Kloptdatwel?

Martin Bier

Bij het overlijden van Paul Crouch

by 19 Comments

In de loop van de jaren 80 kwam er op grote schaal kabelTV. Nederlanders kregen te maken met een assortiment van zenders in plaats van de gebruikelijke twee.  Amerikaanse televisiedominees waren erbij als bokken op een haverkist. Trinity Broadcasting Network (TBN) was al snel te bekijken op een grote hoeveelheid Europese kabelnetwerken. In veel Europese huishoudens werd TBN de eerste Amerikaanse zender waar men 24 uur per dag naar kon kijken. Het opgeheven vingertje van TV-dominee Paul Crouch en de suikerspincoiffure van z’n vrouw Janice Crouch werden in die huishoudens de image van Amerika. Paul Crouch is op 30 november 2013 op 79-jarige leeftijd overleden.

TV-dominee Paul Crouch met een opgeheven vinger en rechtsonder op de voorgrond het embleem van TBN.
TV-dominee Paul Crouch met een opgeheven vinger en rechtsonder op de voorgrond het embleem van Trinity Broadcasting Network.

Paul Crouch kwam uit een godsdienstig milieu. Reeds als student raakte hij betrokken bij christelijke radioprogramma’s. Na enige tijd te hebben gewerkt als manager van enkele christelijke televisiezenders begon hij in 1973 het Trinity Broadcasting Network (TBN).

TBN was een in eerste instantie een gezamelijke onderneming van het echtpaar Crouch met het echtpaar Jim en Tammy Faye Bakker. Maar al in 1975 kwam het tot een breuk. De Bakkers richtten toen hun eigen Praise The Lord (PTL) netwerk op.

JessicaHanh
Jessica Hahn was naïef, onschuldig en maagd toen ze voor Praise The Lord kwam werken. Na het ophefmakend schandaal over seksueel verkeer met TV-dominee Jim Bakker liet ze haar borsten vergroten en ging ze in de Playboy Mansion wonen. Ze heeft tot drie maal toe naakt geposeerd voor Playboy.

Schenkingen aan een kerk zijn in de VS aftrekbaar voor de belasting. Kerken betalen vervolgens geen belasting over hun inkomen. Er zijn echter regels die moeten voorkomen dat een onderneming met winstoogmerk zich als kerk voordoet. Zo zijn er, bijvoorbeeld, grenzen aan de hoogte van de salarissen die bestuursleden zichzelf mogen betalen. Maar het christendom staat op een voetstuk in de VS en er moet wel heel erg veel mis zijn voordat justitie en belastingautoriteiten hun pijlen gaan richten op een kerk. Een van de heel zeldzame gevallen waarin het Openbaar Ministerie een vervolging wegens fraude wist af te dwingen betrof de PTL.

De PTL had het dan ook wel erg bont gemaakt. Het was een seksschandaal dat de inleiding vormde tot de volledige ontmanteling. De argeloze Jessica Hahn was 20 en vervuld van evangelische hartstocht toen ze voor Jim en Tammy Faye was komen werken. Het is nog altijd niet duidelijk of het nu verkrachting of verleiding was geweest, maar uiteindelijk heeft Jim Bakker haar na het seksueel samenzijn bijna 300.000 dollar uit de kerkkas betaald. “Als je de herder helpt, dan help je de kudde,” zo zou hij Jessica in z’n seksuele opwinding nog uitgelegd hebben.

HOMOMOEDER
Tammy Faye op een Gay Pride Festival in Washington, DC, in 2002. Links van haar staat de bekende drag queen Lady Bunny.

Jim Bakker werd wegens fraude veroordeeld tot 45 jaar gevangenisstraf, maar kwam na minder dan 5 jaar alweer op vrije voeten. Het is verbluffend dat Jim er inmiddels in is geslaagd om weer een nieuwe tele-evangelische onderneming op te bouwen. Jessica Hahn werd actrice en bracht het in 1992 tot Playboy Celebrity Centerfold. Terwijl Jim in de gevangenis zat, liet Tammy Faye zich in 1993 van hem scheiden. Ze trouwde kort daarop met Roe Messner, een aannemer die een aantal van de grootste kerkgebouwen in de VS had gebouwd. Echter, in 1996 werd ook deze echtgenoot wegens fraude tot een gevangenisstraf veroordeeld. In de laatste jaren voor haar dood in 2007 is Tammy Faye een soort homomoeder geworden en werd ze een vaste verschijning bij Gay Pride manifestaties.

Met het echtpaar Crouch en de TBN is het minder stormachtig verlopen dan met de Bakkers en de PTL. Door middel van zwijggeld en schikkingen buiten de rechtbank om werd veelal voorkomen dat het uit de hand liep met de schandalen.

In 1999 publiceerde Paul Crouch De Omega Code. De roman en de film verschenen tegelijkertijd. Het zou hier echter gaan om regelrecht plagiaat van de twee jaar eerder door Sylvia Fleener geschreven roman Het Omega Syndrome. Uiteindelijk kwamen de partijen tot een vergelijk en werd er een geldbedrag overgemaakt.

PAULandHINN
Prayer, Praise & Hairspray. TV-dominee Paul Crouch (links) samen met collega TV-dominee en gebedsgenezer Bennie Hinn (rechts).

Geruchten over Pauls homoseksualiteit deden al heel lang de ronde. Haarlak en glanzende, felgekleurde confectiepakken kunnen zulke geruchten in de hand werken. Maar in 2004 werd het allemaal wat concreter. Een voormalige TBN werknemer, Enoch Lonnie Ford, onthulde hoe Paul Crouch hem tot seks had overgehaald met een mengsel van versiertrucs en ontslagdreigementen. Vervolgens zou Ford $425.000 hebben ontvangen in ruil voor z’n stilte. Desalniettemin dreigde Enoch Lonnie Ford een paar jaar later memoires te publiceren waarin verslag van het seksueel samenzijn werd gedaan. Crouch en TBN werd aangeboden dit te voorkomen door voor tien miljoen dollar de rechten op de memoires te kopen. De advocaten kwamen er aan te pas en de uitkomst was dat publicatie van de memoires in strijd zou zijn met de overeenkomst bij de eerdere transactie van 425.000 dollar.  TBN beaamt dat die transactie heeft plaatsgevonden, maar voegt daaraan toe dat het met de beweringen van de voormalige werknemer om pure leugens gaat.

