• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

Search Results for: elektromagnetische straling

Incompetentie en bedrog rond elektromagnetische straling

4 May 2018 by Rob Biemond 42 Comments

Incompetentie en bedrog rond elektromagnetische straling 1Op de website StopUMTS! staat een artikel met de alarmerende titel Skepsis en de Vereniging tegen de Kwakzalverij 2018 – Incompetentie en/of bedrog? Het is geschreven naar aanleiding van een bezoek aan de Gezondheidsbeurs in Utrecht (1 t/m 4 februari 2018), waar Skepsis en de Vereniging tegen de Kwakzalverij met een gezamenlijke stand aanwezig waren. De auteur, Leendert Vriens, heeft een aantal punten van kritiek op de ter plekke uitgedeelde folder ‘Straling – Wat moet ik daarmee’.

Ik heb zelf een dag op de stand van Skepsis gestaan, en o.a. deze folder uitgedeeld. Omdat ik het niet leuk vind om indirect van incompetentie en/of bedrog beticht te worden (weliswaar met een vraagteken, maar toch) heb ik de behoefte om een persoonlijke reactie te geven.

Ik heb zelf geen moeite met de genoemde folder. (Voor de duidelijkheid: deze gaat uitsluitend over elektromagnetische straling van telefoons e.d. De mogelijke invloed van magneetvelden, waar de Gezondheidsraad onlangs een advies over uitbracht, is een ander onderwerp).
De tekst van de Skepsis folder is af en toe kort door de bocht, maar als je in elke zin alle wetenschappelijke nuances moet weergeven, wordt zo’n tekst onleesbaar. Het is wel zo dat sommige formuleringen aanleiding tot misverstand kunnen geven. De heer Vriens geeft de volgende citaten uit de folder (voor de goede orde: er zijn er nog meer waar hij kritiek op heeft, maar ik beperk mij hier tot deze twee):

Het menselijk lichaam is ingewikkeld, en het is natuurlijk denkbaar dat het gevoelig is voor
andere effecten van niet-ioniserende straling dan alleen warmte-effecten.
Die zijn echter nooit gevonden, hoewel er hard naar gezocht is (…)

 

Op grond van het weinige onderzoek dat er is, heeft de Wereldgezondheidsorganisatie
in 2011 GSM-straling in de op een na laagste risicoklasse geplaatst (…).

In reactie hierop verwijst de heer Vriens naar https://www.emf-portal.org/en/topics, een website van de universiteit Aken waar veel wetenschappelijke publicaties over dit onderwerp te vinden zijn, en concludeert: Een grotere tegenstelling is bijna niet mogelijk, bijna 9100 publicaties over biologische effecten van niet-ioniserende straling en Skepsis c.s. durven te beweren dat dergelijke effecten nooit gevonden zijn.

Wat moet je hier nu van denken? Het is inderdaad duidelijk dat er een groot aantal studies op dit gebied gedaan is, maar het aantal studies zegt op zich niet zoveel. Het gaat om de resultaten van die studies. Wordt daarin het bestaan van de genoemde gezondheidseffecten bevestigd, of juist ontkracht?

Om hier een indruk van te krijgen heb ik een klein onderzoekje gedaan. Ik ben geen natuurkundige (ik heb sociale wetenschappen gestudeerd) maar voel mij wel in staat om in een wetenschappelijke discussie mijn eigen mening te bepalen. Ik heb daarom wat rondgekeken op de genoemde website. Deze biedt o.a. de mogelijkheid om de databank met wetenschappelijke publicaties hierover te doorzoeken. Hierbij worden de volgende soorten onderzoeken onderscheiden, waarvan ik er willekeurig een klein aantal bekeken heb (aantallen d.d. 23-2-18):

# in database # door mij bekeken
Mobile communications
a. Population studies 267 1
b. Experimental studies 1163 3
50/60 Hz
c. Population studies 468 1
d. Experimental studies (magnetic fields) 1572 3
e. Experimental studies (electric fields) 302 1
Children and young animals
f. Population studies 258 1
g. Experimental studies 532 1
Static fields
h. Experimental studies (magnetic fields) 1357 –
i. Experimental studies (electric fields) 125 –

(Van de onderzoeken in categorieën h en i worden geen samenvattingen gegeven. Deze heb ik buiten beschouwing gelaten.)

