Kloptdatwel?

hoax

Chemtrail hoax

by 35 Comments

Vandaag maken over de hele wereld clubjes mensen een wandelingetje in het kader van de “Global March Against Chemtrails and Geoengineering“. Ook in Nederland (in Den Haag en Groningen) zijn ze als het goed is van de partij. En ook bij onze zuiderburen in Brussel, hoewel het daar een stationair gebeuren wordt. Een mars mocht niet van de politie. gmacag-smallEen feestelijk gebeuren dus, voor mensen die geloven dat overheden wereldwijd ons besproeien met enge chemicaliën en op andere wijze het klimaat en de omgeving beïnvloeden. Gelukkig is de weersvoorspelling voor zondag  in ieder geval voor Nederland zodanig (bewolkt), dat de deelnemers dan weinig last zullen hebben van intimiderende streepjes in de lucht.

Zo’n mars is natuurlijk het betere protestwerk en zal de Nederlandse regering vast veel meer onder druk zetten dan zo’n knullig WOB-verzoek van een tijdje terug, of niet soms? Dat het allemaal onzin is die ideeën over chemtrails en geo-engineering is na te lezen in de uitgebreide artikelen van Dirk Koppenaal op de Skepsis-site: ‘Valse vliegtuigsporen, Contrails, chemtrails en complotten‘ en ‘Weermakerij, Kunnen we het klimaat beheersen?‘ Je moet wel erg graag in complotten willen geloven om te denken dat het logistiek mogelijk zou zijn om overal op vliegvelden die stoffen aan boord van vliegtuigen te krijgen, zonder dat de piloten en ander grondpersoneel er van afweten. En zonder dat de duizenden mensen die er wél vanaf moeten weten uit de school klappen. Nu gebeurde dat laatste onlangs misschien toch  …

Een bekende chemtrailgelovige, Max Bliss, publiceerde op 4 augustus jl. een enorm uitgebreide blog op zijn site, waarin hij precies uiteenzet hoe het allemaal in zijn werk gaat. Belangrijke informatiebron is een klokkenluider van wie Bliss een aantal onthullende e-mails kreeg. Laten we daar maar even een stukje van lezen, dan weten we het snelst hoe het zit:

Fragment van de e-mail van de klokkenluider (onderstrepingen door PvE)
Fragment van de e-mail van de klokkenluider aan Max Bliss (onderstrepingen door PvE)

Naast zijn blog, maakte hij ook nog een aantal YouTube video’s, waarin hij de autoriteiten met deze bevindingen confronteert. Misschien had Bliss er verstandig aan gedaan om wat beter naar de teksten te kijken. De eerste letters van de e-mails bevatten namelijk een niet mis te verstane boodschap. In het hier opgenomen fragment staat “This is a fraud”. De complete tekst in alle mails samen luidt: “This is a fraud. You are so gullible. This message is a con. There are no chemtrails. How easy it is to fool you, naive, gullible, credulous, unskeptical.” Degene die deze hoax creëerde doet een dag later zijn verhaal op de site Metabunk.com.
De blog van Bliss en zijn video zijn inmiddels overgenomen door een flink aantal andere sites die aan chemtrails gewijd zijn en ook via social media worden die veel gedeeld. Slechts een enkele site heeft het inmiddels door en merkt daar iets over op, ondanks de opmerkingen in de commentaren die er vaak op wijzen. Misschien is het ook iets te veel gevraagd om van complotdenkers te verwachten dat ze echte nepinformatie van neppe nepinformatie kunnen onderscheiden. Of dat het ze wat uitmaakt.

Toch verborgen boodschap in Voynich manuscript?

by 14 Comments

Het Voynich-manuscript is een handgeschreven middeleeuwse tekst, geïllustreerd met  afbeeldingen van ondere andere planten en astronomische objecten. Het manuscript lijkt voor een belangrijk deel te gaan over recepten met kruiden, hun bereidingswijzen en toepassingen. Lijkt, want de enige aanwijzing daarvoor ligt in die afbeeldingen. De tekst is namelijk tot op heden een onkraakbare puzzel gebleken. Talloze wetenschappers en cryptografen hebben er iets van proberen te maken, maar tevergeefs. De mogelijkheid dat het hele werk een hoax is, werd steeds meer als waarschijnlijk aangenomen. Een maand geleden kwamen onderzoekers van de universiteit van Manchester echter met de resultaten van hun analyse van het intrigerende document: er zijn duidelijk aanwijzingen dat het geen willekeurige verzameling onzinwoorden en zinnen is en dat er dus wel degelijk een boodschap in de tekst verstopt kan zitten. Niet iedereen is echter overtuigd dat die conclusie getrokken kan worden.

