• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

Pepijn van Erp

Academie voor Astrologie bestaat nog steeds

1 February 2013 by Pepijn van Erp 127 Comments

Al bijna anderhalf jaar geleden berichtte Kloptdatwel: ‘Eerste officiële HBO bachelor opleiding Astrologie ter wereld is in oprichting‘. Blijkbaar is de Academie voor Astrologie er nog steeds van overtuigd dat een HBO accreditatie eens binnengehaald zal worden, want ook vanaf september 2013 start volgens planning weer een nieuwe lichting studenten aan de niet erkende opleiding. De voorlichtingsdag is binnenkort voor als u geïnteresseerd mocht zijn. De term ‘HBO’ is wettelijk (nog) niet echt goed beschermd, titels als ‘Bachelor’ en ‘Master’ wel. Als je oplet, zul je bij ‘hogescholen’ en academies die onderwijs aanbieden, dat bij skeptici de wenkbrauwen doet fronsen, dan ook de verwarrende term ‘op HBO-niveau’ aantreffen, dat mag blijkbaar nog steeds.

[Update 4/1/2019: de website van de Academie voor Astrologie is inmiddels hernoemd naar astrologiecollege.nl ]

academieastrologie

Achtergrond van de Academie
De Academie voor Astrologie  is in 2009 opgezet door drs. Bettina Reijn en drs. Karen Hamaker-Zondag, maar heeft een veel langere geschiedenis. Uit de biografie van Hamaker-Zondag (op haar site) is aardig op te maken hoe het idee tot stand is gekomen. In 1980 richtte zij de stichting Achernar op met als doelstelling de kennis van astrologie te bevorderen en te verbreiden. Belangrijkste middel hiervoor was het starten van een opleiding tot professioneel astroloog. De wens om echte beroepsopleiding te worden, is dus niet van recente datum.
Wellicht werd het idee dat het mogelijk zou zijn om erkening van overheidswege te verkrijgen versterkt, doordat Hamaker-Zondag in 2003 lid werd van het docententeam van het Kepler College in Seattle (VS). Die instelling mocht tussen 2000 en 2010 van de staat Washington Bachelor diploma’s uitreiken in Astrologie (Bachelor of Arts in Astrological Studies). Die diploma’s worden overigens verder nergens erkend.
Ook in Engeland probeerde men een opleiding van de grond te krijgen (meer info). Nu zit bij de Universiteit van Wales het Sophia Centre for the Study of Cosmology in Culture. Aan de naamgeving valt al af te leiden dat de astrologen er een beetje omheen draaien waar het om gaat, de nadruk wordt gelegd op de historische en culturele aspecten van astrologie en niet zozeer of astrologie ook echt iets kan zeggen over gebeurtenissen of karakters van personen. Het is wel grappig om te zien waar studenten zo al onderzoek naar deden (link). De opleiding aan de Academie voor Astrologie zou een goede voorbereiding zijn op die masteropleiding in Wales. Maar om daar toegelaten te worden heb je niet echt een Bachelor titel nodig, wat relevante ervaring en het schrijven van een essay kan voldoende zijn.

Andere ‘HBO’-opleidingen onder vuur
Er zijn de laatste tijd meer ‘vage’ opleidingen die zich voordeden als HBO-opleiding aan de kaak gesteld. Zo werd onlangs de  Hogeschool Geesteswetenschappen Utrecht op de vingers getikt en iets langer geleden strandde een poging van de Saxion Hogeschool om een opleiding tot CAM therapeut geaccrediteerd te krijgen door de NVAO. Daarna werd nog even de term ‘post-hbo’ geprobeerd, totdat ook daarop teveel kritiek kwam en er een klacht bij de Reclame Code Commissie dreigde te worden ingediend door de Vereniging tegen de Kwakzalverij (zie naschrift bij dit bericht).

Ook de Academie voor Astrologie gaat best ver in haar misleiding, vind ik. Op de website wordt sterk de suggestie gewekt dat accreditatie realistisch en een binnen afzienbare tijd haalbaar doel is. Er wordt al gesproken over de mogelijkheden van studiefinanciering wanneer die accreditatie een feit zal zijn:

De Academie voor Astrologie voegt daaraan iets heel wezenlijks toe: een 4-jarige voltijdse opleiding waarin de student niet alleen systematisch de hele theorie en het vakkundig uitoefenen van het beroep astroloog onder de knie krijgt, maar waarin de opzet en inrichting van de opleiding, studiefinanciering voor studenten, studieloopbaanbegeleiding, stageplaatsen en het afnemen van examens, geheel geschiedt volgens de officiële wettelijke richtlijnen.

