Kloptdatwel?

Pepijn van Erp

‘Zondag met Lubach’ over homeopathie en A. Vogel

by 56 Comments

Het Centraal Bureau voor de Statistiek bracht recent naar buiten dat hoger opgeleiden vaker een alternatieve genezer bezoeken dan lager opgeleiden. Niet echt iets nieuws, dat is al jaren zo. Maar het blijft toch vreemd, die hoger opgeleiden zouden toch beter moeten weten? In zijn nieuwe talkshow ‘Zondag met Lubach’ grijpt presentator Arjen Lubach het aan om even uit te leggen waarom bijvoorbeeld homeopathie zo’n onzin is. En hij neemt meteen ook even wat bekende middelen onder de loep. Vooral dr. A. Vogel moet het ontgelden.

https://www.youtube.com/watch?v=2OcZh5Mc4MY

Arjen Lubach en zijn redactieteam hebben bij hun voorbereiding vast de website van Skepsis goed bestudeerd. Daarop staat het artikel van Jan Willem Nienhuys uit 1998: ‘Doctor Vogel?‘ waarin hij een uitvoerige speurtocht beschrijft naar iets dat een doctorstitel van Vogel zou rechtvaardigen. Niet aangetroffen. Sinds dat artikel verscheen zijn verwijzingen naar de doctorstitel van Vogel verdwenen in herdrukken van zijn boeken, dat zegt eigenlijk wel genoeg.

Ook op de website het artikel ‘Het geheim van A. Vogel‘ van Rob Nanninga en Marie Prins uit 2003, waarin onder andere de fotogenieke indiaan Ben Black Elk wordt geïdentificeerd. Die zou Vogel de geheimen rond de Echinacea purpurea hebben onthuld. Over de vermeende werkzaamheid van de rode zonnehoed zijn er ook nog een aantal blogs verschenen op het Skepsis-blog, de laatste in 2011, de titel is duidelijk: Echinacea werkt niet bij verkoudheid – alweer.

HomeopathieWaarschuwingsStickerGeenBijWerkingVoor de doorgewinterde skeptische kijkers: ja, ja, die Lubach legde de theorie achter homeopathie niet helemaal goed uit en natuurlijk had hij ook even moeten ‘stootschudden’ tussen de verdunningsstapjes op een zacht oppervlak (iets als een met  paardenhaar gevulde leren object). Het vermakelijke item schoot diverse twitteraars met een voorkeur voor alterneuterij in het verkeerde keelgat, die vroegen zich af of Lubach misschien betaald zou worden door Big Farma, of ‘uit de antikwakpot‘.
Maar nu aan de slag met die waarschuwingsstickers!

 

Million Dollar Paranormal Challenge op TAM 2014

by Leave a Comment

De James Randi Educational Foundation (JREF) organiseert jaarlijks een groot skeptisch congres onder de naam The Amazing Meeting. Naast talloze lezingen en workshops is het inmiddels een traditie geworden dat iemand met een bijzondere claim voor het aanwezige publiek een gooi doet naar ‘het miljoen van Randi’, The Million Dollar Challenge. Ook dit jaar wist de organisatie weer iemand te vinden: ene Fei Wang, een Chinees die woont en studeert in Boston. Wang claimt dat hij met zijn rechterhand een bovennatuurlijke kracht kan uitzenden die op 30 centimeter afstand gevoeld kan worden.

De video is redelijk duidelijk, maar er valt wel te discussiëren over de opzet van deze test. Wie de test zelf te saai vindt om af te kijken, kan een stuk doorspoelen naar minuut 35, daar begint de evaluatie van de test en kan ook het publiek reageren.

