Kloptdatwel?

wetenschap

Darwin in Opheusden

by 45 Comments

Op een herfstige zaterdag (7 okt 2017) vond in het Betuwse kerkdorp Opheusden het congres De waarde van de schepping voor wetenschapsbeoefening en ethiek plaats. Het congres werd georganiseerd door het Logos instituut, een kerkelijke club wetenschappers die zich ten doel stelt om medechristenen van informatie te voorzien. Vanuit dezelfde gedachte wordt bijvoorbeeld het Weet Magazine uitgegeven, wat de leukste ontdekkingen uit natuur, techniek en wetenschap vanuit een christelijk perspectief beschrijft.

Uit het persbericht van het congres: Veel christenen zien dat wat de Bijbel ons vertelt in Genesis niet meer als historisch betrouwbaar. Zij zijn ingepakt door het ‘christelijke verlichtingsdenken’, een contradictio in terminis. Binnen scholen en universiteiten wordt het evolutiedogma gepresenteerd als ‘de waarheid’. Vanuit de Schrift bezien is dit dogma niet te rijmen met de dogma’s van een recente schepping van de aarde, een historische zondeval en een wereldwijde zondvloed.

Darwin in Opheusden 1
Promo van het congres, copyright @ Oorsprong.info

Het congres werd goed bezocht; er waren een paar honderd aanwezigen. Ik had de indruk dat dit beslist niet alleen rabiate fundamentalisten waren, maar merendeels gewone (gereformeerde) christenen die geloven in de Bijbel (het liefst zo letterlijk mogelijk), en tegelijk worstelen met de vraag hoe zij dit moeten rijmen met de ontdekkingen en uitspraken van de moderne wetenschap. Dit publiek werd een gevarieerd programma geboden, bestaande uit twaalf lezingen gevolgd door discussie, in twee verschillende zalen. Noodgedwongen heb ik een selectie gemaakt.

Het christelijk geloof als katalysator van de wetenschap
Als eerste schetste Piet Bouma, projectdirecteur aan de Rijksuniversiteit Groningen, het ontstaan van de westerse wetenschap. Zijn stelling is dat de moderne wetenschap noodzakelijkerwijs alleen in het christelijke 16e eeuwse Europa kon ontstaan, omdat God zowel de wereld als de mens geschapen heeft. Hierdoor zien en begrijpen wij de wereld zoals die echt is. Dit wordt ook wel de leer van Gods twee boeken genoemd (de Bijbel en het boek van de Natuur). Ter illustraite verwees hij naar het intrigerende feit dat de wiskunde, een zuiver menselijk product, de buiten-menselijke werkelijkheid telkens verrassend goed weet te beschrijven.

Het christelijk geloof heeft volgens Bouma als een katalysator voor de ontwikkeling van de wetenschap gewerkt. Het atheisme werkt juist belemmerend, omdat de wereld voor een atheist geen zin en betekenis heeft. Iedereen denkt in dit verband onmiddellijk aan de vervolging van Galilei Galileo door de katholieke kerk, maar volgens Bouma is dit dan ook de enige wetenschapper die vanwege zijn wetenschappelijke uitspraken door de kerk vervolgd is. (De filosoof Giordano Bruno belandde uiteindelijk op de brandstapel, maar dit was vanwege zijn theologische uitspraken).

De Bijbel en de evolutieleer: een moeizaam compromis?
Vervolgens hield predikant M.J.Paul, directeur van de Theologische Hogeschool van de Gereformeerde Bond, een bespreking van het boek En de aarde bracht voort van Gijsbert van den Brink, waarin geprobeerd wordt om uitspraken in de Bijbel met de evolutieleer te verzoenen. Paul vindt het boek niet overtuigend. Hij illustreerde zijn betoog met zeker twintig citaten uit Bijbel en psalmen, waarvan de finesses mij vanwege mijn beperkte bijbelkennis ontgingen. Maar het was wel duidelijk dat Van den Brink de Bijbel niet goed genoeg gelezen heeft.

Als belangrijk argument werd nog genoemd dat het door Darwin beschreven evolutieproces ‘wreed en onpersoonlijk’ is; dit in tegenstelling tot Gods genade. Tijdens de hierop volgende discussie voerde een toehoorder aan, dat in de Bijbel toch ook veel (wreed) lijden en ziekte voorkomt. De predikant antwoordde dat deze dingen geen onderdeel vormen van Gods (volmaakte) schepping, maar zijn veroorzaakt door de menselijke zondeval.