Voor de duidelijkheid: ik heb gewoon wat titels genomen die mij inhoudelijk interessant leken, zonder van tevoren naar de conclusies te kijken. (Dit is dus geen ‘cherrypicking’). De door mij bekeken onderzoeken laten zich als volgt samenvatten:

• Effect van straling gevonden: 3 publicaties
• Onduidelijk (mogelijk effect van straling gevonden): 3 publicaties
• Geen effect van straling gevonden: 5 publicaties

Het is voor mij ondoenlijk om een substantieel aantal van de genoemde studies te bestuderen. Toch wil ik mijn mening kunnen bepalen. Ik heb de volgende overwegingen:

In een aantal studies (lang niet alle) worden bepaalde verbanden geconstateerd tussen straling en gezondheidsverschijnselen. Omdat het vaak om statistische verbanden gaat (met bijbehorende kans op vals positieve resultaten) is het belangrijk dat dat soort resultaten herhaald kan worden in later onderzoek. Ik krijg daar tot nu toe geen overtuigende signalen over.
Verder blijft het volstrekt onduidelijk via welk mechanisme de straling die verbanden zou veroorzaken (‘hoe werkt dat dan?’ Bij een duidelijk verband zou je bijvoorbeeld ook dosis-gerelateerde effecten verwachten). Dat vind ik niet zo overtuigend.

Ik zal de eerste zijn om toe te geven dat je op basis van mijn piepkleine steekproef geen algemene conclusies kan trekken. Anderzijds is het ook niet zo dat door deze onderzoeken bij mij allerlei alarmbellen gaan rinkelen. De meeste wetenschappers die zich in alle afzonderlijke studies verdiept hebben, komen eveneens tot de conclusie dat het beeld helemaal niet zo duidelijk is. Met name ook wetenschappers van onafhankelijke instellingen als de Gezondheidsraad of de Britse organisatie Sense about Science (zie de links aan het eind van dit stukje).

Als laatste een citaat uit de brochure Making sense of Radiation van de genoemde Britse organisatie:

The fact that research is carried out on a precautionary basis to establish whether risks exist, has been presented by some commentators as evidence of danger.

Oftewel: dat onderzocht wordt of er iets aan de hand is, betekent niet automatisch dat er iets aan de hand is.

Niemand weet natuurlijk wat er in de toekomst hierover allemaal nog ontdekt zal worden. Ook degenen die zich nu ongerust maken, niet. Ik hou het voorlopig toch maar op de ‘officiële’ wetenschappelijke consensus dat er vooralsnog weinig reden tot ongerustheid is. Met alle respect, mijnheer Vriens.

Links

Gezondheidsraad

  • Mobiele telefoons en kanker. Deel 1. Epidemiologie van tumoren in het hoofd
    Mobile phones and cancer / Part 2. Animal studies on carcinogenesis
  • Mobile phones and cancer: Part 3. Update and overall conclusions from epidemiological and animal studies

Sense about Science

  • Making Sense of Radiation (N.B. brochure uit 2008)

Stralingsfolder uitgedeeld op de Gezondheidsbeurs

  • Straling

Filed Under: Pseudowetenschap Tagged With: elektromagnetische straling, gezondheidsbeurs, Skepsis, StopUMTS, Vereniging tegen de kwakzalverij

EU looft € 6 miljoen uit voor onderzoek naar elektromagnetische straling

17 July 2012 by Gert Jan van 't Land 56 Comments

De Europese Unie trekt € 6 miljoen uit voor een onderzoek naar de effecten van elektromagnetische straling. Voor dit bedrag kan één onderzoeksvoorstel worden gehonoreerd. Een breed samenwerkingsverband van universiteiten en onderzoeksinstellingen kan een voorstel indienen uiterlijk op 16 oktober 2012. Het beste voorstel krijgt het uitgeloofde bedrag en kan het onderzoeksvoorstel uitvoeren. Dit maakte de Europese Unie op 9 juli 2012 bekend.

EU looft € 6 miljoen uit voor onderzoek naar elektromagnetische straling 2
Op het research en innovation portal kondigt de EU aan dat zij € 6 miljoen uittrekt voor een onderzoek naar de effecten van elektromagnetische straling op de geestelijke en lichamelijke gezondheid.

