• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

Alternatieve schade

Power Balance onderzocht: geen effect

30 May 2012 by Gert Jan van 't Land 15 Comments

De Amerikaanse skeptici hebben de Power Balance armbandjes (‘performance technology’) aan een serieus dubbelblind onderzoek onderworpen. ‘De uitkomst van het onderzoek zal geen enkele skepticus verbazen’ aldus het onderzoeksverslag in het blad Skeptical Inquirer. Volgens onderzoeker James Underdown heeft de Power Balance armband niet meer of minder effect dan iedere andere talisman.

Power Balance onderzocht: geen effect 1
Een Power Balance armbandje met hologram. Onderzoek laat zien dat het armbandje geen effect heeft op sportieve prestaties. Foto: CSI.

Armbandjes met diverse vermeende effecten zijn al enkele keren besproken op Kloptdatwel. Een paar dagen geleden schreef Pepijn van Erp over de reisziekte-armbandjes die de Hema in de winkel legt ondanks het feit dat er onvoldoende bewijs is voor de werkzaamheid ervan. We schreven ook al enkele keren over de Power Balance armbandjes: hoewel Power Balance in Australië is veroordeeld tot teruggave van het aankoopbedrag (zie dit artikel op het Skepsis Blog) en onze eigen Reclame Code Commissie Power Balance veroordeelde tot aanpassen van reclame-teksten moesten we begin 2011 melden dat Power Balance doorging met het aanprijzen van het armbandje. Ook nu nog meldt de Nederlandse website van Power Balance: ‘De Power Balance producten helpen je meer uit jezelf te halen’. Hetzelfde gebeurt op de Amerikaanse website van Power Balance, hoewel ze daar de aanprijzingen laten uitspreken door bekende sporters. Zo zegt de pro-golfer Ricky Barnes: ‘Power Balance has been great for me. It gives me what I need to perform at the highest level each week, on and off the golf course’.

Power Balance onderzocht: geen effect 2
Een vrijwilliger op het onderzoekscircuit. Foto: CSI.

De Amerikaanse skeptici hebben de Power Balance armbandjes onderworpen aan een eenvoudige dubbelblinde test. Als tegenwicht tegen de hordes topsporters die het armbandje aanbevelen op de website van Power Balance deed ook Olympisch Atlete Dominique Dawes mee aan het CSI-onderzoek. 16 vrijwilligers voltooiden een parcours met hindernissen. Er waren vier armbandjes, slechts één van de vier bevatte het door Power Balance als werkzaam aangemerkte hologram, drie armbandjes bevatten geen holgram. De bandjes waren netjes ingepakt, zodat zowel de onderzoekers als de vrijwilligers niet konden weten of een bandje wel of niet echt was. De uitkomst van het onderzoek laat zich raden: er was geen enkel verschil tussen de prestaties van de sporters met of zonder Power Balance armbandje. Onderzoeker James Underdown:

‘Our initial conclusion was that Power Balance bracelets have no discernable effect when the wearer doesn’t know whether or not he or she is wearing one with a hologram. In other words, the bracelet itself doesn’t seem to be doing anything. These results are consistent with work done by Richard Saunders for the Australian Skeptics (see “Power Balance Down and Out,” SI, News and Comment, September/October 2011) and by John Porcari at the University of Wisconsin at Lacrosse, both of whom conducted blinded tests of Power Balance’s efficacy and found no difference between Power Balance products and dummy stand-ins used to blind the user’.

Je bent kortom nogmaals gewaarschuwd: als je gelooft dat een klavertje vier geluk brengt of als je op vrijdag de 13e liever in bed blijft liggen, dan is de Power Balance misschien wel wat voor je.

 

Filed Under: (Bij)Geloof, Alternatieve schade Tagged With: onzinnige apparaten, power balance

Écht, HEMA?

23 May 2012 by Pepijn van Erp 292 Comments

Het is bijna weer zover, de grote vakantie staat voor de deur. Voor veel gezinnen betekent dat een lange rit met de auto naar de vakantiebestemming. Die rit is voor de kinderen achterin niet altijd een lolletje. Zeker niet als ze wagenziek worden. Gelukkig denkt de HEMA met ons mee en biedt als oplossing een paar polsbandjes tegen reisziekte aan. Niet van die Power Balancebandjes met hologrammen natuurlijk, geen hond die daar nog in trapt, maar bandjes die werken met acupressuur. En er is ook nog eens wetenschappelijk bewijs voor! Echt waar?