voynich-fav-img
Een karakteristieke pagina uit het Voynich-manuscript

Kunsttaal …
Zelfs met een lekenoog valt het op dat de teksten in het Voynich-manuscript veel weg hebben van een echte taal. Er zijn woorden en zinnen van verschillende lengte, korte woordjes lijken vaker voor te komen dan lange en meer van dat soort kenmerken. Het is zeker niet uitgesloten dat hem om een kunsttaal zou gaan, zoiets als Esperanto, maar dan zonder enige relatie met bekende talen. Maar waarom zou iemand in de 15de eeuw die moeite doen voor één zo’n manuscript? Er is immers geen enkel ander document bekend dat in dezelfde ‘taal’ is geschreven. De geschiedenis van het manuscript laat echter zien dat er in de loop van de tijd door verschillende mensen toch behoorlijke bedragen voor zijn betaald om er eigenaar van te worden. Het is genoemd naar Wilfred Voynich die het document in 1912 kocht. De moeite die het gekost moet hebben om het te vervaardigen, kan best een lucratieve bezigheid zijn geweest. Het manuscript is nu eigendom van de Beinecke Rare Book and Manuscript Library of Yale University en kan in zijn geheel online worden ingezien.

voynich-03-astronomical
Een afbeelding uit een astronomisch gedeelte?

In hun recente artikel ‘Keywords and Co-Occurrence Patterns in the Voynich Manuscript: An Information-Theoretic Analysis‘ leggen auteurs Marcelo Montemurro en Damián Zanette (natuurkundigen) uit hoe ze hun analyse hebben uitgevoerd. In het kort komt het er op neer dat je heel precies kijkt naar de verdeling van woorden over de tekst en de onderlinge samenhang. Korte, niet zoveel betekenis hebbende woordjes (als lidwoorden, voorvoegsels e.d.) zullen regelmatig verspreid over de tekst voorkomen, maar woorden met ‘hoge informatiedichtheid’ zullen minder vaak optreden en meestal meer geconcentreerd, binnen een hoofdstuk bijvoorbeeld. De techniek was al gebruikt voor andere teksten en lijkt zinvolle resultaten te geven. In Darwins On the Origin of Species, werden bijvoorbeeld als belangrijkste woorden species,varieties, hybrids, forms en genera aangewezen. De woorden die in het Voynich manuscript als belangrijkste worden gevonden, lijken vaak specifiek bij de verschillende secties van het manuscript terug te vinden te zijn. Het lijkt er dus op dat de verschillende secties over verschillende onderwerpen gaan en dat wijst dus toch op een betekenis in de tekst. Want hoe zou een vervalser in de 15de eeuw met deze geavanceerde analysetechnieken rekening hebben kunnen houden?

… of hoax?
De conclusie van Montemurra en Zanette kreeg meteen stevige kritiek van Gordon Rugg, een onderzoeker die juist de theorie verdedigt dat het manuscript een hoax is. Op zijn weblog heeft hij inmiddels een aantal artikelen geplaatst waarin hij uiteenzet wat er niet aan het verhaal van de onderzoekers uit Manchester klopt. De belangrijkste kritiek komt er op neer dat ze te weinig kennis hebben genomen van wat er al eerder aan onderzoek is gedaan naar het manuscript en dat het feit dat de tekst geen willekeurige reeks woorden lijkt te zijn, niet automatisch hoeft te betekenen dat het dan ook een echte boodschap bevat. Rugg had nu juist laten zien dat met de methode die hij suggereert voor de vervaardiging van zo’n tekst, die eigenschappen als het ware vanzelf optreden.

