Kloptdatwel?

Wetenschap

Uittredingen met nieuwe technologie eindelijk te documenteren?

by 21 Comments

Wetenschappers van de universiteit van Berkeley hebben hersenscans (fMRI) gebruikt om de verwerking van beelden in de hersenen om te zetten naar video.

Men liet proefpersonen eerst naar uren video kijken terwijl de hersenactiviteit werd gemeten. Zo werd in kaart gebracht welke hersengebieden actief zijn bij welke visuele input. Deze gegevens werden gebruikt om een model te maken dat in staat was te voorspellen welk activiteitspatroon de hersenen zouden laten zien, bij een willekeurig video. Vervolgens werden de 100 best passende video’s tot 1 video samengevoegd. Het resultaat is hieronder te zien.

Als de techniek eenmaal goed is uitgewerkt, kan het onder meer gebruikt worden om dromen om te zetten in films. Ook kan op die manier gecommuniceerd worden met mensen die in coma liggen. Ook zou het gebruikt kunnen worden om computers te besturen zonder dat de gebruiker een fysieke actie hoeft te ondernemen als het aanraken van een touchscreen of het typen op een toetsenbord. [tweakers.net]

Er zijn mensen die zeggen dat ze out-of-body experiences (OBE’s) (uittredingen) hebben. Als deze technologie verder ontwikkeld wordt dan kan het misschien ooit mogelijk worden om dat soort ervaringen (of bijvoorbeeld voorspellende dromen) gewoon op video vast te leggen. Op die manier wordt het dan eindelijk mogelijk om OBE’s beter te bestuderen, te documenteren en mogelijk op echtheid te testen.

Meer weten over deze techniek?
Kort bericht op Tweakers.net
Origineel persbericht van UC Berkeley
Uitgebreide informatie van het Gallant Lab aan de UC Berkeley, waar de wetenschappers het onderzoek uitvoerden.

Hoe wetenschappers te werk gaan, als ze iets aparts vinden

by 22 Comments

Hoe wetenschappers te werk gaan, als ze iets aparts vinden 1Bij het CERN hebben ze iets vreemds ontdekt. Ze zouden namelijk deeltjes hebben gemeten die sneller dan het licht reizen! En dat is iets wat in principe niet mogelijk zou moeten zijn*. (Nouja, we moeten het schijnbaar gaan hebben over zaken als imaginaire rustmassa’s*… dus laten we dat maar even versimpelen tot ‘zou in principe niet mogelijk zijn’ ok?). Als deze waarneming dus klopt, dan klopt er wat natuurkunde juist niet* (of is die in ieder geval niet volledig).

Nu ga ik niet pretenderen dat ik snap wat er gemeten is, hoe dat gemeten is en hoe veel impact deze meting precies heeft. Wat ik voor Kloptdatwel interessanter vind is het contrast tussen deze serieuze wetenschappers die iets vinden wat niet zou kunnen, en andere ‘wetenschappers’ die iets vinden wat eigenlijk niet kan, zoals het geheugen van water, om maar wat te noemen.

De CERN wetenschappers hebben in een artikel de ontdekking beschreven, en in hun laatste alinea schrijven zij:

Despite the large significance of the measurement reported here and the stability of the analysis, the potentially great impact of the result motivates the continuation of our studies in order to investigate possible still unknown systematic effects that could explain the observed anomaly. We deliberately do not attempt any theoretical or phenomenological interpretation of the results.

Snelle vertaling door ondergetekende:
Ondanks de grote significantie van de gerapporteerde meting en de stabiliteit van de analyse, motiveert de grote impact die het resultaat in potentie kan hebben tot het voortzetten van onze onderzoeken om mogelijk nog onbekende effecten, die de afwijking zou kunnen verklaren, op te sporen. We hebben doelbewust geen poging gedaan om de resultaten theoretisch of fenomologisch te interpreteren.

Oftewel: men snapt dat als het echt waar is wat ze hebben ontdekt, dit een grote impact kan en zal hebben. Daarom nemen ze een afwachtende houding aan en nemen ze eerst maar eens de tijd om te onderzoeken of alles wat ze hebben gedaan wel echt klopt. Ze wachten daarom expres met allerlei interpretaties en conclusies. Volgens de NOS hebben ze de gegevens dan ook naar Japanse en Amerikaanse collega’s gestuurd zodat zij het experiment ter controle kunnen herhalen.

Dit staat in schril contrast met homeopathie onderzoeker Benveniste en waterkristallen onderzoeker Emoto. Beiden deden experimenten van lage kwaliteit (bijvoorbeeld slecht geblindeerd) en publiceerden de gegevens met de impliciete conclusie: water zou een geheugen hebben.

