intelligent design

Geloof en wetenschap

26 December 2010 by Gert Jan van 't Land 3 Comments

Kerst zet aan tot overdenking. Een paar gedachten over het christelijke geloof zijn wellicht op z’n plaats. In skeptische kring is regelmatig discussie over de vraag of geloof en skepticisme / wetenschap samen kunnen gaan. Onder skeptici lopen de meningen hierover uiteen. De meest gehoorde mening is toch dat de combinatie mogelijk is, maar wel onder de volgende voorwaarde. Natuurlijk kan de skepticus zijn pijlen wel richten op ongefundeerde theorieën en uitspraken die uit naam van het geloof worden gedaan. Evenals Galilei zouden we de stelling bekritiseren dat de aarde in het middelpunt van het universum staat. En skeptici verzetten zich natuurlijk tegen het creationisme. We hadden daarom onlangs nog een stukje over het Creation Museum in kloptdatwel.

In de video hieronder discussiëren enkele natuurkundigen genuanceerd over het geloof. Ik wens u een prettige tweede kerstdag!

Met dank aan videovolt.

Creation Museum – de feiten zijn niet wat ze geweest zijn

22 December 2010 by Gert Jan van 't Land 6 Comments

Ken Ham, de directeur van het Creation Museum (Petersburg, USA), meldt trots op zijn weblog dat de Deense krant Berlingske Tidene een artikel heeft geschreven over zijn museum. Als hij Google Translate had gebruikt om het artikel te lezen, dan had hij dit wellicht niet gedaan. Berlingske Tidene stelt namelijk het Creation Museum aan de kaak in een uitstekend artikel met de kop ‘Waar de Flintstones een documentaire is’. Het Creation Museum als icoon van het antiwetenschappelijke deel van Amerika.

Een samenvatting van enkele passages uit het artikel: Het Creation Museum laat in levendige tableaus zien dat de aarde 6000 jaar oud is. Dat is wat het Oude Testament zegt, en daarom is het zo. Dezelfde bron vertelt ons dat Adam en Eva de eerste levende wezens waren en dat alle dieren daarna kwamen. Ergo, Adam en Eva moeten hebben rondgelopen in een wereld waar ook dinosauriërs voorkwamen. In het museum is daarom een full scale model van de Ark van Noach te zien, en ja, er zijn ook dino’s aan boord. Het museum biedt een vriendelijk antwoord op alle vragen die skeptici kunnen stellen. Een paar voorbeelden. Waarom laat moderne datering zien dat de aarde miljarden jaren oud is? Dat komt omdat de grote druk van al het water dat de aarde bedekte tijdens de zondvloed er voor heeft gezorgd dat alles veel ouder lijkt dan het in werkelijkheid is. Waarom hebben vleesetende dinosauriërs de mens niet opgegeten? Dat komt omdat de eerste dino’s planteneters waren. Enzovoorts, enzovoorts, enzovoorts, volgens de journalist tot misselijkmakens toe.

Creation Museum - de feiten zijn niet wat ze geweest zijn 1 — (bron: sargasso.nl)

De krant plaatst de antiwetenschap van het Creation Museum in het licht van de ontwikkeling van de Amerikaanse samenleving. Het lijkt er op dat twee volkomen verschillende Amerika’s één land delen. Het éne Amerika is dat van wetenschap, kennis en vooruitgang. Belichaamd door topuniversiteiten en wetenschappelijke topprestaties zoals het ruimteonderzoek. In het andere Amerika zijn geloof en ideologie belangrijker dan de werkelijkheid. De krant vraagt zich terecht af of dit een gevaar is voor de vooruitgang van de westerse wereld. Niet meer dan ongeveer de helft van de Amerikanen (47%) accepteert de evolutietheorie. Dat is heel anders dan in Japan (78% gelooft daar dat de evolutietheorie juist is), Europa (70%) en China (69%). In het andere, antiwetenschappelijke Amerika, spelen mensenkinderen en dino’s samen. Te zien in het Creation Museum. Dus echt gebeurd.

Met dank aan het j-walk blog.

