Kloptdatwel?

De ideeën van

Vrijheidslezing 2012 – “Van aap tot engel”

by 18 Comments

Waar komt onze moraliteit vandaan? Dit is een vraag die mensen al lang bezig houdt.De vrijheidslezing van dit jaar in Leiden zal over dit onderwerp gaan en wordt gegeven door vooraanstaand gedragsbioloog Frans de Waal.
De Waal doet onderzoek naar gedrag en emoties die, hoewel deze vaak alleen aan mensen worden toegeschreven, bij zowel mensen als dieren voorkomen. Hierbij moet je denken aan zaken als conflictresolutie, empathie en onrecht. Enkele goede voorbeelden van zijn onderzoek zijn te zien in de TED-lezing:  “Do animals have morals?”.

Hierin zitten een stel erg leuke filmpjes waarin te zien is dat apen en olifanten besef hebben van onrecht en wederkerigheid. Apen kunnen bijvoorbeeld samenwerken om een doel te bereiken ook als ze zelf niks aan de beloning hebben. Of verontwaardigd zijn als een andere aap een betere beloning krijgt voor hetzelfde klusje.
De lezing is maandag 4 juni om 15.00 uur in de Pieterskerk in Leiden.
Aanmelden kan hier: https://forms.lumc.nl/lumc2/vrijheidslezing
Eerder hadden we over dit onderwerp een bericht op Kloptdatwel (menselijke moraliteit is aangeboren)
Plaatje voorpagina uit besproken video: twee apen leggen hun conflict bij.

De complottheorieën van Samuel Morse

by 7 Comments

Samuel Morse (1791-1872) was er heilig van overtuigd: de rooms-katholieke kerk was van plan om de Verenigde Staten over te nemen. Morse had een intens wantrouwen tegen iedereen die niet wit en protestant was. Morse zag de telegraafmachine als een manier om Amerika tegen deze dreiging te beschermen. Hoewel hij schatrijk werd door de telegraaf bereikte Morse precies het tegenovergestelde van wat hij wilde: de telegraaf werd een motor voor immigratie. De schrijver David Bodanis beschrijft de levensloop van Morse in het boek Electric Universe (2005). De Engelse krant The Guardian publiceerde een samenvatting van het boek.

De complottheorieën van Samuel Morse 1
Samuel Morse schilderde in 1828 dit portret van de Amerikaanse politicus Jonas Platt (Brooklyn Museum).

Samuel Morse studeerde aan Yale College, de voorloper van de bekende Amerikaanse Yale Universiteit de onderwerpen religieuze filosofie, wiskunde en paardenwetenschap. Maar zijn echte passie was schilderen. Morse kon na het afronden van zijn studie goed leven van zijn schilderwerk. Hij vond het wel teleurstellend dat hij niet een topschilder werd zoals hij zich had voorgesteld.

Gaandeweg trok de politiek meer zijn belangstelling. Onder invloed van zijn vader, een bekende protestantse prediker, was Morse van jongs af aan opgevoed met het idee dat talrijke complotten het hadden voorzien op de toen nog jonge Verenigde Staten. Morse raakte er van overtuigd dat de katholieke kerk het op de VS had voorzien. In 1835 (hij was toen 44 jaar oud) schreef hij een anti-katholiek vlugschrift met de titel ‘Foreign Conspiracies against the Liberties of the United States’ (vertaald: ‘buitenlandse samenzweringen tegen de vrijheden van de VS’). Op de kaft de spreuk: ‘vaak is vuur zonder rook en gevaar niet zichtbaar’. In 1836  stelde hij zich kandidaat voor het ambt van burgemeester van New York voor een anti-immigratie partij (the Nativist Party) met een anti-katholiek programma. Morse schreef in die tijd:

‘We must stand up against the GIGANTIC evil that threatens us! Can’t you see the dangers you are facing? Arise, I beg you! To your posts!’

