Kloptdatwel?

Kort

De boeken top-5 van Richard Wiseman

by 4 Comments

De boeken top-5 van Richard Wiseman 1
Wiseman is zijn werkzame leven begonnen als goochelaar, daarna volgde hij een opleiding als psycholoog en op dit moment werkt hij bij de Universiteit van Hertfordshire als onderzoeker van onder andere paranormale claims. Zijn meest recente boek is 'Paranormality, Why We See What Isn't There'. Hij is regelmatig te zien op de Engelse TV. (richardwiseman.com)

Op thebrowser.com stond een paar dagen geleden een interessant interview met de skepticus Richard Wiseman. Het ging over zijn boeken top-5. Het hoeft niet te verbazen dat hij 5 klassieke skeptische boeken heeft uitgekozen.

In het begin van het interview vertelt Wiseman over zijn motivatie: ‘I think it’s enormously important to be sceptical, particularly in psychology because we’re very good at leading ourselves astray’. De relevantie van skepticisme is nog steeds groot. Wiseman wil met zijn onderzoek en boeken oproepen om eerst na te denken voordat je paranormale overtuigingen omarmt:

‘” … at least give it [kritisch denken] a try before you decide this stuff definitely exists.” I think that’s really important, because certainly when it comes to psychics and mediums people allow them to have a massive influence over their lives’. 

De interviewer vraagt of het geloof in het paranormale afneemt in ‘the era of modern science’. Wiseman:

‘It would be nice if that were the case. If anything it looks the opposite way round. As science and technology grow, so too does belief in the paranormal. At the moment in the UK around 50% of people believe in some sort of paranormal phenomenon. In the US it’s about 80 or 90%. So it’s a massive industry. And unfortunately, science isn’t getting rid of it’.

Zo weten we waar we staan.

En nu zijn boeken top-5. In het interview wordt uitvoerig stilgestaan bij ieder boek, hier de highlights.

De boeken top-5 van Richard Wiseman 2Flim-flam van James Randi. Wiseman:

Flim-Flam! had a huge impact on me when I first came across it, because it was the first time I’d seen a whole volume which wasn’t taking any nonsense, which wasn’t saying “maybe this stuff is true”. It’s a hardline approach that looks at a whole range of issues. … What impressed me was that he got out into the field, he did the research, and it wasn’t a “maybe some of this stuff is true” approach. He was simply saying, “None of it is true and here’s what’s really going on.”

 

De boeken top-5 van Richard Wiseman 3

The Psychology of Superstition van Gustav Jahoda. Wiseman:

‘It’s a great book. It’s fairly old now, but a readable introduction to a psychological take on the whole of the paranormal. … Jahoda looks at our own everyday psychology. Why is it that we touch wood and cross our fingers? Why are we superstitious thinkers? It’s a very early but very important treatise on that topic’.

 

 

De boeken top-5 van Richard Wiseman 4

The Psychology of the Psychic van David Marks. Wiseman:

‘The Psychology of the Psychic, along with Flim-Flam! was one of the first sceptical books that I came across. David is a very good psychologist and his is a more detailed approach, focusing on parapsychological research – laboratory based research into ESP – and really dismantling some of those experiments. He said, this is what you’ll read in the journals and newspapers but this is what’s actually going on’. 

 

 
De boeken top-5 van Richard Wiseman 5

Why People Believe Weird Things van Michael Shermer. Wiseman:

‘This is a more recent book. He takes a wider perspective on the paranormal, looking at UFOs and conspiracies. His argument is that we’re very good at finding patterns – that’s one of the reasons why science has been so successful – but sometimes that mechanism goes into overdrive. If you take something like finding a face in the environment, the brain would rather see a few faces that aren’t there than not see one that is. So you can look into the darkness of the bushes and see a face that isn’t there, and convince yourself that it’s a spirit or ghost’.


De boeken top-5 van Richard Wiseman 6Spook van Mary Roach. Wiseman:

‘I like Mary Roach as an author, she makes me laugh. What I like about Spook is that it’s a rather fun, light-hearted tour through all the weirdness that researchers have tried to examine. She talks about near-death experiences, seances, experiments where they weighed dying animals in order to weigh the soul as it left the body. All these strange experiences are the kind of quirky psychology which I love. The psychology of the field is quirky too. It is a deeply weird field populated by deeply weird people’.

 

Deze boeken zijn deels verkrijgbaar via bol.com (zie hieronder). In het aangehaalde artikel vind je ook links naar bestelmogelijkheden. Koop je via de links hieronder, dan steun je Kloptdatwel.

De foto op de voorzijde: foto van Antje M. Pohsegger via richardwiseman.com.

