Kloptdatwel?

Search Results for: autisme

Arjen Lubach laat zien waarom hij de Skepsis prijs kreeg

by 60 Comments

Arjen Lubach laat zien waarom hij de Skepsis prijs kreeg 1
Arjen Lubach (foto: R van Elst | Wikimedia Commons)

Afgelopen zaterdag (22 oktober 2016) kreeg Arjen Lubach de Skeptische Pendelprijs uitgereikt voor ‘zijn creatieve inzet om het algemene publiek te informeren over zaken als homeopathie, anekdotisch bewijs, toeval en voeding’. De dag erna, afgelopen zondag liet hij weer eens zien dat hij de prijs verdient. In de uitzending van afgelopen zondag trekt hij stevig van leer tegen een anti-vaccinatiecolumn op de website van de Happinez van Pauline Bijster (kijk vanaf 8:19). Arjen Lubach zet in zijn VAC FAQ nog een keer de argumenten pro vaccineren op de rij (het voorkomt dat kinderen doodgaan aan akelige ziektes) en hij ontkracht de tegenargumenten: zitten er gevaarlijke stoffen in de vaccins (antwoord: nee), het helpt toch niet altijd, dus waarom zou ik het doen (antwoord: het helpt bijna altijd en als iedereen is ingeënt dan kunnen anderen de ziekte ook niet krijgen), zijn er bijwerkingen (antwoord: bijna niet en je krijgt er geen autisme van). Zijn conclusie: niet-vaccineren is dom en super-egoistsich.

Reclame voor geschud water

by 18 Comments

Reclame voor homeopathische middeltjes is door de Geneesmiddelenwet sterk aan banden gelegd. Maar hoe zit het met reclame voor homeopathie als behandelwijze, zonder specifieke middelen te noemen? Mag je bijvoorbeeld als homeopaat beweren dat je heel succesvol met je geschudde water chronische ziekten kunt behandelen? Uit diverse uitspraken van de Reclame Code Commissie blijkt dat de ruimte voor dit soort claims bijzonder klein is.

methode-homeopathique-smallHomeopathie is een placebobehandeling, of zo men wil: een geloof. Wie het tegendeel beweert, heeft een flink aantal rapporten te weerleggen dat de afgelopen jaren is verschenen. Zo concludeerde het Science and Technology Committee van het Britse House of Commons in 2009 dat er geen enkel bewijs is voor de werkzaamheid van homeopathische middelen. In 2011 bereikte het Belgische Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg dezelfde conclusie. Nog recenter stelde de Australische National Health and Medical Research Council (NHMRC) in haar eindrapport van maart 2015 vast dat voor 0 van de 68 onderzochte aandoeningen voldoende bewijs van effectiviteit van homeopathie was gevonden.

In Nederland zijn enkele duizenden homeopathische middelen geregistreerd bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Kort gezegd mogen van de Geneesmiddelenwet alleen indicaties (“bij griep”, “bij verkoudheid” e.d.) op de verpakkingen en in de bijsluiter staan als er bewijs van effectiviteit is. En dat is er voor welgeteld nul middelen. Indicaties mogen ook niet genoemd worden in reclames, waardoor de ruimte om reclame te maken voor homeopathische middelen heel beperkt is. Veel meer dan “Neem in de winter… Oscillococcinum” is eigenlijk niet toegestaan. Zie ook dit artikel uit 2012.

Maar je kunt natuurlijk ook reclame maken voor homeopathie zonder specifiek bepaalde middelen te noemen. Dat doen klassiek homeopaten en homeopathische artsen veelvuldig op hun websites om klanten te werven. De bewering dat “homeopathie zeer effectief is bij aandoening X” valt in principe niet onder de Geneesmiddelenwet, maar wel onder de Nederlandse Reclame Code (NRC), een in het kader van zelfregulering opgestelde lijst met reclameregels. De interessantste regel is misschien wel in artikel 15 van de NRC te vinden: de adverteerder moet de juistheid of de eerlijkheid van de reclame aannemelijk maken indien deze gemotiveerd wordt aangevochten. Dat lijkt voor homeopaten geen gemakkelijke opgave, zeker niet in het licht van al het onderzoek dat laat zien dat homeopathie niet effectiever is dan een placebo.

Chronische ziekten

Het genoemde Australische rapport uit 2015 merkte op p. 6 op dat “Homeopathy should not be used to treat health conditions that are chronic, serious, or could become serious”. Claims dat homeopathie chronische ziekten kan verhelpen vindt men echter veelvuldig op homeopathische websites. De claim “Homeopathie kan heel goed helpen bij chronische verkoudheid” en enkele aanverwante claims  werden echter afgekeurd door de voorzitter van de Reclame Code Commissie (RCC). In bezwaar werd deze beslissing door de voltallige RCC bevestigd. Noch de voorzitter, noch de voltallige RCC achtte aannemelijk gemaakt dat “adverteerder in staat is de in de uiting bedoelde resultaten met haar behandeling te boeken bij chronische verkoudheid”. De reclame-uitingen waren daarmee misleidend en oneerlijk. Een beroep op het beruchte ‘Zwitserse rapport’ kon de adverteerder niet baten.

Ernstige ziekten

Van tijd tot tijd zijn er homeopaten die overtuigend aantonen dat hun geloof allesbehalve onschuldig is. Zo waren er homeopaten die Ebola wilden gaan behandelen en ontstond er veel ophef over een homeopathisch arts die een lintje kreeg, ondanks het feit dat hij met een door hemzelf verzonnen middel aan AIDS-bestrijding in Afrika deed. AIDS geldt zonder meer als een ernstige ziekte zoals bedoeld in het Australische rapport, en het rapport meldt zowaar dat er onderzoek is gedaan naar homeopathische behandeling van AIDS. Uiteraard was het resultaat dat er geen bewijs voor effectiviteit voorhanden is. De Australiërs baseerden zich hierbij op een systematische evaluatie van Mills, Wu en de bekende CAM-onderzoeker Edzard Ernst.

