• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

Factchecking

Kustbescherming met Poul Jakobsen, innovatie of pseudowetenschap?

20 December 2013 by Pepijn van Erp 10 Comments

Engels - UK vlag 30x24Het klinkt eigenlijk te simpel: een strand laten aangroeien door er her en der wat plastic buizen in te steken. Maar daar komt de uitvinding van Deen Poul Jakobsen toch zo’n beetje op neer. Hij weet zelf ook niet precies hoe het werkt, maar haalt er naar eigen zeggen wel successen mee op verschillende plekken in de wereld. Aannemer Koninklijke BAM Groep was zo enthousiast dat het wel een proef wilde doen in samenwerking met Rijkswaterstaat. Op no-cure-no pay basis. Tussen 2006 en 2011 vond het experiment, project Ecobeach, plaats bij Egmond aan Zee. Wetenschappers zijn achteraf bepaald niet overtuigd van een positieve bijdrage van de buizen op de aangroei van het strand. Desondanks ontving BAM een bonus van Rijkswaterstaat – omdat niet onomstotelijk bewezen is dat de buizen niét werken.

jakobsen-640x250

Pressure Equalizing Modules

Jakobsen noemt zijn buizen Pressure Equalizing Modules (PEM) en brengt ze aan de man via zijn bedrijf Skagen Innovation Centre. De PEM zijn 2 tot 3 meter lang en de onderste helft is waterdoorlatend. Ze worden ingegraven in het strand in een rijtje loodrecht op de zee met een onderlinge afstand van een meter of 10. Over de breedte van het strand plaats je dan een aantal van die rijtjes telkens met een tussenruimte van 100 meter.
De PEM beïnvloeden volgens Jakobsen de waterafvoer van strand tussen hoogwater en laagwater, het strand valt eerder droog als het water zich terugtrekt. Het strand is dan langer droog en dus waait er misschien makkelijker zand van strand richting duinen. Maar er zijn meer theorieën over de werking. Zo zou via de openingen in de buizen in het zand opgesloten lucht makkelijker kunnen ontsnappen; golven zouden sneller voortbewegen over het ingeklonken strand en daardoor een minder eroderende werking hebben.

Medewerker van BAM met een PEM
Medewerker van BAM met een PEM

Een probleem met al die ideeën is dat de effecten lokaal rondom zo’n PEM nog wel voorstelbaar zijn, maar dat niet goed begrepen wordt waarom het over een heel strand effect kan hebben als er in verhouding zo weinig lijken te staan. Of het ook echt werkt in de praktijk, is niet zo makkelijk te bepalen. De natuurlijke variatie in strandaanwas en afkalving is groot en het effect van een ingreep is moeilijk op conto van zo’n ingreep te schrijven als je niet over langere periode meet.
Op de website van Jakobsen staan zijn succesverhalen, maar de onderbouwing daarvan is niet bepaald overtuigend. Of je moet je tevreden stellen met de foto’s van een tijd vóór en ná aanbrenging van de PEM op diverse stranden over de wereld. Of die foto’s wel bij vergelijkbaar tij, wind en andere atmosferische omstandigheden zijn genomen, is niet makkelijk vast te stellen. Twijfels genoeg, maar toch wekt Jakobsens vinding de interesse van sommige wetenschappers en aannemers.

Ecobeach

De Koninklijke BAM Groep wil de PEM wel uitproberen en zet in 2006 met Rijkswaterstaat het project Ecobeach op. De proef lijkt goed doordacht. Op één strook strand worden PEM aangebracht en een vergelijkbare strook er vlakbij zal dienen als controle. Als de buizen echt werken, zou je verwachten dat het teststrand meer aangroeit dan het referentiegebied.
Ook wordt er samengewerkt met de TU Delft en onderzoeksinstituut Deltares, die wetenschappers zullen het project monitoren en bekijken of het systeem nou echt werkt of niet.
De buizen worden vanaf november 2006 het strand ingeboord en de website gaat de lucht in. De kosten van het project bedragen bijna een miljoen euro; ruim de helft gaat op aan installatie, licentie, onderzoek, onderhoud en verwijderen van de PEM en de rest aan monitoring en analyse.
Na één jaar komt er een tussenrapportage, daaruit blijkt dat die periode te kort is om een trendbreuk waar te nemen. De natuurlijke dynamiek is groot, onder andere door een storm in januari 2007 en een periode met vooral oostenwind tot mei. Niet voor niets was de proefperiode ook op drie jaar gezet. Afwachten dus.