In de loop der jaren zijn kinderen, kleinkinderen en andere familieleden van het echtpaar Crouch veel van de centrale bestuursfuncties bij de TBN gaan bekleden. Brittany Koper is een kleindochter.  Na haar Master of Business Administration te hebben gehaald kwam ze in eerste instantie te werken op personeelzaken. Een paar jaar later werd ze financieel directeur. Kort na die functie te hebben aanvaard, bracht ze Paul Crouch ervan op de hoogte dat de financiële praktijken bij TBN in strijd met de wet waren en dat ze hier niet mee akkoord kon gaan. Dit was in 2011. Ze werd onmiddellijk ontslagen en het kwam tot rechtszaken en een ophefmakende scheuring binnen familie en kerk.  TBN beschuldigde Brittany van de verduistering van grote geldbedragen. Brittany’s vader koos haar partij en ging werken bij een concurrerende tele-evangelische organisatie. De familieheibel trok de aandacht van de pers en de Los Angeles Times en de New York Times kwamen met onthullende artikelen over de financiële handel en wandel bij TBN.

De Crouches hadden, verspreid over de VS, enige tientallen villa’s. Voor het comfortabel transport hadden ze de beschikking over limousines en over twee eigen straalvliegtuigen. Een fotoserie van de New York Times geeft een goede impressie van deze uitbarsting van belastingvrije overdaad.

Paul en Janice Crouch zijn beiden grootgebracht in de pinkstergemeente, maar, zoals veel TV-dominees, hebben ze hun organisatie nooit nauw verbonden aan een specifieke protestantse richting. Bij TBN, en in de wereld van het tele-evangelisme in het algemeen, wordt er vaak een gedachtegoed gepredikt dat lijnrecht ingaat tegen veel traditioneel christendom en dat in de laatste decennia bekend is geworden als “prosperity theology” of, in het Nederlands, “welvaartsevangelie.” Daar waar in het traditioneel christendom bescheidenheid en nederigheid als nastrevenswaardig worden gezien, daar houden de TV-dominees het publiek veelvuldig voor dat materiële welstand een manifestatie is van Gods zegen. Door middel van opzichtige dure auto’s, protserige huizen en dure sierraden zou men dan vervolgens z’n godvruchtigheid kunnen tonen. De TV-dominees verzekeren hun volgelingen dat een overgemaakt geldbedrag eigenlijk een investering is en dat wie voldoende “aan God” overmaakt z’n investering middels godswonderen vervolgens meer dan terugverdient.

Je zou zeggen dat het met deze tele-evangelische boodschap om een nogal doorzichtige manier van oplichten gaat. Maar het is verbijsterend hoeveel mensen erin trappen. In de wereld van het tele-evangelisme is TBN verreweg de grootste: 18000 zenders en kabelaanbieders en 80 satellieten helpen de boodschap te verspreiden. Jaarlijks wordt er door TBN een slordige 100 miljoen dollar aan donaties binnen gehaald. Er zijn tientallen kleinschaligere tele-evangelische clubs die op dezelfde lucratieve manier opereren. Een paar jaar geleden deed de Nederlandse televisiemaker en satiricus Rob Muntz zich voor als een Nederlandse TV-dominee en verscheen als gast in de shows van verschillende Amerikaanse TV-dominees.  Het resultaat (deel 1 en deel 2) is uiterst amusant.

Het is gebruik binnen skeptische organisaties om godsdienst zo veel mogelijk buiten de discussie te houden. Het kritisch en wetenschappelijk evalueren van homeopathie, paragnosie en perpetuum mobile’s is tenslotte iets waarin verschillende religieuze en niet-religieuze overtuigingen eensgezind moeten kunnen zijn. Maar organisaties als de TBN vallen in een geheel andere categorie dan de gevestigde kerkgenootschappen. De tele-evangelische imperiums lijken in niets op een katholieke parochie of een hervormde gemeente. Waar gebruikelijke kerken nog in een vorm van zielzorg voorzien, daar is het tele-evangelisme verworden tot een marathon inzamelingsactie. De nalatenschap van Paul Crouch is een treurige. Hij heeft een industrie helpen creëren die niet wezenlijk verschilt van homeopathie of andere vormen van kwakzalverij: de meest kwetsbaren in de samenleving worden meedogenloos uitgemolken door middel van valse beloftes. Tele-evangelisme is weinig meer dan een methode om op zo groot mogelijke schaal geld over te hevelen van minder-bedeelde lichtgelovigen naar schreeuwerige, egomane multi-miljonairs.

Het Verhaal van een Kerk Zonder God

by 18 Comments

Scientology is moeilijk te categoriseren.  Voor belastingdoeleinden en in haar manier van organisatie is het een kerk.  Maar de geschriften van stichter L. Ron Hubbard zijn een grotesk mengsel van science fiction, pseudowetenschap en self-help pop-psychologie.  Ook wat betreft de rekrutering is Scientology uniek.  Waar gebruikelijke sekten zich vooral richten op eenzamen en kwetsbaren, daar heeft Scientology zich welbewust een plaats verschaft temidden van Hollywoodsterren.  In het dit jaar uitgekomen boek “Going Clear” vertelt Lawrence Wright het hele verhaal.

De omslag van het boek "Going Clear" van Lawrence Wright.
De omslag van het boek “Going Clear” van Lawrence Wright.

L. Ron Hubbard werd geboren in 1911.  In de jaren 30 ging hij aan de slag als schrijver van zogenaamde “pulp fiction.”  Het gaat hier om makkelijk verteerbare avonturenromans, westerns, science-fiction, etc.  Hij was ongelooflijk productief en kwam tot zo’n 100.000 woorden per maand.  Zijn 1.084 titels en vertalingen in meer dan 70 talen staan in de recordboeken.  Hij heeft nog gepoogd om filmscripts aan de man te brengen in Hollywood.  Maar die werden steeds resoluut afgewezen.  Het is in dit verband heel ironisch dat een groot aantal prominente Hollywooders hem een halve eeuw later als een soort nieuwe Jezus zou komen te vereren.