Op grond van het voorgaande zal het geen verbazing wekken dat een reclame-uiting op de website van een Nederlandse homeopaat met de tekst “Iemand met aids kan dus heel goed geholpen worden met homeopathie” niet door de beugel kon. De uiting gebruikte ook meerdere keren de termen “genezen” of “genezing”. De RCC kende geen genade en oordeelde dat de reclame misleidend en oneerlijk was nu de juistheid ervan geenszins aannemelijk was gemaakt. Het verweer dat met “genezen” slechts was bedoeld dat de algemene levenskwaliteit beter wordt, werd van tafel geveegd. De RCC achtte het niet aannemelijk dat patiënten het begrip zo zullen opvatten, waarbij de adverteerder nog om de oren werd geslagen met een pseudo-wijsgerige spreuk over genezen op zijn eigen website.

Nepziekten

homeopathie-pillen400x267Sommige homeopaten bieden homeopathie en homeopathische middelen aan bij problemen die vrij weinig met ziekten te maken hebben. Zo opereert er in ons land een artsenpraktijk die homeopathie aanprijst als probaat middel bij pestgedrag bij kinderen. Zowel de pester als de gepeste zou er baat bij hebben. Hierbij werden diverse middelen met moeilijke Latijnse namen genoemd. Waar ieder ander bij pestgedrag zou denken aan psychologische of pedagogische begeleiding voor de betrokkenen schrijven sommige homeopaten dus liever pillen en drankjes voor, ongetwijfeld tot grote vreugde van de homeopathische industrie.

Dat is tamelijk treurig, maar daarmee is nog niet de vraag beantwoord of een kreet als “Pestgedrag goed te behandelen met homeopathie” in overstemming is met de NRC. De voorzitter van de RCC vond van niet. Sterker nog, hij vond dat de aangeprezen middelen met de moeilijke namen werden gepositioneerd als geneesmiddel in de zin van de Geneesmiddelenwet. Nu gesteld noch gebleken was dat voor deze middelen een handelsvergunning was verleend, waren de reclame-uitingen in strijd met de Geneesmiddelenwet. Kortom, hier was niet alleen sprake van overtreding van de NRC, maar ook van wetsovertreding. In theorie kan dat tot een botsing met de Inspectie leiden.

CEASE-therapie

Het is zeer de vraag of CEASE-therapie – in de regel: behandeling van autisme met hoogverdunde vaccins – wel onder de noemer “homeopathie” te brengen is. Homeopaten doen dat zelf in elk geval wel en de tot CEASE-therapeut opgeleiden onder hen beweren niet alleen dat vaccins autisme kunnen veroorzaken – en allang weerlegd fabeltje – maar ook dat deze aandoening met CEASE-therapie te verhelpen is. Al eerder hebt u op Kloptdatwel? kunnen lezen dat de RCC deze claims misleidend en oneerlijk achtte. Bovendien oordeelde de RCC in een aantal gevallen dat de uitingen zonder te rechtvaardigen reden appelleerden aan gevoelens van angst door vaccinaties als oorzaak van autisme aan te wijzen. Ook dat was in strijd met de NRC.

Het meest interessant was dat de RCC in drie gevallen wettelijk verboden geneesmiddelenreclame ontwaarde. Daarvoor is niet vereist dat het middel ook een naam heeft, of dat die naam in de reclame genoemd wordt. In dit geval werden respectievelijk “de toxische (giftige) stoffen als homeopathisch geneesmiddel”, “verschillende homeopathisch verdunde en gepotentieerde stoffen” en “de homeopathische variant van de verstorende stof” aangeprezen. De RCC vond dit reclame voor geneesmiddelen, en nu voor die geneesmiddelen geen handelsvergunning is verleend, is het ook nog eens verboden geneesmiddelenreclame. Ook hier was niet alleen sprake van overtreding van de NRC, maar ook van de Geneesmiddelenwet.

Begin juni 2016 heeft de (voorzitter van de) RCC opnieuw een reclame voor CEASE-therapie afgekeurd.

Van alles en nog wat

HomeopathieWaarschuwingsStickerGeenBijWerkingTen slotte is interessant dat de voorzitter van de RCC recentelijk de facto een hele homeopathische website heeft afgekeurd. De klacht richtte zich tegen 10 subpagina’s, en daarmee feitelijk tegen alles wat de homeopate in kwestie op haar website beweerde. Mede omdat er nauwelijks verweer werd gevoerd (wel werd de hele website aangepast, op weinig bevredigende wijze overigens), werd de volledige klacht gegrond verklaard. De reclame-uitingen waren ofwel misleidend en oneerlijk, ofwel wederom in strijd met de Geneesmiddelenwet. Dat laatste gold voor het aanprijzen van een bij de adverteerder te bestellen homeopathische “pollenkuur” en voor een door haar aangeprezen middel dat na tandheelkundige ingrepen onder meer bloedingen zou stelpen.

Misleidend en oneerlijk waren – kort samengevat – de volgende claims:

– dat kinkhoest vaak goed homeopathisch te behandelen is;

– dat homeopathie als “diep werkende geneeswijze” helpt bij allergische klachten, zoals koemelkallergie, eczeem en astma;

– dat homeopathie de ideale geneeswijze is om van de bijwerkingen van geneesmiddelen af te komen;

– dat homeopathie vrouwen van overgangsklachten af kan helpen;

– dat homeopathie een effectieve behandeling is voor de ziekte van Lyme;

– dat homeopathie hulp kan bieden bij de ziekte van Pfeiffer en het Epstein-Barr-virus kan ontstoren;

– dat homeopathie uitstekend ondersteuning kan bieden rondom zwangerschap en bevalling, en bovendien de kans op een zwangerschap kan vergroten. Ook zouden met CEASE-therapie de negatieve effecten van pilgebruik “ontstoord” kunnen worden;

– dat homeopathie speciaal voor kinderen de ideale geneeswijze is.

Conclusie

Homeopaten zijn er tot nu toe niet in geslaagd de juistheid van hun reclame-uitingen bij de RCC aannemelijk te maken. Gelet op de overweldigende hoeveelheid wetenschappelijk onderzoek die aantoont dat we met een placebobehandeling te maken hebben, hoeft dat geen verbazing te wekken. De ruimte om nog op verantwoorde wijze reclame te maken voor homeopathie – of het nu om middelen of behandelingen in het algemeen gaat – is duidelijk zeer beperkt. Mijns inziens kan dat, in het licht van de bescherming van kwetsbare consumenten, alleen maar toegejuicht worden. Niettemin valt aan te nemen dat homeopaten lak zullen hebben aan de regels voor verantwoorde reclame. Net zoals ze zich niets aantrekken van de wetenschap.