De methode die Rugg geeft is inderdaad bijna een automatisch proces, er is weinig betekenisvols aan. Je start met een rooster gevuld met zelfverzonnen ‘lettergrepen’. Over dat rooster schuif je een mal en de vakjes die niet afgedekt zijn, vormen telkens je volgende woord. Je kunt nu variëren met diverse mallen en roosters. De vakjes moeten wel een bepaalde verdeling hebben. In de middeleeuwen was de cryptografische kennis wel zo ver dat ze kennis hadden van de meest basale statistische kenmerken van teksten. Dat talen een specifieke verdeling van letters hadden en dat woordlengte op een bepaalde manier varieert, is niet zo lastig te verwerken in zo’n rooster. De hoaxer moet er wel op letten om zijn mal niet op een systematische manier over zijn rooster te schuiven, anders ontstaan er alsnog duidelijke patronen die kunstmatig aandoen.

voynich-slide3
Een voorbeeld van het gebruik van rooster en mal, gebruikt door Rugg om Voynich achtige teksten te fabriceren.

Bij geheimschriften werden in die tijd dit soort roosters wel gebruikt, dus dat maakt het gebruik ervan bij het vervaardigen van zo’n tekst niet geheel onwaarschijnlijk. Het is wel lastig om er voor te zorgen dat de roosters volstrekt willekeurig worden ingevuld, zeker als je als middeleeuwer nog helemaal niet op de hoogte was van zoiets als ‘true randomness’.  Bij het wisselen van rooster verwacht je dan eigenlijk ook wel een verschil in de verdeling van de lettergrepen te kunnen zien. En dat blijkt zo te zijn in het Voynich-manuscript. Veel gebruikte lettergrepen komen door het document heen in verschillende blokken van dichtheid voor. Die toch niet zo willekeurige verdeling vertaalt zich ook in het vaker voorkomen van langere combinaties van die lettergrepen in bepaalde stukken tekst. Rugg stelt dat de effecten die Montemurro en Zanette vinden en toewijzen aan verschillende besproken onderwerpen in de tekst, in feite kunnen wijzen op het gebruik van die verschillende roosters zonder betekenisvolle inhoud. Hij schat dat de hoaxer tussen de zes en tien verschillende roosters heeft gebruikt.

De controverse kan beslecht worden door met de methode van Rugg langere stukken tekst te maken en dan te kijken met de methode van Montemurra en Zanette of je inderdaad hetzelfde soort ‘betekenisvolle’ woorden vindt. Een ander argument dat Rugg noemt, dat erop duidt dat het om een hoax gaat, is het feit dat er geen verbeteringen in de tekst zijn te vinden. Dat is merkwaardig als het om een echte taal zou gaan. Bij het schrijven van zoveel tekst, maakt iedereen wel eens een fout en in andere handschriften tref je die volop aan, vaak verbeterd. Een hoaxer zal echter niet zoveel reden hebben om een fout overgeschreven lettergrepencombinatie van zo’n mal te verbeteren, dat verandert immers niets aan de inhoud die er toch al niet inzat.

Links:

 

Monster van Loch Ness legende viert 80ste verjaardag

by 14 Comments

Op 14 april 1933 reed mevrouw Aldi McKay met haar man langs de westkant van Loch Ness in de richting van Inverness. Uitkijkend over de stille wateren van het meer in de richting van Aldourie Castle, zag ze plotseling iets. “Stop! The beast!” riep ze naar haar echtgenoot en daarmee was de eerste waarneming van Nessie een feit. Ruim twee weken later werd haar verhaal opgetekend in The Inverness Courier en sindsdien zijn de waarnemingen van het monster bijna niet meer bij te houden.
Ter gelegenheid van de 80ste verjaardag van het ontstaan van deze legende is een academicus van de universiteit van St. Andrew’s ruim 1.000 ooggetuigeverslagen aan het doorspitten. Wat opvalt is dat er nogal wat bij zitten van hoteleigenaren rond het meer. Ook Aldi McKay had zo’n connectie, ze was manager van het Drumnadrochit Hotel, dat nu het Loch Ness Centre herbergt. Het idee dat de plaatselijk horeca doelbewust de legende in het leven heeft geroepen om het toerisme te bevorderen is overigens niet nieuw. Dat het werkt is wel duidelijk: er wordt jaarlijks meer dan een miljoen pond verdiend aan het Nessie toerisme.