Hubbards levensloop vormt boeiend leesmateriaal.  Hij was een excentrieke en niet onsympathieke avonturier.  Z’n ingenieursopleiding heeft hij nooit afgemaakt.  Hij was 21 jaar oud toen hij een schip huurde, een bemanning wierf en een expeditie naar het Caraïbisch gebied organiseerde.  Het lag onder meer in de bedoeling om een filmdocumentaire te maken over voodoo.  Er is echter nauwelijks gefilmd en de expeditie eindigde met Hubbard die in Puerto Rico van boord sloop om uit handen van zijn schuldeisers te blijven.

De militaire loopbaan van Hubbard in ’41-’45 was volgens de Scientology kerk een opeenvolging van bijna bovenmenselijke heldendaden.  Maar de officiële archieven van de Amerikaanse strijdkrachten bevestigen daar zo goed als niets van.  Ook wat betreft de jaren van vlak na de oorlog lopen de versies uiteen.  Hubbard hield zich bezig met occultisme en zwarte magie.  Hij woonde onder één dak met de eveneens heel excentrieke Jack Parsons.  Parsons was een man vol tegenstrijdigheden: hij was een vooraanstaand ruimtevaartdeskundige en mede-oprichter van het Jet Propulsion Laboratory, maar was tevens volgeling van Aleister Crowley en actief beoefenaar van occultisme.  Parsons en Hubbard begonnen samen een handel in boten.  Dit, echter, liep erop uit dat Hubbard er in een voor de handel bedoelde boot vandoor ging met de jonge vriendin van Parsons.  Via geheime magische rituelen probeerde Parsons vervolgens een orkaan op te roepen.  Die orkaan kwam er ook inderdaad.  Hubbard en Sara moesten de veiligheid van een haven opzoeken en werden daar prompt ingerekend door de kustwacht.  Volgens de Scientology kerk werkte Hubbard al die tijd eigenlijk in opdracht van de Amerikaanse marine.  Men zou zich daar zorgen hebben gemaakt over het gedachtegoed van ruimtevaartdeskundige Parsons en over het feit dat veel collega wetenschappers geregeld bij Parsons over de vloer kwamen.  Hubbards taak was de beweging te infiltreren en te saboteren.  Met Parsons’ financiële ondergang in de botenhandel zou Hubbard de zwarte magie in de VS een halt hebben toegeroepen – zo luidt de versie van de kerk.

De Sara met wie hij er van door was gegaan werd uiteindelijk Hubbards tweede echtgenote.

L. Ron Hubbard (1911-1986), de stichter van de Scientology.
L. Ron Hubbard (1911-1986), de stichter van de Scientology.

Dianetics: The Modern Science of Mental Health verscheen in 1950.  Het beschrijft de self-help technieken waarmee Hubbard “Clear” geworden zou zijn, d.w.z. geestelijke en lichamelijke gezondheid gevonden zou hebben.  Met Dianetics had Hubbard een enorm gat in de markt gevonden.

Er werd in de jaren vlak na de Tweede Wereldoorlog niet gerept over post-traumatische stress.  Maar het bestond natuurlijk wel.  De medische stand had weinig anders te bieden dan brute methoden als elektroshock en lobotomie.  Freudiaanse psychoanalyse werd door mainstream Amerika gezien als een exotisch importproduct en het domein van intellectuele, joodse stedelingen.  Bovendien was het erg duur.  De in Dianetics beschreven procedures zijn in wezen een soort psychoanalyse voor de gewone man.  Ook hier is de grondgedachte dat psychisch lijden veroorzaakt wordt door trauma’s uit het verleden.  Genezing zou bewerkstelligd kunnen worden, niet door die trauma’s uit de weg te gaan, maar door er, o.l.v. een “auditeur,” de confrontatie mee aan te gaan.  Iedereen kon in principe “auditeur” zijn.  Met voetnoten en verwijzingen probeert Hubbard het geheel een wetenschappelijk aanzien te geven.  Maar dit bronnenmateriaal blijkt voor het grootste deel verzonnen te zijn.  Verbazingwekkend is dat natuurlijk niet gezien het feit dat Hubbard dit boek van 180.000 woorden in zes weken geschreven had.

Hubbards financiële problemen waren plotsklaps voorbij.  De verkoopcijfers waren enorm.  Hij was wereldberoemd.  Een wereldwijde Dianetics subcultuur kwam op gang.  Er waren Dianetics tijdschriften, Dianetics studiegroepen, Dianetics conferenties, etc.  Toch frustreerde het Hubbard dat hij weinig controle had over wat er met z’n geesteskind gebeurde.  Hij had geen intellectueel eigendomsrecht over de term “Dianetics” en over de therapeutische richtlijnen.  Omvorming van het gedachtegoed tot een religie leek een goede remedie.  Hiermee kon hij de volgelingen blijvend aan zich binden.  Ook was er dan een vrijstelling van belastingbetaling.  Dianetics werd dus opgeluisterd met een vernislaagje van spiritualiteit en bovennatuurlijkheid.  Voor het creëren van een mythologie greep Hubbard terug op z’n verbeeldingskracht als schrijver van science fiction.  Er werd reïncarnatie toegevoegd en Dianetics werd Scientology.

In het midden van de jaren 60 kocht Hubbard een drietal grote zeeschepen.  De verhuizing van het hoofdkwartier naar internationale wateren was heel pragmatisch.  Op de wereldzeeën waren Hubbard & co buiten het bereik van overheden en belastingdiensten.  Echter, de aard van de ondernomen expedities geeft de indruk dat Hubbard en z’n getrouwen het contact met de werkelijkheid kwijt waren.  Hubbard zou in een openbaring de precieze locatie van een ondergronds ruimtestation bij Corsica te weten zijn gekomen.  Uit vorige levens wist Hubbard zich begraven schatten in Calabrië en op Sicilië te herinneren.  Er werd van hot naar her gekoerst en uiteraard nooit iets gevonden.  Het tekent wellicht de sektementaliteit dat er nooit enig oproer uitbrak onder het scheepsvolk.