CEASE-therapeuten op de vingers getikt

by 87 Comments

De Reclame Code Commissie (RCC) heeft reclame-uitingen op vijf websites van CEASE-therapeuten resoluut afgekeurd. De uitingen zijn volgens de RCC misleidend en oneerlijk. De therapeuten beweerden met hun CEASE-therapie autisme te kunnen behandelen en zelfs genezen, maar daar is geen enkel bewijs voor, zo meent ook de RCC. In drie gevallen luidde de klacht bovendien dat de uitingen zonder te rechtvaardigen reden appelleerden aan gevoelens van angst door vaccinaties als oorzaak van autisme aan te wijzen. Ook die klacht is gegrond verklaard. Ten slotte oordeelde de RCC dat in deze drie gevallen sprake is van wettelijk verboden geneesmiddelenreclame. Dat is een zeer interessant oordeel, want overtreding van de reclameregels van de Geneesmiddelenwet kan worden bestraft met een bestuurlijke boete van de Inspectie. Ronduit treurig is dat een van de aangeklaagde adverteerders een artsencentrum was. In Nederland zijn volgens de website van het CEASE-gilde nog een kleine tien artsen als CEASE-therapeut werkzaam.

reclamecodecommissielogoCEASE-therapeuten beweren dat vaccins autisme kunnen veroorzaken, en dat deze aandoening te behandelen is door de vaccins in homeopathische verdunning toe te dienen. ‘Ontstoren’ wordt dat dan vaak genoemd. Het is dubbele leugen. Dat vaccins geen autisme veroorzaken is inmiddels in tientallen studies met miljoenen kinderen vastgesteld. Recentelijk bijvoorbeeld nog eens in een meta-analyse met de data van meer dan 1,25 miljoen kinderen. De Nederlandse Vereniging voor Autisme spreekt terecht van een mythe die maar niet uitsterft. Dat het fabeltje blijft rondzingen is vooral de negatieve verdienste van Andrew Wakefield. Ooit een gevierde specialist, later ontmaskerd als wetenschapsfraudeur die data manipuleerde om een link tussen het BMR-vaccin en autisme te opperen. Zijn artikel in The Lancet werd ingetrokken, hijzelf werd uit zijn beroep gezet en nu is hij een paria in de medische wereld, die met beroerde documentaires zijn gelijk probeert te halen. Niet veel beter is het werk van Tinus Smits, de in 2010 overleden arts-homeopaat die het autismefabeltje overnam en CEASE-therapie bedacht. Maar die publiceerde tenminste nooit een wetenschappelijk artikel.

Dat vaccins in homeopathische (of eigenlijk isopathische) verdunning niets doen bij autistische kinderen is tamelijk evident. Toch adverteren CEASE-therapeuten graag en enthousiast en beloven ze van alles wat ze niet kunnen waarmaken. Reclame mag echter niet misleidend zijn. Dat is ze als de juistheid van de claims niet aannemelijk kan worden gemaakt. In elk van de vijf uitspraken overweegt de RCC dat “het op de weg van adverteerder [had] gelegen om aannemelijk te maken dat de CEASE Therapie de werking heeft die daaraan in de uiting wordt toegeschreven”, om vervolgens te concluderen dat die werking niet aannemelijk is gemaakt. Uiteraard zijn ronkende verhalen over vermeende successen op de website van wijlen Tinus Smits daarvoor niet voldoende. Ook het argument “wij zijn dokters, klager is maar een leek” maakte niet veel indruk op de RCC.

CTDe Nederlandse Reclame Code verbiedt het zonder te rechtvaardigen reden appelleren aan gevoelens van angst. Anders gezegd: je mag niet zonder goede grond mensen bang maken teneinde je product te verkopen. Mensen aanpraten dat vaccins autisme veroorzaken om CEASE-therapie aan de man te brengen bij ouders van autistische kinderen mag dan ook niet, zo oordeelt de RCC in de drie zaken waarin daarover geklaagd was. Een zin als “In de praktijk blijkt dat autisme en andere moderne ziektes een stapeling van verschillende oorzaken zijn, waarvan bij zo’n 70-80% vaccinaties mede verantwoordelijk zijn, bij 80-90% zijn ook toxische medicijnen en andere stoffen betrokken en bij ongeveer 5% zijn ook nog doorgemaakte ziektes betrokken” kon dus niet door de beugel, ook niet voor wat betreft het gedeelte over de ‘toxische medicijnen’. Sommige CEASE-therapeuten wijzen zelfs aspartaam en neusspray als mogelijke oorzaak van autisme aan.

Blijkens de uitspraken hebben de aangeklaagde CEASE-therapeuten wel geprobeerd een verband tussen vaccinaties en autisme aannemelijk te maken. Niet aan de hand van wetenschappelijke onderzoeken natuurlijk, want die ontkrachten dat verband volledig. Wel aan de hand van een reeks andere weinig overtuigende argumenten. Zo zou een Italiaanse rechter hebben geoordeeld dat een link tussen vaccinatie en autisme in een bepaalde casus aannemelijk was. Dat klopt, maar de adverteerder vergat erbij te vermelden dat die belachelijke uitspraak in hoger beroep is vernietigd. Ook het argument dat in de Verenigde Staten in het kader van het National Vaccine Injury Compensation (NVIC) Program miljoenen zijn uitgekeerd aan twee kinderen met autisme werd gemakkelijk onderuit gehaald. Steven Novella legt hier uit hoe het wél zit.

Het meest curieus was wel een warrig betoog over oxidatieve stress als gevolg van o.a. vaccinaties, waardoor de hersenen zouden worden aangetast. Ter ondersteuning van het betoog werd een beroep gedaan op dit onderzoek, waarbij de adverteerder kennelijk niet alleen niet doorhad dat het niet over autisme ging, maar ook niet dat het een studie betrof naar regenboogforellen die werden gevaccineerd tegen steenpuisten. Bij het vaccineren van vissen moet je niet denken aan een injectie: er wordt gewoon een goedje in het water gegooid dat de vissen dan via bijvoorbeeld de kieuwen binnenkrijgen. Om dit om te zetten naar de mensenwereld moet je denken aan de situatie dat op het consultatiebureau een grote tank staat waarin een vaccin ronddrijft en waarin de kinderen worden ondergedompeld totdat ze genoeg antigenen hebben binnengekregen. Of aan het vernevelen van een vaccin in een lokaal van een peuterspeelzaal. Allemaal volstrekt onrealistisch dus.