Creationistische argumenten in de (micro)biologie
Peter Borger, gepromoveerd medisch bioloog, gaf vervolgens een overzicht van de argumenten die vanuit de (micro)biologie tegen de evolutietheorie aangevoerd kunnen worden. Van deze voordracht verwachtte ik het meest, omdat Borger uitspraken doet waarover een serieuze discussie mogelijk is. Zie bijvoorbeeld het artikel De wetenschappelijke dwaalwegen van een creationistisch bioloog van Bart Klink, te vinden op de website www.deatheist.nl.

Het liep echter op een enorme teleurstelling uit. Borger bracht inderdaad een groot aantal argumenten uit een door hem geschreven boek ter sprake, maar deed dit in een absurd hoog tempo, met elke drie seconden een nieuwe ingewikkelde slide over een specialistisch onderwerp, dat hij blijkbaar bij zijn gehoor bekend veronderstelde. Het publiek zat mijns inziens met de oren te klapperen en kon het alleen verbijsterd over zich heen laten komen.

Wat mijzelf betreft zijn Borgers opvattingen afdoende weerlegd door het bovengenoemde artikel van Bart Klink. Omdat ik zelf geen bioloog ben heb ik ervan afgezien om met Borger in discussie te gaan. Zijn voordracht bood daar ook nauwelijks ruimte voor.

Drie soorten verandering
Volgens W.M. de Jong, ‘adviseur Innovatie en Verandering’, is de evolutietheorie gebouwd op het idee dat een opeenvolging van veel kleine veranderingen (mutaties) tot een grote verandering kan leiden. Hierbij wordt volgens hem genegeerd dat niet alle veranderingen hetzelfde zijn. De Jong onderscheidt drie soorten: variatie, innovatie (er komt een dimensie bij; een wezenlijke verandering) en degeneratie (het omgekeerde).

Variatie (mutatie) kan nooit innovatie teweegbrengen; daarvoor moet er energie worden toegevoegd. In de natuur blijkt echter het omgekeerde: ingewikkelde moleculen hebben de neiging om uiteen te vallen (zie het begrip ‘entropie’ uit de thermodynamica). Omdat de evolutietheorie dit niet onderkent, is evolutie voor de Jong ‘geen robuust wetenschappelijk begrip’. Het zij zo.

Wetenschappelijke munitie
In de middag verhuisde een groot deel van het publiek naar de bovenverdieping, waar twee wetenschappelijk opgeleide sprekers de Bijbelse informatie over de leeftijd van de aarde en de zondvloed natuurkundig probeerden te onderbouwen.

Het bovenzaaltje was afgeladen vol. De mensen zaten bijna tot in de gordijnen. Zo groot is blijkbaar de honger naar wetenschappelijke feiten die een letterlijke lezing van de Bijbel lijken te bevestigen. Wetenschappelijke feiten die dat niet doen werden door de inleiders buiten beschouwing gelaten.

Hoe oud is ons zonnestelsel?
Gert-Jan van Heugten, scheikundig technoloog verbonden aan het Logos instituut, verzorgde een tour van het zonnestelsel en noemde bij elk hemellichaam een wetenschappelijke bevinding die in tegenspraak lijkt te zijn met de algemeen veronderstelde ouderdom ervan. Voorbeelden hiervan zijn: de faint young sun paradox (de onopgeloste vraag hoe het leven zich miljarden jaren kon ontwikkelen terwijl de zon maar 70% van de huidige hoeveelheid energie produceerde); afname van het magnetisch veld van Mercurius, veranderingen in de afstand aarde-maan, het feit dat de ringen van Saturnus pas 50 miljoen jaar oud zijn, etc).

Van Heugten kwam op mij over als een bevlogen bekeerder, voor wie zijn Bijbelse boodschap op de eerste plaats komt, en die daarbij natuurwetenschappelijke feiten bijeen zoekt om die boodschap te onderbouwen (en de rest buiten beschouwing laat).

Wat gebeurde er tijdens de zondvloed?
In creationistische hoek zijn een aantal modellen ontwikkeld die het Bijbelse zondvloedverhaal geologisch proberen te onderbouwen. Als mogelijke oorzaak voor de zondvloed worden o.a. genoemd: een regen van meteorietinslagen (Michael Oard), en een catastrofale platentectoniek (John Baumgardner). Beide modellen kampen met het probleem, dat volgens de daarin beschreven scenarios er zoveel hitte moet zijn vrijgekomen dat Noach geen schijn van kans had gehad om te overleven.

