• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

stripverhaal

Zijn smurfen anti-semitisch en racistisch?

3 August 2011 by Gert Jan van 't Land 21 Comments

Zijn smurfen anti-semitisch en racistisch? 1
De smurfenfilmposter (wikipedia)

Vandaag komt de smurfenfilm 3D in de Nederlandse bioscopen. De film gaat erover dat de smurfen per ongeluk een tijdreis maken van de middeleeuwen naar het hedendaagse New York. Onschuldig vermaak zou je zeggen? Maar is dat wel zo?

De Franse socioloog Antoine Buéno schrijft in zijn ‘Le Petit Livre Bleu’ (het kleine blauwe boekje) dat de stripverhalen over de ogenschijnlijk vriendelijke blauwe mannetjes (er is maar één smurfin) in feite doordrenkt zijn met racistische propaganda en een totalitaire samenleving verheerlijken (hier een Frans artikel over het boekje). Volgens de Huffington Post zegt Buéno dat de smurfen ‘the embodiment of a totalitarian utopia, steeped in Stalinism and Nazism’ zijn. Een goed voorbeeld van een complottheorie. Wat is hier aan de hand?

De smurfen verschenen voor het eerst in 1958 in een Belgische krant. Ze zijn een creatie van de striptekenaar Peyo. Ze heetten toen nog ‘Schtroumpfs’. In de Nederlandse vertaling kregen ze de naam ‘smurf’ die later over de hele wereld zou worden gebruikt. De Amerikaanse producent Hanna Barbera (ook bekend van de Flintstones) maakte in 1981 de eerste smurfenfilm.

Volgens Buéno zijn we ons al die jaren niet bewust geweest van het kwaad dat in de stripverhalen schuil ging. Hou je vast voor de volgende analyse. Volgens Buéno is hun leider, de Grote Smurf, een autoritaire figuur die privébezit verbiedt en de smurfen dwingt te leven in een collectivistische samenleving die is gericht op zelfvoorziening op gebied van energie en voedsel, een communistisch ideaal. Grote Smurf is de enige die een rode muts draagt en een baard mag laten groeien (die doet denken aan de baard van de communistische ideoloog Karl Marx), hij wordt als leider verheerlijkt door de andere smurfen, net zoals Lenin, Stalin en Hitler zich lieten verheerlijken. Tegenspraak wordt onderdrukt: de dissidente moppersmurf wordt sociaal geïsoleerd en ook de Brilsmurf, volgens Buéno de representant van de Russische dissident Leon Trotski, wordt belachelijk gemaakt: ‘Brainy Smurf is claimed to represent Trotsky, as he is the only one who comes close to matching Papa’s intellect, wears round glasses, is often isolated, ridiculed, or even ejected from the village for his ideas’. Smurfen zijn macho, en de (lange tijd) enige vrouw, de smurfin, vertoont trekjes van het arische schoonheidsideaal (blond haar en blauwe ogen). Het (vrijwel) ontbreken van vrouwen geeft te denken over het seksleven van de smurfen, aldus Buéno. De gehate vijand van de smurfen, de tovenaar Gargamel, vertoont een sterke gelijkenis met karikaturen die de nazi’s maakten van joden en zijn kat heet Azraël, volgens joden en islamieten een naam van de ‘aartsengel des doods’. De smurfen dragen een witte muts die sterk doet denken aan de kap van de gewelddadige ultra-rechtse organisatie Ku-Klux-Klan. Het eerste smurfenstripverhaal, De Zwarte Smurf, had volgens Buéno een racistische ondertoon. In het stripverhaal worden de blauwe smurfen ziek. En als ze ziek zijn, worden ze zwart en kunnen ze niets anders meer zeggen dan ‘gnap, gnap, gnap’. Dit was overigens de reden dat Amerikaanse uitgevers het stripverhaal niet wilden publiceren. Enkele jaren later werden de zieke smurfen paars in plaats van zwart en konden ze wel in de USA verschijnen.

Op het internet zijn er inmiddels ook filmpjes waarin de smurfen worden betrapt op het brengen van de nazi-groet.

Een beetje studie op het internet leert, dat allerlei vormen van kritiek op de smurfen al jaren de ronde doen. Dit artikel in New York Magazine geeft een paar voorbeelden. Ook dit artikel van CNN.com waarin de kritiek van Buéno nog een keer wordt uitgelegd, wijst er op dat de kritiek op de smurfen niet van vandaag is. In de tijd dat de USA nog bang waren voor de communisten dachten sommigen dat ‘Smurf’ een afkorting was van ‘Small Men Under Red Forces’.