Omdat New York in die tijd voor een groot deel uit immigranten bestond, waarvan bovendien een redelijk groot deel van katholieke Ierse afkomst, kreeg Morse uitzonderlijk weinig stemmen: 1.496.

De complottheorieën van Samuel Morse 2
Het vlugschrift van Morse uit 1835: de buitenlandse samenzwering tegen de vrijheden van de USA

Na grondig nadenken kwam Morse tot de conclusie dat zijn verlies was veroorzaakt doordat de katholieke kerk de macht in de USA al had overgenomen. De jezuïeten zouden Amerika volgens Morse op onzichtbare wijze besturen. Hij zette redeneringen op die bewijzen dat de complottheorie er in de 19de eeuw net zo uitzag als op dit moment: gammele bouwwerken van feitjes, suggesties en vragen. Zo was hij er van overtuigd geraakt dat de jezuïeten wapenopslagplaatsen hadden in nonnenkloosters en dat de Oostenrijkse vorst de vader van al dit kwaad was. Morse wilde de katholieke samenzwering bestrijden. Dat deed hij niet alleen door vlugschriften te verspreiden. Hij wilde een even geheime en onzichtbare methode van communicatie ontwikkelen waarmee de USA konden terugvechten.

De kans om zo’n geheime manier van communiceren te ontwikkelen deed zich voor toen Morse op een terugreis uit Engeland hoorde over elektrische verbindingen die over grote afstand informatie konden overbrengen. Volgens The Guardian:

‘On a voyage from London not long before, he had overheard a passenger discuss some of the ways that electricity was being used for such long-distance contacts. Henry was teaching at the College of New Jersey by then (soon to be renamed Princeton University), and had built a mile-long telegraph on the campus. Faraday in England, as well as others, had independently worked on electromagnets and the telegraphs that were their natural consequence: there was, for example already a useful telegraph line from Euston to a train depot in Camden. (The locals loved it, for the single telegraph wire replaced the piercing whistle and loud drums that had been used to synchronise arrivals and departures before.)’

De complottheorieën van Samuel Morse 3
Samuel Morse zou het idee voor de telegraaf hebben gejat van Josep Henry die te zien is op deze afbeelding (bron: wikipedia).

Morse ging aan de slag om zelf een telegraafmachine te maken, maar slaagde daar volgens David Bodanis niet in. Bodanis beschrijft hoe Morse toen te rade ging bij Joseph Henry, een hoogleraar aan de Universiteit van Princeton (die heette toen nog College of New Jersey). Henry had volgens Bodanis op dat moment al een werkende telegraaf gemaakt, die hij regelmatig aan studenten liet zien. Henry was niet te beroerd om de werking van de telegraaf ook uit te leggen aan Morse. Op de vraag van Morse naar het octrooirecht zou Henry hebben geantwoord dat hij daar niet in geloofde. ‘Amerikanen moeten elkaar helpen’ was volgens Bodanis Henry’s motto. Morse is volgens Bodanis dus niet de uitvinder van de telegraaf, maar een ‘dief’ die de telegraaf in de VS commercieel aan de man heeft gebracht.

De complottheorieën van Samuel Morse 4
Een telegraaf-sleutel waarmee het Morse alfabet kan worden gecodeerd. Dit model stamt uit WOII (foto: wikipedia).

Ook het Morse alfabet, het systeem van korte en lange klikjes waarmee letters konden worden verstuurd (eerst via telegraafmachines en later door de lucht) werd volgens Bodanis niet door Morse bedacht maar door ene Alfred Vail. Morse had een ander, ingewikkelder coderingssysteem in gedachten gehad.

De complottheorieën van Samuel Morse 5
Samuel Morse wordt geëerd als de uitvinder van de telegraaf. Hier op een postzegel uit 1940 (plaatje: wikipedia).

