Kloptdatwel?

Alternatieve schade

Stralingsangst: RSG Enkhuizen gooit duizenden euro’s overboord voor onzinnig advies

by 27 Comments

Een bizar bericht uit het Noordhollands Dagblad van 28 maart 2013: ‘ENKHUIZEN – Stickers met daarop ‘Avé Maria’, flesjes water met zilver en platina, ‘harmonizers’ en ‘nulpuntspoelen’. Een alternatief onderzoek naar de gezondheidseffecten van straling op de Regionale Scholen Gemeenschap in Enkhuizen heeft het personeel van de school in twee kampen verdeeld. Het 7500 euro kostende onderzoek is uitgevoerd in de voorjaarsvakantie en richtte zich vooral op de straling van mobiele telefoons en andere draadloze apparaten. Toen docenten en leerlingen na de vakantie weer op school kwamen, werden zij op veel plekken geconfronteerd met diverse alternatieve ‘oplossingen’ om het stralingsniveau te verminderen. Lang heeft dit niet geduurd.’ 

Op meer scholen speelt de angst voor schadelijke gezondheidseffecten van straling op. Eerder op Kloptdatwel schreef ik over de hogeschool Windesheim waar een docent actie voert tegen allerlei stralingsbronnen (Wi-Fi, GSM). Daar lijkt het bestuur zich niet gek te laten maken door de anti-stralingsactivisten. Maar op deze school in Enkhuizen is er iets grondig misgegaan. Natuurlijk met de beste bedoelingen (verbeteren van het werk-  en leefmilieu) wilde de RSG Enkhuizen wat doen aan het mogelijke gevaar. Dat risico wordt door wetenschappers als zeer laag ingeschat, alleen al vanwege het feit dat de straling waar het hier om gaat niet voldoende energie levert om chemische verbindingen te verbreken (zie “Bang voor GSM-straling“ op de Skepsis-site). Uit de berichtgeving maak ik echter op dat er ook allerlei ‘reguliere’ leveranciers zijn die stralingsabsorberende materialen leveren aan scholen. Dat is op zich al iets om je zorgen over te maken. Maar de directie van RSG besloot het in wat minder conventionele hoek te zoeken.

Luc van der Lee
Luc van der Lee

Ene Luc van der Lee werd ingehuurd. Die ging met een pendel door het schoolgebouw en bracht op de plekken waar de straling gevaarlijk zou zijn, stralingswerende materialen aan. En wat voor materialen! Er wordt gesproken van stickers met de tekst ‘Avé Maria’, flesjes water met zilver en platina en ook met nulpuntspoelen. De school kwam via de site nulpuntenergie.net in contact met Van der Lee. Die site staat vol met onzin over onderzoek naar vrije energie. Veel van die onderwerpen zijn al eens op Kloptdatwel of het Skepsis-blog aan de orde gekomen.

Verontrustend vind ik dat rector Bram Sluis van de RSG Enkhuizen nog steeds achter het onderzoek lijkt te staan. Hij heeft wel spijt van de wijze waarop dit is uitgevoerd. “We waren enthousiast geworden door positieve resultaten op scholen in Amsterdam en Den Haag. Daar was zelfs sprake van verbeterde leerprestaties en beter gedrag van lastige leerlingen.” Er zijn dus waarschijnlijk meer scholen die in de praatjes van Luc van der Lee zijn getrapt. Om een indruk te krijgen van die praatjes kun je het interview bekijken dat mede-zwever Willem de Ridder met hem had. Teveel onzin om er een zinnige samenvatting van te maken, spoel vooruit naar 33 minuten als je wat wil horen over hoe hij op scholen te werk gaat:

http://vimeo.com/24295808

Uiteindelijk lijken de Ave Maria-stickers net de druppel te zijn geweest. Die horen natuurlijk niet op een openbare school thuis, dat ziet zelfs de rector nu in. En alle spullen hingen in het zicht. Dat was natuurlijk ook niet de bedoeling, want veel docenten begonnen te vragen waar die eigenlijk goed voor waren. Hoewel de directie van RSG Van der Lee nog steeds ‘aboluut integer’ noemt, gaat ze de rekening nog maar even niet betalen. Ze hebben alles weggehaald en hopen dat Van der Lee zijn spulletjes terugneemt en de kosten daarvan van de rekening aftrekt.

Je zou willen dat het allemaal een 1 april grap blijkt te zijn.