Op YouTube is er een goed interview met Lawrence Wright van meer dan een uur waarin hij vertelt dat de sektementaliteit hetgene is wat hem zo boeit aan het onderwerp.  Het willen begrijpen ervan is de reden is dat hij het boek geschreven heeft.

Het Verhaal van een Kerk Zonder God 1
Hubbard Professional Mark VI E-meter
(foto: O’Dea | Wikimedia Commons)

Telkens wanneer Hubbard en z’n scheepsvolk ergens aanlegden, dan was er de vrees om ingerekend en eventueel uitgeleverd aan de VS te worden.  De oplossing voor dit probleem zou liggen in het overnemen van een land.  De keuze daarvoor viel op Marokko.  Er werd dus een kantoor geopend in Rabat.  Het kantoor heette “American Institute of Human Engineering and Development” en het zou gaan om de ontwikkeling van een project in hydrocultuur landbouw.  Maar dit was een dekmantel.  Twee aantrekkelijke vrouwen van voor in de 20 zaten achter de schrijftafels.  Spoedig werden de dames graag geziene gasten op soirees en recepties in het koninklijk paleis.  In juli 1971 waren ze zodoende onder de genodigden bij een feestelijke militaire show ter gelegenheid van de verjaardag van Koning Hassan II.  Het feestje ontaardde in een couppoging.  Militairen bestormden het paleis, er viel een honderdtal doden en de koning verschool zich in een toilet.  Hubbard zag de crisis als een prachtkans en wilde militaire officieren gaan instrueren in het gebruik van z’n E-meter als leugendetector.  Maar niet veel later kwam Koning Hassan tot de conclusie dat het met de Scientology om een dekmanteloperatie van de CIA ging.  Hubbard en z’n volgelingen werden het land uitgejaagd.

In 1975 gingen Hubbard en de beweging terug naar het Amerikaanse vasteland.  Om uit handen van justitie en belastingambtenaren te blijven woonde Hubbard in caravans of op geheime adressen.  De Scientology kerk claimt dat haar “spirituele technologie” de sleutel is tot een blakende gezondheid.  Maar in het geval van Hubbard zelf bleek daar erg weinig van.  Hij was dik en had veel kwalen.  Vanaf 1980 verscheen hij niet meer in het openbaar.

David Miscavige was opgegroeid in de Scientology.  Hij was gespierd en had een intimiderend voorkomen.  Hij was nog geen 20 jaar oud toen hij in 1979 aan het hoofd van Hubbards lijfwacht kwam te staan.  Al snel had hij de volledige controle over alle verkeer tussen Hubbard en de kerk.  Mensen met macht binnen de Scientology wist hij weg te zuiveren.  Het was Miscavige die de gelovigen in 1986 in een grote conferentiezaal op de hoogte bracht van het overlijden van Hubbard.  Het is grappig hoe hij dit overlijden formuleerde als een overgang naar een hogere fase; een fase die “uitwendigheid” vereiste.

David Miscavige, het huidig hoofd van de Scientology kerk.
David Miscavige, het huidig hoofd van de Scientology kerk.

David Miscavige staat nog altijd aan het hoofd van de Scientology kerk.  Naar de buitenwereld lijkt hij een goed gekapte paus in een driedelig pak.  Maar er is een overvloed aan verklaringen waaruit blijkt dat hij weinig aanleiding behoeft om een naaste medewerker in elkaar te slaan.  Ieder moment kan hij over de vergadertafel springen en vuistslagen gaan uitdelen.  De laatste 150 pagina’s van Wrights boek zijn een beschrijving van het terreurbewind van Miscavige.   Binnen de hogere bestuurslagen van de kerk worden mensen doorlopend overgeplaatst naar andere functies of vaak jarenlang opgesloten.  “Rehabilitation Project Force” heet zulke detentie in Scientology kringen, maar vergeleken met een Scientology  “rehabilitatie” is een gewone gevangenis een luxe hotel.  Niets is er er sinds 2006 vernomen van Shelly Miscavige, de voorheen prominent aanwezige vrouw van David Miscavige.  Tommy Davis begeleidde Tom Cruise jarenlang namens de kerk en was vaak woordvoerder voor de Scientology.  Ook van Tommy Davis en z’n vrouw is al sinds meer dan een jaar niets vernomen.

Wright doet geen pogingen om patronen te ontdekken of verklaringen te vinden met betrekking tot het gedrag en de geweldadige uitbarstingen van Miscavige.  Het woord “paranoia” valt niet.  Wright is dan ook geen pop-psycholoog.  Hij is verbonden aan het prestigieuze kwaliteitsweekblad The New Yorker.  Hij is in eerste instantie journalist en beperkt zich tot namen, feiten, plaatsen, datums en getuigenverklaringen.  Zo  zorgvuldig en zo ondubbelzinnig mogelijk probeert hij de gehele waarheid en niets dan de waarheid te formuleren in hoogstaand Engels.  Soms is het vrij droog.  Wie niet goed Engels kent, die moet niet aan het boek beginnen.  Er is vooralsnog geen Nederlandse vertaling beschikbaar.

Zoals gebruikelijk met sekten zou het ludiek zijn als er ook niet de hersenspoeling, de mishandeling en de uitbuiting waren.  Kinderen worden hierbij niet gespaard.  Het is bemoedigend dat er bij de Scientology de laatste jaren een massale uittocht van leden is geweest.  Ook is er nu een constante stroom van negatieve publiciteit.  Hopelijk zal David Miscavige z’n driedelig kostuum nog eens mogen verwisselen voor een stemmig, oranje gevangenistenue.

 

Geïnteresseerd geraakt in het boek? Bestel het via onderstaande link bij Bol.com en steun daarmee Kloptdatwel! Alvast bedankt!