Morse verkreeg in 1847 het octrooirecht op de telegraafmachine en werd steenrijk door de exploitatie van telegraaf-verbindingen. Hij wordt heden ten dage geëerd als uitvinder van de telegraaf. Volgens Bodanis is dat onterecht. Uit Wikipedia blijkt dat lang niet alle historici het eens zijn met de lezing van Bodanis.

Zeker is wel dat Morse niet gelukkig is geworden van de telegraaf: hij moest de laatste 30 jaar van zijn leven vrijwel onophoudelijk rechtszaken voeren om zijn octrooirecht te beschermen. Maar nog veel teleurstellender moet het voor Morse geweest zijn om te zien dat de telegraaf een krachtige impuls gaf aan de immigratie. De telegraaf functioneerde als een soort 19de-eeuws internet en leverde daardoor een krachtige bijdrage aan de globalisering. Amerika kwam door de telegraaf ineens veel dichter bij de rest van de wereld te liggen. Volgens het artikel in The Guardian:

‘As more and more jobs became available in America, the telegraph-aided globalisation meant increasing numbers of Europeans were able to make the arrangements to move there. New steamship lines appeared to bring the workers over, first by the thousands, then by the tens of thousands. There were Jews and Protestants, but there were also Catholics, lots of them. The result was a dynamic, immigrant-rich America. It was everything Joseph Henry loved. It was everything Samuel Morse hated’.

 

Als je dit boek koopt via bol.com steun je Kloptdatwel.

Morgen: Roy Martina

by 4 Comments

Morgen: Roy Martina 6
Roy Martina belooft een geneeswijze die alle andere geneeswijzes overbodig maakt. De bewijzen ontbreken vooralsnog. Morgen meer op Kloptdatwel (foto: wikimedia commons, Wouter Hagens).

Morgen schrijft Kloptdatwel een stuk over Roy Martina. De aanleiding is dat Roy Martina weer volop actief is in Nederland met seminars en weekenden. Zoals we onlangs schreven op Kloptdatwel belooft Roy Martina gouden bergen. Hij belooft een geneeswijze die alle andere geneeswijzes overbodig zal maken. Een super doorbraak. Een Supra Bewustzijn. Uit een recente nieuwsbrief van Roy Martina:

‘Het Supra Bewustzijn kan je lichaam in secondes genezen. Ik zal bij het begin beginnen. Ik heb een ontdekking gedaan die de geneeskunde inclusief de alternatieve geneeskunde gaat veranderen. Meer precies: al het werk dat ik in de afgelopen 35 jaar heb gedaan is totaal overbodig geworden. Kun je het je voorstellen? Acupunctuur, homeopathie, kruidengeneeskunde, Reiki, Matrix Energetics, Hypnose etc.: ik gebruik het niet meer! Ik ontdekte dat iedereen een super intelligente en krachtige bron binnenin heeft, het Supra Bewustzijn. Iedereen kan te allen tijde toegang hebben tot deze bron en ik kan je leren hoe! De methode die ik ontwikkelde verschaft je onmiddellijke toegang tot alle kennis die je nodig hebt om te kunnen genezen. Je lichaam kan onmiddellijk genezen door je Supra Bewustzijn, soms binnen secondes’.

Dit zijn natuurlijk claims waarvoor Martina geen enkel wetenschappelijk bewijs aandraagt. In de wetenschap is zoiets als een ‘supra bewustzijn’ zelfs een geheel onbekend begrip. Wie de term googelt, vindt niets behalve het stuk dat Kloptdatwel hierover eerder schreef. Natuurlijk is het positief dat Martina andere onbewezen behandelmethoden niet meer toepast (hij noemt acupunctuur, homeopathie, reiki, matrix energetics, hypnose). Jammer dat hij deze zonder wetenschappelijk bewijs vervangt door het Supra Bewustzijn. We moeten het doen met de bewijzen die Martina zelf hiervoor aandraagt in zijn nieuwsbrief:

 ‘Ik ben er in geslaagd om heel veel mensen direct te laten praten met hun Hogere Zelf. Aan ongeveer 500 mensen heb ik laten zien hoe ze snel al hun negativiteit van dit leven en vorige levens kunnen verbranden. Er zijn slechts 6 therapeuten die ik deze techniek heb geleerd. Allemaal hebben ze wonderbaarlijke genezingen meegemaakt en verklaren ze dat dit de lang verwachte doorbraak is die elke vorm van alternatieve geneeskunde doet verbleken’.