Écht, HEMA? 3

Het gaat niet om acupunctuur, zoals het onderschrift van de HEMA doet geloven (“acupuncturistische werking op de pols“), maar om acupressuur. Er zitten dus gelukkig geen verborgen naaldjes in de polsband. Dirk Koppenaal schreef eerder in Skepter een stuk over reisziekte en dit soort polsbandjes: Reisziekte aan banden. Hij legt uit hoe de bandjes zouden moeten werken volgens de aanhangers van acupunctuur en acupressuur:

Er zijn aanwijzingen dat acupunctuur via drukpunt P6 een remedie tegen misselijkheid en braken is. Voorstanders zien hierin een bewijs voor het hele concept van acupunctuur, maar zo simpel ligt het niet. Het P6-drukpunt ligt namelijk op de hartmeridiaan (Shou Shao Yin), terwijl de maag beïnvloed zou worden door de maagmeridiaan, (Zu Yang Ming). Het zou dus logischer zijn een drukpunt van de maagmeridiaan te gebruiken, door bijvoorbeeld met een enkelbandje het ST41 drukpunt (Jie Xi) te stimuleren of door met knellende schoenen op het drukpunt ST45 (Li Dui) te duwen. Gelukkig hebben acupuncturisten een goede uitleg: door in P6 te prikken harmoniseert qi via de hartmeridiaan en langs divergerende kanalen en luo-vaten de maag. Zo geredeneerd, maakt het natuurlijk niet uit waar je prikt of drukt.

Beetje vaag concept dat drukken op de pols en zelfs de acupuncturisten moeten zich dus enigszins in bochten wringen om het binnen hun eigen denkwereld goed te praten. Het roept natuurlijk de vraag op of er serieus onderzoek naar gedaan is. Of kunnen we het meteen als onvervalste kwakzalverij van de hand doen?

 Écht, HEMA? 4

Volgens de HEMA is er dus bewijs dat het werkt en dat klopt ook in zekere zin. Alleen laat de HEMA zich dan (mis)leiden door de leverancier, die maar de halve waarheid vertelt. Welk bedrijf de bandjes van HEMA levert, weet ik niet, maar de belangrijkste speler op dit terrein lijkt Sea-Band te zijn, waarvan bijvoorbeeld Etos bandjes aanbiedt (de ANWB verkoopt weer een ander bandje). Sea-Band geeft een drietal onderzoeken op zijn website als referentie. Die onderzoekjes zijn nogal gedateerd, niet dubbelblind uitgevoerd en met erg weinig proefpersonen. Ook gaan ze helemaal niet over misselijkheid veroorzaakt door ‘motion sickness’, maar om post-operatieve misselijkheid. Het enige onderzoek dat ik volledig kon inzien, was bovendien mede gefinancierd door Sea-Band zelf. Tsja, dat lijkt niet zoveel voor te stellen, dus.

Maar er is wel wat meer onderzoek gedaan. In het artikel schrijft Koppenaal dat een Cochrane review naar de effecten van stimulatie van dit P6-punt (niet alleen op reisziekte gericht) nog wel een positief effect laat zien. In zo’n review worden zoveel mogelijk onderzoeken beoordeeld en bij elkaar genomen, als het kan. De reviews van Cochrane hebben behoorlijk wat gezag. In de review die bij het schrijven van het artikel in Skepter het meest bijgewerkt was (en nog steeds is), komen echter niet zoveel onderzoeken naar zulke polsbanden voor. En een echt goed onderzoek (Miller en Muth) waaruit géén effect bleek, was (nog) niet meegenomen. Koppenaal concludeert over het belang van de review voor beoordeling van de polsband:

Volgens het Cochrane review zijn de uitkomsten consistent, maar analyse van vijftien artikelen, afkomstig uit een steekproef in de medische database PubMed door op ‘acupressure wrist bands’ te zoeken, bevestigt die conclusie niet; zes studies waren negatief, zes onderzoeken waren positief, en drie groepen rapporteerden positieve, maar ook ‘vreemde’ negatieve resultaten.

Vooralsnog moeten we het dus maar op het placebo effect houden. Want dat bestaat ook echt, HEMA!