‘Something is rotten in the state of Denmark’

In Denemarken loopt al langer een proef, bij Hvide Sands. Maar al snel beginnen de wetenschappers en het Deense Kystdirektorat te twijfelen aan de werking. Er wordt een commissie ingesteld om het te onderzoeken, omdat Jakobsen het niet eens is met de negatieve conclusies. Professor Hans Burcharth die eerder nog positief was over de vinding van Jakobsen en door hem was voorgedragen als lid van de evaluatiecommissie komt nu ook tot een negatief oordeel (in 2008). Ook andere hoogleraren en deskundigen vellen vernietigende oordelen (rapporten bij het Kystdirektorat). Maar dat legt Jakobsen allemaal naast zich neer. Die hoogleraren zijn natuurlijk betaald door het  Kystdirektorat om die conclusies te trekken en alleen zijn eigen rapporten zijn wetenschappelijk betrouwbaar. Politici vonden Jakobsen blijkbaar nog geloofwaardig; lopende proeven worden voortgezet en nieuwe projecten voorbereid. Een wisseling van de macht en een nieuwe minister betekenen echter een einde voor het geëxperimenteer in november 2011.
Ook op andere plekken op de wereld waar Jakobsen bezig is met zijn PEM weet hij mensen tegen de haren in te strijken. In Australië kwam een negatief rapport uit, maar ook daar zet Jakobsen een eigen positief rapport tegenover. Dat directe counteren van kritiek ligt hem wel. Het volgende item van de Deense televisie laat zien dat de kustbewaking in januari 2013 eindelijk de buizen bij Hvide Sande verwijdert. Jakobsen staat doodleuk een eindje verderop nieuwe buizen het strand in te boren. Het leidde  tot een aangifte bij de politie tegen Jakobsen voor het zonder toestemming plaatsen van PEMs. En die gaf op zijn beurt het Kystdirekorat aan voor het beschadigen van de bestaande PEM-installatie. Gezellig.

Evaluatie?

In 2011 werden in Nederland de buizen verwijderd. De eindevaluatie liet echter op zich wachten. De website van Ecobeach laat niets nieuws zien sinds september 2008 (zie naschrift 15/1/2014). Een kennis uit Denemarken vroeg diverse malen bij Rijkswaterstaat hoe het stond met het eindrapport. Dat zou eerst in in juli 2011 moeten komen, maar de verschijningsdatum werd telkens opgeschoven. Ik belde zelf in maart dit jaar eens met Rijkswaterstaat: het tweede kwartaal van 2013 zou het er dan moeten zijn. Inmiddels is duidelijk dat zo’n eindverslag er voorlopig nog niet komt, wel kwam er een folder uit, waarin de resultaten van het experiment en de bijzondere samenwerkingsvorm tussen Rijkswaterstaat en BAM in staan beschreven. Die folder is nog niet online te vinden bij Rijkswaterstaat of de Ecobeach-site, maar nu hier wel (zie naschrift).

Uit die folder:

De resultaten tot nu en de bijdrage van Ecobeach hieraan zijn moeilijk verklaarbaar met de bestaande wetenschappelijke inzichten. Dit leidt tot veel discussie, zowel in Denemarken als in Nederland. Als een eventuele werking niet met de bestaande theorieën uitgelegd kan worden, leidt dit snel tot de conclusie dat het niet kan werken. De resultaten zijn echter veelbelovend. Daarom is Rijkswaterstaat benieuwd naar verder onderzoek.
Kennisinstituut Deltares voerde voor Rijkswaterstaat de analyses van de resultaten uit. Ook hier ontstond discussie over de interpretatie en de conclusies die daaruit kunnen worden afgeleid. Rijkswaterstaat en BAM onderschrijven niet alle interpretaties en onderbouwingen uit de analyse van Deltares.

Testgebied van Ecobeach. Let ook op de 'nourishments' die hoogstwaarschijnlijk verantwoordelijk zijn voor de aangroei tijdens de testperiode
Testgebied van Ecobeach. Let ook op de ‘nourishments’ die hoogstwaarschijnlijk verantwoordelijk zijn voor de aangroei tijdens de testperiode

Interessant, een discussie. Het was al wel eerder duidelijk dat er een verschil van inzicht was ontstaan tussen BAM enerzijds en de bij het project betrokken wetenschappers anderzijds. Eén van de scripties die geschreven werd door een masterstudent van de TU Delft (oktober 2011) wordt in de online versie (pdf) voorafgegaan door drie pagina’s van BAM. Daarin geeft BAM aan dat het bepaalde conclusies in de scriptie niet deelt.

Het eindrapport van Deltares staat wel online en dat dateert al van november 2012, daar zijn mijn kennis en ik nooit op gewezen door Rijkswaterstaat. De conclusie van Deltares is inderdaad heel wat minder positief:

As both areas exhibit similar trend breaks, the evidence for identifying and quantifying a possible effect of the Ecobeach system is inconclusive.

The possible influence of the PEM on the local beach and dune morphology falls within the range of natural variability in the study area.