Tot slot iets over de Geneesmiddelenwet. Iets is al een geneesmiddel in de zin van de wet als het wordt gepresenteerd als zijnde geschikt voor het genezen of voorkomen van een ziekte, gebrek, wond of pijn bij de mens. Reclame voor niet-geregistreerde geneesmiddelen is verboden. Het behoeft geen betoog dat de bij de CEASE-therapie gebruikte middelen niet geregistreerd zijn. Het aanprijzen van respectievelijk “de toxische (giftige) stoffen als homeopathisch geneesmiddel”, “verschillende homeopathisch verdunde en gepotentieerde stoffen” en “de homeopathische variant van de verstorende stof” als middelen voor de behandeling van autisme was dan ook niet toegestaan, zo oordeelde de RCC. Daarvoor is dus niet vereist dat het middel ook een naam heeft. Op overtreding van het reclameverbod staat een bestuurlijke boete van maximaal 450.000 euro. Zo’n vaart zal het wel niet lopen, maar duidelijk is wel dat CEASE-therapeuten iets meer doen dan ‘gewoon’ oneerlijke reclame maken: ze overtreden ook de Geneesmiddelenwet.

Overzicht uitspraken:

– Dossier 2016/00135;
– Dossier 2016/00157;
– Dossier 2016/00158;
– Dossier 2016/00161;
– Dossier 2016/00202.

De Britse evenknie van de Reclame Code Commissie, de Advertising Standards Authority (ASA), verklaarde al op 22 juli 2015 een klacht over reclame voor CEASE-therapie volledig gegrond. Een reclame waarin een verband tussen vaccinaties en autisme werd gelegd werd al in 2012 afgekeurd door de ASA.

Robert De Niro achter geplande vertoning anti-vaccinatie docu op Tribeca filmfestival

by 77 Comments

Een verklaring op de Facebook-pagina van het Tribeca filmfestival maakt duidelijk hoe het de terecht verguisde Andrew  Wakefield gelukt is om zijn anti-vaccinatiedocumentaire Vaxxed z’n première te laten beleven op dit prestigieuze festival [zie update]. Het is de schuld van filmacteur Robert De Niro, mede-oprichter van Tribeca. Hij laat weten:

Grace and I have a child with autism and we believe it is critical that all of the issues surrounding the causes of autism be openly discussed and examined. In the 15 years since the Tribeca Film Festival was founded, I have never asked for a film to be screened or gotten involved in the programming. However this is very personal to me and my family and I want there to be a discussion, which is why we will be screening VAXXED. I am not personally endorsing the film, nor am I anti-vaccination; I am only providing the opportunity for a conversation around the issue.

Waarom er nog sprake zou moeten zijn rondom de vraag of de BMR-vaccinaties iets met het voorkomen van autisme van doen heeft, verbaast iedereen die deze onverkwikkelijke toestand gevolgd heeft. Die is voor een belangrijk deel te wijten aan de frauduleuze praktijken van de voormalig dokter Wakefield, die niet voor niets zijn titel is kwijtgeraakt en nu dus via een documentaire propagandafilm zijn gelijk probeert te halen.

Er is veel commotie op blogs, krantenwebsites en social media over deze geplande vertoning van de propagandafilm van Wakefield. Twitteraar Joe Hanson corrigeerde voor Tribeca de biografie die ze voor Wakefield op hun site hadden staan:

wakefield-tribeca-bio-corrected

Tribeca heeft inmiddels die inaccurate biografie van Wakefield van de site gehaald (vergelijk de versie van 26 maart met die van  24 maart). De vraag is wat er voor in de plaats komt.

Update 27/3/2016 0:03: soms kan het snel gaan, Tribeca heeft net laten weten dat ze er toch van af zien. Update op die Facebook mededeling:

UPDATE: 4/26/2016 Statement from Robert De Niro, co-founder of the Tribeca Film Festival, regarding VAXXED at the Festival:

“My intent in screening this film was to provide an opportunity for conversation around an issue that is deeply personal to me and my family. But after reviewing it over the past few days with the Tribeca Film Festival team and others from the scientific community, we do not believe it contributes to or furthers the discussion I had hoped for.

The Festival doesn’t seek to avoid or shy away from controversy. However, we have concerns with certain things in this film that we feel prevent us from presenting it in the Festival program. We have decided to remove it from our schedule.”

 

Reclame Code Commissie: Homeopathie

by 2 Comments

Door de Duitser Samuel Hahnemann (1755-1843) bedachte behandelwijze die is gebaseerd op het similiaprincipe: het gelijkende geneest het gelijkende. Beter bekend vanwege het feit dat homeopathische middelen doorgaans zo extreem verdund zijn dat er geen molecuul van de uitgangsstof meer in te vinden is. Homeopaten noemen dit potentiëren en menen dat het schudden na het verdunnen essentieel is. Skeptici menen dat dit soort zinloze rituelen de homeopathie alleen maar belachelijker maken.

Er zijn in de databank 12 uitspraken van de RCC over homeopathie.

Zie ook onder CEASE-THERAPIE.

1. RCC 22 december 2016 (dossiernummer 2016/00693)

Reclame Code Commissie: Homeopathie 2Samenvatting reclame-uiting: reclame voor CEASE-therapie, waarmee door vaccinaties veroorzaakt autisme zou kunnen worden behandeld. Homeopathische profylaxe zou bovendien een alternatief voor vaccinatie zijn. Isaac Golden zou hebben bewezen dat dit net zo’n hoge effectiviteit geeft als een vaccin, c.q. “aantoonbaar net zo’n goede bescherming”.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak Voorzitter RCC: voor zover in de uiting wordt gesproken over “vaccinatieschade” en daarbij de indruk wordt gewekt dat vaccineren kan leiden tot autisme, is de voorzitter van oordeel dat adverteerder een verband suggereert dat feitelijke grondslag mist. De daarmee verband houdende mededeling in de uiting dat adverteerder autisme als gevolg van vaccineren kan behandelen, dient daarom eveneens ongefundeerd te worden geacht. In zoverre is sprake van het bedrieglijk beweren dat adverteerder in staat is ziekten te genezen. Bovendien wordt ten onrechte angst ingeboezemd voor vaccinaties en dat is in strijd met artikel 6 NRC. Adverteerder heeft de mededelingen over de nadelen van reguliere vaccinatie respectievelijk de effectiviteit van zijn homeopathische profylaxe niet (in de vereiste mate) onderbouwd, waardoor deze niet als juist kunnen worden beschouwd. Adverteerder heeft slechts naar zijn website verwezen waar volgens hem voorbeelden van de werking van homeopathische profylaxe zijn te vinden. De mededelingen worden als bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid aangemerkt.

