Kloptdatwel?

Gezondheid

Gemengd nieuws

by 1 Comment

Gemengd nieuws 1
Hylands teething tablets (bron: NPR radio)

In de New York Times las ik op 27 oktober dat Ben Goldacre via twitter gewaarschuwd had tegen een homeopatisch middel dat aan kleintjes wordt gegeven die last hebben van doorbreken van tandjes. Het bleek te gaan om een besluit van de FDA (de Amerikaanse Voedsel en Warenautoriteit) van 23 oktober 2010 om het middel onmiddellijk van de markt te halen. De FDA was gewaarschuwd dat het middel kinderen ernstig ziek had gemaakt. Het middel was in de vrije verkoop verkrijgbaar en werd aangeprezen als homeopathisch. Het was niet op werkzaamheid en bijwerkingen onderzocht, aldus het bericht van de FDA. Echt homeopathisch is het middel beslist niet. De tabletten bevatten geen eindeloos verdunde stoffen, maar wel een forse dosis atropine. En die stof was de boosdoener die de kinderen ziek had gemaakt. Volgens de FDA bevatten de tabletten van Hyland onaanvaardbare concentraties belladonna. Deze plant staat in Nederland bekend als Wolfskers en bevat als werkzame stof atropine. Dit middel wordt bij toegepast bij hartritmestoorinissen en is erg giftig. Volgens de wikipedia kan 1 besje van de Wolfskers genoeg zijn om een kind te doden.

Treurig is dat de website van Hyland nog in ontkenning verkeert – wie op de op de ‘recall’ pagina van de Hyland-website klikt op ‘teething tablet safety‘ krijgt zelfverzekerd te lezen dat de belladonna in de tabletten geen klachten kan veroorzaken. Tja.

Lastig praten

by 1 Comment

Lastig praten 2
De boekenplank van ‘path of wisdom’ (van de website ‘path of wisdom’)

Op de startpagina voor homeopathie vind je een open brief aan skepsis, afkomstig van de website path of wisdom.nl. Ik weet niet hoe lang die brief er al staat. Naar aanleiding van de open brief gaat dit stukje over de vraag hoe een zinvol gesprek kan ontstaan tussen een skepticus en iemand met een opmerkelijke kennisclaim.

De open brief laat zien dat dit gesprek erg lastig is. Veel skeptici zullen zich bij het lezen van de brief ongelukkig het volgende afvragen:  (a) hoe kan ik hier een paar feiten ontdekken, liefst controleerbaar, (b) hoe moet ik me verdedigen tegen persoonlijk gerichte opmerkingen en verwijten, (c) waar vind ik aanknopingspunten voor een gesprek dat tot conclusies kan leiden die we ons allebei in kunnen vinden.

Wat is de oplossing? Een gesprek vraagt van beide zijden openheid en de bereidheid om te twijfelen en ter discussie te stellen. Over een overtuiging kun je niet praten. Ook vraagt het van beide zijden respect, je onthouden van persoonlijke getinte opmerkingen en oncontroleerbare uitspraken doen over de motieven van de ander. Waarschijnlijk zijn er meer ideeën die bijdragen aan een goed gesprek, maar dit zijn volgens mij een paar goede om mee te beginnen.

Het risico voor de skepticus is dat die het gesprek uit de weg gaat en zich terugtrekt op een eiland van gelijk. Het bezwaar is dat je dan eigenlijk niet skeptisch meer bent. Skepsis is in de basis de bereidheid om te twijfelen. Mag ik een andere aanpak voorstellen? Die bestaat uit twee onderdelen.

(a)  Ik denk dat het slim is beide zijden accepteren dat de bewijslast voor opmerkelijke theorieën en ideeën ligt bij degene die ze formuleert. Zolang een opmerkelijke stelling niet is bewezen, hoeft niemand deze te accepteren. De skepticus heeft geen plicht om stellingen te bewijzen of te ontkrachten. Het risico is immers dat je anders veel energie steekt in steeds opnieuw aanwijzingen zoeken voor steeds weer nieuwe beweringen. Er zijn immers erg veel opmerkelijke claims – de brief op de homeopathie-startpagina is één van de vele. Je energie en aandacht is nu eenmaal beperkt. Natuurlijk staat het de skepticus vrij om  zelf energie te steken in opmerkelijke claims, als je daar motivatie voor voelt. Redenen kunnen zijn dat je interesse is gewekt of dat je je zorgen maakt over de gevolgen. Dit laat echter onverlet dat degene die de bewering doet verantwoordelijk is voor het bewijs. (b) Het gesprek zou kunnen beginnen met overleg over een methode  hoe je samen kunt vaststellen dat de opmerkelijke bewering klopt.