De Vereniging tegen de Kwakzalverij pakte het verhaal op Twitter van dezelfde bron op als ik en stuurde een brief op poten naar de directie van de HEMA. In deze brief wordt de vergelijking getrokken met de verkoop van Bioregulator (uw weet wel, die armband van Nico Haak) en de Power Balance polsbandjes die door Wesley Sneijder werden aangeprezen. Maar helemaal fair vind ik die vergelijking niet: voor een firma als de HEMA zijn die ‘gezondheidsproducten’ natuurlijk maar een hele kleine bijzaak en mag je verwachten dat ze het vrij lastige onderwerp helemaal uitpluizen voordat ze zo’n product in de winkel leggen? Zeker als je bedenkt dat een ANWB het ook al jaren doet. Van de Bioregulator en de Power Balancebandjes mag je hopen dat er bij een inkoopmanager ook wat wenkbrauwen gaan fronsen, maar voor zoiets dat zo wijd verbreid is als acupressuur? Iets anders is wat het bedrijf nu gaat doen met de informatie die ze hebben gekregen.

Dank aan Kirsten Vegt voor de tip.

Update 1-7-2013 Op zijn blog geeft Edzart Ernst de laatste stand van zaken mbt acupressuur en misselijkheid weer:

So, is acupressure effective in reducing nausea and vomiting or not? The evidence is contradictory to a degree that is baffling. If we look closer at the existing trials, we are likely to find that the more rigorous studies and those published by researchers who do not have an axe to grind tend to produce negative findings. I am therefore not convinced that acupressure has any effects beyond placebo.

Filed Under: Alternatieve schade, Gezondheid, Pseudowetenschap Tagged With: acupressuur, HEMA, polsbandje, reisziekte

‘She’s a witch! Burn her!’

2 May 2012 by Heimdalls Desert 6 Comments

Geloof in, en de angst voor hekserij is iets dat eens in de zoveel tijd zijn kop opsteekt. De ene keer (vooral in Europa) is het meestal lachwekkend, de andere keer (in bijvoorbeeld Azië en Afrika) letterlijk dodelijk serieus. Deze occulte1 zaken zijn flauwekul, maar af toe verdient het geloof in deze onzin weer eens wat aandacht. In dit stuk aandacht voor kinderen in Afrika die worden beschuldigd van hekserij. Vaak is dat niet meer dan een excuus om de aandacht af te leiden van alle dagelijkse ellende. Voor de kinderen met afschuwelijke gevolgen.

De laatste heksen werden in Nederland naar verluidt in 1613 geëxecuteerd. Dat was tijdens de heksenprocessen van Roermond. In korte tijd werden daar 64 mensen op de brandstapel ter dood gebracht. De laatste heks in Europa werd officieel in Zwitserland geëxecuteerd, dat was Anna Göldi in 1785. In deze casus was hekserij overigens al niet meer de officiële aanklacht, maar het speelde wel een rol bij de beschuldigingen.

‘She’s a witch! Burn her!’ 5
Vele ‘veroordeelde’ heksen eindigden op de brandstapel. Executie van Anna Hendricks in 1571 (bron: onbekend)
Geloof in hekserij nog steeds actueel

Wie overigens dacht dat het daarmee gedaan was, heeft het mis, zoals een eerder artikel hier op Kloptdatwel laat zien. Voor prof. dr. Mart-Jan Paul (van de Evangelische Theologische Faculteit te Heverlee bij Leuven) is hekserij springlevend. Dat blijkt uit zijn boek over occulte zaken (waaronder dus hekserij). Hij heeft ook bepaalde uitspraken gedaan in de zaak van Tristan van der V. die doen vermoeden dat voor Paul hekserij iets van deze tijd is. Bepaalde christelijke stromingen leggen verbanden tussen occulte zaken en de duivel. Dus het idee dat mensen (zwarte) magie bedrijven, al dan niet in samenwerking met de duivel. Dat fenomeen is onder andere waar te nemen bij  kritiek van bepaalde groeperingen op bijvoorbeeld de boeken en films van Harry Potter.

In Saoedi-Arabië is hekserij nog steeds een misdrijf waarop de doodstraf staat. In december 2011 is daar nog een vrouw onthoofd voor dit ’misdrijf’. Ook in India komt het voor zoals dit recente artikel uit het blad The Economist beschrijft. De ‘heksenjacht’ lijkt vaak de kop op te steken in perioden van onzekerheid zoals bij armoede en ziekten. Dat geldt niet alleen in andere landen. Hoogleraar Paul kreeg bijvoorbeeld een podium in de Nederlandse pers door zijn commentaar op de schokkende moordpartij van Tristan van der V. Daarnaast lijken factoren zoals afgunst van belang te zijn waardoor dorpsbewoners elkaar soms beschuldigen van hekserij.

