Tijdens het skepsis congres 2010 van afgelopen zaterdag vertelde Jan Willem Nienhuys er al even over, het homeopathisch hospitaal. Zoals u kunt zien in de comments aldaar gaf Jim Turner de link naar het filmpje. Jan Willen Nienhuys volgde daarop met een link naar het transcript van het filmpje.
De Officier van Justitie heeft in hoger beroep 1 jaar voorwaardelijk geëist tegen Jomanda. Dat meldt de website van de NOS. Jomanda staat terecht vanwege de dood van de actrice Sylvia Millecam. De NOS schrijft:
“Volgens het OM heeft Jomanda een grote rol gespeeld in de overtuiging van Millecam dat ze geen borstkanker had, maar een bacteriële infectie. Ook twee alternatieve artsen bevestigden dat. Hun handelen leidde volgens het OM tot het uitstellen van een adequate behandeling met uiteindelijk de dood als gevolg”.
Eerder was Jomanda vrijgesproken. Het OM is hiertegen in beroep gegaan (lees hier het bericht van de NOS). In 2008 gelastte het Hof in Amsterdam het OM om vervolging tegen Jomanda in te stellen. De Stichting Skepsis en de Vereniging tegen de Kwakzalverij hadden bij het Hof bezwaar aangetekend tegen een eerdere beslissing van het OM om Jomanda niet te vervolgen (lees hier het bericht van de NOS).
Bron illustratie voorpagina: NOS
Vroeger, voor de zegetocht van Internet, werd informatie gefilterd door deskundigen en autoriteiten. De mainstream media, zoals in Nederland de kwaliteitskranten en het NOS Journaal, gingen (en gaan nog steeds) vaak te rade bij deskundigen. Maar steeds meer mensen zoeken hun informatie op het internet. Steeds meer mensen vertrouwen op de resultaten van een google zoekopdracht. Ze komen dan snel bij onzin sites. En die zien er vaak gelikt en betrouwbaar uit. Kijk zelf eens op deze twee sites en beoordeel of het uiterlijk van de sites iets zegt over hun betrouwbaarheid: de website van de vereniging kritisch prikken (die vaccinaties wil ontmoedigen) en de website van KWF Kankerbestrijding. Beide kwamen naar boven bij een google search naar het vaccinatie programma tegen HPV bij meisjes.
Internet draagt ook bij aan versnippering in de samenleving. Tegenwoordig zijn er in veel mindere mate dan vroeger centrale bronnen meer waar iedereen naar toe gaat voor informatie. Iedereen heeft in no-time een gelikte website in de lucht en bedient zijn eigen achterban. ‘Kloptdatwel’ is een voorbeeld. Maar ook dubieuze claims worden op die manier goed verspreid. Kijk eens naar de website van de kritische prikkers (opgericht door homeopathen) en trek je eigen conclusie. Iedereen heeft zijn eigen website en zijn eigen gelijk. Dat verklaart mede het succes van websites die gevaarlijke onzin verkopen.
Internet geeft op die manier ruim baan aan de verspreiding van complottheorieën. Herinner je je nog de golf van complotdenken die over Nederland spoelde in het kader van de vaccinaties tegen de varkensgriep? De overheid zou ons willen inenenten met nano-chips. Ook de succesvolle campagne van de vereniging kritisch prikken tegen inenting van meisjes tegen het HPV virus deed regelmatig een beroep op complotdenken. Voor meer informatie over inentingen en complotdenken: zie dit NOS artikel en dit artikel uit Skepter.
In de NRC werd enkele maanden geleden uitgelegd dat internet de sociale controle heeft uitgeschakeld die vroeger tegenging dat onzin zich snel kon verspreiden. Als iemand in de dorpskroeg onzin orakelde werd de betreffende persoon gevraagd of het niet eens tijd was om naar huis te gaan. En daarmee was het afgelopen. Nu wacht thuis het weblog.
Het zou goed zijn als op school zou worden uitgelegd hoe je bij betrouwbare informatie kunt komen en hoe je onzin kunt herkennen. We benaderen deze uitdaging alsof internet niet bestaat. We hebben nog veel te weinig in de gaten hoe belangrijk het is dat we internet weerbaarheid leren. Kennis en betrouwbare informatie zijn immers de fundamenten van onze samenleving.
Ook zou het goed zijn als instanties die betrouwbare informatie verspreiden zich meer zouden verdiepen in de spelregels van de internetsamenleving. Dat zou een mislukking zoals die van de HPV-vaccinatiecampagne in 2009 kunnen voorkomen. Toen raakten veel meiden en ouders aan het twijfelen over de veiligheid van de HPV-inenting en besloten om die niet op te halen. Wij denken: dat kan beter.
Een veel gehoorde opmerking is dat “alternatieve therapieën niet schadelijk zijn”.
In de categorie “dat heeft u dan verkeerd” het volgende bericht uit Engeland:
Het nogmaals bekijken van de doodsoorzaak van mensen die snel zijn overleden na een acupunctuurbehandeling vond geperforeerde harten en longen, beschadigde bloedvaten en levers, zenuwproblemen, schok, infectie en bloedingen, voornamelijk veroorzaakt doordat acupuncturisten hun naalden verkeerd plaatsten of niet steriliseerden.
Het onderzoek is gedaan door Edzard Ernst, waar ik al eerder over schreef, die aan het eind van zijn studie moest concluderen dat bovenstaande gevallen waarschijnlijk slechts het topje van de ijsberg zijn.
In dit geval gaat het om 86 overledenen over de afgelopen 45 jaar.
In de New York Times las ik op 27 oktober dat Ben Goldacre via twitter gewaarschuwd had tegen een homeopatisch middel dat aan kleintjes wordt gegeven die last hebben van doorbreken van tandjes. Het bleek te gaan om een besluit van de FDA (de Amerikaanse Voedsel en Warenautoriteit) van 23 oktober 2010 om het middel onmiddellijk van de markt te halen. De FDA was gewaarschuwd dat het middel kinderen ernstig ziek had gemaakt. Het middel was in de vrije verkoop verkrijgbaar en werd aangeprezen als homeopathisch. Het was niet op werkzaamheid en bijwerkingen onderzocht, aldus het bericht van de FDA. Echt homeopathisch is het middel beslist niet. De tabletten bevatten geen eindeloos verdunde stoffen, maar wel een forse dosis atropine. En die stof was de boosdoener die de kinderen ziek had gemaakt. Volgens de FDA bevatten de tabletten van Hyland onaanvaardbare concentraties belladonna. Deze plant staat in Nederland bekend als Wolfskers en bevat als werkzame stof atropine. Dit middel wordt bij toegepast bij hartritmestoorinissen en is erg giftig. Volgens de wikipedia kan 1 besje van de Wolfskers genoeg zijn om een kind te doden.
Treurig is dat de website van Hyland nog in ontkenning verkeert – wie op de op de ‘recall’ pagina van de Hyland-website klikt op ‘teething tablet safety‘ krijgt zelfverzekerd te lezen dat de belladonna in de tabletten geen klachten kan veroorzaken. Tja.