Ingenieur M. ’t Hart (geen familie van de gelijknamige schrijver) hield een betoog waarin hij probeerde beide modellen te combineren en het hitteprobleem op te lossen.  Hij bespaarde zijn gehoor daarbij geen technische details, maar wist zijn voordracht toch helder en neutraal te houden, voortdurend benadrukkend dat het volgens hem zo gebeurd zou kunnen zijn, maar dat hij er uiteraard niet bij was (in tegenstelling tot het ‘ooggetuigenverslag’ van Noach in de Bijbel, wat de aanwezigen als letterlijk waar beschouwen).

Om een probleem te noemen: de veronderstelde meteorietinslagen ‘ten tijde van de zondvloed’ kunnen zich nooit verspreid over de gehele aarde voorgedaan hebben, want dan had Noach geen schijn van kans gehad om te overleven. De meteorieten moeten dus aan één kant van de aarde (het westelijk halfrond) zijn ingeslagen. Hoe waarschijnlijk is dat? Zijn er planeten die een vergelijkbaar patroon van inslagen vertonen?

In de hierop volgende discussie werd gevraagd of de meteorietenregen onderdeel was van Gods volmaakte schepping, of dat deze veroorzaakt werd door de menselijke zondeval.

Ik ga verder niet in op de details van het zondvloedmodel van ’t Hart. Een laatste punt: hij besteedde wat aandacht aan de verschillende manieren waarop magma zich bij een vulkaanuitbarsting kan verspreiden. Afhankelijk van de dichtheid van het magma kan het naar boven gaan (de atmosfeer in), maar het kan ook naar beneden gaan (de aardkorst in). Ter onderbouwing van zijn model toonde ’t Hart plaatjes waarop te zien is dat diep onder relevante vulkanen inderdaad een grote ‘pluim’ magma zit (wat in overeenstemming is met zijn model).

Toen een van de aanwezigen hierop vroeg hoe hij weet dat God die pluim niet al bij de schepping geschapen heeft (zodat hij niet tijdens de zondvloed is ontstaan), moest hij het antwoord schuldig blijven.

Tot slot
Ik heb een interessante dag gehad. Veel aanwezigen zullen naar huis zijn gedaan met het idee dat zij weliswaar niet alles begrepen hebben (ik ook niet), maar dat er wel degelijk wetenschappelijke argumenten zijn om aan de evolutietheorie te twijfelen.

Wat zij daarbij mijns inziens uit het oog verliezen is dat de door de sprekers aangevoerde problemen best reëel kunnen zijn (een dergelijk debat is onderdeel van het normale wetenschappelijke proces), maar dat dat nog geen reden is om dus het Bijbelverhaal tot letterlijke waarheid te verklaren.

Een zondagsoverweging: maakt religie gelukkiger dan wetenschap?

by 6 Comments

Een recent artikel in het blad ‘Personality and Individual Differences’ concludeert dat ‘geloof in technisch-wetenschappelijke vooruitgang’ vaker gelukkig/tevreden maakt dan religie. Samengevat: ‘The results showed that belief in scientific–technological progress is a stronger predictor of life satisfaction than religious beliefs in a nationally representative sample of the Dutch population … and across 69 out of 72 countries’.  In slechts in 28 van de 72 onderzochte landen was een positieve samenhang te vinden tussen religieuze overtuigingen en ‘life satisfaction’.

In Nederland vonden de onderzoekers dat zowel religie als geloof in technisch-wetenschappelijke vooruitgang samenhangen met ‘life satisfaction’. Volgens de website van de Universiteit van Californië in Berkeley: ‘The researchers first surveyed individuals in the Netherlands about this belief and about their Western religious faith, measured by how often they attended religious services, and whether they identified as religious and believed in God. They found that people who more strongly believed in scientific-technological progress or religion were more satisfied with their lives—but the link was significantly stronger among those who had faith [in] the former’.

Wat zit daar achter? ‘Additional analyses highlighted the role of personal control beliefs as the mechanism driving this effect: a strong belief in scientific–technological progress was associated with an enhanced sense of personal control, which in turn contributed to higher life satisfaction’ aldus de onderzoekers.

Is geloof in wetenschap nu beter dan religie? Interessant genoeg kunnen beide goed samengaan vonden de onderzoekers. Religie kan op andere manieren bijdragen aan tevredenheid, dat wordt in het stukje op de website van Berkeley uitgelegd. Ook is opvallend dat je omgeving een rol lijkt te spelen: de bijdrage van één van de twee overtuigingen was het grootst in een omgeving waar veel anderen die overtuiging delen.