Er staat ook in dat de aangroei die gezien werd in overeenstemming is met de verwachtte aangroei door suppleties die in 2004 en 2005 net ten noorden en zuiden van Ecobeach waren uitgevoerd. Ik kan dit bij elkaar niet veel anders vertalen dan dat er geen aanwijzingen zijn dat de buizen een positieve bijdrage hebben geleverd. Uit alle wetenschappelijk onderbouwde stukken die ik nu over Ecobeach gezien heb, komt ditzelfde beeld naar voren. Waarom is Rijkswaterstaat dan toch zo positief in die folder?

Verschil van inzicht is een bonus waard

Deltares wilde verder geen toelichting geven op het verschil van inzicht en gaf aan dat alles wat ze erover te zeggen hadden in hun rapport staat. Ook bij Rijkswaterstaat klopte ik aan en daar vroeg ik ook hoe het nu zat met die bonus die BAM tegemoet kon zien als de proef zou slagen. In de folder stond daarover:

Het is bijzonder dat deze financiële afspraken zijn gemaakt zonder in detail vast te leggen en te weten waar het onderzoek toe zou leiden. Het was ook de eerste keer dat zo’n financiële prikkel in een innovatieproject van Rijkswaterstaat is toegepast.

En:

Zowel BAM als Rijkswaterstaat zien de financiële prikkel (de ‘bonusregeling’) uit het contract als een positieve stimulans om intensief samen te werken.

Rijkswaterstaat was echter niet veel spraakzamer dan Deltares:

Verschil van inzicht tussen RWS & BAM enerzijds en Deltares anderzijds
Het onderzoek heeft van mei 2005 tot oktober 2011 gelopen. Er zijn zeker belovende resultaten te zien zoals meer zand en de samenstelling van het zand is in de proefperiode veranderd. Deltares kan op basis van het onderzoek niet bewijzen dat Ecobeach niet werkt. Rijkswaterstaat en de BAM willen de effecten van Ecobeach duiden en willen daarom een vervolgonderzoek.

Financiële afspraken
De uitbetaling van de BAM was gerelateerd aan de groei van het strand (uitgedrukt in toename m3 zand). Het strand is gegroeid en dus is de BAM betaald.

Deltares kan ‘niet bewijzen dat Ecobeach niet werkt’ en daarom is de bonus aan BAM uitbetaald? Dat klinkt toch wat merkwaardig. Of is Deltares niet betrouwbaar, omdat ze concurrentie zien in de vinding, zoals Jakobsen in een interview (2008) stelde? Dat klinkt nog merkwaardiger. Het lijkt er eerder op dat Rijkswaterstaat gewoonweg héél graag die bonus wilde uitkeren. Misschien vanwege de bijzondere vorm van samenwerking die zo goed bevallen is?

Dit artikel was niet tot stand gekomen zonder de eerste tip van Robin de Nijs en zijn waardevolle inbreng in het vervolg.

Naschrift 15 januari 2014: het zal wel helemaal niets te maken hebben met het WOB-verzoek dat ik ingediend heb, maar opeens is de Ecobeach-site weer bijgewerkt. Toen ik belde met Rijkswaterstaat in maart 2013 was het laatste bericht van september 2008. Nu staat er heel wat meer, maar de datums die staan bij de berichten zijn dus niet de publicatiedatum! Ook de folder staat nu daar online. Jammer dat er een bericht van 20 december 2013 ontbreekt bij ‘In het nieuws’ 😉

 

Update 10 oktober 2014: Met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur heb ik documenten verkregen, die iets meer helderheid bieden over de gang van zaken. Zie het vervolg:  Ecobeach – hoe een mislukt experiment beloond werd met een staatsbonus

Filed Under: Factchecking, Pseudowetenschap Tagged With: BAM, Deltares, Denemarken, ecobeach, kustbescherming, PEM, Poul Jakobsen, Rijkswaterstaat

Misser van WRR: ‘slechts’ 25 procent van Nederlanders vond homeopathie wetenschappelijk

23 September 2013 by Pepijn van Erp 4 Comments

Dat was even schrikken. Op de website DUB, het medium van de Universiteit Utrecht, staat een stukje over hoe de samenleving aankijkt tegen het wetenschappelijk gehalte van een aantal vakgebieden. De resultaten van een steekproef zijn in een kek grafiekje samengevat, met daarin per vakgebied het percentage dat als ‘wetenschappelijk’ en ‘niet wetenschappelijk’ was aangeduid door de ondervraagden. Niet verrassend aan die cijfers is dat ‘harde’ wetenschappen Natuurkunde en Wiskunde hoog scoren met respectievelijk 94 en 90 procent voor ‘wetenschappelijk’. Dat geneeskunde de lijst aanvoert met 97 procent is al iets vreemder, maar ronduit verbazingwekkend zijn de cijfers van de hekkensluiters in de tabel. Niet omdat die onterecht onderaan staan, maar omdat ze nog zo hoog scoren. Het gaat namelijk om homeopathie en astrologie, die volgens de gegevens nog door 55 en 34 procent van de ondervraagden als wetenschappelijk gezien worden! Hoe kan dat nu weer?