De iconische "Surgeon's Photograph" van Nessie uit 1934, die genomen zou zijn door een Londense arts
De iconische “Surgeon’s Photograph” van Nessie uit 1934, die genomen zou zijn door een Londense arts

Bovenstaande foto is misschien wel het bekendste beeld van Nessie. Lang gingen sceptici er vanuit dat het hier om een otter zou gaan, of misschien wel om een olifant (eventueel in een ander water genomen). De foto zoals die in de Daily Mail verscheen was bijgeknipt. Op het origineel is iets hoger op de foto de rand van het meer te zien, waaruit valt af te leiden dat het ‘model’ veel en veel kleiner is dan je in eerste instantie misschien zou denken. Inmiddels staat de foto bekend als een doelbewuste hoax: in 1994 bekende ene Christian Spurling vlak voor zijn overlijden dat het zou gaan om een speelgoedduikboot waarop hij een nek en hoofd had geknutseld. Doel van deze hoax was de Daily Mail een loer draaien.  Maar onder andere omdat indertijd geen van de hoaxers publiekelijk een lange neus heeft getrokken richting Daily Mail na publicatie, denkt  een Loch Ness onderzoeker als Henry Bauer, dat het verhaal niet klopt (zie The Case for the Loch Ness “Monster”: The Scientific Evidence (2002), blz 238-239). Misschien heeft hij hier een punt, maar op ander gebied heeft hij hele rare denkbeelden (zie AIDS-ontkenners).

Als het inderdaad een hoax was, dan heeft die een trend gezet. Vorig jaar verscheen ook weer een mooie foto (uit 2011) in The Inverness Courier :

Een foto van George Edwards, die al 26 jaar boottochtjes organiseert op Loch Ness. Deze foto nam hij vanaf zijn Nessie Hunter IV op 9 november 2011
Een foto van George Edwards, die al 26 jaar boottochtjes organiseert op Loch Ness. Deze foto nam hij vanaf zijn Nessie Hunter IV op 9 november 2011

Later werd duidelijk dat de fotograaf George Edwards waarschijnlijk een model van een ‘bult’ heeft gebruikt die tien jaar eerder was gemaakt en nog niet zo lang geleden gebruikt voor een National Geographic-documentaire (“Truth Behind the Loch Ness Monster“). Uitgebreide analyse van de foto (en ook van een claim uit 1986 van Edwards) is hier te lezen: An examination of the claims and pictures taken by George Edwards.

Veel mensen verdienen intussen een aardig centje aan de legende rondom Loch Ness en die moet daarom natuurlijk af en toe wel onderhouden worden met nieuwe ontwikkelingen.

Verder lezen:

 

Is die foto echt of nep?

by 10 Comments

Computerprogramma’s bedoeld voor het bewerken van digitale foto’s zijn tegenwoordig zo geavanceerd, dat het zelfs voor experts erg lastig is om vast te stellen of een bepaalde afbeelding echt is of nep. Skeptici zullen misschien vooral geïnteresseerd zijn in het achterhalen of foto’s van UFO’s of Bigfoot gemanipuleerd zijn, voor Justitie gaat het vaak om belangrijker zaken. Zo is het bij vermeende kinderporno van groot belang om te weten of er geknipt en geplakt is, of dat er daadwerkelijk minderjarigen zijn gebruikt als model. Een bedrijfje uit de Verenigde Staten heeft nu software ontwikkeld waarmee je objectieve informatie kunt verkrijgen van een afbeelding die kan helpen om de vraag te beantwoorden of het om een origineel beeld gaat.

Na de orkaan Sandy, die o.a. New York hard trof, begonnen er op het Internet talloze foto’s te circuleren, waarvan je je af kon vragen of ze wel echt waren. Een mooi voorbeeld is de onderstaande foto, die een haai laat zien die door de ondergelopen straten van Brigantine Beach in New Jersey zou zwemmen.

Is die foto echt of nep? 1
Een foto die in eerste instantie op Facebook geplaatst werd, maar snel het Internet overging.