Belangenverstrengeling in de wetenschap – Een lezingenreeks

by Leave a Comment

Op woensdagavond 10 februari start de lezingenreeks ‘Machtige Geheimen’ bij Studium Generale van de UU. In deze wetenschapsfilosofische serie gaan we het komend voorjaar met acht sprekers uit verschillende vakgebieden op zoek naar het wat, hoe en waarom van geheimen in praktijken van wetenschappelijk onderzoek. De eerste lezing is van dr. Gustaaf Cornelis (Wetenschapsfilosoof, Vrije Universiteit Brussel), hij spreekt over de relatie tussen belangen en kennisverwerving en -benutting. De tweede gaat over complottheorieën. Prof. dr. Stef Aupers (Mediacultuur, KU Leuven) legt uit dat de populariteit van deze theorieën deels te verklaren doordat wetenschappelijke kennis door burgers steeds meer wordt betwijfeld. De ‘waarheid’ is altijd omstreden en alternatieve interpretaties vinden een groot publiek via het internet. Het gehele programma, inclusief locatie vind je hier.

Bij het overlijden van Victor Stenger

by 195 Comments

Op 27 augustus 2014 is de Amerikaanse natuurkundige, skepticus en atheïst Victor Stenger overleden. Hij is 79 jaar oud geworden. Hij polemiseerde overmoeibaar tegen Intelligent Design en andere pseudowetenschappelijke uitwassen. Met New Age magiërs die de kwantummechanica bij hun woordenbrij betrokken maakte hij korte metten. Hij was ook één van de meest vooraanstaande Nieuwe Atheïsten. Z’n dertiende boek, God and the Multiverse: Humanity’s Expanding View of the Cosmos, stond net op het punt om in september 2014 gelanceerd te worden. 

Victor Stenger, als hij tijdens één van zijn reizen uitkijkt over het "Beloofde Land."
Victor Stenger tijdens één van zijn reizen, uitkijkend over het “Beloofde Land”

Totdat hij in 2000 met emeritaat ging, deed Victor Stenger onderzoek in de fysica van de elementaire deeltjes. Hij is auteur en medeauteur van vele tientallen wetenschappelijke artikelen over gamma straling, quarks, neutrino’s, etc. Hij heeft gewerkt met onderzoeksgroepen aan CERN en aan het Kamioka Observatorium in Japan. Hij was verbonden aan de natuurkundefaculteit van de Universiteit van Hawaï.

Het was aan het eind van de jaren 80 dat Stenger is gaan schrijven voor een breder publiek. Al z’n boeken zijn verschenen bij de door Paul Kurtz in 1969 opgerichte uitgeverij Prometheus Books. Stengers tweede boek, Physics and Psychics: The Search for a World Beyond the Senses (1990), leidde tot een rel. Stenger had z’n bronnen fout geïnterpreteerd en schreef over Uri Geller: “He began his career as a stage magician in Israel where he was once 
arrested for claiming his feats were performed with psychic power.” In werkelijkheid was Geller toen gedaagd in een civielrechtelijke procedure. De fout werd gecorrigeerd. Niettemin spande Geller rechtszaken aan tegen Stenger en Prometheus op drie plaatsen tegelijk: in Miami, op Hawaï en in London. Geller eiste vier miljoen dollar schadevergoeding. Hij verlangde verder dat z’n naam overal uit het boek verwijderd zou worden en dat er paginagrote rectificaties in kranten zouden verschijnen. Echter, de rechter in Miami achtte de zaak niet ontvankelijk en vond de eis belachelijk. Geller moest uiteindelijk van het gerecht 50.000 dollar betalen aan Stenger en Prometheus als tegemoetkoming in de gemaakte juridische kosten. De zaak in London lag moeilijker. De wetten op smaad en laster zijn stricter in het Verenigd Koninkrijk dan dat ze in de Verenigde Staten zijn. Maar uiteindelijk is de zaak nooit voorgekomen nadat er een brede schikking werd getroffen tussen Geller en het Committee for the Scientific Investigation of Claims of the Paranormal (CSICOP, tegenwoordig heet het CSI, Committee for Skeptical Inquiry). De zaak van Geller tegen James Randi maakte deel uit van dezelfde schikking. Geen van Gellers eisen werd ingewilligd.

