Kloptdatwel?

Amateurarcheologen nemen illegaal monsters in piramide van Cheops

by 10 Comments

Om bewijs te verzamelen voor een wilde theorie dat de piramides van Gizeh veel ouder zijn dan algemeen wordt aangenomen, schraapten twee Duitse amateurarcheologen fragmenten van een cartouche in de Grote Piramide. Stefan Erdmann en Dominique Görlitz voerden deze illegale handeling al enige tijd geleden uit en wisten de monsters mee terug te nemen naar Duitsland, waar ze die aanboden voor onderzoek aan een universitair instituut in Dresden. In Egypte kwamen ze er pas onlangs achter toen een YouTube filmpje van dit vandalisme opdook en de autoriteiten zijn in rep en roer over deze overtredingen van internationale verdragen. Terugkeren naar Egypte lijkt voorlopig uitgesloten voor de twee piramidevandalen. 

Dominique Görlitz en Stefan Erdmanns op het plateau van Gizeh
Dominique Görlitz en Stefan Erdmann op het plateau van Gizeh

Görlitz en Erdmann willen met hun actie bewijs verzamelen voor de theorie dat de piramides duizenden jaren ouder zijn dan met de huidige wetenschappelijke kennis wordt aangenomen. Dat de piramide van Cheops dus niet van 2.560 BCE zou zijn, maar van liefst 20.000 jaar geleden. Het zouden restanten zijn van een verloren beschaving, die door de Egyptenaren onder de farao’s zijn hergebruikt als koninklijke graftombes. De aanval op de gangbare theorie spitst zich toe op een cartouche van de naam van Cheops, die in 1837 ontdekt werd door Richard William Howard Vyse in één van de ruimtes boven de Koningskamer. Die ruimtes zijn ontworpen om de enorme druk van de bovenliggende steenmassa slim te verdelen, zodat de Koningskamer niet zou instorten. Howard Vyse verschafte zich met explosieven toegang tot die sinds de bouw nooit betreden ruimtes en ontdekte o.a. die cartouche, een soort graffiti die door de bouwers zou zijn achtergelaten.

De cartouche van Cheops uit de Grote Piramide
De cartouche van Cheops uit de Grote Piramide

Er zijn echter mensen die denken dat Howard Vyse deze cartouche vervalst heeft, onder andere de fantast Zecharia Sitchin, die ook verantwoordelijk is voor die bizarre Nibiru-verhalen. Er zijn echter weinig redenen om te denken dat wetenschappers er compleet naast zitten met de leeftijd van de piramides van Gizeh, die is met heel wat meer vondsten ondersteund dan alleen die cartouche.
De schade die de twee Duitsers hebben aangericht, lijkt overigens wel mee te vallen. De monsters die ze namen zijn slechts millimeters groot en zijn niet van de cartouche zelf, als we ze kunnen geloven, maar van de witte laag eromheen. De monsters zouden niet in Egypte zelf onderzocht kunnen worden en daarom boden ze die aan aan het Fresenius Instituut in Dresden. Echter zonder erbij te zeggen waar de fragmenten vandaan kwamen. Görlitz en Erdmann zeggen de ophef niet zo te begrijpen en hebben een brief met excuses gestuurd naar de Egyptische autoriteiten en zijn bereid alsnog te betalen voor het nemen van de monsters.

De YouTube video die leidde tot de ophef in Egypte rondom deze zaak is overigens niet meer te bekijken. Het blijkt dat deze onbezonnen actie onderdeel uitmaakte van het plan een documentaire te maken, waarvoor ze ook geld inzamelden via crowdfunding.

Verder lezen:

En zie ook het Skepterartikel ‘Piramidomanie -Nieuwe onthullingen uit het oude Egypte‘ van Marcel Hulspas (Skepter 13.1, 2000) voor meer pseudowetenschappelijke ideeën over de leeftijd van de Egyptische monumenten.

Gouden Bord voor de Kop 2013 voor Homeopaten Zonder Grenzen

by 387 Comments

De Weense afdeling van GWUP, Die Gesellschaft für Kritisches Denken, reikte op 29 november jl. voor de derde keer hun prijs voor de grootste onzinverkoper in het Duitse taalgebied uit. Die prijs, Das Goldene Brett vorm Kopf,  ging dit keer naar Homöopathen ohne Grenzen (HoG). 