In een stuk op de website van JREF legt Richard Saunders uit wat er allemaal aan voorbereiding aan deze test vooraf ging. Belangrijk is om te bedenken dat de uitdager en JREF deze opzet samen overeen gekomen zijn. Wat misschien niet zo duidelijk is, dat in deze test niet de miljoen dollar op het spel stond. Dat zou ook wel een beetje een grote gok zijn. Twee procent kans dat er minimaal 8 van de 9 pogingen als een succes voor Wang zouden worden geteld door puur toeval lijkt weinig, maar voor zo’n vrije kans op een miljoen dollar is het best aardig. Het ging hier dan ook om een preliminary test. Als de uitdager voor die test zou slagen, dan pas kan hij voor het volle miljoen gaan in een herhaling van dezelfde test.
Er is nog niemand geweest die een preliminary test succesvol heeft afgelegd. Er is overigens nog een mogelijkheid om de opzet tussen de preliminary en de formal test op punten aan te passen. De precieze voorwaarden voor de Million Dollar Challenge staan uiteraard op de JREF site. De JREF kan ook in bepaalde gevallen besluiten om meteen een formal test te doen en de preliminary test over te slaan, maar daar was in dit geval geen sprake van.

 

Zwembad met ‘gevitaliseerd’ water?

by 18 Comments

Zwembad ‘Het Mineraal’ in Almere heeft bijzonder zwemwater. Volgens omroep Flevoland gaat het om ‘gevitaliseerd’ water. Anders dan bij gewoon kraanwater wordt bij het vitaliseren gebruik gemaakt van trillingen om het water te zuiveren. Eh, wat?

Bij het zien van het item en lezen van het bericht “Zwembad met gevitaliseerd water geopend” gaan er wat alarmbellen rinkelen. ‘Gevitaliseerd water’? Dat zijn we wel vaker tegengekomen op Kloptdatwel. Zo waren er medewerkers van een gerenommeerd ingenieursbureau die een besloten conferentie over ‘kosmisch geladen water‘ hielden en magisch water uit Ierland zou planten sneller doen groeien. Op de uitgebreide website van Stephen Lower zijn tal van andere voorbeelden van ‘gevitaliseerd’ water te vinden. De reacties onder het bericht bij omroep Flevoland laten zien, dat er bij meer mensen de wenkbrauwen gefronst werden.

Maar gaat het bij dit zwembad wel om dat soort pseudowetenschappelijke nonsens? De website van zweminstituut Siemons dat het bad exploiteert, geeft de volgende informatie over het water:

Electrolyse installatie
Om een hoge waterkwaliteit te garanderen, maakt Zweminstituut Siemons geen gebruik van chloorbleekloog voor de waterdesinfectie, zoals in de meeste zwembaden. Met onze elektrolyse-installatie maken wij met behulp van keukenzout en stroom ons eigen zuivere chloor. Er worden alleen zwemlessen en zwemtherapie in het zwembad gegeven; er is geen vrij zwemmen, dus geen piekbelasting voor het zwemwater.

zwembadmineraallogoNiks geen zweveritis of vage verhalen over trillingen in water of iets met magneten. Wie even zoekt op ‘zout elektrolyse chlorinator‘ zal snel zien dat dit een veelgebruikte methode is om zwembadwater te desinfecteren. Het elektrolyse apparaat zet het in zout in het badwater om in chloor dat net als in gewone chloorzwembaden zijn desinfecterende werk doet. Een belangrijk verschil met chloorzwembaden is dat het chloor continu wordt aangemaakt en afgebroken en in veel lagere concentratie aanwezig hoeft te zijn. Het wordt vooral voor kleinere (privé)zwembaden gepromoot, voor grotere publieke zwembaden is het misschien een te kostbare oplossing. Uit eigen ervaring kan ik wel vertellen dat het inderdaad veel aangenamer is om in water te zwemmen dat op die manier gezuiverd wordt.

Stormpje in een glas water, dus? Toch niet. Het zwembad heeft ook een aparte website, die er wat actueler uitziet. Daar staat over het vitaal water:

Het water in zwembad Het Mineraal wordt continue gevitaliseerd met behulp van een vitalisator. Hierdoor krijgt het water zijn natuurlijke oorsprong terug.

