Kloptdatwel?

Dagblad Trouw wijst antroposofen ten onrechte aan als kampioen anti-vaxxers (opnieuw!)

by Leave a Comment

‘Vaccinaties vooral impopulair bij rijken en antroposofen’ kopte het dagblad Trouw op 5 februari 2015. Trouw journalist Jan Kruidhof meldt: ‘Toch vormen reformatorische christenen niet de grootste groep anti-inenters’, dat zijn volgens hem de antroposofen. Het dagblad dat verankerd is in de christelijke levensovertuiging gaf ook al in 2013 de zwarte piet aan de antroposofen: ‘Het vooroordeel kan de wereld uit: reformatorische christenen vormen niet één massief blok tegen kindervaccinatie. Veel eensgezinder daarin zijn de antroposofen’.

Maar het beeld dat dit oproept klopt niet. Misschien is de
vaccinatiegraad onder strenge antroposofen wel lager, maar dat betekent nog
niet dat er meer niet-ingeënte antroposofen zijn dan niet-ingeënte
reformatorische christenen.

Pepijn van Erp vatte noest rekenwerk van een kritische blogger / twitteraar op Kloptdatwel in 2014 samen: ‘met een aantal betere schattingen kom je tot de conclusie dat de niet-ingeënte vrije school leerlingen (antroposofen) slechts 6 tot 14 procent van het totaal niet-ingeënte basisschoolleerlingen uitmaken’.

De verkeerde berichtgeving van Trouw wordt op allerlei plekken klakkeloos overgenomen. Daarom zou het correct (en sportief) zijn dat Trouw de verkeerde berichtgeving duidelijk corrigeert. Via PvE. GJvtL.

Belachelijke bangmakerij van Belly Armor

by 11 Comments

De zwangerschap is een periode die van wezenlijk belang is voor de toekomst van het ongeboren kindje. Geen wonder dat bijna iedere aanstaande moeder heel bewust bezig is met gezondheid rondom de zwangerschap en zich vaak bezorgder toont om mogelijke omgevingsfactoren dan vóór de zwangerschap. Straling bijvoorbeeld, kan dat misschien toch kwaad ondanks alle geruststellende woorden van de overheid en andere instanties? Het bedrijf Belly Armor maakt van die bezorgdheid op misselijke wijze misbruik om hun onzinproducten aan de vrouw te brengen. Onlangs ook in het programma LifestyleXperience van RTL4.

https://www.youtube.com/watch?v=Hew5TA8YAek

Krijg nou wat. Wat zei die meneer De Koeyer nu precies zo vanaf 1:12?

 Heel wat recente studies tonen aan dat er wel gezondheidsrisico’s zijn. Maar ook tijdens de zwangerschap een .. eh ..kan een verhoogd voorkomen van miskraam en autisme .. eh .. voorkomen.

Is ie nu helemaal betoeterd? Miskramen en autisme? Het staat ook gewoon doodleuk op hun website:

Autisme

Studies tonen mogelijke verbanden aan tussen het voorkomen van autisme en de blootstelling aan elektromagnetische straling – met een exponentiële groei over de afgelopen twee decennia. Waar autisme vroeger zelden voorkwam, bij minder dan 1-10 kinderen per 10.000, is het aantal gevallen van autisme nu gestegen naar meer dan 116 kinderen op de 10.000. Een deel van deze toename is te verklaren aan een groter bewustzijn en aan betere diagnose van autisme. Maar een aantal studies stellen toch minstens een 10-voudige toename van autisme vast.

Autisme-mobiele-telefonie-correlatie-bellyarmorJa, als je goed leest staat er wel ‘mogelijke verbanden’ en staat er in het grafiekje ‘correlatie’, dus je zou kunnen zeggen dat ze zich daarmee enigszins indekken tegen het verwijt dat ze volstrekt onbewezen claims neerleggen. Je kunt natuurlijk net zo goed stellen dat autisme komt door het eten van biologisch voedsel. Maar de sterke suggestie die van de bewuste pagina uitgaat, is toch dat het zomaar zou kunnen zijn dat die enorme toename van autisme komt door straling (van mobiele telefoons). Het ‘stellen toch’ in de laatste zin is een geniepige formulering die daar bij helpt.