Ook deze ontdekkingen zouden vergaande gevolgen kunnen hebben gehad als ze waar waren geweest, volgens de huidige theorieën kan water namelijk helemaal geen informatie vasthouden. Die theorieën zouden dan dus aangepast moeten worden.

Helaas is niemand in staat geweest de resultaten van hun experimenten te herhalen wanneer die onder de juiste omstandigheden werden uitgevoerd.

Vind je dus tijdens een experiment ooit iets vreemds, vraag dan eerst even enkele collega’s of je niets iets over het hoofd hebt gezien en of zij met dezelfde proef dezelfde resultaten krijgen. Zo voorkom je een hoop gedoe als het naderhand niet waar blijkt te zijn.

Hoe wetenschappers te werk gaan, als ze iets aparts vinden 2
XKCD maakte over het onderwerp deze comic, niet heel relevant, wel grappig 😉

* Ik maak hier of daar vast fouten, mijn excuses.

Update:
Interessant redelijk kort artikel van New Scientist: http://www.newscientist.com/article/dn20957-dimensionhop-may-allow-neutrinos-to-cheat-light-speed.html?DCMP=NLC-nletter&nsref=dn20957
Persconferentie van CERN:
http://indico.cern.ch/conferenceDisplay.py?confId=155620

Update 2:

Een mogelijke fout in de berekening: http://tweakers.net/nieuws/77470/verkeerde-berekening-zorgt-voor-claim-sneller-dan-licht-neutrino.html?nb=2011-10-18&u=1100

Presidentskandidaat neemt ‘verstandelijke handicap door vaccinatie’ serieus

by 9 Comments

Michele Bachmann, presidentieel kandidaat in Amerika, sprak onlangs een huilende vrouw die beweerde dat haar dochter na een HPV-vaccinatie  (dat baarmoederhalskanker kan voorkomen) een verstandelijke handicap kreeg. Aangezien er al miljoenen meisjes zijn gevaccineerd die als voornaamste bijwerkingen pijn en spierpijn rapporteerden lijkt het erg onwaarschijnlijk dat het verhaal van de vrouw klopt. Helaas nam mevrouw Bachmann haar wel serieus.

Zie video vanaf 0:50.

Hoewel Bachmann de anekdote voor politiek gewin lijkt te gebruiken (niet geheel onverwacht) is door het serieus nemen van het verhaal van de vrouw de impliciete boodschap helaas dat de vaccinatie zeer schadelijk zou kunnen zijn en dat klopt natuurlijk niet. Ik hoop dat de verplichte inenting, die de gouverneur van Texas wil instellen, hierdoor geen vertraging oploopt of niet doorgaat.*

Voor meer informatie over bijwerkingen van het vaccin (die vaak voorkomen maar over het algemeen mild zijn en vanzelf verdwijnen) klik hier (algemeen en korte risico informatie – pdf), hier (situatie NL – pdf) en hier (situatie internationaal).

* Deze zin bevat teveel onjuistheden om te laten staan. Ten eerste blijkt deze inenting niet verplicht te zijn zoals Bachmann me deed geloven (vanaf 1:46 “the requirement, that all innocent little twelve /eleven year old girls would be forced by the government to take an injection etc”), er is namelijk een ‘opt-out’-mogelijkheid. Ten tweede gebeurde dit allemaal in 2007 al. Zie ook deze wikipedia aantekening en de daar aangehaalde bronnen, en de comments van Jan Willem Nienhuys en Magnolia hieronder. Mijn excuses voor deze onzorgvuldigheid.

Toponderzoeker bekent fraude

by 23 Comments

Voor wie de krant de afgelopen dagen mocht hebben gemist – de Tilburgse toponderzoeker Diederik Stapel heeft aan de baas van de Universiteit van Tilburg bekend dat hij onderzoeksgegevens heeft verzonnen. Rector Magnificus Philip Eijlander heeft Stapel daarop direct op non-actief gesteld.

Toponderzoeker bekent fraude 3
Diederik Stapel presenteerde zich actief in de media en niet alleen als wetenschapper. Hier op de website van de Universiteit Tilburg.

De Universiteit van Tilburg maakte op 7 september bekend dat Stapel op non-actief is gesteld omdat hij ‘een ernstige inbreuk gemaakt [heeft] op de wetenschappelijke integriteit door in zijn publicaties gebruik te maken van gefingeerde data’. Prof. dr. Diederik Stapel is hoogleraar Cognitieve Sociale Psychologie en tevens decaan van Tilburg School of Social and Behavioral Sciences. Rector Eijlander heeft een vertrouwenscommissie ingesteld met de opdracht om volledig in kaart te brengen bij welke publicaties van prof. dr Stapel gefingeerde data zijn gebruikt. Volgens De Telegraaf heeft Stapel al langere tijd onderzoeksgegevens verzonnen.