In een oproep voor het indienen van subsidieaanvragen (zie p. 45 van dit document) maakte de EU vorige week bekend dat zij op zoek is naar een onderzoeksvoorstel gericht op het ‘wegnemen van de kennislacunes en het terugdringen van de blootstelling aan elektromagnetische straling’. De aanleiding voor het voorstel is volgens de EU dat ‘eerdere onderzoeken naar de gezondheidseffecten van EM-straling niet tot voldoende duidelijkheid hebben geleid’. De Unie is op zoek naar een onderzoek met een vernieuwende aanpak naar de mogelijke (gezondheids-)effecten van EM-straling. Het onderzoek moet bestaan uit een een breed bevolkingsonderzoek naar de effecten van EM-straling op o.a. ‘kanker, neurologische degeneratieve ziektes, voortplantingsproblemen, gedragsproblemen en veroudering’. Het onderzoek moet bijdragen aan een beter fundament voor EU-beleid op het gebied van EM-straling en gezondheid.

EU looft € 6 miljoen uit voor onderzoek naar elektromagnetische straling 3
Veel mensen maken zich zorgen over elektromagnetische straling, bijvoorbeeld afkomstig van hoogspanningsleidingen. Tot nu hebben onderzoeken geen gezondheidseffecten aangetoond. Veel mensen blijven echter bezorgd (foto: wikimedia commons, Steve F).

Het is interessant dat de Europese Unie zo veel geld uittrekt voor onderzoek waarvoor eigenlijk weinig aanleiding lijkt te bestaan. Dat besprak Kloptdatwel in het stuk dat we gisteren hadden over mieren die te lijden zouden hebben onder telefoonstraling:

Zoals Pepijn van Erp op 24 februari 2012 schreef op Kloptdatwel, is er veel onderzoek gedaan naar mogelijke schade door telefoonstraling. Die vonden geen aanwijzingen voor een schadelijk effect van mobieltjes: ‘Op Skepdic.com staat een aardig overzichtsartikel dat gaat over de mogelijke risico’s van electromagnetic fields (EMF) en Dirk Koppenaal schreef er in Skepter een uitgebreid artikel over: “Bang voor GSM-straling“. Samenvattend: die veronderstelde risico’s moeten laag ingeschat worden, alleen al vanwege het feit dat de straling waar het hier om gaat niet voldoende energie levert om chemische verbindingen te verbreken’.

Vaak komen onderzoeksvoorstellen van de EU tot stand na raadpleging van universiteiten, onderzoeksinstellingen en belangengroepen. De geraadpleegde partijen zijn daardoor goed voorbereid om een kansrijk onderzoeksvoorstel in te dienen. Laten we hopen dat het enorme bedrag aan onderzoeksgeld (€ 6 miljoen!) gaat naar een groep onderzoekers die de kwestie open en onafhankelijk benadert. De toon van de oproep doet het ergste vrezen.

 

 

Hieronder vind je de oorspronkelijk tekst van de ‘call for research proposals’:

ENV.2013.6.4-2 Closing gaps of knowledge and reducing exposure to electromagnetic fields (EMF) – FP7-ENV-2013-two-stage. As previous studies have been inconclusive as regards possible health effects of exposure to EMFs, further research should be carried out to better understand the possible mechanisms generating biological effects through the use of novel approaches, as well as to collect and improve exposure and health risk assessment of EMFs, and also to underpin policy development. A large-scale prospective population study – that could reach beyond the EU – could be envisaged to investigate, inter alia, the role of radiofrequency (RF) exposures in cancer risk, neurodegenerative diseases, reproductive problems, behaviour and ageing, and exposure and health effects from intermediate frequency (IF) fields. More data on cumulative personal exposures from various sources should be collected. The research should also propose non technological means to reduce exposure. 

Funding scheme: Collaborative Project, The requested EU contribution per project shall not exceed EUR 6 000 000. Up to one proposal can be selected. 

Expected impact: Support to EU and national regulatory bodies and policies by improving reliability of research data on potential effects of EMF exposures. Contribution to EU risk assessment and management activities through an improved evaluation of cumulative and integrated personal exposure. Application of novel approaches (e.g. systems biology) to EMF health research. Underpinning of non-technological means to reduce exposures.

Filed Under: Kort, Wetenschap Tagged With: elektromagnetische straling, elektrosmog, europese unie, straling, telefoonstraling

Antistralingsmeuk mogelijk gevaarlijk vanwege … straling

16 December 2021 by Pepijn van Erp 13 Comments

Antistralingsmeuk mogelijk gevaarlijk vanwege ... straling 4
Voorbeeld van een Quantum Pendant. Deze heeft ‘als toegevoegde waarde’ mysterieuze tekeningetjes en teksten.

Dubbel pech als u een Quantum Pendant of aanverwant product heeft aangeschaft. Niet alleen heeft u zich laten beetnemen door de verkopers die u onterechte angst over de gevaren van elektromagnetische velden hebben aangepraat, of onzinverhalen hebben verteld over positieve gezondheidseffecten van hun producten, maar nu blijken die hangers, armbanden en oogmaskers ook nog eens radioactief te zijn!

De Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming liet een aantal producten die door de aanbieders aangeprezen worden met de claim dat ze ‘negatieve ionen’ verspreiden door het RIVM onderzoeken op radioactiviteit. De tien onderzochte producten blijken bij langdurig dragen de normen te overschrijden:

Elk risico voorkomen

De 10 onderzochte consumentenproducten bevatten radioactieve stoffen. Ze zenden daardoor continu ioniserende straling uit. Hieraan wordt de drager blootgesteld, dit kan nadelige gevolgen hebben voor de gezondheid. Daarom zijn deze consumentenproducten met radioactieve stoffen wettelijk verboden.

Ioniserende straling kan weefsel en DNA beschadigen. De hoeveelheid straling die is gemeten aan de onderzochte producten is laag. Echter, in het geval van langdurig en continu dragen van deze onderzochte producten (een heel jaar 24 uur per dag) kan de in Nederland strenge limietwaarde voor blootstelling van de huid aan straling overschreden worden. De limietwaarde is ingesteld om het risico op elke vorm van gezondheidsschade te voorkomen. Bij deze consumentenproducten kan gezondheidsschade niet volledig uitgesloten worden, denk aan een rode huid. Gezien de lage straling is de kans hierop zeer klein. Om elk risico te voorkomen, roept de ANVS bezitters van deze producten op ze niet meer te dragen.

Voor dit soort details moet u de rapportage van het RIVM induiken:

Vervalproducten uit de thorium-232 (Th-232) reeks zijn in alle producten aangetroffen, en 6 van de 10 producten bevatten daarnaast ook nucliden uit de uranium-238 (U-238) en uranium-235 (U-235) reeksen. De grootste bijdrage kwam van de dochternucliden uit de Th-232 reeks: de activiteitsconcentratie lag tussen de 6,4 ± 0,6 en 74 ± 8 Bq g-1 en de totale activiteit tussen 5,9 ± 0,4 en 780 ± 80 Bq per voorwerp.

Bij uw favoriete kwakzalver kunt u natuurlijk binnenkort onstoringskorrels kopen om u te reinigen van het teveel aan negatieve ionen dat u door het dragen van een Quantum Pendant hebt opgelopen …

De Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) waarschuwt voor 10 verschillende producten van ‘Quantum Pendant’ (anti-5G) hanger of ‘negatief ionen’ sieraad of slaapmasker.
Leg deze veilig weg en wacht op de inleverinstructie. ⤵️https://t.co/X3h64Ay4gr

— Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (@_NVWA) December 16, 2021

Filed Under: Alternatieve schade, Gezondheid

Elektrogevoeligen voelen niet of elektromagnetische velden aan of uit staan

24 February 2017 by Pepijn van Erp 35 Comments

Nogal wat mensen hebben het idee hebben dat ze gevoelig zijn voor elektromagnetische velden en daar zelfs lichamelijke klachten van krijgen. Een flink deel van deze elektrogevoeligen geeft aan dat ze vrijwel direct doorhebben of ze blootgesteld worden aan straling van Wi-Fi, mobiele telefoons, DECT telefoons of andere bronnen, en wanneer niet. In testsituaties waarbij de proefpersonen niet konden zien of horen aan apparaten of ze aan of uit stonden, was deze gevoeligheid evenwel nooit aantoonbaar. Recent Nederlands onderzoek laat zien dat elektrogevoeligen ook in een vertrouwde omgeving niet beter dan de kansverwachting scoren.

Er was namelijk wel kritiek op de eerdere onderzoeken die in laboratoriumomgeving plaatsvonden. Zo’n setting zou niet representatief zijn voor de eigen vertrouwde omgeving waarin de elektrogevoelige wel zou kunnen voelen hoe het staat met de elektromagnetische velden waarvoor hij of zij meent gevoelig te zijn.