Maar hoe staat het dan met dat accreditatieproces anno 2013?
De activiteiten werden begin 2011 opgemerkt op het Skepp forum en ook daar werd al wat verbaasd opgemerkt dat je een dergelijke opleiding zo in de markt mag zetten. Er staan dan wel geen feitelijke onjuistheden op de site (de kleine lettertjes), maar de academie doet behoorlijk haar best om de suggestie te wekken dat accreditatie meer is dan een wensdroom:

De voorbereidingen zijn nu zo ver gevorderd dat we toegroeien naar de fase van het daadwerkelijk uitvoeren van het programma, dat zal leiden tot de aanvraag van accreditatie. Na ruim drie jaar van voorbereiden schatten we nog twee tot drie jaar nodig te hebben voor de definitieve afronding van de voorbereidingen. Wanneer er een paar studenten zijn die aantoonbaar het hele traject geheel volgens de normen hebben afgelegd en aan het einde van hun vierde jaar zijn, mogen we de aanvraag voor de accreditatie indienen. Commissies die ons begeleiden hebben aangegeven dat het verkrijgen van accreditatie beslist mogelijk is, gezien de al afgeronde werkzaamheden en de wijze waarop de Academie aan de slag is.

De Academie zal na accreditatie de status hebben van hogeschool en zal als zodanig bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen geregistreerd staan.

Ik was wel benieuwd wie er in die commissies zitten en stuurde de academie dus een mailtje. Helaas wilden ze niet vertellen wie in ‘de nodige commissies, van werkveldcommissie tot programmacommissie‘ zitten. De reden?  ‘Astrologie ligt gevoelig door een volstrekt verkeerde beeldvorming‘  en dus willen ze die namen niet zomaar prijsgeven. Hamaker-Zondag berichtte me wel spontaan dat ze van het IOWO adviezen en begeleiding hadden gekregen (was eerder al door Retecool opgemerkt).
Het IOWO was tot 2012 een zelfstandig onderdeel van de Radboud Universiteit en hield zich onder andere bezig met accreditaties, ook voor externe partijen. Inmiddels is het instituut opgesplitst en werden de activiteiten en werknemers bij andere eenheden van de universiteit ondergebracht. Navraag leerde me dat het verhaal klopt: ze hebben de initiatiefnemers van de academie verteld aan welke eisen een HBO-opleiding moet voldoen en ook bekeken hoe ver ze daar al mee zijn. Het uiteindelijke advies konden ze me niet vertellen en ook de academie wilde vooralsnog geen inzicht geven. Voor hetzelfde geld was het oordeel dus heel negatief.
Wel apart dat een aan een universiteit verbonden instituut met zo’n opleiding astrologie ging praten, maar het IOWO keek nooit naar de inhoud van een opleiding, ook niet bij gangbare opleidingen als natuurkunde of theologie. Er valt iets  te zeggen voor die opvatting, maar een bepaald minimum aan geloofwaardigheid van de inhoud van de opleiding zou toch wel wenselijk zijn voordat je überhaupt zaken wil doen met zo’n club, niet?

Er zullen wel niet veel onnozele studenten beginnen aan de aangeboden opleiding, omdat die ooit HBO waardig zou kunnen zijn. De meeste geïnteresseerden doen waarschijnlijk toch al iets met astrologie, anders trap je hier toch niet in? Aan de andere kant snap ik niet zo goed waarom de initiatiefnemers denken die ‘erkenning’ te kunnen krijgen. Ze zullen toch wel inzien dat ze al die moeite voor niets doen? Maar ja, astrologen verkeren misschien een te groot deel van hun tijd in bovenwereldse sferen, en denken er daardoor heel anders over. Het is overigens wel erg raar dat je zo lang mag blijven beweren ‘in oprichting’ te zijn. Hoog tijd dat de regelgeving hieromtrent wordt verscherpt.

Filed Under: Pseudowetenschap Tagged With: academie astrologie, astrologie, hbo, opleiding

Bijensterfte niet de oorzaak van handbestuiving in China

28 January 2013 by Pepijn van Erp 80 Comments

 Het programma Zembla besteedde donderdag 24 januari voor de tweede keer aandacht aan het lot van de honingbij. ‘Moord op de honingbij II‘ gaat vooral over de banden van bedrijven, die insecticiden leveren, met de Universiteit Wageningen en de mogelijke beïnvloeding die daaruit voort zou kunnen komen op de adviezen die het Ministerie van Landbouw aan Wageningen vraagt. In Nederland zijn die adviezen een stuk ‘industrie-vriendelijker’ dan in ons omringende landen. En dat is zorgelijk, omdat het niet goed gaat met de bijen en er internationaal toch wel consensus lijkt te ontstaan dat die insecticiden (in het bijzonder de neonicotinoïden) hierbij een cruciale rol spelen.
Aan het einde van de uitzending wordt een doemscenario geschetst: wat zou er gebeuren als de bijen inderdaad uitsterven? In China zouden ze er al over mee kunnen praten. Daar hebben mensen de rol van de verdwijnende bijenvolken noodgedwongen overgenomen en moeten honderden kinderen perenbomen inklimmen om daar met de hand de bloesems te bestuiven. Maar hier schoot Zembla uit de bocht. Die handbestuiving heeft een andere oorzaak.