Gouden Bord voor de Kop 2013 voor Homeopaten Zonder Grenzen 1
Das Goldene Brett vorm Kopf

De organisatie kreeg de prijs omdat ze het gebruik van de onwerkzame suikerbolletjes uit de homeopathie probeert te verspreiden in ontwikkelingslanden, zelfs in gebieden die te kampen hebben met crisissituaties , veroorzaakt door natuurgeweld of oorlogshandelingen. En dat allemaal onder een naam die nogal doorzichtig meelift op de goede reputatie van Artsen Zonder Grenzen. In de woorden van de uitreikers van het ‘Gouden Bord’:

Die Homöopathen ohne Schamgrenzen nutzten die hohe Reputation der bekannten ‘Ärzte ohne Grenzen’, um Krisengebiete in Afrika, Asien, Südamerika und Südosteuropa mit Globuli zu missionieren, und schreckten dabei nicht einmal davor zurück, eine Wirksamkeit von Homöopathie gegen Malaria und AIDS zu suggerieren.

In Nederland kennen we de soortgelijke organisatie Homeopaten Zonder Grenzen (HzG). De steun die zij in 2008 van de Triodos Stichting kregen, was een belangrijke reden voor het toekennen van de Mr. Kackadorisprijs aan de Triodos Bank in 2010. In een recent stuk haalde epidemioloog Luc Bonneux nogmaals uit naar HzG: ‘Kwakzalvers zonder grenzen‘. Meer informatie over soortgelijke organisaties op skeptische sites is gemakkelijk te vinden door te zoeken op ‘homeopaten zonder grenzen’ (of ‘homeopaths without borders’) in een skeptische zoekmachine.  Een ander goed stuk over de onethische kant van deze homeopathische ‘ontwikkelingshulp’ verscheen dit jaar in de British Medical Journal van de hand van dr. David Shaw: Homeopaths Without Borders practice exploitation not humanitarianism (helaas achter een paywall, maar de discussie is ook wel ‘interessant’).

De prijs maakte dit jaar redelijk wat los. Een bericht erover op de Oostenrijkse nieuwssite derStandard.at leidde tot maar liefst 3.000 reacties: Schmähpreis für “die Hybris der Homöopathie”. De HoG lieten intussen op hun website weten dat ze ‘wederom een prijs‘ gewonnen hebben, maar merken daar fijntjes bij op dat zij weten dat verschillende journalisten die bij GWUP aangesloten ein Zusatzsalär aus der Pharmaindustrie krijgen. En natuurlijk is de prijs alleen maar uitgereikt omdat de regulieren jaloers zijn op het enorme succes van de homeopaten.

De andere genomineerden waren dit jaar supermarktketen SPAR (vanwege het verkopen van Grander-water) en de arts en politicus Marcus Franz, die onder vuur ligt vanwege zijn bewering dat homoseksualiteit een genetische anomalie is en bovendien amoreel immoreel. De Gouden Bord ‘oeuvreprijs’ ging naar Rüdiger Dahlke.

Verder lezen via: Das “Goldene Brett” 2013 für Rüdiger Dahlke und die Homöopathen ohne Grenzen. In 2012 ging de prijs naar de Europa-Universität Viadrina in Frankfurt an der Oder.

De Xenomide van Vita Producten – stralingspreventie met een piramide

by 31 Comments

Straling komt op ons af vanuit allerlei bronnen. Elektromagnetische pulsvelden van GSM, UMTS, WIFI, Bluetooth, DECT, C 2000 en HAARP. En terrestrische straling of aardstralen van waterstromen en geologische verzakkingen, Currynet, Hartmannlijnen en Kosmische ionisatie. Althans, zo stelt Vita Producten dit voor. Die straling is natuurlijk heel erg eng, alleen al vanwege die afkortingen die ervoor gebruikt worden. Maar gelukkig heeft Vita Producten wel oplossingen voor dit probleem: stralingspreventie in de vorm van piramides. Het werd uitgelegd in het RTL programma ‘Life is Beautiful’:

http://www.youtube.com/watch?v=K77TQygSpAU

Het RTL programma ‘Life is Beautiful’ laat zich niet onbetuigd in het uitzenden van grote onzin. Twee weken terug was er wat ophef rondom het verschijnen van René Broekhuijse , die levenslang geschorst is als arts vanwege zijn betrokkenheid bij het overlijden van Sylvia Millecam. RTL verklaarde dat te betreuren en de uitzending van afgelopen zondag werd voorafgegaan door een soort rectificatie. Die rectificatie sloeg alleen op de persoon Broekhuijse, niet op het verhaaltje wat hij afstak over frequentiemiddelen tegen ziektes als Lyme en CVS. Die onzin mag dus gewoon verteld worden van RTL als het maar niet uit de mond komt van iemand die ooit veroordeeld is.

De “Xenomide” van Vita Producten wordt verkocht met minstens zulke onzin. Wat is dat ‘-0- punt principe’ volgens Vita Producten? Het doet in naam wat denken aan ‘nulpuntsenergie’ maar als je de folders leest, blijkt het daar toch niets mee te maken te hebben. Misschien kunnen ze het zelf het beste uitleggen (zie de folder):

Het -0- punt is een imaginair punt dat in onze verbeelding de overgang betekent van -1 naar +1. Het punt zelf is als punt niet waarneembaar en bestaat feitelijk uitsluitend in en als bewustzijnspunt. Dat wat wij -0- punt noemen is geen punt. In de wiskunde kennen wij de zogenaamde Asymptoot. Dit is een grafische kromme in een assenstelsel (X en Y as) waarvan de grafische waarde -hoe klein die waarde ook wordt- altijd neigt tot -0-, maar die -0- tot in de eeuwigheid nooit zal bereiken. Het -0- punt is onze aanraking met het eeuwige. Dat is dus het creatiepunt, het levenspunt, het herstelpunt. Dit -0- punt is een zijnsvoorwaarde voor alles dat is.

En zo gaat het nog wel even verder. Er wordt nog een verband gelegd met de koningskamer in de grote piramide van Cheops, die ligt immers ook op 1/3 van de hoogte. En o ja, die koningskamer heeft een balkenstructuur van graniet, dat bestaat uit “Kwartskristallen, veldspaat en mica die door de hoge druk van de piramide een elektrisch veld genereren waardoor het -0- punt van de piramide wordt geëxtensiveerd. Dit is te vergelijken met de kristallen bol in de “Xenomide” en het Piëzo fenomeen.” Weten we dat ook weer en het klinkt logisch toch? Ooit in Egyptische teksten gelezen dat ze toen last hadden van elektrosmog? Nee toch zeker? Zie je wel dat het toen fantastisch werkte …

Het zal hopelijk als grote onzin overkomen op de lezer, maar wacht even, het is toch allemaal wetenschappelijk onderzocht? Ja, door het Internationale Gesellschaft für Elektrosmog-Forschung natuurlijk, dat van die onzinnige certificaten verkoopt. Nu begrijpen we ook meteen waarom die piramides zo verschrikkelijk duur zijn, die peperdure licenties moeten terugverdiend worden.

De verschillende piramides van Vita Producten
De verschillende piramides van Vita Producten

De opname voor het item in ‘Life is Beautiful’ werd gemaakt op de beurs Internationaal Therapeut, waar ook het door RTL betreurde item met Broekhuijse werd opgenomen. De Vereniging tegen de Kwakzalverij viel het op dat het bedrijf Vita Producten ook cursussen verzorgt waarbij een aantal bekenden zijn opwachting maakt, onder andere Erik Dankmeijer (ook bekend uit de Millecam-zaak) en John Kamsteeg, die ook al eens door TROS Radar werd ontmaskerd.
Er zijn meer items van deelnemers aan die beurs vertoond in het programma, en steevast stonden die ook vermeld bij de sponsoring. De deelnemerlijst van de beurs laat nog heel wat namen zien van bedrijven en organisaties waaraan Kloptdatwel, Skepsis en de Vereniging tegen de Kwakzalverij al eerder aandacht aan gaven. Dat belooft misschien nog wat voor de volgende afleveringen.