Zie Noordhollands Dagblad, online versie van het bericht: Docenten RSG Enkhuizen verdeeld over ‘stralingsonderzoek’

 

Indiase politici promoten Tri-Vortex armband met patriottistisch sausje

by 17 Comments

In een land als India is het wat gebruikelijker dan bij ons, dat zakenlieden hun zakelijke activiteiten combineren met een politieke carrière. Naveel Jindan is een industrieel, zit onder andere in de handel in metalen, multimiljonair en lid van het parlement voor de Congres-partij. Een aantal jaar terug won hij ‘voor alle Indiërs’ het recht om de nationale vlag, de Tiranga,  op elke dag te laten wapperen, niet alleen op nationale feestdagen. Al deze hobbies komen mooi bij elkaar in zijn laatste product: de Tiranga Bangle. Een koperen armbandje dat allerlei gezondheidsbevorderende effecten zou hebben en verkocht wordt via de door hem opgerichte Flag Foundation of India. De presentatie was op 25 januari jl., op de verjaardag van de overwinning in de rechtszaak rondom het gebruik van de Tiranga. 

Naveel Jindan (r) presenteert op 25 januari de Tiranga armband, samen met Shashi Tahroor (l)
Naveel Jindan (r) presenteert op 25 januari de Tiranga armband, samen met Shashi Tahroor (l)

De armband werd mede gepresenteerd door Shashi Tahroor, nu Minister of State for Human Resources Development. Dat hij een belangrijke meneer is, blijkt ook wel uit het feit dat hij in 2006 runner-up was bij de keuze voor de opvolger van Kofi Annan als Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties (Ban Ki-Moon kreeg toen de post). Tahroor liet optekenen: “I wear the national flag everyday, thanks to the court case Naveen fought. This bangle initiative by him is good for health and also advertises his loyalty for the tricolour” en feliciteerde de stichting dat ze met dit therapeutische product was gekomen.

Weer zo’n bandje?
Dit armbandje deed sceptici natuurlijk meteen denken aan soortgelijke wonderarmbanden als de Q-ray en de Bioregulator, die in Nederland vooral bekendheid geniet vanwege volkszanger Nico Haak. Die maakte er reclame voor, totdat hij op 51 jarige leeftijd aan een hartaanval overleed. Nog steeds een aanleiding voor wrange grappen over de effectiviteit van die armbanden. Op de website NHS Choices staat ook een artikel dat waarschuwt voor deze onzin en alle positieve ervaringen toeschrijft aan placebo-effecten. Aan dat artikel refereerde dr. Rita Pal toen ze Naveen Jindal via Twitter om opheldering vroeg:


De Tri-Vortex technologie
Deze fantastische technologie werd ontwikkeld door Brian David Anderson (in de VS) and Anton Ungerer (in Zuid Afrika). De organisatie van Naveen Jandil verwijst naar ‘Dr.’ Ungerer als degene die de bandjes levert. Op de website van de Flag Foundation of India staan een aantal presentaties waarin diens ideeën zijn samengevat. Een paar citaten en afbeeldingen daaruit (pdf):

Tri-Vortex™ technology combines 20 years of experience with nature’s key components of creation (advanced geometry, sound and light) in order to create the exclusive Tri-Vortex treatment facilities. The Tri-VortexTM chambers utilize advanced computer programs to convert nature’s coherent patterns into sound frequencies. The name Tri-Vortex™ hasn’t much to do with a physical vortex motion per se (vortex motion is similar to a tornado spinning or how water runs down a drain). Having said that, we do use a mechanism and a “trick” to emulate how energy moves in a left spin direction – of course this is in the form of sound vibration.

Dit is het soort pseudowetenschappelijke prietpraat, dat je wel meer tegenkomt. ‘Vortices’ zijn nu in bij pseudowetenschappers, waar voorheen nano-deeltjes en nog eerder kwantumdingetjes populair waren. Die vortices zullen in 2013 wel een enorme ‘boost’ krijgen door serieus onderzoek dat onlangs Nature haalde: Physicists twist water into knots. Ungerer stelt dan wel dat we het bij zijn Tri-Vortex niet direct gaat om zo’n fysische vortex beweging, maar wat hij beweert is nog onbegrijpelijker.

Hoe je die producten die zijn behandeld in zo’n Tri-Vortex kamer moet gebruiken?

When products that are treated in the Tri-VortexTM Chambers come into contact with water it helps to return the water to a structured natural state – water in this state aids optimal hydration at a cellular level. This is one of the main reasons why Tri-VortexTM has such a beneficial effect on life froms.