Nederlandse primatoloog verhevigt Amerikaans debat

by 43 Comments

De Nieuwe Atheïsten hebben Frans de Waal altijd als een bondgenoot gezien.  Hij stelde vast dat het sociale leven van bonobo’s, chimpansees en andere primaten meer is dan een eenvoudig survival of the fittest.  Primaten werken samen, hebben een gevoel voor eerlijkheid en ze onderhouden structuren om conflicten op te lossen.  Ook zorgen ze voor de geestelijk en lichamelijk gehandicapten in hun midden.  Kortom, je hebt geen godsdienst nodig om op een beschaafde manier met elkaar om te gaan.  Maar De Waal heeft de Nieuwe Atheïsten steeds op een afstand gehouden.  In verschillende artikelen heeft hij te kennen gegeven dat hij de nieuwe assertievere vorm van atheïsme ziet als een evenknie van religieus fundamentalisme.  Een lang artikel van De Waal op salon.com heeft de discussie weer verhevigd.

Nederlandse primatoloog verhevigt Amerikaans debat 6
Frans de Waal (Wikimedia Commons)

De carrière van Frans de Waal begon aan de universiteiten van Nijmegen en Groningen.  Voor z’n vertrek, in 1981, naar de Verenigde Staten deed hij een baanbrekende studie over het politieke reilen en zeilen op het chimpansee-eiland van Burgers’ Dierenpark.  Time Magazine rangschikte hem in 2007 als één van de honderd meest invloedrijke mensen op de planeet.  De ontdekking dat chimpansees elkaar op foto’s aan de kont kunnen herkennen, leverde hem in 2012 een IgNobelprijs op.  En in 2010 bevorderde de Majesteit hem zowaar tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Salon.com is een invloedrijke progressieve Amerikaanse nieuwssite.  Op 25 maart 2013 verscheen er een hoofdstuk uit De Waal’s nieuwe boek, “De Bonobo en de Tien Geboden“, als artikel op de website.  In dit hoofdstuk beschrijft De Waal hoe hij als katholiek werd grootgebracht in het Nederland bezuiden de grote rivieren.  Hij stelt dat er in de katholieke cultuur waarin hij opgroeide ruimte was voor plezier en losbandigheid.  Het was als student op de universiteit dat hij voor het eerst in contact kwam met noordelingen van gereformeerde origine.  Hij kwam tot de vaststelling dat het geloof voor hen een verstikkende dwangbuis was geweest.  Ook zag hij hoe er nog altijd rancune en emotioneel onbehagen was onder gereformeerd opgegroeiden die zich van de kerk hadden losgemaakt.  Volgens De Waal vindt het radicaal atheïsme z’n oorsprong in dat misnoegen.  Het Nieuwe Atheïsme is volgens hem weinig anders dan een verbitterd ageren tegen het protestants fundamentalistische nest.  De reactie is, aldus De Waal, net zo verbeten dogmatisch als datgene waar ze tegen reageert.  Op “whyevolutionistrue” staat een felle reactie op De Waals artikel waarin een aantal oude argumenten worden herhaald.

De omslag van het laatste boek van Frans de Waal.
De omslag van het laatste boek van Frans de Waal.

In Europa zijn kerk en staat na de Tweede Wereldoorlog steeds  meer ontkoppeld en heeft de godsdienst langzaamaan veel van z’n greep op de samenleving verloren.  Op veel Europeanen maakt de hele discussie over het Nieuw Atheïsme derhalve een  nogal onzinnige indruk.  Maar in de Verenigde Staten leeft het heel erg.  Atheïsme heeft altijd al een nogal negatieve connotatie gehad onder het grote Amerikaanse publiek, maar in het algemeen bleven kerken en overheden weg uit elkaars invloedssferen.  Edoch, sinds de jaren 70 zijn politiek en godsdienst steeds inniger verstrengeld geraakt.  Het is heden ten dage bijna onmogelijk om in de VS als politicus gekozen te worden zonder getuigenis te hebben afgelegd over trouwe kerkgang en oprechte geloofsbeleving.  Het Nieuw Atheïsme is een radicale tegenbeweging – een beweging die eigenlijk pas na 11 september 2001 goed op gang kwam.  “Science makes you fly to the moon.  Religion makes you fly into buildings.” is de alleszeggende kwoot van de fysicus en schrijver Victor Stenger.  De situatie is aan het escaleren.  Daar waar kerken voorheen doorgaans apolitiek waren, daar hebben zich de laatste jaren decennia steeds meer vereenzelvigd met een invloedrijke vleugel binnen de Republikeinse Partij waar zelotisch campagne wordt gevoerd tegen homo’s, tegen wetenschap en tegen abortus.

Het valt te betwijfelen of de bijdrage van Frans de Waal aan het debat wel zo’n constructieve is.  Zijn inbreng is een klassieke ad hominem in de trant van “Jij zegt wat je zegt omdat je zus bent opgevoed en ik begrijp de kwestie beter omdat ik zo ben opgevoed.”  Dergelijke ad hominems zijn eigenlijk een vorm van anti-argumentatie waarmee een goede discussie óf wordt afgekapt, óf ontaardt in een ordinaire scheldpartij.

In Nederland zijn uit verschillende hoeken reeds hele positieve recensies verschenen over De Waals boek.  De Nijmeegse theoloog en godsdienstfilosoof Taede Smedes is op dit forum al eerder ter sprake gekomen (zie hier en hier) in z’n hoedanigheid als pleitbezorger voor Coen Vermeeren en de UFO’s.  Op z’n blog geeft Taede een juichrecensie van De Waals boek.  Hij zou willen “dat meer atheïsten dergelijke boeken schreven.”  Ook Marcel Hulspas, wetenschapsjournalist en mede-oprichter van de Stichting Skepsis, is laaiend enthousiast over De Waals boek.  Hulspas is in z’n nopjes als hij uit De Waals primatenwerk concludeert dat er een “geest” bestaat en dat het “wij-zijn-ons-brein”-materialisme onhoudbaar is.  Het is eigenlijk allesbehalve zeker of De Waal zelf zijn werk wel zo zou willen interpreteren.  Maar De Waal, als Nederlands meest vooraanstaande wetenschapper, is als Jezus zelf in dat je blijkbaar alle kanten op kan met z’n woorden.
Geïnteresseerd geraakt in het boek? Bestel het via een van de onderstaande links bij Bol.com en steun daarmee Kloptdatwel.nl!