bijensterfte-handbestuiving-fav-img

Bekijk de uitzending vanaf 37:55 (embedden van programma’s kan helaas niet meer bij de NPO)

Realistisch doemscenario of framing?
“Aan de andere kant van de wereld is de honingbij inmiddels zo goed als uitgestorven.“, zegt de voice-over dreigend. Ik had bij het zien van dit fragment echter meteen een ‘niet pluis’-gevoel, het paste iets te mooi in het verhaal van de actievoerders tegen deze insecticiden.  Het levert mooie plaatjes op en het beeld van de kinderen als menselijke bijen blijft makkelijk hangen. ‘Worden we hier niet geframed?’, was mijn gedachte.
Met even zoeken op Internet vond ik een interessant rapport: Hand pollination of pears and its implications for biodiversity conservation and environmental protection — A case study from Hanyuan County, Sichuan Province, China (pdf).  Hierin wordt de geschiedenis van de perenteelt in Hanyuan vertelt en de relatie met het verdwijnen van de bijen uit de doeken gedaan. En dat zit net wat anders dan je zou denken. De beelden van Zembla komen overigens uit de documentaire ‘Silence of the Bees‘, die op Youtube staat en de eerste auteur van het rapport, Tang Ya, komt daarin ook nadrukkelijk aan ‘t woord (41:40). We kunnen er dus wel gerust op zijn, dat we met dit rapport dé bron te pakken hebben.

Oorsprong van de handbestuiving
De perenteelt in het gebied is pas goed op gang gekomen begin jaren ’80 van de vorige eeuw. Daarvoor was het geen economisch belangrijk gewas. De inheemse perensoorten werden over het algemeen gewoon bestoven door bijen of wind, maar dat leverde niet echt geweldige opbrengsten op. Veel bloesems blijven normaal onbevrucht. Het was al wel bekend dat je een veel hoger percentage bevruchtingen kon krijgen als je het met de hand doet.

Handbestuiving met een pluimpje donsveren gedoopt in gedroogde pollen
Handbestuiving met een pluimpje donsveren gedoopt in gedroogde pollen

Toen het economische beleid in China wat geliberaliseerd werd en ook de voedselvoorziening grotendeels op orde was, kwam er meer ruimte om luxere gewassen, interessant voor de export, te telen. In Hanyuan stapten veel boeren over op de peer en werd het veel meer een industriële teelt. Die haalde echter alleen een hoog rendement door die handbestuiving. Het is iets ingewikkelder dan ik nu schets, het verschil in bloeitijd tussen inheemse en ingevoerde soorten heeft er ook mee te maken. Als je precies wilt weten hoe het zit met de bestuiving van de perenbloesem, moet je het rapport zelf lezen of een aardig goede samenvatting [gearchiveerde link] daarvan. De bijen deden het in ieder geval gewoon niet goed genoeg en door de lage arbeidskosten kon, en kan, het nog steeds uit.
Tegelijkertijd met de enorme opschaling van de perenteelt, werden de boeren ook meer geconfronteerd met ongedierte (‘Pear Lice’, Psylla), die bestreden werd met veelvuldig gebruik van insecticiden. Dit is vermoedelijk wel de belangrijke oorzaak van het achteruitgaan van de wilde bijensoorten in de regio. Maar voor de gedomesticeerde bijen speelt ook wat anders mee: de rondtrekkende imkers hebben over het algemeen niets te zoeken in de streken waar bijna alleen peren worden gekweekt. De perenbloesems geven namelijk geen nectar, zodat je de bijen met suikerwater zou moeten bijvoeren en je blijft dan ook verstoken van de lucratieve honingopbrengst.

Hoe lang nog?
Het een en ander zal wel veranderen nu de arbeidskosten in China stijgen en veel jonge mensen naar de steden trekken. Ook vinden veel boeren het bestuiven met de hand maar veel en moeilijk werk. Het ligt voor de hand dat het binnenkort voordeliger zal zijn om een schralere oogst te accepteren met louter natuurlijke bestuiving door bijen en wind. We moeten alleen hopen dat het ruime gebruik van insecticiden het milieu niet zo heeft verpest dat er een lang na-ijl effect is en dat er een veilig alternatief gevonden wordt voor de bestrijding van het ongedierte.