Het onzinnige IGEF certificaat

by 18 Comments

Engels - UK vlag 30x24Stel, je hebt je toch een beetje bang laten maken voor de mogelijk negatieve gevolgen van straling van mobiele telefoons, Wi-Fi of DECT. Of van magnetrons. Of van aardstralen, voor mijn part. En je gaat op zoek naar beschermende maatregelen. Dan zul je er versteld van staan hoeveel producten er met de meest bizarre claims worden aangeboden. Wat is nu iets dat echt werkt? Een keurmerk zou misschien uitkomst kunnen bieden.
Het IGEF certificaatzegelEn dat is er ook, namelijk het certificaat van de Internationale Gesellschaft für Elektrosmog-Forschung (IGEF). Er is alleen een probleempje. De certificering van IGEF is een wassen neus.

De methoden van IGEF

De bedrijven die producten tegen elektrosmog aanbieden claimen vaak dat hun producten wetenschappelijk onderzocht en gecertificeerd zijn. Bij navraag blijken dat wetenschappelijk onderzoek en de certificatie op hetzelfde te slaan, een rapportje van IGEF waarin hun producten getest zijn met apparaten voor bioresonantie, hartritmevariabiliteit of middels een Levend Bloed Analyse. Deze methoden zijn wetenschappelijk gezien waardeloos en kunnen ook niets zeggen over de quasi-natuurwetenschappelijke theorieën waarmee de piramides, hangers of stickers tegen elektrosmog aan de man worden gebracht.

Als voorbeeld van hoe een IGEF onderzoek eruit ziet, geef ik het resultaat van een meting bij één proefpersoon die de Akaija-Iloa testte. ‘De Akaija creëert eigenlijk een miniatuur tornado van lichtenergie’ en dat in de zilveren uitvoering voor maar € 55. Hier werd telkens de hartritmevariabiliteit voor en na het dragen van het sieraad gemeten:

voor het dragen van de Akaija Iloja
voor het dragen van de Akaija Iloa

De percentages in de rechterkolom van de tabel moeten we als volgt lezen: de 12,26% betekent dat in een vergelijkbare groep personen er 87,74% een betere score hadden. RMSSD staat voor ‘root mean square of successive differences’, maar wie de details wil weten van die metingen, kan beter zelf het hele rapport doorlezen.  Belangrijker is dat we na het dragen van de Akaija vanzelfsprekend een betere resultaat zien:

na enige dagen dragen van het sierraad
na enige dagen dragen van het sieraad

In het Skepterartikel ‘Ademen via je hart – vraagtekens bij hartcoherentietraining‘ van Janneke Donkerlo (Skepter 25.2) kun je lezen wat ze eigenlijk met hartcoherentie bedoelen. De hartslagfrequentie hangt onder andere samen met je ademhaling en veranderingen in je bloeddruk. Met die hartcoherentietraining leer je via directe feedback van je hartslag, die fluctuaties in hartritme regelmatiger te maken, dat zou stress reduceren. Of dat nu zinvol is of niet, in ieder geval is het dus vrij eenvoudig om de hartritmevariabiliteit (al dan niet bewust) te beïnvloeden. Ook zijn al deze tests natuurlijk niet dubbelblind uitgevoerd.
Dus zelfs al zou die hartritmevariabiliteit iets kunnen zeggen over de vermeende schadelijke effecten van elektromagnetische straling, dan nog zou je weinig waarde aan dit rapport moeten hechten. Het is gewoon prutswerk. Maar daar gaat het de afnemers natuurlijk niet om, die zijn tevreden met het certificaat in zoveel talen als ze maar willen.

Wat is het IGEF eigenlijk?