Een goede reden om morgen op Kloptdatwel Roy Martina grondig onder de loep te nemen.

Rick Santorum zuigt NL massamoord op bejaarden uit z’n duim

by 27 Comments

De Amerikaanse presidentskandidaat Rick Santorum beweert dat in Nederland grootschalige bejaardenmoord plaatsvindt. Op 6 februari vertelde hij aan een geschokt publiek dat bezuinigingen op de gezondheidszorg er in Nederland toe hebben geleid dat in Nederlandse ziekenhuizen massaal onvrijwillige euthanasie wordt toegepast op bejaarden. Het gevolg volgens Santorum: Nederlandse bejaarden vluchten naar buitenlandse ziekenhuizen. Zo ontlopen ze de gifinjecties die hen hier te wachten staan.

De ultra-conservatieve Santorum wil zijn publiek waarschuwen tegen euthanasie en abortus (en vermoedelijk ook wat schrik aanjagen voor het gezondheidsplan van president Obama). Maar om dat doel te bereiken zuigt hij een flinke hoeveelheid nep-feiten over de gang van zaken in Nederland uit zijn duim. Op het blog reddit.com zijn de feiten gecheckt.

  • Santorum: Nederlandse bejaarden zouden massaal polsbandjes dragen met daarop ‘geen euthanasie AUB’. Feiten: hiervan is natuurlijk geen sprake.
  • Santorum: de helft van het aantal euthanasiegevallen in Nederland zou  onvrijwillig zijn. in werkelijkheid zijn er strenge regels en is euthanasie altijd vrijwillig. Sterker nog: euthanasie is formeel verboden. Dit wordt op reddit.com uitgelegd.
  • Santorum: euthanasie zou goed zijn voor 10% van de totale sterfte in Nederland. In werkelijkheid was in 2010 slechts 2,3% van de 136.000 sterfgevallen het gevolg van euthanasie.
  • Santorum: Nederlandse bejaarden zouden massaal toevlucht zoeken tot buitenlandse ziekenhuizen. Feit: hiervan is geen sprake (met uitzondering van Spaanse overwinteraars, hoewel die naar het schijnt liever naar Nederland gaan als ze iets mankeert).

Bekijk zelf hoe Santorum dit allemaal uit zijn duim zuigt:

Ik kan wel begrijpen dat Santorum duidelijk wil maken dat hij tegen abortus en tegen euthanasie is. Maar ik vraag me af of hij na heeft gedacht over de negatieve gevolgen van zijn onzin-feiten: misschien jaagt hij wel Amerikaanse toeristen onnodig schrik aan – die zullen misschien bang worden dat het door Santorum verzonnen Nederlandse beleid ook op hen wordt toegepast als ze onverhoopt tijdens hun vakantie in Nederland ziek worden of een ongeluk krijgen. Dat zou slecht zijn voor de Nederlandse economie. En misschien krijgen Nederlandse toeristen en zakenmensen in Amerika wel allerlei vreemde vragen. Draagt dat bij aan samenwerking en begrip over en weer tussen bondgenoten? Wordt het niet eens tijd dat de Nederlandse ambassadeur een brief schrijft aan de voorzitters van de fracties in het Amerikaanse parlement dat dit zo niet langer gaat?

 

Met dank aan dit NRC bericht.

Foto voorzijde: rick santorum (wikipedia).

