Deze week weer volop aandacht voor de mogelijke schadelijk effecten van straling van mobiele telefoons. In België mogen kinderen tot 7 jaar over een paar maanden niet meer zelf een telefoon kopen, maar zullen ze daarvoor een ouder tussenpersoon moeten inschakelen. Eigenlijk worden dit soort beschermende maatregelen altijd verantwoord met verwijzing naar het voorzorgsprincipe en de classificatie door het IARC van mobiele telefoonstraling als ‘mogelijk kankerverwekkend’. GSM-straling staat sindsdien in dat afschrikwekkende lijstje naast augurken, koffie en talkpoeder.
In Nederland wordt er wat nuchterder gekeken naar die classificatie. Het Kennisplatform ElektroMagnetische Velden verwijst in zijn persbericht naar aanleiding van de nieuwe Belgische mobieltjeswet ook naar een lijstje aanbevelingen om de blootstelling aan  GSM-straling  te verlagen. Voor als je daar toch bang voor bent. Wat niet zo opvalt, is dat van die pagina een maand geleden een uiterst nuttige waarschuwing is weggehaald. Op aandrang van … een concurerend stralingskennisplatform.

Het Kennisplatform ElektroMagnetische Velden (KEMV) is opgericht ‘om kennis op het gebied van elektromagnetische velden te bundelen met als doel wetenschappelijke informatie over het onderwerp te duiden en beschikbaar te maken’. Dat gebeurt onder andere door ‘Kennisberichten’ en ‘Eerste Indrukken’ die vaak zinnige achtergrondinformatie geven of reageren op ophef (in de media) rondom straling. Ook organiseert het KEMV tweejaarlijks een bijeenkomst met de zogenaamde klankbordgroep, waarin naast vertegenwoordigers van de industrie ook mensen het woord voeren namens clubjes die waarschuwen tegen de vermeende schadelijke effecten van straling.
Iemand die bij die klankbordgroepbijeenkomsten (verslag laatste 8/11/2012, pdf) aanwezig was en gebruik maakte van de inspraakmogelijkheid vanaf de publieke tribune, was blijkbaar niet meer zo te spreken over dit gepolder en richtte onlangs een eigen ‘kennisplatform’ op, de Stichting Kennisplatform Elektromagnetische Straling. Een vehikel van Peter van der Vleuten, hier op Klopdatwel eerder langsgekomen als de man die in NOS op 3 zijn nanofolie tegen GSM-straling mocht komen aanprijzen. Die hele stichting lijkt er alleen op uit om verwarring te zaaien. Zo gebruikt Van der Vleuten bijna dezelfde naam als het KEMV, de website heeft dezelfde kleurstelling en er wordt misleidende informatie aangeboden in de vorm van  ‘kennisberichten’. Het echte Kennisplatform wordt door hem aangeduid als ontkenningsplatform.
Het was via één van die ‘kennisberichten’, dat ik tegen de site aanliep. Op het blog van TU Delft profje Michiel Haas stond een pseudowetenschappelijk stuk van Andrew Goldsworthy (een bekende uit het stralingsangstwereldje), met een verwijzing naar de bron, zo’n ‘kennisbericht’. Ik was even in verwarring, zou het KEMV die onzin echt doorgeven als Kennisbericht? Maar ik zag snel wat voor vlees ik in de kuip had.
Wat verder rondkijkend op de site viel mijn oog op een nieuwsbericht  van 1 augustus waarin Van der Vleuten zich beklaagt over een stukje tekst in de ‘Praktische tips om blootstelling te verlagen’ op de site van het echte Kennisplatform. Het gaat om de volgende waarschuwing:

Lijkt me niets mis mee, toch? Al meerdere keren hebben we aandacht gegeven aan dit soort producten op Kloptdatwel (zie Floww, spininversion, Memon) en ook de slachtoffers daarvan (RSG Enkhuizen). Dat Van der Vleuten zich er aan ergert, is te begrijpen. Hij is immers zelf bezig zo’n product te ontwikkelen, die nanofolie. Ik begreep echter niet zo goed waarom het KEMV op basis van de volgende opmerkingen van Van der Vleuten besloot wat te doen aan die waarschuwing:

Wij hebben redenen om aan dit onvoorwaardelijk advies en aan deze stellige uitspraken te twijfelen en hebben de algemeen secretaris van het Kennisplatform EMV gevraagd aan te geven op welke gronden dit advies is gebaseerd en welke onderzoeksuitkomsten voorliggen, die een dergelijke uitspraak rechtvaardigen.

Tot op heden hebben we nog geen reactie op deze vragen ontvangen.

Wij kunnen ons ook niet voorstellen dat alle genoemde productgroepen, waarvan de goede werking door de leveranciers wordt geclaimd en onderbouwd, door of in opdracht van het Kennisplatform EMV zijn onderzocht en dat sluitend bewijs voor de benaming “onzinproducten” is gevonden.

Als je nu kijkt op die pagina, staat die waarschuwing tegen onzinproducten er niet meer (zie Update onderaan). Bovenstaand screenshot komt van een oudere versie uit het Internet Archive.

Als je erg precies wil zijn, kun je inderdaad wel iets aanmerken op dat stukje tekst. Je kunt immers best een product leveren dat je drastisch ‘beschermt’ tegen de straling van je mobiele telefoon (pak ‘m in in aluminiumfolie, of zoiets), alleen kun je er dan natuurlijk niet meer mee bellen. In de praktijk claimen de aanbieders van die ‘stickers, stenen, armbanden, halskettingen, antennes, magneten, piramides, potten, zuilen en zouten’ allemaal zaken die natuurkundig helemaal niet mogelijk  zijn.
Het is de wereld op zijn kop zetten om van het KEMV te verwachten dat het eerst al die onzinproducten onderzoekt en aantoont dat die de claims niet waarmaken, voordat het zo’n algemene waarschuwing zou mogen plaatsen. Laat die producenten maar eens fatsoenlijk onderzoek doen (en dan bedoel ik niet zo’n onzincertificering op basis van metingen met bioresonantieapparatuur!).

Ik vroeg bij het KEMV na hoe het zit. Inderdaad was de reden voor verwijdering van de tekst dat die te stellig zou zijn. Maar het goede nieuws is dat er gewerkt wordt aan een nieuwe tekst. Hier iemand een goede suggestie? Aandacht voor de status van die stichting van Van der Vleuten, lijkt me overigens ook wel een onderwerpje voor de Frequently Asked Questions, kan me voorstellen dat het voor mensen die minder goed opletten toch verwarrend kan zijn.
Update 17-9-2013
De tekst is inmiddels weer aangepast (per 11 -9-2013) en luidt nu:

Producten die claimen de blootstelling te verlagen

Er zijn producten in de handel waarvan wordt beweerd dat ze de hoeveelheid zendsignalen van mobiele telefoons tegenhouden, verminderen of neutraliseren. Hieronder kunnen producten zijn die de blootstelling aan elektromagnetische velden verlagen, maar er zijn ook producten die dat niet doen. Een voorbeeld van dat laatste is het aanbrengen van een sticker op de mobiele telefoon.

Dat is in ieder geval iets, maar mij nog wat te voorzichtig.