Elektrogevoeligen voelen niet of elektromagnetische velden aan of uit staan 5
Testapparaat voor EMV

Voor het nieuwe onderzoek  – Van Moorselaar et al. (2017), Effects of personalised exposure on self-rated electromagnetic hypersensitivity and sensibility – A double-blind randomised controlled trial, Environment International. – was eerder al een mobiel apparaat ontwikkeld waarmee allerlei soorten elektromagnetisch velden opgewekt kunnen worden en dat gebruikt kan worden voor een dubbelblinde test. Het apparaat is overigens nog best flink, zoals op de foto hiernaast te zien is.
Je kunt het zo instellen dat zowel de testpersoon als degene die het apparaat bedient niet kan zien tijdens de test of er een veld wordt gegenereerd of niet. Ook creëert het apparaat velden die goed lijken op de echte velden: niet alleen de ‘gladde’ draaggolf wordt nagebootst maar ook de ‘ruis’ die op deze draaggolf wordt ‘geplakt’ waarin de feitelijke informatie verstopt zit. Ook zogenaamde dirty electricty kan het apparaat produceren.
Zie Huss et al (2016), Novel Exposure Units for at-Home Personalized Testing of Electromagnetic Sensibility, Bioelectromagnetics voor de details.

Onderzoek Van Moorselaar

Voor het onderzoek met elektrogevoeligen werden in eerste instantie 67 personen benaderd, waarvan er 42 daadwerkelijk meededen. De deelnemers mochten zelf bepalen met wat voor soort straling de test zou worden uitgevoerd. Het merendeel koos voor radiofrequente velden zoals die van een GSM-zender, UMTS-zender, WiFi en DECT-telefoon. Een paar kozen voor laagfrequente velden, zoals die ontstaan bij een hoogspanningslijn of LED-lamp.
Eerst vond er een open test plaats waarbij de proefpersonen wisten of het apparaat aan stond of niet. Als ze dan aangaven dat ze het verschil konden voelen, volgde een dubbelblinde testreeks. Twee deelnemers vielen hierdoor af, zij voelden bij deze open test geen verschil. De 40 overblijvers werden tien keer gedurende 10 minuten al of niet bestraald (met telkens 5 minuten pauze daartussen) en moesten dan aangeven in welke stand ze dachten dat het apparaat stond. Er werd hen verteld dat er minstens één keer echt gestraald zou worden, maar niet hoe vaak in totaal (dat was tussen de 3 en 7 keer).

Als een proefpersoon in minder dan 8 van de 10 tests de juiste stand aan had gegeven hield de test op. In het onderzoek scoorde twee personen in eerste instantie 8 uit 10 en met hen zou volgens het protocol later een tweede sessie van 10 plaatsvinden. Maar één van hen wilde meedoen aan die tweede sessie en scoorde toen 6 uit 10, in totaal 14 uit 20 dus. Niemand in het onderzoek liet zo zien over de uitzonderlijke gevoeligheid voor elektromagnetische velden te beschikken waarvan ze dachten dat ze die hadden. Ze ‘gokten’ niet beter dan je op basis van toeval mag verwachten.

Het onderzoek was zo opgezet dat één groep meteen na de start werd getest en een andere groep pas twee maanden nadat de eerste groep was geweest. Zo probeerden de onderzoekers te achterhalen of er een effect zou zijn van het deelnemen aan de test (maar een echte controlegroep was er niet). Als iemand geconfronteerd zou worden met het gegeven dat hij onder geblindeerde omstandigheden niet in staat blijkt de straling te voelen, zou je kunnen denken dat hij/zij die overtuiging laat varen en misschien ook minder last zou krijgen van de eventueel ervaren klachten. Nu namen de klachten in de loop van het onderzoek wel iets af en ook de zekerheid over de veronderstelde elektrogevoeligheid, maar of dat aan de deelname aan de test ligt, kun je niet zeggen. Eigenlijk bleek er alleen direct na de test namelijk enige verschil te zien tussen de groepen, bij de feedback na twee en vier maanden bleken beide groepen niet verschillend. De conclusie dat dit soort testen voor een subgroep van elektrogevoeligen van nut kan zijn, lijkt daarom wat aan de optimistische kant.