IGEF is gevestigd in Birmingham, het staat daar althans in het handelsregister ingeschreven. Op de certificaten staat echter een adres op Tenerife. Daar woont de voorzitter van IGEF, Wulf-Dietrich Rose (afkomstig uit Memel, Oost-Pruisen, tegenwoordig in Litouwen gelegen) en zijn handtekening staat onder alle certificaten vanaf 2010. Voor die tijd werden de tests uitgevoerd in het ‘laboratorium’ van medewerker Paul Sommer in Schleussingen (Dld). Zowel Rose als Sommer zijn ‘bouwbiologen‘ en houden zich dus bezig met allerlei zaken die een invloed kunnen hebben op een gezond leefklimaat. Dat klinkt nog redelijk, maar in de praktijk blijken degenen die zich ‘bouwbioloog’ noemen, allerlei pseudowetenschappelijke ideeën aan te hangen en dito apparaten te gebruiken om die invloeden te meten.

Wulf Dietrich Rose, voorzitter van IGEF
Wulf-Dietrich Rose, voorzitter van IGEF

In alternatieve kringen is het leveren van kritiek op elkaar niet al te gebruikelijk, maar onder de titel ‘Betrügerische Gutachten der IGEF zu unwirksamen Abschirmprodukten‘ (frauduleuze rapporten van IGEF over onwerkzame beschermingsproducten) levert Claus Scheingraber van de Arbeitskreis Elektrobiologie stevige kritiek op de methoden van IGEF. Interessant is dat Sommer daar op reageerde (zijn e-mail is in de eerste reactie op dat blog opgenomen) en verklaarde dat hij met Rose gebroken had in 2010. De reden was dat hij erachter was gekomen dat Rose een certificaat had uitgegeven voor een antistralingssticker, waarvan Sommer had vastgesteld dat die niet werkte. Rose had gewoon een oud rapport aangepast en op grond daarvan een nieuw certificaat uitgegeven. Volgens Sommer kan Rose zelf helemaal geen tests uitvoeren! De vraag of er überhaupt onderzoeken aan de IGEF certificaten van na 2010 ten grondslag liggen, lijkt dus gerechtvaardigd.

Mooie handel, certificaten opstellen op basis van mogelijk niet werkelijk uitgevoerd onderzoek met pseudowetenschappelijke methoden voor een hoogst waarschijnlijk niet bestaand fenomeen. En lucratief. Ik informeerde hoeveel zo’n certificering zou kosten met een minimaal benodigd aantal proefpersonen. Rose liet me weten dat ik dan toch aan minimaal twaalf proefpersonen moest denken, wat iets van 1.700 euro zou gaan kosten. En daarbij komt nog jaarlijks 500 euro voor de licentie om het zegel in reclame-uitingen te mogen gebruiken.

Rose is tevens als onderzoeker betrokken bij The Clean Natural Solutions Group, ook op Tenerife gevestigd. Die organisatie zegt zich in te spannen voor oplossingen voor milieurampen als olievervuiling, vervuiling van zoet water en elektrosmog. Een andere onderzoeker daaraan verbonden is de Rus Konstantin Korotkov. Die doet iets met bio-elektrische fotografie, voortbordurend op de Kirlianfotografie. Hij beweert zelfs zielen te hebben gefotografeerd met zijn techniek, die uit het lichaam van een net gestorven persoon ontsnapt waren.  Het zou mij niet verbazen als deze aurafotografie binnenkort aan de IGEF-meetmethoden wordt toegevoegd.

Meer informatie over IGEF is te vinden bij PSIRAM. Zie ook het artikel over de waarschuwing van het Kennisplatform Elektromagnetische Velden tegen onzinproducten die zouden beschermen tegen straling. En voor meer achtergrond waarom je eigenlijk niet bang hoeft te zijn voor die straling, moet je vooral het artikel van Dirk Koppenaal op de Skepsis-site lezen: ‘Bang voor GSM-straling?‘ (Skepter 22.1)

Over het kraken van de nek. Wie wil er de dood riskeren om van zijn hoofdpijn of nekpijn af te komen?

by 28 Comments

Over het kraken van de nek. Wie wil er de dood riskeren om van zijn hoofdpijn of nekpijn af te komen? 2
Cees Renckens schrijft columns voor Kloptdatwel. Van 1988 tot 2011 was hij voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Foto: Vivian Oei.