Een verontrustende tabel (bron: DUB)
Een verontrustende grafiek (bron: DUB)

De gegevens komen uit onverdachte bron, het recente rapport van de Wetenschappelijk raad voor het Regeringsbeleid (WRR) onder de titel ‘Hoeveel vertrouwen hebben Nederlanders in wetenschap?‘ (pdf). Inderdaad staat daarin op pagina 14 het volgende tabelletje:

Tabel 2 uit rapport van de WRR
Tabel 2 uit rapport van de WRR

Hiermee kunnen we verder op zoek naar de bron. Die is niet al te moeilijk te vinden, het gaat om ‘Europeans, Science and Technology‘ (pdf) van Eurobarometer in opdracht van de Europese Commissie, gepubliceerd in juni 2005. Daar komt toch een wat ander beeld uit naar voren. In de enquête werd namelijk niet gevraagd om ‘wetenschappelijk’ of ‘niet wetenschappelijk’ aan te kruisen, maar om je mening te geven op een vijfpuntsschaal, lopend van ‘volstrekt niet wetenschappelijk’ tot ‘zeer wetenschappelijk’. De laagste twee categorieën werden samengevoegd tot ‘niet wetenschappelijk’ en de hoogste twee tot ‘wetenschappelijk’.
Als je dan kijkt naar de cijfers voor de EU als geheel, vind je dat 33 procent van de EU-burgers homeopathie ‘wetenschappelijk’ vindt (blz. 35). Zou Nederland dan zou veel meer vertrouwen hebben in de werking van geschud water of in de wetenschappelijke capaciteiten van de homeopathische proefjesnemers? Nou, nee. In de bijlagen staat per lidstaat de uitsplitsing, voor Nederland zien de cijfers er als volgt uit (blz 198 en 208,  bladzijdenummering van pdf):

 N 1 2 3 4 5 DK
groep A 486 20% 26% 27% 16% 10% 1%
groep B 519 17% 26% 33% 16% 7% 1%

De enquete was in tweeën gesplitst, groep A kreeg soms andere vragen dan groep B, maar niet bij homeopathie. ‘DK’ staat voor ‘Don’t know’ neem ik aan. Als je nu de cijfers netjes bij elkaar voegt kom je uit op 45 procent die homeopathie als ‘niet wetenschappelijk’ en 25 procent die het als ‘wetenschappelijk’ karakteriseert. Dat laatste cijfer is wel wat minder schokkend dan de 55 procent van de WRR. De opstellers van het WRR-rapport hebben blijkbaar de categorie ‘wetenschappelijk’ zelf opnieuw gedefinieerd als 100 procent minus ‘niet wetenschappelijk’ en daarbij de neutrale categorie (3) ook maar bij ‘wetenschappelijk’ genomen. Slordig op zijn minst.

Dat er met twee groepen gewerkt werd, maakte het mogelijk om bijvoorbeeld bij astrologie te onderzoeken of de hoge score in 1993 en 2001 misschien voor een groot deel verklaard kon worden door een verwarring met het woord astronomie (dat zou er achter kunnen zitten, denk ik tenminste , hoewel astronomie zelf ook in het lijstje staat). Groep A werd ondervraagd met ‘astrologie’ en groep B met ‘horoscopen’ en dat gaf het volgende resultaat (voor NL, blz 193 en 203 van de pdf):

1 2 3 4 5 DK
Astrologie 486 27% 15% 21% 19% 16% 2%
Horoscopen 519 65% 21% 6% 4% 3% 1%

Als je het bij elkaar neemt en weegt, kom je op 66 procent voor ‘niet wetenschappelijk’ en 21 procent voor ‘wetenschappelijk. De WRR maakte weer dezelfde blunder en geeft 34 procent voor ‘wetenschappelijk’. Natuurlijk is het nog steeds zorgelijk dat er zoveel Nederlanders homeopathie en astrologie als wetenschappelijk karakteriseren (en zelfs nog 7 procent vindt dat ook van horoscopen), maar zo erg als de WRR het voorschotelt, is het dus lang niet. En ‘we’ doen het dus zelfs wat ‘beter’ dan het Europees gemiddelde.