Het volgend stukje is ook uiterst misleidend:

Bepaalde studies, zoals ondermeer de studie van R.C. Kane gepubliceerd in Medical Hypotheses, 62 (2004), tonen aan dat kinderen mogelijks autisme ontwikkelen wanneer ze als embryo of foetus in de baarmoeder veelvuldig worden blootgesteld aan hogere niveaus van elektromagnetische straling. Correlaties zijn aangetoond, echter zijn de causale verbanden en biologische mechanismen tussen autisme en elektromagnetische straling nog niet bewezen.

Ja, ‘nog niet bewezen’, maar dat gaat dus zeker wel gebeuren in de toekomst? Wie die studie van Kane opzoekt kan zo zien dat die inhoudelijk niets meer voorstelt dan het grafiekje hierboven, een superdun flauwekulartikel. Maar dat kon in die tijd blijkbaar nog gepubliceerd worden, want dit blad, Medical Hypotheses (Elsevier), ging pas in 2010 over tot enige vorm van peer review, nadat er ook stukken in verschenen waren van hiv/aids-ontkenners.

De website van Belly Armor staat vol met verwijzingen naar studies die mogelijke verbanden laten zien tussen problemen met de zwangerschap en straling, maar wie die studies opzoekt, vindt keer op keer dat het om niet meer dan correlaties gaat. Vaak gevonden bij vergelijking van kleine groepen, vaak niet eens bij mensen (in muizen bijvoorbeeld) of niet met straling die vergelijkbaar is met die van mobiele telefonie. Het lijkt er sterk op dat Belly Armor een paar ‘lekkere’ titels heeft uitgekozen uit de referentielijst van het hoogst omstreden BioInitiative Report.

Belly Armor levert ook bescherming voor 's mans edele delen.
Belly Armor levert ook bescherming voor ‘s mans edele delen.

In een andere clipje van Belly Armor, laat presentator Jeroen Post zich vertellen dat mannen ook maar beter een anti-stralingsboxershort kunnen dragen om hun zaadcellen te beschermen. Het dunne zilvertextiel zou eenzelfde bescherming bieden als een 6 millimeter dikke plaat aluminium. Knap hoor. En ook heel nodig, want “talrijke studies hebben aangetoond dat er een verband bestaat tussen blootstelling aan die dagelijks straling en een verminderde vruchtbaarheid.” Eén studie uit 2008 noemt deze medewerker van Belly Armor specifiek. Dat is vast die van Agarwal et al. die Laurens Dragstra meenam in zijn bespreking van de meta-analyse van die studies naar verband tussen mobiele telefonie en de kwaliteit van sperma. Die studies blijken niet erg betrouwbaar als je er wat beter naar kijkt.

Het kan best zo zijn dat het weefsel van Belly Armor straling afschermt, maar er is gewoon geen goede reden om dat te doen. Het mag duidelijk zijn dat dit bedrijf ongegeneerd onzin loopt te verkopen over de vermeende schadelijke effecten van elektromagnetische velden afkomstig van mobiele telefoons en andere stralingsbronnen. Deze bangmakerij gaat erg ver.  Het is uiterst merkwaardig dat Belly Armor nog geen hippe ‘aluhoedjes’ van zilvertextiel verkoopt …

 

 

Flinke uitbraak van mazelen in Duitsland (en je hoort er weinig over)

by 5 Comments

In Duitsland is op dit moment een mazelen-epidemie gaande die relatief 10 keer zo ernstig is als in de USA. Dat schrijft de Amerikaanse krant Washington Post. In de regio rond Berlijn waren in januari circa 250 gevallen (tegen 100 in dezelfde periode in de VS). Omdat er 4 keer zoveel Amerikanen als Duitsers zijn, zijn er naar verhouding in Duitsland 10 keer zoveel besmettingen. Net zoals in de VS zijn in Duitsland vooral volwassenen de klos.