Oorzaak en gevolg
De opmerkelijke handbestuiving is dus niet uit nood geboren vanwege de bijensterfte, maar het is eerder andersom: de handbestuiving maakte het mogelijk om op grote schaal, economische rendabel, peren te kweken, maar de ongediertebestrijding die daar ook bij kwam kijken, was funest voor de bijenstand. Dit vonden ze blijkbaar bij Zembla te ingewikkeld om uit te leggen. De Utrechtse wetenschapper dr. Jeroen van der Sluijs, die het verhaal in de uitzending aanhaalt, had het de onderzoeksjournalisten namelijk wel uitgelegd, lichtte hij mij toe per e-mail. Hij wijst erop dat het de verantwoordelijkheid van Zembla is om het zo kort door de bocht te brengen. In een eerder interview noemt Van der Sluijs het echter ook zonder dat de achtergrond goed naar voren komt. En op de website ‘www.bijensterfte.nl‘, die Van der Sluijs beheert, staat ook niet hoe het precies zit: ‘In delen van China moeten fruittelers al noodgedwongen met de hand bestuiven’. Op die site staat overigens wel ergens een link naar het bovengenoemde rapport en lijkt mij verder een uitstekend initiatief, omdat het heel veel documentatie bij elkaar brengt.
Al met al wordt het verhaal toch een beetje een ‘leugentje om bestwil’. De tegenstanders van een verbod op de neonicotinoïden (de industrie, al dan niet geholpen door Wageningen) verdedigen hun standpunt vast ook met het vertellen van halve waarheden. Maar het pleidooi voor een verbod op die insecticiden is toch al sterk genoeg zonder deze verdraaiing van de feiten?

Update 29-1-2013: Van der Sluijs heeft een blog geschreven op www.bijensterfte.nl over deze handbestuiving bij peren en of het als ‘wat als’-scenario wel het meest geschikte voorbeeld was.

 

Filed Under: Buitenland, Factchecking, Uit het nieuws Tagged With: bijensterfte, china, collony collapse, framing, handbestuiving, honingbij, zembla

Over de analyse van Armstrongs bekentenis

24 January 2013 by Pepijn van Erp 8 Comments

De afgelopen week kon je er haast niet om heen: de media waren in de ban van het interview van Oprah Winfrey met Lance Armstrong. Ook de NOS besteedde er ruimschoots aandacht aan: in het acht uur journaal van vrijdag 18 januari was bijna de helft van de uitzending er aan gewijd. Interessant werd het in het late journaal van die dag. Daarin werden de uitspraken van Armstrong geanalyseerd met een computerprogramma, dat uit zou kunnen maken of iemand de waarheid spreekt of liegt.
De meest opmerkelijke uitspraak die professor Eric Postma van de Universiteit van Tilburg daarin deed, was dat de analyse uitwees dat Armstrong met 80 procent kans had gelogen toen die stelde dat hij nooit betaald had om een positieve dopingtest in de doofpot te stoppen. Was deze ‘conclusie’ wel te rechtvaardigen op basis van een systeem dat nog in de ontwikkelfase zit?

Get Microsoft SilverlightBekijk de video in andere formaten.

Uit het korte fragment wordt niet zo snel duidelijk hoe het programma werkt. Ik mailde daarom afgelopen maandag met prof. Postma en kreeg tot mijn genoegen al heel snel een reactie met meer uitleg. Later kwam ik erachter dat hij op de radio bij omroep Brabant al ruimere gelegenheid had gekregen om uit te leggen wat de analyse inhoudt en hoe hard de uitspraken zijn.