Lynne McTaggart geeft de schuld aan Newton en Darwin

by 98 Comments

Lynne McTaggart denkt dat ze heeft bewezen dat iedereen en alles in het universum met elkaar verbonden is. Via een energieveld dat we zelf kunnen beïnvloeden. Het veld zou bewijzen dat het onze diepste behoefte is om verbinding te zoeken met elkaar. Dat zegt ze over haar nieuwe boek ‘De verbinding’ waarover ze werd geïnterviewd in de Happinez. Newton en Darwin krijgen de schuld van alle individualistische misère. Verder schrijft ze dat het niet uitmaakt of je een echte pil neemt of een placebo – als je je maar trouw houdt aan het recept van de dokter, dan word je snel weer beter. Kun je het volgen? 

Lynne McTaggart geeft de schuld aan Newton en Darwin 7
Lynne McTaggart geeft Newton en Darwin de schuld van alles wat er is misgegaan in de wereld. Dit is Isaac Newton. Hij lijkt zich van geen kwaad bewust (bron: wikimedia commons, Shuster&Shipley)

Onlangs stond er in de Happinez (nr 7, oktober- november 2011) een lovend interview met wetenschapsjournaliste en bestseller auteur Lynne McTaggart ter gelegenheid van haar nieuwste boek, ‘De verbinding’. ‘We zijn gemaakt om samen te werken’ is het motto van het nieuwe boek. Lynne McTaggart lijkt gedreven door  nobele bedoelingen. Als kind wilde ze al onderzoeksjournaliste worden: spitten, bewijzen verzamelen, onrechtvaardigheid aan de kaak stellen.  Ze werd bekend door de boeken ‘Het Veld’ en ‘Het intentie experiment’ waarin ze volgens het Happinez-interview de wetenschappelijke bewijzen aandraagt voor de theorie dat alles en iedereen in het universum met elkaar is verbonden via een energieveld dat we met onze gedachten kunnen beïnvloeden. Dat is natuurlijk een erg opwindend idee. Een aantal jaren geleden toen haar eerste bestseller, ‘Het Veld’ verscheen en er in mijn omgeving jubelend over werd gesproken ben ik dan ook enthousiast aan een leespoging begonnen. Lynne McTaggart weet inderdaad veel met elkaar te verbinden in dit boek. Met gebruikmaking van bijna 400 bronvermeldingen construeert ze een theorie die volgens haar alles verklaart (de werking van DNA, communicatie tussen cellen, homeopathie, ESP en nog veel meer.) Ik heb het boek niet uitgelezen en kon er ook niet erg enthousiast van worden, er staat gewoon te veel onzin in. Gelukkig heeft Jan Willem Nienhuys het boek wel gelezen en er een Skepsis blogartikel aan gewijd waarin wordt uitgelegd waarom het onzin is.

McTaggarts nieuwe boek: De Verbinding

In haar nieuwe boek ‘De verbinding’ gaat ze volgens het interview nog een stapje verder, het ‘veld’ zou bewijzen dat het onze diepste behoefte is om verbinding met elkaar te zoeken. Maar, waarschuwt ze door onze individualistische maatschappij zijn we die behoefte te veel gaan negeren. En daarvan krijgen Newton en Darwin de schuld. Zij hebben gezorgd voor de individualistische mindset van ‘ieder voor zich’. Dat is volgens McTaggart de oorzaak van alle narigheid waar we vandaag de dag mee te maken hebben zoals milieuproblematiek, de financiële crisis, terrorisme, eenzaamheid enzovoort. En zo gaat het gebabbel maar door. Natuurlijk wordt ze hiermee in geen enkele tak van wetenschap serieus genomen. Ik denk dat ik maar geen poging ga doen om het boek te lezen.