De Duitse mazelen-epidemie krijgt gek genoeg weinig aandacht. Duitsland lijkt gewend te raken aan de terugkeer van mazelen. Waarom is mazelen eigenlijk terug? Volgens de Washington Post zijn hiervoor twee redenen: (1) veel mensen denken dat mazelen uitgeroeid is en nemen het dus niet zo nauw met de mazelen-vaccinatie. Ook is er geen herinnering meer aan de ernst van de ziekte. De vaccinaties gaan dus in zekere zin aan het eigen succes ten onder. (2) Verder zijn mensen die nu in Duitsland wonen maar opgroeiden in Joegoslavië toen daar de burgeroorlog heerste slecht gevaccineerd en een terugkerende bron van besmetting. Via Laurens Dragstra. GJtL.

Media nemen te weinig verantwoordelijkheid voor kloof wetenschap – samenleving.

by Leave a Comment

Er is overweldigend veel onzin in de media: op TV, het internet en in kranten en bladen. In een recent artikel in Wilson Quarterly wijst Louise Lief met een beschuldigende vinger naar de media: ‘In the general media, where most of the public still gets its news, there is almost no science or environmental coverage’. Het gevolg is dat het publiek slecht op de hoogte is van wetenschap, zich niet goed een oordeel kan vormen en dat er veel onzin in de media te vinden is. Zelfs bij toonaangevende kranten is wetenschap volgens haar een muurbloempje, alleen te vinden in een speciaal katern voor nerds. Louise Lief pleit voor het integreren van wetenschap in de redacties. Wetenschap zou een integraal onderdeel moeten zijn van berichtgeving. Journalisten zijn dan beter gewapend tegen onzin. Ze roept wetenschap en universiteiten op om de relaties met de media te verstevigen. Louise Lief is een medewerker van de denktank ‘Woodrow Wilson International Center for Scholars’, een onderdeel van de ‘Smithsonian Institution’ (een samenwerking van wetenschapsmusea in de VS). GJvtL.

Media nemen te weinig verantwoordelijkheid voor kloof wetenschap - samenleving. 1

Louise Lief.

Antroposofica

by 9 Comments

Nederlandse ziekenhuizen bieden geen antroposofische zorg aan, zo stelden onderzoekers van het Van Praag Instituut en het Louis Bolk Instituut recentelijk vast. De deels antroposofisch georiënteerde onderzoekers vonden dat nogal opmerkelijk. Wie echter de bijzonder zweverige antroposofische geneesmiddelenleer bestudeert, komt waarschijnlijk al snel tot de conclusie dat de antroposofie weinig te zoeken heeft in Nederlandse ziekenhuizen. In Nederland is bovendien maar een dozijn antroposofische geneesmiddelen geregistreerd bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en van geen enkele daarvan is de werking ooit aangetoond.

Rudolf Steiner (1861-1925), grondlegger van de antroposofie
Rudolf Steiner (1861-1925), grondlegger van de antroposofie

Bram de Boer schreef in 2003 voor Skepter 16.3 een artikel over de antroposofische geneesmiddelenleer. De Boer vatte die samen als “een samenraapsel van alchemie, humorenleer en astrologie waarbij de homeopathie nog rationeel afsteekt”. Dat het echt zo erg is, blijkt wel uit de voorbeelden in het artikel. Zo hield een antroposofische arts vol dat oogdruppels op basis van kwikchloride een werking hebben via de planeet Mercurius, die zowel de ogen als het metaal kwik zou beheersen (de snelle god Mercurius, de Romeinse equivalent van Hermes, werd met kwik geassocieerd – het Engelse woord voor kwik is overigens mercury). Pyriet (ijzerdisulfide) zou volgens Rudolf Steiner werken, omdat het ijzer de bloedcirculatie stimuleert en zwavel bemiddelt tussen bloedcirculatie en ademhaling. Kortom: een geschikt middel tegen luchtwegaandoeningen als tracheïtis en bronchitis. Althans, volgens antroposofen, want wetenschappelijk bewijs voor werkzaamheid is afwezig. Wat niet helpt, is dat antroposofische middelen, net als hun homeopathische verwanten, doorgaans worden gepotentieerd. Ze worden dus stapsgewijs verdund en ritmisch geschud. De krachten uit het heelal zorgen vervolgens voor de werking. Wederom: volgens antroposofen.