Een Fictieve Kolonel en een Bezorgde Burger

by 9 Comments

In september 2011 stond er in Skepter een artikel over Andrea Rossi en z’n E-Cat.  De kleurrijke Italiaanse uitvinder, bajesklant en zakenman zou kernfusie bewerkstelligd hebben bij temperaturen van een paar honderd graden Celsius. Het apparaat waarin hij dat deed, de “E-Cat,” was niet groter dan een doorsnee koffiezetter (zie foto). In de loop van 2011 waren er bijna maandelijks E-Cat demonstraties. Altijd betrof het daarbij een publiek van uitgenodigden. Naderhand verschenen er video’s van die demonstraties op YouTube. In kleine kring was Rossi een ware sensatie. Inmiddels, echter, lijkt het allemaal voorbij. We zitten nu in een groteske slotscène waarin een klein aantal overgebleven getrouwen probeert nog wat rumoer te maken op het internet. Nee, … de skeptici hebben geen gelijk gekregen. Ze hebben het altijd al gehad.

Een Fictieve Kolonel en een Bezorgde Burger 7
Een in tape gewikkelde E-Cat. Tegenover een beambte van de staat Florida heeft Rossi inmiddels toegegeven dat er geen kernreacties plaatsvinden in het inwendige van het apparaat.

Voorgeschiedenis

“Kleurrijk” is eigenlijk nog zacht uitgedrukt wanneer het over Rossi gaat. Op twee continenten lanceerde hij technologieën die eigenlijk te mooi waren om waar te zijn. En op twee continenten liet hij een spoor van gedupeerden achter.

In de jaren 70 zou hij, als 20er en vers van de universiteit met een filosofiediploma, een manier hebben ontwikkeld om giftig chemisch afval om te zetten in brandstof. Hij liet zich vervolgens betalen om chemisch afval over te nemen voor de vermeende verwerking. Hij werd gearresteerd toen hij, met achterlating van het chemisch afval, maar met de verworven rijkdom, naar Zwitserland trachtte te ontkomen. Het opruimen van de 70.000 ton giftig chemisch afval heeft Italiaanse belastingbetalers tot nog toe zo’n 40 miljoen euro gekost. Na het uitzitten van een gevangenisstraf emigreerde Rossi naar Amerika.

Thermokoppels zetten een temperatuursverschil rechtstreeks om in een elektrische stroom. Maar de hoeveelheid watts die je hiermee kunt opwekken is niet voldoende om het proces industrieel interessant te maken. Rossi, echter, claimde kilowatts te kunnen opwekken en met 10 maal de gangbare efficiëntie. Het Amerikaanse leger raakte geïnteresseerd en gaf geld voor de verdere ontwikkeling en productie. Edoch, kort voordat Rossi de thermokoppels werd geacht te leveren ging het lab in de brand en ging Rossi terug naar Italië.

Bij terugkomst in Italië werd hij uiteraard eerst gearresteerd en weer een tijdje opgeborgen. Maar na z’n invrijheidstelling begon Rossi, onvervaard en zonder enige schroom of schaamte, weer aan het volgende avontuur. De E-Cat werd geboren. Met de omzetting van een gram nikkel (ongeveer de hoeveelheid in een één euro muntstuk) in koper kun je in principe net zoveel energie verkrijgen als uit vier vaten olie. De technische kant van de zaak en wat er met de E-Cat was gebeurd tot aan het najaar van 2011 – dat staat allemaal uitgebreid beschreven in het Skepter artikel van meer dan een jaar geleden. Hieronder volgt een beschrijving van wat er sinds die tijd met de E-Cat is voorgevallen.

Een Fictieve Kolonel en een Bezorgde Burger 8
De enige tientallen E-Cats in deze container zouden samen goed zijn voor een miljoen watt. Bij de demonstratie draait vlak naast de container een grote power supply unit die zogenaamd de pompen en de ventilatie zou aandrijven.

Teveel Gebluft …

We stonden in september 2011 aan de vooravond van de grote E-Cat demonstratie die alle verdere demonstraties overbodig zou maken. Met veel tromgeroffel en bombarie was het aangekondigd.  Enkele tientallen E-Cats in een grote container (zie foto) zouden samen een miljoen watt gaan produceren.
Welnu, op 28 oktober 2011 is het gebeurd.  Er staan video’s op YouTube van de vertoning. Het is een wirwar van kabels en slangen. Rossi en z’n trawanten lopen druk op en neer terwijl genodigden met hapjes en drankjes op afstand blijven.
Een vermeende koper is tevreden en bevestiging daarvan verschijnt bijna onmiddellijk op het internet (zie illustratie). De koper zou anoniem willen blijven en een titel voor z’n naam is doorgekrast. Het is allemaal even potsierlijk als dat het doorzichtig is, want het doorkrassen is expres en op zorgvuldige wijze nogal onzorgvuldig gedaan. Er staat “Colonel.”  De belangrijkste boodschap is dus de boodschap waarvan we moeten geloven dat Rossi hem geheim wil houden: het leger is geïnteresseerd. Rossi wil het prestige van het leger met z’n vermeende uitvinding verbinden.

De bijna definitieve ontluistering van de gehele onderneming vond plaats in maart van 2012. Rossi had in z’n uitlatingen geschermd met een E-Cat fabriek die hij in Florida zou hebben. Één van Rossi’s bedrijven onderhield inderdaad een woonruimte in een flatgebouw in Miami, maar nooit heeft iemand een heuse fabriek kunnen lokaliseren. Uiteindelijk had Rossi iets teveel gebluft.  Een “bezorgde burger” had de autoriteiten geattendeerd op Rossi’s claim. Nergens in de westerse wereld mag je namelijk zomaar met kernreacties en radioactiviteit aan de gang gaan. Er zijn voorschriften, vergunningen en toezichthoudende instanties. En zodoende is het Florida Bureau of Radiation Control in actie gekomen.  Ze zijn Rossi aan de tand gaan voelen. Tijdens de ondervraging op 29 februari 2012 gaf Rossi toe dat er geen fabriek bestond. Ook bekende hij dat er in z’n E-Cat geen kernreacties plaatsvinden.