De analyse
In het kort werkt het zo: van Armstrong werden naast het materiaal uit het interview ook oude beelden geselecteerd waarin hij uitspraken heeft gedaan, waarvan we nu weten dat ze gelogen zijn. Software die het gezicht in de videobeelden herkent en daarin een aantal punten kan volgen, levert vervolgens een heleboel data op die je kunt gaan analyseren. Is er een manier om op basis van die getallen de ware uitspraken en de leugens te scheiden? Die vraag is een mooi rekenklusje voor de computer. Als er in de data patronen zitten die zo’n scheiding mogelijk maken, zijn er meerdere manieren om die er uit te vissen. Om te checken of je niet een puur toevallige ‘fit’ hebt gevonden, doe je dan nog wat controles (bijvoorbeeld een ‘leaving-one-out cross-validatie’, een methode die ik elders ook heb beschreven).
Bij Armstrong werd een ‘idiosyncratische trek‘ gevonden die gebruikt kan worden om zijn uitspraken in ‘waar’ en ‘gelogen’ te kunnen indelen. Die ‘trek’ was in dit geval blijkbaar ook fysiek te duiden, want Postma heeft het een aantal keer over een ‘strak gelaat’, maar in zijn algemeenheid is het simpelweg een formule die gevoed wordt door de meetpunten.
Het werkt ook niet zomaar bij iedere spreker. Het kan goed zijn dat iemand te weinig variatie laat zien in zijn gezichtsuitdrukking of stemgeluid om een significante splitsing te kunnen maken tussen ‘ware’ en ‘gelogen’ uitspraken. Ook is er voldoende beeldmateriaal nodig met uitspraken waarin je zeker weet of de persoon daar zat te liegen of de waarheid sprak (op zich al een lastige  beoordeling). Bij Armstrong denken de onderzoekers blijkbaar dat er aan die voorwaarden is voldaan.

Weet je wat je meet?
Is het onderscheid dat het programma maakt tussen de verschillende fragmenten inderdaad het verschil tussen waarheid spreken en liegen? Een anekdote rond neurale netwerken kan ook hier als waarschuwing dienen. Het verhaal gaat dat zo’n netwerk werd getraind om te detecteren of er gecamoufleerde tanks te zien waren in een natuurlijke omgeving. Na training met 100 foto’s deed het netwerk het fantastisch en ook nog toen het getest werd met een vergelijkbare set foto’s die vooraf apart was gelegd.
Toch klopte er iets niet; met een onafhankelijk aangeleverde set foto’s bakte het programma er niets van! Het bleek dat de trainings- en testfoto’s op een veel makkelijkere manier onder te verdelen waren in ‘tank’ of  ‘geen tank’: alle foto’s met tanks waren op bewolkte dagen genomen en die zonder tanks op zonnige dagen. Het programma fungeerde dus waarschijnlijk als een belichtingsmeter. Of de anekdote nu waar gebeurd is of niet, doet er niet zoveel toe. Het illustreert wel het gevaar van het fitten van een model zonder dat je op een of andere manier kunt controleren dat je ook echt meet wat je wil meten.
Zou het niet zo kunnen zijn dat er met de uitspraken van Armstrong net zoiets aan de hand is? Ik kan wel wat suggesties daarvoor geven. In het radio-interview stelt Postma dat het programma vooral bij de uitspraken die over medewerkers gingen (dokters, ploegmaten)  aangeeft  dat er twijfel is over het waarheidsgehalte. Over die uitlatingen is waarschijnlijk heel goed van te voren nagedacht door Armstrong en zijn begeleiders, bijvoorbeeld vanwege de juridische consequenties. Dit geeft Postma ook wel aan, maar trekt niet de conclusie dat dat (die intensieve voorbereiding) misschien wel het onderscheid is dat je meet, in plaats van het liegen of waarheid spreken.

Stemanalyse van het interview met Armstrong
Stemanalyse van het interview met Armstrong

Stemanalyse
Overigens werd niet alleen die gezichtsanalyse gebruikt, ook de stem werd geanalyseerd. Armstrong zou in zijn dubieuze uitspraken met een hogere toon en andere snelheid hebben gesproken. Dit kan wijzen op een grotere spanning en dus(?) wijzen op leugenachtigheid. Maar conclusies trekken over het waarheidsgehalte van uitspraken op grond van dit soort stemanalyses, is wetenschappelijk gezien zeer omstreden.
De combinatie van metingen aan het gezicht met de stemanalyse kan misschien een meer betrouwbaar systeem opleveren.  De onderzoekers wijzen onder andere op een studie (van Elkins, Derrick en Gariup) die vorig jaar gepresenteerd is op een congres: “The Voice and Eye Gaze Behavior of an Imposter: Automated Interviewing and Detection for Rapid Screening at the Border“ (pdf). Daar werd een ogenschijnlijk indrukwekkend resultaat behaalt: 100% van de ‘imposters’ werd gedetecteerd en slechts twee onschuldigen werden verkeerd ingedeeld. Hier gaat het echter om een strikt protocol dat de proefpersonen moeten doorlopen en ook de data waarover gelogen kan worden (gegevens op een visa) zijn vooraf heel precies bekend. In zo’n kunstmatige situatie is het mijns inziens meer voor de hand liggend dat je kunt uitgaan van een vergelijking waarin het enige echte verschil zit in het al dan niet de waarheid spreken.

Rijp voor de media?

De uitspraak die volgens het computerprogramma met 80% kans een leugen is.
De uitspraak die volgens het computerprogramma met 80% kans een leugen is.