Kinderen worden van hekserij beschuldigd

Het geloof in hekserij en andere occulte zaken is ook wijd verbreid in grote delen van Afrika ten zuiden van de Sahara. Daar is in sommige gebieden een tendens zichtbaar waarbij bepaalde christelijke stromingen in combinatie met lokaal bijgeloof heksengedrag projecteren op kinderen. De gevolgen daarvan zijn schrijnend, zoals te zien  in de documentaire ‘Saving Africa’s Witch Children’ (Red Afrika’s heksenkinderen).

‘She’s a witch! Burn her!’ 6
Verstoten door de eigen ouders (Scène uit ‘Saving Africa’s Witch Children’)

Deze documentaire uit 2009 heeft deze problematiek terecht de nodige aandacht gegeven. En hoewel de documentaire ‘Saving Africa’s Witch Children’ zich vooral richt op Nigeria, komt dit probleem voor in grote delen van het Afrikaanse continent. De documentaire heeft mede geresulteerd in een rapport van de Verenigde Naties (VN) over deze problematiek met als titel ‘Breaking the spell’.

Ook in een documentaire van de Amerikaanse nieuwszender ABC is te zien hoe angst en onzekerheid van individuen en soms hele dorpen wordt afgeschoven op kinderen.

http://www.youtube.com/watch?v=MlRG9gXriVI

http://www.youtube.com/watch?v=M8Dl2EeqHxc

Ook in Europa (zelfs in Ermelo)

Ook in Europa hebben we al een aantal keren te maken gehad met deze gevaarlijke combinatie van religie en bijgeloof2, zoals deze voorbeelden uit Zweden en Groot-Brittannië laten zien. En het zijn niet alleen Europeanen met niet-Europese achtergrond die in deze zaken geloven. Afgelopen weekend was er een zogenaamde bevrijdingsconferentie in Ermelo ‘(…) om onderwijs te geven en te bidden voor hen die occult belast en/of gebonden zijn geraakt’. Dit, samen met de eerder genoemde prof. dr. Mart-Jan Paul, laat dit zien dat dit soort bijgeloof nog steeds leeft, ook in Nederland.

Een voorbeeld: Helen Ukpabio’s geloof in behekste kinderen

Recentelijk verscheen er op youtube een filmpje van een sceptische ‘vlogger’ die ook op dit probleem wilde wijzen. Doel was aandacht te vragen voor het aanstaande bezoek van Helen Ukpabio aan de Verenigde Staten (dit bezoek was eerst gepland in maart maar is verplaatst naar mei). Helen Ukpabio is zelfbenoemd ‘Lady Apostle’ en oprichter van de Liberty Foundation Gospel Ministries in Nigeria. Wikipedia schrijft over haar geloof in behekste kinderen:

‘The belief most often associated with Mrs. Ukpabio and her organisation is a claim that Satan has the ability to manifest himself in the bodies of children by demonic possession and make them become his servants in the form of ‘witches’ or ‘wizards’.

Naast veel aanhang in Nigeria zijn er ook varianten van deze kerk te vinden in andere delen van de wereld zoals de Verenigde staten. Deze kerken worden veelal bezocht door daar wonende Nigerianen.

‘She’s a witch! Burn her!’ 7

Helen Ukpabio komt vrij uitgebreid aan de bod in de eerder genoemde documentaire. Zij beweert dat ze zelf een heks is geweest en verder verspreidt ze een hele berg onzin waarbij zij alle ellende van individuen en van hele dorpen toeschrijft aan ‘behekste’ kinderen. Naast deze ‘haatpreken’ in haar eigen kerk verspreidt ze haar boodschap ook door middel van films in onvervalste ‘Nollywood’ stijl (Nigeria is de op India na grootste filmproducent ter wereld).3 Mensen zoals Helen Ukpabio zijn met hun onzinverhalen direct verantwoordelijk voor de ellende waarin veel van deze kinderen in zijn beland. Het zou goed zijn als mensen die veel schade en ellende hebben veroorzaakt, zoals Helen Ukpabio (en zij is helaas niet alleen), zich verantwoorden voor de rechter. Dat is in dit specifieke geval de taak van Nigeria.