Een Fictieve Kolonel en een Bezorgde Burger 9
De eerste regels van het rapport dat verscheen na de grote megawatt demonstratie van 28 october 2011. Rossi probeert een publiek geheim te lanceren met de onvolledige manier waarop “Colonel” is doorgekrast. Hij wil ons doen geloven dat het leger zaken met hem doet.

Het was alsof de aard van de afgang in Florida nooit tot Rossi was doorgedrongen. Ootmoed is hem geheel vreemd. Voor invloedrijke medestanders als Nobelprijswinnaar Brian Josephson was maart 2012 het moment waarop ze zich van Rossi afkeerden. Maar het project ging voort.
Met de hem karakteristieke megalomane hybris kondigde Rossi op 27 maart 2012 gerechtelijke actie aan vis-à-vis de critici. (zie hier en hier). Hij noemt die critici “marionetten, slangen en clowns,” beschuldigt hen van laster en stelt hen zowel strafrechtelijke als civiele procedures in het vooruitzicht. Hij heeft een “inlichtingensysteem” en hij heeft advocaten ingehuurd.
Het klinkt grimmig, maar de gesel van de skeptici blijkt een hart van goud te hebben wanneer hij aan het eind van deze blog verklaart dat hij de baten van de civiele procedures zal schenken aan families die het geld nodig hebben om hun aan kanker lijdende kinderen te genezen. Tenslotte wordt er een email adres gegeven voor wie belangrijke informatie wil doorspelen.

E-Cat fans in Nederland

Dick Korf uit Dordrecht is “innovatiespecialist bij een groot baggerbedrijf.” Hij is een oprecht idealist die droomt van schone en goedkope energie voor iedereen. Het is jammer dat hij dat enthousiasme vertaalt in kritiekloze lichtgelovigheid jegens charlatans die leuren met “koude kernfusie,” “vrije energie” en “nulpuntsenergie.”
Dick reist de wereld af om uitvinders en conferenties te bezoeken en doet daarvan geestdriftig verslag in de “nieuwsbrieven” op z’n website. Op 23 februari 2012, in de 11e nieuwsbrief, meldt hij dat hij in Duitsland iemand heeft ontmoet die directe contacten met Rossi onderhoudt. Wie een aanbetaling van 100 euro overmaakt naar Dicks stichting, die kan hoog op de wachtlijst komen en een eigen E-Cat ontvangen zodra de productie op gang is. Hij schrijft: “Voor alle duidelijkheid: dit inschrijfgeld is geen gift aan de stichting. In het geval er toch niet geleverd kan/gaat worden, zal dit bedrag teruggestort worden onder aftrek van gemaakte kosten.”
Er worden vragen gesteld en een paar dagen later, in een “Aanvulling 11e nieuwsbrief” (zie ook hier en hier) geeft hij antwoorden: “Vraag: Je spreekt over dat als dit verhaal niet doorgaat dat dan het gestorte bedrag teruggestort zal worden onder “aftrek van kosten”, wat bedoel je daarmee?  Antwoord: De Stichting FE4All zal in dat onwaarschijnlijke geval 25 euro in rekening brengen wat ten goede komt aan het grote geheel.”
Op 22 oktober 2012, in de “13e nieuwsbrief,” bericht Dick over een koude-kernfusie-congres in Zürich dat hij bezocht heeft. Een rechterhand van Rossi vertelt hem aldaar dat er vertraging is bij het op de markt komen van de E-Cats. Dick krijgt het gevoel met een kluitje in het riet gestuurd te worden. Hij schrijft “ook ervaar ik als heel merkwaardig dat hij aanvankelijk had beweerd … ” en vervolgens “dit alles heeft mij doen besluiten om degene die reeds ingeschreven hebben op de E-Cat en daarvoor een aanbetaling hebben gedaan via de Stichting FreeEnergy4All van Euro 100,- dit weer terug te geven.” Een paar alinea’s verder verzekert hij de lezer wederom dat de E-Cats werken en “vrijwel zeker in 2013 op de markt zullen komen.” Edoch, hij heeft een adder onder het gras kunnen bespeuren en een mosterdzaadje van twijfel lijkt gezaaid. Check z’n eerste nieuwsbrief in 2014!!!

Op ufowijzer.nl blogt Paul Harmans dagelijks over ufo’s, graancirkels, grootschalige samenzweringen, etc. Maar sinds 2011 onderhoudt hij ook een aparte fanblog over de E-Cat. Paul heeft een minder zonnig karakter dan Dick Korf. Z’n toon is vaak erg verongelijkt en z’n stukjes lopen over van gramschap en misnoegen.
Pauls trouw aan Rossi is onvoorwaardelijk gebleken. Ook na maart 2012 gaat hij onverdroten voort met z’n acolietenarbeid. Twee dagen nadat Rossi de gerechtelijke procedures aankondigt blogt Paul het volgende: “Ik heb inmiddels het artikel van Stichting Skepsis, geschreven door Rob Nanninga en Martin Bier, dat in de Skepter van zomer 2011 (Jaargang 24 nr. 1) staat, aan Rossi gezonden. Wie weet wat het oplevert.“

Fotografie met Aardbevingsneutronen

by 41 Comments

Zo diepgaand en intensief zijn de analyses en de discussies dat de studie van de lijkwade van Turijn reeds een eigen vakgebied is met een eigen naam: de sindologie. De meest recente bijdrage aan de sindologie betreft het inzicht dat een aardbeving ten tijde van Jezus’ overlijden gepaard ging met kernreacties die zo hevig waren dat Jezus’ afbeelding ingebrand werd op de lijkwade. Kritische kanttekeningen lijken op hun plaats.

Het was rondom 1400 dat de lijkwade van Turijn voor het eerst opdook. Na de kruisdood zou het stoffelijk overschot van Jezus erin zijn gewikkeld. Drie dagen later vond de herrijzenis plaats. Maar een afdruk van het lichaam zou op het linnen doek zijn achtergebleven.