Het emeritaat van Victor Stenger is waarschijnlijk één van de meest actieve en productieve ooit geweest. Hij gaf aan de lopende band interviews, verscheen in panels en gaf overal ter wereld lezingen. Hij schreef essays en was columnist bij de Huffington Post. In de afgelopen paar jaar publiceerde hij zo ongeveer één boek per jaar.

Amerikanen geloven vrij algemeen dat je van godsdienst een beter en moreler mens wordt. Op de elfde september van 2001 werd het op heel pijnlijke manier duidelijk dat dit niet altijd het geval hoeft te zijn. De elfde september werd het beginsein van het “Nieuwe Atheïsme.” Het atheïsme kwam uit het verdomhoekje, werd assertief en zelfs enigszins respectabel. Een aantal begaafde essayisten richtte hun pijlen op God, kerk, bijbel en clerus. Stenger werd een vooraanstaand vertegenwoordiger van de beweging. Daar waar Richard Dawkins, Sam Harris en Daniel Dennett vooral schreven over biologie, evolutie en bewustzijn, daar schreef Stenger over de geschiedenis en structuur van de kosmos en over de oorsprong van de meest elementaire natuurwetten. Hij werd veel geprezen om een heldere schrijfstijl en om de manier waarop hij complexe natuurkundige zaken op een begrijpelijke manier aan een groot lekenpubliek wist te presenteren. In z’n essays, lezingen en boeken pleitte hij ook vurig en onomwonden voor “freedom from religion,” i.e. het recht om in het openbare leven niet geconfronteerd te worden met door de overheid gesanctioneerde religieuze uitingen. Een van z’n meest bekende quotes is uit het boek The New Atheism: Taking a Stand for Science and Reason (2009): “Science flies you to the moon. Religion flies you into buildings.”

De omslag van Victor Stengers meest succesvolle boek.
De omslag van Victor Stengers meest succesvolle boek

Stengers bekendste boek is “God: The Failed Hypothesis: How Science Shows that God Does Not Exist” (2007). Velen hadden reeds betoogd dat er geen bewijs is voor het bestaan van God. Victor Stenger ging een stap verder in dit boek en stelde dat er bewijs is tegen het bestaan van God. In het boek behandelt hij het bestaan van een judeo-christelijke-islamitische God als een hypothese. De God van het Oude en Nieuwe Testament bemoeit zich heel intensief met wat er in de wereld gebeurt. Als zo’n God de kosmos en het leven heeft geschapen, dan zouden er sporen moeten zijn van al die goddelijke activiteit. Er zouden empirische aanwijzingen gevonden moeten worden van al die bovenatuurlijke bedrijvigheid, vooral nu wetenschappers de realiteit bestuderen en doorgronden op de schaal van femtometers (1 femtometer =10-15 meter) tot aan de schaal van miljarden lichtjaren. Maar dit blijkt niet het geval te zijn. Zoals Stenger meerdere malen zegt: “… we conclude beyond a reasonable doubt that the universe and life look exactly as they can be expected to look if there is no God.” In maart 2007 haalde het boek de New York Times bestseller list. Een Nederlandse vertaling van de hand van Jan Willem Nienhuys is verkrijgbaar via bol.com. [red: zie ook het Skepsis-blog: ‘God bestaat niet‘]

Victor Stenger polemiseerde ook heel doeltreffend tegen het zogenaamde fine-tuning argument.

Het fine-tuning argument vormt de natuurkundeafdeling van de Intelligent Design en gaat als volgt. De natuurkunde maakt veelvuldig gebruikt van een aantal universele constanten, i.e. constanten die altijd en overal dezelfde waarde hebben. De lichtsnelheid in vacuüm (c = 300.000 km/s) en de gravitatieconstante (G = 6,67 × 10-11 m3/kg s2) zijn voorbeelden van zulke universele constanten. De waarden van deze constanten kunnen worden gemeten, maar kunnen verder niet als consequentie van een theorie worden afgeleid. Ze zijn in wezen “toevallig.” Er zijn ongeveer 25 van zulke constanten. Een kleine verandering in de waarde van elk van deze constanten leidt tot een heelal dat er heel anders uit ziet. Een iets grotere gravitatieconstante G leidt bijvoorbeeld tot een heelal dat kort na de Big Bang weer instort. Bij een iets kleinere waarde van G vormt de materie na de Big Bang nooit de clusters die leiden tot ontwikkeling van sterren. De aanhangers van het fine-tuning argument stellen dat het God zelf is geweest die, aan het begin der tijden, de natuurconstanten expres zodanig heeft afgesteld. Hierbij zou Hij ons, het toekomstig mensdom, in gedachten hebben gehad. Met het fine-tuning argument zou de wetenschap God gevonden hebben. Francis Collins, de directeur van het Amerikaanse National Institutes of Health, is bijvoorbeeld een vurig pleitbezorger van de fine tuning.