De website Snopes.com kon de bron achterhalen van de foto van de haai, die gebruikt was om in de foto van de ondergelopen buurt te plakken. Als het je niet lukt om zo’n bronafbeelding te achterhalen, kan het knap lastig zijn om te laten zien dat het om een hoax gaat. Fourandsix Technologies biedt in sommige gevallen een oplossing. De software die ze ontwikkeld hebben, maakt gebruik van het gegeven dat er niet één vastgelegde manier is waarop foto’s in het JPEG-formaat worden opgeslagen. Alle fabrikanten van fototoestellen en de makers van bewerkingssoftware doen dat op net iets andere wijze.
De ‘forensische’ software van Fourandsix kan van een afbeelding een soort vingerafdruk nemen en die vergelijken met een enorme database met daarin de ‘vingerafdrukken’ van camera’s en software die bekend zijn. Op die manier kan dan vastgesteld worden of de compressie van de afbeelding overeenkomt met een origineel beeld uit een camera of dat er iets aan de hand is. Een gedeelte van de foto kan bijvoorbeeld een andere ‘vingerafdruk’ hebben dan zijn omgeving en op die manier door de mand vallen als knip-en-plakwerk.

Een van de oprichters van Fourandsix hield een interessant verhaal op de Luminance 2012 conferentie, waarin dit allemaal nog eens langskomt. Hij laat interessante voorbeelden zien, ook over hoe onze waarneming makkelijk voor de gek gehouden kan worden.

De software valt waarschijnlijk buiten het budget van de doorsnee computergebruiker, maar ik kan me goed voorstellen dat het voor overheden en bedrijven interessant kan zijn. Het heeft ook weinig zin om er te gebruik van te maken als je niet de beschikking hebt over afbeeldingen die mogelijk origineel zijn. Een plaatje geplukt van een website is normaal gesproken al veel te veel verkleind om nog bruikbare informatie op te leveren. Als je toch aan de slag wil, is er ook een web-based demo version die nog wel te betalen is.
Tot slot wil ik wijzen op het historische overzicht van fotomanipulatie dat op de website staat onder de titel ‘Photo Tampering throughout History‘. En ook op het blog staan een aantal interessante artikelen die je kunnen helpen om van foto’s vast te stellen of ze gemanipuleerd zijn.

Fotografie met Aardbevingsneutronen

by 41 Comments

Zo diepgaand en intensief zijn de analyses en de discussies dat de studie van de lijkwade van Turijn reeds een eigen vakgebied is met een eigen naam: de sindologie. De meest recente bijdrage aan de sindologie betreft het inzicht dat een aardbeving ten tijde van Jezus’ overlijden gepaard ging met kernreacties die zo hevig waren dat Jezus’ afbeelding ingebrand werd op de lijkwade. Kritische kanttekeningen lijken op hun plaats.

Het was rondom 1400 dat de lijkwade van Turijn voor het eerst opdook. Na de kruisdood zou het stoffelijk overschot van Jezus erin zijn gewikkeld. Drie dagen later vond de herrijzenis plaats. Maar een afdruk van het lichaam zou op het linnen doek zijn achtergebleven.

Fotografie met Aardbevingsneutronen 2
Het gezicht op de lijkwade van Turijn. Het contrast is verhoogd. (foto: Wikimedia Commons)

Is het “echt”? En, als het “echt” is, hoe komt het dan dat een vers lijk een afdruk achterlaat? Dat zijn dus de vragen. In 1988 kwam er een probleem bij. In dat jaar testten drie laboratoria, onafhankelijk van elkaar, kleine stukjes van de lijkwade met de C14 methode. Het oordeel was unaniem: het doek was vervaardigd in de 14e eeuw. Om z’n waardigheid te behouden heeft het Vaticaan steeds een zekere afstand tot de discussies bewaard en zich in haar uitspraken op de vlakte gehouden.

In een recent artikel in de Scientific Research and Essays wordt geclaimd dat de lijkwade echt is en dat kernreacties alle raadsels oplossen. Het artikel heeft een lange titel: Piezonuclear neutrons from earthquakes as a hypothesis for the image formation and the radiocarbon dating of the Turin Shroud. De vier auteurs komen zowaar zelf uit Turijn en zijn daar verbonden aan het Department of Structural Engineering and Geotechnics van de Politecnico. De titel vat de essentie van het artikel goed samen. Een aardbeving kort na de kruisiging zou een bombardement van neutronen veroorzaakt hebben. Hiermee zou een soort röntgenfoto gemaakt zijn van Jezus’ lichaam. Het linnen doek zou daarbij als fotografische plaat gefungeerd hebben. Verder zou dat seismisch neutronenbombardement kernreacties veroorzaakt hebben. Die kernreacties zouden de verhouding van de koolstofisotopen veranderd hebben en hierdoor zouden de uitkomsten van de C14-datering niet langer betrouwbaar zijn.