Joseph Kony misbruikt kinderen

Recentelijk is er veel aandacht geweest voor de leider van de Lords Resistance Army (LRA), Joseph Kony. De LRA is een religieus geïnspireerde terreurgroepering en maakt ook misbruik van het bijgeloof in occulte zaken. De beweging ronselt kindsoldaten. De kinderen wordt o.a. wijsgemaakt dat deze door middel van ‘heilig’ water, toverspreuken en/of bijzondere kettingen onkwetsbaar zijn voor kogels. De resultaten laten zich raden… De Oegandese regering maakt met steun van de VS jacht op Kony die wordt gezocht door het Internationale Strafhof in Den Haag. Wikipedia schrijft over Kony:

‘Kony proclaims himself the spokesperson of God and a spirit medium, has nurtured a cult of personality, and claims he is visited by a multinational host of 13 spirits, including a Chinese phantom’.

Het is natuurlijk te hopen dat Kony zich binnenkort moet verantwoorden voor het Internationale Strafhof. Maar het geloof in kinderhekserij is en blijft een hardnekkig probleem. Zeker als we zelfs in Nederland nog mensen hebben die in deze flauwekul geloven. Het minste dat we kunnen doen is dit soort verwerpelijke zaken af toe wat extra aandacht aandacht geven. Bij deze.

 

1 De term occult betekent zoiets als verborgen of geheimzinnig en wordt vaak gebruikt om zaken aan te geven die geen enkele wetenschappelijke basis bezitten, zoals alchemie, astrologie en toverij. In bepaalde religieuze stromingen wordt de term gebruikt om te verbloemen dat men nog steeds gelooft in dergelijke ongefundeerde onzin. (definitie volgens de auteur)

2Ik maak een bewust onderscheid tussen religie en bijgeloof in deze context, ik realiseer me dat daarover te discussiëren valt.

3Het echte Nollywood produceert overigens overwegend onschuldig vermaak.

Filed Under: (Bij)Geloof, Alternatieve schade Tagged With: bijgeloof, hekserij, helen ukpabio, joseph kony, Mart-Jan Paul, occultisme, religie, video

Kanker is een kado

12 April 2012 by Maarten Koller 49 Comments

Kanker is een kado. Dat staat op de voorpagina van de website van Yvette van Boven, zelf genezen van kanker. Op haar website probeert Van Boven zieke mensen het idee aan te praten dat ze kanker hebben gekregen met een reden die ze zelf hebben veroorzaakt. Nu ze eenmaal kanker hebben, kunnen ze het aangrijpen om eens echt goed naar zichzelf te kijken, de reden van de kanker te ontdekken, blokkades in hun energieveld op te lossen en voortaan gezondheid en geluk ‘aan te trekken’.

Fijn he? Echt prettig zo’n positieve boodschap. Ik kan je vertellen dat ik hem zelf ook ooit heb verkondigd tegen een naaste met kanker. Ja echt. Ik geloofde vroeger ook dat ziek zijn een keuze was (als kerngezond persoon had ik daar gek genoeg geen vraagtekens bij) en als er echt iets mis met je was moest je maar eens bij jezelf te rade gaan. En dat is positief want het geeft je zo’n lekker fijn gevoel dat je er iets aan kan doen!

En toen werd ik kaal.

En ik kon er geen flikker aan doen. Want tja, zulke dingen overkomen mannen nou eenmaal. Net zoals kanker. Dat overkomt mensen ook nu eenmaal.

Op Van Bovens website valt te lezen:

Iemand zei laatst: ‘Bij mij is het anders. Ik kan niet meer beter worden.’ Maar is dat zo? Er is geen kankersoort waarvan niet iemand is genezen. Er zijn mensen geweest met een agressieve tumor en maar 2% overlevingskans. Toch hebben ze het overleefd.

(…)

Na m´n diagnose ben ik honderden boeken gaan lezen over mensen die maar 2% kans hadden om te overleven en die het toch overleefd hebben en gekeken wat zij daarvoor gedaan hebben.

(…)

Maar ik weet ook van een vrouw die nog maar twee procent overlevingskans werd gegeven. Zij geloofde echter dat ze in leven zou blijven en het gebeurde!

Er zijn ook boeken over mensen die de loterij hebben gewonnen –> maar ook dat is gewoon toeval en het lezen van die verhalen zal je niet helpen een loterij te winnen.

Het leven is hard en wat betreft ziektes kun je veel doen om ze te voorkomen (vaccinaties, regelmatig sporten, gezond eten, niet-roken, weinig alcohol etc, om maar even het standaardlijstje op te noemen), alleen 100% preventie is niet realistisch.

Maar wat is er nu precies mis met het idee dat je ziektes zelf veroorzaakt en ook zelf kunt oplossen?