De uitspraak dat een computerprogramma, ontwikkeld door wetenschappers, zou laten zien dat een specifieke uitspraak met 80 procent kans gelogen is, krijgt zoals die gebracht is in het NOS journaal meer gewicht dan je zou wensen. In andere media werd het verhaal al  een stuk minder genuanceerd doorverteld (voorbeeld) en dat lijkt me geen goede zaak. Impliciet stel je namelijk ook dat anderen die bij de ‘deal’ betrokken zouden zijn, of er van hebben moeten geweten (o.a. Hein Verbruggen en Pat McQuaid van de UCI), op dit punt altijd hebben gelogen. En dat zonder die personen aan een vergelijkbare analyse te onderwerpen. Het lijkt inmiddels wel duidelijk dat zij al die jaren veel meer van dopinggebruik wisten dan ze verteld hebben, maar het is maar zeer de vraag of ze in deze specifieke kwestie hebben gelogen.
Het is wel grappig dat Armstrong enige tijd vóór zijn bekentenissen bij Oprah aangaf,  bereid te zijn om verklaringen af te leggen onder controle van een leugendetector. Maar alléén als de getuigen die hem beschuldigd hadden ook aan zo’n test zouden worden onderworpen. Misschien begreep hij al donders goed dat je met het testen van zoveel personen op één feit niet snel een heel duidelijk te interpreteren resultaat zult krijgen.

De onderzoekers zijn van plan de studie en bevindingen op papier te zetten en tegen die tijd zal ik er misschien wel eens op terugkomen. Vooralsnog ben ik niet overtuigd dat deze vorm van leugendetectie ooit betrouwbaar genoeg zal zijn om in serieuze zaken toe te passen. Het is mij teveel een ‘black box’ en het is erg lastig om uit te sluiten dat je model niet iets anders meet dan je denkt. De problematiek is enigszins vergelijkbaar met hoe er met fMRI-scans wordt omgegaan (zie mijn blog over het misplaatste optimisme over de Pedoscan). Ook het gegeven dat het een persoons specifieke analyse is en dat het niet bij iedereen werkt, doet mij twijfelen aan de robuustheid van de systeem. Sommige mensen zijn dus in staat om, al dan niet bewust, de tekenen die zouden moeten wijzen op leugenachtigheid te verbergen. Wat zegt dat over de betrouwbaarheid van de waardering van losse uitspraken van personen waarbij het systeem dat verschil wel lijkt te kunnen aanwijzen?
In ieder geval lijkt het me niet zo slim om het in handen te geven van overenthousiaste sportverslaggevers (‘Geweldig apparaat!‘). Maar aan de andere kant gaat het neersabelen van het onderzoek zonder de details te kennen (‘De nieuwe Diederik Stapel!‘) mij weer veel te ver. Minister Opstelten doet er echter vooralsnog verstandig aan om leugendetectie in het lijstje Onorthodoxe Opsporingsmethoden te laten staan, naast de paragnosten en hypnose.

Filed Under: Uit het nieuws, Wetenschap Tagged With: Eric Postma, lance armstrong, leugendetectie, leugens, NOS Journaal, Ophra Winfrey, waarheid

Ondertussen in het Free Energy lab in Maastricht

18 January 2013 by Pepijn van Erp 45 Comments

In Maastricht sleutelt een aantal enthousiastelingen ijverig aan machines die ons energieprobleem moeten gaan oplossen. Skeptici hebben er niet zoveel vertrouwen in dat ze daarin zullen slagen, omdat het van concepten moet komen als auto’s die volledig op water rijden en elektronische schakelingen die ‘vrije energie’ oppikken. Het is voor de regelmatige bezoeker van Kloptdatwel misschien al wel duidelijk: ik heb het over Niburu Free Energy. Sinds februari vorig jaar hebben ze een heus ‘Free Energy lab’ in Maastricht.
In mei ontmoette ik nog de leider van het clubje, Frank Collaris, tijdens een bijeenkomst in Zwolle waar ze hun op 100% water draaiende generator zouden demonstreren. Dat mislukte toen, maar er werd beloofd dat binnenkort een echt werkend model getoond zou kunnen worden. Daarna werd het echter wat stil rond Collaris en zijn kompanen.

Misschien dat het er mee te maken heeft dat het niet zo best gaat met Niburu. De ontwikkelingen rond die organisatie zijn bijna niet te doorgronden. Denk je net weer een beetje te snappen hoe het zit, scheurt er weer een fractie af en begint als ‘enige echte Niburu’ vrolijk naast de bestaande organisatie. En ook met hun politieke aspiraties via SOPN liep het niet zo geweldig af.
Op het ‘enige echte originele’ Niburu forum (dat ‘gered’ is door urubin.com) kwam ik echter wel iets tegen dat een inkijkje geeft in wat ze nu allemaal in Maastricht uitspoken.