Ah, je moet het dus in contact brengen met water. Ik las echter nergens dat de Tiranga Bangle alleen werkt als je ‘m bij het baden of onder de douche omhoudt. Maar ja, het gaat natuurlijk om het idee. Op de volgende afbeeldingen is te zien hoe geavanceerd de apparatuur eruit ziet en wat voor heilzame kracht er van behandeld water uitgaat. Indrukwekkend, vindt u ook niet?

De Tri-Vortex Chamber, dit is 'where the magic happens'
De Tri-Vortex Chamber, ‘where the magic happens‘

zeer overtuigende (uche, uche) experimenten die het voordeel laten zien van Tri-Vortex water
zeer overtuigende (uche, uche) experimenten die het voordeel laten zien van Tri-Vortex water

Kritiek van skeptische bloggers en twitteraars
Tahroor kwam wat terug op zijn steun na de kritiek die loskwam in blogs en op Twitter. Hij beweert nu slechts dat hij uit beleefdheid een vriendendienst leverde door Naveen Jindal bij de presentatie terzijde te staan en dat het hem vooral ging om zijn buitengewone inspanningen om de nationale vlag te promoten. Het feit dat zijn partijgenoot uit eigen middelen makkelijk een eigen verkiezingscampagne kan financieren, zal er wel niets mee te maken hebben. Naveen Jindal blijft echter van het armbandje overtuigd, getuige een blog op zijn website. Een citaat:

The objections raised over the past few days are based on comments posted on a Blog published by a few individuals in South Africa. Neither the publisher nor the website represents any competent authority. Further, there are no tests/trials cited that negate the effectiveness of Trivortex.

Met die kritische blogs die nauwelijks autoriteit zouden hebben, doelt hij waarschijnlijk op de Zuid Afrikaanse website CAMcheck. Op die site zijn een aantal artikelen te vinden die het Tri-Vortex verhaal doorprikken, geschreven door Dr. Harris Steinman, die op een ander blog reageert:

It is therefore with dismay to read Mr Naveen Jindal’s response to the Tri-Vortex issue. I can appreciate that he may not have a scientific background in order to fully appreciate the nonsense of this product. However, it would have been imperative to consult with credible scientists who would have pointed out that the scientific process requires proof of effect, not the opposite – proof of no effect. Therefore Mr Jindal’s comment that “.. there are no tests/trials cited that negate the effectiveness of Trivortex” is simply unacceptable. If one follows this fallacy of logic, then one can claim that sea sand cures AIDS/HIV for there are no tests/trials cited that negate the effectiveness of sea sand.

Ik ben bang dat we nog lang niet af zijn van dit soort bandjes. In Nederland waren het de laatste paar jaar de Power Balance bandjes die de toon aanvoerden. In de Verenigde Staten heette de basketbalhal in Sacramento, Californië, zelfs een tijdje Power Balance Pavillion. Maar sinds oktober afgelopen jaar heeft die een andere naam heeft gekregen. Dat zal ook wel te maken hebben met het feit dat het bedrijf eigenlijk failliet wilde gaan nadat rechters een vergoeding toewezen aan iedereen die ontevreden was over het product. Dit soort onkruid vergaat echter niet zo snel en intussen gaat het verder onder iets andere naam (zie wiki).
Nieuwe varianten duiken ook weer op. Op een site voor golfartikelen kwam ik de Trion:Z Magnetic Ionic Sports Bracelet tegen. Deze heeft als voordeel ten opzichte van de Tiranga Bangle dat je ‘m niet na drie jaar weer moet opladen, ook al schiet ie per seconde maar liefst 600-800 negatieve ionen af! Ook leverbaar in oranje/zwart combinatie, misschien iets om hier met de koningswissel te marketen als patriottistisch orangistisch product?

 

Verder lezen
De al eerder aangehaalde dr. Rita Pal (voormalig psychiater, nu journalist) schreef een drietal uitgebreide blogs over deze zaak, die ik zeer lezenswaardig vond:

Ook op het weblog van de JREF is er aandacht voor en daar wordt ook verwezen naar de petitie die gestart is om Naveen Jindal op te roepen te stoppen met deze onzin.