Een vreemde medische theorie

Dit brengt me wel op nog een andere activiteit van Lynne McTaggart, namelijk het door het blad ‘Ode’ uitgegeven  tijdschrift  ‘What Doctors Don’t Tell You’ wat in het Nederlands verschijnt als ‘Medisch dossier’ waarvan McTaggart hoofdredacteur is. Het tijdschrift wil voorzien in de grote behoefte die bestaat aan onafhankelijke informatie over de risico’s en gevaren van medicijnen en behandelingen die aan de patiënt worden verkocht en over mogelijke alternatieven. Alle informatie in dit blad zou gebaseerd zijn op gevestigd wetenschappelijk onderzoek, aldus het colofon. Dat klinkt goed, wie wil er nou niet over dit soort zaken geïnformeerd worden, dus een tijd geleden nam ik er een proefabonnement op. Maar net als bij het boek, ik had het kunnen weten, liep ook dit weer uit op een teleurstelling. Op de eerste pagina van het eerste nummer dat ik ontving, (nr. 2 februari 2011, met als thema ‘Het brein als medicijn’ ) bericht Lynne McTaggart over een opmerkelijke studie:

Lynne McTaggart geeft de schuld aan Newton en Darwin 8
Zo presenteert Lynne McTaggart zich op haar website – als brug tussen wetenschap en spiritualiteit. Zoals zo vaak als spiritualiteit wordt gepromoot blijft er van de wetenschap helaas niet zo veel over (bron: lynnemctaggart.com).

‘Volgens een grootschalig literatuuronderzoek blijkt de enige factor voor overleving te zijn dat de patiënt gelooft dat een therapie zal werken en bereid is hem op welhaast religieuze wijze te volgen. Patiënten in dit onderzoek die zich aan de orders van de dokter hielden, verging het – of ze nu een medicijn of een suikerpilletje namen – allemaal even goed. Degenen die niet overleefden, waren over het algemeen de patienten die wat slordig met de behandelvoorschriften omsprongen, ongeacht of ze nu een placebo of een echt geneesmiddel kregen.’

McTaggart concludeert hieruit dat deze wetenschap elke arts de plicht geeft om nooit een negatieve prognose te geven; en elke patient de plicht om alleen de behandeling te volgen waarin hij of zij werkelijk gelooft.’

Dit zijn wel heel opmerkelijke uitspraken, maar ze worden onderbouwd met een voetnoot (BMJ,2006; 333: 15-19) en via het BMJ-online archief is het artikel gemakkelijk op te vragen. Het blijkt te gaan om een megastudie naar de gezondheidseffecten van therapietrouw. (The “healthy user” effect. BMJ July 1, 2006; 333: 15-19 Original investigation, first author Scot H Simpson University of Alberta, Canada.) Kort samengevat komt het hier op neer: van  21 studies (46.847 deelnemers), waarvan 8 met een placebogroep (19.633 deelnemers) werd gekeken naar het effect van therapietrouw. In de groep die therapietrouw was aan het placebomiddel was de sterfte ongeveer even hoog als in de groep die therapietrouw was aan het echte medicijn. In de groep die niet therapietrouw was, of het nu placebo of echte middelen betrof, was de sterfte hoger. De conclusie van het onderzoek is dat therapietrouw mogelijk een aanwijzing is voor gezond gedrag in het algemeen. Nou dat is natuurlijk wel iets heel anders dan wat McTaggart er van maakt!

Het hele BMJ-artikel is hier te lezen.

Haar manier van omgaan met onderzoeksresultaten werd ook al eens uitgewerkt in een aantal artikelen op de website van de VtdK, je kunt deze twee links bekijken: link 1, link 2 en ook Maarten Koller maakte er onlangs in een comment in dit artikel al melding van. [Ik heb de reactie onder het artikel opnieuw geplaatst – Maarten].

Concluderend kan je dus wel stellen dat het misinterpreteren van onderzoeksresultaten schering en inslag is in het werk van McTaggart. Wel een beetje zielig voor een wetenschapsjournaliste, zou je denken. Dat ze desondanks  erg populair is lijkt mij dan ook toe te schrijven aan het gegeven dat er heel wat mensen zijn  die liever in sprookjes geloven dan zich te baseren op de kennis die we hebben.