Kloptdatwel?

Skepticisme

Medische samenzweringen

by 3 Comments

Medische samenzweringen 1Op het meest recente Skepsiscongres was het thema samenzweringen. Hoewel het bestaan van echte samenzweringen niet ontkend kan worden, zijn ook veel beweringen over samenzweringen aantoonbare onzin en voorbeelden van paranoia. Rond de aanvallen van 9/11 is een hele industrie van samenzweringstheoretici ontstaan (de zogenaamde ‘truthers’), die 9/11 zien als een actie van president Bush en de zijnen om een aanleiding voor een oorlog te verkrijgen. De mythes hieromtrent zijn behoorlijk hardnekkig (zie bijvoorbeeld hier).

Sceptici zijn van huis uit niet meteen overtuigd van de waarheid van elke uitlating van de overheid, maar scepsis kan ook doorslaan. Een complex van toevalligheden, bestuurlijke fouten en domheden en cover-your-ass-reflexen van individuele ambtenaren kan overkomen als een veelomvattende, goed geplande samenzwering. Ook de Mexicaanse/varkensgriephype kan gezien worden als een samenzwering van de medische autoriteiten en de farmaceutische industrie om de markt voor een aantal slechtlopende antivirusmiddelen wat op te kloppen en de zakken te vullen. Een voorbeeld van deze theorie viel op het Skepsiscongres in een lezing van Luc Bonneux te beluisteren. Ik ben niet thuis op dit terrein en kan de materie moeilijk beoordelen, maar de lezing leek goed onderbouwd.

Hoe makkelijk men echter als leek valse beschuldigingen kan uiten, blijkt uit een bespreking van het boek “Dossier Mexicaanse griep” (NRC Handelsblad10 december 2010). De medische redacteur van NRC Handelsblad, Wim Köhler, haalt fel uit naar de auteur, Daan de Wit. Deze verwart het emulgeermiddel polysorbaat 80 dat in de griepinjecties als hulpstof gebruikt wordt, met het uit de sportwereld bekende middel EPO waar het eveneens als hulpstof ingezet wordt. In artikelen over EPO wordt deze hulpstof vaak tussen haakjes achter EPO vermeld, waardoor het voor een niet-ingewijde lijkt also het synoniemen zijn. De Wit vermeldt in het boek de bijwerkingen van EPO om te waarschuwen voor de griepinjecties. Onnodig te zeggen dat dit soort onzin op het internet tot op het eind der dagen zal blijven circuleren en als absolute wijsheid zal worden beschouwd. Het staat tenslotte in een boek en is dus waar, niet?

Kortom, scepticisme is prima, zolang we ook maar sceptisch op de sceptici blijven. Hoor en wederhoor blijven belangrijk.

De marketing van onzin-producten

by Leave a Comment

Het Swift blog, van de JREF, schreef over onzin-producten vanuit het perspectief van de marketing.

As a marketer who happens to be a skeptic and to have been cursed with a conscience, I have encountered and declined my share of earning opportunities with said other kind.
There was, for instance, the video producer who wanted me to script a direct response TV commercial for a mineral which, when placed in a refrigerator, allegedly made food last longer. Intrigued, I asked if the product worked. “No,” he said, “but that’s what we’re claiming.” I sent him on his way.
(…)
There was the software that claims to but doesn’t predict stock prices. The dial-an-astrologer company. The not-for-profit organization whose mission is the disenfranchisement of all who are not white, middle-aged, male, straight, ultra-conservative and, of course, right-wing Christian. The weight-loss hypnotherapist.

Lees het volledige artikel hier.

Randi’s Ted Talk

by 8 Comments

De TED-website geeft een prima beschrijving van het optreden van Randi: “Legendary skeptic James Randi takes a fatal dose of homeopathic sleeping pills onstage, kicking off a searing 18-minute indictment of irrational beliefs. He throws out a challenge to the world’s psychics: Prove what you do is real, and I’ll give you a million dollars. (No takers yet)”.

De Skepter – jaargang 23, nummer 1.

by Leave a Comment

De Skepter is het blad van de stichting Skepsis.

Hieronder volgt een samenvatting van de artikelen uit de laatste Skepter. Wil je daarna meer lezen? Deze laatste Skepter kan je hier als proefnummer (4,-) bestellen. Maar een abonnement (12,-) is natuurlijk handiger. Wil je stichting Skepsis echt steunen dan kan je donateur worden: voor slechts 30 euro per jaar krijg je én de Skepter én gratis toegang tot ons jaarlijks congres (t.w.v.  22,50!).

De Skepter – jaargang 23, nummer 1. 2
De Skepter – jaargang 23, nummer 1.

EMOTIONAL FREEDOM TECHNIQUES EN TFT
Alternatieve genezers hechten veel waarde aan subtiele energieën, die wetenschappers niet kunnen meten. Ook alternatieve psychotherapeuten hebben deze energieën ontdekt. Thought Field Therapie was de eerste psychotherapie die er gebruik van maakte. Inmiddels bestaan er vele varianten, waaronder de populaire Emotional Freedom Techniques. Naar men zegt kun je met TFT en EFT heel snel allerlei psychische problemen oplossen door het lichaam op bepaalde acupunctuurpunten te bekloppen. Er zijn cursussen om het te leren, maar die hoeven niet veel te kosten, want het maakt niet uit waar je klopt.