Kritiek StopUMTS

Bij het Kennisplatform Elektromagnetische velden is ook een bespreking te vinden (daar hebben ze vreemd genoeg over 48 deelnemers) en natuurlijk ook bij StopUMTS. Deze laatste organisatie, die zich opwerpt als belangenbehartiger van mensen die denken last te hebben van elektromagnetische velden, vindt het onderzoek bij monde van voorzitter Leendert Vriens maar niets.
Als belangrijkste reden voert Vriens aan dat het hier alleen maar gaat om elektrogevoeligen die stellen al binnen een paar minuten te kunnen voelen of er sprake is van een elektromagnetisch veld of niet, terwijl dat maar een klein gedeelte van de mensen zou betreffen die claimen last te hebben van blootstelling aan straling. In het onderzoek van Van Moorselaar wordt echter onderzoek aangehaald waaruit blijkt dat deze groep 56 procent beslaat van de totale groep mensen die beweert elektrogevoelig te zijn. Vriens houdt het liever bij zijn eigen ervaring: “We kennen heel veel EHS-ers, maar geen enkele heeft ons ooit een dergelijk knipperlicht reactie gerapporteerd. Mede gezien onze waarschuwingen op StopUMTS en per mail heeft voor zover ons bekend geen van hen aan het onderzoek deelgenomen.” Hij maakt zich er ook druk over dat er niet aan onderzoeken wordt gerefereerd, die hij als toonaangevend beschouwt. Het betreft dan echter studies die om diverse redenen niet echt serieus genomen kunnen worden (een aantal zijn wel eens in de commentaren op Kloptdatwel langs gekomen).

Ook vindt Vriens het aantal deelnemers (42) te laag om harde conclusies te trekken. Dat is misschien wel zo voor de stelling dat deelname aan zo’n test mensen kan helpen om van de vervelende gevolgen van de overtuiging dat ze elektrogevoelig zijn af te komen, maar niet voor de dubbelblinde test op elektrogevoeligheid zelf. Het is duidelijk dat geen van de deelnemers in de test de gevoeligheid heeft laten zien waarover ze zelf dachten te beschikken. Volgens mij is het niet zo dat er mensen tussen zaten die zeiden dat ze maar een beetje elektrogevoelig waren, dus dat ze bij veelvuldig testen iets hoger dan de kansverwachting zouden scoren (dat zou op zich ook wel opmerkelijk zou zijn, enigszins vergelijkbaar met de Ganzfeldexperimenten in de parapsychologie).
Vriens heeft nog wel meer te klagen over het onderzoek, zo zou hij er zelf een flink aantal deelnemers uit hebben gelaten vanwege een verkeerde motivatie. Maar dat heeft er mijns inziens allemaal mee te maken dat hij sowieso liever een heel ander soort onderzoek had willen zien. Misschien vreest hij dat dit onderzoek gebruikt zal worden om iedereen die claimt last te hebben van elektromagnetische velden weg te zetten als fantasten en dat de gerapporteerde klachten allemaal te wijten zijn aan nocebo-effecten. Dat er schadelijke effecten optreden als het gevolg van blootstelling aan elektromagnetische velden die beneden de vastgestelde normen blijven, blijft echter uiterst onwaarschijnlijk. Wat het onderzoek van Van Moorselaar wel laat zien is dat je mensen die sterk het idee hebben dat dat in hun geval anders ligt, helaas maar heel lastig op andere gedachten kunt brengen.

Filed Under: Gezondheid, Wetenschap Tagged With: EHS, elektrohypersensitiviteit, elektromagnetische velden, EMV, Leendert Vriens, Provocatie experimenten, StopUMTS

Reclame Code Commissie: Stralingsangst

4 June 2016 by Laurens Dragstra 3 Comments

Angst voor de elektromagnetische velden van mobiele telefoons, WiFi-routers, zendmasten, hoogspanningskabels, slimme meters e.d. We zouden er allerhande kwalen door oplopen en moeten er dus tegen beschermd worden, zo menen de antistralingsprofeten.

Er zijn in de databank 4 uitspraken van de RCC over stralingsangst.

1. CVB 2 juni 2016 (dossiernummer 2015/01139/A – CVB)

zwanger-stralingSamenvatting reclame-uiting: klacht tegen reclame van KPN voor de dienst ‘beeldbellen’. In de televisiecommercial maken twee peuters gebruik van een smartphone, waarbij ze hun hoofd soms zeer dicht bij het toestel houden. Volgens klaagster is dat vanwege de straling van de telefoon heel gevaarlijk. De reclame zou een bedreiging voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid vormen.

Oordeel: klacht afgewezen.

Samenvatting uitspraak voorzitter RCC: niet kan worden aangenomen dat het getoonde kortdurende contact met de telefoon reeds gezondheidsrisico’s oplevert. Ook niet aannemelijk dat het getoonde gedrag zal worden nagevolgd.

Samenvatting uitspraak RCC: de spelende kinderen in de commercial dienen slechts ter illustratie bij de aanprijzing van de dienst beeldbellen. De uiting is niet mede op kinderen gericht. Bij de huidige stand van de wetenschap kan niet met een voldoende mate van waarschijnlijkheid worden aangenomen dat het gebruik van een smartphone tot letsel voor de gebruiker leidt. Het tegendeel is evenmin uit te sluiten. Bij de huidige stand van de wetenschap bestaat onvoldoende aanleiding om te oordelen dat het in de televisiecommercial getoonde gebruik van de smartphone reeds schadelijke effecten voor peuters heeft.