Update: het rapport is overigens in samenwerking met het Rathenau Instituut geschreven, dus misschien gaat het iets te ver om van een ‘WRR-rapport’ te spreken

Filed Under: Algemeen, Factchecking, Uit het nieuws, Wetenschap Tagged With: astrologie, enquete, homeopathie, horoscopen, wetenschappelijk, WRR

Monsterachtig skelet van haai spoelt aan op Spaanse kust

23 August 2013 by Pepijn van Erp 6 Comments

Vorige week spoelde een karkas van een zeedier in vergevorderde staat van ontbinding aan op het strand bij het Spaanse plaatsje Villaricos en zorgde voor enige ophef. Het vier meter lange skelet zag er nogal wereldvreemd uit en dat leken wel een soort hoorns bij wat de kop zou moeten zijn. De Spanjaarden die zich er over bogen, kwamen niet met een duidelijke conclusie. De resten werden begraven en idenficatie zou alleen nog aan de hand van de foto’s kunnen plaatsvinden. Fijn materiaal voor het schrijven van spannende koppen op diverse websites: “What The Hell Is This Horned Sea Monster That Washed Ashore in Spain?“en “Dragon corpse washes ashore in Spain” bijvoorbeeld. Maar intussen weten we bijna zeker wat het is: een haai.

Aangespoeld skelet van wat hoogstwaarschijnlijk een haai is. De 'hoorns'  zorgden voor wat verwarring.
Aangespoeld skelet van wat hoogstwaarschijnlijk een haai is. De ‘hoorns’ zorgden voor wat verwarring.

Wetenschapsjournalist en viskenner Arno van ‘t Hoog wees mij er woensdag via Twitter al op dat het waarschijnlijk om een haai gaat. Een afbeelding van de lamellen die zitten in de staart van een haai en die goed overeenkomen met wat we in de foto linksboven aan het eind van het ‘monster’ zien, overtuigde me. Ook visbioloog Dean Grubbs, een haaienexpert van Florida State University is het daar mee eens. Aan NBC News liet hij weten dat het zeker een haaienskelet is. Alleen de ‘hoorns’ brachten hem ook nog even in verwarring, maar het is het zogenaamde scapulocoracoid, wat je bij mensen als het schouderblad kunt terugvinden.

Geen cryptide dus. Haaienskeletten hebben, zoals Van ‘t Hoog ook aangaf, vaker gezorgd voor speculaties over onbekende zeemonsters. Een beroemd voorbeeld is het skelet dat door de Japanse trawler Zuiyo-maru werd opgevist en dat sommigen aanleiding gaf om te denken dat er nu nog Plesiosaurussen rondzwemmen. Voor de geïntereseerde: een podcast van Monstertalk die aan die zaak is gewijd.

 

Filed Under: Buitenland, Factchecking, Kort, Uit het nieuws Tagged With: cryptozoölogie, dieren, haai, skelet

Nieuwe video van dubieuze test met MMS tegen malaria in Oeganda

13 July 2013 by Pepijn van Erp 26 Comments

Engels - UK vlag 30x24Ruim twee maanden geleden dook er op YouTube een video op over een test in Oeganda waaruit zou blijken dat het beruchte kwakzalversproduct MMS (Miracle Mineral Supplement) heel effectief zou zijn tegen malaria. Ik schreef daarover het blog: Grof schandaal: MMS kwakzalvers doen alsof ze malaria kunnen genezen in Oeganda. Intussen is er het een en ander aan nieuwe informatie naar boven gekomen en een andere video. Daaruit blijkt dat de Ugandan Red Cross Society (URCS) en de Belg Klaas Proesmans, CEO van het Water Reference Center (WRC), deze test wel degelijk georganiseerd hebben. Ze hebben dan wel inhoudelijk afstand genomen van de eerste video en de suggestie dat die zou aantonen dat MMS een medicijn tegen malaria is, maar hoe het nu precies is verlopen, blijft onduidelijk.  Volgens mij is het  op eerste gezicht overweldigende resultaat van deze proef wel te verklaren zonder tot de conclusie te moeten komen dat iedereen die MMS verwerpt, het toch bij het verkeerde eind heeft gehad.

Gelekte video
De volgende video is volgens de organisatie van Jim Humble, de grote man achter MMS, gemaakt door een Oegandese cameraman in opdracht van Proesmans. De video zou al sinds januari afgeschermd op YouTube staan, maar Proesmans wilde er niets mee doen. Nu is die dus gelekt en  voorzien van een voorwoord van Humble en een nawoord van Leo Koehof (die de eerste video produceerde op basis van eigen beelden). Deze video wordt ook weer driftig verspreid via YouTube en Facebook. Met de boodschap dat het Rode Kruis deze simpele behandeling probeert te verdoezelen; onder druk van Big Pharma, natuurlijk.

http://www.youtube.com/watch?v=FrwZN1cPfX8

Nieuwe video van dubieuze test met MMS tegen malaria in Oeganda 1
Proesmans in de video over het ‘onderzoek’

[Update 21 mei 2019
Bovenstaande video werkt niet meer. YouTube heeft recent heel veel video’s en kanalen die MMS promoten verwijderd (zie dit artikel van Business Insider voor achtergrond). De video is nog wel op andere kanalen te vinden, ook op YouTube.
Ander punt: Leo Koehof blijkt heel recent overleden te zijn, na een kort ziekbed.]