Afgelopen zomer informeerde IGZ bij de Nederlandse Vereniging van Manueel Therapeuten (NVMT) of zij inzake het kraken van de nek een richtlijn hanteerde. IGZ was daartoe gekomen omdat er in 2012 zes calamiteiten na een dergelijke behandeling waren gemeld, waarvan een met dodelijke afloop. Al jaren is bekend dat het kraken van de nek door manueel therapeuten of chiropractors kan leiden tot beschadiging van de slagaders die langs de nekwervels naar het achterste deel van de  hersenen lopen. Hoe vaak dit probleem (meestal een scheur in de binnenste laag van het vat, een zgn. dissectie van de arteria vertebro-basilaris) zich voordoet is onduidelijk, want niemand houdt dit bij en er is waarschijnlijk onderrapportage.

Het bestuur van de NVMT, als geplaagd door een slecht geweten, ontraadde in juli 2013 n.a.v. de IGZ-brief zijn leden om nog nekmanipulaties of -mobilisaties toe te passen. Op 5 november relativeerde de NVMT dit preadvies over hoog cervicale manipulaties echter al weer en kondigde besluitvorming aan op de ledenvergadering van 18 november. Men zou dan komen met een drieledig voorstel: de patiënt moet van tevoren worden voorgelicht over de kans op ernstige complicaties en men gaat d.m.v. goed uitvragen van de klachten en een lichamelijk onderzoek alvorens over te gaan op MT de kans op optredende (vaat-)complicaties zo klein mogelijk maken. Daarbij moeten de NVMT-leden zich conformeren aan de richtlijn, die the International Federation of Orthopaedic Manipulative Physical Therapists (IFOMPT) in 2012 opstelde: het ‘International Framework for Examination of the Cervical Region for potential of Cervical Arterial Dysfunction prior to Orthopaedic Manual Therapy Intervention’. Zoals verwacht ging de vergadering akkoord met dit voorstel.

Het framework van de IFOMPT

Alle reden dus om dit raamwerk van de IFOMT eens nader onder de loep te nemen. Welnu: dat is geruststellend, want als elk NVMT-lid zich daaraan gaat houden, dan zullen er nog maar bitter weinig nekken wordt gekraakt en dan zal die edele kunst straks alleen nog voorbehouden zijn aan de echte chiropractors, die zoals bekend nergens bang voor zijn. Ga maar na. Het raamwerk vereist een hoge graad van ‘klinisch redeneren’ waarover maar weinig manuelen beschikken en wat des te meer klemt, omdat de verzekeraar in ons land geen verwijzing door een arts vereist. Iedereen kan zich drempelvrij laten kraken. Wel zelf betalen tenzij aanvullend verzekerd. In de ronkende inleiding van het raamwerk wordt gebazeld over het biopsychosociale model en over de ‘cognitieve en metacognitieve processen’, die daarbij van belang zijn. Kern van de zaak is dat de therapeut zich door middel van anamnese (gesprek met de patiënt) en lichamelijk onderzoek een indruk vormt van het risico op complicaties en van de kans dat de ingreep zal helpen. Ook moet nadrukkelijk op de risico’s gewezen worden alvorens consent te vragen. Een enquête onder de aangesloten IFOMT-verenigingen uit 2007 bracht aan het licht dat minder dan de helft wijst op het risico op overlijden door de therapie en maar iets meer dan de helft wijst op de kans op een beroerte (t.g.v. vaatproblemen). Hoewel men zich meer bewust werd van de risico’s ging bij 95% van de aangesloten nationale verenigingen het hoog cervicaal manipuleren nog gewoon door. Het document somt vervolgens zeventien competenties op waarover de therapeut moet beschikken om bovengenoemde risk/benefit afweging te kunnen maken. Als dat de therapeut nog niet voldoende heeft ontmoedigd, dan volgen er acht absolute contra-indicaties (‘rode vlaggen’) en dertien condities die tot grote voorzichtigheid zouden moeten leiden. De specificiteit van al deze risicofactoren is overigens, ook volgens het raamwerk zelf, beperkt. Daarna krijgt de potentiële kraker te kampen met dertien risicofactoren op vaatziekte in het algemeen en op vijf risicofactoren voor instabiliteit van de nek. Dan geeft het raamwerk de vroege symptomen van vaatproblemen in de nek, die erg zouden lijken op nekpijn van andere origine. Anders dan in werkelijkheid het geval is, zouden nek- en hoofdpijn vaak kunnen wijzen op vaatpathologie ter plaatse. De waarheid is dat bij een beroerte hoofdpijn vaak vooraf gaat aan de ontwikkeling van neurologische symptomen, maar dat nekpijn daarbij zelden of nooit bestaat. Hier citeert het raamwerk de literatuur wel erg selectief [1].