Samenvatting uitspraak CVB: de commercial strekt niet tot aansporing van een specifiek gebruik van een smartphone of tot navolging. Tot op heden is geen rechtstreeks causaal verband aangetoond tussen straling door EMV die hoger is dan de hiervoor genoemde limieten enerzijds en letsel of ziekten anderzijds. Het CVB is het met appellante eens dat voorkomen dient te worden dat kleine kinderen aan mogelijke risico’s worden blootgesteld, maar niet kan worden gezegd dat de commercial tot dat resultaat zal leiden. Uit wet- en regelgeving volgt geen verplichting om in een reclame-uiting voor een internetdienst actief te wijzen op mogelijke risico’s van EMV bij overschrijding van limieten.

*****

2. RCC 15 juli 2015 (dossiernummer: 2015/00633)

zwanger-stralingSamenvatting reclame-uiting: mededeling met betrekking tot de slimme meter op de website enexis.nl, in het onderdeel ‘Veelgestelde vragen’: “Heb ik last van straling als ik in de buurt kom van mijn slimme meter?” “Nee, u zult geen last hebben van de straling van uw slimme meter. De straling van de slimme meter is vergelijkbaar met de straling van een mobiele telefoon. Deze blijft ruim binnen de geldende richtlijnen en vormt geen gevaar voor uw gezondheid. Bij elektrische apparaten is altijd sprake van enige mate van straling.”

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: De RCC begrijpt de klacht aldus dat volgens klager in de uiting onjuiste informatie wordt verstrekt over de last die kan worden ondervonden van de straling van de slimme meter. Naar het oordeel van de RCC heeft Enexis, onder verwijzing naar de conclusie van het testrapport van TÜV Rheinland van 13 november 2012, voldoende aannemelijk gemaakt dat de berekende en gemeten blootstellingsniveaus van de meest toegepaste slimme meters binnen de gestelde normen vallen en om die reden volgens de huidige regelgeving geen gevaar voor de volksgezondheid opleveren. Deze conclusie rechtvaardigt echter niet de absolute mededeling “u zult geen last hebben van de straling van uw slimme meter”. Dat de straling binnen de gestelde normen valt, hoeft immers niet te betekenen dan men in het geheel geen last zal (kunnen) hebben van de straling.

Extra informatie: zoekt de RCC hier geen spijkers op laag water? De klager beriep zich op professor Victor Moshchalkov van het Departement Natuurkunde en Astronomie aan de KU Leuven, kennelijk een bekende in het Belgische anti-stralingswereldje.

*****

3. Voorzitter RCC 21 november 2012 (dossiernummer: 2012/00904)

1-1204463487cJKySamenvatting reclame-uiting: televisiecommercial van adverteerder waarin een aluminium portemonnee wordt aangeprezen met onder andere de mededeling dat deze bescherming biedt tegen infrarode stralen waarmee gegevens van passen en creditcards kunnen worden gestolen.

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: Nu adverteerder heeft niet kunnen bewijzen dat passen en creditcards daadwerkelijk kunnen worden gelezen door infrarode stralen, zoals wordt beweerd in de Nederlandstalige commercial, is de uiting strijdig met de waarheid in de zin van artikel 2 van de Nederlandse Reclamecode (NRC).

*****

4. RCC 3 maart 2011 (dossiernummer: 2011/00060)

422Samenvatting reclame-uiting: uitingen over de op de website www.aquariuswholism.nl aangeboden “Benzoliet Octaëder”. Deze kan belastende omgevingsfactoren neutraliseren, onder meer
– Elektromagnetische velden zoals o.a. afkomstig van huishoudelijke apparaten, draadloze netwerken (wi-fi), DECT telefoons, GSM en UMTS zenders en hoogspanningsleidingen.
– Geopathische invloeden zoals *Aardstralen *Wateraders *Aardbreuklijnen
-Entiteiten (geesten, spoken)”

Oordeel: klacht gegrond.