Aargh! Daar ging mijn koffie bijna over het toetsenbord. En dan verder:

Onderzoek laat steeds meer zien dat de manier waarop watermoleculen in groepen bij elkaar komen bepalend is voor de kwaliteit van het water. Omdat zwembad Het Mineraal een hoge kwaliteit wil bieden aan haar bezoekers hebben wij ons er voor ingezet om het water ook op moleculair niveau te verbeteren waardoor de positieve eigenschappen die het water op uw lichaam heeft nóg beter worden.

* bonkt hoofd op het bureaublad *

De manier waarop watermoleculen bij elkaar komen, noemen we ook wel de structuur van het water. De structuur van het water is in de natuur heel harmonieus en fijn. Maar op het moment dat water vanuit de bron door mensen behandeld wordt, raakt de structuur verstoord en gaat water zich anders gedragen, het water wordt hard, kan de huid uitdrogen, wordt minder effectief in het oplossen van stoffen etc.

Gelukkig zijn er specialisten die hebben nadacht over hoe water weer terug kan worden gebracht naar haar natuurlijke staat zonder gebruik te maken van chemicaliën of elektriciteit. Dit Natuurlijk maken van water noemt men het vitaliseren van water. Vitaal water ondersteunt de vitaliteit en het zwemplezier van haar bezoekers.

Ze gebruiken een vitalisator van EWO, dat staat voor Energie Wasser Optimierung. Dat bedrijf staat op de lijst van Stephen Lower’s website gecategoriseerd als ‘vortex water nonsense’ en hij voegt toe: ‘this Austrian “technology” employs “whirling”, magnetism, and “information transfer” bunk’. In het Duits klinkt pseudowetenschap toch net wat beter: Verwirbelung, Magnetismus, Informationsübertragung en zinnen als Das Resonanzgesetz zur Erklärung: Jeder Körper besitzt eine Eigenschwingung bzw. Eigenfrequenz, ob es sich nun um den menschlichen Körper, Wasser oder einen beliebigen Gegenstand handelt.

Zucht, diepe zucht. Ik neem maar eens glaasje water om hiervan bij te komen. Gewoon uit de kraan. Lekker dood.

Bang voor een bomaanslag? Denk aan ‘718914391’!

by 6 Comments

Duitse skeptici uit Freiburg berichten over hun bezoek aan een lezing over ‘Russische geneeswijzen’ gehouden op de plaatselijke Vrije  School. Een bijzondere uiteenzetting van de raarste methoden om je gezondheid te bevorderen of je van ander onheil te vrijwaren. Het meest bizarre wat langs kwam, zijn misschien wel de getallenrijtjes van Grigori Grabovoi. 

Een filmpje van een van zijn volgelingen maakt duidelijk hoe je ermee moeten werken:

Grabovoi (1963) is een gebedsgenezer en sekteleider. Hij claimt naast kanker en aids te kunnen genezen ook mensen uit de dood te kunnen laten opstaan. Met dat laatste kunstje werd hij in 2005 wat wijder bekend, omdat hij ouders van bij het gijzelingsdrama van Beslan omgekomen kinderen aanbood om hun kinderen weer tot leven te wekken voor 1.000 euro. In 2006 werd hij gearresteerd voor deze oplichterspraktijken toen een journalist Grabovoi zijn overleden stiefbroer uit de dood liet verrijzen. Die zou zich vervolgens ergens in de buurt van St. Petersburg verstopt houden. Ook al bijzonder, omdat deze stiefbroer überhaupt niet bestond. In 2008 werd Grabovoi veroordeeld tot een lange gevangenisstraf, maar die werd verkort en na vier jaar liep hij al weer vrij rond.