Uit media-artikelen van gisteren (o.a. een voorpagina-artikel in NRC Handelsblad) wordt duidelijk wat er gebeurd is. Wikipedia citeert Omroep Brabant:

‘Eind augustus 2011 meldden enkele jonge medewerkers uit Stapels onderzoekgroep zich bij de rector van de Universiteit van Tilburg, Philip Eijlander met het vermoeden van frauduleuze handelingen bij het onderzoek. Ongeveer een week later gaf Stapel toe dat er in sommige publicaties sprake was van gefingeerde data. Vrijwel onmiddellijk hierop werd Stapel op non-actief gesteld. Een commissie onder leiding van de psycholoog Willem Levelt werd verzocht te onderzoeken welke publicaties er precies gebaseerd waren op gefingeerde data’.

Toponderzoeker bekent fraude 4
NRC Handelsblad neemt de fraude van Stapel zeer serieus en wijdt er vrijwel de gehele voorpagina aan

Diederik Stapel is volgens NRC-redacteur Bart Funnekotter een zeer succesvol wetenschapper. Funekotter op de webpagina van de NRC:

‘Hij promoveerde cum laude en kreeg diverse beurzen van NWO en de KNAW. Hij doet onderzoek naar hoe bij mensen hun zelfbeeld en het beeld van anderen ontstaat. Eerder dit jaar kwam hij overal in het nieuws, ook bij NRC, met zijn onderzoek waaruit bleek dat mensen die in een rommelige omgeving leven, eerder een hekel hebben aan buitenlanders. Dat onderzoek is gepubliceerd in Science, de absolute top van de wetenschappelijke tijdschriften’.

Een paar dagen geleden kwam Stapel nog uitgebreid in het nieuws met zijn onderzoek waaruit zou blijken dat ‘vleeseters egoïstischer en minder sociaal zijn dan mensen die geen vlees eten’. Ook dit onderzoek is vermoedelijk geheel gebaseerd op verzonnen gegevens, zo meldt medeonderzoeker prof. Roos Vonk.

Juist vanwege het grote zichtbaarheid van Stapel (hij was regelmatig te zien op tv) maakt prof. Roos Vonk zich grote zorgen over de reputatieschade voor de wetenschap. In NRC Handelsblad zegt ze: ‘het is denkbaar dat dat deze omvangrijke misstap van één enkele collega effecten heeft op de reputatie van ons gehele vakgebied’. Ook Robbert Dijkgraaf, president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, maakt zich hierover grote zorgen, zegt hij in het weekblad Elsevier. Op haar website toont Vonk zich verbijsterd:

‘Op 25 augustus j.l. presenteerde ik, samen met collega’s Diederik Stapel en Marcel Zeelenberg, een onderzoek naar de psychologie van vlees. Dit onderzoek hadden we gezamenlijk bedacht en het was uitgevoerd door een assistent van Diederik. Dacht ik. … Vandaag (7 september) hoorde ik dat collega Stapel op grote schaal fraude heeft gepleegd. … Ik moet aannemen dat ook de ‘vlees-data’ berusten op fraude. Bij het bespreken van de resultaten vond ik het wel vreemd dat Diederik de naam van de assistent niet noemde, maar de gedachte aan fraude is geen moment in me opgekomen. Diederik Stapel was een van de beste sociaal-psychologen van Europa. Hij had een vlekkeloze reputatie, … Dat uitgerekend hij dit gedaan heeft maakt het extra schokkend en laat zien hoezeer ook wij als psychologen ons volstrekt kunnen vergissen in mensen’. 

Volgens de website Universonline van de Universiteit Tilburg begrijpt Stapel dat wat hij heeft gedaan niet door de beugel kan:

‘Of de universiteit nog actie onderneemt om de schade voor Stapel te beperken, is onduidelijk. Eijlander geeft aan dat hij het volstrekt verwerpelijk vindt wat Stapel heeft gedaan. “Diederik begrijpt dit ook.” Binnen de wetenschap zal Stapel moeilijk ergens anders aan de slag komen, maar hij zal weer de kracht vinden om verder te gaan, aldus de rector. De drie klokkenluiders zijn sterke mensen aldus Eijlander. “Ik vind het top dat ze dit gedaan hebben, het is het enige juiste geweest. De wetenschap heeft zichzelf gezuiverd”.

Hier vind je een overzicht van publicaties van Diederik Stapel (bron: wikipedia). Hier vind je zijn curriculum vitae (googledocs document, via Wikipedia).