Samenvatting uitspraak: In de gewraakte uiting wordt gesproken over in huis aanwezige “straling en andere belastende omgevingsinvloeden”, waardoor men zich -kort gezegd- thuis niet meer kan ontspannen. De Benzoliet Octaëder kan deze negatieve omgevingsinvloeden opheffen en de woning neutraliseren, aldus de strekking van de uiting. Enig voorbehoud wordt daarbij ten aanzien van het te verwachten effect niet gemaakt. Echter, adverteerder heeft zich, naar hij heeft laten weten, bij de in de uiting aan het product toegeschreven werking gebaseerd op gebruikerservaringen van klanten. Voor de aannemelijkheid van de in een uiting aan een product toegeschreven werking kan men zich evenwel niet met succes beroepen op de ervaring die gebruikers van dat product daarmee hebben. Ten aanzien van de door adverteerder overgelegde “Statistische analyse van ziekteverzuimdaling bij een Nutsbedrijf gedurende de eerste 12 maanden na plaatsing Benzoliet” van Drs. P.W.V. Veraart, gedateerd maart 1996, overweegt de RCC dat daarmee evenmin aannemelijk is gemaakt dat het aangeprezen product de werking heeft die daaraan in de uiting wordt toegeschreven. Misleidend, oneerlijk.

Extra informatie: er is kennelijk ook een “Man/Vrouw Octaëder”. Zie onder SEKSUALITEIT.

*****

Filed Under: Reclame Code Commissie Tagged With: elektromagnetische straling, Nederlandse Reclame Code, reclame, reclame code commissie, straling, stralingsangst, telefoonstraling

  • Page 1
  • Page 2
  • Page 3
  • Interim pages omitted …
  • Page 10
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Fluoride-angst?
30 June 2025 - Ward van Beek
Fluoride-angst?

Raad eens’, vraagt Cor van Loveren: ‘Het is begin jaren zeventig. Hoeveel gaatjes denk je dat een kind van vijf gemiddeld had?’ Het antwoord: achttien. ‘In haast elke tand zat wel een gat.’ Gemiddeld genomen dan. Er waren ook tanden…Lees meer Fluoride-angst? › [...]

James Randi test wichelroedelopers in Australië
11 June 2025 - SkepsisSiteBeheerder
James Randi test wichelroedelopers in Australië

In 1980 bezocht James Randi Australië op uitnodiging van Dick Smith om daar een test uit te voeren met wichelroedelopers.Lees meer James Randi test wichelroedelopers in Australië › [...]

Polarisatie juist goed voor democratie?
5 June 2025 - Ward van Beek
Polarisatie juist goed voor democratie?

.Soms lijkt het wel alsof we elkaar de hele dag de tent uit vechten. Op social media, bij verjaardagsfeestjes en in talkshows zijn we het oneens over vaccins, over Gaza, over vrouwenrechten. Dat blijkt ook uit onderzoek van het Sociaal…Lees meer Polarisatie juist goed voor democratie? › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Standards in Behavioral Science
2 July 2025 - Steven Novella

How can we decrease the amount of shoddy science and improve the rigor of research in the behavioral sciences? The post Standards in Behavioral Science first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Big Trouble in Little Pharma
2 July 2025 - Kathleen Seidel
Big Trouble in Little Pharma

The Excruciating Inspection of David Geier’s DAP Pharmaceuticals The post Big Trouble in Little Pharma first appeared on Science-Based Medicine. [...]

RFK Jr.’s reconstituted vaccine committee meets for the first time, and I can’t help but think of clowns…antivax clowns
30 June 2025 - David Gorski

Last week, HHS Secretary Robert F. Kennedy Jr.'s reconstituted Advisory Committee for Immunization Practices (ACIP) met for the first time. The proceedings reminded me, more than anything else, of an antivax clown car. The post RFK Jr.’s reconstituted vaccine committee meets for the first time, and I can’t help but think of clowns…antivax clowns first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • O misterioso vídeo do disco voador em Mingachevir, no Azerbaijão - Portal Vigília on UFO’s – waar komen ze vandaan?[…] e produtiva, principalmente entre céticos. Um grupo de trabalho da iniciativa internacional “Skepsis”, começou
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc JacobsNaar aanleiding van reacties op X van Bram Bakker aka @bramkoers_tweet heeft Jaime Borjas meerdere malen opnieuw gereageerd op problemen
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Hans1263, bedankt voor je bemoedigende woorden. Ik ben er behoorlijk zeker van dat mensen als Ronald Meester, Jona Walk en
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het ‘retraction paper’ voor de Corman-Drosten PCR-testOndertussen is er een uitspraak van de zaak tegen huisarts Berber Pieksma, 1 van de vele co-auteurs van dit broddelwerk
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (24-2025)Benieuwd naar het resultaat. Vaak is de klokkeluider de kwaaie pier.

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in