Griogri Grabovoi
Grigori Grabovoi

Naast Rusland lijkt het vooral Duitsland waar Grabovoi zakelijk gezien succes heeft. Behoorlijk wat websites bieden seminars en workshops aan op basis van zijn ideeën. Het belangrijkste verkoopkanaal is het SVET Centre. In Nederland trof ik eigenlijk niets noemenswaardigs aan op dit gebied.
Tussen alle onzin die Grabovoi uitkraamt, springen de getallenrijtjes er als populaire methode tussenuit. Door te mediteren met die rijtjes getallen zou je je omringende realiteit dus kunnen beïnvloeden. Dat beperkt zich niet alleen tot gezondheidsclaims. Een rijtje met voorbeelden:

  • Borstkanker: 5432189
  • Huidkanker: 8148957
  • Multiple Sclerose: 51843218
  • Overgewicht: 4812412
  • Normalisering van financiële problemen: 71427321893
  • Bescherming tegen terroristische aanslagen – bommen: 718914391
  • Bescherming tegen terroristische aanslagen – gifgassen: 99817
Nepdiploma van de Russische Academie voor Natuurwetenschappen
Nepdiploma van de Russische Academie voor Natuurwetenschappen

Grabovoi heeft een indrukwekkende lijst met diploma’s van nepinstellingen op zijn site staan. Hij is onder andere lid van de Russische Academie voor Natuurwetenschappen, een nepinstituut dat alleen in naam lijkt op de prestigieuze Russische Academie van Wetenschappen. Hij is dus bijvoorbeeld ook ‘collega’ van Wladimir Sagrjadski die aan de basis staat van het Prognos systeem voor elektroacupunctuur (zie Esoterische ruimtetechnologie, Skepter 26.1).

Is uw bloeddruk wat verhoogd na het lezen van al deze onzin? Denk dan aan ‘8145432’. Maar een waarschuwing: als u ook maar een beetje twijfelt aan de werking van deze methode, dan werkt het niet meer!

Meer over Grabovoi bij PSIRAM

Via GWUP Ortsgruppe Freiburg, h/t JW Nienhuys

Homeopaten in Liberia: ‘Mission Ebola’

by 19 Comments

Engels - UK vlag 30x24Er waren al homeopaten die met gezond verstand uitgeruste mensen versteld deden staan met hun ideeën over een mogelijke behandeling van ebola; er zijn er echter ook die hun waanbeelden daadwerkelijk in de praktijk willen gaan brengen. Op de website ‘Spirit, Science & Healing’ schreef homeopaat en Huffington Post columnist Larry Malerba op 21 oktober jl. een berichtje met de titel ‘Update: Team in Liberia Using Homeopathy for Ebola.’ Natuurlijk werd dit nieuws snel vol verbazing opgepikt op Twitter en Facebook. Het bericht verdween. Maar echt iets laten verdwijnen op Internet is niet zo eenvoudig. Wat verder zoeken leert dat deze missie van homeopaten waarschijnlijk uiterst serieus genomen moet worden.

Het verwijderde bericht veiliggesteld in een online archief
Het verwijderde bericht veiliggesteld in een online archief

Het bewuste bericht staat nog in de Google cache en nu ook op archive.today. Vier homeopathische artsen, Richard Hiltner (VS), Edouard Broussalian (Zwitserland), Medha Durge (India) en Ortrud Lindemann (Duitsland), vormen dus dit team. In eerste instantie leek het mij misschien nog wel om pure bluf te kunnen gaan. Wie kan het zich nu voorstellen dat deze lieden ergens daadwerkelijk aan de gang zouden kunnen gaan met ebolapatiënten en dan ook nog met hun onwerkzame suikerpilletjes?

Broussalian was echter een bekende naam voor me, hij had in Haïti al een keer een proef gedaan tijdens een cholera-epidemie. Dat verhaal staat opgetekend in het blad ‘Spectrum of Homeopathy‘ (Nr 2. 2011) van de uitgever Narayana Verlag uit Duitsland. Zijn werkwijze is uiterst dubieus. Broussalian en zijn team mochten blijkbaar meehelpen bij het behandelen van de cholerapatiënten. Die kregen gewoon een infuus, maar Broussalian gaf ze daarnaast nog zijn homeopathische middel Phosphorus 200C middels een spuitflesje. In de rare gedachtewereld van de homeopaten was het meestal voorspoedige herstel van de patiënten natuurlijk vooral toe te schrijven aan dat homeopathische middel. Op het einde van het stuk staat een omineus stukje:

At the end of our stay, we were no longer providing new patients with an infusion, but immediately gave them the phosphorus spray.