Totstandkoming van de proef
Op zich lijkt het verhaal van Koehof over hoe deze test tot stand gekomen is wel aardig te kloppen. Proesmans heeft zijn connecties met het Rode Kruis, vanwege zijn functie bij het WRC, ingezet om dit allemaal op te zetten, maar het is duidelijk een persoonlijk initiatief geweest. Voor het uitkomen van de tweede video kreeg ik al van Andreas Kalcker, met wie ik in de commentaren onder de eerste YouTube-video in discussie raakte, een conceptplan voor de test toegespeeld: Water Purification Pilot Case – Uganda (pdf). Daarin wordt duidelijk gesproken over het kijken naar de mogelijk positieve effecten van het drinken van met chloordioxide gezuiverd water bij de behandeling van malaria. Het is niet het definitieve, getekende document, maar ik vermoed dat het niet veel zal afwijken. De URCS zal zich nu wel de haren uit het hoofd trekken dat ze zo makkelijk ingestemd hebben.

Het WRC neemt afstand van de inhoud van de (eerste) video, maar denkt CEO Proesmans er net zo over?
Het WRC neemt afstand van de inhoud van de (eerste) video, maar denkt CEO Proesmans er net zo over?

Het WRC nam uiteindelijk ook afstand (gearchiveerde kopie) van de eerste video met ongeveer dezelfde bewoording als het Internationale Rode Kruis. De verklaring is gedateerd op 24 mei, kort nadat ik met Ruud Koornstra, secretaris van het bestuur van het WRC, over deze kwestie gesproken had. De publicatiedatum is echter 3 juni, net nadat ik Koornstra een reminder had gestuurd om te vragen of hij intussen al wat meer wist. Ik ga er maar van uit dat Proesmans niet erg veel haast maakte met het plaatsen van die mededeling.

Malaria microscopie
Dat MMS echt zou werken is volstrekt niet plausibel, maar dan blijft natuurlijk de vraag hoe we het resultaat dan wel kunnen verklaren. In mijn vorige blog heb ik geopperd dat de quick tests op dag 1 misschien wel helemaal niet werden bevestigd met een normaal bloedonderzoek. Aangezien die quick tests in gebieden waar malaria veel voorkomt, nogal eens fout positieven uitslagen geven, zou dat een verklaring kunnen zijn voor het feit dat alle blood slides de volgende dag negatief waren. Nu duidelijk is dat de URCS toch veel nauwer betrokken was bij de proef dan ik aanvankelijk voor mogelijk hield, lijkt me dit scenario iets minder waarschijnlijk. Er is echter nog wel een andere mogelijkheid, daarvoor moeten we wat beter bekijken hoe dat nu gaat met microscopisch onderzoek van bloed om te bepalen of iemand malaria heeft of niet.