Update: het filmpje is om een of andere reden van Youtube verwijderd.

http://www.youtube.com/watch?v=yYTV56IAlJQ

Er wordt wat afgehobbied daar in het zuiden! Ik vind het nogal aandoenlijk. Het volgende filmpje is ook leuk.

http://www.youtube.com/watch?v=QbnYa3hTiXU

Uitleg over de hoofdwetten van de thermodynamica en waarom het maken van een perpetuum mobile gedoemd is te mislukken, is waarschijnlijk niet zo besteed aan deze vrolijke knutselaars.

Filed Under: Pseudowetenschap Tagged With: Frank Colaris, niburu free energy, perpetuum mobile, vrije energie

Fossielen aangetroffen in meteoriet?

17 January 2013 by Pepijn van Erp 12 Comments

Eens in de zoveel tijd verschijnen er weer berichten dat er een meteoriet is gevonden met daarin aanwijzingen voor leven. Leven met een oorsprong  buiten onze Aarde. Zo’n vondst zou natuurlijk heel spectaculair zijn, als die tenminste de toets der kritiek zou doorstaan. Tot nu toe blijken er echter telkens andere (lees: aardse) verklaringen te zijn voor de aanwezigheid van organisch materiaal of gefossiliseerde resten daarvan. In een onlangs gepubliceerd artikel wordt weer zo’n meteoriet opgevoerd, eentje die op 29 december 2012 in Sri Lanka zou zijn neergekomen. Een zeer vers exemplaar dus en daarin zouden fossielen van diatomeeën te zien zijn, een soort algen. De onderzoekers maakten er in dit geval echter wel een erg dubieus verhaal van.

Het gaat om een artikel getiteld “FOSSIL DIATOMS IN A NEW CARBONACEOUS METEORITE” gepubliceerd in The Journal of Cosmology, niet een fysiek tijdschrift, maar een website (die overigens wel werkt met peer review). Op zijn blog Bad Astronomy maakt Phil Plait gehakt van dit verhaal: No, Diatoms Have Not Been Found in a Meteorite.

Een fossiel van een diatomee aangetroffen in de meteoriet (afb. uit het artikel)
Een fossiel van een diatomee aangetroffen in de meteoriet (afb. uit het artikel van N. C. Wickramasinghe et al.)
Diatomee
Afbeelding van een diatomee (Wikipedia)

 Bovenstaand plaatje zou de fascinerende ontdekking van buitenaards leven moeten bevestigen. Het lijkt inderdaad op een diatomee. De overeenkomst met de  afbeelding uit Wikipedia (hier rechts)  is treffend, maar dat is meteen ook een groot probleem. Het ligt dan natuurlijk veel meer voor de hand dat de oorsprong aards is. Maar wat de vondst zo boeiend maakt, is dat het zou gaan om een fossiel in een net ter Aarde gestorte meteoriet. Besmetting door organismen van Aarde zou in die korte tijd natuurlijk niet kunnen leiden tot een fossiel. Ja, maar dan moet het verhaal wel kloppen, en dat doet het van geen kanten.

Plait loopt alles na en komt met de volgende punten van kritiek:

  • Het is geen fossiel, maar een afbeelding van een diatomee in goede conditie;
  • Het zijn soorten die ook op Aarde voorkomen (ze lijken er dus niet alleen op, het zijn gewoon die soorten);
  • De auteurs schrijven dat er geen diatomeeën op de grond in de buurt van de inslag werden gevonden en dat besmetting daarom onwaarschijnlijk is.  Maar dat is niet zo belangrijk, het gaat erom of de meteoriet in aanraking is gekomen met water, de habitat van de diatomeeën;
  • Hoe weten de auteurs zo zeker dat het om een restant van de meteoor is die waargenomen werd op 29 december 2012? Details over de ontdekking ontbreken totaal;
  • Is ‘t het wel een meteoriet?  Hij lijkt helemaal niet op exemplaren van bekende meteorieten. Het is waarschijnlijk gewoon een stuk rots.
not-a-meteorite
Meteoriet of niet?

Plait komt met deze inhoudelijke bezwaren na eerst een boekje open te hebben gedaan over de hoofdauteur, N. C. Wickramasinghe. Die is nogal een hartstochtelijk aanhanger van de Panspermia hypothese, het idee dat het leven op Aarde een buitenaardse oorsprong heeft en via meteorieten op Aarde is beland.
En Wickramasinghe heeft al een hele reeks claims op zijn naam staan, die stuk voor stuk zijn doorgeprikt. Een van zijn meer bizarre ideeën is dat griepepidemieën ontstaan doordat telkens nieuwe virussen vanuit de ruimte op aarde terecht komen.

