Algemeen

De toekenning van de prijs voor de grootste consumentenmisleider ‘Het Gouden Windei’ uitgereikt door Foodwatch aan Unilever voor hun product Blue Band Goede Start witbrood heeft veel media aandacht gekregen. Her en der viel te lezen dat Blueband houtsnippers in het brood zou verwerken. Maar klopt het eigenlijk wel wat Foodwatch beweert?

De claims van Foodwatch :

Unilever gebruikt voor fabrieksproduct Blue Band Goede Start witbrood gewoon wit meel, roert er onder meer geïsoleerde vezel en houtvezel doorheen en vergelijkt het resultaat met gezond volkorenbrood. Maar zo’n toegevoegde vezel telt niet mee voor de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid, volgens Foodwatch. De organisatie beweert zich te baseren op informatie van de Gezondheidsraad. Foodwatch zegt zich zorgen te maken over de gezondheid van de Nederlander die steeds minder ‘echte’ vezels binnenkrijgt. Foodwatch doet het voorkomen alsof Blueband de consument misleidt met een rammelend vezelverhaal, maar volgens mij rammelt het vezelverhaal van Foodwatch nog veel meer!

Op de website van de gezondheidsraad vond ik deze informatie die ik hieronder enigzins ingekort weergeef:

Richtlijn voor de vezelconsumptie
Voe­dings­ve­zels hebben een gun­sti­ge invloed op de ge­zond­heid. Voor twee ef­fec­ten bestaat over­tui­gend we­ten­schap­pe­lijk bewijs: vol­doen­de inname leidt tot een betere darm­wer­king en be­schermt tegen hart­ziek­ten. Op basis van deze kennis for­mu­leert de Ge­zond­heids­raad een richt­lijn voor de ve­zel­con­sump­tie. (30 a 40 gram per dag). Deze richt­lijn betreft vezels die van nature voor­ko­men in voe­dings­mid­de­len.

Heeft Foodwatch deze tekst van de gezondheidsraad niet goed gelezen? tarwevezels en inuline die zijn toegevoegd aan het Blue Band-brood komen van nature voor in voedingsmiddelen! Het maakt voor de gunstige invloed op de gezondheid helemaal niet uit of je volkorenbrood eet of witbrood waaraan de vezels zijn toegevoegd.

De bewering van Foodwatch als zou het brood houtsnippers bevatten is al helemaal een storm in een glas water en en misleidend bovendien. Foodwatch suggereert dat de natuurlijke vezels uit de tarwe vervangen zijn door houtvezels, wat natuurlijk grote onzin is, het gaat hier om de toevoeging van het verdikkingsmiddel E-466, carboxymethylcellulose, het is een chemische bewerking van cellulose en kan dus inderdaad gemaakt worden uit hout. Het is een  verdikkingsmiddel en stabilisator die te vinden is in tal van producten, bijvoorbeeld puddingpoeder, yoghurtdrinks, cake en koekproducten, milkshakes, sladressings, allerlei vleesproducten enzovoort. In cake, koek en brood geeft het volume en zorgt het ervoor dat het opnemen/verliezen van vocht wordt gereguleerd.

Het idee achter het Blueband brood is om mensen (kinderen) die graag wit brood eten toch vezels te laten binnenkrijgen middels de dagelijkse boterhammen terwijl het lijkt alsof er witbrood gegeten wordt, helemaal geen slechte gedachte en alles wordt netjes gecommuniceerd naar de klant door het geven van tekst en uitleg op de verpakking. De vezels die Blue Band heeft gebruikt ter vervanging van de vezels in volkorenmeel zijn tarwevezels en inuline. De tarwevezel is zo bewerkt dat hij er niet meer bruin uitziet, maar wit (hoe dit gebeurt weet ik niet). Tarwevezel is een niet-wateroplosbare vezel die de darmwerking bevordert doordat hij onverteerbaar is. Inuline is een  ander soort vezel, het wordt meestal gewonnen uit chichoreiwortel, is wateroplosbaar en geldt als een zogenaamd prebioticum, wat wil zeggen dat het de darmwerking bevordert doordat het als voeding dient voor de gunstige bacteriën in de dikke darm. Omdat er in volkorentarwemeel nog andere gezonde dingen zitten dan alleen vezels, heeft Blue Band ook mineralen en B-vitamines toegevoegd. Het is logisch dat er een vergelijking gemaakt wordt met volkorenbrood. In de tabel op de verpakking valt te lezen dat 100 gram Blue Band-brood ongeveer net zoveel vezels bevat als 100 gram volkoren brood.

Foodwatch beweert dat Blue Band de consument jarenlang heeft misleid met een foutief vezelverhaal en stapte hiervoor naar de Reclame Code Commissie. De uitspraak van de commissie was niet bepaald wereldschokkend, de RCC heeft Blue Band de aanbeveling gedaan om de slagzin ‘Het lekkere wit waar volkoren inzit’ niet meer te gebruiken, dat is het enige, verder mag alle informatie op de verpakking gewoon blijven staan. Blue Band heeft de slagzin inmiddels veranderd in ‘Het lekkere wit dat vol vezels zit’. Een kleine aanpassing die inderdaad beter klopt want volkoren zit er natuurlijk niet in. De vergelijking met volkorenbrood en ook het vezelverhaal mogen dus gewoon blijven staan, omdat er niets mis mee is, maar daar hoor je Foodwatch verder niet over. Ze blijven de zaken zo voorstellen alsof Blue Band de consument de grootste leugen heeft verkondigd en alsof zij een groot succes hebben behaald.

Een bepaalde hoeveelheid megalomaniteit is Foodwatch niet vreemd, de organisatie lanceert  in de media het verhaal dat Blue Band door hun acties de vergelijking met volkorenbrood heeft teruggetrokken en vlak na de bekendmaking van de Gouden Windei-kandidaten besloten heeft de omstreden slagzin  niet langer te gebruiken. In werkelijkheid heeft Blue Band de aanbeveling van de RCC onmiddellijk ter harte genomen en is gaan nadenken over een betere slagzin, hiermee erkennen ze natuurlijk dat ze met hun reclame de rand van de zandbak hebben overschreden. Dat deze vlak na de lancering van de Gouden Windei-verkiezing op de verpakking verscheen had vermoedelijk meer te maken met het feit dat zo’n verandering wat tijd vergt dan met het Gouden Windei.

Kortom, mijn indruk is dat dit een bedenkelijke actie is van consumentenorganisatie Foodwatch. Ze claimen op te komen voor heldere informatie aan consumenten en misleidende beweringen en reclame te willen aanpakken. Ondertussen blazen ze deze zaak enorm op en doen zelf allerlei uitspraken die volgens mij vaak nog verder van de waarheid af liggen dan die van de fabrikanten waartegen ze actie ondernemen. Het lijkt mij niet dat je daar als consument veel aan hebt.