In Basic Malaria Microscopy (pdf) staat dat uitgelegd. Zoals ook in de video te zien, neem je met een vingerprik een druppel bloed af en die smeer je uit op een microscoopglaasje. Normaalgesproken zal er een zogenaamd dikke druppel preparaat worden gemaakt, dat onder de microscoop wordt bekeken. De microscopist zal nu per microscoopbeeld het aantal witte bloedcellen tellen en het aantal parasieten. In een goed beeld heb je iets van 15 à 20 witte bloedcellen. Het preparaat wordt na telling van een beeld iets verschoven om een nieuw beeld te krijgen. Dit gaat in principe door tot er 200 witte bloedcellen geteld zijn. Een schatting voor de parasitemie, het aantal parasieten per microliter bloed, wordt dan gegeven door: aantal getelde parasieten gedeeld door het aantal getelde witte bloedcellen maal 8.000. Die 8.000 is een gemiddelde voor het aantal witte bloedcellen per microliter bloed. Die waarde kan van persoon tot persoon wat verschillen, maar er wordt met deze standaard gerekend. Als je dus met het laatste bekeken beeld bijvoorbeeld op totaal 214 getelde witte bloedcellen uitkwam en 539 parasieten, dan heb je naar schatting 539/214 x 8.000 = 20.150 parasieten per microliter. Dan heb je wel een infectie te pakken, maar nog niet een ernstige; daarvoor zou je er maar liefst 250.000 per microliter moeten hebben (in gebieden waar malaria veel voorkomt, zoals Oeganda).
Het wordt iets lastiger met heel lage aantallen parasieten. Als je de 200 witte bloedcellen hebt gehaald, maar nog minder dan 100 parasieten hebt geteld, moet je eigenlijk doorgaan tot 500 witte bloedcellen. Dat betekent behoorlijk wat meer werk. Om een negatieve uitslag te kunnen geven, moeten er zelfs minstens 100 beelden gezien zijn zonder parasieten. Dat duurt volgens die instructie zeker 10 minuten. En hier begint mijn twijfel of de voorgeschreven procedures in deze proef wel zijn doorlopen. Als er volgens de richtlijnen 154 negatieve uitslagen zijn gevonden, had dat dus ruim 25 uur microscoopwerk in beslag moeten nemen. In de video horen we Proesmans opmerken dat ze op de allereerste dag maar vijf positieve malaria gevallen aantroffen, die dus op dag 2 werden gecontroleerd (eentje was er toen nog niet malariavrij). Het begon dus rustig in het lab, maar op dag 3 tot en met 5 werden er dus 149 negatieve uitslagen vastgesteld. Maar aangezien ik maar één microscoop gezien heb in alle filmpjes, zou dat betekenen dat er meer dan 8 uur per dag continu door die microscoop gekeken zou moeten zijn. Dat lijkt mij erg onwaarschijnlijk.
Wellicht hebben ze zich tevreden gesteld met een beeld of 10, een aantal dat normaalgesproken voldoende is om de ernst van een infectie vast te stellen. Maar dat is dus niet voldoende om iemand echt malaria negatief te verklaren. Misschien is het wel voldoende om in de praktijk te besluiten om niet met behandeling te starten, bij stevige infecties zie je immers veel meer parasieten. In Oeganda loopt 42% van de bevolking rond met parasieten in het bloed zonder er ziek van te zijn, de parasitemie is te laag daarvoor. Nu zijn die quick tests behoorlijk gevoelig (ze meten overigens niet direct parasieten, maar antigenen). Vertaald naar parasitemie komt het er op neer dat ze een infectie van 50 parasieten per microliter nog wel kunnen vaststellen. Omgerekend naar aantal parasieten per microscoopbeeld, is dat ongeveer 0,1 parasiet. Je moet dus behoorlijk wat beelden bekijken om er met redelijke zekerheid één te zien. Aan de andere kant, als je een blood slide bekijkt van iemand, van wie je al weet dat zijn quick test positief was, ga je misschien wel net zo lang door met zoeken, totdat je de eerste parasiet in beeld krijgt.
Als we niet weten of bij beide bloedtesten exact dezelfde procedure is gevolgd, kun je er volgens mij weinig conclusies aan verbinden.Om dit microscooponderzoek goed te kunnen gebruiken, moet je heel precies van te voren vastleggen hoe je de slides beoordeelt en het liefst laat je het doen door laboratorium personeel dat niet op de hoogte is van het resultaat van de quick test. Die voorzorgsmaatregelen lijken me hier niet genomen te zijn, het hele gebeuren wijkt nogal af van wat de WHO voorschrijft om de effectiviteit van antimalaria middelen te bepalen. Een bewijs voor effectiviteit is het zeker niet.

Oegandese Rode Kruis zwijgt vooralsnog
Echt vaststellen wat er nu gebeurd is, kan alleen met het vrijgeven van de data en protocollen door het URCS. Het lijkt me verstandig dat ze dat toch snel doen, nu geven ze alleen maar voer aan complottheorieën. Op mijn mails reageerden ze echter niet. Op een Duitse site staat wel een reactie van Sarah Musisi, Director Health and Care Uganda Red Cross Society (die eerder ook reageerde op vragen van een Spaanse skeptische site):

If what I have written has turned out to portray a bad attitude, I must apologize for that. It was not my intention to do that. All I can say is that the whole video is very unfortunate and worse still that my name is mentioned in it. I still emphasize that URCS does not believe in the treatment of malaria as claimed in that video and we continue to encourage our communities to seek care and treatment from qualified health providers. The issue of the video is being handled by the URCS management and we hope it will removed from the net soon to save people from the lies.
I apologize once again
Sarah Musisi

Op mijn eigen site schreef ik ook een tweetal blogs over deze affaire Fake and Unethical Trial: Video Claims Miracle Mineral Solution Cures Malaria en What did the Ugandan Red Cross Society know about “the ‘miracle’ solution to defeat malaria” Video? Die stukken lokten nogal wat reacties uit van MMS aanhangers. Dat er echt geen enkele serieuze aanwijzing is dat MMS werkt tegen ziektes als malaria, AIDS, kanker, en wat Humble nog meer beweert, wordt wel duidelijk voor iedereen die de uitgebreide site MMS Debunked doorspit.