Daarna stelt de therapeut zijn plan op voor het lichamelijk onderzoek, dat bloeddrukmeting inhoudt alsmede onderzoek naar nek-instabiliteit, neurologisch onderzoek van de perifere en hersenzenuwen, het voelen van de carotis-slagader en het eventueel bekijken of de patiënt met het hoofd in bepaalde posities niet onwel wordt of neurologische symptomen ontwikkelt. Tenslotte volgt het advies om alleen dan tot behandeling over te gaan als de risicofactoren beperkt lijken en de kans op succes van de therapie reëel is. Hoe dat laatste in zijn werk gaat, dat wordt niet uitgewerkt en men gaat geheel voorbij aan de vraag of er voldoende bewijs is dat het kraken van de nek überhaupt meer presteert dan placebo’s of natuurlijk beloop. En tijdens de therapie moet de therapeut goed op het gezicht en de lichaamstaal van de patiënt letten om ter zien of het wel goed met hem gaat. En bij elke vervolgafspraak opnieuw consent vragen.

Helemaal dol wordt het – wat zijn ze bang! – als het raamwerk wijst op ’het welbekende feit’ dat ook manipuleren van de borstwervels, zeker indien gecombineerd met nekspier-oefeningen, een zeer gunstig effect op nekpijn kan hebben en veel minder gevaarlijk is voor de halsvaten! De therapeut die na inachtneming van al deze obstakels de nek toch nog durft te kraken, die mag daarbij maar weinig kracht gebruiken en de nek vooral bij het draaien en strekken niet tot in de uiterste bewegingsmogelijkheden brengen. De manier waarop de (beweerde) behandelingsresultaten tot stand komen zou vooral van neurologische aard zijn en niet te zeer afhangen van de bewegelijkheid van de ruggenwervels. Aldus het raamwerk. Tenslotte waarschuwt de IOMFT-richtlijn voor patiënten die graag herhaaldelijk gekraakt willen worden. Dat laatste lijkt mij zeer terecht.

Conclusie

Het valt te betreuren dat de NVMT niet gekozen heeft voor een totaal verbod op manuele therapie bij nekpijn. De bewijzen dat het werkt zijn er niet en de risico’s op ernstige bijwerkingen zijn dan natuurlijk direct al te groot. De meeste vaat-incidenten na MT van de nek treden op bij relatief jonge mensen van rond de veertig, die geen risicofactoren vertoonden. Die zullen zich dus voor blijven doen. En als dat verbod er toch nog eens mocht komen, dan daarna graag de Cochrane-gegevens ter harte nemen, waaruit blijkt dat noch voor acute [2] noch voor chronische lage rugpijn [3] het nut van manuele therapie is aangetoond. Dus de rug ook met rust laten. Het blijft allemaal toch kwakzalverij en dat is misschien ook niet zo verwonderlijk voor een behandelwijze die ooit werd bedacht door D.D.Palmer (1845-1913). Hij was kruidenier, bijenhouder en magnetiseur.

Noten

1 http://www.sciencebasedmedicine.org/update-chiropractic-neck-manipulation-and-stroke/

2 Cochrane review. Spinal manipulative therapy for acute low-back pain. Sidney M Rubinstein, Caroline B Terwee, Willem JJ Assendelft, Michiel R de Boer, Maurits W van Tulder. 12 Sept. 2012.

3 Cochrane review. Spinal manipulative therapy for chronic low-back pain. Sidney M Rubinstein, Marienke van Middelkoop, Willem JJ Assendelft, Michiel R de Boer, Maurits W van Tulder. 16 Feb 2011