Engelse politie – hekserij, geesten en ufo’s

by 3 Comments

Het blad Haunted vroeg bij de polite van Nottinghamshire eens op hoeveel paranormale zaken ze de afgelopen tijd hadden meegemaakt en daar kwam het volgende uit:

In de afgelopen 6 jaar kregen ze maar liefst 46 hekserijmeldingen.

Verder nog 34 meldingen waar geesten in het spel zouden zijn:

Chief Inspector Tim Antill said there are calls which at first appear to be “serious incidents”, like intruders in the property, but turn out “to be of the ghost nature.”

“When we have started interviewing people they talked about relatives that had just died and [they said] it could have been the ghosts of these people.”

Er waren ook nog 3 UFO-meldingen maar dat bleken helaas allemaal Chinese lantaarns te zijn.

Ik ben benieuwd of de getallen generaliseerbaar zijn naar Nederlandse politiedistricten. Als iemand daar meer informatie over heeft dan horen we dat graag. Het district van Nottinghamshire beslaat in elk geval 800 vierkante mijl (ca. 2000 vierkante kilometer) waar ongeveer een miljoen mensen wonen.

 

Bepalen letters in de naam het karakter van je puppy?

by 13 Comments

Puppydogname.com denkt dat de beginletters van de naam de persoonlijkheid van de hond bepalen: ‘you can add strength of character or take away shyness just by combining letters’. Deze website geeft allerlei voorbeelden van deze hilarische theorie. Zo denkt de website dat je een verlegen hondje zelfverzekerder kunt maken door het een naam te geven die begint met de letter ‘E’. De website legt verder uit:

Bepalen letters in de naam het karakter van je puppy? 7
Een Border Collie (wikipedia)

‘”E” named dogs rarely sleep, especially if they have more than one “E” in the name.  They might miss something and that’s an event that will bother them more than anything.  The “E” puppy isn’t the calmest dog on the block either.  So, be smart and give a stabilizing influence to name.  Then you’ll be using the name to help your dog getting the characteristics you need for a calm family life’.

Niet alle letters zijn goed. Zo waarschuwt Puppydogname dat je héél voorzichtig moet zijn met een naam die met een ‘A’ begint. Daardoor wordt je hond namelijk dominant en agressief. Ook al klinkt ‘Alfie’ lief en vriendelijk, toch betekent deze naam dat je hond niet makkelijk vrienden zal maken:

‘Starting your dog’s name with an “A,” if his or her personality is already one that doesn’t play well with others, can possibly make him or her less likely to have any friends, human or furry’.

Natuurlijk is de gedachte dat de naam het karakter bepaalt totaal ongefundeerd. Toch liggen er oeroude wortels ten grondslag aan de overtuiging dat de naam een bepaalde kracht geeft aan mens of dier. De wikipedia legt uit:

‘In the ancient world, particularly in the ancient near-east  … names were thought to be extremely powerful and to act, in some ways, as a separate manifestation of a person or deity. This viewpoint is responsible both for the reluctance to use the proper name of God in Hebrew writing or speech, as well as the common understanding in ancient magic that magical rituals had to be carried out “in [someone’s] name”. By invoking a god or spirit by name, one was thought to be able to summon that spirit’s power for some kind of miracle or magic (see Luke 9:49, in which the disciples claim to have seen a man driving out demons using the name of Jesus.) This understanding passed into later religious tradition, for example the stipulation in Catholic exorcism that the demon cannot be expelled until the exorcist has forced it to give up its name, at which point the name may be used in a stern command which will drive the demon away’.

Bepalen letters in de naam het karakter van je puppy? 8
Een boek van Alfred J. Parker

Ook nu zijn er nog geloofsgemeenschappen waar de betekenis en de kracht van de naam centraal staat. Een voorbeeld is de Kabalarians, een Canadese sekte, opgericht in 1964 door Alfred J. Parker, die mensen aanmoedigt om hun naam te veranderen. De sekte predikt: ‘je naam bepaalt wie je bent’. Dat zou niet alleen voor mensen gelden, maar bijvoorbeeld ook voor bedrijven. De naam ‘Ivon Shearing’ voorspelt niet veel goeds. Dat is de naam van de leider van de Kabalarians die in 1997 veroordeeld werd voor een groot aantal gevallen van ontucht met minderjarigen. In de Skepdic vind je meer informatie over de Kabalarians. Daar vind je ook een paar mooie voorbeelden van ‘Kabalarische naamduiding’. De Skepdic concludeert:

‘Of course, some of these descriptions are correct. They would be true of almost anybody. Some of the more specific claims are correct, but most are not. An analysis of this sort of personality profiling is taken up in the entry on the Forer effect‘.