Simpel: buiten dat het niet waar is geef je mensen een vals gevoel van hoop. Men voelt zich daardoor misschien wat beter (placebo-effect) maar het heeft geen effect op de ziekte zelf, alleen denken mensen vaak van wel (“maar ik voel me toch beter?”). Door dat gevoel ontstaat het gevaar dat men een echte behandeling met aangetoond effect gaat uitstellen, of mogelijk zelfs de keuze maakt helemaal geen behandeling te willen ondergaan!

En dat is een reëel gevaar. Terwijl zelfs Jomanda na het debacle met Silvia Millecam geleerd heeft dat je altijd moet zorgen dat mensen naar een arts gaan voor een behandeling, heeft Yvette van Boven op haar website die moeite niet genomen (ik kon het in elk geval nergens ontdekken).

Wat doet Van Boven eigenlijk? Wat promoot zij?

Op haar webpagina ‘Genezen via Arcturian lichtveld therapie’ valt te lezen:

Arcturian lichtveld therapie is een energie die wordt doorgegeven door de Arcturianen. Arcturianen zijn multidimensionele wezens die in de vijde [sic] dimensie leven. In deze dimensie worden zij de cirkel makers genoemd. Ze zijn meesters in het werken met frequentie. Zij zijn mede verantwoordelijk voor het transformeren van holografische pictogrammen in graancirkels.

Right…

Zelf werk ik met helend licht wat doorgegeven wordt vanuit de vijfde dimensie. Het wordt doorgegeven door de Arcturians. Het licht werkt echter alleen bij mensen die hiervoor open staan. Wanneer jij je ervoor afsluit kan het niets voor je doen.

Handig. Het werkt dus, en als het niet werkt, dan ligt het aan jezelf. Waar kennen we dat nog meer van?

Eventuele succesverhalen van Van Bovens methode zijn logisch te verklaren: degenen die toch al spontaan zouden genezen, genezen spontaan en zeggen dat het komt door Van Boven’s therapie. Net zoals diegenen die tegelijkertijd (‘voor de zekerheid’) een reguliere behandeling ondergaan. Veel negatieve verhalen (op een enkele na) zullen er niet komen want degene die overblijven hebben geen tijd of energie om te klagen, omdat ze te druk zijn met het overlijden aan hun ‘kado’.

Filed Under: Alternatieve schade, Gezondheid Tagged With: arcturianen, arcturius, jomanda, kado, kanker, kwakzalverij, yvette van boven

Biggenstudie krijgt prijs: homeopaten blij met dode mus?

4 April 2012 by Pepijn van Erp 28 Comments

Biggenstudie krijgt prijs: homeopaten blij met dode mus? 8De International Academy of Classical Homeopathy (IACH) heeft de biggenstudie van Irene Camerlink en Liesbeth Ellinger gekozen tot beste studie gepubliceerd in een peer-reviewed tijdschrift. Dit heugelijke nieuws las ik op de site van de Koninklijke Vereniging Homeopathie Nederland. De studie is al eerder terloops ter sprake gekomen op Kloptdatwel.nl, maar nog niet uitgebreid besproken. De uitverkiezing  tot het beste artikel op het gebied van homeopathie door het instituut van Vithoulkas zelf, is aanleiding om er toch even nader naar te kijken. Eventjes dan. 

Biggenstudie krijgt prijs: homeopaten blij met dode mus? 9
foto van jref.org

George Vithoulkas is namelijk een heel grote meneer in homeopathische kringen en onder andere winnaar van een Right Livelihood Award, de ‘alternatieve Nobelprijs’. En het is dus niet zo vreemd dat het winnen van de IACH Research Award door de aanhangers van homeopathie als een belangrijke erkenning wordt gezien. Vithoulkas durfde het ook aan om in te gaan op de ‘1 million $ Challenge’ van James Randi.  Maar uiteindelijk kwam het niet tot een echte test en de heren geven elkaar natuurlijk de schuld van het niet doorgaan (JREF, Vithoulkas).

In 1995 stichtte Vithoulkas de International Academy of Classical Homeopathy op Alinissos  in Griekenland. Het is vooral een zomerschool waar homeopaten van over de hele wereld bijgeschoold worden. Volgens de website gaat het al om 9.000 homeopaten uit 32 landen.

