenschappelijk bewijs voor. Kunst was verbolgen over de berichtgeving en spande een proces aan tegen het ziekenhuis en internist Chantal Bleeker, die hierover in de media uitspraken had gedaan.

Vorige week besloot de rechter in een tussenvonnis dat het ziekenhuis niet hoeft te rectificeren:

Het ziekenhuis heeft op dit moment voldoende uitgelegd waarom de behandeling gevaarlijk kan zijn. De effectiviteit en veiligheid van de behandeling is nog niet op wetenschappelijk verantwoorde wijze onderzocht. Het ziekenhuis is niet verantwoordelijk voor de wijze waarop haar waarschuwing door de media is gepresenteerd.

Het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde besteedde vorige week ook aandacht aan deze zaak en gaat in meer detail in op die autovaccinatietherapie van Kunst. Het idee berust op de hypothese dat de Q-koortsbacterie, Coxiella burnetii, zich weet te verstoppen als ‘L-vorm’. In die vorm zou de bacterie het immuunsysteem (en antibiotica) van zich af weten te houden, maar toch voor klachten kunnen zorgen. Met de autovaccinatie zou je het imuunsysteem kunnen leren om de bacterie in die L-vorm wel te herkennen, omdat de delen waarin die bacterie door de behandeling uiteen valt wel herkend worden. Of zoiets. Maar met de plausibiliteit lijkt het meteen in het begin al mis te gaan:

Het is echter lang niet zeker dat C. burnetii doorleeft als L-vorm. Kunst publiceerde over de mogelijkheid om bacterieel RNA van levende L-vormen in witte bloedcellen aan te tonen met ‘fluorescent in situ hybridisation’ (FISH). Van der Meer betwist die vondst: ‘De publicatie van Kunst toont niet overtuigend aan dat er specifiek RNA in monocyten bij QVS-patiënten zit – om van levende micro-organismen maar niet te spreken.’ Overigens gebruikte Kunst vóór de FISH-test donkerveldmicroscopie van het perifere bloed om patiënten te selecteren. Van der Meer: ‘Het behoeft geen betoog dat het onmogelijk is C. burnetii hiermee te identificeren.’

Jos van der Meer, emeritus hoogleraar interne geneeskunde, is dus niet bepaald overtuigd door die publicatie van Kunst. Dat artikel is overigens van zeer recente datum, mei 2019, dus van na de aanleiding voor de rechtszaak. Het gaat om: The Presence of Intracellular Coxiellae burnetii as Polymorphic Cell Wall Deficient Bacteria in the Blood of Patients with Q-Fever Fatigue Syndrome Determined Using FISH Technology dat Kunst samen schreef met Gijs Jansen en Bertil de Klyn.
Er vielen mij wat zaken op toen ik het artikel bekeek:

Het is gepubliceerd in Journal of Medical Microbiology & Diagnosis, een tijdschrift uit de stal van OMICS Publishing Group dat bekend staat als een uitgever van rooftijdschriften, predatory open access. De Amerikaans overheid heeft zelfs een rechtszaak aangespannen tegen OMICS vanwege misleiding, onder andere omdat de peer review van de tijdschriften niets zou voorstellen.

Dat laatste verklaart misschien ook meteen waarom het artikel zo snel gepubliceerd werd na inzending: “Received May 07, 2019; Accepted May 23, 2019; Published May 30, 2019”. Lekker vlot.

Derde auteur, Bertil de Klyn, is een 73-jarige arts die werkt via zijn Centrum voor Holistische Geneeskunst waar hij een hele reeks van onzinnige behandelingen in zijn arsenaal blijkt te hebben. Op de site van de Vereniging tegen de Kwakzalverij kwam hij ook al eens langs.