Pyrit/Zinnober van Weleda
Pyrit/Zinnober van Weleda

Geregistreerde antroposofica en etikettenruil

Aansluitend bij de gedachten over kwik en pyriet: bij het CBG is een middel van de antroposofische firma Weleda geregistreerd met de naam Weleda Pyrit/Zinnober. De werkzame stoffen zouden Cinnabarit D20 en Pyrit D2 zijn, oftewel kwiksulfide verdund met een factor 100.000.000.000.000.000.000 en pyriet verdund met (slechts) een factor 100. Er is ook nog een middel Cinnabarit (Zinnober) van dezelfde firma geregistreerd, waarbij je kennelijk kunt kiezen tussen de varianten D6 en D20. Of we deze middelen vanwege het feit dat er vele verdunningen geleden een klein beetje kwiksulfide in heeft gezeten moeten gebruiken bij oogklachten, al dan niet gepaard gaand met luchtwegaandoeningen, is uit de bijsluiters niet op te maken.

Dat is ook niet zo vreemd, want beide middelen zijn geregistreerd als homeopathische geneesmiddelen. Dat geldt voor alle antroposofische middelen van de firma’s Weleda en Wala die ik in de geneesmiddeleninformatiebank van het CBG heb aangetroffen. In totaal gaat het om zes middelen voor elk van de beide bedrijven. De keuze voor registratie als homeopathica ligt voor de hand: voor gewone geneesmiddelen (ter herkennen aan een RVG-nummer) geldt de wettelijke eis dat de fabrikant moet bewijzen dat het middel de gestelde therapeutische werking heeft. Voor homeopathische middelen (ter herkennen aan een RVH-nummer) zou die eis betekenen dat er geen enkel middel meer op de markt gebracht kan worden. Zij krijgen van de Geneesmiddelenwet dan ook – helaas – een andere behandeling. Kort gezegd komt die erop neer dat de fabrikant geen bewijs van werkzaamheid hoeft te leveren, maar dan ook geen indicatie op de verpakking mag zetten en in de bijsluiter mag opnemen. Het resultaat is bekend: voor een paar duizend homeopathische geneesmiddelen is een handelsvergunning afgegeven (de teller stond op 1 juli 2010 op 3.798) en voor geen enkele daarvan is ooit de werkzaamheid aangetoond. Er worden derhalve geen homeopathische middelen met indicatie meer verkocht.

De "geneesmiddelen" waarvoor aan Weleda een handelsvergunning is verleend (geraadpleegd 4 februari 2015).
De “geneesmiddelen” waarvoor aan Weleda een handelsvergunning is verleend (geraadpleegd 4 februari 2015).

Ook de 12 antroposofische middelen worden dus, zijnde onderworpen aan het regiem voor homeopathica van de Geneesmiddelenwet, verkocht als “homeopathisch geneesmiddel zonder specifieke therapeutische indicaties”. Soms kom je nog andere formuleringen tegen. De Arnica doekjes van Wala (verbandgaas) worden bijvoorbeeld verkocht als “homeopathisch geneesmiddel voor uitwendig gebruik zonder specifieke therapeutische indicaties, toegepast in overeenstemming met de principes van de antroposofische geneeswijze”. Rosmarinus, oleum aethereum 10% van dezelfde firma is een badadditief en tevens “een antroposofisch geneesmiddel zonder specifieke therapeutische indicaties, toegepast in overeenstemming met de principes van de antroposofische geneeswijze”. Zulke spreuken kunnen inderdaad tot verwarring bij consumenten leiden, maar de conclusie zou dan toch moeten zijn dat de homeopathische en antroposofische middeltjes niet meer als geneesmiddel op de markt verkocht mogen worden nu ieder bewijs van werkzaamheid ontbreekt.