Samenvatting uitspraak RCC: het lag op de weg van adverteerder om aan te tonen dat er een oorzakelijk verband is of althans kan zijn tussen vaccineren en autisme. Naar het oordeel van de RCC is adverteerder daarin niet geslaagd. Gegeven het niet vast staan van een verband tussen vaccineren en autisme, is de RCC van oordeel dat er door de in de uiting opgenomen aanprijzing van de CEASE-therapie in geval van autisme als gevolg van vaccineren, sprake is van een bedrieglijk beweren dat een product een ziekte kan genezen. Bovendien is de RCC van oordeel dat de uiting, waarin “autisme” als vaccinatieschade wordt aangeduid, zonder te rechtvaardigen redenen appelleert aan gevoelens van angst als bedoeld in artikel 6 NRC. Het lag op de weg van adverteerder de juistheid van de beweringen over homeopathische profylaxe aan te tonen. Naar het oordeel van de RCC is adverteerder daarin niet geslaagd. De enkele verwijzing door adverteerder naar de bij het bezwaarschrift gevoegde lijst van publicaties vormt onvoldoende grondslag voor bovengenoemde mededelingen. Klager heeft verder gesteld dat er in 2015 ruim 2 miljoen vaccinaties zijn toegediend, resulterend in circa 1500 meldingen van bijwerkingen bij het Lareb, waarvan 130 ‘ernstig’, maar dat geen melding is gemaakt van “overlijden als gevolg van een vaccinatie of permanente hersenbeschadigingen”. Nu de adverteerder het tegendeel beweert, is de RCC van oordeel dat de uiting zonder te rechtvaardigen redenen appelleert aan gevoelens van angst als bedoeld in artikel 6 NRC.

*****

2. RCC 22 december 2016 (dossiernummer: 2016/00690)

Reclame Code Commissie: Homeopathie 3Samenvatting reclame-uiting: in de reclame wordt gerept van “een genezende werking” van homeopathie bij borstkanker. De ziekte van Lyme zou ook met homeopathie te behandelen zijn. Homeoprofylaxe zou vele malen veiliger zijn dan reguliere vaccinaties en bovendien bewezen effectief.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak Voorzitter RCC: De voorzitter acht de kans reëel dat de uiting mensen met borstkanker ertoe kan brengen zich te wenden tot adverteerder in plaats van de reguliere gezondheidszorg in de onjuiste veronderstelling dat adverteerder hen kan genezen. Dat maakt dat de reclame een bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid vormt. Soortgelijke overwegingen heeft de voorzitter ten aanzien van de beweringen over de ziekte van Lyme. De voorzitter acht de kans ten slotte reëel dat de uiting mensen ertoe kan brengen af te zien van reguliere vaccinaties in de veronderstelling dat deze meer voor- dan nadelen hebben [het omgekeerde zal zijn bedoeld, LD], en dat adverteerder hen een beter alternatief biedt in de vorm van homeopathische profylaxe. Adverteerder heeft de mededelingen over de nadelen van reguliere vaccinatie respectievelijk de effectiviteit van haar behandeling echter niet (in de vereiste mate) onderbouwd, waardoor deze niet als juist kunnen worden beschouwd. Ook deze mededelingen zijn een bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid.

Samenvatting uitspraak RCC: Adverteerder gaat er ten onrechte van uit dat de betreffende voorzitter “lid of sympatisant van de Vereniging tegen de Kwakzalverij/Stichting Skepsis” is. Onderbouwing van dat door adverteerder verondersteld gebrek aan onafhankelijkheid van de betreffende voorzitter heeft adverteerder niet gegeven. Niet aannemelijk is dat homeopathie borstkanker kan genezen, dus er is sprake van een bedrieglijk beweren dat een product een ziekte kan genezen. De adverteerder heeft ook niet voldoende aannemelijk gemaakt dat de ziekte van Lyme met homeopathie kan worden genezen. Dat adverteerder meermalen verbetering heeft gezien bij mensen “na” gebruik van homeopathische middelen, betekent nog niet dat die verbetering het gevolg is van het gebruik van homeopathische middelen. Ten slotte lag het op de weg van adverteerder om aannemelijk te maken dat homeoprofylaxe de in de uiting gestelde werking heeft. Ook in de onderhavige bezwaarprocedure heeft adverteerder dat niet gedaan. De enkele verwijzing naar onderzoeken van Isaac Golden, die bovendien zijn betwist door de klager, is onvoldoende. De uitingen zijn misleidend en oneerlijk, maar niet van dien aard dat ze een bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid vormen.

*****

3. RCC 22 december 2016 (dossiernummer: 2016/00689)

Reclame Code Commissie: Homeopathie 3Samenvatting reclame-uiting: CEASE-therapie zou in staat zijn belastende stoffen uit het lichaam te verwijderen, waardoor onder andere autisme behandeld zou kunnen worden. Homeopathische profylaxe wordt gepresenteerd als “het alternatief voor vaccinatie”, “net zo effectief als een vaccin” en “een bewezen werkzame manier om je kind toch te beschermen”.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak Voorzitter RCC: het lag op de weg van de adverteerder om de geclaimde effectiviteit van de homeopathische profylaxe [bedoeld was CEASE-therapie, LD] aannemelijk te maken. Dat heeft de adverteerder echter niet gedaan. De voorzitter acht de kans reëel dat de uitingen over homeopathische profylaxe mensen ertoe kunnen brengen af te zien van reguliere vaccinaties in de onjuiste veronderstelling dat adverteerder hen een volwaardig alternatief biedt. Adverteerder heeft op geen enkele wijze onderbouwd dat van homeopathische profylaxe enige bescherming uitgaat tegen ziekten waarvoor men kan worden gevaccineerd. Om die reden kan niet worden aangenomen dat homeopathische profylaxe in enige mate een alternatief biedt voor reguliere vaccinatie, laat staan dat dit een gelijkwaardig alternatief is. De gevolgen van de keuze voor homeopathische profylaxe in plaats van reguliere vaccinatie zijn dermate ernstig te achten dat de onderhavige uiting een directe bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid inhoudt.