Een van Stengers boeken, The Fallacy of Fine-Tuning: Why the Universe Is Not Designed for Us (2011), is volledig gewijd aan de weerlegging van het fine-tuning argument. Hij wijst in eerste instantie op het volgende. Als je van kilo’s naar ponden gaat, dan wordt het gewicht van een auto aangegeven met een ander getal zonder dat er iets aan die auto verandert. Voor wezenlijke zaken, zoals dat een Fiat Panda 1,7 maal zo zwaar is als een Lelijk Eendje, maakt het uiteindelijk niet uit of je nu in ponden of in kilo’s werkt. Op dezelfde manier kun je de lichtsnelheid, de gravitatieconstante en andere natuurconstanten van numerieke waarde veranderen door je gewichtsmaat, lengtemaat, tijdseenheid, etc. te veranderen. Hierbij verandert er echter niets aan wat er in het heelal gebeurt. Als je dit feit in ogenschouw neemt, dan kun je de natuurconstanten terugbrengen tot een kleiner maar fundamenteel aantal. Stenger laat vervolgens zien dat de waarde van sommige natuurconstanten niet veel kan verschillen van wat ze is zonder de logica geweld aan te doen. Z’n volgende stap bestaat uit het aantonen d.m.v. computersimulaties dat je wel degelijk langlevende en levensvriendelijke universums kunt creëeren door twee of meer natuurconstanten tegelijk te veranderen. In dat geval kunnen de veranderingen elkaar min of meer compenseren. Als we ons er daarbij ook van bewust zijn dat leven niet noodzakelijkerwijs gebaseerd hoeft te zijn op koolstofverbindingen en waterige oplossingen, dan vinden we een vrij groot gebied voor de waarden van de natuurconstanten waarbinnen de ontwikkeling van leven mogelijk moet zijn. Tenslotte wijst Stenger er op dat het overgrote deel van het heelal een heel onvriendelijke omgeving vormt voor menselijk leven. Eigenlijk is het alleen een klein stukje aardoppervlak waar we redelijk goed uit de voeten kunnen. Daarbuiten is ons vooralsnog geen andere geschikte leefomgeving bekend.

Victor Stengers boodschap, verkondigd door middel van stadsbus.
Victor Stengers boodschap op een stadsbus

Net als Einstein en Feynman werd Stenger gedreven door een gevoel dat de natuurkunde van de kosmos en de elementaire deeltjes uiteindelijk simpel, logisch en elegant in elkaar moet zitten. Dit gevoel was de motivatie achter Stengers activiteiten en vormt een rode draad in z’n omvangrijk oeuvre.

Bij het vernemen van Victors overlijden moest ik onwillekeurig denken aan een uitspraak van hem uit hetzelfde boek dat de heibel met Uri Geller veroorzaakte: “Selling eternal life is an unbeatable business, with no customers ever asking for their money back after the goods are not delivered.” Victor was een effectief polemist. Z’n uitspraken prijken op T-shirts en op stadsbussen. Het is heel ironisch dat hij juist in z’n strijd tegen de grossiers in eeuwig leven een zekere mate van onvergankelijkheid voor zichzelf heeft gecreëerd.

 

Geïnteresseerd in één van de genoemde boeken? Bestel ze via onderstaande link bij Bol.com en steun daarmee Kloptdatwel!

 

Wetenschap in een notendop

by 10 Comments

Soms is het goed om te midden van de zich almaar opstapelende ontdekkingen nog eens te overwegen hoe we ook alweer aan al die betrouwbare kennis komen. Hier is op archiefbeeld uit 1964 te zien hoe de Amerikaanse natuurkundige Richard Feynman (die het jaar erop samen met Julian Schwinger en Shinichiro Tomonaga de Nobelprijs voor de natuurkunde ontving voor zijn werk in de kwantumelektrodynamica) zijn studenten aan de Cornell-universiteit in één minuut uitlegt waar het in de wetenschap eigenlijk op neerkomt. (Engelse en Nederlandse ondertiteling door Leon Korteweg).