De "geneesmiddelen" waarvoor aan Wala een handelsvergunning is verleend (geraadpleegd 4 februari 2015)
De “geneesmiddelen” waarvoor aan Wala een handelsvergunning is verleend (geraadpleegd 4 februari 2015)

Voor een deel gebeurt het overigens al dat voorheen antroposofische geneesmiddelen nu met een ander etiketje als gezondheidsproduct verkocht worden. Gezondheidsproducten vallen onder de Warenwet en die is soepeler ten aanzien van claims. De lijst met homeopathische (inclusief antroposofische) geneesmiddelen van het CBG uit 2010 somde nog 22 geneesmiddelen van Weleda op. Inmiddels zijn het er als gezegd nog maar 6. De daling is in elk geval deels te verklaren doordat een product als Weleda Calendula spray Ø aanvankelijk als homeopathisch geneesmiddel (RVH 95760) werd verkocht, en nu als natuurlijk gezondheidsproduct dat de huid zou zuiveren en het herstellend vermogen zou ondersteunen. Hetzelfde geldt voor Weleda Arnica zalf (voorheen RVH 84680). Een ander etiketje wil natuurlijk niet zeggen dat het product nu ook echt werkt.

De Nederlandse antroposofisch arts Ita Wegman (1876-1943)
De Nederlandse antroposofisch arts Ita Wegman (1876-1943)

Big Rudi

Het is reeds gememoreerd: de antroposofische fabrikanten Weleda en Wala hebben in Nederland elk slechts 6 geneesmiddelen geregistreerd bij het CBG. Ter vergelijking: VSM heeft handelsvergunningen voor 1479 producten, Heel Belgium voor 971 en Boiron voor 993. Het aantal geregistreerde geneesmiddelen, c.q. het aantal afgegeven handelsvergunningen zegt echter niet alles. Weleda en Wala zijn zeker geen kleine, armlastige marktpartijtjes. Weleda (“since 1921”) gaat terug tot Rudolf Steiner zelf, die samen met de Nederlandse arts Ita Wegman aan de wieg van het bedrijf stond. Thans is het actief in ruim 50 landen en werken er wereldwijd 1.900 mensen. De netto-omzet van Weleda bedroeg in 2013 ruim 336 miljoen euro [PDF]. Geneesmiddelen zijn goed voor iets minder dan 30% van die omzet. Lichaamsverzorgingsproducten (Naturkosmetik) nemen ruim 70% van de omzet voor hun rekening. Wala Heilmittel is dan beduidend kleiner. Wala is het bedrijf van de andere antroposofische Rudolf: Rudolf Hauschka (vermoedelijk vooral bekend vanwege de verzorgingsproducten van Dr Hauschka). De naam van dit in 1935 opgerichte bedrijf staat voor “Wärme – Asche, Licht – Asche”. Afgaande op de informatie in Wikipedia werken er meer dan 800 mensen en bedroeg de jaaromzet in 2012 112 miljoen euro.

De genoemde bedragen die Big Rudi verdient, zijn natuurlijk niet te vergelijken met de cijfers die rondgaan in de wereld van Big Pharma (die uiteraard ook een veel grotere doelgroep bedient, veel meer mensen in dienst heeft en – niet onbelangrijk – nog wel eens geneesmiddelen produceert die werken). Niettemin is Big Rudi duidelijk kapitaalkrachtig genoeg om van haar te eisen dat zij investeert in wetenschappelijk onderzoek alvorens haar wordt toegestaan geneesmiddelen op de markt te brengen. Zulk onderzoek wordt ook verricht, en Weleda heeft daarbij een goede relatie aangeknoopt met het Louis Bolk Instituut, het instituut dat mede verantwoordelijk was voor het in de introductie genoemde rapportje over complementaire zorg. Over die relatie wordt ook helemaal niet geheimzinnig gedaan: Weleda wordt op de site van het instituut in alle openheid genoemd als goede klant. Directeur Hans Nijnens van Weleda Nederland merkt daar onder meer op:

“Onderzoeksresultaten tonen aan dat antroposofische geneesmiddelen in gecontroleerde klinische studies positieve effecten bewerkstellingen. Neem bijvoorbeeld het antroposofisch geneesmiddel Citrus/Cydonia comp. dat bij hooikoorts wordt voorgeschreven: dit geneesmiddel vermindert de symptomen van hooikoorts aanzienlijk en kan bovendien de verstoorde immunologische balans van hooikoortspatienten herstellen.

(…)

“Weleda brengt antroposofische geneesmiddelen op de markt. Om die geregistreerd te krijgen, moeten we bewijzen dat de medicijnen werkzaam zijn. Daarvoor is kwalitatief goed effectonderzoek nodig.”

Het bewijzen van die werkzaamheid is tot nu toe – hoe verrassend – nog niet zo goed gelukt. De 6 geregistreerde Weleda-middelen (zie hierboven) zijn immers allemaal ingeschreven als homeopathisch en moeten zonder therapeutische indicatie worden verkocht wegens gebrek aan bewijs. Het genoemde onderzoek naar Citrus/Cydonia zal wel (mede) slaan op de dissertatie van Erik Baars, lector antroposofische gezondheidszorg aan de Hogeschool Leiden, Senior Onderzoeker Gezondheidszorg van het Louis Bolk Instituut én medeauteur van het genoemde rapportje over complementaire zorg in ziekenhuizen, waarin op p. 39 nog even de expertise van het eigen lectoraat in Leiden wordt geroemd. Cees Renckens was niet erg enthousiast over het proefschrift van Baars en citeerde daarbij een recensie uit het Nederlands Tijdschrift tegen de Kwakzalverij. De recensent sprak van “een documentaire afgewisseld door reclame”. Die reclame is kennelijk niet overtuigend genoeg om het mengsel van citroenzuur en kweepeer geregistreerd te krijgen als écht geneesmiddel. Het is trouwens ook niet geregistreerd als homeopathisch middel; in de databank van het CBG is het nergens te vinden. Wel is er onder de merknaam Gencydo een neusspray met citroenzuur en kweepeer tegen pollen in de lucht verkrijgbaar, zijnde een gezondheidsproduct.

De dissertatie bestaat onder meer uit een reeks artikelen en empirische studies die ook elders zijn gepubliceerd (bijvoorbeeld in het Journal of Alternative and Complementary Medicine). Zie bijvoorbeeld de hoofdstukken 4, 8 en 9, die alle mede mogelijk zijn gemaakt door financiële steun van, c.q. sponsoring door Weleda. Zulke steun is toegestaan en waarschijnlijk ook onvermijdelijk, maar tegelijkertijd laten deze voorbeelden zien dat ook binnen het alternatieve wereldje financiële belangenverstrengelingen een risico kunnen vormen (naast ideologische trouwens). Dat is echt niet louter voorbehouden aan Big Pharma. Dat bedrijven als Weleda en Wala qua handelwijze niet zo veel verschillen van de grotere farmaceuten moge ook blijken uit het feit dat ze financieel betrokken waren bij de smerige praktijken van Claus Fritzsche. Een Duitse krant ontdekte dat deze bedrijven, samen met onder meer homeopathiegigant Heel, enkele duizenden euro’s per jaar aan de journalist en CAM-promotor Fritzsche betaalden voor het runnen van websites waarop CAM-onderzoeker en criticus Edzard Ernst zwart werd gemaakt. De conclusie lijkt gerechtvaardigd dat ook Big Rudi zich niet altijd even netjes gedraagt. In zekere zin is hij het stoute kleine broertje van Big Pharma, dat net zo goed strak in de gaten gehouden moet worden.