Het onderzoek is uitgevoerd met een apparaat, de Biotrack-MED, waar maar bar weinig over te vinden is. “The analyses were based on patented and proprietary methods and technologies of Biotrack as incorporated in an autonomous analyzer with the brand name Biotrack-MED Mark-2 using standard settings.”  In een presentatie van het bedrijf Biotrack van oktober 2017 [pdf] wordt het analyseren van bloedmonsters op de Q-koortsbacterie nog helemaal niet genoemd. Wel kun je er lezen dat ze bezig zijn met het ontwikkelen “van diagnostiek van pathogenen die een ‘slapende status’ kennen.” wat op de test zou kunnen duiden die ze hier hebben ingezet.
Alleen voor het detecteren van E-coli lijkt er sprake van een onafhankelijke validatie (ISO), maar het lijkt me sterk dat zoiets ook voorafgaande aan het onderzoek gedaan is voor de gebruikte test voor de Q-koortsbacterie, die zou dan in minder dan een jaar ontwikkeld en getest moeten zijn. Of die Biotrack-MED Mark-2 door onafhankelijke wetenschappers is gevalideerd, lijkt me een belangrijke vraag, ook omdat ik vond dat Biotrack nog maar pas een Europese subsidie voor de verdere ontwikkeling heeft binnengesleept.

De tweede auteur van de studie, Gijs Jansen, blijkt werkzaam bij Biotrack en is patenthouder van een aantal apparaten voor analyses van biologische stoffen. Meer dan hetzelfde adres als Biotrack geeft hij echter niet op in het artikel. Dat adres is Agora 4, Leeuwarden, wat misschien verklaart waarom Kunst op zijn eigen website schrijft dat het artikel samen met “Gijs Jansen van laboratorium Agora” tot stand is gekomen. Wie wat achterdochtig ingesteld is, zou evenwel denken dat hier een conflict of interest wordt verzwegen.

Speelt de Q-koortsbacterie verstoppertje? 9
fig 2 uit artikel Kunst et al.

Het apparaat maakt plaatjes zoals je er hier rechts een ziet. Je zou de indruk krijgen dat ze daadwerkelijk die L-vormen hebben ‘gezien’ in macrofagen, maar hoe zeker is dat? Mijns inziens is het ook een beetje suf dat ze er geen plaatje van een ‘gezonde’ macrofaag van de controlegroep bij hebben gezet. Het herkennen van deze ‘geïnfecteerde macrofagen’ gaat overigens geheel automatisch in het systeem van Biotrack, daar zit heel wat beeldherkenningsalgoritmen met neurale netwerken achter.

Er staat ook niets over de blindering van de monsters in het artikel (alleen dat ze geanonimiseerd zijn). En we moeten er ook maar helemaal op vertrouwen dat Kunst de selectie precies zo heeft gedaan als ze opschrijven en niet per ongeluk bloed heeft afgenomen bij personen met acute of chronische Q-koorts waarbij het niet zo vreemd zou zijn dat je met deze methode een sterk signaal ziet.

Het artikel meldt aan het einde dat het fiancieel mede mogelijk is gemaakt door de Hubregtse Research Foundation. Dat blijkt een stichting die onderzoek naar allerlei alternatieve behandelingen steunt. Denk dan aan homeopathie, acupunctuur, antroposofische geneeskunde, en ook natuurgeneeskunde, waar dit specifieke onderzoek onder geschaard wordt, wat de enige tot nu toe vermelde publicatie is op de website. Uit de financiële verantwoording valt op te maken dat er over 2017 en 2018 ongeveert 16.500 euro overgemaakt is aan Biotrack.
O ja, die Bertil de Klyn zit in het bestuur van deze stichting.

De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft zich op het standpunt gesteld dat de methode van Kunst niet onder de wet medisch-wetenschappelijk onderzoek valt en gezien moet worden als een experimentele behandeling, waarbij ze niet hoeft in te grijpen, omdat het – kort door de bocht – niet al te risicovol zou zijn en het al zo lang goed gaat. Die mijns inziens vreemde redenering gaat dan misschien juridisch gezien op voor de behandeling van individele QVS-patiënten door Kunst, maar hier gaat het toch om een onderzoek met wetenschappelijke pretentie. Hoewel het maar om bloedafnames gaat, kan dat volgens mij niet zonder goedkeuring van een medisch ethische toetsingscommissie en van een dergelijke goedkeuring staat niets in het artikel en vond ik ook geen spoor in het register.