Samenvatting uitspraak RCC: de adverteerder heeft de geclaimde effectiviteit van de CEASE-therapie niet aannemelijk gemaakt. De enkele verwijzing naar homeopathische websites is niet voldoende, de verwijzing naar ervaringen van ouders evenmin. Aldus is sprake van bedrieglijk beweren dat een product ziekten kan genezen. De adverteerder heeft ook niet aannemelijk gemaakt dat homeopathische profylaxe de geclaimde werking heeft. De uitingen zijn misleidend en oneerlijk, maar niet van dien aard dat ze een bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid vormen.

*****

4. Voorzitter RCC 10 oktober 2016 (dossiernummer: 2016/00694)

homeopathie-pillen400x267Samenvatting reclame-uiting: allerhande beweringen over hoe gevaarlijk reguliere vaccinaties zijn en hoe geweldig “Homeoprophylaxis oftewel Homeopathische profylaxe”. Isaac Golden zou hebben aangetoond dat die een bescherming van 89% biedt. Homeopathische profylaxe wordt ook aangeprezen voor reizen naar de tropen. Met CEASE-therapie kunnen mensen met autisme en aanverwante gedrags- en ontwikkelingsstoornissen behandeld worden door het “ontstoren van stressmomenten”.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: de reclame-uiting kan slechts dan aanvaardbaar worden geacht indien wetenschappelijk bewijs bestaat waaruit onomstotelijk blijkt dat reguliere vaccinaties nadelen hebben en dat de aangeprezen homeopathische profylaxe hiervoor een daadwerkelijk alternatief is. Voorkomen dient immers te worden dat mensen besluiten zichzelf of hun kinderen niet te laten vaccineren door niet gefundeerde beweringen in een reclame-uiting. Dit risico doet zich hier voor. De voorzitter acht de kans reëel dat de uiting mensen ertoe kan brengen af te zien van reguliere vaccinaties in de veronderstelling dat deze meer voor- dan nadelen hebben, en dat adverteerder hen een beter alternatief biedt in de vorm van homeopathische profylaxe. Adverteerder heeft de mededelingen over de nadelen van reguliere vaccinatie respectievelijk de effectiviteit van haar behandeling echter niet onderbouwd, waardoor deze niet als juist kunnen worden beschouwd. Derhalve kan niet worden aangenomen dat reguliere reisvaccinaties nadelen hebben en dat homeopathische profylaxe hiervoor een goed alternatief is, zodat de uiting onjuiste verwachtingen wekt. De gevolgen van het voorgaande zijn dermate ernstig te achten, dat de onderhavige uiting in strijd met artikel 4 NRC is, omdat deze een directe bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid inhoudt. Het voorgaande geldt ook voor andere dan reisvaccinaties. De geclaimde effectiviteit van CEASE-therapie is niet aannemelijk gemaakt, waardoor de reclame-uiting ook misleidend en oneerlijk is.

Extra informatie: zie voor homeopathische ‘vaccinatie’ ook dit artikel.

*****

5. Voorzitter RCC 10 oktober 2016 (dossiernummer 2016/00687)

homeopathie-pillen400x267Samenvatting reclame-uiting: klachten ten gevolge van vaccinaties zouden ontstoord kunnen worden en CEASE-therapie zou mogelijk kunnen helpen bij kinderen met autisme. Met homeopathische profylaxe zouden kinderen beschermd kunnen worden tegen infectieziekten. Die zouden net zo effectief zijn als reguliere vaccinaties, “maar zonder alle negatieve gevolgen”. “Ook is de algehele gezondheid van kinderen die met homeoprofylaxe zijn behandeld beter dan met de reguliere vaccinaties”, aldus de adverteerder.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: De onderhavige uiting kan, met het oog op de bescherming van de lichamelijke volksgezondheid, slechts dan aanvaardbaar worden geacht indien wetenschappelijk bewijs bestaat waaruit onomstotelijk blijkt dat reguliere vaccinaties nadelen hebben en dat de aangeprezen homeopathische profylaxe hiervoor een daadwerkelijk alternatief is. Voorkomen dient immers te worden dat mensen besluiten zichzelf of hun kinderen niet te laten vaccineren door niet gefundeerde beweringen in een reclame-uiting. Dit risico doet zich hier voor. De voorzitter acht de kans reëel dat de uiting mensen ertoe kan brengen af te zien van reguliere vaccinaties in de veronderstelling dat deze meer voor- dan nadelen hebben, en dat adverteerder hen een beter alternatief biedt in de vorm van homeopathische profylaxe. In de uiting wordt homeopathische profylaxe eerste keuze genoemd. Adverteerder heeft de mededelingen over de nadelen van reguliere vaccinatie respectievelijk de effectiviteit van haar behandeling echter niet onderbouwd, waardoor deze niet als juist kunnen worden beschouwd. Derhalve kan niet worden aangenomen dat reguliere vaccinaties nadelen hebben en dat homeopathische profylaxe hiervoor een goed alternatief is, zodat de uiting onjuiste verwachtingen wekt. Daarbij neemt de voorzitter in aanmerking dat in de uiting ten onrechte staat dat in Australië de overheid homeoprofylaxe accepteert als een gelijkwaardig alternatief voor het reguliere Australische vaccinatieprogramma. Klager heeft onweersproken en onder bronvermelding gesteld dat deze mededeling niet juist is. De gevolgen van het voorgaande zijn dermate ernstig te achten, dat de onderhavige uiting in strijd met artikel 4 NRC is, omdat deze een directe bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid inhoudt. De bewering dat de adverteerder met ontstoringstherapie Pfeiffer en Lyme kan behandelen is eveneens in strijd met artikel 4 NRC. De uitingen met betrekking tot CEASE-therapie zijn misleidend en oneerlijk.

Extra informatie: zie voor homeopathische ‘vaccinatie’ ook dit artikel.