De biggenstudie
Wat behelst die studie ook al weer? Irene Camerlink deed het onderzoek in het kader van een minor scriptie bij de Leerstoelgroep Biologische Landbouwsystemen aan de Universiteit Wageningen. Het artikel verscheen in het blad Homeopathy onder de titel Homeopathy as replacement to antibiotics in the case of Escherichia coli diarrhoea in neonatal piglets (hier vrij toegankelijk) en er is ook een Nederlandse versie.

Biggenstudie krijgt prijs: homeopaten blij met dode mus? 10
foto Flickr (woodleywonderworks)

De proef werd gedaan met 52 zeugen, die in twee gelijke groepen verdeeld werden, waarbij de ene groep een placebo kreeg en de andere groep een Coli 30K oplossing. Dat is weer zo’n bizar hoog  aantal keer verdund mengseltje dat er eigenlijk geen moleculen van de opgeloste stoffen in aanwezig kunnen zijn. Daar deed Camerlink overigens ook niet geheimzinnig over in een e-mail aan mij. Zij geeft ruiterlijk toe dat een wetenschappelijke verklaring voor de veronderstelde werking nog niet voorhanden is. Zij verwacht die echter wel snel.

De vloeistoffen werden twee keer per week in de vulva’s van de zeugen gesprayd gedurende de laatste vier weken van de dracht. Hoogstwaarschijnlijk is de blindering weer met de ‘Wageningse methode‘ gebeurd: de zeugen kregen labeltje ‘A’ of ‘B’ en werden dan met spuitje ‘A’ of ‘B’ besproeid.
Maar dat is helemaal geen goede blinderingsmethode. In feite test je in het onderzoek dan maar twee ‘deelnemers’ (N=2). Uit het artikel komt sterk naar voren dat gedurende het onderzoek bekend was of een zeug in groep ‘A’ of ‘B’ hoorde. Om het goed te doen moet je 52 verschillende spuitbusjes maken, die ofwel placebo ofwel verum bevatten. Het is wat meer gedoe, maar wel essentieel.

Uiteindelijk werd er gekeken hoeveel van de biggetjes, die de zeugen kregen, diarree kregen door E.coli-besmetting. Tenminste, dat zou je denken. Maar als je goed leest, zie je dat het vaststellen van de E.coli geschiedde door visuele inspectie van de uitwerpselen. Er werd slechts één sample ingestuurd naar een laboratorium om op E.coli te testen, het betrof een mengsel van de uitwerpselen uit drie verschillende worpen. En daar kwam niets uit. We weten dus niet eens of er sprake is geweest van diarree door E.coli! En eigenlijk kunnen we nu wel ophouden met verder zoeken naar methodologische fouten in het onderzoek, hoewel je er zo een flinke lijst van kunt opstellen.

Het onderzoek als zodanig vond ik daarom ook helemaal niet zo interessant, maar de aandacht van homeopathie aanhangers ervoor wel. Die voeren deze studie namelijk op als echt wetenschappelijk bewijs voor de werkzaamheid van homeopathie, want het zou immers gaan om een keurig uitgevoerde Randomized Controlled Trial (RCT) met een niet te ontkennen significant positief resultaat. Voor mij aanleiding om die algemene claim (een enkel positief significant resultaat uit RCT is ‘bewijs’) onderuit te halen in mijn artikel “RCT, homeopathie en biggetjes: ‘The Good, the Bad & the Ugly’?“

Het is overigens wel grappig te lezen wat er als resultaat van de studie vermeld wordt in het nieuwsbericht op de site van de KVHN:

Resultaat was dat van de groep aan wie het echte homeopathische geneesmiddel werd toegediend slechts 10 van de 265 biggetjes diarree kregen in vergelijking tot 63 van de biggen uit de even grote placebogroep. Dit houdt een significantie in van P<0,0001 op biggenniveau, en van P<0,05 op zeugenniveau. Heel duidelijk positief voor het homeopathisch geneesmiddel.

Die vetgemaakte zinssnede is de correcte statistische conclusie als je toch wil gaan rekenen met de resultaten die niet voorstellen wat de onderzoekers suggereren. Maar deze uitkomstwaarde is nergens in het oorspronkelijke artikel te vinden! Daar wordt alleen gewezen op de indrukwekkende score op biggenniveau. En dat cijfer is volkomen verkeerd berekend, want houdt geen rekening met het feit dat de kans op besmetting binnen een worp biggen heel groot is. Je kunt het al dan niet waarnemen van diarree bij de individuele biggen niet als onafhankelijke uitkomsten beschouwen. Dit merkte ik op in een commentaar op een artikel hier op Kloptdatwel, waarop Jan Willem Nienhuys voorrekende hoe de p-waarde op zeugenniveau is. Inderdaad significant, maar het is wel een grensgeval: was er één zeug in de verumgroep meer geweest met diarree in haar worp, was dat al niet meer het geval geweest.