In één zin concludeert Plait:

Dus we hebben een journal met een, uhm, ongebruikelijke publicatiegeschiedenis, een persoon die zonder bewijs beweert dat alles dat we zien uit de ruimte afkomstig is, een stuk rots dat bijna zeker van de Aarde komt en niet uit de ruimte, met daarin een stelletje diatomeeën (de enige claim die correct is) die duidelijk op Aarde geëvolueerd zijn en voorkomen op locaties met zoet water.

Niet echt een artikel dat bijdraagt aan een mogelijke bewijs voor de Panspermia hypothese, dus!

Filed Under: Uit het nieuws, Wetenschap Tagged With: buitenaards leven, fossiel, meteoriet, panspermia

  • « Go to Previous Page
  • Page 1
  • Interim pages omitted …
  • Page 175
  • Page 176
  • Page 177
  • Page 178
  • Page 179
  • Interim pages omitted …
  • Page 188
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Global Skeptics in The Pub-marathon
18 August 2025 - Ward van Beek
Global Skeptics in The Pub-marathon

 Verspreid over de wereld zijn er talloze organisaties die zich inzetten voor het bevorderen van kritisch denken. En op vrijdag 22 augustus 2025 kunnen zij elkaar online ontmoeten!Die dag duiken skeptici vanuit de gehele wereld gezamenlijk (voor de tweede keer)…Lees meer Global Skeptics in The Pub-marathon › [...]

Videos European Skeptics Congres 2024
18 August 2025 - Ward van Beek
Videos European Skeptics Congres 2024

 In 2024 organiseerde afis, de Franse zusterorganisatie van Skepsis, het 20ste European Skeptics Congress, in Lyon. Een aantal van de bijdragen zijn ook online te bekijken: [...]

Fluoride-angst?
30 June 2025 - Ward van Beek
Fluoride-angst?

Raad eens’, vraagt Cor van Loveren: ‘Het is begin jaren zeventig. Hoeveel gaatjes denk je dat een kind van vijf gemiddeld had?’ Het antwoord: achttien. ‘In haast elke tand zat wel een gat.’ Gemiddeld genomen dan. Er waren ook tanden…Lees meer Fluoride-angst? › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Jay Bhattacharya’s “plan to drive Gold Standard Science”: A Trojan horse for “Lysenko-izing” the NIH
25 August 2025 - David Gorski

Last week, the NIH published a plan to "drive Gold Standard Science." The plan cunningly wraps what are obvious Lysenkoist ideological purity tests disguised as "academic freedom" and "unbiased peer review" in seemingly reasonable proposals. The post Jay Bhattacharya’s “plan to drive Gold Standard Science”: A Trojan horse for “Lysenko-izing” the NIH first appeared on Science-Based Medicine. [...]

With Brains Pickled by Social Media, Our Dishonest, Sheltered, Juvenile Medical Establishment Keeps Trying to Sic Vengeful Online Mobs Against Doctors Who Actually Care for Patients
21 August 2025 - Jonathan Howard

There are a lot of unstable, angry people out there, and it's easy to get powerful guns in the US. The post With Brains Pickled by Social Media, Our Dishonest, Sheltered, Juvenile Medical Establishment Keeps Trying to Sic Vengeful Online Mobs Against Doctors Who Actually Care for Patients first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Health Narratives on Social Media
20 August 2025 - Steven Novella

Engaging on social media about health issues can be daunting. I know this is not news, but it is important to understand what is happening phenomenologically. I also think it’s a microcosm of what’s happening to our society in general because of social media – we no longer have a shared fact-based reality as people increasingly live in different universes of information. […] The post Health Narratives on Social Media first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Klaas van Dijk Wat moet ik daar nog op zeggen? Die criminele sjoemelkuitjes! De blikken dominee... (u kent dat toepasselijke
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Hans1263, dat klopt inderdaad helemaal. Jona Walk is er extreem bedreven in om alle DARVO tactieken maximaal uit te buiten.
  • Hans1263 on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Klaas van Dijk Dat heet DARVO, las ik een paar dagen geleden in NRC. Ontken, val aan, verwissel aanvaller en
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Hans1263, bedankt voor je bemoedigende woorden. Enerzijds hoef ik alleen maar wat toe te kijken, anderzijds durf ik niet te
  • Hans1263 on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Klaas van Dijk Houd vol! Soms vecht je als skepticus tegen een complotgelovige bierkaai maar lukt de overwinning van de

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in