*****

6. Voorzitter RCC 10 oktober 2016 (dossiernummer 2016/00688)

homeopathie-pillen400x267Samenvatting reclame-uiting: homeopathische profylaxe zou een “wetenschappelijk aangetoond alternatief voor vaccineren” zijn, “gegarandeerd zonder de schadelijke gevolgen van vaccinaties”. Het zou ook een alternatief voor reizigersvaccinaties zijn, bijvoorbeeld tegen gele koorts, malaria of Hepatitis A. De ideale situatie zou zijn dat homeopathische profylaxe eerste keuze is. Tevens reclame voor homeopathische “detoxificatie” of CEASE-therapie.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: De onderhavige uiting kan, met het oog op de bescherming van de lichamelijke volksgezondheid, slechts dan aanvaardbaar worden geacht indien wetenschappelijk bewijs bestaat waaruit onomstotelijk blijkt dat reguliere vaccinaties nadelen hebben en dat de aangeprezen homeopathische profylaxe hiervoor een daadwerkelijk alternatief is. Voorkomen dient immers te worden dat mensen besluiten zichzelf of hun kinderen niet te laten vaccineren door niet gefundeerde beweringen in een reclame-uiting. Dit risico doet zich hier voor. De voorzitter acht de kans reëel dat de uiting mensen ertoe kan brengen af te zien van reguliere vaccinaties in de veronderstelling dat deze meer voor- dan nadelen hebben en dat adverteerder hen een beter alternatief biedt in de vorm van homeopathische profylaxe. In de uiting wordt homeopathische profylaxe eerste keuze genoemd. Adverteerder heeft de mededelingen over de nadelen van reguliere vaccinatie en de effectiviteit van haar behandeling echter niet onderbouwd, waardoor deze niet als juist kunnen worden beschouwd. Derhalve kan niet worden aangenomen dat reguliere vaccinaties nadelen hebben en dat homeopathische profylaxe hiervoor een goed alternatief is, zodat de uiting onjuiste verwachtingen wekt. De gevolgen van het voorgaande zijn dermate ernstig te achten, dat de onderhavige uiting in strijd met artikel 4 NRC is, omdat deze een directe bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid inhoudt. De uitingen over ontstoren en detoxificatie zijn misleidend en oneerlijk, nu niet aannemelijk is dat de adverteerder in staat is de lichamelijke klachten te genezen. Bovendien appelleert de adverteerder zonder te rechtvaardigen redenen aan gevoelens van angst voor voeding met toegelaten additieven.

Extra informatie: zie voor homeopathische ‘vaccinatie’ ook dit artikel.

*****

7. Voorzitter RCC  20 juli 2016 (dossiernummer: 2016/00371)

methode-homeopathique-smallSamenvatting reclame-uiting: klacht richt zicht tegen allerhande claims op een homeopathische website. Homeopathie zou effectief zijn bij de behandeling van kinkhoest, allergieën, hooikoorts, overgangsklachten, ziekte van Lyme, vruchtbaarheidsproblemen enz. enz.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: Nu klager gemotiveerd de juistheid of de eerlijkheid van de hiervoor bedoelde uitingen heeft betwist, ligt het op de weg van adverteerder om voldoende aannemelijk te maken dat haar behandelingen tot de genoemde resultaten (kunnen) leiden. Adverteerder heeft dit nagelaten. Zij heeft volstaan met te verwijzen naar het feit dat haar website is aangepast en in het algemeen te stellen dat er veel wetenschappelijke artikelen beschikbaar zijn waarin de effectiviteit van homeopathie bij veel aandoeningen wordt bewezen boven dat van een placebo. Dit verweer is onvoldoende specifiek. Anders dan adverteerder stelt, kan de wijziging van de uiting verder niet tot het oordeel leiden dat de klacht niet meer “relevant” is. Klager heeft de klacht immers gehandhaafd en bovendien gesteld dat de wijziging ontoereikend is. Ook heeft hij erop gewezen dat adverteerder niet heeft meegedeeld dat de oorspronkelijke uiting onjuist is. De reclame-uitingen zijn misleidend en oneerlijk, en deels in strijd met de Geneesmiddelenwet.

Extra informatie: zie ook dit artikel.

*****

8. Voorzitter RCC 27 juni 2016 (dossiernummer: 2016/00338)

homeopathie-pillen400x267Samenvatting reclame-uiting: pestgedrag zou goed te behandelen zijn met homeopathie. Daarbij worden de middelen Anacardium oriëntale, Lycopodium clavatum 200K, Arum triphyllum LM6 en Cina LM6 genoemd.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: De voorzitter oordeelt dat de in de uitingen aangeprezen middelen worden gepositioneerd als geneesmiddel. Bij de gemiddelde consument wordt immers door de aanprijzingen de indruk gewekt dat deze middelen bepaalde therapeutische eigenschappen hebben bij een ziekte of gebrek, en om die reden door een arts kunnen worden voorgeschreven. Volgens het aandieningscriterium als bedoeld in artikel 1 aanhef en onder b Geneesmiddelenwet dienen de in de uitingen genoemde middelen hierdoor als een geneesmiddel te worden gekwalificeerd. Niet gesteld of gebleken is dat voor de hiervoor genoemde middelen een handelsvergunning is verleend. Om die reden is de reclame-uiting in strijd met het verbod van artikel 84 lid 1 Geneesmiddelenwet en daardoor in strijd met artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Tevens is de uiting op grond van het voorgaande in strijd met artikel 4 Code Publieksreclame voor Geneesmiddelen (CPG) 2015.

Extra informatie: zie ook dit artikel.

*****

9. RCC 2 mei 2016 (dossiernummer: 2016/00171)

HomeopathieWaarschuwingsStickerGeenBijWerkingSamenvatting reclame-uiting: iemand met AIDS zou heel goed geholpen kunnen worden met homeopathie. De adverteerder gebruikt daarbij de termen “genezen” en “genezing”.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: Gezien de gemotiveerde betwisting door klager van de mededeling “Iemand met aids kan dus heel goed geholpen worden met homeopathie” in combinatie met de woorden “genezen” en “genezing”, had het op de weg van adverteerder gelegen om aannemelijk te maken dat hetgeen in de uiting wordt gesteld juist is. Naar het oordeel van de RCC is adverteerder daarin niet geslaagd. Volgens de mededeling van adverteerder ter zitting bedoelt hij met “genezen” dat de algemene levenskwaliteit beter wordt, dat klachten verminderen. De RCC acht het echter niet aannemelijk dat de gemiddelde consument de begrippen “genezen” en “genezing”, zoals die in de bestreden uiting worden gebruikt, in deze beperkte zin zal opvatten, ook niet nu onderaan de uiting staat: “Genezen is iets wat stagneert weer in beweging brengen. In beweging zijn is je ont-wikkelen opdat je je bevrijdt van oude ballast en meer jezelf wordt”. Misleidend, oneerlijk.