De directeur van Studio Peyo, Thierry Culliford (de zoon van striptekenaar Peyo), verwerpt de aantijgingen. Hij noemt ze ‘between the grotesque and the not serious’. 

Zijn smurfen anti-semitisch en racistisch? 2
Pierre Kartner met reclame voor zijn smurfenlied (wikipedia)

Hoe serieus moeten we de kritiek inderdaad nemen? Eerder lazen we dat de Teletubbies zouden aanzetten tot homoseksualiteit. Ook Perez Hilton vraagt zich af of er iets klopt van de theorieën van Buéno. Ik houd het er zelf op dat het smurfenverhaal niet alleen de fantasie van kinderen prikkelt, maar dat ook volwassenen volop de ruimte biedt voor projectie. Tja, Pierre Kartner moest eens weten.

Filed Under: Complottheorieën, Uit het nieuws Tagged With: Antoine Buéno, complottheorieen, smurf, stripverhaal

Marten Toonder had niet veel op met wetenschap

10 March 2011 by Gert Jan van 't Land 2 Comments

De wat oudere lezertjes herinneren zich de dagelijkse Bommelstrips van Marten Toonder (1912-2005) in NRC Handelsblad. Ik heb de Bommelverhalen altijd met veel plezier gelezen en ik herlees ze eerlijk gezegd nog regelmatig. Je kunt rustig zeggen dat ik veel bewondering heb voor Marten Toonder. Maar het is mij altijd opgevallen dat de wetenschap er in het universum van Bommel en Tom Poes niet zo goed van afkwam. Wetenschap is in Rommeldam ofwel wereldvreemd, ofwel de resultaten van wetenschappelijk onderzoek hebben de mensheid niet veel goeds te bieden. Toonder leek meer bewondering te hebben voor magie en intuïtie. Drie sleutelfiguren uit de Bommelsaga lichten dat toe. Je vraagt je af welke invloed Toonder met zijn ‘wetenschapspessimisme’ heeft gehad.

Marten Toonder had niet veel op met wetenschap 3
Prlwytzkofsky

Dr. Zbygniew Prlwytzkofsky is een onderzoeker pur sang. In de latere Bommelverhalen krijgt hij een aanstelling als ‘stadsfenomenoloog’. In die hoedanigheid geeft hij leiding aan het stadslaboratorium van Rommeldam. Toonder zet hem neer als een goudeerlijke maar wereldvreemde professor. De afstand tot de normale inwoners van Rommeldam wordt versterkt door de onbegrijpelijke germanismen waarin P. zich uitdrukt (Bommel wordt stevast aangeduid als ‘Der Boml’). Ook is het opvallend dat prof. P. wordt weergegeven als een mens in een verder door dierfiguren bevolkte wereld. Slechts weinig andere figuren krijgen deze uitzonderingsbehandeling, onder andere  de schilder Terpen Tijn en Kwetal de breinbaas (zie hieronder).

 

Marten Toonder had niet veel op met wetenschap 4
Bommel is vaak slachtoffer van Sickbock

Prof. Joachim Sickbock is niet zoals Prlwytzkofsky geïnteresseerd in onderzoek. Sickbock wil met wereldschokkende vindingen de wereld veranderen. Zijn ondernemingen zijn altijd zeer kostbaar, en hij is daarom ook altijd op zoek naar financiers. Regelmatig vindt hij in heer Bommel een financiële steun en toeverlaat. Het is duidelijk dat de elitaire Sickbock niets goeds met de wereld voor heeft. Hij gelooft niet in democratie, houdt geen rekening met zijn medemens en is vooral op zoek naar macht en faam, desnoods ten koste van anderen. Hij gaat list en bedrog niet uit de weg om zijn zin te krijgen. Toonder geeft Sickbock uiterlijk duivelse trekjes mee. Vaak wordt Bommel het slachtoffer van de vindingen van Sickbock, dat kan het aandachtige lezertje zien op het plaatje hiernaast. Sickbock’s opzetjes mislukken stevast, maar hij blijft optimistisch. Menig Bommelverhaal verlaat hij mompelend “Men zal nog van mij horen…”.