Tsja, dit is dus volgens de International Academy of Classical Homeopathy het beste onderzoek dat er de laatste tijd verschenen is op het gebied van homeopathie. Of in ieder geval het beste van die artikelen die ingestuurd waren voor de IACH Research Award. Hoeveel dat er waren (en welke) weet ik niet. Ook niet wie er in de jury zaten en of er een juryrapport is. Die vragen stelde ik aan het instituut per e-mail en een week later kreeg ik als antwoord dat ze die informatie in dezer dagen op de website plaatsen, maar ik heb nog niets  gezien daarvan.

foto titelpagina  Flickr:woodleywonderworks

Filed Under: Alternatieve schade, Uit het nieuws, Wetenschap Tagged With: alternatieve diergeneeskunde, biggen, george vithoulkas, homeopathie, international academy of classical homeopathy, statistiek, Wageningen

  • « Go to Previous Page
  • Page 1
  • Interim pages omitted …
  • Page 22
  • Page 23
  • Page 24
  • Page 25
  • Page 26
  • Interim pages omitted …
  • Page 38
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Het ‘Red Panda Effect’
8 October 2025 - Ward van Beek
Het ‘Red Panda Effect’

.In de Skeptical Inquirer van october/november (Volume 49, No. 5) wordt door Craig A. Foster en Kelsey M. McGinn teruggeblikt naar een uitgave van het blad uit 1979, met daarin een verhaal over een verdwenen panda, ontsnapt uit Blijdorp, wiens ontsnapping…Lees meer Het ‘Red Panda Effect’ › [...]

Kernenergie is een keuze
3 October 2025 - Ward van Beek
Kernenergie is een keuze

.In sceptische kringen is kernenergie geen taboe. Maar veel argumenten vóór kernenergie zijn op wensdenken gebaseerd. door Frank Biesboer, voormalig hoofdredacteur van De Ingenieur, Skepter 38.3 Voor de Nederlandse energiewereld was de brief die minister Hermans van Klimaat en Groene Groei in mei publiceerde over…Lees meer Kernenergie is een keuze › [...]

Hebben we minder gemeenschapszin dan vroeger?
16 September 2025 - Ward van Beek
Hebben we minder gemeenschapszin dan vroeger?

.In het dagelijks leven loop je als skepticus tegen heel andere zaken aan dan klassieke skeptische thema’s als homeopathie of een platte aarde. Dubieuze kleurentests op werk, vasten zou gezond zijn, en de kracht van positieve mindsets. Skepsis-podcastpresentator Richard Engelfriet sluist u door alledaagse…Lees meer Hebben we minder gemeenschapszin dan vroeger? › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

MAHA and the Triumph of Feelings Based Medicine
10 October 2025 - Jonathan Howard

According to Dr. Marty Makary, vaccines and medications are indicated or not, based on “stories” and how he “feels.”  The post MAHA and the Triumph of Feelings Based Medicine first appeared on Science-Based Medicine. [...]

The Growing Problem of Supplement–Drug Interactions in Seniors
9 October 2025 - Scott Gavura

Many people take supplements alongside prescription drugs without realizing the risks. The post The Growing Problem of Supplement–Drug Interactions in Seniors first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Nobel Prize in Medicine: Peripheral Immune Tolerance
8 October 2025 - Steven Novella

Each year I like to write a post about the Nobel Prize in Physiology or Medicine. While advocating for higher standards of science in medicine we tend to spend much of our time criticizing pseudoscience, so I like to balance that by occasionally just celebrating great medical science, and the Nobel Prize is a great opportunity. The 2025 award for physiology or […] The post Nobel Prize in Medicine: Peripheral Immune Tolerance first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Arthur Bijl on Hoe komt de maan aan zijn licht? Klein skeptisch onderzoekBedankt voor de opmerkingen!
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (37-2025)Gevaarlijke sprookjes.
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (37-2025)@Renate1 Men fantaseert maar lekker verder over hun obscure sprookjes.
  • Renate1 on De linke weekendbijlage (37-2025)@ Hans Ik dat het dreigend er voor zorgt dat het geneesmiddel misschien wel gebruikt mag worden. Maar goed, om
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (37-2025)Tja, dan maar blind, als straf van het opperhoofd. Knots!

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in