Extra informatie: zie ook dit artikel.

*****

10. Voorzitter RCC 3 maart 2016 (dossiernummer: 2016/00089)

homeopathie-pillen400x267Samenvatting reclame-uiting: artikel met de kop “’De Homoeopaath’ heeft een echt antwoord op de griep!”. In het artikel staat onder meer dat de jaarlijkse griepprik veel bijwerkingen heeft, gevolgd door “Gelukkig is er ook een homeopathische griepvaccinatie met nagenoeg geen bijwerkingen met als extra voordeel dat het een hogere bescherming biedt dan de reguliere griepprik.” Ook staat er: “Homeopathie heeft een beter antwoord op de griep. De homeopathische vaccinatie is voor iedereen geschikt en geeft een bescherming van meer dan 89 procent. Bij herhaling zelfs meer dan 94 procent. De homeopathische vaccinatie is ook geschikt en beschikbaar voor de ‘gewone man’, die met het huidige inentingsprogramma geen bescherming krijgt aangeboden. Alleen de mensen met een verhoogd risico komen voor inenting in aanmerking. Dat is niet helemaal eerlijk, want griep verstoort menig gezin en bedrijf. Ik vind dat iedereen bescherming verdient.”

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: Nu de “homeopathische griepvaccinatie” wordt aangeprezen voor hetzelfde doel als een reguliere griepprik, te weten het voorkomen van griep, is sprake van de aanprijzing van een (immunologisch) geneesmiddel. Reclame voor geneesmiddelen waarvoor geen handelsvergunning is verleend, is ingevolge artikel 84 lid 1 Geneesmiddelenwet verboden. Niet gesteld of gebleken is dat er in Nederland een handelsvergunning is verleend voor een geneesmiddel dat als homeopathische griepvaccinatie zou werken. De reclame-uiting is dus in strijd met artikel 84 lid 1 Geneesmiddelenwet en daardoor in strijd met artikel 2 NRC respectievelijk in strijd met artikel 4 CPG.

Extra informatie: zie ook dit artikel.

*****

11. Voorzitter RCC 3 maart 2016 (dossiernummer: 2016/00088)

homeopathie-pillen400x267Samenvatting reclame-uiting: Steeds meer mensen worden ziek van de griepprik, door mogelijke bijwerkingen van de griepprik. Gelukkig is er ook een homeopathische griepvaccinatie met nagenoeg geen bijwerkingen met als extra voordeel dat het een hogere bescherming biedt dan de reguliere griepprik. De homeopathische vaccinatie is voor iedereen geschikt en geeft een bescherming van meer dan 89 procent. Bij herhaling zelfs meer dan 94 procent. Bijkomende voordeel van een homeopathische vaccinatie is dat inname met alleen korrels heel eenvoudig is, en de bijwerkingen vrijwel nihil zijn.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: Nu de “homeopathische griepvaccinatie” wordt aangeprezen voor hetzelfde doel als een reguliere griepprik, te weten het voorkomen van griep, is sprake van de aanprijzing van een (immunologisch) geneesmiddel. Reclame voor geneesmiddelen waarvoor geen handelsvergunning is verleend, is ingevolge artikel 84 lid 1 Geneesmiddelenwet verboden. Niet gesteld of gebleken is dat er in Nederland een handelsvergunning is verleend voor een geneesmiddel dat als homeopathische griepvaccinatie zou werken. De reclame-uiting is dus in strijd met artikel 84 lid 1 Geneesmiddelenwet en daardoor in strijd met artikel 2 NRC respectievelijk in strijd met artikel 4 CPG.

Extra informatie: zie ook dit artikel.

*****

12. RCC 22 december 2015 (dossiernummer: 2015/01086)

methode-homeopathique-smallSamenvatting reclame-uiting: verschillende beweringen ten aanzien van de effectiviteit van homeopathie, o.a. “Homeopathie kan heel goed helpen bij chronische verkoudheid”; “Klassieke homeopathie werkt goed bij chronische verkoudheid”, “Homeopathie biedt veel mogelijkheden voor het succesvol behandelen van chronische verkoudheid en ook bij chronische luchtwegklachten”; “Bij chronische verkoudheid en andere luchtwegklachten kan de homeopathische behandeling, door het herstellen van het zelf genezend vermogen, de weerstand ver­groten”; “Homeopathie kan veel betekenen voor chronische verkoudheid, sinusitis of andere luchtwegproblemen”.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak voorzitter RCC: In het door adverteerder bedoelde onderzoek wordt door de onderzoekers slechts ingegaan op de werking van homeopathie in het algemeen. Hieruit blijkt derhalve niet dat adverteerder in staat is de in de uiting bedoelde resultaten met haar behandeling te boeken bij chronische verkoudheid. Ook overigens blijkt uit de stukken niet dat adverteerder tot een dergelijk resultaat in staat is. Misleidend, oneerlijk.

Samenvatting uitspraak RCC: geen van de zeven ingediende bezwaren slaagt. De RCC overweegt o.a. dat onder de Nederlandse Reclame Code voor misleiding niet van belang is of er sprake is van opzet of niet. Dat adverteerder als homeopaat lid is van de Nederlandse Vereniging van Klassiek Homeopaten laat onverlet dat de RCC een reclame-uiting van adverteerder misleidend en daardoor oneerlijk kan achten.

Extra informatie: het door de adverteerder bedoelde onderzoek is het beruchte, door homeopaten als “rapport van de Zwitserse overheid” verkochte schotschrift. In bezwaar oordeelde de RCC daarover nog als volgt: “De Commissie heeft nota genomen van de mededeling van klager dat de studie waarop adverteerder zich bij verweer heeft beroepen, anders dan is vermeld in de weergave van het verweer in de beslissing van de voorzitter, niet van “de Zwitserse overheid (Swiss Federal Office for Public Health)” afkomstig is. Deze mededeling geeft de Commissie echter geen aanleiding de gronden van de beslissing van de voorzitter te verbeteren.”