Kloptdatwel?

Wetenschap

Verkeerde bronnen in Google Scholar

by 4 Comments

Wetenschappelijke bronnen zijn belangrijk. Wie heeft onderzoek gedaan, op welke manier, met hoeveel personen, en wat kwam daar precies uit en waar moeten we op letten bij het interpreteren van die resultaten? Een goede bron bevat dat soort informatie en vaak nog veel meer. Dat is de reden dat je als student ook nooit naar zoiets als Wikipedia kunt verwijzen: het is leuk dat je daar iets hebt gelezen maar er is geen mogelijkheid om antwoord op bovenstaande vragen te krijgen. (En daarom bevat een goed Wikipedia-artikel dus ook voldoende verwijzingen naar gebruikte (wetenschappelijke) bronnen).

Google Scholar is een dienst van Google waarmee je in wetenschappelijke bronnen kunt zoeken. Het blijkt alleen dat hier ook bronnen in zijn opgenomen die op geen enkele manier wetenschappelijk te noemen zijn.

AnswersInGenesis.org, Creation.com (Creation Ministries International), en ICR.org (Institute for Creation Research) zijn alledrie creationistische organisaties. Creationisten geloven o.a. dat de aarde een aantal duizend jaar geleden gecreëerd is door een god.

We weten natuurlijk al enkele honderden jaren dat de aarde in elk geval veel ouder is dan dat en tegenwoordig kunnen we (met een zekere foutmarge) zeggen dat de aarde ongeveer 4,6/4,5 miljard jaar geleden ontstaan is. Dat is niet zomaar een feit. Er zijn allerlei verschillende dateringsmethoden gebruikt om tot die miljarden te komen. Elke observatie wijst op dat getal. En heel belangrijk: mocht er ooit informatie komen die keihard het tegendeel bewijst dan zal dit getal aangepast worden. Wetenschap negeert in principe geen herhaalbare observaties.

Creationisten daarentegen doen dat wel.  Vroeger dachten er veel meer mensen dat de aarde erg jong was (net zoals dat er veel mensen zijn die dachten dat hij nog veel ouder was). Maar hoe oud iets is, kun je testen. Via de wetenschappelijke methode zijn de testen gedaan en de uitkomst is wat de uitkomst is, of je het nu leuk vindt of niet. Creationisten vonden het echter niet leuk en bleven vasthouden aan hun geloof. Verwar trouwens creationisten niet per definitie met gelovigen; absoluut niet alle gelovigen gaan mee in de onwetenschappelijke creationistische ideëen.

Je kan je vast voorstellen dat je de publicaties van deze creationistische organisaties dus niet zou moeten tegenkomen in een wetenschappelijke literatuur-zoekmachine.

Er is inmiddels een petitie gestart om deze ‘bronnen’ te weren.

Alleen is de petitie waarschijnlijk zinloos want Google Scholar werkt ongeveer(1)als volgt(2): als pagina’s/pdf’s/tekst/andere documenten er simpel weg uit zien als een wetenschappelijke tekst, dan wordt het zeer waarschijnlijk opgenomen.

Dus tja, zolang de creationisten stukken schrijven waarin doen alsof het allemaal heel wetenschappelijk is, zal Google ze waarschijnlijk niet kunnen weren. Oppassen met je bronnen dus.

In deze tekst staan links naar Wikipedia pagina’s. Dat is niet bedoelt als bron maar juist als mogelijkheid om meer informatie te achterhalen, met daarin de eigenlijke bronnen. Voordat ik daar weer op gewezen wordt 😉

Bekijk hieronder de Bullshit aflevering over creationisme:
http://www.youtube.com/watch?v=jLRkV1-LMMs
http://www.youtube.com/watch?v=CkaKBXSxrko


Placebo-effect bij dieren

by 16 Comments

Er wordt regelmatig onderzoek naar homeopathische middelen gedaan bij dieren. Een argument dat je vaak hoort is dat je ” bij dieren geen placebo-effect heb, dus als er een effect is komt dat door het middel”.

Dat is onzin natuurlijk, ook bij dieren heb je het placebo-effect. Doet de naam Pavlov misschien een belletje rinkelen? Pavlov rinkelde telkens met zijn bel wanneer hij zijn honden eten gaf. Op een gegeven moment hoefde Pavlov alleen nog maar met zijn bel te rinkelen en de honden begonnen direct te kwijlen. Dat kwam omdat ze verwachtten eten te krijgen en het water liep ze daarbij al in de mond. Een belletje laten rinkelen heeft natuurlijk geen enkel effect op kwijlen. Maar wel op de verwachting van de honden. En die verwachting produceerde een lichamelijk effect.