Ik vraag me af of we de genoemde uitgangspunten kunnen toepassen op de open brief. Er zijn veel persoonlijk getinte opmerkingen en uitspraken over intenties van skeptici in de brief (een van de minst vervelende is punt 21 dat ik direct kan ontkrachten – er wordt heel wat afgelachen tijdens skeptische werkgroepbijeenkomsten). Laten we aan de schrijver verzoeken om af te zien van persoonlijk getinte opmerkingen. Er zijn verder veel opmerkingen en stellingen die oncontroleerbaar zijn, zoals bv punt 11. Daarover hoeven we niet te overleggen, dat zijn persoonlijke belevingen die we elkaar gunnen. Er zijn ook zaken in de open brief en op de website path of wisdom die aanleiding geven tot zorgen – lees b.v. de ideeën over kankerbestrijding van path of wisdom. Die opmerkingen zijn in strijd met wetenschappelijke inzichten en kunnen mensen afhouden van een goede behandeling. We maken ons zorgen dat dit soort opmerkingen zomaar mogen worden gepubliceerd.

Lastig praten 3
Hypericum D30 (www.idealo.de)

Maar er zijn ook dingen in de brief waarover we het in principe snel eens kunnen worden, zaken die we rustig kunnen controleren. Daar zijn we als skeptici in geïnteresseerd. Ik stel voor punt 8 uit de open brief bij de hoorns te vatten. Daar staat het volgende: “waarom zou volgens jullie bij een kaakoperatie bv. een parasetamolletje wel tegen de pijn helpen en Hypericum D30 niet? Hebben jullie dat wel eens uitgeprobeerd?”

Laten we eens een onderzoekje doen naar de pijnbeleving van mensen die een kaakoperatie moeten ondergaan (hoort een wortelkanaalbehandeling daar bij?). We zouden dan de pijnstilling door hypericum D30 kunnen vergelijken met die van paracetamol (of vermoedelijk de wat zwaardere pijnstillers of verdovingen die worden gebruikt bij zulke ingrepen). Als dat even goede resultaten oplevert, dan zijn we al bijna overtuigd. Zou dat kunnen?

Kat met gedragsproblemen? Gesprekstherapie helpt!

by 2 Comments

Kat&Muis, praktijk voor kattengedrag, helpt als uw kat gedragsproblemen heeft,  zoals onzindelijkheid of ruziemaken. Tot zover niets vreemds. Therapeute Anneke Muis noemt zichzelf een geschoolde gedragstherapeute, maar ze is niet aangsloten bij de stichting kgk, de kwaliteitswaakhond (eh -kat) voor kattengedragstherapeuten. Ligt dit aan de merkwaardige methoden die Anneke er op los laat?

Via Anneke kunt u in gesprek gaan met uw huisdier. Een foto is genoeg, de aanwezigheid van de kat lijkt niet verplicht. Anneke legt het uit op haar website www.kat-en-muis.nl: “een dierentolkgesprek is een vorm van telepathie. We denken dat elk mens, elk dier, elke steen, etc. een eigen trillingsfrequentie heeft. Het gaat er om dat je ‘intapt’ op de juiste frequentie van een dier, dan heb je ‘telepatisch’ contact. Elk ‘gesprek’ met een dier is een belevenis. En heel vaak is het ook verrassend”. Tot zover deze technische uitleg.

Ook kan de kat worden behandeld met bach bloesem therapie. Met essence van bloesems en toepassing van de inzichten van Edward Bach (1886-1936) is uw kat er weer snel beter aan toe als die last heeft van angsten, dominantie, onzekerheid en een aantal andere klachten.