Fotografie met Aardbevingsneutronen 10
Het gezicht op de lijkwade van Turijn. Het contrast is verhoogd. (foto: Wikimedia Commons)

Is het “echt”? En, als het “echt” is, hoe komt het dan dat een vers lijk een afdruk achterlaat? Dat zijn dus de vragen. In 1988 kwam er een probleem bij. In dat jaar testten drie laboratoria, onafhankelijk van elkaar, kleine stukjes van de lijkwade met de C14 methode. Het oordeel was unaniem: het doek was vervaardigd in de 14e eeuw. Om z’n waardigheid te behouden heeft het Vaticaan steeds een zekere afstand tot de discussies bewaard en zich in haar uitspraken op de vlakte gehouden.

In een recent artikel in de Scientific Research and Essays wordt geclaimd dat de lijkwade echt is en dat kernreacties alle raadsels oplossen. Het artikel heeft een lange titel: Piezonuclear neutrons from earthquakes as a hypothesis for the image formation and the radiocarbon dating of the Turin Shroud. De vier auteurs komen zowaar zelf uit Turijn en zijn daar verbonden aan het Department of Structural Engineering and Geotechnics van de Politecnico. De titel vat de essentie van het artikel goed samen. Een aardbeving kort na de kruisiging zou een bombardement van neutronen veroorzaakt hebben. Hiermee zou een soort röntgenfoto gemaakt zijn van Jezus’ lichaam. Het linnen doek zou daarbij als fotografische plaat gefungeerd hebben. Verder zou dat seismisch neutronenbombardement kernreacties veroorzaakt hebben. Die kernreacties zouden de verhouding van de koolstofisotopen veranderd hebben en hierdoor zouden de uitkomsten van de C14-datering niet langer betrouwbaar zijn.

Fotografie met Aardbevingsneutronen 11
(foto: Judgefloro | Wikimedia Commons)

Edoch, er is erg veel aan te merken op deze voorstelling van zaken.

Voor een aardbeving in 33 n. Chr. baseren de auteurs zich op het Evangelie van Matteüs. In hoofdstuk 27 van dat evangelie is inderdaad sprake van een aardbeving ten tijde van de kruisiging. Maar met die vermeende aardbeving zou er, volgens Matteüs, een drie uur durende zonsverduistering zijn geweest (wat onmogelijk is) en zouden er ook heiligen uit hun graven zijn opgestaan en de stad zijn ingewandeld.

Dat er onder hoge druk, als in het binnenste van de aarde, kernreacties zouden kunnen plaatsvinden is een stokpaardje van de Turijnse onderzoekers. Ze hebben er ook elders over gepubliceerd. Deze ideeën, echter, hebben weinig ingang gevonden onder de vakgenoten (zie, bijvoorbeeld, hier, hier en hier). De gedachte is dat de grote druk onder de grond bij de aardbeving resulteerde in een stroom neutronen vanuit de grond. De neutronen gingen door het lichaam heen en creëerden de afbeelding. De veronderstelde aardbeving heeft de voor Europa ongekende kracht van meer dan 8 op de schaal van Richter. Volgens de vier Turijners kan het bij zo’n aardbeving in de loop van 15 minuten om 1013 (tien biljoen) neutronen per vierkante centimeter gaan. Dit is, aldus de auteurs, voldoende om de afbeelding te veroorzaken en de isotopenverhouding te veranderen.

Fotografie met Aardbevingsneutronen 12
De kapel in Turijn waar de lijkwade bewaard wordt. (foto: Parlis Orlanda | Wikimedia Commons)

Rondvliegende neutronen zijn een vorm van radioactieve straling. De eenheid die gebruikt wordt in de analyse van de schade die radioactieve straling doet is de “gray“. Één gray voel je nauwelijks. Tien gray is dodelijk. Het is eenvoudig na te gaan dat tien biljoen neutronen per vierkante centimeter overeenkomt met zo’n 200 gray voor elke persoon die eraan is blootgesteld. Kortom, als de inschatting van het Turijnse team correct is, dan zou iedereen in Jeruzalem een acute stralingsdood zijn gestorven tijdens die vermeende, apocalyptisch grote aardbeving van 33 n. Chr. De apostelen, de Heilige Maagd, Pontius Pilatus … allemaal omgekomen. Nog tot jaren nadien zou het Heilige Land een nucleaire fall-outzone zijn gebleven.

Stel dat het echt zo zou zijn dat aardbevingen gepaard gaan met kernreacties die de uitkomst van een C14-datering met een factor 3 kunnen veranderen. De C14-methode zou dan volledig ontoepasbaar zijn in seismisch actieve gebieden zoals het Middellandse Zeegebied. Feit is echter dat de methode altijd zeer succesvol is gebleken, vooral in de studie van de oude beschavingen van rond de Middellandse Zee. Grote systematische ongerijmdheden zijn er nooit gevonden.

De uitkomst van de C14-analyses van 1988 is in overeenkomst met wat historici te melden hebben. Het was halverwege de middeleeuwen dat relikwieën populair werden in Europa. Met de heilige graal, bijvoorbeeld, gaat het om de beker waaruit gedronken werd tijdens het laatste avondmaal. Soms ook wordt er de beker mee bedoeld waarin Jezus’ bloed werd opgevangen toen hij aan het kruis hing. Welnu, over graal en graalridders wordt pas in de 12e eeuw voor het eerst geschreven. Relikwieën werden een ware rage tegen het eind van de middeleeuwen. Er ontstond een zeer levendige handel in botjes en kledingstukken die aan heiligen en martelaren toebehoord zouden hebben. Veel vervalsingen kwamen er toen ook in omloop. De eerste schriftelijke melding over de lijkwade van Turijn is van 1390 en komt van de hand van een bisschop die beweert dat het om bedrog gaat.

Aardbevingsneutronen die een afbeelding maken op een gevoelige plaat van linnen vormen niet echt een aannemelijk verhaal. Dat het met die lijkwade om een ordinaire 14e-eeuwse vervalsing gaat is uiteindelijk een stuk waarschijnlijker.