De Tiranga Bangle gepromoot door de Flag Foudantion of India
De Tiranga Bangle gepromoot door de Flag Foudantion of India

De successen van Bep het medium

by 61 Comments

Wie dacht dat de lente definitief was doorgebroken deze week, komt van een koude kermis thuis: als we de weersvoorspellingen moeten geloven, gaat het vanaf zondag de temperatuur weer fors naar beneden. Hoewel er een hoop geklaagd wordt over weersvoorspellingen, zijn die voor de korte termijn toch aardig betrouwbaar geworden. Die vooruitgang is helaas niet waar te nemen bij de concurenten in de voorspelbusiness. Vreemd genoeg kreeg ‘Bep het medium’ waarschijnlijk meer zendtijd dan de weerman toen het volgende item werd uitgezonden bij Omroep West (18-1-2013):

Niet zo goed als de Erwin Krols, maar toch maar mooi 50% gescoord, nietwaar? Dat er in januari geen Elfstedentocht was, kan immers niemand ontkennen. Geen wonder dat Bep Monfils haar kunsten mocht vertonen bij een landelijke tv-zender. Hier doet ze nuttig werk door Barbie te verlossen van geesten die in haar stulpje de sfeer verstoorden.

Dit is slechts een fragment van het optreden van Bep. Wie het helemaal wil zien (kan het me bijna niet voorstellen), verwijs ik naar de volledige uitzending van Huisje Boompje Barbie op de ‘uitzending gemist’-site van RTL (vooruit scrollen to 18:10). Hoewel Bep de geesten meenam, was het bezoek toch niet zo’n succes: Barbie wil toch verhuizen … en een scheiding, maar dat zullen we Bep niet in de schoenen schuiven.

Dit lijkt allemaal wel onschuldig vermaak, maar wat Bep doet is eigenlijk niet veel anders dan wat Derek Ogilvie uitspookt. Omroep West maakte een paar jaar terug een zelfde soort programma met Bep als  RTL nu  met Ogilvie maakt. En eigenlijk vind ik er net zoveel mis mee. Hier een aflevering van ‘Bep het medium op zomertoer‘. Vooral bij het gênante stukje vanaf 8:00 sloeg de plaatsvervangende schaamte bij mij toe:

Naast deze gave is Bep, volgens een aankondiging van het programma destijds, actief als Reiki master, gesprekstherapeute, hypnotherapeute en Bachbloesemtherapeute. Zucht …

Verdwaalde Egyptische artsen gebruiken wichelroede om hepatitis C op te sporen

by 20 Comments

Een merkwaardig bericht in The Guardian vorige week maandag (25-2-2013) trok mijn aandacht: Scientists are divided over device that ‘remotely detects hepatitis C’. Dit artikel gaat over een apparaat, C-Fast genaamd, dat ontwikkeld is door Egyptische arts Gamal Shiha, een specialist op het gebied van leverziektes, in nauwe samenwerking met het leger; het patent staat op naam van ene brigadier Ahmed Amien. Het apparaat bestaat uit een vrij bewegende antenne, verbonden aan een handvat, die reageert op ‘een specifieke elektromagnetische frequentie  die uitgezonden wordt door een specifieke variant van het hepatitis C virus‘. De antenne beweegt naar personen die met hepatitis C besmet zijn toe, maar blijft bewegingsloos bij onbesmette personen. Komt dit enigszins bekend voor? Toevallig schreef ik nog maar kort geleden een artikel over soortgelijke apparaten waarvan beweerd wordt dat ze bommen en drugs kunnen opsporen. Levensgevaarlijke flauwekul, die echter nog steeds op diverse plekken serieus wordt genomen. Nu lijkt het er op dat de producenten een nieuwe markt voor deze wichelroedes proberen aan te boren.

 

Afbeelding van de C-Fast detector uit de patentaanvraag
Afbeelding van de C-Fast detector uit de patentaanvraag

Onder het artikel kwamen snel sceptische reacties en opgemerkt werd ook dat het vast geen toeval is dat Ahmed Amien in het leger werkt als bomdetectie-expert. De link met bekende apparaten ADE651 en GT200, die in het bomdetectorschandaal werden verkocht, was snel gelegd. Misschien droeg ik hier zelf een steentje aan bij door Peter Robinson (van ade651gt200scamfraud.blogspot.co.uk) in te seinen,  waarmee ik contact had naar aanleiding van mijn eerdere artikel. Die mengde zich daarna nadrukkelijk in de discussie en mailde ook om opheldering met professor Massimo Pinzani, hoofd van de afdeling Hepatologie aan het University College London’s institute for liver and digestive health. Pinzani wordt in het artikel als redelijk optimistisch opgevoerd als hij wordt bevraagd over de mogelijkheden van de C-Fast detector na het bijwonen van een demonstratie in Egypte.