DE G-SPOT
De G-spot heeft dankzij triviaal onderzoek en anekdotes een plaats veroverd binnen de hedendaagse seksuologie. Bestaat er inderdaad een gevoelig plekje aan de voorkant van de vagina dat vrouwen een spetterend vaginaal orgasme kan bezorgen, waarbij ze soms overvloedig ejaculeren? Of wordt dit overdreven en lijkt het meer op plasseks?

SUN MYUNG MOON: DE MESSIAS UIT KOREA
Reverend Sun Myung Moon wilde het jarenlang niet openlijk toegeven, maar sinds 1992 maakt hij er geen geheim meer van: hij is inderdaad niemand minder dan de nieuwe Messias. Dertig jaar geleden stond hij bekend als gevaarlijke sekteleider, maar die tijd lijkt voorbij. In 2004 liet hij zich kronen tot Vredevorst in een gebouw van de Amerikaanse Senaat en hij is ook actief binnen de Verenigde Naties. Vele religieuze leiders en politici schijnen zijn werk te ondersteunen. Onlangs liet zelfs oud-premier Dries van Agt zich benoemen tot een van zijn Ambassadors for Peace.

ALTERNATIEVE KANKERTHERAPIEËN
Willeke besloot de wereld eens te laten zien dat je best op alternatieve wijze van kanker kunt genezen. Ze maakte gebruik van meer dan een dozijn onbewezen methoden. Helaas bleken die geen enkel effect te hebben.

SATANISCH RITUEEL MISBRUIK
Vanaf 1980 waren er in de VS steeds meer vrouwen die vertelden dat ze in hun jeugd jarenlang ritueel werden misbruikt, mishandeld en verkracht door een geheime satanssekte. Ze moesten deelnemen aan gruwelijke rituelen waarbij kinderen werden gemarteld, gedood en soms zelfs opgegeten. Zulke verhalen werden heel serieus genomen door psychotherapeuten, conservatieve dominees, ‘cult cops’, juristen, kranten, talkshows en miljoenen verontruste burgers, die ontdekten dat de satanisten ook waren doorgedrongen in kinderdagverblijven en kleuterscholen.

PARAPSYCHOLOGIE VAN CHARLES TART
Professor Charles Tart publiceerde onlangs zijn magnum opus, waarin hij verslag doet van enkele hoogtepunten uit zijn carrière als parapsychologisch onderzoeker. Hij meent te hebben aangetoond dat je telepathie kunt leren, dat we uit ons lichaam kunnen treden, dat een rondtollende munt psychokinetisch kan worden beïnvloed en nog meer. Maar in alle gevallen kunnen de gebeurtenissen ook heel goed normaal verklaard worden.

DROOMMACHINE
De eerste Dream Machine was een tot stroboscoop omgebouwde platenspeler. Wie naar de lichtflitsen keek, kon daar high van worden.

MODERNE HOMEOPATHIE
De moderne homeopathie heeft heel wat interessantere middelen dan de kwikchloride, gemalen zand, oesterschelp of honingbij van Hahnemann. De Britse firma Helios verkoopt drieduizend homeopathisch verdunde preparaten, zoals kraanwater uit Birmingham, vaginaal ultrageluid, Venusovergang, winterzonnewende en zwarte gaten.

Meer lezen? Deze laatste Skepter kan je hier als proefnummer (4,-) bestellen. Maar een abonnement (12,-) is natuurlijk handiger. Wil je stichting Skepsis echt steunen dan kan je donateur worden: voor slechts 30 euro per jaar krijg je én de Skepter én gratis toegang tot ons jaarlijks congres (t.w.v.  22,50!).

Publiciteit Skepsis Congres

by 1 Comment

Binnenkort vindt u op dit blog samenvattingen van de lezingen van het Skepsis Congres. De powerpoint dia’s die de sprekers gebruikten zetten we daar bij. Op 15 november 2010 plaatste de Twentse Courant / Tubantia een artikel naar aanleiding van het Skepsis Congres. Het artikel is niet via Internet toegankelijk. Enkele citaten uit het artikel van Arjen de Boer:

“‘Tegenwoordig weet je echt niet meer wie of wat je moet vertrouwen.’ Ruim 60 procent van de Nederlanders is het met deze stelling eens, houdt de Rotterdamse socioloog Stef Aupers een zaal met ruim driehonderd toehoorders voor”.

“Volkert van der G. zit een celstraf uit voor de moord, maar volgens sommigen kan hij nooit in zijn eentje hebben gehandeld. Of neem de Mexicaanse griep. Een klassieker is dat het virus door de overheid is geproduceerd. Of de gedachte dat de vaccins tegen de Mexicaanse griep onzichtbare chips bevatten…”

“De verleiding is groot om allerlei (on)zinnige verbanden te leggen die betekenis geven aan de situatie, een verklaring bieden. “Een complottheorie is een streven naar waarheid”, zegt de socioloog. “Al draagt die wel bij aan de verwarring over wat waar is en wat niet.”