Natuurlijk moet er wel betaald worden. Een dierentolkgesprek kost bijvoorbeel € 60,-. Ik vraag me af of dit geld niet beter kan worden besteed. Bijvoorbeeld aan een nieuw mandje of lekkere kattenbrokjes.

Foto met dank aan het ‘litter did you know’ blog.

Symposium Vereniging tegen de Kwakzalverij – ‘Bewijs geleverd’.

by 14 Comments

Kloptdatwel.nl was aanwezig bij het symposium van de Vereniging tegen de Kwakzalverij 2010.

Boekpresentatie: Bekocht of behandeld?

Volgens het programma zou er eerst een boekpresentatie plaatsvinden. Deze ging echter niet door omdat de uitgever had besloten het boek al in september te publiceren. Volgens dagvoorzitter Rien Vermeulen zou het enigszins mosterd na de maaltijd zijn om het boek ‘Bekocht of behandeld?’ nu als primeur te presenteren.

Ondergetekende heeft het boek aangeschaft, en heeft na even gebladerd te hebben al een opmerkelijk feitje ontdekt dat hij nog niet wist: er schijnen ook 100.000 maal verdunde homeopathische middelen te zijn. Dat is dus nog eens 99.970 maal de reguliere sterkste verdunning van 30C. Aangezien het nogal een tijdje duurt om dit te maken (stel je eens voor hoe vaak je dit zal moeten schudden) worden de middelen voor duizenden euro’s verkocht.

Uitreiking Meester Kackadorisprijs

Er werd vervolgd met de uitreiking van de Meester Kackadorisprijs. Deze prijs voor de beste kwakzalver van 2010 werd door de jury toegekend aan de Triodos bank wegens de investeringen en subsidies die de bank via de Triodos Foundation doet aan o.a. Homeopaten Zonder Grenzen.

In het juryrapport kun je lezen dat o.a. Wesley Sneijder (vanwege de power balance), Universiteit Wageningen (onderzoek naar homeopathie bij varkens) en uitgever EPN (pro-homeopathisch standpunt in VWO scheikundeboeken) genomineerd zijn.

Dr. Edzard Ernst

Dr. Ernst sprak als eerste waarbij hij een interessant overzicht gaf van zijn bevindingen na (als ik mij goed herinner) 17 jaar onderzoek naar ‘CAM’, Complementary and Alternative Medicine. Buiten de logische bevindingen zoals dat homeopathie toch echt absoluut geen effect heeft kwam hij ook met dubieuze bevindingen, zoals dat na een meta analyse zou blijken dat acupunctuur werkt bij osteoartritis. Over de werkzaamheid van acupunctuur bij osteoartritis (in NL ook wel gewrichtsslijtage of artrose genoemd) merkte Cees Renckens (Voorzitter VtdK) terecht op dat er tegen deze kwaal geen enkel middel bestaat. Daarop gaf Ernst toe dat hij werkzaamheid t.b.v. de pijnbestrijding had bedoeld. Wij zijn van mening dat dit toch een ietwat slappe en een tikkeltje misleidende (althans onvoldoende zorgvuldige) voorstelling van zaken van Ernst was geweest.
Ook werd de vraag opgeworpen: waarom werkt het dan bij andere soorten pijn niet? Ernst had daar geen antwoord op.
Hij leek niet te twijfelen aan de kwaliteit van het onderzoek maar zich meer te verbazen dat het simpelweg zo was dat de acupunctuur gewoon werkte bij osteoartritis, en niet bij de rest. De discussie kwam op gang toen er over de juiste blindering werd gesproken. Die van de proefpersonen leek wel in orde, echter de behandelaren waren niet geblindeerd. De laatste opmerking erover uit de zaal was ook de beste oplossing: bij volgend onderzoek zouden alle proefpersonen onder narcose gebracht moeten worden. Logischerwijs twijfelde Ernst of zijn ethische commissie dit goed zou keuren.)

Dr. Ernst sprak ook over het placebo-effect en noemde daarbij 4 punten waarom we geen placebo zouden moeten voorschrijven:

– Het is onethisch: je moet liegen, wanneer je namelijk vertelt dat het middel wat je geeft geen enkele werkzaamheid heeft verdwijnt het placebo-effect.