Over het herstel van deze patiënten wordt niets opgemerkt, vermoedelijk was Broussalian al weg. Het is maar te hopen dat ze alsnog snel een infuus kregen. Op YouTube heeft Broussalian zijn ‘onderzoek’ ook in een video gepresenteerd. Ik embed die niet in dit bericht, omdat ik vermoed dat de patiënten geen toestemming hebben gegeven voor het gebruik van de beelden. Er blijkt overigens uit dat Broussalian de patiënten volstrekt niet informeert over de spray die hij hun achteloos toedient.

Dit soort onverantwoordelijk en onethisch gedrag voorspelt niet veel goeds voor zijn verblijf in Liberia. Op een eigen weblog (van 12 okt.) onder de titel ‘Mission Ebola‘ vertelt hij wat ze van plan zijn. Je kunt er niet zomaar bij, het is afgeschermd met een password, maar na een paar keer proberen, ontdekte ik dat het simpelweg ‘ebola’ is. Lees het maar snel, voordat dat ook weer verwijderd is (1/11/2014 zoals ik verwachtte is het bericht verwijderd, zie update onderaan het bericht.). Hij schrijft over de tweedaagse cursus om met die beschermende pakken te leren omgaan. Ook dat het niet zeker is dat ze de ebolapatiënten in een vroeg stadium te zien krijgen, maar misschien duurt dat iets langer, zoals dat ook zijn ervaring in Haïti was.
Doel is om uit te zoeken welk homeopathisch middel het beste is en daarbij streeft hij naar een mortaliteit van nul procent. En waarschijnlijk krijgen ze ook wel de kans om talrijke andere ziektes te behandelen die nu net iets minder ‘in de mode’ zijn. Hij sluit af met:

Enfin, c’est une occasion unique de démontrer la valeur de l’homéopathie. On nous dénigrera bien sûr, on contestera que les malades guéris fussent malades, mais nous espérons en soigner un si grand nombre qu’il n’y aura pas de contestation possible. Les marchands de vaccins expérimentaux pourront alors aller se rhabiller.

Gevaarlijke grootspraak. Ze zullen er in hun tijdschriften en op YouTube wel weer een succesverhaal uit weten te destilleren. Als het allemaal doorgaat zoals gepland, tenminste. Ganta Hospital, het ziekenhuis van de Methodisten waar de vier volgens plan aan de slag gaan, is inmiddels natuurlijk wel op de hoogte gesteld van de aard van het vlees dat ze in de kuip hebben genomen om hun nieuwe ebolakliniek mee te bemannen.

Update: ik kwam nog een Facebook update tegen met een bericht van het team van 19 oktober. Als het allemaal klopt, zou het goed kunnen zijn dat ze nu aĺ aan de gang zijn in Ganta Hospital.

Update 1-11-2014: het bericht ‘Mission Ebola’ van Broussalian blijkt te zijn verwijderd op 31 oktober, hier is een screenshot van de inhoud zoals die te zien was na invoeren van het wachtwoord.

Update 13-11-2014: er staat een update op de website van de Liga, de homeopaten zijn er dus (gelukkig) niet in geslaagd om daadwerkelijk ebolapatiënten te behandelen met hun suikerbolletjes. In het bericht wordt wel gesproken over ‘indrukwekkende resutlaten’ bij ernstig zieken die geen ebola hadden. De propaganda machine zal er binnenkort wel mee worden aangezwengeld.

Update 14-11-2014: het voelt een beetje raar om een artikel in de Daily Mail aan te prijzen, maar met het volgende stuk ben ik wel in m’n nopjes:  ‘Homeopaths sent to deadly Ebola hotspot to treat victims with ARSENIC and SNAKE VENOM‘