Maar ach, waarom zou je het van mij aannemen als je het ook kan horen van een hoogleraar farmacologie en toxicologie aan de faculteit diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht? Johanna Fink bijvoorbeeld. Die kan dat vast nog beter en duidelijker uitleggen, zoals ze al eens deed tijdens het radio 5 programma Hoe?Zo!:

(Ongeveer 5 minuten).

Als de speler niet werkt klik dan hier / of hier voor de mp3.

Fraude veroorzaakt angst voor vaccinaties

by 10 Comments

Het Engelse medische tijdschrift British Medical Journal (BMJ) concludeert dat een artikel dat een relatie aantoont tussen autisme en vaccinaties is gebaseerd op fraude met onderzoeksgegevens. Het tijdschift The Lancet waarin het artikel in 1998 verscheen, had het artikel in 2010 al teruggetrokken. Nu is duidelijk dat niet alleen de conclusie onjuist is, maar dat de schrijver van het artikel, Andrew Wakefield, welbewust fraude met onderzoeksgegevens heeft gepleegd. Eerder al verschenen artikelen die een streep haalden door het verband tussen autisme en vaccinaties.

De fraude van Wakefield wordt uitgelegd in de BMJ van 5 januari 2011 door onderzoeksjournalist Brian Deer. Deer heeft ontdekt dat Wakefield voor zijn fraude werd betaald door advocaten die schade wilden claimen bij bedrijven die vaccins produceren. Wakefield zou hiervoor 435.000 pond hebben ontvangen.

In mei vorig jaar zette de Engelse overheid Wakefield al uit zijn beroep als arts. Het BMJ schrijft dat de schade die het artikel heeft aangericht erg groot is. Het artikel leidde tot paniek bij veel ouders en kort na de publicatie van het artikel van Wakefield was er een scherpe daling van vaccinaties van kinderen voor ziektes zoals mazelen, rode hond en bof. Daarna is de anti-vaccinatiebeweging verder gegroeid. Veel kinderen hebben hierdoor onnodig ernstige ziektes gekregen, soms leidend tot blijvende schade of de dood. BMJ schrijft:

‘Meanwhile, the damage to public health continues, fueled by unbalanced media reporting and an ineffective response from government, researchers, journals and the medical profession’.

Wakefield ontkent alles. In het interview met CNN dat je hieronder kunt zien zegt Wakefield dat zijn werk ernstig is verdraaid is en dat hij het doelwit is van een medogenloze poging om onderzoek naar de veiligheid van vaccins te saboteren. De feiten liegen er echter niet om. Wie de feiten wil nalezen, verwijs ik naar de volgende bronnen: het CNN-artikel, het oorspronkelijke artikel in BMJ en een interessant overzichtsartikel van Jan Willem Nienhuys op het Skepsisblog.

De samenvatting van het oorspronkelijke artikel (met in het rood ‘retracted’ door de tekst) van Wakefield vind je hier. Brian Deer was al langer op het spoor van Wakefields fraude, zie b.v. dit artikel. Een artikel van Gerber en Offit dat een streep haalt door het verband tussen vaccinatie en autisme vind je hier.


Anderson Cooper interviewt Wakefield:

Vrouwen praten net zoveel als mannen

by Leave a Comment

Het is blijkt een urban legend dat vrouwen meer zouden praten dan mannen. Ik dacht dat in elk geval zeker te weten en werd daarin bevestigd door het tweetje van de bekende skeptische psycholoog Richard Wiseman.

Vrouwen praten net zoveel als mannen 1

Hij kreeg al snel reacties als: “dat komt omdat mannen er geen woord tussen krijgen” en “dat komt omdat vrouwen alles drie keer moeten vertellen omdat mannen niet luisteren”.

Maar hij werd al snel gecorrigeerd toen hij een linkje toegezonden kreeg over een onderzoek uit 2007 dat het aantal woorden dat op een dag door mannen en vrouwen wordt gesproken maar eens heeft gemeten.

Abstract: Women are generally assumed to be more talkative than men. Data were analyzed from 396 participants who wore a voice recorder that sampled ambient sounds for several days. Participants’ daily word use was extrapolated from the number of recorded words. Women and men both spoke about 16,000 words per day.

Oftewel: als je echt gaat tellen, dan komen zowel mannen als vrouwen uit op ongeveer 16.000 woorden per dag. Meneer Wiseman vond het wel jammer van de leuke mythe.

Vrouwen praten net zoveel als mannen 2