Fotografie met Aardbevingsneutronen 3
(foto: Judgefloro | Wikimedia Commons)

Edoch, er is erg veel aan te merken op deze voorstelling van zaken.

Voor een aardbeving in 33 n. Chr. baseren de auteurs zich op het Evangelie van Matteüs. In hoofdstuk 27 van dat evangelie is inderdaad sprake van een aardbeving ten tijde van de kruisiging. Maar met die vermeende aardbeving zou er, volgens Matteüs, een drie uur durende zonsverduistering zijn geweest (wat onmogelijk is) en zouden er ook heiligen uit hun graven zijn opgestaan en de stad zijn ingewandeld.

Dat er onder hoge druk, als in het binnenste van de aarde, kernreacties zouden kunnen plaatsvinden is een stokpaardje van de Turijnse onderzoekers. Ze hebben er ook elders over gepubliceerd. Deze ideeën, echter, hebben weinig ingang gevonden onder de vakgenoten (zie, bijvoorbeeld, hier, hier en hier). De gedachte is dat de grote druk onder de grond bij de aardbeving resulteerde in een stroom neutronen vanuit de grond. De neutronen gingen door het lichaam heen en creëerden de afbeelding. De veronderstelde aardbeving heeft de voor Europa ongekende kracht van meer dan 8 op de schaal van Richter. Volgens de vier Turijners kan het bij zo’n aardbeving in de loop van 15 minuten om 1013 (tien biljoen) neutronen per vierkante centimeter gaan. Dit is, aldus de auteurs, voldoende om de afbeelding te veroorzaken en de isotopenverhouding te veranderen.

Fotografie met Aardbevingsneutronen 4
De kapel in Turijn waar de lijkwade bewaard wordt. (foto: Parlis Orlanda | Wikimedia Commons)

Rondvliegende neutronen zijn een vorm van radioactieve straling. De eenheid die gebruikt wordt in de analyse van de schade die radioactieve straling doet is de “gray“. Één gray voel je nauwelijks. Tien gray is dodelijk. Het is eenvoudig na te gaan dat tien biljoen neutronen per vierkante centimeter overeenkomt met zo’n 200 gray voor elke persoon die eraan is blootgesteld. Kortom, als de inschatting van het Turijnse team correct is, dan zou iedereen in Jeruzalem een acute stralingsdood zijn gestorven tijdens die vermeende, apocalyptisch grote aardbeving van 33 n. Chr. De apostelen, de Heilige Maagd, Pontius Pilatus … allemaal omgekomen. Nog tot jaren nadien zou het Heilige Land een nucleaire fall-outzone zijn gebleven.

Stel dat het echt zo zou zijn dat aardbevingen gepaard gaan met kernreacties die de uitkomst van een C14-datering met een factor 3 kunnen veranderen. De C14-methode zou dan volledig ontoepasbaar zijn in seismisch actieve gebieden zoals het Middellandse Zeegebied. Feit is echter dat de methode altijd zeer succesvol is gebleken, vooral in de studie van de oude beschavingen van rond de Middellandse Zee. Grote systematische ongerijmdheden zijn er nooit gevonden.

De uitkomst van de C14-analyses van 1988 is in overeenkomst met wat historici te melden hebben. Het was halverwege de middeleeuwen dat relikwieën populair werden in Europa. Met de heilige graal, bijvoorbeeld, gaat het om de beker waaruit gedronken werd tijdens het laatste avondmaal. Soms ook wordt er de beker mee bedoeld waarin Jezus’ bloed werd opgevangen toen hij aan het kruis hing. Welnu, over graal en graalridders wordt pas in de 12e eeuw voor het eerst geschreven. Relikwieën werden een ware rage tegen het eind van de middeleeuwen. Er ontstond een zeer levendige handel in botjes en kledingstukken die aan heiligen en martelaren toebehoord zouden hebben. Veel vervalsingen kwamen er toen ook in omloop. De eerste schriftelijke melding over de lijkwade van Turijn is van 1390 en komt van de hand van een bisschop die beweert dat het om bedrog gaat.

Aardbevingsneutronen die een afbeelding maken op een gevoelige plaat van linnen vormen niet echt een aannemelijk verhaal. Dat het met die lijkwade om een ordinaire 14e-eeuwse vervalsing gaat is uiteindelijk een stuk waarschijnlijker.