Frans de Waal: menselijke moraliteit is aangeboren

19 October 2010 by Gert Jan van 't Land 2 Comments

De Nederlands primatoloog Frans de Waal legt in een artikel in de New York Times op 17 oktober 2010 uit dat moraliteit vermoedelijk in onze genen zit. De mens deelt moreel gedrag met andere primaten. Het is niet nodig om te veronderstellen dat dit onderdeel van het menselijke gedrag bepaald wordt door een hogere macht. Het artikel van Frans de Waal is te vinden via deze link, wellicht is inloggen nodig.

De Waal zegt in het artikel dat hij zich altijd wat ongemakkelijk voelt als mensen zeggen dat hun geloof of overtuiging hun moraliteit bepaalt. De Waal legt de vraag op tafel of iemand serieus kan denken dat onze vroege voorouders niet over moraliteit beschikten voordat ze met het geloof in contact kwamen. Creationisten en aanhangers van intelligent design veronderstellen dat de menselijke moraliteit tot onze ‘ontwerp blauwdruk’ behoort en ons uniek maakt. Ze zijn volgens De Waal vaak op zoek naar argumenten om wetenschappelijk onderzoek te ontkrachten dat een andere kant op wijst. Zo voeren ze de recent ontdekte wetenschappelijke fraude van de Harvard primatoloog Hauser op als bewijs dat wetenschappelijke verklaringen voor moraliteit bij apen niet deugen. De Waal vindt dit een achterhoedegevecht, volgens hem heeft elk veld van de wetenschap te maken met fraude, primatologie is niet bijzonder in dat opzicht. Net zoals fraude bij natuurkundigen niet leidt tot een einde van de natuurkunde, zal dit bij primatologie en diergedragkunde ook niet gebeuren, vertelt De Waal in de New York Times.

De Waal haalt uit zijn onderzoek naar apengedrag veel voorbeelden aan van altruïstisch gedrag onder apen. Apen helpen en steunen elkaar op allerlei manieren. De Waal vertelt over een oude aap die hulp krijgt van andere apen bij water halen. Het plaatje op de voorpagina laat een aap zien die het met een uitgestoken hand goed wil maken na een ruzie. Ook laten apen zien dat ze over rechtvaardigheidsgevoel beschikken. Ze doen graag hun best om een stukje komkommer te bemachtigen. Maar als ze zien dat een andere aap een lekker stuk fruit krijgt, dan worden ze boos, ze houden op met hun best te doen om de komkommer te pakken te krijgen, ze gaan in werkstaking. Heel begrijpelijk gedrag dat een mens zich goed kan voorstellen. Hier vind je meer over dit onderzoek (een artikel van De Waal in de New Scientist).

De Waal concludeert dat apen, mensen en ook andere dieren moraliteit nodig hebben om samen te kunnen leven. Daarvoor zijn spelregels nodig die mensen en dieren van binnen uit voelen (‘bottom up’ zoals De Waal het noemt). Dit alles ontkent volgens mij niet dat het geloof voor veel mensen een inspiratiebron biedt voor het versterken van hun moraliteit. De Waal breekt geen lans voor atheïsme, wel verzet hij zich volgens mij met succes tegen een onderdeel van de theorie van intelligent design. Hij laat zien dat moraliteit via evolutie aan de mens is doorgegeven.

Hieronder zie je een discussie tussen De Waal en de journalist Robert Wright. Als je geen scherm ziet, klik dan hier.

Unintelligent design

12 October 2010 by Gert Jan van 't Land 1 Comment

Richard Dawkins, evolutiebioloog, laat in deze video zien dat de zenuw die bij de giraffe het strottenhoofd bedient beslist niet op een intelligente manier is aangelegd. De zenuw loopt vanuit de hersenen eerst helemaal naar de borstholte, maakt een 180 graden bocht en keert dan terug naar het strottenhoofd. De zenuw heeft een lengte van enkele meters om een afstand van 10 centimeter tussen de hersenen en het strottenhoofd te overbruggen. Dawkins: “Geen Ontwerper zou zoiets stoms doen. Dat komt omdat de natuur moet voortbouwen op wat er is en niet terug kan naar de tekentafel.” Vanuit evolutionair oogpunt is de loop van de zenuw dus prima verklaarbaar, Dawkins legt dat uit. Let op – de video is wel bloederig.