Uit de uitspraak van de rechtbank valt op te maken dat Kunst in 2017 eigenlijk had bedacht om samen met het Radboud UMC een onderzoek op te zetten naar zijn autovaccinatiebehandeling. “Jansen  heeft inmiddels een plan opgesteld om vooruitlopend op het eventuele universitaire onderzoek een pilot bij 10 chronische Q-koorts patiënten. Dat definitieve plan komt er één dezer dagen aan en daarvoor bestaat financiële dekking van een onderzoeksfonds. We hebben dan – liefst tegelijkertijd – 10 mensen uit de Q-supportgroep nodig die daaraan willen meewerken.”, schrijft hij aan Alfons Olde loohuis die als huisarts als een van de eerste aan de bel trok ten tijde van de Q-koortsepidemie en nu medisch adviseur van Q-support is. Die moest Kunst echter wat later teleurstellen, want prof Mihai Netea wees de behandeling van de hand: te gevaarlijk, met name vanwege het risico op auto-immuun problemen.

Wel gaf Bleeker begin 2018 in de media aan te willen kijken naar de bruikbaarheid van die FISH-test (die in eigen onderzoek ook wel is toegepast), maar gezien de publicatie van het artikel hebben Kunst cs. daarop niet gewacht en zijn op eigen houtje aan de gang gegaan in de loop van dat jaar.
Uit het artikel wordt niet echt duidelijk of de tien patiënten ook de autovaccinatiebehandeling hebben ondergaan (het onderzoek zelf gaat alleen maar om de mogelijke diagnostische waarde van de test). Er staat: “the administration of antimicrobial agents, and other therapeutic management was controlled by the patient’s physician and not the researchers.”, maar om wat voor antimicrobial agents zou het dan kunnen gaan als het om patiënten gaat met de diagnose QVS, waarvoor immers geen reguliere behandeling in dergelijke vorm bestaat? Toen het opzetten van een gezamelijk onderzoek met het Radboud UMC in 2017 van tafel was geveegd, zocht Kunst begin 2018 wel tien QVS-patienten, die hij aanbood om voor de helft van de kostprijs te behandelen. Zou het misschien toch om dezelfde personen kunnen gaan?

Ik heb zowel Kunst als Biotrack vorige week herhaaldelijk om toelichting gevraagd per mail, maar die mailtjes bleven tot dusver onbeantwoord. (*)

* Aanvulling 29 september 2019

Kunst stuurde alsnog antwoorden op de vragen die ik hem had gesteld. Wat betreft mijns inziens de belangrijkste kwestie – of er medische ethische toetsing vereist is voor zo’n onderzoek – stelt hij: “Ik ging ervan uit, dat een pilot studie als deze, waarbij het alleen gaat om een diagnostische methode, niet WMO plichtig is.” Ik zal die vraag ook nog neerleggen bij de Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek.
Het bloed is volgens Kunst afkomstig van patiënten waarbij het Radboud UMC heeft geconstateerd dat (op basis van de meer gangbare serologische tests) er geen aanwezigheid van de Q-koortsbacterie meer kan worden vastgesteld.

Over de publicatie in het tijdschrift schrijft Kunst dat er geen peer review rapporten zijn afgegeven. Onder de indruk van mijn opmerkingen dat er duidelijke redenen zijn om het tijdschrift dubieus te noemen, lijkt hij niet: “de impact ratio is gunstig en rechtszaken zijn er zo veel.” Wat betreft het mogelijke conflict of interest van Jansen laat Kunst het in het midden: “Er is geen conflict of interest vermeld bij het artikel. Dus ook niet dat het er niet is.”

Naschrift 25 november 2019

Het duurde even, maar uiteindelijk kreeg ik vandaag antwoord van CCMO op mijn vragen of het onderzoek van Kunst eigenlijk niet WMO-plichtig was. Omdat het bloed van de patiënten door Kunst afgenomen was “in het kader van klinische diagnostiek”, zou dat deel niet WMO-plichtig zijn. Voor het afnemen van het bloed van de controle groep kon CCMO dat niet bepalen, omdat de herkomst niet duidelijk is geworden. Conclusie: “Als gevolg hiervan hebben we niet kunnen vaststellen of het onderzoek (in zijn geheel) al dan niet WMO-plichtig is.”
Het bevreemdt me wel, blijkbaar is er nu naast de categorieën ‘WMO-plichtig’ en ‘niet WMO-plichtig’ ook onderzoek mogelijk waarvan de status niet vast te stellen is.