Daarna werden ze bij The Guardian blijkbaar ook wakker: het artikel werd enigszins aangepast, maar de belangrijkste wijzing was wel de titel, die nu luidt: Scientists sceptical about device …  In het webadres  kun je de oorspronkelijke titel echter nog terugzien:

Titel gewijzigd, kijk naar het webadres voor de originele titel
Titel gewijzigd, kijk naar het webadres voor een idee van de originele titel

En een dag later verscheen ook een uitstekend stuk van Suzi Gage onder de titel Scientists are not divided over device that ‘remotely detects hepatitis C’. Natuurlijk zijn er helemaal geen goed opgezette dubbelblinde onderzoeken met dit apparaat te vinden, maar waarom zou je eigenlijk ook die moeite nemen als het idee er achter op geen enkele manier serieus te nemen is. Er is maar weinig reden om aan te nemen dat we hier niet wederom met (zelf)misleiding te maken hebben of bewuste fraude.
Dit artikel zette de ‘blunder’ wel grotendeels recht en geeft de nodige links naar achtergrondinformatie die ontbrak in het eerste artikel, duidelijk niet door een wetenschapsjournalist geschreven. Interessant zijn de documenten die met de patentaanvraag te maken hebben (belangrijkste pdf ook hier) en een posterpresentatie die de Egyptenaren in 2011 hielden.

Deze onzin moet snel de kop worden ingedrukt, lijkt me. Dat vindt ook Síle Lane van de organisatie Sense About Science, die weer een dag later in The Guardian ruimte kreeg voor  Hepatitis C detector promises hope and nothing more. Een citaat:

It’s a tough battle to stop misleading promotion and the sale of false hope to desperate people. Media outlets and research institutes need to do more to make sure they don’t unwittingly become part of that problem, as the Guardian did with this “hepatitis C detector”.

Maar ik denk dat je de negatieve gevolgen onderschat als je alleen denkt aan de valse hoop die gewekt wordt. Voor je het weet, gaan ook mensen die een groot risico lopen op besmetting met hepatitis B, syfilis en HIV dit soort ‘tests’ gebruiken om zich mogelijk ten onrechte onbesmet te wanen. Dat zijn namelijk de volgende virussen die Amien met zijn detector denkt te gaan opsporen. Het is een stuk belastender om bij een arts om een bloedtest te vragen dan om even bij een charlatan met zo’n wiebelende antenne langs te gaan.

Uit de opmerkingen van een betrokken (Egyptische) arts wordt duidelijk dat ze ingepland staan voor een nieuwe posterpresentatie op het International Liver Congress, dat in april dit jaar in Amsterdam plaatsvindt. Of de Egyptenaren na deze ophef in The Guardian nog komen, is natuurlijk maar de vraag. Als u echter iemand kent die van plan is deel te nemen aan het congres, is het wel een idee om dat bij kloptdatwel te melden. Misschien kan hij of zij dan met wat kritische vragen namens ons langslopen tijdens de presentatie.

Andere blogs die hierover berichtten:

Update 24-2-2014: er zijn nieuwe ontwikkelingen!

In de titelafbeelding is een WikiMedia Commons-afbeelding van het hepatitis C virus gebruikt.

Twintig jaar oude documentaire prikt Facilitated Communication door

by 37 Comments

Eerder deze week zond de NCRV de documentaire ‘Een dansend hart‘ uit. Daarin wordt het verhaal verteld van de zwaar gehandicapte Niek Zervaas die door middel van Facilitated Communication zijn gedachten de wereld in kon sturen. Tennminste, als je gelooft dat Facilitated Communication werkt en betrouwbare communicatie mogelijk maakt met iemand die niet alleen, zonder ondersteuning, een toetsenbord of ander hulpmiddel kan bedienen.
Het bericht van woensdag hier op Kloptdatwel (‘En DWDD danste kritiekloos mee‘) over het kritiekloze gesprek met de ouders van de inmiddels overleden Niek in De Wereld Draait Door leidde tot een hoge bezoekersaantal en een stevige discussie, die nog voortduurt. Daarom leek het ons wel interessant om de Frontline documentaire ‘Prisoners of Silence’ uit 1993 te laten zien, waarin de methode al werd doorgeprikt.

Hier de samenvatting van 15 minuten:

De hele serie van 4 afleveringen (in totaal 60 minuten)