Voorpagina: een deel van de voorpagina van NRC Handelsblad van 8 september 2011

Wetenschap op basis van intimidatie?

by 25 Comments

Steven Novella van het invloedrijke blog ‘neurologica’ ziet een trend: wetenschappers krijgen steeds meer en ook steeds hardere druk uit de samenleving. Het doel is steeds hetzelfde. Onwelgevallige onderzoeksresultaten moeten van tafel en worden vervangen door conclusies die bepaalde belangen dienen. Dat bedreigt de vrije wetenschap.

Wetenschap op basis van intimidatie? 5
Steven Novella (wikimedia commons, Sgerbic)

Steven Novella schreef hierover op 1 september 2011 een blogpost. Hier een korte samenvatting.

De Engelse krant The Observer onthulde op 21 augustus 2011 onder de kop ‘Chronic fatigue syndrome researchers face death threats from militants’ dat onderzoekers van het Chronisch Vermoeidheidssyndroom (CVS, ook wel ME) bloot staan aan een ‘campaign of intimidation, attacks and death threats … by activists who claim researchers are suppressing the real cause of Chronic Fatigue Syndrome’.  Volgens de Engelse politie zijn de CVS-activisten nu net zo gevaarlijk als extreme dierenrechtenactivisten:

‘One researcher told the Observer that a woman protester who had turned up at one of his lectures was found to be carrying a knife. Another scientist had to abandon a collaboration with American doctors after being told she risked being shot, while another was punched in the street. All said they had received death threats and vitriolic abuse’.

In Engeland lijdt ongeveer 1 op iedere 250 mensen aan CVS. CVS kan ernstige gevolgen hebben, sommige patiënten zijn volledig verlamd en kunnen niet meer zelfstandig eten en drinken. Al 20 jaar wordt gezocht naar de oorzaak van CVS, tot nu toe zonder resultaat.

Er is een groep mensen die er diep van overtuigd is dat CVS gewoonweg geen psychologische oorzaak kán hebben. Deze mensen voelen zich bedreigd door elke suggestie die niet bij hun overtuiging past. Zij bouwen een vijandbeeld en complottheorieën op – iedereen die het niet met hen eens is, is slecht en zal wel worden betaald door de verzekeringsmaatschappijen of de ‘big pharma’. En dat moet bestreden worden.

Wetenschap op basis van intimidatie? 6
CVS-patiënt (website VtdK)

De bron van dit samenzweringsdenken is volgens Novella de neiging van mensen om patronen te zien in onsamenhangende feiten – en het versterkende effect hierop van internet en de sociale media. Hierover hebben we op Kloptdatwel ook al regelmatig geschreven (je vindt hier een aantal artikelen). Novella:

‘This type of thinking speaks to the more primitive, emotional, pattern-seeking part of the brain. It probably will also tend to attract those in the community who have a predisposition to conspiracy thinking. Social media can further be used to magnify these effects, creating a self-reinforcing feedback loop. A specific manifestation of this is the comment section of blogs, or in forums. In these forums people can get each other worked up, and confirmation bias takes over with each person giving their supporting anecdotes. Dissenters may be chased away, or even censored. The conspiratorial jihad group mentality then takes on a life of it own. And that’s how you end up with mild-mannered honest researchers receiving death threats from the very people they are trying to help’.

Novella haalt ook andere voorbeelden aan. Hij staat uitvoerig stil bij de druk die op klimaatonderzoekers wordt uitgeoefend. Hun onderzoeksinstellingen worden overstroomd met klachten en informatieverzoeken, hun e-maildiscussies worden uit verband gerukt en neergezet als ‘bewijs’ van vooringenomenheid.

Novella stelt vast dat het natuurlijk enorm onproductief is om op deze manier druk uit te oefenen op de wetenschap:

‘Whenever someone puts their thumb on the scale, to try to coerce scientific research in a predetermined direction (or away from an unwanted direction), the process of science suffers’.

Natuurlijk zijn wetenschappelijke instellingen niet perfect en wetenschappers trekken geen perfecte conclusies – maar het is de enige manier van kennisverzameling die we hebben, betoogt Novella. Daar moeten we zuiniger mee om gaan vindt hij.

 

Meer lezen over CVS: hier het artikel uit de encyclopedie ‘Tussen Waarheid en Waanzin’ van de website van de Vereniging tegen de Kwakzalverij, en hier vind je een aantal artikelen uit de Skepter.

Voorpagina: demonstrant vraagt aandacht voor theorie dat CVS wordt veroorzaakt door XMRV-virus. Hiervoor is geen bewijs – XMRV onderzoeksresultaten blijken niet te kloppen. Hierover kun je hier meer lezen op kloptdatwel. Foto:  peggymunsonblog op myspace.