 

Kwetal, de breinbaas behoort tot ‘het kleine volkje’ dat op enige afstand van Rommeldam leeft in evenwicht met de natuur. Hij is in staat om met vreemde apparaten allerlei tegennatuurlijke verschijnselen te creëren. De Wikipedia beschrijft dit goed: “Deze apparaten, zoals de oloroon en de verdwijnpunter, worden door niemand op hun juiste waarde geschat en zeker niet door Heer Bommel. Toch is hij het die meestal het volste vertrouwen van Kwetal heeft (“Vraag maar aan Bommel, die zal het wel weten.”), zeker omdat hij allerlei kleinigheden als een kammetje, een blikopener en een paraplu als grote vindingen beschouwt, die volgens hem wel aan het reusachtige denkraam van heer Ollie ontsproten moeten zijn”. Het is duidelijk dat Kwetal een goede kracht is. In Kwetal manifesteert zich kracht en energie die bij anderen verloren is gegaan. Hiermee kan Kwetal zelfs de moeilijkste problemen makkelijk oplossen. Het is duidelijk dat Toonder bij de lezer warme gevoelens voor Kwetal wil oproepen. Toonder lijkt daarmee een keuze te maken voor magie en intuïtie, en tegen wetenschap die ofwel wereldvreemd ofwel demonisch is.

Natuurlijk bevatte het Bommeluniversum commentaar op allerlei zaken die in de Nederlandse samenleving speelden in de periode dat de strip verscheen (vanaf 1941 t/m 1986 in NRC Handelsblad, t/m 1988 in de Donald Duck). Zo uitte Toonder felle kritiek op het kapitalisme in ‘De Bovenbazen’, stelde hij vreemdelingenhaat aan de orde in ‘De andere wereld’, bestreed hij conformisme in in ‘Het boze oog’, en analyseerde hij op meesterlijke wijze sektevorming en goeroes in ‘Het platmaken’. Maar de wetenschap, die vertrouwde Toonder maar niets.

 

 

Filed Under: Kort, Pseudowetenschap Tagged With: bommel, cultuur, kwetal, marten toonder, prlwytzkofsky, sickbock, stripverhaal, tom poes

Homeopathie als stripverhaal

17 January 2011 by Gert Jan van 't Land 2 Comments

Darryl Cunningham schreef een stripverhaal om homeopathie uit te leggen. In het stripverhaal legt hij de theorie van homeopathie uit, hij vertelt over het artikel van Benveniste in Nature en over het onderzoek van Randi en consorten die de onderzoeksresultaten van Benveniste naar het rijk der fabelen verwees. Cunningham legt uit hoe homeopathie wel werkt: het werkt als een soort psychotherapie omdat de behandelaar vaak flink de tijd neemt voor de patiënt die eens goed kan vertellen over haar of zijn klachten. Cunningham geeft ook aan wat er niet werkt aan homeopathie: het werkt niet om serieuze lichamelijke klachten te genezen. Homeopathie kan dan gevaarlijk zijn omdat het mensen afhoudt van een serieuze behandeling van hun klachten. Het stripverhaal vertelt over een paar spraakmakende cases (o.a. over de adviezen van Engelse homeopathen om je niet te laten inenten tegen tegen ernstige ziektes en over de Australische Penelope Dingle die homeopathische middelen nam tegen kanker en uiteindelijk overleed). Hieronder de eerste pagina van het stripverhaal. Wie verder wil lezen kan klikken op de links onderaan de pagina.

Homeopathie als stripverhaal 5
De eerste pagina van het stripverhaal over homeopathie van Darryl Cunningham

Lees verder op zijn webpagina of bekijk het stripverhaal op flickr.

Filed Under: Alternatieve schade, Gezondheid, Kort Tagged With: alternatieve behandelwijzen, darryl cunningham, homeopathie, homeopathisch, kwakzalverij, stripverhaal

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • SKEPP
  • SBM
Skepter 35.2 – Zomernummer 2022
8 June 2022 - Pepijn van Erp
Skepter 35.2 – Zomernummer 2022

Subliminale reclameboodschappen, communicerende planten, intelligente dieren en een uitgebreide quiz om denkfouten te ontdekken. En hoe zit dat nu met het populaire mindfulness? Lees erover in het nieuwe nummer van Skepter. Het bericht Skepter 35.2 – Zomernummer 2022 verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

European Skeptics Congress 2022 vindt plaats in september te Wenen
15 May 2022 - Pepijn van Erp

  Het tweejaarlijks georganiseerde congres van de koepel van Europese skeptische organisaties ECSO zal komende keer plaatvinden in Wenen, van 8 t/m 11 september. Een uitgelezen moment om actieve skeptici te onmoeten en te horen waar die zich zoal mee bezighouden in hun landen. Zeker nu het het weer het eerste congres is na het ... Meer lezen Het bericht European Skeptics Congress 2022 vindt plaats in september te Wenen verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

Gauquelin’s Mars Effect
9 March 2022 - Jan Willem Nienhuys
Gauquelin’s Mars Effect

For Dutch version click on flag.   The Mars Effect kept skeptics quite busy for quite some time. One of the amazing things is how easily all kinds of skeptics were fooled and how quickly they launched themselves into investigations without examining properly the source of this effect. Rereading the original articles doesn’t lessen this ... Meer lezen Het bericht Gauquelin’s Mars Effect verscheen eerst op Skepsis Blog. [...]