Filed Under: Alternatieve schade, Buitenland, Factchecking, Gezondheid Tagged With: Jim Humble, Klaas Proesmans, Leo Koehof, malaria, Miracle Mineral Solution, Miracle Mineral Supplement, MMS, Oeganda, Rode Kruis, URCS, Water Reference Centre

Alles fout – de paragnosten in de zaak Vaatstra

20 April 2013 by Pepijn van Erp 37 Comments

Op vrijdag 19 april 2013 (gisteren) veroordeelde de rechtbank Jasper S. tot achttien jaar gevangenisstraf. De rechters vinden het overtuigend bewezen dat hij in de nacht van 30 april op 1 mei 1999 Marianne Vaatstra heeft verkracht en vermoord. Hiermee is deze geruchtmakende zaak (voorlopig) tot een einde gekomen. In de afgelopen jaren was de zaak Vaatstra regelmatig onderwerp van discussie en speculatie, omdat de moord maar niet werd opgelost. Uiteindelijk zou de inzet van een grootschalig DNA-verwantschapsonderzoek de dader aanwijzen. Maar er waren ook mensen en omroepen in de afgelopen jaren, die meenden er verstandig aan te doen om paragnosten in te zetten om dichterbij de waarheid te komen. Het RTL programma “Het Zesde Zintuig: Plaats Delict” zette in 2009 vier paragnosten aan het werk om nieuwe informatie van gene zijde te verkrijgen. Hoe goed was die informatie eigenlijk?

De hele uitzending van “Het Zesde Zintuig: Plaats Delict” terugzien, kan via RTL gemist.

 

Filed Under: Algemeen, Alternatieve schade, Factchecking, Paranormaal, Uit het nieuws Tagged With: het zesde zintuig, ingomar martie, marianne vaatstra, nicoline roozen, paragnosten, peter van der hurk, rechtszaak, rtl4, tessa rossen

  • « Go to Previous Page
  • Page 1
  • Interim pages omitted …
  • Page 15
  • Page 16
  • Page 17
  • Page 18
  • Page 19
  • Interim pages omitted …
  • Page 24
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Fluoride-angst?
30 June 2025 - Ward van Beek
Fluoride-angst?

Raad eens’, vraagt Cor van Loveren: ‘Het is begin jaren zeventig. Hoeveel gaatjes denk je dat een kind van vijf gemiddeld had?’ Het antwoord: achttien. ‘In haast elke tand zat wel een gat.’ Gemiddeld genomen dan. Er waren ook tanden…Lees meer Fluoride-angst? › [...]

James Randi test wichelroedelopers in Australië
11 June 2025 - SkepsisSiteBeheerder
James Randi test wichelroedelopers in Australië

In 1980 bezocht James Randi Australië op uitnodiging van Dick Smith om daar een test uit te voeren met wichelroedelopers.Lees meer James Randi test wichelroedelopers in Australië › [...]

Polarisatie juist goed voor democratie?
5 June 2025 - Ward van Beek
Polarisatie juist goed voor democratie?

.Soms lijkt het wel alsof we elkaar de hele dag de tent uit vechten. Op social media, bij verjaardagsfeestjes en in talkshows zijn we het oneens over vaccins, over Gaza, over vrouwenrechten. Dat blijkt ook uit onderzoek van het Sociaal…Lees meer Polarisatie juist goed voor democratie? › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Big Trouble in Little Pharma
2 July 2025 - Kathleen Seidel

The Excruciating Inspection of David Geier’s DAP Pharmaceuticals The post Big Trouble in Little Pharma first appeared on Science-Based Medicine. [...]

RFK Jr.’s reconstituted vaccine committee meets for the first time, and I can’t help but think of clowns…antivax clowns
30 June 2025 - David Gorski

Last week, HHS Secretary Robert F. Kennedy Jr.'s reconstituted Advisory Committee for Immunization Practices (ACIP) met for the first time. The proceedings reminded me, more than anything else, of an antivax clown car. The post RFK Jr.’s reconstituted vaccine committee meets for the first time, and I can’t help but think of clowns…antivax clowns first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Dr. Jay Bhattacharya Tried to Summon a Social Media Mob to Bully and Silence a Dissident Scientist, but the Mob Had Other Ideas
28 June 2025 - Jonathan Howard

The mob doesn't trust the medical establishment, and today Dr. Bhattacharya is the medical establishment. The post Dr. Jay Bhattacharya Tried to Summon a Social Media Mob to Bully and Silence a Dissident Scientist, but the Mob Had Other Ideas first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • O misterioso vídeo do disco voador em Mingachevir, no Azerbaijão - Portal Vigília on UFO’s – waar komen ze vandaan?[…] e produtiva, principalmente entre céticos. Um grupo de trabalho da iniciativa internacional “Skepsis”, começou
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc JacobsNaar aanleiding van reacties op X van Bram Bakker aka @bramkoers_tweet heeft Jaime Borjas meerdere malen opnieuw gereageerd op problemen
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Hans1263, bedankt voor je bemoedigende woorden. Ik ben er behoorlijk zeker van dat mensen als Ronald Meester, Jona Walk en
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het ‘retraction paper’ voor de Corman-Drosten PCR-testOndertussen is er een uitspraak van de zaak tegen huisarts Berber Pieksma, 1 van de vele co-auteurs van dit broddelwerk
  • Hans1263 on De linke weekendbijlage (24-2025)Benieuwd naar het resultaat. Vaak is de klokkeluider de kwaaie pier.

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in