maya kalender

Professor ir. Klaas van Egmond stond al aardig hoog op mijn lijstje van hoogleraren met “rare hobby’s”. Deze week weet hij er weer een boel bonuspunten bij te scoren. Studium Generale van de Universiteit Utrecht, waar Van Egmond hoogleraar is, leek het aardig om in het kader van die ‘einde der tijden/Maya-kalender’-sprookjes aan een aantal wetenschappers te vragen welke drie boeken je het beste nog snel gelezen kunt hebben voor dat naderende einde op 21 december 2012.
Als eerste gaf prof. dr. Beatrice de Graaf een aardig geestig onderbouwd antwoord. Zij suggereert De Historiën van Herodotus, de Bijbel (altijd fijn als het over het einde der tijden gaat) en het hilarische The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy van Douglas Adams. Vervolgens was het de beurt aan Klaas van Egmond en die liet het volgende optekenen:

De top 3 van prof. ir. Klaas van Egmond:
“ik denk niet dat de wereld eind 2012 zal vergaan. Wel zal het het einde zijn van een lange periode van ontwikkeling. De Maya’s voorspelden een gelaagde tijdsontwikkeling waarbij steeds weer een versnelling (van de ontwikkeling) optrad met een factor 20. De tijd begint dan inderdaad met de oerknal 15 miljard jaar geleden. De laatste versnellingen waren het gelijktijdig ontstaan van Egypte, Sumerie, Inca-bescaving etc. 5200 jaar geleden (13 x 20 tot de macht 2), de uitvinding van de stoommachine zo’n 260 jaar geleden (13 x 20 tot de macht 1), de doorbraak van internet zo’n 13 jaar geleden (13 x 20 tot de macht 0) en dit jaar (13 x 20 tot de macht -1) de ontploffing van het financiële systeem. Alle ontwikkelingen zijn dan naar ‘oneindig gegaan’ en komen dan dus (alleen al theoretisch) tot stilstand. De enige zinnige literatuur op dit vlak is wat mij betreft”:

1. Johan Calleman: The Mayan Calendar (Bet-Huen Books)
2. Johan Calleman: The Mayan Calendar and the transformation of consiousness
3. Geoff Stray: Voorbij 2012; een volledig overzicht van eindtijdvoorspellingen (Ankh-Hermes)

Voorwaar een stukje tekst dat niet zou misstaan op een site als Niburu! Nu stond van Egmond al bekend als ‘apart’ vanwege zijn interesse in graancirkels en schreef hij een merkwaardige verdediging van Coen Vermeeren. Misschien probeerde hij hier zijn imago even ‘over the top‘ te bevestigen, als (mislukte) grap. “Laat ik ‘m maar even mailen om te vragen hoe serieus hij dit bedoelt“, dacht ik. Een paar minuten na het verzenden van mijn mail ontdekte ik echter zijn column van maandag 17 september in het Digitaal Universiteitsblad [*] van de Universiteit Utrecht. Hij doet daar het hele verhaal nog eens dunnetjes over! Het staat boordevol onzin.

Volgens Van Egmond hebben alle Mayatempels negen verdiepingen die grote, elkaar overlappende perioden van de aardegeschiedenis voorstellen. Die negen perioden zouden een tijdsduur hebben van 13 x 20^n jaar, waarbij n loopt van +7 naar -1. Als je dat rare idee krijgt, kun je natuurlijk voor al die ‘n’ gebeurtenissen zoeken, die je kunt verkopen als momenten die ‘achtereenvolgende stadia van de evolutie‘ weergeven.

Tussen zijn top 3 voor Studium Generale en zijn eigen column heeft hij blijkbaar nog wel ingezien dat de Inca’s echt niet 5200 jaar geleden al opkwamen, maar de andere  punten is hij vergeten te checken. Zo is de ontwikkeling van de stoommachine niet vast te pinnen op een bepaald jaartal. De eerste stamt al van de eerste eeuw na Christus en het eerste gepatenteerde toestel (van Thomas Savery) uit 1698. Misschien doelt Van Egmond op de machine van James Watt, maar diens versie werd in 1777 in gebruik genomen. Mooi nauwkeurig die 260 jaar!
Waarom brak Internet eigenlijk  in 1999 door? En niet een paar jaar eerder? Halverwege de jaren ’90 werd al de eerste browseroorlog uitgevochten. En is dit jaar werkelijk het financiële systeem ontploft? Volgens mij begon de kredietcrisis in 2007 en kwamen de  problemen met de financiën van o.a. Griekenland al in 2010. Waarom zijn de eerste zeven maanden van 2012 van groter belang in dit verhaal? Alleen omdat het dan lekker past met n=-1?

En dan hoeven we het niet eens te hebben over al die belangrijke ontwikkelingen die niet te plaatsen zijn op deze vrij willekeurige tijdschaal. Boekdrukkunst? Niet zo belangrijk blijkbaar, net zoals de uitvinding van de ‘0’, of bijvoorbeeld de ondergang van het Mayarijk zelf. Dat was dan duidelijk toch maar een rimpeling in de evolutie van de aardegeschiedenis. Wat wil Van Egmond er nu eigenlijk mee zeggen? Misschien dit:

De Maya’s zagen de evolutionaire ontwikkeling van de aarde blijkbaar als een zich voortdurend versnellend proces van exponentiële groei; er komt steeds eenzelfde percentage bij en naarmate er meer is, komt er in absolute zin dus steeds meer bij. Zoals een echte ‘theorie’ betaamt, hebben ze lang geleden voorspellingen gedaan, die we nu achteraf kunnen verifiëren.

Het zijn historisch-numerologische trivialiteiten die, zo opgeschreven, een hoogleraar onwaardig zijn. Maar misschien doelde Van Egmond wel op dit soort zaken toen hij tegenover een gehoor van kinderen vertelde ‘Het gaat slecht met de wereld en de reden is dat  grote mensen altijd te veel overdrijven‘. We moeten dan alleen voor de ‘wereld’ mischien ‘wetenschap’ invullen en voor ‘grote mensen’, ‘hoogleraren met rare ideeën’ lezen.
Van Egmond zal die rare ideeën wel uit zijn boekentopdrie gehaald hebben. Die ga ik dus mooi niet lezen, maar ik wil wel een top drie leesvoer aan Van Egmond voorstellen. Geen dikke boeken, maar een aantal leesbare artikelen. Die moet hij zelfs met  het tempo van kennisopname, waar ik hem nog toe in staat acht, wel voor eind december kunnen hebben gelezen:

1. Eindigt de Mayakalender in 2012?
2. Graancirkels maken
3. TU Delft gekidnapt door aliens!

[*] 30-5-2017 link vervangen door gearchiveerde kopie. Op de inmiddels vernieuwde DUB-site staat het stuk ook nog, alleen zijn daar de comments verdwenen, beetje slordig.