SKEPP reikt jaarlijkse prijzen uit
14 June 2022 - tayson

Sinds 1996 reikt SKEPP, de Studiekring voor Kritische Evaluatie van Pseudowetenschap en het Paranormale, jaarlijks twee prijzen uit. De Zesde Vijs wordt uitgereikt aan iemand die zich het voorbije jaar verdienstelijk heeft gemaakt in het verspreiden van objectieve wetenschappelijke kennis. De twijfelachtige eer van de Skeptische Put gaat naar een persoon of organisatie die zich tegen de verwachtingen in uitzonderlijk onkritisch heeft opgesteld inzake wetenschap. [...]

Expertengroep GEMS wint Zesde Vijs - Laudatio
14 June 2022 - tayson

Goed twee jaar geleden, op 18 maart 2020, ging ons land voor de eerste keer in lockdown. Niet-essentiële winkels gingen dicht, thuiswerken werd de norm, de horeca sloot de deuren, niet-essentiële verplaatsingen werden verboden, op school werden lessen opgeschort en zelfs de grenzen gingen gedeeltelijk toe. Het concept bubbel werd ingevoerd, waardoor ook contacten met familie en vrienden fors werden ingeperkt. In een rusthuis in Brussel stierf diezelfde maand de eerste Belgische burger aan covid-19. Iedere dag zagen we de nieuwsberichten over stijgende coronacijfers. [...]

SKEPP op Nerdland - illusies en vraagstukken
8 June 2022 - Paul De Belder

Ben je niet op het festival geraakt? Of wil je nog eens nalezen hoe het weer in elkaar stak? Op deze pagina vind je een beschrijving van alle vraagstukken waar onze bezoekers zich het hoofd over braken. De oplossing en verklaring zit telkens weggestopt achter een link. Probeer het eerst zelf, voor je gaat "spieken". Sommige proeven of illusies konden enkel ter plaatse worden uitgevoerd of ervaren, omdat er specifieke objecten voor nodig waren. [...]

What’s the Opposite of a Vaccine Selfie?
1 July 2022 - Jonathan Howard

Healthcare workers know they are trusted professionals, and most take that responsibility seriously when sharing their vaccination choices with the public. What term should be used for doctors who use their social media clout to influence others to skip an important vaccine dose? The post What’s the Opposite of a Vaccine Selfie? first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Moral outrage is not a good guide to pandemic policy reform. Vinay Prasad, please take note.
30 June 2022 - Eric Kramer

Vinay Prasad identifies some dubious problems in the government's efforts to protect public health, and offers some questionable solutions. The post Moral outrage is not a good guide to pandemic policy reform. Vinay Prasad, please take note. first appeared on Science-Based Medicine. [...]

COVID Associated With Neurodegenerative Disorders
29 June 2022 - Steven Novella

COVID infection has been associated with an increased risk of neurodegenerative and neurovascular disease - another reason to keep our eye on this serious illness. The post COVID Associated With Neurodegenerative Disorders first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Renate1 on De linke weekendbijlage (27-2022)Dus ONgehoord Nederland erkent dat ze flauwekul verkopen, maar omdat er een groep mensen is die deze onzin en propaganda
  • Wilma S. on De linke weekendbijlage (27-2022)Uit bovenstaande leeslijst: * Trouw: Ongehoord Nederland vergroot het wantrouwen Wat te denken van deze reactie van de ONgehoebelden ONgehoo
  • Wilma S. on De linke weekendbijlage (27-2022)Uit bovenstaande leeslijst: * EP: Gefeliciteerd! Nieuwscheckers van Universiteit Leiden wint de Prijs van de Europese Burger 2022 Proficiat
  • De linke weekendbijlage (27-2022) - Kloptdatwel? on Bracht Argos eigenlijk wel iets nieuws over ritueel misbruik?[…] Toch wel behoorlijk gehalte aan complotdenken in dit stuk van Sanne Terlingen (die we kennen van de Argos-uitzendingen ove
  • Wilma S. on De linke weekendbijlage (26-2022)https://barracudanls.blogspot.com/2022/06/forse-straffen.html The verdict is in. Wouter Raatgever en Joost Knevel, de belangrijkste boegbeel

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2022 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in