– Het is onbetrouwbaar: wat de bij de ene persoon werkt, werkt niet per se bij de ander. Sterker nog, wat vandaag bij de ene persoon werkt, betekent dat niet dat dit morgen weer werkt.

– Het is niet altijd veilig:  middelen die gebruikt worden als placebo worden meestal niet gecontroleerd omdat ze toch geen werkzame delen zouden bevatten. Echter klopt dit niet altijd. Zo zou het homeopathische middel Zicam een dusdanige hoeveelheid zink bevatten (en daarmee dus niet meer homeopathisch zijn) waardoor mensen hun reukvermogen zouden hebben verloren.

– Het is niet nodig om een placebo te gebruiken om het placebo-effect te krijgen: wanneer de factoren die het placebo-effect creëren worden toegepast bij een werkzaam middel, krijg je het werkzame deel én daarbovenop het placebo-effect.

Dr. Simon Singh

Dr. Singh vertelde over zijn strijd tegen de engelse ‘libel-laws’. De wetten in Engeland waardoor men overal in de wereld iemand kan aanklagen wegens laster. De kosten reizen vaak boven het miljoen pond als je verliest, en als je wint mag je blij zijn als het slechts 150.000 pond heeft gekost. Je bent dan waarschijnlijk ook weer een of twee jaar verder. Het grootste probleem met de wet is het omgekeerde principe: je bent schuldig tenzij je je onschuld kan bewijzen. Als je het dan ook nog eens zeer gemakkelijk maakt om zo’n laster aanklacht in te dienen (een brief sturen is voldoende) dan heb je al snel de poppen aan het dansen. Lees meer op http://www.libelreform.org en onderteken de petitie, want, ook al heb je er geen banden mee, ook jij kan aangeklaagd worden in Engeland. En dan heb je toch een probleem.

Dit verhaal heeft hij al vaker gedaan de afgelopen twee jaar (google zijn naam maar eens).
Het meest entertainende vond ik dan ook zijn verhaal over Katie Melua met haar nummer Nine Million Bicycles

Een stukje uit de tekst van dat nummer luidt:

We are twelve billion light years from the edge

 

That’s a guess

No-one can ever say it’s true

 

But I know that I will always be with you

Als natuurkundige maakte Dr. Singh zich daar een beetje boos over en verzon zijn eigen tekst:

We are 13.7 billion light-years from
the edge of the observable universe,

That’s a good estimate with
well-defined error bars,

Scientists say it’s true, but
acknowledge that it may be refined,

And with the available information,
I predict that I will always be with you

Het leuke is dat Katie Melua daarop de tekst opnieuw ingezongen heeft.

Dr. Jaap van Heerden

Dr. van Heerden sprak vrij hilarisch over Magisch denken en ging in een gedachte-experiment de implicaties eens na van vorige levens. Stel men is in een vorige leven een slaaf geweest en men wil daar een schadevergoeding voor. Wat nu als blijkt dat dezelfde persoon in nog een eerder leven slavenhandelaar is geweest. Heft dat elkaar dan op? De manier waarop dit serieus besproken werd werkte regelmatig op de lachspieren.

Mr. Serge Vlaar

Mr. Serge Vlaar sprak over rechtspraak en waarheidsbevinding. Een leuk voorbeeld wat hij gaf ging over de vaderschapsacties in Engeland na de tweede wereldoorlog. Moeders met een kind beweerden dat een dienstplichtige de vader van hun kind zou zijn. De verwering was dat de betreffende persoon zei 9 maanden voor de geboorte helemaal niet in het land te zijn geweest. De rechter kwam ten gehore dat de persoon wel 9 maanden en 10 dagen voor de geboorte in het land was en hopla, een nieuwe vader was via een klap met de hamer gemaakt. In een volgende zaak besloot de rechter dat 9 maanden en 11 dagen ook wel voldoende was (wat is nu één dag?) en dat ging zo door tot er blijkbaar al zwangerschappen zouden zijn geweest die bijna 11 maanden hadden geduurd. De ‘plus 1 dag’ methode bleek toch niet zo handig.
Gelukkig kon Mr. Vlaar wel vertellen dat “het meestal goed gaat”.