Het Forer Effect (ook wel het Barnum effect genoemd) is op Kloptdatwel al eerder aan de orde geweest. Dit is de naam van het verschijnsel dat mensen al snel denken dat vage en algemene omschrijvingen (zoals in horoscopen) die op heel veel mensen kunnen slaan juist zeer accuraat en persoonlijk zijn. Daarbij beseffen ze niet dat diezelfde omschrijving voor bijna iedereen opgaat.

Vreemd genoeg heeft puppydogname het helemaal bij het juiste eind bij de inmiddels beroemde Border Collie Chaser. Chaser is erg intelligent en beheerst meer dan 1.000 verschillende woorden. Dat is eigenlijk geen wonder, want voor honden met een naam die begint met de letter ‘C’  geldt: ‘These lucky pets are some of the most brilliant’. Dat klopt dan voor een keer. Of is dit ook het Forer effect?

 

Hans Klok vliegt, tafels zweven, meisjes verdwijnen

by 22 Comments

Vrijdagavond was ik in Theater Carré bij de  nieuwe show van Hans Klok, ‘Circus Hurricane’. Zeer de moeite waard als je zelf wilt meemaken hoe je ogen bedrogen kunnen worden. Als je Hans Klok hebt gezien, krab je je nog wel twee keer achter je oor voordat je iemand gelooft die je iets vreemds laat zien.

Hans Klok laat een mitrailleurvuur van illusies op de zaal los: tafels zweven, hij bevrijdt zichzelf uit de meest onwaarschijnlijke situaties, laat kaarttrucs zien en er gebeuren er allerlei onwaarschijnlijke dingen met meisjes. Ze verdwijnen, verschijnen, stijgen op of liggen op punten van zwaarden alsof het niets is. Een voorproefje kun je zien in deze uitzending van TV Rijnmond:

Het meest indrukwekkende onderdeel van de show vond ik een kist die opsteeg van een tafel, enkele keren kantelde, waarna Hans met een minzame glimlach de deksel van binnenuit open deed en naar buiten stapte. Deze act maakte onderdeel uit van een serie ’17e eeuwse’  goocheltrucs, waarin hij geen andere kunstgrepen gebruikt dan zijn eigen handigheid en vingervlugheid (althans – dat is wat hij de zaal vertelt, moet je een illusionist geloven?).

‘Circus Hurricane’ biedt naast Hans Klok ook vijf gast-acts uit de internationale circuswereld. Klok treedt op als spreekstalmeester en topact van deze circusshow. De show biedt een afwisseling van toneelvullende shownummers en intieme trucs. In die laatste categorie past zijn all-time favourite, de zwevende gloeilamp. Ronduit indrukwekkend is het moment dat Hans over het toneel zweeft. De rode draad van de show is een tijdreis en het motto: ‘in elke tijd overwint de toverkracht’.

Hans Klok stelt niet actief de goocheltrucs aan de kaak die mediums, helderzienden en lepelbuigers gebruiken. In dat opzicht stelt hij zich anders op  dan de beroemde illusionist Harry Houdini (1874-1926) die hier juist veel energie in stak. Andere voorbeelden van meer activistische illusionisten en goochelaars zijn Penn en Teller (‘Penn&Teller: Bullshit’) en de eminente skepticus en goochelaar James Randi. Maar Hans Klok is wel heel duidelijk en zet ons aan het denken. In de introductie tot zijn show zegt hij: ‘u gaat vanavond zien wat u niet ziet, en u gaat niet zien wat u ziet’. Hij bewijst inderdaad dat een goede illusionist zowat alles voor je verborgen kan houden terwijl je er met je neus bovenop zit.

Meer weten? Klok is tot en met 28 augustus in Theater Carré, daarna gaat hij op tournee. De recensie van De Volkskrant lees je hier.

 

De foto van de zwevende tafel op de voorzijde is afkomstig uit de uitzending van TV Rijnmond

Gezicht in wolk: mooie pareidolia

by 9 Comments

De onderstaande video werd gemaakt door ene Denis Farmer en is een zeer mooi voorbeeld van pareidolia, het zien van patronen in alledaagse dingen. We schreven er al vaker over. Inmiddels heeft de video al meer dan 400.000 vertoningen, vooral omdat enkele media over de video schreven.

Vanaf ongeveer 1:35 wordt het goed zichtbaar:

Onder de video stonden grappige comments, volgens de een was het het gezicht van God, een ander riep blij dat Harry Potter toch nog niet klaar is omdat Voldemort duidelijk nog leeft, weer anderen zagen duidelijk Mufasa of Imhotep.

De media namen deze zaken over maar helaas zonder uitleg over dit fenomeen dat pareidolia heet. Wel werd er vaak spannende titels gebruikt:

The Sun: Spooky face in the clouds
TNT magazine: Freaky face in clouds appears in Canada
DailyMail: Is that a face in the clouds? Footage shows spooky shape shifting display that formed during Canadian storm